Een oud verhaal
Dat na veertig jaar weer actueel
geworden is.
Verschil van meening.
DE LAATSTE RIT.
Neemt U in acht!
Organisatie in den Land
en Tuinbouw.
Och wat! Jullie hebben niet 't minst begrip van
wanneer 't getij verloopt, men de bakens moet verzetten.
Ja. meneer mient da zoowat maar zóó gong? 't Is
maklijk zoit, maar moeilijk dein.
Zeker, maar door stilzitten kom je er niet. Teen ik
zag, dat het wijnkoopersvak den grond inging, heb ik
ook het hoofd niet laten hangen, maar ben inspecteur
van een levensverzekering geworden. Tegenwoordig ben
ik weer met mijn tijd meegaande handelaar in rij
wielen. Mag ik je mijn prijscourant aanbieden? Je oud
ste zoon wordt zoo dik, dat hij noodig mag gaan fietsen,
en de prijzen...
Dank je! me zeun heb wel wat aars te doen, dan
voor scheeresliep speule en beweging het ie zat. 't Zit er
niet an. man. Eerst motte w'urs protectie hèwe.
Mij wel, maar dan zullen mijn rijwielen wel heb
ben plaats gemaakt voor vliegmachines, ha, ha, ha!
'k Mag 't laije, dan zal je wel gauw veruit komme,
tenminste as je met die dinge niet achteruit vliege.
Zoodra ik dat merk, dan kun je van mij verwachten
dat ik wel spoedig een anderen werkkring zal kiezen,
en daarin moesten jullie ook flinker zijn. Gaat het
niet met het een, dan gaat het wel met het ander.
Och! zoowat kan meneer doen, maar w a ij
niet. Waij zaijn boere en we motte boer blaijve; deer
gaat niks of. O, ja, a je raijkelui's kind benne en je
hèwwe 'n goeie oploiding had, dèn is dat wat aars. Maar
wat mot i k nouw? Me vader was 'n boertje die 't vak
verstond. H&ij het me goed laijte leere leze, skraijve en
rekene, want haij hield 't er op an, dat 'k most lid van
den raad worre. Nou, dat ben ik worren en ik zit ók in
't polderbestuur, en de menschen lichte der hoedje voor
me kastelein, geef me nog 'n kommetje koffie maar
ik moet toch boer blaijve en ga zóó met me taijd mee.
Ik wor nooit inspecteur van 'a levensverzekering of zoo
zoowat.
En waarom? Omdat jullie niet voldoende zijt ont
wikkeld.
Nou, maar gosterdikkie! je kenne toch de boere, de
boere zie je, niet de h e e r e boere, niet zoo-
veul laijte leere, dat ze meest perfester zaijn. Meester
heb hier akte voor Fransch, Duitsch en Engelsch en
voor landbouw. Maar tale en zoo moete echte boere niet
leere, want dèn leeren ze net genog om met de boerderij
niet te-vreed te zijn; en landbouwonderwijs! nou, de
menschen loopen er hoog mee, maar daar hc-je nou
Van Pommeren, Overdaijk en Hoogbosscher; dat zaijn
der nouw drie hier in de buurt, die de landbouwskoól
hèwen afloopen... wablief, geen maatstaf? Best moge
lijk, maar 't zaijn toch maar net de drie ienigste, waar
je krek kan zien, hoe je niet bouwe moete. Die lui
doen maar niks as in boeke skraijve en leze. Kom er 's
baij Overdaijk de man het 't zoo drok as ter an toe.
Wanneer de zetboer groene zeeip van noode is voor 'n
peerd z'n steert, dèn wordt dat op z'n Amerikaansch
boekt
En wat wil je daarmee te kennen geven, dat Itali-
aansch boekhouden te nauwkeurig en verkeerd is?
Dat hèw 'k niet zoid, maar ik zeg dat zelf baij 't
werk zaijn beter is.
Maar het kan toch samen gaan?
Dat ken 't ök, maar 't beurt niet en dat komt
deurdat de boer meer plezier kregen hèt in mooi boek-
houwe en 'n mooi boek leze.
