s Werelds grootste uitvinder gestorven.
Thomas Alva Edison t
Edison, de uitvinder
Dinsdag 20 October 1931. SCHAGER COURANT.
Tweede blad. No. 8954.
De „toovenaar van
Menlopark".
let wonderbaarlijkste genie, dat de
wereld ooit gekend heeft.
tl.
De teraardebestelling.
VOOR DEN KANTONRECHTER
TE ALKMAAR.
Uit NEW-YORK werd Zondagmorgen
[«meld. Na een wekenlangen strijd tegen
dood is hedenmorgen om 3 uur 24 op
lijn eenvoudige landhuis te West-Oranje in
jen staat New-Yersey, waar zich ook zijn
iratorium bevond, de beroemde uitvinder
iomas Alva Edison in den ouderdom van
jaar overleden. Hij was reeds verscheiden
■n achtereen bewusteloos en ongemerkt,
ider dat de patiënt leed, doofde het le-
cht uit. Om het sterfbed stonden mevr.
m, vier zoons, twee dochters en vier
:inderen geschaard. Even voor het
den kwamen de intiemste medewerkers
Idison de sterfkamer binnen. Mevrouw
m zat naast het sterfbed en hield de
id van haar man vast. Zij fluisterde:
ireek niet tot hem, weest rustig," en met
energie, waarover zij beschikte, wist zij
te beheerschen.
Thomasz Alva Edison werd geboren den
len Januari 1847 te M i 1 a n in den Ame-
lanschen staat Ohio. Hij is dus bijna 85
,r geworden.
Van vaderszijde is de groote uitvinder van
lederlandsche afkomst. Het is wel merkwaar-
dat, evenals zoovele bekende Amerika-
ook Edison als krantenjongen begonnen
iir Als zoodanig begon hij zijn loopbaan op
Grand Trunk-spoorweg. Dit baantje ver-
:ht natuurlijk allerminst zijn reeds vroeg
ptredenden dorst naar kennis te lesschen.
lanvankelijk trok hem de scheikunde het
leest aan en in een spoorwagen richtte hij
Kil laboratorium in, waarbij zijn ongebreidel-
fantasie de meest geheimzinnige proeven
oorbereidde. Bij het nemen van een dier
roeven ontstond echter een ontploffing, die
den trein in brand deed vliegen, waar-
loer aan zijn proefnemingen een onverwacht
einde kwam en tevens ook aan zijn eouran-
enhandel.
Inmiddels was hierdoor de aandacht der
lutoriteiten op hem gevestigd en nadat hij
ad leeren telegrafeeren, zou nu spoedig zijn
chitterende loopbaan beginnen. Als telegra-
ist deed hij verscheidene belangrijke uitvin-
inpen en al hooger en hooger op de maat-
chappelijke ladder klimmende, stichtte hij
1887 te Oranje (NewYersey) een groot la-
cratorium, waar hij nu, en tot aan zijn dood
ie, ongemoeid zijn onderzoekingen kon voort-
Wen. En dat heeft hij dan ook gedaan. Met
n geweldige energie heeft deze groote uit-
inder zijn scheppende kracht in dienst van
Ie menschheid gesteld, totdat ook hier de
Jood kwam opeischen.
Zijn kostbare nalatenschap aan de mensch-
«id in den vorm van tallooze uitvindingen,
llechter eeuwig blijven voortbestaan. Edison
la onder de uitvinders de grootste en het
Bkibaarlijkste genie, dat de wereld ooit
pod heeft.
i
Edison, de echte uitvinder.
gewone verdiensten van den grooten „t o o-
2 van Menlopar k", zooals men hem In
voorkeur noemt, zouden m.i., aldus Dr. R.
V/rtfMks, nog het beste uitkomen, als men heel
;;-*|zakelijk een opsomming gaf van de dingen,
p*tè scheppershanden van Edison tot stand
!**JÉ>men, voor het welzijn niet van hem zelf,
^•(en geheel volk, van de gansche menschhsld.
■•diagen zijn ons aller eigendom geworden; wij
'e*«le vertrouwd arm en rijk zij omgeven
hebben hun bijzonderheid voor ons verloren.
