Sdiager Courant
RADIO
Speelbal van Wind en Golven
DE REDENAAR
VOOR DEN MICROFOON
Radioprogramma
Derde Blad.
Mlleton
Ethel M. Dell.
Donderdag 22 October 1931.
74ste Jaargang. No. 8956
[Haar een internationaal
betaalmiddel.
I jollen Guldens, Ponden, Marken, Francs, Kronen,
Peseta's, enz., verdwijnen?
KOMT ER EEN INTERNATIONALE
CIRCULATIEBANK?
Door
Dr. W. FLATAU.
ji laatsten tijd is het plan een internationale va-
fin het leven te roepen, die dan voor alle staten
jjend zou zijn, in breedc kringen levendig bespro-
|0p liet eerste gezicht heeft dit plan werkelijk iets
iokkelijks, schijnt het geschikt de door valutazor-
rerontruste wereld dc voor de industrie en econo-
BO hoog noodigc rust terug te geven,
t is natuurlijk volkomen onverschillig, of het
Irp van het ereldgoudplan van Londen of van
fcdere, door de koersdaling van haar valuta in
Bkhedon gekomen circulatie-bank uitgaat. Men
t mag het .Engeland niet kwalijk nemen, wan-
Kjn aandacht geconcentreerd is op zijn eigen
Tom 't glijdende pond sterling staande te hou-
t als het daarbij noodig is, zelfs een zoo onge-
i weg te begaan als het in het leven roepen van
fereldruilmiddel.
Jnmin mag men het Frankrijk niet kwalijk ne-
ïals het enthousiast is voor het Engelsche plan
jt alleen uitvoerbaar is met behulp van de Bank
jrInternationale Betalingen te Bazel) en „ja," zegt,
i omdat het bang is voor een Engelsche Pond-
iping Hierbij komt voor Parijs de niet ongegronde
s, dat Engeland zich wel eens door een klein in-
letje aan de volle betaling van zijn buitenlandsche
Bleien zou kunnen onttrekken.
Kt alles blijft theoretisch althans voor de
Mtn, die gelooven door de stichting van een we-
raluta een verlichting te krijgen, volkomen het-
e. Theoretisch zouden wij van alle tegenwoordige
ïekonistige valuta-zorgen ontheven zijn, zij zou-
^cen goed algemeen geldig geld in den allergroot-
I omvang in handen krijgen, zij konden de in-
irie nieuw leven inblazen en tenslotte zou een in-
itlonaie valuta vanzelfsprekend ook tot een op-
^nsr van handels- en douanevraagstukken moeten
zelfs misschien tot een nieuwe regeling van de
bldschulden.
jt zoover dc theorie. Hoe ziet het er eigenlijk in
Kwtijk uit? Het lijkt ons niet van belang ont
ij woordelijk eenige deskundigen te citeeren, tot
bwii ons met de vraag richtten: „Een vvercldva-
|o! nie t?" Allereerst het antwoord van een ban-
4e in de allereerste plaats belangstelling heeft
P argumenten, die vóór het scheppen van een
Irnuifenale valuta spreken.
Hpltuatie op de internationale geldmarkt is te-
ndig zoo, dat overal de op langen termijn ge
it credieten „bevroren" zijn, de hem verschafte
rpanden (landerijen, waren, huizen, en effecten)
ikan reabseeren, omdat er geen koopers zijn, die
lierkelijke waarde ervan kunnen betalen. De cre-
pm op korten termijn zijn eveneens niet te liqui-
leren. want geen bank en geen particulier bedrijf
Brfl contant geld. Het gedwongen opvorderen van
fc»leeningen zou aanleiding geven tot tallooze fail-
petnenten en heel wat zaken in den afgrond helpen,
een voor den geheelcn wereldhandel tot een ramp
|lkunnen leiden.
I den anderen kant daarentegen zijn enorme
Men goud opgestapeld, die hun bezitters echter,
BMonverantwoordelijk te handelen, niet kunnen
1. Deze voorraden zijn daarbij niet groot ge-
i het economische leven der wereld nieuw
|toe te voeren: bovendien zou de beschikbaar-
|t buitengewoon groot risico voor den credietge-
pMzirh meebrengen die er nl. rekening mee heeft
pMtn. dat hij deze leening nimmer zou kunnen
pfaen.
