Paaschcongres der S+D*A+P+
Het 37ste
Debat over de partiigeschillen.
De scheuring in de S.D.A.P.
„Momentopnamen" van het Congres.
DE RESOLUTIE VAN HET PARTIJBESTUUR
AANGENOMEN.
Woensdag 30 Maart 1932 SCHAGER COURANTTweede biad No. 9045
Albarda voor het partijbestuur en Schmidt
namens de oppositie aan het woord.
De linkervleugel treedt uit.
Hetzelfde beeld als 25 jaar
geleden.
Van hot 37ste Paaschcongres der S.D.A.P., gehou
den te Ilnarlera, hebben we in ons nummer van Za
terdag reeds de openingsrede van den heer W. H.
Vliegen gegeven. De heer J. Oudegeest, de partij
voorzitter, die aanvankelijk wegens ziekte verhin
derd was. verscheen toch later op het congres.
Na de openingsrede, welke in stilte werd aange
hoord. en waarvan na afloop applaus klonk, werd
het eerst het woord verleend aan den heer Albarda,
voorzitter der Kamerfractie.
Rede van den heer Albarda.
De heer Albarda besprak uitvoerig het optreden
van den linkervleugel. De crisis, aldus spreker, had
dc scherpe tegenstelling in de taktiek van de partij-
meerderheid en de oppositie duidelijk aan het licht
doen treden. De linker-vleugel wil den strijd om de
macht buiten het parlement, op de straat brengen.
De taktiek van het partijbestuur is er op gericht het
verzet tegen de aanvallen op dc arbeidsvoorwaar
den en den levensstandaard der arbeidersklasse af
te slaan en zoo lang mogelijk vol te houden. Zes ja
ren lang heeft de oppositie onder verschillende vor
men haar actie in de partij gevoerd. Zij is thans een
gevaar voor de eenheid en de strijdkracht der be
weging geworden en het Congres zal daarom goed
doen bij haar besluiten den moed te toonen om door
te tasten.
Nooit, zoo vervolgde spr., hebben onze congres
sen anders gedaan dan aan den linkervleugel alle
mogelijke recht laten wedervaren. Slechts eenmaal,
op het congres van Utrecht, heeft deze tolerante
houding succes gehad. De uitspraak van het congres
te Nijmegen van 1929 heeft de groep-Fimmen-
Schmidt, eenvoudig naast zich neergelegd; met ver
dubbelde kracht is ze voortgegaan met haar desorga-
niscerende weck-ends. Het partijbestuur had vergun
ning gegeven voor het uitgeven van De Socialist,
oen weekblad dat voor de marxistische theorieën
propaganda zou maken. Het marxisme zocht men in
dit weekblad echter vergeefs; het is een strijd-or-
gaan tegen het partijbestuur geworden, dat de me
thoden van De Tribune nog in de schaduw stelde.
Met een bezwaard hart zijn velen naar Haarlem
gekomen.
Dit congres moet een eind maken aan een ondrage-
Jijken toestand; het moet zekerheid geven bij het
gaan door de moeilijkheden van dezen tijd.
Anders wordt de kracht der partij gebroken. Dc
eenheid moet zooveel mogelijk gehandhaafd wor
den, maar we moeten den moed hebben doortastende
beslissingen te nemen om dat te verzekeren. (Lang
durige toejuichingen.)
Daarna was het woord aan den heer P. J. Schmidt,
vertegenwoordiger van de Fakkel-groep.
Rede van P. J. Schmidt.
Vervolgens was het woord aan den woordvoer
der der oppositie, den heer P. J. Schmidt, redacteur
van het oppositie-orgaan; „De Fakkel", die de crisis-
politiek der partijleiding aan scherpg critiek onder
wierp. De partijleiding verkondigt, dat de arbeiders
beweging in deze periode van crisis niet anders doen
kan dan zich verdedigen.' Dit is in flagrante tegen
spraak niet de internationale resoluties, die door het
Congres der S.A.1. in Augustus jl. Ie Weenen zijn
genomen. Spr. verklaart, dat de oppositie zich her
haaldelijk aan allerlei organisatorische beperkingen
heeft onderworpen, doch dat men haar thans de vrij
heid van meeningsuiting wil ontriemen. Zij zal niet
dulden, dat zij op die manier monddood gemaakt
wordt.
Spr. vraagt het congres toch eens goed na te den
ken, wat men in de afgeloopen periode van 10 jaar
door de reformistische politiek internationaal aan
avontuur; heeft e^êmaakt.
