nuntii Nüm-
Mmttilit- laiRbuwtlai.
GEESTELIJK LEVEN.
Uitgevers: N.V. v.h. TRAPMAN Co, Schagen.
Eerste Blad.
JEUGD
!2
Theater Royal.
Zaterdag 12 December 1931.
SCHAGËR
74ste Jaargang No. 8903
COURANT.
blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder
en Zaterdag. Bij inzending tot s morgens 8 uur, worden Adver-
ién nog zooveel mogelijk in het eerstuitkomend nummer geplaatst
POSTREKENING No. 23330. INT. TELEF. No. 20.
Prijs per 3 maanden f 1.80. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN-
TIöN van 1 tot 5 regels f0.85. iedere regel meer 15 cent (bewijsno.
inbegrepen). Grootere letters worden naar plaatsruimte berekend.
NUMMER BESTAAT CIT VIJF BLADEN.
AN u, jonge menschen, is dit artikel gewijd.
Tot u, jonge menschen, wil ik mij richten
met een ernstig woord,
nt gij zijt het, jeugdige mannen en meisjes, die
ij denk op den leeftijd van ongeveer achttien
ree-, drie en twintig jaar, gij zijt het, die gereed
straks zelfstandig de wereld in te gaan, om er
ferk te doen enom als zij, die u vóórgin
tennis te maken met den harden, wreeden be-
sstrijd, waarin zoo vele duizenden te gronde
n, geestelijk en stoffelijk,
et gij in welk een maatschappij gij leeft? Kent
lar wezen? Hebt gij nagedacht over de ver-
iselen, welke zij te aanschouwen geeft?
uurlijk hebt gij gehoord en hoort gij nog dage
van de misère, die er is. Vooral thans! Want
od is zóó groot, als niemand van het nu leven-
slacht ooit heeft gekend. En gij klaagt waar-
llijk ook mede in het groote koor der geslage-
wier bestaan schier ondragelijk is geworden,
eb slechts het woord crisis neer te schrijven
te doen beseffen, welke toestanden thans in
iaatschappij heerschen.
inneer gij niet blind zijt, moet gij dit zien.
ar denkt gij er ook over na?
acht gij te begrijpen, waaróm alles is zóó als
B/yl bevoorrecht boven de millioenen, die ouder
dan gij en die straks hun plaats zullen verlaten
Mar door u te laten innemen.
I! zult gij dan doen, o jeugd, o dragers der toe-
Zult gij slechts volgen, gaan op den ouden
Zult gij u laten leiden door de oude burgerlij-
rattingen?
en dat zou passen bij uw jeugd of dringt
an u op de gedachte dat gezocht moet worden
nieuw, naar beter leven?
ik spreek van jeugd, dan verbind ik daaraan
achte van frischheid van geest, van onbevan-
van moed, van idealisme,
de jonge menschen, die frischheid missen, die
lealisme meer kunnen voelen richt ik mij niet.
al oud ondanks hun klein aantal jaren).
ïu: in u is nog do levensdrift, de behoefte
ttie, aan beweging. Het leven in u is nog niet
len tot een last, maar gij aanvaardt het vreug-
en hoopvol. In u is nog de energie, welke om
tweg zoekt. Gij kunt nog enthousiast zijn, gij
)og zoo heerlijk dwepen,
eb u gezien op voetbalwedstrijden en bij an-
elegenheden en ik heb gehoord het gejuich dat
opsteeg, wanneer gij getuige waart van een
rende verrichting. Ik heb u waargenomen op
en gespeurd, hoe leuzen u konden opwin-
pvoeren tot kookhitte.
e gedachte drong zich aan mij op: als de jeugd
'arm werd voor een groot en goed doel!
ta mij wel. Ik kom niet tot u met een ver
gun u uwe genoegens, de spanning van een
d, de uitbundige vreugde van een feest,
ik vind het daarnaast zoo bedroevend, dat
elaas zéér vele jonge menschen niets gevoelen
en geestelijken strijd, die in deze wereld gestre-
Oet worden.
ot dien geestelijken strijd wil ik u wekken.
