Schaper Courant
ie rotterdam.
Mlerhande.
Vierde Blad.
tjrie kinderen omgekomen.
Brabantsche brieven.
Zaterdag 3 October 1931.
74ste Jaargang. No. 8945
Noodlottige brand
Onders in hopeloozen toestand.
1 Een ontzettende gebeurtenis heeft bij een brand,
Donderdagavond in de Tweede Lombardstraat, te
terdam woedde, plaats gehad. De brand op zich-
jiad weinig te beteekenen,. doch de gevolgen
jntegen zijn des te verschrikkelijker, omdat
ij drie kinderen om het leven zijn gekomen,
fl de twee ouders in hopeloozen toestand naar
ziekenhuis aan den Coolsingel moesten worden
id.
De toedracht van deze tragische gebeur
tenis.
Jjy de toedracht van deze uiterst tragische ge-
Ss, die zich in een minimum van tijd voor de
in de hevig ontstelde toeschouwers afspeelde,
de „Msb." van verschillende ooggetuigen het
j fce over 9 uur werden menschen, die zich in de
Sllinbardstraat bevonden, opgeschrikt door het
"^el van glas, dat uit de 2e étage van pand 86
uigenoemde straat kwam. Direct daarop sloegen
Sjde vlammen naar buiten, die opkropen langs den
W en tot boven de zoldering uit in de donkere
poodlucht lekten. De heele straat werd plotseling
[net een rossigen schijn overgoten.
l £en van de eersten die den brand ontdekte was de
itmeester L! Meenhout van slangenwagen 19. die
gé straat inrende en oogcnblikkelijk zijn spuitgasten
?meerde. Toen hij op de plaats des onheils kwam
Qaren twee menschen reeds uit het brandende pand
men. Het waren de 24-jarige J. Koenen en diens
iw de 27-jarige C. Koenen—Wouters, wier kleeren
het uitbreken van den brand onmiddellijk vlam
;]en gevat, en die in panischen schrik, brandend,
straat opgevlucht waren. De man was op straat
_iezegen. waar men zoo goed en zoo kwaad als
fï»t op dat moment van vreeselijke verwarring ging,
getracht had de brandende kleeren te dooven. De
[ttouw was een logement binnengedragen, waar men
baar de kleeren van het lijf had gescheurd en met
t-aolp van dekens de vlammen had trachten te
tsaren. Ook de man werd even later een naburig lo-
ftaen'. binnengedragen.
Xiemand vermoedde op dat oogenblik dat er nog
toderen in het pand aanwezig waren. Tot die vree-
«iijke ontdekking kwam men eerst toen de vrouw
•tinïÜ kwam en zuchtte:
.,0 God, mijn kinderen".
Inmiddels hadden gasten van slw. 19 twee slangen
uitgelegd, waarmee vanaf de straatzijde de 2e ver
dieping bespoten werd. In 'n minimum van tijd was
«en ladder naar deze verdieping opgesteld waar
langs de brandweermannen de nog steeds brandende
woning binnendrongen. Daar valt hun oog al spoe
dig op de bedstede, waar twee kleine figuren onbe
weeglijk lagen. Het waren de twee oudste kinderen,
een meisje van 4 en een jongen van 3 jaar, bij wie
de levensgeesten reeds geweken waren. De bedsteden
waren slechts licht door het vuur aangetast en ook
de lijkjes vertoonden geen noemenswaardige brand
wonden. Deze twee kinderen zijn waarschijnlijk dooi
den rook gestikt.
Ken eindje verder lag echter een omgevallen ijze
ren kinderwagen en daarnaast vond men het nage
noeg verkoolde lijkje van het jongste kind van nog
geen jaar.
Dekens werden aangebracht en daarin werden de
lijkjes langs de ladder op straat gebracht, waar de
G. G. D., die met een auto gearriveerd was, ze over
nam.