Dus jij wilt den boer bepaald dom en onbeschaafd
houden?
Oók dat hew 'k niet zoid; maar ik beweer dat
leze. skraijve en rekene meer waard is, dèn b.v. geskie-
denis en adraijkskunde en weet ik 't al. En dat zoit
meester oók, maar haij mag niet aars, zegge ze, deur 't
leerplan.
En nou wille ze 't nog meer opvoere?! Gekked! Leer
plicht is erg best, maar stedeerplicht, om zoo te noeme,
deugt niet. Ze motte de boerestand in eere houwe, want
as 't hem goed gaat, dèn gaat 't ons heeile land goed.
En dat mien 'k, is zeker, dat as je de boere te veul
beskave en leere laijt, dat dèn der smaak te veul wordt
verfaynd om baij landwerk gelukkig te weze. Ze kraijge
are behoefte, 'n Boerin mot ook 'n boerin zaijn om te
wille keijze en buttere. 'n Dame kraijg ie dur niet toe.
Ja, maar boerinnen die men beschaaft, zijn nog
geen dames!
Dat zaijn ze oók niet, maar ze mienen 't metrest en
da's nog erreger.
Men zou, jou hoorende redeneeren, niet kunnen
gelooven, dat je je zoon laat studeeren, wou je bil
jarten
Neei, omdat ik er zoo naij keek, hè? neei, ik doen
't meest nooit meer, maar 'k docht zoo, zie je, toen ik
die bal zag stoöte, dat d'ien dat spul toch zoo'n hoop
FEUILLETON
NAAR HET ENGELSCH.
1
HOOFDSTUK L
„Op welk uur precies komt hij, vader?"
„Even voor het diner. Hij heeft den tijd van zijn trein
niet genoemd."
„Hoe ziet hij er uit?"
„Zooals andere jongelui".
„Zeker net zoo'n automaat? Ba, ik kan ze niet uit
staan met hun..."
„Ik ben óók eens jong geweest, Dolly".
„Ja, natuurlijk, Paps. maar u is toch zeker nooit ge
weest als die saaie Mr. Stoke, of die steeds grinnikende
Artur Hatchet, of noem er nóg zoo eens een op!"
Mr. Marston lachte.
„Wacht maar, tot je een paar jaar ouder bent, Dolly,
dan praat je misschien heel anders. Maar laten wij nu
gaan kind."
Mr, Marston en zijn dochter maakten zich gereed, om
te gaan visschen.
De kennissen zeiden allen, dat Dolly Marston meer
een jongen was, zoo heel anders dan Helen. Haar va
der, was een kleine man, met eerwaardig grijzen kne
vel en een militaire houding.
„Paps, ik hoop maar, dat die Mr. Bartie niet lang blijft
Het kost zooveel, om loge's te hebben. Dat komt, u is
ook veel te goed en wilt ze altijd overdreven onthalen."
„Bartie is de zoon van een van mijn oudste vrienden.
De Bartie's hebben geld, en ik wil, dat hij een prettigen
tijd hier heeft."
„Mèt Helen, niet waar, Paps?" lachte Dolly veelbetee-
kenend.
Mr. Marston lachte mee en verder gingen zij zich in
hun sport verdiepen, want de visch beet flink aan en
ze konden dan ook zeer tevreden zijn over hun vangst,
toen ze na eenige uren, warm en moe, naar huis terug
keerden.
Mr. Marston was als militair het leven begonnen met
een groot fortuin, maar als officier had hij heel wat
noodig. Althans, nu had hij een gezin van vrouw en
Het vervolg-verhaal, dat wij, in dit nummer te
beginnen, voor onze lezers zullen gaan afdrukken,
is reeds veertig jaar geleden geschreven.
Het was toen bedoeld als een praatje over
„protectie", wat in dien tijd omstreeks 1895
menigmaal een voorwerp van gesprek uitmaakte,
vooral onder de boeren, die wel de meest be
langhebbenden waren.