Het is dus absoluut noodzakelijk, ergens nieuwe mid
delen te mobiliseeren. die niet alleen do terugbetaling
van de geweldige vastgevroren credie en verlichten,
maar daarbij aan de industrie de noodige bedrijfska
pitalen ter beschikking stellen, zoodat deze weer mil-
lioenen werkloozen in het productie-proces kunnen
opnemen en daardoor de koopkracht in vele landen
buitengewoon doen stijgen. Daar nationale hulpman:
regelen in deze richting nooit een afdoende oplossing
beteekenen, zie ik de eenige mogelijkheid tot het
stichten van nieuwe kapitalen, hei geen hoog noodig
is, in het leven roepen van een internationale circu
latiebank. waar alle staten aan deelnemen en die op
haar beurt de staten aan de noodzakelijke credieten
zou helpen."
Het antwoord van den econoom luidt.
„De stichting van een bovennationale (niet inter
nationale) valuta, met nieuwe bankbiljetten of certi
ficaten, heeft voor buitenstaanders op het eerste ge
zicht iets buitengewoon aanlokkelijks. Wie echter
gewend is. met de tallooze en dikwijls onoverwinne
lijke moeilijkheden der wereldpolitiek en economi
sche wereldverhoudingcn te rekenen, kan slechts
sceptisch het hoofd schudden! Het klinkt inderdaad
zeer eenvoudig: Frankrijk en Amerika als de groot
ste goudbezitters der wereld deponeeren bij de Bank
voor Internationale Betalingen te Bazel 2 of 4 mil
liard dollar, geven door dezen goudschat gedekte
goudcertificaten uit of ook een nieuwe, internatio
nale geldige valuta en leenen reusachtige bedragen
aan Duitschland, Engeland, Oostenrijk, Italië, Polen,
Brazilië, Spanje en Portugal, kortom aan alle lan
den, die onder valutamoeilijkheden hebben te lijden
of die vooi den wederopbouw van hun industrie
groote kapitalen dringend noodig hebben.
Afgezien van het feit. noeveel van deze vier mil-
liardenschat in eiken staat zou terecht komen, moet
men toch voor oogen houden, dat dit „wereidgeM
tensfotte voor de betreffende staten zou kunnen be
teekenen het laten varen van verschillende politie,<e
en beschermende maatregelen tik denk hierbij bijv.
aan de douanetarieven). Ik houd het op het oogen-
blik nog voor uitgesloten, in aanmerking genomen
den hardnekkigen strijd van de volkeren onderling,
dat men in dit opzicht tot overeenstemming zou ko
men. Maar nog grootere moeilijkheden zal de vraag
met zich meebrengen: Op welke wijze zal het aan
wezige geld als crediet verdeeld worden?
En tenslotte: De groote geldschietende staten
dien het tegenwoordig zelf nauwelijks beter gaat dan
de anderen zullen vanzelfsprekend dadelijk na de
verdeeling der credieten komen en met recht zeg
gen: „Hallo Engeland, hallo Duitschland, jullie hebt
nu zooveel geld, betaal dan maar 'ns gauw jullie
schulden aan ons terug!" En Duitschland alleen
heeft al niet minder dan 5 milliard mark aan cre
dieten op korten termijn loopen. Het zou dus voor de
eigen industrie slechts zeer weinig, misschien zelfs
niets overhouden.
Mij persoonlijk schijnt het grootste bezwaar tegen
een bovennationale circulatie- en credietbank te zijn,
dat uit de schulden van anderen. Amerika en Frank
rijk het bedrijfskapitaal voor deze bank zullen op
brengen. opdat, deze andere daarmee nieuwe se.hu'-
den kunnen maken. Zulk een gang van zaken kan
misschien een voorloonigo. nooit echter een uiteinde
lijke, een allen bevredigende oplossing van de we
reldcrisis zijn''.
Een geleerde antwoord: Het stichten van 'n inter
nationaal geldig betalingsmiddel, een uitgifte van
bankbiljetten of goudcertificaten van de Bank voor
internationale betalingen of een ander bankinstituut,
is vanzelfsprekend natuurlijk mogelijk, vooropgezet
dat alle geïnteresseerde staten het op dit punt met el
kaar eens worden. Een dergelijk instituut, maar dan
natuurlijk in kleineren omvang, wordt op het oogen-
blik in Amerika in het leven geroepen. Het wil trach
ten de binnenlandsche credietmoeilijkheden op te
heffen, althans te verlichten. Het komt hierop neer,
dat alle Amerikaansche staats- en circulatiebanken
door een inbrengsi van 2 hunner deposito's een
fonds stichten, dat 2 milliard dollar moet uitmaken.