Wwijfeld hebt gij meer dan eens de uitdruk-
«hoord, dat „de jeugd maar volop moet genie-
ant spoedig genoeg komt de tijd, waarop zij
zorgen en moeiten des levens in aanraking
toen."
chien hebt gij deze uitdrukking zelf wel ge-
om uw ongestoord genieten te rechtvaardi-
er i9 óók genieten in het meedoen aan een
lijken strijd. Ja, ik hen van overtuigd, dat
lieten u op den duur meer zal bevredigen dan
der!
fom durf ik er u over schrijven. Want als ik
WP tot dien strijd, dan weet ik zeker u daar-
indien 't mij gelukt in uw ziel de begeerte
e te wekken te brengen tot diepere levens-
omdat daardoor uw leven meer inhoud,
tin, dus meer waarde zal verkrijgen.
ri'- u niets ontnemen van wat uw jonge leven
in begeerenswaardig maakt. Ik wil u er iets
ton van onschatbare waarde.
kort geleden een vlugschriftje in handen.
*ven door Piet Dekker, 't Is heel kort een en-
badje maar. Het heeft me getroffen om de
ffsestrlrift, welke er uit oplaait. Daarin
gesproken van „een nieuwe wereld- en levens-
ouwing, d.e uitgaat boven alle grenzen, welke
beiden".
Noge menschen, dit is het, dit is hetl
Een wereld- en levensbeschouwing, die is losge-
worsteld van die honderden vooroordeelen en wa
nen, waarin helaas, nog talloozen gevangen zitten.
Een wereld- en levensbeschouwing dus, die waar
achtig menschelijk is, omdat zij in beginsel radi-
kaal gebroken heeft met elk onwezenlijk verschil
tusschen mensch en mensch en het volle recht op
het leven van ieder erkent.
Daarin ligt de taak der jeugd, voor zoover zij be
seft dat zij werkelijk een taak heeft.
Op dit laatste komt 't juist aan. Een treurig groot
deel der jeugd is hiervan nog heelemaal niet door
drongen en zij verbruikt haar energie op allerlei
wijze, soms zelfs op zeer gevaarlijke, lichaam en zie!
verdervende manier, zonder er een oogenblik aan te
denken, dat haar kracht, haar geestdrift, haar fris
sche durf zou kunnen worden aangewend om een
groote idéé te dienen en daardoor de menschheid
op te voeren tot schooner leven.
Het komt mij voor, dat de hoogst ernstige tijden,
waarvan niemand precies kan zeggen, wat daaruit
geboren zal worden, moeten medewerken om bij
jonge menschen de gedachte qp te wekken aan de
mogelijkheid van mee te werken om docr deze ern
stige tijden heen te komen niet om weer terug te
keeren tot de oude levensvormen, maar om een
nieuw leven op te bouwen, een zuiverder, mensche
lijker leven.
Daarvoor is in de eerste plaats noodig dat zij zich
van de werkelijke toestanden op de hoogte stellen
en deze leeren zien in verband met de heerschendo
moraal en den heerschenden godsdienst of korter ge
zegd: in verband met de heerschende levensopvat
ting. Dan zullen zij kunnen opmerken dat het gees
telijk leven niet is los te denken van het economi
sche leven. Laat ik het zoo duidelijk en zoo eenvou
dig mogelijk aldus zeggen: dèn zullen zij kunnen
zien, hoe de bestaande ellende, welke zich thans in
de crisis in al haar naaktheid vertoont, een noodza
kelijk gevolg is van een levenshouding, welke in
overeenstemming is met de moraal en den gods
dienst, welke nog steeds als de ware worden be
schouwd en gepropageerd in kerk en school en als
zoodanig door den staat worden gesanctioneerd.
GEBRUIKTE AUTOMOBIELEN
verkoopen wij onder GARANTIE en op PROEF
Garage C. NIEUWLAND, BERGEN.
Want wij mogen niet uit het oog verliezen, dat
deze moraal en deze godsdienst zich niet verklaren
tegen den afgrijselijken strijd om het bestaan, d.i.
den strijd van allen tegen allen, waaruit al de el
lende in de wereld voortkomt. En nu moet men
hiertegen niet inbrengen, dat er toch veel gedaan
wordt om die ellende te verzachten, dat er duizen
den guldens worden ontvangen dcor het crisiscomité
en dat er dus nog wel solidariteit en liefde in de
wereld aanwezig is. Men zou evengoed op die wijze
kunnen spreken over oorlog en Roode Kruis en dan
beweren dat er toch veel liefde is: immers men
geeft zijn kracht, zijn leven om gewonden, vermink
ten, stervenden te helpen! Maar waarachtige liefde
zou den oorlog onmogelijk maken en dus het Roode
Kruis overbodig.
Zoo zal ook waarachtige liefde niet tevreden kun
nen zijn met het lenigen van den grootsten nood
zooals thans gebeurt maar zij zal zich verzetten
tegen den bestaansstrijd, waaruit die nood noodza
kelijk moet voortvloeien.
En wanneer dit, jonge menschen, doordringt tot
uw bewustzijn, wordt er dan in u niet iets wakker
van verlangen om uiting te geven aan wat toch in
uw ziel moet opleven. Gij zijt immers nog niet beij
roofd van alle idealisme! Gij weet nog in u den
drang naar rechtvaardigheid! Gij zijt nog niet vast
geroest in de oude denkbeelden.
En als ge den greep reeds voelt van de oude levens
opvatting. waarvan ge thans de huiveringwekkende
gevolgen overal om u heen ziet, dan, nietwaar, wili
ge u daarvan losrukken en een nieuw, frisch mensch
worden met een nieuwe levensbeschouwing.
Ik ben naar het lichaam reeds oud, maar ik voel
me jong naar den geest, daarom geloof ik in staat
te zijn mij geheel in te denken in uw ziel. Daarom
durf ik me te richten tot u niet als iemand, die met
vaderlijke raadgevingen korrvt, maar als iemand,
die zich één weet met u. En als zoodanig zeg ik:
daar zijn tijden, waarin een felle bewogenheid mij
kan doen beven van verlangen om de wereld, om de
menschen toe te roepen: gij dwaalt; uw levensopvat
ting, uw moraal, uw godsdienst zijn verkeerd, zij
voeren u tot wanhoop, tot ellende, tot waanzin; zij
leiden tot vernietiging; zij maken de raenschenwe-
reld tot een hel; zij roepen op de booze geesten van
afgunst, haat, wreede vijandschap.
ZWITSERSCHE honaeo e,en
BALSEM 9«0"e
30 *n 60 cl. p«( doo* bij Apotheken tn Droqiiton
Om ze toe te roepen het oude „bekeert u!"
Want bekeering hebben wij noodig. Bekeering
dat is: een andere kant uitgaan; dat is: zich door
een ander beginsel laten leiden.
Het oude beginsel heeft schipbreuk geleden. Ziet
ge niet waartoe het de wereld gebracht heeft? Ziet
gij niet de krankzinnigheid van het heden, waar ge
brek met de daarmede gepaard gaande zedelijke ont
aarding te aanschouwen is temidden van overvloed.
Omdat gewerkt wordt niet om in de behoeften der
menschen te voorzien, maar om winst, om goud tc
maken.
En een nieuw beginsel is in ons levend geworden:
bet beginsel der waarachtige menschelijke liefde.
Wij willen niet meer leven in een wereld, waarin
't gansche bestaan ontaardt in een vechten tegen
allen om stoffelijke goederen te veroveren. Wij wil
len een wereld, waarin de menschen zich één weten
en waarin zij samen arbeiden om voort te brengen
alles, wat het leven mooi en goed maakt.
Nietwaar, jonge menschen, zóó hebt gij 't in uwe
beste uren ook gevoeld en in uw harten is 't warm
geworden van groote, onbaatzuchtige liefde.
Maargij hebt u laten weerhouden door va!
sche schaamte, gij waart nog niet geheel vrij van
het oude, ge leefdet nog teveel in de bestaande mo
raal, gij zaagt nog teveel op tegen hen, die altijd
als geestelijke leiders waren geëerd en gevolgd, gij
durfdet nog niet u zelf te zijn. in vol vertrouwen
op eigen inzicht en vooral op eigen innerlijk ge
voelen. Daarom hebt gij gezwegen en zwijgend zijt
ge voortgesukkeld op 't oude pad en de ouderen pre
zen u misschien en noemden u eon braven jongen
<»n een net meisje Maar binnen in u was iets kost
baars vernietigd! Binnen in u was kapot gebroken
de heilige levenswil.
Gelukkig is *t niet allen zoo gegaan. En het is een
merkwaardig en verblijdend feit dat onze tijd ons te
aanschouwen geeft, een verschijnsel dat éénig is in
de wereldgeschiedenis, nl, een zelfstandige jeugdbe
weging.