Waar dit vraagstuk van protectie en vrijhandel,
nu na zooveel jaren, weer opnieuw en sterk de
aandacht op zich vestigd ziet, zou dit ver
haal voor dezen geschreven kunnen zyn,
natuurlijk met uitzondering van verschillende
cijfers en gegevens, die thans niet meer kunnen
gelden. Bij het lezen er van komt men tot het
inzicht dat men ondanks de slechte tijdsom
standigheden niet al te zeer moet wanhopen,
want dat men voor jaren terug ongeveer het
zelfde heeft doorgemaakt, al was het dan in
mindere mate, en dat alles toch betrekkelijk weer
gauw op zijn pootjes terecht is gekomen. Zoo
ziet ook de schrijver, de heer A. R. Sloos, het
thans nog in, die wij dan nu zijn verhaal, dat
hij „verschil van meening" heeft genoemd, zullen
laten doen.
beter ken leere dèn de aar, en dat sommige vaders ver
standig doen, der jonges nooit 'n keu in dur hand te late
neme, want 't kost 'n hoop geld en ze speule voor dur
verdriet as ze merreke dat ze almaar meer op achter
rake. En zoo mot je oók rekening houwe met d'an-
leg van je kindere, bij 't kieze van 'n vak, wil je niet dat
ze zich laijter versagohereijne.
En hoe ben je er dan, als ik vragen mag, achter
gekomen, dat je oudste zoon aanleg had om boer en je
jongste om dominé te worden?
Door meester en die heb oók zurgd dat m'n jongste
zeun 'n studie-beurs kraeg. Nou ja! m'n vrouw had, toen
ie jong was, oók altaijd al zoid, as ze num versies leer
de: „dur steekt een geleerde in!" maar ik docht dat dat
dur grooskeghoid was. Ze heb altaijd verlegen veul van
'm houwen! En as 'k er an denk, hoe ze voor tweij jaar
op dur sterfbed afskoid van 'm nam!... Je hadt 't zien
moeten: Hij most meest altaijd baij 'r an bed staan en
toen was ie er oók al weer 'n heeil tochie weest. Op
iens zegt ze: „kom hier m'n jonge," en toen haalt ze 'm
zoo half over dur heen en groezelt met 'r witte vingers
door z'n zwarte krullebol nou mot je wete dat ie in
die taijd slecht stedeerde, zoodat i k al miende dat er
niks van terecht zou komme. Moeder zag maijn an
en skudde zoo efkens met dur hoofd, terwaijl groóte,
dikke tranen dur over de wange rolde. Ze hield Piet vast.
met 'r arm over 'm heen want ze wou niet wete dat ze
guitte. maar op lest begint de goeië ziel te snikke, waar
door ie opkeek en toen heb ze 'm toch zoo zoend, zoo
zoend! Met z'n hoofd tusschen dur hande vroeg ze:
„Za je nog wel durs an me denken me zeun, a je do-
mené benne? en wi je moeder hier op 'r sterfbed belave
da je hard zal werreke om 't te worre? deermee zou je
me zoo'n gróót plezier doen, me lievert! wl je?" Piet
hield zich goed en zal kort: „ja moeder, ik beloof 't!"
maar toen boog haij zich zoo over dur heen dat ze z'n
gezicht niet zien kon; de arme jonge had 't bar te
kwaad. Teuge maijn heb ze niks zoid, m'n waijfke keek
me maar an en ze gaf me 'n hand, toen Piet 't beloofde.
Effies vór me zeun Klaas van 't land kwam, kreeg ze
weer 'n benauwte en deer is ze in bleven. Piet is van
toen of hard an 't werk gaan en zal nou metrest dominé
zaijn; haij heb al preekt, maar as ie er altemet niet
kommen was, ha 'k 'm nooit boer worre laijten, nóóit!
Je hèwen 'm in 'n taijd niet zien, wat?
Neen. in ruim drie jaar niet
Nou, dèn mot je temee erus met me n'r huis loope;
haij heb z'n tongetje wel tot z'n verdoen. Ze hèwen 'm
guster voorzitter maakt van de protectionistische ver-
eeniging. Ja, haij is oók 'n eerste voorstander en haij zou
je wel duidelijk make en overtuige, dat beschermende
rechte hier invoerd moete worde, omdat ons land temet
heelemaal door lande met protectie insloten laijt
Ik wil graag eens met je zoon praten en dan ben
ik nieuwsgierig, of hij ook niet vindt, dat jullie, wan
neer het met 't een niet gaat, het wel eens met wat
anders kunt probeeren.