*le van ons allen kan vermoeden welk een
- en moeilijke arbeid er te verrichten was,
de gramofoon, de electrische lamp en nog vele
*bn andere dingen uit Edison's genie ontsproten
E*n leven van werken en werken, zonder één
'«ijdsverspilling was noodig om deze dingen uit
te verbeteren en gebruiksklaar te maken,
hoofddoel van Edison was steeds zijn uit
ren zoo snel mogelijk in dienst der menschheid
lai stellen. Volgens mij is Edison het prototype
idealen uitvinder: zelf zeer bescheiden In zijn
aan het leven, werkte hij, werkte hij, jaren en
kng, tot zelfs In de jaren, waarin men grijze
Pleegt te krijgen en men gaat denken aan „rust
Doch dat stond niet in Edison's woordenboek
hij op de been kon blijven, zoolang zijn geniale
aa helder en klaar hun dienst deden, zoolang ook
Edison achter de werkbank. Edison zelf besefte
-Y 2Ün werk voor de menschheid beteekende. Hij
een sterke tegenstelling gebleven van den
ka» van tegenwoordig. Deze laatste werkt bijna
»ter.d aan de ontwikkeling van reeds bestaande
aan de mechaniseering van de maatschappij cn
I* aan de rationalisatie. Edison werkte ter aan-
t van de reeds bestaande technische hulpmldde-
lijn uitvindingen stonden in hun geheel al-
in Reen verband met reeds tevoren ontdekte
I trheden. Hy interesseerde zich niet voor de
e opbouw, maar wat hij wenschte was een
wereldschokkende, misschien gigantische
tn zuilen er thans na zijn dood geen
en meer te vinden zijn, die zijn geweldige lntu-
250 oiUl w deppende kracht en zjjn sterken wil tot wer-
*en. Misschien zelfs is er op de geheele wereld
"e ^5 -r®°°n te vinden, die in zijn schaduw kan staan,
[)ij Ap^ al* uitvinder, en als mensch. Wy allen zyn sla-
Aüyworden van ons ..dageiyksch werk"; slechts een
kon zich daarvan vrijmaken en zyn
8tellen van bet groote doel: de dienst
d»v! Het ware te wenschen. dat er zich
UI ^'uagere ^bnicl menschen bevonden, die zich
401 konden maken van het kleine, het dageiyk-
lil
IS
sche en die zich geheel konden geven aan het Ideaal
van Edison, een naamlooze dienaar te zijn van een
naamlooze massa. Ik ben er van overtuigd, dat alleen
zulke menschen waarvoor Edison een schitterend
voorbeeld kan en moet zyn de ware voorvechters
der ontwikkeling zijn. Het zal noodig zyn naar zulke
menschen uit te zien... maar het zal een zware taak
zyn, want men kan veilig aannemen, dat zulke ge
nieën als wyien Thomas Alva Edison slechts eens in
de 250 jaar worden geboren...
Een mensch, die zijn tijd ver
vooruit was.
Met Edison ia wel de laatste der enkele mannen ge
storven, die in staat waren een nieuwe uitvinding aan dc
wereld te schenken. De wetenschap van tegenwoordig
is zoo ingewikkeld geworden, dat uitvindingen die lou
ter op intuitie berustten, wel tot het Rijk der Fabelen
zullen gaan behooren. De techniek is te sterk versmol
ten met de wetenschap om tegenwoordig nog mannen
als Edison op te kunnen leveren. Technicus en geleerde
zij zijn beide specialisten geworden, wier arbeidspres
taties niet meer als schitterende, geniale uitvindingen
het daglicht zien, doch onder
gaan ln de veelvuldigheid der
moderne verbeteringen. Tegen-
woordigwoordig behoort het
tot de onmogelijkheden iets
„uit te vinden", als b.v. destijds
de stoommachine. Misschien zal
men als resultaat van lange,
inspannende proeven een ver
betering van 'n scheepsschroef
of iets dergelijks kunnen „not-
dekken", maar „uitvinden"
die kunst heeft Edison met
zich medegenomen! De ver
schillende arbeidsvelden der
techniek zijn voor zoover zy
niet benut worden, toch reeds
zoo bekend, dat een wereld
schokkende uitvinding geen
kans meer heeft.