Daar is een aantal jonge menschen niet alleen
in ons land, maar overal in de beschaafde(l) we
reld dat geen vrede meer heeft met de bestaande
levensopvatting. In hun jonge zielen is een hoogere
begeerte ontwaakt
Hcnriëtte Roland Holst, die jeugdige, frissche
oude vrouw, zou zeggen: nieuwe harten zijn in hen
opgestaan. Een sterke drang naar vrijheid heeft hen
aangegrepen. Zij hebben in zich alle klasse- en
standverschillen overwonnen. ZIJ erkennen den ar
beid als den grondslag van het leven, arbeid van al
len voor allen; zij haten het militairisme, omdat 't
den mensch vernedert; zij verafschuwen den oorlog
als gemeene broedermoord; zij spotten met het bur
gerlijk fatsoen.
En deze jonge menschen voelen het als hun taak
om den veranderden kijk, dien zij op het leven heb
ben gekregen, aan de wereld te verkondigen. Zij wil
len wezen de herauten van de nieuwe wereld, die
naar hun diepste weten, zéker komen moet. En die
nieuwe wereld zal zijn de vrije maatschappij, waar
elke overheersching van mensch over mensch, waar
elke uitbuiting zal zijn verdwenen.
Utopie! Droombeeld! hoor ik sommige lezers fluis
teren. Laten zij echter bedenken, dat reeds veel, wat
als utopie en droombeeld door hen, die zich bij
voorkeur noemden menschen die alleen met de wer
kelijkheid rekenden, werd verworpen, toch werke
lijkheid geworden is!
Ik '*wil echter op één ding wijzen, waaruit moge
blijken, dat velen zéér goed gevoelen wat het zeggen
wil dat de jeugd in beweging koraL Allerlei partijen
pogen .de jeugd van haar zelfstandigheid te beroo-
ven, door haar dienstbaar te maken aan haar doel
einden. De sociaal-democraten willen de jeugd in
hun vaarwater voeren, de kerkelijke partijen trach
ten haar te vangen door middel vap christelijke ver-
eenigingen en graalorganisaties, de niet kerkelijke
bourgeoisie heeft haar padvindersbeweging met een
kennelijk müitairistischen inslag.
Hiertegen moet m.i. gewaarschuwd worden. De
jeugd moet haar energie niet stellen in den dienst
van één partij, van één richting haar taak raag
niet zijn een partij of een kerk of een klasse te die
nen. Haar taak is de menschheid te dienen door
haar te brengen de nieuwe levensbeschouwing,
waarvan wij zooeven spraken.
Haar vrijgeworden geest behoort zich niet te laten
insluiten in politieke of godsdienstige dogma's.
Jonge mannen en vrouwen, tot wie ik mij heb ge
richt in dit artikel, wanneer gij met klaren blik en
denkend hoofd en warm voelend hart de wereld van
heden beschouwt, voelt go dan niet dat gij een roe
ping hebt te vervullen?
Ik heb zooeven gezegd: ik wil u bij wat ge aan
vreugde reeds hebt in uw leven, iets geven van on
schatbare waarde.
Dit zult gij ervaren, als gij u schaart aan de zijde
van hen die zich aangegord hebben tot den heer
lijken geestelijken strijd om een nieuw, zuiver le
vensbeginsel in volle consequentie te aanvaarden
en tot overwinning te brengen in de wereld.
Ik leg er den nadruk op dat dit is een geestelijke
strijd. Daarbii zijn de „wapenen der barbaren" uit den
booze. Daarlftj komt het aan op levende overtuiging,
op zedelijken durf, op onbreekbaar vertrouwen op
de waarheid.
Indien gij deze drie bezit, staat ge sterk, zijt ge
onoverwinnelijk.
Want „groot is dc waarheid en zij zal triomfeeren
En gij zult ondervinden dat, indien gij u aan dien
geestelijken strijd geeft met heel uw jonge, idealis
tische en geestdriftige ziel, daardoor uw leven
afgezien van uwe stoffelijke omstandigheden vol
en rijk wordt.
Tot dien strijd wek ik u op om uwszelfs en om der
menschheidswille!
Ten laatste een mooie herinnering uit mijn eigen
leven.
Een jonge kerel 't is al lang geleden was met
mij opgetrokken naar een vergadering, waar ik
sprak voor geheelonthouding. Wij liepen samen.
Vol enthousiasme ging hij mee. Plotseling zeide hij
tot mij: „Nu pas gevoel ik wat het leven mooi en
waardevol maakt. Wat is het toch heerlijk voor een
hoog doel te werken!"
Mijn jonge, onbekende vrienden, die dit artikel
leest: Vraagt u zelf eerts af, of ook gij uw leven
niet mooi zoudt kunnen maken door het te stellen
in den dienst van een verheven ideaal. En is er
schooner ideaal denkbaar dan een menschenmaat-
schappij, waarin gerechtigheid heerscht?
ASTOR.
„D u I v e I i e i I n d".
Een sterk sensationeel drama is de film ..Duivels-
e 1 1 a n d". die deze week in Theater Royal draait.
Mannen, uitgeput van vermoeiicnls en honger, zich
voortsleepend door de gloeiend heete woestijn. Dat is
het vreemdelingenlegioen waarin zioh het drama af
speelt
De troep nadert het plaatsje Bel-Abbas. Mac wordt
bjj aankomst in arrest gesteld, omdat hjj in do gelederen
gepraat heeft Zijn vriend Griff gaat hem bezoeken en
er ontstaat een twist tusschen beide vrienden, die on
danks alles een grooten genegenheid voor elkaar voelen.
Grlff belooft hem Mac's meisje voor een week gezelschap
te houden en ontmoet hij haar in de herberg van Du
Pont. Zij valt direct in den smaak en komt Griff in op
stand tegen zijn sergeant Klotz, die Marie steeds lastig
valt Er ontstaat een vechtpartij en Griff vlucht met
Marie op zijn arm naar haar kamertje waarvoor hij tot
dank een klets om zijn ooren krijgt. Wanneer Mac op
hetzelfde moment haar kamer binnenkomt toont zij
eveneens niets met hem te maken te hebben. Zij levert
hen beiden over aan sergeant Klotz en worden zij in ar
rest gestelij. Na een week opgesloten te zijn geweest,
vraagt Griff Marie op een slimme manier of zij zijn
vrouw wil worden. Zij stemt toe en belooft hem te zullen
wachtten tot zijn diensttijd in het legioen verstreken is.
Griff vertelt dit aan Mac en deze besluit hem een poets
te bakken. Wanneer Griff zijn Marie gaat bezoeken
vindt hij inplaats van Marie. Mac op haar stoel zitten.
Mac wenscht Marie alleen te spreken en dwingt hy haar
het met Griff te verbreken. Er ontslaat nu weer een
vechtpartij en zij worden gearresteerd. Op hetzelfde mo
ment moeten zij echter vertrekken, aangezien de Riffs
hen aangevallen hebben. Mac wordt neergeschoten en
Griff biedt hem zijn veldflesch aan Wannejr hij ech
ter merkt dat het water van Griff afkomstig Is. gooit
hij den flesch neer en loopt verder. Nu wordt Mac voor
den tweeden keer door een Riff in den rug geschoten
en is hij er van overtuigd, dot Griff dit gedaan hc.-ft*
Zij ontmoeten hun regelmcnt en beveelt den aanvoerder
Grlff. met hen mede te gaan. Griff weigert zijn orders
op te volgen en slaat hem tegen den grond. Hierdoor
wordt hij tot 10- Jaar dwangarbeid naar het duivels-
eiland verbannen. Marie belooft hem te zullen volgen,
doch voor zijn vertrek verzoekt hij haar Mac te verkla
ren, dat hij hem niet in den rug geschoten heeft Wan
neer zij verneemt, dat men door tc trouwen op het dui
velseiland komen kan, besluit zy met Mac te trouwen
en wordt deze bewaker van het duivelseiland ter ver
korting van zijn diensttijd. Bij aankomst constateert hij
dat Griff ook op dit eiland verbannen is en begrijpt hij
onmiddellijk waarom Mary met hem getrouwd is. Een
dutvelsplan komt bij hem op en geeft hij voor hen bel
den helpen te ontvluchten. Een oud vriend van hen dlo
daar tevens als bewaker is overgeplaatst, overtuigt hem
dat do kogel, die hij nog in zyn bezit heeft, onmogelijk
door Griff gebruikt kan zijn, aangezien deze niet in hun
geweren passen. Als do alarmklok luidt om aan te kon
digen, dat een gevangene ontsnapt is, begrijpt Mac dat
Griff werkelijk een waardig vriend voor hem was. Hij
spoed zich naar buiten, weet Griff in te halen en ver
wisselt vlug met hem van kleeren. De patrouille uitgc-
tonden om den gevangene tc arr<;3teeren. schiet, doch
Mac wordt getroffen, cn Griff en Mary weten met een
motorboot te ontvluchten.