Hoe dèn?
Wel met tarwe, haver. enz. gaat het tegenwoordig
in de bouwerij slecht, waarom plant men dan geen
kool? Dat gaat immers goed!
vier kinderen maar van zijn fortuin was niet veel
meer over.
Maar Dick Marston bekommerde zich nooit zoo heel
veel om de zaken en dat hij ver ten achter was bij bak
ker, slager, kleermaker en nog andere leveranciers, druk
te hem niet al te zeer. De rekeningen sloot hij veilig in
zijn schrijftafel, alle heel netjes opgeborgen, en schikte
het hem eens, nu. dan bracht hij door een klein bedrag
tijdelijk zoo'n schuldeischer tot zwijgen.
Mrs. Marston was een schoonheid geweest, zonder geld,
maar van zeer goede familie. Zij was nóg zeer knap en
haar echtgenoot zag haar graag te voorschijn komen
in stijlvolle, maar dan ook kostbare toiletten en zijzelve
had hiertegen niets geen bezwaar. Met zaken bemoeide
zij zich liefst zoo weinig mogelijk, want ze was gemak
zuchtig en haar man liad haar altijd verwend.
De oudste zoon, Arthur, zou ook officier worden. Zijn
familie hoorde enkel van hem, als hij bijzonder in geld
verlegenheid zat. De tweede zoon was in Eton.
Helen, die nu twintig jaar telde, was de schoonheid
daar uit de streek. Zij had blauwe oogen, goudblond
haar, een perzikenteint en een allerliefst gezichtje.
„Maar dan hadt je je moeder eens moeten zien, toen
zij jong was!" zei Mr. Marston tot Dolly. „Daar is Helen
nog niets bij! Ik herinner mij nog die keer, toen ik
haar voor het eerst zag. Dat was in de opera. Zoodra ze
haar blik mijn kant uitwendde, was ik al betooverd."
Maar Dolly, hoe jong zij ook was, had graag bezuini
gingen aangebracht in het zoo kostbare huishouden. Zij-
zelve had dan ook geen nieuw toiletje willen hebben,
toen de logé zijn uitnoodiging had aangenomen. Zij ging
ook nog niet „uit", zooals het heette, en haar wit
cashmiertje was zoo keurig, als men het maar verlan
gen kon.
En toen 's avonds de gast verwacht werd, kon Mr.
Marston trotsch zijn op zijn vrouw en dochters. Mr.
Bartie Sr. was om geld getrouwd. Hij herinnerde zich
nog mrs. Bartie, een groote, zware vrouw, zeer onsmaak-
vol en opzichtig gekleed. Zij was nu overleden en de
jonge Bartie had het geld van zijn moeder geërfd. Mocht
hij Helen tot de zijne begeeren, wat zou dat een uit
komst wezen!
„Hoe ziet hij er uit, Helen?" vroeg Dolly.
„O, heel goed", antwoordde die, met een blos en een
glimlach.
„Dat zegt anders nog niet veel. Is hij groot of klein,
dik of dun, heeft hij bruine of blauwe oogen, draagt hij
een bril?"
Maar eer Helen nog gelegenheid had, op een van die
't Mocht wat! Da's al lang niet meer wat 't weelst
is. Oók deervan hè je overperductle en dat zal nog wel
erreger worre as de verbouwing hier deur de vervoer-
middele niet meer teugen houwen wordt.
Dus men heeft dat hier geprobeerd?
Werempel wel, en as de tram er is, dèn zèlle ze 't
er wel meer op arhouwe. Ze gane dèn veur bergpiast
zurrege en de kool wordt deur meerdere verbouwing
van zelf duurzamer.
En help urs kaijke, as ze dèn goeië kool hèwwe, dèn
kenne ze ze niet verkoope omdat er te veul is. Afaijn,
ik zal er me niet an vergalloppeeren, want ik ben koe-
boer. Ook 'n raijkmakeraij op skille.