Men heer: nn, dc eene illusie naar de andere
gesleept: Loc.: vj>.,v>'dkenbond, enz. In Engeland
is er verraad geprr'-Jzl door een zoogenaamde arbei-
dersregcering; in Duiischland is het geëindigd met te
stemmen voor Hindenburg; in Nederland deed men
niee aan perspetitionnementen met bladen 'die er dc
Vlootwet hebben doorgejaagd. Onder die omstandig
heden kunnen wij alleen dit zeggen: Meer dan ooit
hebben wij het voor onze socialistische overtuiging
noodig. dat wij de propaganda tegen de reformisti
sche politiek kunnen blijven voeren, om te voorko
ken, dat de onderste lagen der bevolking van onze
beweging worden vervreemd.
In de partij zullen wij die propaganda voeren, zoo
lang dit mogelijk is; en anders, in naam van het
socialisme, buiten de partij!
(Toejuichingen op het balcon. Men begint duur de
Internationale te zingen.)
De gedachtenwissellng.
Na deze twee inleiders is het woord aan de gede
legeerden uit het land, die zich als sprekers opgaven.
Dit deden een zestigtal personen, die ieder tien mi
nuten spreektijd kregen.
Nadat het debat Zondagavond tot laat in den
avond had geduurd, werd dit Zondagmorgen her-
waarna de discussies over het beleid van het
1 arüjbestuur en het geschil tusschen de Partijbe
stuur en het geschil tusschen de Partijmeerderheid
en den linkervleugel werden voortgezet. Tegelijk
met de ochtendzitting werden deze discussies be
ëindigd.
Bij het begin van de middagzitting kwam onder
zeer grootc belangstelling dc heer Frank van
der Go es. eveneens deel uitmakende van de re
dactie van het links-socialistisch weekblad „Dc Fak
kel" aan het woord.
Spr. herinnerde eraan, dat bij den aanvang van
zijn politieken loopbaan hij was begonnen roet een
royement, n.1. van den Sociaal-Democratischen Bond,
welk royement aanleiding was tot de stichting van
de S.D.A.P. Thans ziet het er naar uit, alsof na 40
jaar sprekers loopbaan eveneens zal eindigen met
een royement en wel uit dezelfde S.D.A.P. die hij
heeft opgericht. In dc historische ontwikkeling is het
noodzakelijk gebleken, dat indertijd een scheuring
kwam. Het kan ook in het heden, als in de toekomst
noodzakelijk blijken, dat men een beweging, ondanks
haar getal en haar aanhang verlaat, als het beginsel
in het gedrang komt.
De heer Van der Goes schetste daarop uitvoerig de
geschiedenis van de Duitsche en Engelsche sociaal-
democratie, die volgens hem het socialistisch begin
sel niet zuiver hebben toegepast, zoodat ook daar
de minderheden niets dan hun socialistische plicht
hebben gedaan.
Spr. waarschuwde het Congres, dat ook de S.D.
A.P. is begonnen als een klein en ODbeteekcnend
groepje mannen en vrouwen en eindigde met een in
drukwekkend beroep op het Cpngres, om alvorens
een besluit te nemen, ernstig de gevolgen daarvan te
overwegen.
De voorzitter doet dan mededeeling, dat een voor
stel is ingekomen, onderteekend door 97 afdeelin-
gen, inhoudende een aantal punten, waarop overleg
tusschen de partijleiding en den linkervleugel mo
gelijk moet zijn. Het voorstel wordt hartstochtelijk
verdedigd door den heer Van der Kieft uit Bussum,
die een dringend beroep op het Congres doet alles te
probeeren, wat de eenheid kan bewaren.
In de zaal wordt het gerucht bekend, dat het be
middelingsvoorstel door het Partijbestuur zou zijn
verworpen.
Mr. Van Eek uit Leiden en Dr. F. M. Wibaut
scharen zich achter het voorstel als minderheid ln
het Partijbestuur.
Vervolgens worden verklaringen afgelegd door de
Partijbestuurders Ds. Banning, -1. W. Matthijssen en
E. Boekman, waarna het Congres verdaagd wordt
tot Zondagavond half negen.
In de avondzitting werd nog het woord gevoerd
door de leden van het Partijbestuur Woudenberg en
Ankersmit, waarna Ir. Albarda uitvoerig de gemaak
te opmerkingen en voornamelijk de critiek van den
linkervleugel beantwoordde en afwees. Ook het be
middelingsvoorstel van den heer v. d. Kieft kon het
partijbestuur niet aanvaarden.
Hij achtte het niet meer den tijd om met den lin
kervleugel op een dergelijke basis te gaan onderhan
delen.
De heer Schmidt kreeg nog gelegenheid om te re*
pliceeren en verklaarde dat het aannemen van de
ONAFHANKELIJKE SOCIALISTISCHE
PARTIJ OPGERICHT.
Haarlem, 28 Maart. Heden werd in den
Schouwburg aan den Jansweg te Haarlem onder voor
zitterschap van den heer Edo Fimmen een bijeenkomst
gehouden van den linkelvleugel der S.D.A.P., die bezocht
was door 406 personen uit ruim 50 versohillende plaatsen
uit het land.
De heer Fimmen deelde mede. dat naar aanleiding
van het gisteravond laat in het Partijcongres der S.D.
A.P. gevallen besluit de orgaancommissie van het links-
socialistische weekblad ..De Fakkel" hedenmorgen een
schrijven aan het Partijbestuur had gericht, waarin me
dedeeling werd gedaan, dat de leden der Orgaan-com
missie collectief uit de S.D.A.P. traden.
Vervolgens hield de heer P. J. Schmidt een inleiding,
waarin hij zeide, dat nu het den linkervleugel onmoge
lijk was gemaakt, zijn strijd voor het Socialisme in de
S.D.A.P. voort te zetten, zij dit zou moeten doen in een
nieuwe partij, die men meteen diende op te richten.
Toen alle aanwezigen hiermede bleken in te stemmen
verklaarde de heer Fimmen onder geweldig enthousias
me van de aanwezigen, de Onafhankelijk So-
cialistische Partij voor opgericht.
Zoo spoedig hogelijk, vermoedelijk omstreeks Pink
steren. zal het eerste congres der nieuwe party worden
gehouden, hetwelk de statuten en het beginselprogram
definitief zal vaststellen. Er werd een voorloopig bestuur
gekozen, dat tot aan dat congres de leiding zal hebben.
In het voorloopige dagelijksche bestuur hebben zitting
de heeren E. Fimmen, voorzitter; P. J. Schmidt, secre
taris; J. H. Oldenbroek, penningmeester; J. de Kadt,
partijresolutie als consequentie zal hebben dat de lin
kervleugel uit de partij zou treden.
Het voorstel van het Partijbestuur aan
genomen.
Het bestuursvoorstel werd hierna bij hand opste
ken verworpen.
Om half een kwam het voorstel van het Partijbe
stuur in stemming.
Te ruim één uur kon worden medegedeeld, dat dit
voorstel was aangenomen met 1599 tegen 460
stemmen, waarna de zitting tot Maandagmorgen werd
verdaagd.
OOK TOEN TWEE STROOMINGEN IN DE
PARTIJ.
(Van eenspecialen Verslaggever.)
Het Paaschcongres der S.D.A.P., dat op de beide
Paaschdagen en de Zaterdag er voor te Haarlem ge
houden is, roept bij de ouderen levendige herinnerin
gen wakker van een congres in dezelfde stad, in den
jare 1907.
Ook toen, evenals nu een felle oppositie tegen de
leiding. Gorter, Roland Holst e.a. stonden als leeuwen
op tegen Troelstra en andere partijbestuurders.
De personen zijn veranderd.
De beide figuren, die in 1907 de twee stroomingen
vertegenwoordigden, Troelstra en Gorter zijn gestor
ven.
De stroomingen zijn, ondanks de scheuring te De
venter in 1909, gebleven.
Jarenlang streden zij gezamenlijk in de partij,
schouder aan schouder, ondanks alle meeningsver-
schillen, steeds bezield door een warme kameraad
schap, die het verblijf in de S.D.A.P. tot een verkwik
king maakte.
Tot tenslotte weer jongeren, die in de Parij kwa
men, zich opwierpen als de leiders der oppositie.
Jongeren, die de moelijke dagen van strijd en ne
derlaag niet kenden, die niet zoo doordrongen wa
ren van het eene groote, dat de bindende kracht moet
zijn van een massabeweging als de S.D.A.P. is gewor
den, van liefde voor de partij.