De brand was ondertusschen reeds in hevigheid
afgenomen. In de kamer hadden de brandweerlieden
een omgevallen petroleumkachel en een pannetje
brandende was aangetroffen, de oorzaak van den
zoo noodlottigen brand.
Te kwart over negen reeds was de brand geheel
bedwongen. In een kwartier tijds had het geheele
drama zich afgespeeld.
De vermoedelijke oorzaak.
Omtrent de vermoedelijke oorzaak van den brand
zekerheid is nog niet verkregen wordt het vol
gende vernomen:
De man werkte voor een meubelfabriek, waarvoor
hij poetsdoeken vervaardigde. Hij had een uitvin
ding gedaan waardoor het mogelijk was met gebruik
van zeer weinig was, goede en lang bruikbare doe
ken te vervaardigen. Zeer waarschijnlijk berust deze.
uitvinding hierop dat aan de was, waarin de doeken
gedrenkt worden, de een of andere ontplofbare stof
als benzine wordt toegevoegd.
Donderdagavond is hij ook met de fabricage van
deze doeken bezig geweest. Hij had dnartoe een pan
netje met was op een petroleumstel gezet. Op een
gegeven oogenblik is de vlam in de pan met was ge
sprongen, waarop een ontploffing gevolgd is, die een
uroote voorraad poetskatoen in dc kamer onmiddel
lijk in lichten laaie zette. In een oogwenk stond de
kamer in vlammen, die zich mededeelden aan de
kleeren van de vrouw en den man. Er stond hun
niets anders te doen dan de vlucht te, nemen. Of zij
nog een poging hebben gedaan om de kinderen te
redden is nog niet gebleken. De toestand van beiden
was van dien aard dat het zeer onwaarschijnlijk
lijkt dat zij daartoe de gelegenheid hebben gehad.
Bij informatie, den daarop volgenden nacht te half
één werd medegedeeld, dat hun toestand hoogst be
denkelijk was. Waarschijnlijk zullen ook zij er het
leven bij moeten inschieten. Zij worden in het zieken
huis aan den Coolsingel verpleegd.
Wat ooggetuigen vertelden.
Enkele ooggetuigen konden niet veel meer vertellen
dan hierboven reeds vermeld is.
Alles is zoo gauw in zijn werk gegaan dat rustig
handelen te eenen male uitgesloteen was. Daaruit
valt het tc verklaren, dat toen de vrouw en de man,
gehuld in een vlammenzee op straat kwamen ren
nen. niemand eigenlijk precies wist wat te doen.
Eerst na eenigen tijd hebben menschen. die hun zin
nen bij elkander hadden, dekens gehaald om de on-
gelukkigen daar in te wikkelen. Niemand heeft er in
het begin aan gedacht dat er misschien nog wel an
dere personen in het pand konden zijn en eerst de
uitroep van de vrouw heeft de verschrikkelijke waar
heid aan het licht gebracht. Enkele omstanders heb
ben toen onmiddellijk getracht de woning binnen te
dringen, hetgeen onmogelijk bleek.
Eerst dc brandweer, die spoedig ter plaatse was is
daarin geslaagd. Helaas te laat!
Waarom noodeloos dag in, dag uit aan doffe, onop
houdelijke rugpijn lijden met scherpe, stekende
pijn bij bukken of zich oprichten?. Waarom die el
lendige last van urinekwalen, hoofdpijn en duize
ligheid? Deze kwalen wijzen maar al te vaak op nier
zwakte, waardoor urinezuur en andere schadelijke
onzuiverheden in het bloed achterblijven in plaats
van er uit gefiltreerd te worden.
Waarom? Als blijkens de ervaring van zoovelen
Foster's Rugpijn Nieren Pillen in dergelijke geval
len zoo weldadig kunnen werken: de verzwakte nie
ren weder kunnen opwekken en versterken, en zoo
doende zoowel rlieumatiek, jicht, waterzucht, spit en
niergruis kunnen voorkomen als verbeteren.