Ja, dat is zoo, maar heb je nu al eens beproefd
kaas te bereiden volgens Stilton cn volgens Gorgonzo
la?... Niet? Zie je, ik houd niet van die kaas, maar ze
wordt toch door de liefhebbers verbazend duur b»tuaid.
Kijk! toevallig heb ik een Engelsch tijdschrift in mijn
zak, waarin Ik vanmorgen eene beschrijving daarover
vond. Zal ik ze je eens voorlezen?
Assie!
Luister dan:
„De bereiders der Stiltonsche kaas gebruiken de
melk zoo warm van de koe, er dadelijk zooveel kaasleb
bijvoegende, dat de melk binnen twintig minuten dik is.
Zij doen het stremsel in filtreerzakken, zonder het
te snijden en laten de wei afscheiden, door de punten
der zakken samen te persen, zoodat de inhoud slinkt.
Sommige kaasbereiders laten het stremsel met de wel
24 uur staan, brokkelen het dan en zouten het na ver-
'.oop van 36 uur. Het 6tremsel wordt door hen niet
geperst.
Zijn de kazen gereed om uit de hoepels te worden ge
haald, dan worden ze met een mes gelijk gemaakt en
voor 12 dagen naar de koel kamer gebracht, waar zt
een eenigszins bolle gedaante aannemen. Vervolgens
gaan ze voor drie a vier maanden naar de inlegkamer,
in welken tijd de blauwe schimmel zich begint te ont
wikkelen en te voorschijn komt, ten minste, als de ge-
heele bereiding haar eisch heeft gehad.
De Gorgonzala-bereiding is geheel verschillend en van
een minder gezonden aard. Zoodra de koe gemolken is,
wordt bij de melk zooveel kaasleb gevoegd, dat deze
binnen 25 a 35 minuten gestremd is. Daarna brokkelt
men het stremsel zorgvuldig in kleine stukken en stort
deze, als ze afkomstig zijn van avondmelk, in kaas
doeken, ongeveer drie Engelsche kannen in ieder, die
tot den volgenden ochtend aan haken boven groote
bakken gehangen worden.
De morgenmelk ondergaat dezelfde behandeling, met
dit onderscheid, dat het stremsel slechts vijftien minuten
wordt opgehangen. Beide stremsels worden dan in
houten hoepels gestort. Het warme ochtendstremsel
houdt men aan de buitenzijde; het vloeit ineen en vormt
een zachte korst
Het koude stermsel van den vorigen avond daaren
tegen, dat in het midden gestort wordt, vloeit niet
samen en in de openingen, die er tusschen blijven, be
gint nu de blauwe 'schimmel te groeien, wanneer de
kaas rijp is. Een uur na het maken der kaas wordt ze
gekeerd en dit herhaalt men denzelfden dag nog 3 a 4
keer.
Ondervinding alleen zegt den kaasmaker, wanneer hij
beginnen moet met zouten en wanneer de hoeveelheid
zout voldoende is. Na het zouten gaat de kaas naar de
droogkamer, waar ze verscheidene dagen blijft; ver-
toonen zich in dien tijd kleine, vleeschkleurige spikkels
op de oppervlakte, dan Is dit een teeken dat zij getd
gemaakt is. In het tegenovergestelde geval wordt zij
zacht en krijgt een grijze kleur die langzamerhand ge
heel in zwart overgaat
Vanuit de droogkamer gaat zij naar den steeds op
een atmosfeer van zestig graden Fahrenheit gehouden
inlegkelder en wordt daar tot zy ryp is. hetgeen ge
woonlijk 4 of 5 maanden duurt, om den anderen dag
gekeerd."
Ja... ze hèwe 't hier al durs met vreemde keijs
perbeerd, maar deer kon niks van komme, ze zaijn in de
grond stopt. Meestentijd hèt onze melk geen butter-
gehalte enog Of ze nou veur dit soort keijze oók te
kórt heb, weet ik niet
Je kunt 't eens onderzoeken.