Het is niet zoo wonderlijk. De S.D.A.P. is sterk ge
groeid. Van een beweging, waarin men de vooraan
staande partijgenooten allen bij name kende, van een
beweging, waarvan het lid-zijn van dc betrokkenen
een dosis opoffering en persoonlijken moed vergde, is
de S.D.A.P. geworden een groote partij, waarin velen
slechts van de menschen van het eerste plan hobben
gehoord, een groote partij, die in alle streken des
lands is doorgedroegen en waarvan het lidmaatschap
slechts in de allerachterlijkstc streken van ons land
voor de aangeslotenen onaangenaamheden met zich
brengt.
tweede voorzitter, R. Stenhuis en K. R. van Staal, ter
wijl verder in het Partijbestuur werden gekozen de hee
ren F. van der Goes (Laren), J. Mourits (Rotterdam),
G. Boland (Zwolle. J. van Santen (Enschede). F. Gies
(Zutphen), J. Molenaar (Den Haag) en als vertegen
woordigers van eenige groepen jongeren: Mej. Mr. St.
de Zeeuw en J. Koomen.
Omtrent de houding, die de leden van de O.S.P. te
genover de vakbeweging zouden moeten aannemen,
werd de volgende resolutie met algemeene stemmen
goedgekeurd
„De vergadering van links-socialisten, door de be
slissingen van de S.D.A.P. verplicht een revolutio
nair-sociaaldemocratische partij op te richten,
overwegende, dat de huidige omstandigheden meer
dan ooit omvangrijke en in elk opzicht goed toege
ruste vakvereenigingen vereischen als materleele
basis voor een succesvollen strijd der arbeidersklas
se,
overwegende, dat de moderne vakbonden aan bo
venomschreven materieelen eisch voldoen en deug
delijke strijdorganen der arbeidersklasse kunnen
zijn, mits zij zich revolutionair orienteeren,
besluit:
1. alle leden der Onafhankelijk Socialistisohe Par
tij te verplichten lid te zijn van den modernen vak
bond in het bedrijf waarin zij werken;
2. alle krachten in te spannen om de vakbeweging
te brengen op het geestelijke en moreele peil, dat
in een revolutionair tijdperk moet worden geëischt;
3. het P. B. der Onafhankelijk Socialistische Par
tij op te dragen zich te wenden tót N.V.V. en S.D.-
A.P. om opname der Onafhankelijk Socialistische
party in den Algemeenen Raad:
4. de afdeelingen op te dragen, zich te wenden
tot Bestuurdersbond en S.D.A.P.-afdeeling ter plaat
se om opname in den Plaatselijken Raad.
Tenslotte werd besloten, het weekblad „De Fakkel"
althans tot aan het Congres onder de tegenwoordige
redactie in zijn huidigen vorm te handhaven, en werd de
tekst goedgekeurd van een manifest, dat in grooten
getale onder de arbeiders en boeren in het geheele land
zal worden verspreid.
TWEEDEN PAASCHDAG.
Dc zitting van Maandagmorgen was gewijd aan de
Arbeidspers en droeg een huishoudelijk karakter.
Ook de middagzitting was voor het grootste gedeel
te huishoudelijk en werd pas in den namiddag open
baar.
Het Partijgbestuur weer in zijn geheel her
kozen. Sluiting van het Congres.
Het Dagelijksch Bestuur en het Partijbestuur wer
den in hun geheel herkozen.
In de vacature ontstaan door het uittreden van den
heer P. J. Schmidt, werd na herstemming tusschen
de heeren K. Vorrink en G. Zwertbroek (omroepsccre-
taris van de V.A.R.A.) laatstgenoemde gekozen.
Als leden van de Executieve van de S.A.I. werden
herkozen Ir. Albarda en Dr. Wibaut, waarna het Con
gres te ongeveer half vijf door den Partijvoorzitter,
den heer J. Oudegcest, werd gesloten.
Met de groei der partij heeft zich dus ook een wij
ziging voorgedaan in de mentaliteit van verschillende
harer leden. De kritiek was niet langer een uitslui
tend welwillende kritiek. Zij ging zich den laatsten
tijd in felheid te buiten en bracht in de gansche
S.D.A.P. een spanning teweeg, die op dit. congres haar
hoogtepunt vindt en tevens tot een oplossing moest
worden gebracht.
Een eenigszins bedroevend beeld, in dezen tijd, nu
eensgezindheid eerste eisch is. nu alle krachten der
arbeidende klasse moesten worden samengetrokken
om aan de gevolgen der crisis het hoofd te bieden, een
congres van een der grootste partijen des lands te
moeten aanschouwen, waar drie lange dagen van
een strijd naar binnen wordt gevoerd, inplaats van
te beraadslagen over. de middelen om de ellende te
voorkomen.