Dit fonds wordt beheerd door een staatsdeposito kas,
waarbij de groote credietgevers bun niet te realisee-
ren onderpanden kunnen laten tieleenen
Een dergelijke maatregel kan natuurlijk ook door
verschillende staten onderling in het leven worden
geroepen. Er zou dan in zekere mate een internatio
nale leenkassa ontstaan, die niet rechtstreeks aan
de industrie, maar slechts indirect aan de verschil
lende circulatiebanken credieten verleent. Een over
eenstemming over de wijze van verdeeling van de
ter beschikking staande kapitalen is waarschijnlijk
zeer spoedig te bereiken, want op het oogenblik staat
in geen enkel land meer de kwestie van de herstel
betalingen op den voorgrond: op den voorgrond van
de belangstelling van de geheele wereld staat het
feit. dat in alle landen een afsterven van ban
ken op groote schaal is begonnen, dat de uitgeleen
de kapitalen zoo vastliggen, dat niemand ze meer
zonder hulp van buitenaf kan mobiliseeren, dat de
industrie van alle landen zoo hongerig naar kapi
taal is, dat zc bijna verhongerd is en dat in alle sta
ten de koopkracht van dp bevolking verhoogd moet
worden, opdat er nog niet grootere rampen (n de in
ternationale industrie zullen optreden.
Twee Jaar geleden nog had ik een internationale
circulatie- en credietbank voor onmogelijk gehouden.
Op het oogenblik dwingt echter de uiterste nood er
toe, ongewone wegen te bewandelen! Met nationale,
partieele oplossingen kon de wereldcrisis niet onge
daan worden gemaakt, alleen met maatregelen, die
alle landen tegelijkertijd helpen.
Deze maatregelen kunnen zich echter in geen ge
val uitsluitend beperken tot de stichting van een bo
ven de staten valutabank met eigen bankbiljetten eh
de mogelijkheid tot het verschaffen van groote cre
dieten; daartoe behoort ook de uiteindelijke regeling
van de internationale schulden. Hoe eerder men dit
vraagstuk onder oogen ziet. des te beter voor allen.
Want in geen geval kan men afwachten, tot ook hier
weer de nood dwingt, lot daden over te gaan
(Nadruk verboden.)
Hoofdingenieur FeLx Linke (Funk).
Het is steeds zoo geweest en wij weten het maar a!
te goed door de ervaringen, die wij hebben opgedaan
met den radio-omroep: de voor den microfocn van een
blad papier voorgelezen „voordrachten" zijn geen voor
drachten. Want het halve procent goede voorlezers, dat
nog eenigszlns het idee van een rede weet te verwek
ken. zegt niets tegenover de geweldige massa, die er
niets van terecht brengt. Het is bijna belachelijk, als
een „spreker" een herhaling In zijn „voordracht" veront
schuldigt met de woorden en zooals ik hierboven reeds
opmerkte...! Maar dat Is dan laten wij eerlijk zijn
tevens de schuld van den manuscript-censor, die deze
fout had moeten opmerken.
Daar bovendien Iedere voordracht voor den microfoon
m manuscript moet worden Ingediend om te worden
nagelezen en becritiseerd (slechts enkele uitverkorenen
kunnen de scherpe controle passeeren) is men op he»
Idee gekomen de voordrachten voor den microfoon
hoofdzakelijk te laten voorlezen. Als daarmede dan in
verschillende voorwaarden een betere basis voor een
rede wordt geschapen of de voor den microfoon uitge
sproken taal verhevener wordt, meent men, een in
grijpende verbetering te hebben aangebracht.
Men behoeft daarentegen het kind niet tegelijk met
het badwater weg te spoelen... Waarom moeten de goede
en bekwame redenaars voor den vuist van den micro
foon geweerd worden? Als er dan in ieder geval gelezen
moet worden, laat men de menschen dan eerst aan een
proef onderwerpen betreffende de graad van spreekta-
lent of voorlezorstalent, die zij bezitten. Dan hebben wij
de schrijver misschien zelfs niet eens meer noodig en
kan bij diens afwezigheid een ander zijn taak overne
men. En dat doen in zekeren zin tegenwoordig reeds do
omroepers.
Dat wil dus zeggen, dat men den tegenwoordigen toe
stand handhaaft met dat verschil, dat men onbruikbare
redenaars den toegang tot den microfoon weigert En
daartegen zal wel geen enkele redenaar eenig bezwaar
kunnen hebben.
Zouden wij verder den voorlezer overal en algemeen
invoeren, dan zouden wij weer het nadeel hlebben. Jat
wij van de menschen. die ons werkelijk iets te zeggen
hebben, slechts de doode letters leeren kennen, m.a.w.
een ander kan een bepaald onderwerp nooit met
zooveel vuur voordragen als de auteur in zijn stuk be
doelde te leggen. Wy hooren dag-in, dag-uit dezelfde
6tem van den voorlezer, die al mag deze ons ten
slotte vertrouwd in de ooren klinken toch verveelt.
En dit nadeel wordt zelfs niet weggenomen, wanneer
men twee. drie of vier voorlezers zou hebben.
Een sterke party is overigens voor de vrye voor
dracht. dus zonder manuscript. Dit is veel inte
ressanter; wy hebben dit reeds meegemaakt by verschil
lende reportages, voornameiyk bij interviews voor den
microfoon. Hoeveel onverwachte byzonderheden zqn ons
op deze wijze medegedeeld, byzonderheden. die indien
de spreker zijn rede op schrift had moeten stellen in
de pen zouden zijn gebleven, hetzy door voorzichtigheid,
hetzij door schuohterheid of door andere invloeden.
Maar daar voor komen slechts diegenen ln aanmer
king, die in staat zyn volkomen duidelyk te spreken,
die de stof geheel en al beheerschen en die ln zooverre
meester der taal zyn. dat zy geen moeilijkheden daar
mede hebben, van welken aard ook, zoodat geen enkele
temperamentvolle zin hen in de keel biyft steken of
verhaspeld wordt. Reeds verscheidene jaren geleden
heb ik voorgeslagen systematisch tot dezen toestand
te komen; de zendreglsseur draagt daarby een met deze
taak vertrouwd persoon op. alle lezingen te beluisteren
en den voordrager op zyn fouten opmerkzaam te ma
ken. Deze persoon kan dan tevens een staatje opmaken
van hen. die goed spreken, d.w.z. die een goed micro
foon-orgaan bezitten en eenige handigheid hebben hun
gedachten in de taal uit te drukken. Deze sprekers zou
men dan veel kunnen laten spreken of de op schrift
gestelde lezingen kunnen laten voordragen. Maar... men
heeft er toen niet aan willen gelooven en het is in do
pen gebleven.
Daar het reeds noodzakelyk is, dat iedereen, die een
lezing houdt, deze voorbereidt, moet dit zeer zeker ge
schieden by het houden van een rede voor de mist
weg. Want zelfs de meest geroutineerde spreker kun
de draad verliezen, al? hy absoluut geen mensch voo^
zich ziet, waarmede hy zooals iedere goede rede
naar pleegt te doen. contact kan zoeken en vinden;
daarna komt een redenaar pas goed in zyn woorden,
ontbreekt het contact, dan is het heel moeilyk ook niet
de bezieling te verliezen. Daarom zullen voor den micro
foon ongeroutineerde sprekers dan ook van den beginne
af een fiasco maken.
Nu zou men geneigd zyn te meenen, dat het toch eer?t
eens op den weg van de radioleiding zou liggen het te
probeeren met een gemengd systeem. Wie vry kan
spreken, zou men de gelegenheid moeten bieden zyn
bekwaamheid voor den microfoon te toonen. In den
loop der Jaren w&ren de verschillcndo zenders in de
gelegenheid een staf van uitstekende redenaars te Vor
men. die dan natuuriyk In de eerste plaats aan de beurt
zou komen. En dan niet te veel angst voor uitglibbe-
ren tydens de rede. Men onderwerpt immers lederen
nieuwen spreker aan 'n proef, waaruit zUn geschikheld
moet biyken.... Doch daamede heeft men dc plank
misgeslagen. Wij kunnen en mogen den Omroep n-.?z
maken tot een verzamelplaats van halfwas of nog-nlet-
halfwas redenaars, hoewel wij ook natuuriyk ervoor
moeten waken de lezers al te angstig te bewaken tegen
alle minder goede sprekers. Ook een heel eenvoudig
spreker, die een enkele maal wel eens struikelt, kan
zeer belangwekkende byzonderheden hebben mede te
dcelen. Tenslotte zyn wy alle denkende menschen t-n
kunnen wy als luisteraar uit het aangeboden program
ma diegenen uitkiezen, die wy gaarne beluisteren wil
len. Wie ons niet bevalt, dien ontnemen wij zelf het
woord Immers. Niemand zal het ln zyn hoofd halen,
het bestuur van een zender aansprakeiyk te stellen
voor het over zyn woorden struikelen van den een of
anderen redenaar. Eerder kan men door het voor
trekken van verschillende goede sprekers verbitterd
worden, dan door het onhandige optreden van den r.en
of anderen onschuldigen microfoon-Demosthenoa
(Nadruk verboden).
VRIJDAG 23 OCTOBER.
HILVERSUM (298 M>
V.A-R-A.
6-457.00 en 7.307.45 Lichaamsoefeningen; 8.00 Tyd-
sein; 8.01 Gramofoonmuziek.
VPRO.
10.00 Morgenwijding.
V-AR-A-
10.18 Voordracht door Janny van Oogen; 10.30—12.90
Het VARA-Septet o.l.v. Is. Eyl.
AV-R-O.
12.00 Tydsein; 12.012.00 Het Omroep-Orkest o.l.v. Nico
Treep; 2.002-30 Lezing door K. G. Kupfermann: „Hot
beroep van Zeeman": 2.30300 Gramofoonmuziek;
3.004.po Aansluiting van Hotel „Terminus" te Utrecht:
Concert door Ensemble o.l.v. Arie Nooteboom.
V.A-R-
4.00 Gramofoonmuziek: 4-40 Voor de Kinderen: 5.40
Het VARA-Orkest o.l.v. Hugo de Groot; 6.40 Voordracnfc
door Janny van Oogen; 7.008.00 VARA-Orkest.
VPRO-
8.00 Tydsein; 8.01 Catechisatie door MeJ. Dr. N. A.
Bruining; 8.30 Gramofoonmuziek: 9.00 Lezing door Mej.
Dr N. A. Bruining: Een bezoek by de Unitariërs in Ln-
geland; 9-30 Gramofoonmuziek; 10.00 Het Vrijz. God si.
Persbureau; 1005 Vaz Dias; 10.15 Declamatie doone
Kommer Kleyn; 10-45 Gramofoonmuziek.
V.AR-A-
11.00 Gramofoonmuziek; 12.00 Tydsein en Sluiting.
ft*
NAAR HET ENGELSCH VAN
IM» stond onbeweegiyk; de gezonde, roode kleur
•sikomen van zyn gezicht verwenen en er lag een
H van wanhoop ln zyn oogen.
n geweldige krachtsinspanning gelukte het hem
te brengen. „Waarom is u hierheen gekomen?"
•n trok zyn grove schouders op. „Dat is nog
!lÜk. om myn rechten te doen gelden. Tenge-
v*n een ongelukkig toeval vertrok myn vrouw
mij naar Engeland. Ik volgde met de eerste
"eid en moest tot de ontdekking raken dat ze
1B"* Pleegde, dat wil zeggen, indien u werkelUk wet»
baar trouwde, waaraan ik ten zeerste twyfel.'
laatste woorden gingen vergezeld van een ge-
ruwen lach. en Tiggie moest zich geweld aan-
a niet een stomp ln dat afschuweiyke, hateiyke
te dienen.
>t wy over mijn daden spreken," zei hij toon-
u me verplichten door uw huwelijks-acte te
gsnoegen". Norman's hand verdween ln ztjn zak
•ent zonder eenige aarzeling een tweede envelop-
P voorschijn. Hy nam een document hieruit en leg-
°P do tafel. „En nu wilt u zeker wel zoo bemin
netten uw trouw-acte te toonen," voegde hy er
als het noodig Is," bracht Tiggie uit
xleh over het papier heen en eenige momen-
•te er doodsche stilte, terwyi Norman hem
Omischen glimlach om de lippen gadesloeg.
.tU Tiggie op.
^ument is echt of valsch", zei hU ten-
moet natuurlijk een onderzoek daarnaar
tuaschrn" hij hield even op en keek den
of Ik ki de °°8en „intusaohen kunt u ultvin-
tr •Geen ben of niet dat wil zeggen, ik
zwager. Hoe gauwer u dus weg-
m Üf r het
fcaotw ifuVro®8 Norman. ,Jk zou Je aanraden,
boudlng te wyzigen, want een en ander
zal niet in je voordeel zyn als de zaak voorkomt."
„Dat moet Ik zelf weten. Verdwynt u nu of niet?"
Norman bleef echter kalm staan. „Ik ben nog niet
uitgesproken." gaf hU te kennen. „Om te beginnen is de
huweiyks-acte echt en kunt u indien gewenscht nader
onderzoeken. Maar ik ben niet zulk een vervloekte idi
oot om een seconde aan te nemen dat u hier al dien tyd
enkel en alleen om gezondheidsredenen is geweest. Ik
heb een onderzoek ingesteld, hetgeen gemakkelyk ge
noeg was naar aanleiding van uw schryven. en ik weet
voldoende. Zooals reeds gezegd, ben ik hierheen geko
men om myn rechten te doen gelden, en ik zal me hier
van niet door biuut geweld laten afbrengen. Dat ver
zeker ik u."
Er voer een rilling door Tiggie's leden en het kwam
hem voor alsof alles om hem heen draaide. Met een
bovenmenscheiyke krachtsinspanning gelukte -het hem
zich te beheerschen. „In welk opzicht is u voornemens
aanspraak op die rechten te doen gelden?" bracht
hy haperend uit.
„O, nu gaan we anders redeneeren.' klonk het triom-
fanteiyk. „Die richting moet het uit. myn waarde. Myn
vrouw door en door kennende, ben ik bereid aan te ne
men dat ze zioh tegenover u als ongetrouwd voordeed
een verdrietige, verongelukte vrouw, zonder twyfel.
U kwam ln den valstrik terecht, en nu verkeert u in
een verduiveld onaangename positie. Het gaat thans
om het volgende: Nu de waarheid u bekend is biyft
u er nog op staan haar by u te houden?"
Tiggie's ademhaling kwam met horten en stooten.
„Eerst moet Ik een en ander onderzoeken", zei hy.
Weer trok Norman zyn breede schouders op. „Zooals
u wilt Ik voor my dacht dat u er de voorkeur aan zou
geven een anderen weg ln te slaan uit een zakelyk
oogpunt beschouwd. Ik kan u tegelijk te verstaan ge
ven niet voornemens te zijn me zeer grootmoedig te ge
dragen. Ze gaat op de volgende boot met me terug."
By de laatste woorden keerde hy zich om, doch op
hetzelfde oogenblik kwam Tiggie's hand met een slag
op den schouder van zijn tegenparty terecht Er was een
heesohe, dreigende klank in zyn stem en de uitdrukking
van zijn oogen was eenvoudig verschrikkeiyk: „Onver
schillig wat er gebeurt ze gaat niet met u mee terug."
Norman lachte sarcastisch. ..Dat zou heel eigenaardig
wezen," zei hy. „Dacht u soms dat ik een Joris Goed-
bloed was en myn vrouw met een anderen man wilde
deelen? Je hebt voor de waren te betalen, of ik neem
ze terug. En in dat geval", hij sprak tergend langzaam
en duideiyk, „en in dat geval kun je er op rekenen, dat
zij er aardig voor boeten zal."
„Ploert!"
Op dat oogenblik werd de deur geopend en verscheen
Joc Penny op den drempel.
„Neemt u me niet kwalijk dat ik u stoor, heeren."
zei hij. „Ik dacht dat u klaar was. In de rookkamer
brandt een lekker vuurtje. Wilt u daar soms gaan zit
ten?"
Door deze woorden werd Tiggie tot bezinning gebracht
Hy staarde Joe Penny dof aan. terwyl Norman in een
spottend gelach losbrak.
De eigenaar van het kleine hotel keek eveneens alsof
hy iets vreemds ontdekte. Daarna lachte hij vriendeiyk.
„Misschien willen de heeren liever beneden zitten in
d£ bar. Uw vriend, de schilder. Is er ook en hy heeft al
tweemaal iets gedronken. Ik zei zooeven nog tegen myn
vrouw, dat zyn schildery als het klaar is. wonderbaar-
lyk zal wezen. We hadden geen van tweeën achter hem
gezocht dat hy zooiets moois kon maken. Maar kunste
naars zyn nu eenmaal vreemde snuiters. Kan ik afne
men. mynheer?"
„Ja, u kunt afnemen," zei Tiggie somber. Daarna
richtte hij zich tot Norman en zei langzaam: „We zul
len er later wel op terugkomen."
Norman knikte. ..Dat spreekt vanzelf", en na deze
woorden liep hy vóór Tiggie de deur uit. Toen wendde
hy zich Ineens om en voegde er op gedempten toon aan
toe: „Je kunt me laten weten, wanneer je de zaak an
ders bekykt. Vergeet niet, dat ik met de eerstvolgende
boot naar Bombay terugkeer
Hy liep nu door naar de hall. doch voordat hU die
bereikt had. had Tiggie hem ingehaald. De tijdeiyke
verdooving die over hem waa gekomen, was geweken
en hu had zich volmaakt beheerscht. „Ik zal niets ver
geten",zei hij duidelijk verstaanbaar, en daarna voegde
hy zich by Harvey in de bar,
HOOFDSTUK V.
HAKVEY.
„Het ia een doorgestoken kaart", zei Harvey grim
mig.
„Volstrekt niet", merkte Tiggie op. „Het is hier geen
kwestie van bedrog."
Zwaar viel hy op een stoel neer. en leunde met rijn
ellebogen op de houten tafel, terwyl hy met zyn zak
doek zijn gezicht afveegde.
„Waarom heb Je dien kerel niet vermoord?" vroeg
Harvey opgewonden.
„Dat gebeurde bijna." Tiggie gaf dit antwoord zonder
zUn oogen op te slaan. „Joe Penny kwam echter binnen
om het te verhoeden."
„Vervloekt nog aan toe. Waar had hU zich mee te be
moeien! En wat ben je nu van plan te doen? Ga je hem
in donker worgen, hoe zit het?"
..Nee", zei Tiggie. ..Ik heb gezegd dat ik op de zaak
terug zou komen. Vermoedelijk zal ik hem echter een
flinke aframmeling geven."
„Wat bereik je daarmee? Als dat gebeurd is, zal hij
een nog hooger bedrag elschen."
„Dat weet ik", zei Tiggie met een zucht. „Het is hem
om geld te doen."
„En zoc'n schoelje laat je in het leven," riep Harvey
opgewonden uit
Tiggie hief zyn hoofd op en keek hem aan. „Ik ver
onderstel dat je weer te veel gedronken hebt. oude jon
gen," zei hij.
„Allerminst. Ik ben volmaakt nuchter. En Ik ben ook
niet van plan vooreerst te veel te gebruiken. Heb je
er bezwaar tegen?"
„Heelemaal niet." antwoordde Tiggie vermoeid. ..Je
moogt op Je eigen manier naar den duivel gaan. Het is
me allemaal hetzelfde."
„Mijn dank voor Je groote hartelijkheid", zei Harvey.
„Ik ben evenwel niet voornemens den duivel of dc hel
met een bezoek te vereeren. maar het verschaft me een
groot genoegen dat je te kenneff hebt gegeven hoe alles
je hetzelfde, is wat ik doe. Dat weet ik dua. En laten we
het nu eens over jou hebben. Daar Je besloten hebt dat
ondier te laten leven, zul Je me ten zeerste verplichten
door my mede te deelen op welke manier je het onge
lukkige meisj. dat zich aan Jouw steun en bescherming
heeft overgegeven, wilt helpen?"
Hy schonk nog een glas whisky in. hield het Tlggis
voor. die èvenwel met het hoofd schudde, en werkta
den inhoud daarna zelf met een paar teugen naar bin
nen.
„Ik weet het niet." zcl Tiggie. „Ik weet niet wat ik
doen moet behalve hem afrossen als hy probeert in
haar buurt te komen."
..Zeg niet zulke dwaze dingen," zei Harvey cynisch.
„Daarmede schiet Je immers niets op. Misschien vertel
Je straks nog dat je haar kalm op zult geven."
Tiggie kwam met een ruk overeind. „Vervloekt nog
aan toe, Harvey, pas op."
Wordt vervolgd.