Verwaasloos geen kostbaren tijd! Grijp de kwaal
onmiddellijk in haar wortels aan.
Bij alle drogisten enz. f 1.75 p. flacon.
Ulvenhout, 29 September 1931.
Menier,
..Belofte mokt schuld",
schrijft me 'nen Haarelmmer
van d'n Schoterweg, die z'n
eigen, da vuul ik wel. gin
knollen veur citroenen in z'n
kluiver, lot stoppen. Nie dat
da m'n plan was. waant as
ik da vak versting. was Ik
in de pollitiek gegaan mee
'n Fordje en 'n stalen bak
kes; maar d'n deuzen. dieën
Haarelemmer. die mot nie
olleen eltroenen emmen,
maar de schoonste van d'n
wagel. Hij knept 'r 's in.
ruukt 'r 's aan. kwikt ze
naar d'r zwaarte en as da-d-allegaar naar z'nen zin 5s,
dan pas zee-t-ie „in orde!"
Sodemekajer, da's 'n sjekuur merk!
D'n dieën knipt m'n briefkes uit, lee zo prontjes
op d'n datum en wit me dua persleskes te vertellen, da'k
9 Juni 1931 en 25 Augustus 1931 mee m'n protjo nog
nie geried was in die brieven en da'k 't er maar stillekes
bij eb laten zitten.
As 'r zoow nog meer zijn, en keb 't gevuul asdat da
zoow is, dan mot ik veul sjekuurder worren, amico,
waant dan houwen ze me zóów scherp in de gaten, da-
d-onzen Janus, onzen veldwachter, d'r nog wa van lee-
ren kan.
Da's gin toeval, da'k oew da zoow zeg. waant de af
faire van dieën sjekuren Haarelemmeriaan lopt onder
aandere over onzen Jaan. Maar ge mokt mee dieën pren
tenboek zóóveul mee, da-ge-'t nie allegaar onthouwen
kunt
't Gaat dan over da vertesseltje van die Zigeunders,
die mee 'nen heelen stoet deur 't durp waren gekomen
en die iedereen gezien had, zelfs d'n Janus z'nen hog-
sten baas, d'n Burgemeester, die vernolle nog wel
op reis was, (zoowas d'n Jaan docht!) die 't durp hadden
platgerejen om zoow te zeggen zonder da-'d-onzen Sjer-
lok d'r ok maar zieda van gemorken had.
En toen ie d'r 's avonds report over moes uitbrengen
bij z'nen patroon, lillek in d'n knoop zat, mee dieën
zigeunders-optocht
't Was uitgekomen in „de Gouwe" waar d'n Tiest cn
ikke wa stingen te stooten op de buljert, d'n Fielp
was al weg mee Janus as „schrijver", en supporter.
Net as bij 't voetbal. Hij kan glnnen bal maken, bij ma
nier van spreken, „maarr..." zee-t-ie altij: „keb 'r 'n goei
zicht op! Ik weet persies hoe ze gemokt motten worren"
zee-t-ie: „al kan zeivers nie raken!"
Daar motte nouw nie mee lachen amico. ok al is ditte
nouw maar buljartspel, waant in de kunst is da toch
eigenlijk nooit aanders, ee? De lui die d'r zeivers gin bal
van maken kunnen, weten oew daar persies te vertellen,
hoe of 'n aander. die 't wèl kan, t doen mot!
As onzen Jaan dus net zoow goed de pen kon han-
teeren as nouw z'nen degen, dan was ie 'nen verdaaid
goeien kritiekus! Waant mee z'nen degen kan ie over
weg jonk! Daar stikt ie alle verstopte gootsteenen van
Ulvenhout mee deur; daar jast ie alle appeltjes en pirkes
mee van de takken; daar leidt ie de koeien mee over
d'n weg veur 'n stopke tabak en hakt 'r veur z'n wijf
braandhout mee! Hij krabt 'r z'n pijp mee schoon, draait
er schroeven mee in en uit, forceert 'r schuurdeuren mee
die klemmen, haalt 'r è'rpels mee uit d'n akker, cn as
ie kenijnen mot slachten, slaat le ze 'r d'n nek mee In.