Toch is deze strijd in de S.D.A.P. zelve, hoe betreu
renswaardig ook, voor de partij op hot oogenblik de
allereerste zaak waarmee het congres heeft af te
doen. '-'en partij die steeds in zich zelve verdeeld is,
over de middelen, die zij, in haar strijd voor prole
tarische lotsverbetering, moet aanwenden, verliest
haar gezag. Eerst eensgezindheid over de middelen,
daarna de strijd naar buiten.
Over verschillende indrukken, die men alzoo op het
Paaschcongres der S.D.A.P. opdoet, willen wij nu
een en ander schrijven. Geen verslag, geen objectieve
weergave van redevoeringen. Slechts indrukken over
personen, stelsels, stemmingen, kortom over alles wat
op iemand, die met de partij meeleeft, indruk maakt.
Aankomst. Haarlem
Reeds in den trein ontmoet, men menschen op weg
naar het congres der S.D.A.P.
In allo eompartementen worden meeningen tezx
beste gegeven. De meeste afgevaardigden blijken over
de kans op het bijeenblijven der twee stroomingen,
in de S.D.A.P. niet bijster optimistisch.
Men wil als het eenigszins kan scheuring vermij
den, maar beseft tegelijkertijd dat het moeilijk is van
twee wallen te eten.
Af een toe laait er een felle woordenwisseling opu
Het is merkbaar, dat reeds voor het Congres aan
vangt, vele afgevaardigden door reen nerveuze stem
ming beheerscht zijn.
Aankomst Haarlem
Handen worden gedrukt. Uitroepen van herken
ning vliegen over en weer. Even, in de algemeene
drukte der ontmoeting en of kennismaking
worden de twistpunten vergeten. Dan, op weg naar,
de Congreszaal, worden de meeningen weer uitgewis
seld, soms heftig uitvallend, dan zakelijk betoogend,
al naar den 'aard der afgevaardigden.
Haarlem is vol.
In de logementen en hotels, overal een levendige
drukte. Zeker een 2500 logeergasten in 't stille van,
seizoen! Voor de hoteliers een buitenkansje.
lste dag.
Het Congres wordt geopend door Vliegen.
Wonderlijk, welk een beheerschtheid. welk een scm
berheid deze man in zijn woorden weet te leggen.
Geen uiterlijke woordenpraal. Niets te veel. Precies
geformuleerd, vol kracht. Een praeht-voorzitter voor
een congres, dat in groote spanning bijeen komt.
Iemand, me resoluut ingrijpt, en van geen wijken
weet. Geen smeekbeden, geen dreigementen kunnen
hem vermurwen.
Maar welk een verwonderlijke vitaliteit heeft deze
man die de zeventig reeds is gepasseerd, nog over
zich.
Als men trouwens zoo de partijbestuurstafel eens
naziet, blijken er meerderen te zitten, die met het
klimmen der jaren hun helderheid van geest hebben
behouden. Noemen wij maar Wibaut. Zijn lichaams
kracht is ontzaglijk veel verminderd, maar nog steeds
is hij de man naar wien het gansche congres met
de grootste aandacht luistert.
Een grootc verrassing in dit congres is wel de to
taal veranderde stemming, die er ten opzichte van
den linkervleugel heerscht, dan die op het vorig
congres te Arnhem. Scheen het toen, dat de S.D.A.P.,
den weg van het mondradicalisme zou opgaan en
haar kracht zou gaan zoeken in revolutionnaire
phrasiologie, de groote meerderheid heeft zich van
Schmidt c.s. afgewend. Er is op dit moment nog wel'
geen stemming gehouden, die dit bewijst, doch het
feit, dat Schmidt vanuit het congres zoo goed als
geen instemming kreeg, houdt voor het links socia
lisme geen schoone belofte in.
Schmidt heeft zich blijkbaar in dc partij geweldig
vergist. Het schoen trouwens wel, dat Schmidt niet
op dreef was dezen keer.
Het begin van zijn inleiding was al buitengewoon
ontactisch. Te verklaren, dat men op geen enkel punt
van een van zijn eischen afstand wil doen. kan
slechts wanneer men weet, dat er achter die eischen
een groote kracht schuilt.
Albarda—-Schmidt.
Welk een ontzagwekkend verschil is er tusschen
den huidigen leider der S.D.A.P. en den leider der
oppositie. Dat bleek wel heel duidelijk uit de inlei
dingen die er door deze twee menschen gehoudea
zijn.
Albarda, de bouwer, de ingenieur, die een opeij