Edison is de laatste, en de
geniaalste vertegenwoordiger
geweest van een oudere gene
ratie. Men zou hem het
beste „de klassieke technicus"
kunnen noemen. Hij staat
ii^ de eindperiode van een tijd, waarin groote uitvindin
gen werden gedaan... vliegtuig, radio, gramofoon en te
levisie. Zyn opvolgers zullen andere menschen zyn, hun
gedachtengang zal gericht zijn op andere, misschien in
hun soort zelfs wel voornamere kwesties. Wat vroeger de
uitvinder was, is thans de technicus, de man, die aan
de automatiseering en mechaniseering werkt, en wlen3
meest typische vertegenwoordiger Henry Ford is.
Voor ons, geleerden, en voor de jongere ingenieurs en
technici begint een nieuwen ti#d, nu Edison ons verla
ten heeft, schryft Professor Dr. Oudendorf.
Achter ons ligt een tydperk, waarin de versohillende
uitvinders stof genoeg hadden voor hun uitvindingen,
waarin zy letterlijk iets „uitvonden". En vóór ons ligt
een tyd, die veel z&kelyker en nuchterder is, maar wiena
vraagstukken daarom niet minder veelbcteekenend en
urgent zyn. En ons komt het laboratorium in Menlopark
voor ala een sprookje uit vroegere tyden! D&ér konden
nog „geweldige ontdekkingen" gedaan worden, om der
wille van de ontdekking zelf. In onze laboratoria wordt
alles gemaakt, wat de maatschappij noodig heeft; maar
thans dicteert de maatschappij ons, wat wy moeten uit-
vinden( d.w.z. uit het reeds bestaande moeten ontwik-
Zijn uitvindingen zijn even talrijk als de
waterdroppels ln de zee.
„IN DE HERINNERING DER MENSCHHEID ZAL
EDISON BLIJVEN VOORTLEVEN ALS EEN
GENIE, DAT DE WERELD NIET
VAAK WORDT GESCHONKEN"-
Wie was de grootste uitvinder van den tegenwoordigen
tijd, Werner von Siemens of Edison? Ik geef zonder
meer toe dat het woord van Goethe hier zeer zeker van
pas is: de menschheid mag bly zyn twee zulke „kerels"
gehad te hebben. En het is misschien een onrecht tegen
over een der mannen als men een ander als nummer
één naar voren brengt
Als ik vind dat volgens mij von Siemens nog belangrij
ker was dan Edison, dan is dat slechts een zeer persoor.-
lyke uitspraak. Waaraan ik toe wil voegen, dat hoe
groot en grootsch een uitvinder ook moge zijn, hoezeer
zijn werk ook 6chynt te worden begenadigd door God, als
het type van een uitvinder zal toch altijd Edison gelden
Het is zoo en het zal wel altyd zoo biy-
ven: als men den naam Edison hoort, denkt
men onwillekeurig aan ingewikkelde ma
chines, aan wonderbaariyke schier onge-
looflyke uitvindingen. En omgekeerd zu't
u ook spoedig op den naam Edison komen,
wanneer er van groote uitvindingen sprake
is. Hy was nu eenmaal de uitvinder van.
alle tyden.
Natuurlyk is hy daarom ook een van de
populairste mannen van Amerika geweest
en het ontbrak hem geenszins aan de hier
voor benoodigde romantiek. Siemens was
ook geen technicus van huis uit, maar hy
begon als artillerieofficier, een keurig be
roep, vanwaar de stap naar de techniek
niet zoo erg ver is. Edison echter begoo,
zooals het een beroemden Amerikaan nu
eenmaal past. als krantenjongen. Hij was
meer dan welke beroemdheid ook een „self
made-man". Maar hoeveel eigenschappen
hem ook mogen onderschelden van andere
bekende technici, één en wel de meest
onromantische had hy met zyn collega's
gemeen: hy bezat een groote energie en
een dito viyt.
Werkelijk geniale uitvindingen komen namelijk zelden
zonder een flinke dosis viyt tot stand, en dat geldt ook
voor de beroemdste voortbrengselen van Edison's genie.
Zonder die viyt zou het ook vrywel onmogelyk geweest
zyn, dat Edison van krantenjongen, reeds op 21-jarigen
leeftyd leider van een groote industrieele onderneming
was.
Merkwaardig genoeg bewogen Edison's Jeugd! n ter ea-
ses zich op een geheel ander gebied, dan waarop hy la
ter werkte en zijn wereldroem grondvestte. Tóen hy jong
was werkte hy vooral in de chemie. HU kocht chemische
studie-werken en experimenteerde. Als krantenjongen
ln een spoorwagen heeft hy niet alleen zyn kleine druk
kerij. maar ook een „chemisch laboratorium" gehad.
Zyn interesse voor de chemie had byna een treurig ge
volg gehad. Het scheelde maar een haar. of een onver
wachte explosie had een ontijdig einde aan zyn leven ge
maakt
Naar het scheen had dit ongeluk tengevolge, dat
rr
door
Prof. Dr. C. KRAMER.
Edison in het vervolg niet meer zulke gewaagde experi
menten uithaalde. Voor eenigen tyd werd hy telegrafist.
Op dit gebied doet hy dan ook zijn eerste belangrijke
uitvinding: een automatische uitzending van telegram
men per draadlooze telegrafie. Nu was de wereld op
hem opmerkzaam gemaakt; hy werd directeur van een
telegraafkantoor in Boston en spoedig klimt hij nu in
jéneller tempo op: hij wordt directeur van groote ondec-
\nemingen van Amerikaansche industrie en techniek.
Edison's uitvindingen zyn even tairyk als de water
droppels ln de zee. Wie uitvindingen en patenten ais
gelijk beschouwt en het aantal uitvindingen bij dat der
patenten telt, komt tot een getal van angeveer 1000.
Natuurlyk zyn dat niet allemaal groote uitvindingen.
De grootste uitvindingen van Edison zyn: de electrische
gloeilamp en de fonograaf. Zijn verdiensten by 't uit
vinden van de gloeilamp werden niet verminderd door
het feit, dat hy niet de eerste was die eraan werkte.
Dat was een onbekende Duitscher, Göhring genaamd,
die met een van dit soort lampen zyn kleinen winkel
verlichtte.
Maar Edison heeft geheel onafhankelyk van hem ge
werkt en hy vond het eerste een vorm, die een alge-
De '25-jarige Edison mei zijn uitvinding
de fonograaf.
Edison's eerste Ulmlabriek.
meene verspreiding van de gloeilamp mogeiyk maakte.
Zyn gedachte een koolspits te laten gloeien is reeds
verlaten; wy allen zyn getuigen van de geweldige zege
tocht der metaaldraad-lampen Maar in principe was het
idee om de niet opbrandende koolspits te laten gloeien,
juist. Het was een geweldig werk, voor de moeiiyk te
bewerken kolen een vorm uit te vinden, waarin men
de stof als een draad in een luchtledige glazen ruimte
kon brengen. Het onvermoeide geduld van Edison, dat
medehielp een oplossing voor dit probleem te vinden,
is wellicht van zyn talrykste verdiensten de grootste.
Geheel en al zelfstandig was Edison's uitvinding van
de fonograaf. En de gevolgen van deze, in wezen elgen-
ïyk eenvoudige uitvinding, zijn geweldig geweest.
Tairyk zyn ook de uitvindingen, waaraan Edison
naast anderen heeft gewerkt. Daartoe behoort vooral
de microfoon, welke uitvinding aan Hughes wordt toe
geschreven, maar waarvan de hoofdgedachte (n.1. het
benutten van de veranderiykheid van den weerstand
van de kolen by drukveranderingen) van Edison is. Ook
op andere gebieden heeft de wereld der techniek zeer
veel aan Edison te danken. Men denke slechts aan de
film en de ontwikkeling van den luidspreker. Edison
heeft den eerbledwaardigen ouderdom van 85 jaar be
reikt. Hij heeft tot aan zyn dood toe hard gewerkt cn
ook in de laatste jaren van zyn leven niet stilgezeten.
De oude vierentachtig-Jarige uitvinder ging nog lederen
morgen naar de fabriek en leverde prompt op tyd zyn
nummerpia&tje aan de deur In.
In de herinnering der menschheid. zal Edison biyven
voortleven als een genie, dat de wereld niet vaak
wordt geschonken.
Thomas Alva Edison zal biyven d e uitvinder van alle
tyden!
kelen). Dat is wel een beetje anders dan in Edison's tijd,
den tyd van het uitvindersinitiatief.
En het is myn meening, dat het in de eerste plaats
noodig is iedereen ervan te doordrlngcn.dat Edison geen
mensch van dezen tijd was, wil men hem volkomen be
grijpen. In zyn arbeid, in zyn scheppingen, in zijn op
vattingen en speciaal in zyn resultaten stond hy nog in
een anderen tijd. En dat maakt zijn werk misschien nog
genialer. Stand te houden in een vreemden, gejaagden
en moeilijken tijd... Hij was een man zonder weerga, een
mensch, die zijn tijd ver vooruit was en die de ontwik
keling van honderd, ja zelfs van 150 jaren heeft weten
te brengen op 30 jaar. Hij was geen geleerde, maar hij
was een uitvinder ln den waren zin des woords. En ik
geloof niet, dat er na hem nog menschen op het wereld-
tooneel zullen verschynen, die zijn geest of zyn succes
kunnen evenaren!
De teraardebestelling zal Woensdag te Glenmont
plaats vinden. Vandaag en morgen zal het stoffelijk
overschot op een praalbed opgebaard worden in de tot
Chapelle Ardente ingerichte bibliotheek van zijn labo
ratorium in de hoofdstraat van West Orangc. Het pu
bliek zal in de gelegenheid worden gesteld hier af
scheid van den uitvinder te nemen. De teraardebestel
ling zelf zal een besloten karakter dragen en alleen wor
den bijgewoond door Edison's naaste familie cn eenige
van zijn beste vrienden. President Hoovcr heeft don
wensch te kennen gegeven zoo mogelijk een herden
kingsdienst voor den overledene bij te wonen.
•President Hoover verklaarde: „Edison was in zijn
strijd om het leven even groot als in wat hy bereikte
en waardoor hy de geheele wereld tot zyn schuldenaar
maakte".
Blyken van rouwbeklag worden in West Orange ont
vangen uit alle kringen van de Verecr.igde Staten, en
van andere landen, zoowel van vooraanstaande personen
op wetenschappeiyk als op technisch en industrieel ge
bied.
Strafzitting van Vrijdag 16 October.
IN ALLE OPZICHTEN GEEN LICHT IN DE
DUISTERNIS.
Wetsbegripsverwarring van een persfotograaf.
Onze Kantonrechter was op dezen zittingsdag met
vacantie en waren «lzoo alle voorradige belangrijke
zaken van het programma afgevoerd.
De waarnemende kantonrechter, mr. I.angeveld,
beet dus, om het zoo maar eens uit ie drukken, in
•en zacht kostje, want behoudens eenige kinderzaken,
hadden ven de 56 ingeschreven zaken slechts drio
verdachten persoonlijk zich present gemeld.
In de eerste plaats ontving mr. I.angeveld voor zijn
rechterstoel, den 31-jarigcn heer Joh. K., uit Meerhugo-
waard, die aldaar hot belangwekkende beroep van
persfotograaf beoefent. Dezen artist werd kwnriaardig-
lijk ten laste gelegd, dat hij zich in den nacht van
Zondag 110 op Maandag 31 Augustus te Heerhugo-
waard op zijn voortbewegend motorrijwiel had bevon
den, terwijl achter nummer en letter niet voldoende
waren geillumineerd. De „verdachte" hoer K.. wien
het niet aan een zekere welbespraaktheid ontbrak,
bracht ter tafel een uittreksel van de Motor- en Hij-
wielwet, uitgegeven door het Bureau ter verkrijging
van rijvaardigheid en waarin den juridische locker
wordt verkondigd, dat een motorrijwiel niet behoeft
voorzien te zijn van een rood achterlicht, doch dat
men kan volstaan met een reflector.