Da zal ik, maar ga nou 'rs mee na me zeun om
over protectie te spreke.
(Wordt vervolgd).
Hoe komt het, dat vrouwen zoo vaak lijden aan
rugpijn, rheumatische pijn, waterzuchtige zwellingen,
duizeligheid, zwakte, uitputting, zcnuwachtighei
en urinekwalen? Haar lichaamsgesteldheid, de ver
schillende perioden in het leven der vrouw, de ge
boorte van kinderen, vormen vaak de oorzaak van
verzwakking der organen in den rug. Deze organen
beginnen traag en slecht te werken, waardoor urine
zuur en andere onzuiverheden zich ophoopen en de
kwaal zich door het lichaam kan verspreiden.
Voor vrouwen zijn Foster's Rugpijn Pillen dan ook
een uitkomst in dergelijke kritische tijden. De ver
sterkende werking van dit speciale middel op de be
treffende organen maakt spoedig een einde aan de
hinderlijke verschijnselen en baat tegen rheumatiek,
ischias, spit en waterzucht.
Bij alle drogisten enz. ft f 1.75 per flacon.
vragen antwoord te geven, trad Mr. Herbert Bartie
binnen.
Hij was klein en donker, had zachte oogen en een
zware, zwarte snor, die een welgevormden mond ver
borg.
In het eerst maakte hij geen prettigen indruk op Dolly,
maar, toen hij lachte naar aanleiding van een opmer
king van Mr. Marston, zag hij er toch ook weer zoo
echt jongensachtig uit, dat Dolly hem nu wel aardig
vond.
Zij had sterk-sprekende sympathieën en antipathieën
en kwam hier ook altijd gul voor uit. De anderen volg
den in den regel haar opvatting; Mr. Marston hechtte
zelfs bijzondere waarde aan de uitspraken van zijn jong
ste dochter. Zoo vroeg hij haar ook nu weer, toen zij
een oogenblik alleen waren:
„Hoe vindt je hem. Dolly?"
„Net als de anderen."
„Wie bedoel je met „de anderen"?
„Wel de andere bewonderaars van Helen. Hij ziet er
misschien wat beter uit maar hij weet ook nergens an
ders van te praten dan over bals en schouwburgen en
dergelijke vermakelijkheden."
„Mijns inziens zou Helen nog niet zoo'n slechte party
doen!"
„Heeft u hem daarom hier gevraagd, Paps? Ja, kijkt
u nu maar niet zoo onschuldig!"
„Je bent nog te jong. om dergelijke dingen te begrij
pen," zei Mr. Marston ongeduldig.
En er kwam een bezorgde blik over zijn joviaal gelaat.
Hij kon zijn dochters niets nalaten, dus had hij ze graag
goed aan den man gebracht.
Gedurende de drie dagen, die volgden, bleek duidelijk,
dat Bartie groote liefde had opgevat voor Helen. Hij was
altijd van plan geweest, om een meisje met geld te
trouwen, maar Helens diep-blauwe oogen, haar lief ge
zichtje en prachtige teint hadden den jongen man van
het eerste oogenblik af betooverd. Er waren enkele re
denen, waarom hij op dat oogenblik liever niet in ernst
liefde zou hebben opgevat voor eenig jong meisje, maar
het was nu eenmaal zoo.
Terwijl hij zich op den ochtend van den vierden dag
aan het kleeden was, dacht hij:
„Hoe durven ze zoo te leven? Ze zitten dik in de
schuld, dat is bekend en nu hebben ze al een diner en
een bal gegeven. En nu vandaag weer een rijpartij mei
diner en bal... Maar Helen is onweerstaanbaar! Als ik
niet juist..."
Maar de ontbijtbel maakte een einde aan zijn over
peinzingen.
jxcr.zn xdkn.
CHAOS OF PLANHUISHOUDING?
Het zou me zeer aangenaam zijn. Mijnheer de Re
dacteur, wanneer U gastvrijheid in de kolommen van
Uw blad wilde verleenen voor een zaak, die op het
oogenblik komt te staan in het centrum der belang-
stelling en als zoodanig naar mijn bescheiden meening
ook de eer toekomt in breeder kring te worden over
wogen.