En... aan d'r twlet te zien. geleuf ik vast, dat ie 'r z'n
vrouw polleka mee hakt. Neeë, zoowas d'n Jaan thuis
is op z'nen degen virtuoos, amico!
Maar laat ik weer nie van m'n sjapieterken afdwalen,
aanders krijg Ut 'r oog meer aan m'nen nek en daar ia
ie nie op gebouwd indertijd.
Affijn, Tiest en ikke stingen dan te buljerten en d'n
Janus deelde-n-ln de winst ('n piske veur d'n verliezer)
toen z'nen „hoofdkommesaris". r"n vrouw, 'm kwam
vertellen dat d'n Burgemeester 'm ieveraans zocht, om
dat dlëen men6ch wa meer van die deurgetrokken 7.i
geunders wouw weten. En dat d'n Jaan 'n oogenblikske
later onder de buljert kroop, omdat ie 't fletsbelleke van
z'nen baas heurde op den weg.
GKS WANHOOP.
In ou verddje van vandaag den dag gaat 't zonder
«ng t«, et voj-dt ellende geleden, ontzettend veel el
lende tn het einde i3 nog niet te zien. Toch is er geen
reden om Wir.Uopig te worden, want de dingen, waarop
bet aankomt hAben we niet verloren.
De grond is er nog en zijn vruchtbaarheid eveneens,
^oor tosgerrnood hebben we niet te vreezen, want ook
de menschen en de machines om de bodem te bewerken,
beróiSctear.
P* 25i;iien zijn niet uitgeput en grondstoffen zijn er te
ereaais rappe handen om ze te bewerken.
™t,de fabrieken zijn bed rijf sva&rdig en de vervoer-
tt-ixelen, schepen en treinen, staan als voorheen tot
beschikking.
"aar het op aan komt. dat is er, doch de organisatie
^dat alles, is grondig verstoord.
Bg alle werk van eenige beteekenis komt het aan op
KSol. Wij dienen precies te weten wat wij wil-
bereiken en moeten dat doel nastreven op verstan
de» wijze.
.^°?r onze buishouding, voor ons bedrijf, voor gemeente.
Provincie en staat erkennen wij dat grif en pogen er
16 handelen, maar voor de wereldhuishouding
w? en wij er maar op los.
«iemand ontkent meer dat wij wereldburgers zijn In
ten t aarc*° meehelpt om in onze behoef-
voorzien. Dit geschiedt echter niet planmatig.
r*3® gegevens omtrent alles wat er noodig is, ontbre-
riet <n voorzoover zij bekend zijn, richten wij ons er
hoe- n?ar' **oeveel broodkoren er gebruikt wordt en
li.h'te..sui'ter- is ongeveer bekend, doch niemand laat
ks, h! d°°r dle wotep-scbap. Wij boeren er maar op
e.r en olders en over de gansche aarde en als het
w ,pl: is nl«t alleen Holland in last. doch heel
E- L* door 'n tehort, maar door een te veel.
kwestie van. dat de aarde niet in staat zou
onze stoffelijke behoeften te voorzien. Met de
0M 8e*even 2Un. weten wij echter nog niet
onvlrJn 'n den 7-in van bet woord. Wij zijn
5 ïr u C rentmeesters. Wij doen nog. alsof de
fa f &®'<ien: leder voor zich en de duivel grUpc de
door 's de 'es* die ons nu wordt Ingeprent, en
ftw- hu *n 11-61160 heen moeten wij ervaren, dat het
o»ïlCB*«wld
owuriaati* m°et lnResleld worden op samenwerking,
op «wieg.
twW»lw «r ni.1 Mlli of
OCRF. WEG.
het komt zoo ver.
oud#r« Amsterdam geeft aan schoolkinderen
en *ijn om er voor te zorgen, klee-
nen' koopt die rechtstreeks van de fa
brikanten en is dan niet duur uit; zooals bij onderzoek is
gebleken. Hier zijn een paar voorbeelden:
Een manchester broek voor een jongen van 10 jaar
kostte de gemeente f 1.9714, en dezelfde broek kostte
In een volkswinkel f 3.