Nu wist de ambtenaar dat toevallig ook wel. doch
het was hem tot dusverre niet gelukt, ondanks zijn
bekende overredingskracht, den verdacht© duidelijk
te maken, dat hier geen vervolging had plaats ge
vonden ter zake het ontbreken van een rood achter
licht, doch van een niet verlicht nummer- en letter,
zooals in artikel 9 van de Motor- en Rijwielwct, voor
ieder motorrijtuig op 2 of méér wielen, dus ook een
m o t o rr ij w i e 1, verplichtend is voorgeschreven.
De overtreder van dit artikel had dpze toelichting
niet kunnen of willen hegrijpen en de voorgestelde
transactie A één onnoozele gulden geweigerd.
Niet tot voordeel van zijn portemonnaie, want de
heer Ambtenaar vorderde thans f5 boete of 5 dagen
en toen verdachte als toen opmerkte een dergelijke
bekeuring kinderachtig te vinden, gaf de Kantonrech
ter blijk deze meening ook al niet te onderschrijven,
door het opleggen van f3 boete subs, 3 dagen.
De veroordeelde, nog steeds niet overtuigd, noemde
ook dit vonnis onbillijk en scheen van het groote be
lang dat gehecht wordt aan een verlicht achternum
mer en letterbordje, nog steeds niet overtuigd te zijn.
Enfin, bet staat hem altijd vrij, zijn inzicht to toet
sen aan bet oordeel der meervoudige strafkamer.
Wij zullen wel weer schrijven.
CURSUS IN HET WESTFRIESCH AAN DE
UNIVERSITEIT VOOR JURISTEN WEL
GEWENSCHT.
De 18-jarige meneer Pieter K.. 'n veehouderstelg uit
Ursem. in de veelbewogen nacht van 30 op 31 Augus
tus, we moeten niet vergeten, den laatsten Alkmaar-
schen kermisnacht, fietsende onder gemeente II- erhu-
goweard, werd het slachtoffer van de opmerkingsgave
van een surveilleorenden veldwachter en op den bon
gegoocheld, omdat zijn rijwiel geen enkel spoor van
verlichting vertoonde. De aldus ter berechting voor
gedragen jongeling was heden in persoon aanwezig
en erkende het feit door eenipszins schaapachtig op
te merken, dat hij zijn draadje gestrooid had. Aan
vankelijk scheen de beteekenis van deze platteland -
uitdrukking den heeren achter de groene tafel geheel
onbekend, misschien dacht men aan het strooien van
confetti bij trouwpartijtjes of met pitmoppen op St.
Nicolaas, doch ten slotte werd het duidelijk, dat
vriend Piet het draadje van den dynamo had verlo
ren, wnnrdoor de lantaarn uitteraard „welterusten za«
men", had moeten zeggen en dienst had geweigerd.
Ook in dit geval zal de Rijkscassa wel weer met 3
pop boete worden versterkt, aangezien van de gele
genheid om hij wanbetaling 3 dagen de intieme ge
zelligheid van het huis van bewaring te mogen genie
ten, wel geen gebruik zal worden gemaakt.
EEN HANDELSARTIKEL, DAT IN AI. TF. „UIT
STEKENDEN" STAAT VERKEERDE.
In Alkmaar is overbekend l.et leger hloemenven*
ters, hoofdzakelijk uit Limmen. dat iederen dag uit
rukt om de geurige, fleurige en kleurige kinderen van
Flora het hloemenlicvend publick aan te bieden.
Geweldige manden worden op het rijwiel voor het
stuur geplaatst en weinig rekening wordt gehouden
met het plaatselijk verbod dat het huiten het stuur
van 66 c.M. uitsteken van dergelijke voorwerpen niet
toestaat.
De 18-jarige bloemenventer Albertus D. uit Limmen,
die evenpens gebruik maakt van zoo n reuzeman 1,
kreeg, kreeg op 6 October op het kerkplein te dier
zake een procesverbaal aan zijn pantalonica van een