De toestand in land- en tuinbouw ls bekend. Zoo be-
kend, dat nauwelijks eenige bespreking in een blad
overweging zou verdienen. Het is geen abnormaal ver
schijnsel, doch een, dat met enkele woorden verk aar- j
baar Is. De overvloedige productie, de overproductie,
veroorzaakt van de eene zijde door voortbrenging in 't
wilde weg, van de andere zijde gesteund en gehandicapt
door een steeds grooter wordende onderconsumptie j'
de eene factor is omgekeerd evenredig aan de andere, I
hoe grooter de overproductie, hoe grooter de werkloos-
heid en de loonsverlagingen en lager de consumptie-
mogelijkheden de overproductie dan heeft de pro-
ducten belangrijk in prijs verlaagd of waardeloos ge
maakt en heeft daarbij het grootste deel der niets-
bezitters, zy, die rechtstreeks en alleen van de op-
brengst van dezen arbeid hunner handen, het product, j
moeten leven, zonder brood gezet. Het fnuikende is, dat
de toestandnormaal wordt. Van een belangrijke j
opleving dier productie in één lijn over de gcheela
linie zal geen sprake zijn, tenzij weer de menschheid i
een óffer wil brengen in een nieuwen, frisschen, vroo» I
lijken oorlog.
In dit verband kunnen we dan ook het verheven
knoeien met crisisverschijnselen, als steuncomité's werk-
loozensteun, steun aan den landbouw, enzoovoort met
een verstolen glimlach aan onze oogen laten voorbij
gaan. Er ls crisis, roept men... Inderdaad. en u
crisis, zoolang niet een nieuwe oorlog6opleving ons de
blijdschap van het voorbijzijn van de crisis kan brengen.
Het zal gaan weer ten koste van eenige duizenden of
mlllloenen menschenlevens, maar de crisis is dan voor- f
bij. De weg naar de oplossing is in deze, lijkt me toe,
voldoende uitgestippeld.
Het was voor een ruim jaar terug, dat ik hetzelfde I
onderwerp op ongeveer dezelfde wijze besprak. Ik haal-
de daarbij den tijd aan van onze jeugd, toen we onze f
boterham aten met boter, zonder eenige verdere meu-
bileerlng, toen dat bij uitstek Hollandsche product, de
kaas, in een krant gewikkeld, ergens weggesloten stond,
„voor pater en mater". Dat was ook zoo'n normale tijd. j
Slechts het vooruitzicht op de komende producteuver-
nletiging. den wereldoorlog, kan ons standje een schijn L
van bloei brengen. Deze schijnbloel handhaafde zich
by het herstellen van den gemaakten afbraak. Nu zijn
we weer en nog niet eens, let eens op, waar we t
belanden, als niet do helft tot drie-vierde van alle staats
begrotingen aan militairisme en wat daar aan vast
zit wordt weggesmeten nu zyn we weer in zoo iets
als een normale tijd. Echter, waar men de gemoederen j
zoet moet houden, schermt men met crisismaatregelen.
Neen, vrienden, de crisis is de overgang van Uw be
trekkelijke weelde naar die armoede toe, een critick
moment, waarbij de massa zoet moet worden gehouden.
Zoolang het paard niet Ingespannen staat, is het ge-
aarlijk, straks, als ge aan Uw armoede gewend zij^
zijt ge niet gevaarlijk meer. Tenzij
Ja, tenzij! Het was in datzelfde artikel, dat ik een?