Een jurk voor een meisje van 10 jaar kostte de ge
meente f 2.50, en dezelfde jurk kostte in een volkswinkol
f 3 90.
Hier is iets niet in orde. Best mogelijk, dat die winke
liers slechts een sober bestaan lijden ondanks hun be
trekkelijk zeer hooge prijzen. Meestal zijn er te veel win
kels en te veel tusschenpersonen.
In Nederland zijn 30.000 kruideniers, één op elke 260
inwoners. Een kind kan begrijpen, dat zoo iets uitloopt
op armoe lijden en onnoodige duurte.
Bij een behoorlijke organisatie zou Amsterdam genoeg
hebben aan 750 broodbezorgers. Er zijn er 1500.
Er zijn Amsterdamsche straten waar 48 A 60 melkbe
zorgers werden geteld.
Het lied is oud: wij hebben de vrüheld, de dierbare
vrijheid om dwaas en oneconomisch te handelen. Wel
nu dan: leve die vryheld en wat ze kost en de narigheid
die ze meebrengt, zullen we met blijmoedigheid dragen!
Of toch maar niet?
STAATSPENSIOEN.
Wij hebben reeds enkele malen cijfers gepubliceerd
van verblijdende en verwonderlijke groei in deze felle
crisisdagen.
Hier hebben wij er weer een paar.
De Bond voor Staatspenslonneering telt 52.788 leden
en zijn blad Dc NederL Pensioenpartij heeft een oplaag
van 34.144 exemplaren.
In en na den oorlog, zoo deelt het Hoofdbestuur mee,
zakte het ledental tot 40.000. De winst bedraagt dus
reeds bijna 13000 en In het Augustus-September-nummer
stelt het H. B. de vraag:
Zouden wij dezen winter de 60.000 niet kunne® halen?
Elk voorstander van staatspensioen moet natuurlijk
hopen, dat het antwoord straks bevestigend zal lulden.
Dan zal er echter aangepakt moeten worden, want voor
duizenden is een dubbeltje per week reeds een bedrag
va beteekenis.
LOGISCH.
In het hierboven genoemde nummer van De Nederl.
Pensioenpartij is een artikel overgenomen van den beer
J. Munting, die in de Chriat HlsL Nederlander ojd.
schreef:
„Wanneer Staatspensioen in strijd is met het Chris
telijk beginsel, dan kan men er, wanneer het toch wordt
ingevoerd, van Christelijke zijde geen gebruik van ma
ken. Maar omgekeerd, wanneer men bU Invoering van
het Staatspensioen niet durft adviseeren aan de Chris
telijke arbeiders om het te weigeren, dan erkent men
daarmede, dat de vraag van Staatspensioen of verzeke
ring met het Christelijk beginsel in geenerlei verband
ftaat."
Praktisch, zoo gaat de heer Munting verder, is de zaak
reeds ten gunste van staatspensioen beslist, want:
„Het zoogenaamde moraliteits- en opvoedings- of
verantwoordelijkheidselement, dat men in het debat
brengt ten gunste van verzekering is reeds in het
hart aangetast door deze verzekering verplichtend
te stellen, en zelfs geheel bulten geding gebracht
doordat men de premie niet door den betrokkene
zelf. maar door een ander laat betalen. Met dit
laatste heeft men trouwens ook reeds uit 't verzeke
rings-begrip de ziel uitgesneden, want een verzeke
ring, waarvan de premie niet door den verzekerde
zelf, maar door derden wordt betaald, is reeds
geen verzekering meer, maar ia veranderd in pen
sioen. Om dit pensioen om te zetten in Staatspensioen
is nu nog maar alleen noodig. dat de premie (die
thans betaald wordt door den werkgever), wordt
overgebracht op den Staat Deze overgang van werk
geverspensioen tot Staatspensioen is geen zaak van
moraliteit of verantwoordelijkheid, maar meer een
dubbeltjes-quaestie, een quaestie van tijd en van
geld."
Hiertegen is o.l. niets in te brengen, dat hout snijdt
ALS DE SPARTANEN?
Onlangs kwamen ons enkele getallen onder de oogen,
welke nogal Indruk op ons maakten.
In Engeland, zoo lazen we, besteedt men per jaar
aan elk onvolwaardig kind f 1100 en aan een normaal
kind niet moer dan f 144.
In de Vereenigde Staten van Noord-Amerika elschen
do verschillende sociale diensten voor do onvolwaar-
digen jaarlijks niet minder dan 1100 millloen dollars,
terwijl die voor de volwaardigen slechts bedragen 800
millioen dollars.
Wij kunnen die getallen n iet controleeren. doch wij
begrijpen, dat zij onwillekeurig leiden tot deze vraag:
Wordt er ook te veel zorg besteed aan het zwakke?
Een feit is het dat tegenwoordig duizenden in het
leven worden gehouden, die vroeger onherroepelijk Jong
gestorven zouden zijn. De wetenschap is enorm voor
uitgegaan en de levensomstandigheden zijn verbeterd-
Zoo zijn de levenskansen gestegen en daarmede de ge
middelde leeftijd, die ons geslacht bereikt
Of dat alles winst is?
Veler leven, dat dank zij de wetenschap niet wordt
afgebroken. Is één voortdurend lijden. Dit geldt voor
lichamelijk én voor geestelijk zieken.
Van de oude Spartanen vertelt men. dat zij de pas
geboren kinderen, van wie zij dachten dat zij nooit
volwaardige menschen zouden worden, van het leven
beroofden. Was dat goed en moeten wij gaan doen
als zjj?
In de Telegraaf wees Prof. Caslmir er op. dat deze
vraag reeds ter discussie is gesteld en dat twee En-
gelsche geleorden geneigd schijnen te zijn om deze
stelling te verdedigen: Dood de zwakzinnigen.
Inderdaad schreven zij:
„Voor de geheel hopelooze. idioot-Imbeciele vari-
eteit van menschelyke monstruositeit is voorge
D'r moest natuurlijk raad geschaft worren.
D'n Jaan had heel d'n dag d'n mulder g*ollepen, ..en
da kon ie nie reporteeren," zee-t-ie.
„Wa komt dieën ouwe-n-ok zoow vruug van z'nen
vekaansie", zuchtte d'n Jaan: „overmergen is z'nen tijd
pas om!"
„Da's gin werk," zee d'n Tiest „en da zouw ik in jouw
plak 'm 's flink onder z'nen neus vrijven!"
„Mokt nouw gin lollekes, Blaauwe," zee d'n Janus: „as
ik nie kollesaal hij m'n possltleven blijf dan ben 'k d'n
plezang. Vrekte zigeunders!"
„Neeë. Blaauwe," zee ik: „laten me nouw 's verstaan-
dig riddeneeren, Janus mot 'r uitgetrokken worren. Wij
weten nouw wa m-n-emmen en nie wa me krijgen. As
d'n Jaan z'nen portefullie van Juustisie mot neerleggen,
dan krijgen me weer zo'nen aanderen degenakkrebaat
en..."
„Begrepen." viel d'n Tiest in m'n rede: „hij lopt ms
niks in d'n weg. dus me zullen 'm nog 'n kaans geven,
Dré!"
„As ge nouw maar nie denkt" viel d'n Janus toen
uit .da'k alles deur de vingers zie. hoor Blaauwe. as dit
vuiligheidje uit m'nen weg Is. waant as k oew op hee-'
terdaad betrap (z'n lijfwoord) doe ik m'n plicht. Plicht
ga veur alles!" En toen wreef ie mee z'nen elleboog da
klep van z'n pet blinkend.
„As ge dus de kaans krijgt, dan harrestoerde mijn
wéér?" vroeg d'n Tiest en toen doelde-n-le op dieën
keer. dat d'n Jaan 'm op 'n radejoow-eigglement had ge-
harresteerd. op dieën Zaterdagavond bij Gust Verhagen,
d'n barbier en Janus de petoet was ingeschupt deur Tics-
te. waar me-n-'m toen tot 's nachts twaalf uren hadden
laten zitten.
In docht da'k brook van d'n lach maar d'n Janus beet
's op z'nen snor en zee: „borst maar."
„Dan is 't ln orde." zee d'n Blaauwe: „nouw kunnen
me praten mee mekaar en nouw meugde veldwachter
blijven op Ulvenhout."
„Mokte gij da-d-uit?" vroeg Janus vuil.
„Ikke", zee d'n Blaauwe.
En toen kwam de stuip.
„Kek "s". zee d'n Tiest droog: „Ik laat jouw. in 't bij
zijn van d'n Burgemeester, de zigeunders op heeterdasd
betrappen: kan 't mooier?"
„Da nie". bromde d'n Jaan en hij vreef 's mee z'nen
wijsvinger laanks z'n neus: „op hectcrdaad Is 't mooiste
ln ons vak wat 'r is. maar gij het toch gin zigeundersop-
tochtje-n-oew vestjeezakske ziten, Blaauwe?"
'k Vuulde dat 'r weer 'nen reuzenbak in de locht
hong en 'k was nog nuuwsgicriger dan d'n Janus naar
wa-d-er allegaar sting te gebeuren.
„Kek 's." vroeg d'n Tiest: „kan jouw wijf 'n pijp
rooken. Janus?"
„As 't mot kan z'alles," zee d'n Jaan: „maar as ge
ze'r bulten kon houwen, Blaauwe. was me da wel
zoow lief!"
.Da kan nie." mokte d'n Tiest ineens uit: „oew wijf
mot meehelpen! Ze mot 'n pijp rooken cn mijnen kleinen
Blaauwe aan de borst houwen, die leen ik oew dan
zoowlaank!"
„Lopt naar de schaans," vlei d'n Janus uit: „Is da
nouw 'nen kammeraad helpen? Zestig is da merakei!"
„Welk merakei?"
„M'n vrouw," bond Janus In.
„Da kunde in d'n donkerte nie zien." loste d'n Tiest
't geval op en ga ze nouw as d'n weerlicht halen cn
komen guilie dan bij mijn thuis.
„Dan za'k even leegdrinken.' zee Janus: „maar 't i«
toch seerjeus. Tiest?"
„Heb ik al 's 'nen vrind in d'n essetee laten zitten?"
„Neeë," gaf d'n Jaan toe.
„Smeert 'm dan en legt 't geval maar uit onderwege,
dan hoef Ik alles weer nie oppernuuw te vertellen." zee
d'n Blaauwe en toen d'n Janus weg was, toen hè'k ge
lachen. gelachen amico, dat d'n knoop van m'n broe*
afsprong.
„Maak 't nie te bar. Tiest." zee ik op 't lest.
..Me zullen 'n nummer geven." beloofde-n-ie: .as za
hier nog nie beleefd emmen kom maar mee, gij zij vau
do partij. Dré!"
En toen me b(j Aantjes aankwamen, zatten Janus
en z'n ..Zigeunerin" al te wochten.
„Ge wit," zee d'n Tiest toen teugen d'n „hoofdkom*
mcrasis", ge wit zekers al, da-d-oewen vent op de nom-
menasie staat, om van alle raadhuistrapkes tegei'jlc
afgestaampt te worren. ee?"
Junus kokte en z'n wijf zee: „m'n eigen woorden,
Blaauwe!"
„Da motten me nouw 's prontjea veurkomen," zes
d'n Tiest toenvaderlijk!
„Maar op heeterdaad, Blaauwe!" kommandeerde
d'n Janus.
„Zwijg!" zee de asplraant-zigeunerin.
„Sjuust," knikte d'n Blaauwe, die Janus op alle ma
nieren zoog: „gij mot oewen kop houwen! Hedde oew
vrouw dieën reksdaalder al gege.cn, die ge bij d'n
mulder verdient bedt?"
„Die lee-l-in de laai," snoof 't „merakei".
steld geworden, dat het vriendelijkste lot van alles
zou zijn een te groote gift van morphine. toegediend
onder alle wettige waarborgen die men zou ver
langen."
Prof. Casimlr teekt hierbij aan. dat het jammer :n,
dat de schrijvers zich niet beperkt hebben. Hun eigen
lijke stelling zou daarmee gebaat zijn geweest, deze n.L
dat men de achterlijken naar eigen aard moet behande
len, geen vruchtelooze moeite moet doen, ze te ontwik
kelen in een richting, waarin ze geen succes zullen
hebben, hun een passende, goede omgeving moet go-
ven. waarin ze zooveel mogelijk nuttig werken. Dat men
er op letten moet. dat in de zorg voor het zwakke niet
de aandacht verloren gaat, die men moet wijden aan
den uitnemende.
En wie de ellende kent. die voor het gezin en h«%
individu voortkomen uit de zwakzinnigheid en wie in
ziet. welk een gevaar een groot aantal derzulken voor
de gemeenschap beteekent. die is geneigd om tot ern
stige eugenetische maatregelen over te gaan en niet
licht een middel te kras achten mits het helpt.
OORLOGSINDUSTRIE.
Als u mocht meenen. vredelievende lezer, dat ons
lieve landje geen particuliere oorlogsindustrie kent. darx
moeten wij die zoete droom verstoren. Wij hebben bijv.:
te Rotterdam een kanonnenfabrlek. een filiaal van
de bekende Dultschc firma Krupp en bondgenooten; iit
zaakje wordt beheerd door de HollandHehe Industrie-
en Handelmaatschappij Siderlus ln den Haag;
te Krimpen a. d. IJsel een wapendepót, waar
kanonnen klaar liggen om afgeleverd te worden;
de M E,A F. te Utrecht, die torpcdo-lanceerinrichtln<
gen maakt;
MInimax te Amsterdam, een gifgasfabriekje, en Elec-
tro. waar om. onderdeden van gasmaskers gemaakt
worden;
de Dordtsche patronenfabrlek. een dochter van een
Oostenrljksche onderneming:
de Avrolanda te Papendracht, die militaire vliegtui
gen levert aan leder die ze koopen wil:
de revolver-leverancier Alard File en Co-, te Maas
tricht; J
krult-fabrleken oi te Mulden en Ouderkerk:
In Hengelo een filiaal van de oorlogsindustrie Si*,
mens en Halske: de afdeellng vaA de firma Hazemeije*
en Co„ die in de militaire bladen prachtig geïllustreerds
advertenties plaatst voor apparaten voor moderne vuur
leiding. In 1928 stichtte zij een dochtermaatschappij in
St. Quentin! (Frankrijk);
In Venlo de fabriek der Nedlnsko die „alle optlscha
Instrumenten voor leger en vloot" levert. Deze onder
neming is een dochtermaatschappij van Zelss. Jena.
In Den Haag zooiets als een granatenfabrlek van J»
B. van Hcyst. die een filiaal l's van Vlckers Ltd.
Deze gegevens, die we ontleenen aan De Prol. Vrouw,
zullen wel niet volledig 2ijn. Voorlopig hebben we onze
propaganda voor ontwapening dus nog niet stop 1%
zetten! i