ander symptoom der hedendaagsche verhoudingenj-
blootlegde, de strijd tusschen kapitaal en arbeid. Hetf
is wonderlijk, verheffend, zoo men er thans mee wordtc'
beziggehouden. In alle kringen, hooge en lage, ook in'
die der kleurloozo mia<ienstr?r. rcajniaai cu 7.y«^
twee muren, die naast ons. kleurlooze land- en tuini
bouw, worden opgetrokken, al hooger en hooger. Kran-*
tenbericht: Philips heeft met Telefunken een belat.gen-r
gemeenschap aangegaan. Hoera, kunnen we roepen, de
consument zal de kosten wel betalen. Van anderen"'
kant, de arbeid. Ook zij organiseert zich, sterk, ze
durft, en kan dus blijkbaar, in Twente een mlllioenen-
strijd aangaan. We kunnen, ja, ook wij, tuinders, bobren-
niets bezitters, kunnen daar blij mee zijn, tot zekere
hoogte. Want we zullen, zoo we niet van ons laten
hooren, tusschen die muren hopeloos verstikken. Er ia
bezig een nieuwe proletariaat te ontwikkelen, het proie- i
tariaat der kleine ondernemers
Als we niets van ons laten hooren. Dat wil zeggen,
als ook wij ons niet organiseeren, als ook wij niet zoeken
naar een gefundeerde wilsuiting, een naar voren bren-
gen van onze beiangen in een krachtige eigen organi
satie. Men heeft land- en tuinbouw steeds met een fooi j
afgescheept, één procent van de staatsbegrooting. Nu
komen de millioenen los, voor het landbouwgrootkapi- t
taal, de groote tarwe-, bleten- en aardappelenbouwers. I
Het groote contingent kleine ondernemers mag een
botje kluiven, zeven honderd duizend gulden. Men werpt
het hen toe, zoo men een hond een kluif toewerpt, men
weet op geen stukken na, hoe ontzaggelijk het beneden
de behoeften is. Het is zelfs zoo, dat men de hateiyke
credieten nauwelijks meer hoort noemen.
Er was een brief voor hem- Hij liep den inhoud door
met gefronst voorhoofd en scheurde toen het epistel
aan kleine snippers. Dolly's gryze oogen namen dit
scherp waar.
Op het eind van de week wisten de Marstons allen, i
dat Herbert Bartie liefde voelde voor Helen en ze wa-
ren er van. overtuigd, dat de genegenheid wederkeerig
was.
„Soms mag ik hem wel lijden," zei Dolly overleggend. I
„Hij is vriendelijk en goedhartig, maar..."
„Maar wat?" vroeg Mr. Marston.
„Hij heeft zeker iets op het geweten."
„Onzin! Hoe kom je daar nu bij?"
„Wel, hij krijgt altijd brieven, waarover hij niet ge- i,
sticht is. En gisteren nog hééft hij uren lang zitten f
schrijven."
„Kom, haal je niet zulke 'nonsens in het hoofd, kind! ft
Ik zou niet graag zien, dat mijn dochtertje een soort I
detective werd. Mij lijkt hij een heel geschikt jong- b
mensch en Helen mag hem toch graag lijden?"
Dolly knikte slechts.
„Nu, dat is hoofdzaak. O, Dolly, kindje, wat zal ik
toch beginnen, als jouw beurt eens komt om het ouder-
lijk huis te verlaten!"
„Ik ga nooit bij u weg, Paps! Al kwam er ook een
prins om mij!"
Ze sloeg de armen om zijn hals en kuste zijn mooi,
wit haar.
„De tijd zal 't leeren. meisje."
Dien volgenden dag deed Herbert Bartie Mr. Marston
aanzoek om de hand van Helen. Er kon geen bezwaar
tegen zijn. Bertie bezat een ruim inkomen. Bij den
dood van zijn vader zou hij 't landgoed erven en rijk zijn. L
„Ik ben niet in een positie, om mijn dochter iets uiee
ten huwelijk te geven," zei Mr. Marston. „En bij mijn
dood zal er ook niets over zijn."
Dat kwam er volstrekt niet op aan, verklaarde Bar- j
tie. Hij had meer dan genoeg voor hen beiden en zijn
vader zou er dan wel zeer mee ingenomen zijn, dat hij
zich had verloofd met een Marston, een dochter van
zyn ouden vriend. .1
Mr. Marston boog. Hij was trotsch op zijn familie, I
die een langen stamboom had. I
„Nog één vraag wilde ik je doen: er bestaat toen
geen verwikke ling, waardoor er bezwaar kon zijn tegen j
je huwelijk met mijn dochter?
Herbert keek Mr. Marston open in het gelaat en ant-
wordde:
