ilitnin Hleivs-
De Zuiderzeewerken.
Uitgevers: N.V. v.h. TRAPMAN Co, Schagen.
Eerste Blad.
Naar voltooiing van
den afsluitdijk.
WEERBARSTIGE BOEREN
IN DENEMARKEN.
Vloedgolf vaagt
kampongs weg.
Wervelstorm in Mexico.
Fa. Gebr. ROTGANS
VERKEERSONGELUKKEN.
Het modernste huwelijk.
Woensdag 4 Mei 1932.
sghager
75ste Jaargang No. 9066
cTOant.
Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder
dag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 8 uur, worden Adver-
tentiën nog zooveel mogelijk in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
POSTREKENING No. 23330. INT TELEF. No 20.
Prijs per 3 maanden f 1.80. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN-
TlëN van 1 tot 5 regels f0.85, iedere regel meer 15 cent (bewijsno*
inbegrepen). Groote letters worden naar plaatsruimte berekend!*
DIT NUMMER BESTAAT DIT DRIE BLADEN.
Het eerste kwartaal van 1932.
Het driemaandelijksche rapport der Zuiderzeewerken
over het eerste kwartaal van 1932 begint met de ver
melding van den stand der afsluitingswerken.
Met het aanbrengen van de verbreeding van de
grondbezinking in de Vlieter met 50 M. aan elke zij
de werd krachtig voortgegaan. Dank zij het zeer gun
stige winterweer kon vrijwel dagelijks gezonken wor
den. Dit zinken moest met de kenteringen geschie
den, echter kon door het werken met verschillende
zinkploegen dikwijls meer dan één stuk op een dag
gezonken worden. Een maximum gezonken aantal
stukkc-n per dag en per week van resp. 5 en 20 werd
bereikt, hetgeen overeenkomt met resp. 7500 M2. en
30.000 M2.t zinkwerk.
Te Den Oever zijn ook alle Herwerken gesteld en
werden twintig schuiven aan de contragewichten af
gehangen.
Te Kornwerderzand werden de herwerken van vijf
tien schuiven gesteld en werden vijf schuiven afge
hangen aan de contragewichten.
Bruggen.
De eerste oplevering van de draaibrug te Den
Oever is geschied en de brug werd in bedrijf geno
men met behulp van een tijdelijke aansluiting op het
stroom net.
Die te Kornwerderzand nadert haar voltooiing.
Betonweg op afsluitdijk.
Het wijzigen van het profiel van den binnenberm
,\?r plaatse van den betonweg tusschen het Kornwer-
terzand en de Friesche kust werd weder aangevan-
pn. De benoodigde bekleedings- en aanvullings
pond werd grootendeels aangevoerd.
Aan het profiel van den binnenberm ter plaatse
van de betonweg Den OeverVlieter werd niet ge
werkt.
In de Wieringermeer.
Over de Wieringermeer lezen we o.ra. het volgende:
Het aantal te werk gestelde arbeiders schommelde
in het afgeloopen kwartaal tusschen 1400 en 2250.
Aanvankelijk lag in de bedoeling het aantal arbei
ders gedurende de wintermaanden sterk in te krim
pen en te beperken tot ongeveer 500.
De voor de uitvoering van de werken zeer gunsti
ge weersgesteldheid, alsmede de aandrang van de
besturen van de randgemeenten om wegens de in die
gemeenten voorkomende werkloosheid de arbeiders
uit die gemeenten zooveel mogelijk aan het werk te
houden, waren echter oorzaak, dat gedurende de win
termaanden permanent met ongeveer 1500 arbeiders
werd voortgewerkt.
Met het oog op het in exploitatie nemen van de
gereedgekomen gronden moest men tijdig kunnen
beschikken over het noodige leidende landbouwper-
loneel.
Voor de betrekking van bedrijfsleider en assistent-
bedrijfsleider hadden zich ongeveer 2000 sollicitanten
aangemeld, terwijl slechts 77 plaatsen te vervullen
waren. De daarvoor noodige personen werden met
medewerking van de verschillende landbouworgani
saties gekozen. De benoemden zijn afkomstig uit alle
deelen van ons land, uitgezonderd de provincie
Utrecht, wier eenige benoemde sollicitant, zijn benoe
ming niet aannam. Het spreekt echter vanzelf, dat
het meerendeel van de benoemden afkomstig is uit
de westelijke en noordelijke provinciën van ons land
waar het grootlandbouwbedrijf meer algemeen en de
bekendheid met trekkers en machines het grootst is.
Voorts is een aanvang gemaakt met de selectie
van de arbeidersgezinnen, die zich voor een perma
nente vestiging in de Wieringermeer hebben opge
geven.
De bemaling van den nieuwen polder.
'Bij den zeer geringen regenval in de verslagperiode
berden aan de bemalingscapaciteitcn van de beide
gemalen in den Wieringermeerpolder slechts uiterst
«Ei eischen gesteld. De handhaving van de peilen,
™t welke de bemaling van de verschillende gedeel-
wivatiden polder thans geschiedt, kon dan ook met
ïgn* geringe schommeling en zeer regelmatig ge
bieden.
ft* in de voorafgaande verslagperiode ge-
on h de l)ema'ing van de eerste poïder-afdeeling
4fift \t daary°or bepaalde voorloopig polder peil van
hof N A-P-; van de tweede polderafdeeling op
«eveneens daarvoor bepaalde peil van 5.30 M.
U terwijl de derde en vierde polderafdeelingen
hn^ Semeen lagen en op het voor de derde afdeeling
win voorl°opig polderpeil van 6.00 M. N.A.P.
aan: '1ema'en- Met lag in het voornemen in den
nvang van het thans ingetreden jaar, wanneer het
'hiertlnSSWer'k jn c,e kanalen van.de vierde afdeeling
vipi-u Vo'doende gevorderd zou zijn, de derde en
afcip r afdee'in?en te scheiden en daarbij de vierde
f, e'V* op het daarvoor bepaalde voorloopig pol-
aerpeji van G.70 M. - N.A.P. te brengen,
den na7iate (le nauwkeurige karteering van de in
en dl 'f1 voprkomende grondsoorten voortgang had
Tuimo ,11. oering van de cultuurwerkzaamheden een
verspin}nz'c^^ verschafte in de aanvankelijk voor de
voorwlJ i e grondsoorten gewenschte ontwaterings-
steeds «f r?' on^stonct bij de Wieringermeer-directie
van fion ,er de meening, dat sommige gedeelten
horton hP°!C'°r' waarvan de bodem uit lichte grond-
bebhpn voorshands geen behoefte zullen
aan een zoo diepe bemaling, dat hierbij drai
nage kan worden toegepast, doch dat cleze gronden
althans zoolang zij, gelijk in het voornemen ligt,
als grasland zullen worden geëxploiteerd meer ge
baat zullen zijn met een iets hoogeren waterstand,
waarbij de in den regel 1.40 M. diepe kavelslooteen
waterhoudend zullen zijn.
Een nadere beschouwing van de terreinligging van
de hierbcdoelde lichte gronden, welke vooral in de
derde polderafdeeling in aanzienlijke complexen voor
komen, deed de aandacht vestigen op de mogelijk
heid aanvankelijk in de derde polderafdeeling een
hooger voorloopig polderpeil toe te laten, dan hier
voor bij de vaststelling van het verkavelingsplan is
bepaald.
Met uitzondering van enkele complexen terreinen
tot een gezamenlijk oppervlak van ca. 1200 H.A., zou
dan het peil in de derde afdeeling voorloopig gelijk
kunnen worden gesteld aan dat van de tweede afdee
ling en op 5.30 M. - N.A.P. kunnen worden gebracht.
EEN "ARBEIDSCONFLICT, DAT IN
WERKELIJKHEID OM HEEL ANDE
RE EN VEEL DIEPERE DINGEN
GAAT. - DE BOEREN SCHIJNEN VOL
KOMEN HET HOOFD VERLOREN TE
HEBBEN.
Onder het opschrift „Economische amok van den
Deenschen landbouw" lezen we in de N.R.Ct.:
Een conflict van zeer ongewoon en van zeer despe
raat karakter is op het oogenblik gaande in Denemar
ken. Het is uiterlijk een arbeidsconflict, in werkelijk
heid echter gaat het om heel andere en veel diepjie
dingen.
De exportslaohterijen willen het loon van hun per
soneel met 20 pet. verlagen. Daartegen kwam het per
soneel natuurlijk In verzet. De autoriteiten voor be
middeling kwamen in actie en deden een voorstel, dat
slechts een bescheiden loonsverlaging bevatte. Er
bleek echter met de slachterijen niet te onderhande
len. Zij verwierpen niet alleen het tegenvoorstel, maar
bleken ook niet bereid eenig ander vergelijk tn over
weging te nemen.
Het eigenaardige is, dat vele slachterijen slechts met
heel duidelijken tegenzin aan dit onverzoenlijk beleid
meedoen. Haden deze belanghebbenden 't, bij vrije er
ongekunstelde stemming moeten uitmaken, dan waren
de dingen niet zoo geloopen. De heele actie staat ech
ter onder hevigen druk van de „Aaneensluiting der
Landbouwers." Tegenover den wil van deze machtigt
organisatie van klanten hebben de slachterijen blijk
baar geen vrijheid van handelen over gehouden. De
landbouwers hadden trouwens reeds voor er iets was
beslist de leverantie van varkens aan de slachterijen
gestaakt.
Tegenover dit doordrijven is de regeering in het
geweer gekomen. Een telegram van den Deenschen
gezant te Londen waarschuwde .haar dat een onder
breking van den geregelden aanvoer van Deensch vai
kensvleesch op de Engelsche markt, zelfs al zou deze
maar eenige dagen duren, onherstelbaar verlies van
klandizie ten gevel ge kon hebben; de gezant wees als
afschrikkend voorbeeld op de noodlottige uitwerking
die de Engelsche kolenstaking voor den afzet van het
Britscih product had gehad. Gretig maakte de regee
ring gebruik van dit argument. Zij slaagde er niet in
daarmede eenigen indruk te maken op de weerbar ti-
ge boeren.
Men zege nu van regeeringskant en ook in de arbei
derswereld ln Denemarken, dat de uitsluiting in de
slachterijen, die onder invloed van den landbouw is af
gekondigd, geen economisch maar een zuiver poli
tiek conflict vormt. Dit is juist en niet juist. Niet
juist is het als men er partijpolitiek mee bedoelt. Men
kan niet zeggen, dat de actie in döt opzicht een be
paalde richting heeft. Zat er een kabinet van rechts
dan zou het precies deze zelfde moeilijkheden met den
landbouw hebben, omdat de boeren trachten iets af te
dwingen dat geen regeering kan toestaan.
Juist is het, dat het niet om het loon der arbeidnrs
of om hoogere of lagere loonen gaat; men tracht het
monetair beleid der regeering te saboteeren nu deze
niet goedschiks de wenschen der boeren wil inwilligen
In zoover i3 het conflict dus wel degelijk politlelk. Het
is een politiek van ongewoon gevaarjijk soort; met fi-
nancieele uithongering tracht men de waarde van het
nationale geld naar beneden te krijgen. Dit is geen
beschuldiging aan het adres der organisatie van den
landbouw. Het is slechts het constateeren van hetgeen
verschillende leiders met veel gezag verkondigen.
Een ramp voor het heele land.
Tot goed begrip van deze dingen moet men weten dat
de Deensche landbouw door den loop van zaken sedert
den oorlog in een buitengewoon moeilijk parket is ge
raakt. De depreciatie van het Deensche geld, die heel
lang na den oorlog heeft voortgeduurd, schiep daar
naast de algemeens welvaart van den landbouw in die
periode nog een schijnwelvaart die op inflatie berustte
Den boerenstand leek toen alles mogelijk. Men verbeter
de het bedrijf, bouwde nieuwe huizen. De ouderen gin
gen vroegtijdig rentenieren en droegen de hoeven te
gen hoogen prijs aan de jongeren over. Een groot ge-
deeltev an het landbezit in Denemarken ging in dien
tijd van hand tot hand, tegen prijzen die overeenstem
den met de winsten van den landbouw plus de inflati?.
Overeenkomstig die prijzen werden hypotheken ver
leend.
Toen de markten wat tot rust kwamen en de kroon
haar oude plaats op de goudbasis weer had ingenomen
moest de landbouw in een ben arden toestand raken. Hij
ging gebukt onder de .overdreven lasten, die nu op de
hofsteden rustten. De rente op hypotheken in gedepre-
cieerd geld moest in volwaardig geld worden betaald.
Buitengewoon nijpend veel nijpender nog dan b.v.
in ons land is daardoor de toestand geworden toen
de groote val in de prijzen van het product zuivel- en
vetmestindustrie op de wereldmarkt intrad. Dat Dene
marken onmiddellijk achter Engeland aan van de goud
basis afstapte, was niet alleen aan een monetaire nood
zakelijkheid te wijten, maar aanvankelijk ook vooral aan
druk van den landbouw.
De Deensche boer in zijn vertwijfeling, heeft daarmede
geen %enoegen genomen. Hij eischt verdere depreciatie
van 't geld en vaststelling daarvan op 'n bepaald laag
peil. Aan dien eisoh kan de regeering echter geen ge
volg geven. Nu moet de uitsluiting in de slachterijen
en de staking van uitvoer die daarvan 't gevolg is, die
nen om de Deensche kroon op een „hongerlcuur" te zet
ten. Zoo is het ronduit uitgesproken. En dit zal ook de
uitwerking zijn. Kopenhagen moet in moeilijkheden ra
ken, als over een paar weken de laatste deviezen op
Engelsche wissels, waarmede het varkensvleesch wordt
betaald, zijn binnengekomen en verdere toevoer uitblijft
De boeren schijnen volkomen het hoofd verloren te
hebben. Men houdt hun voor dat de uitsluiting in de
eerste plaats op hun hoofd neer komt, daar zij toch hun
producten, d.w.z. de slachtrijpe varkens, niet kunnen
bewaren; verder dat zij gevaar loopen de markt in Lon
den voor een groot gedeelte te verliezen. Het maakt al
les geen indruk. Men hoort wel opmerken: „Wat kan ons
de markt schelen, als wij bij den bestaanden toestand
huis en hof zullen moeten opgeven". Zij zijn voor geen
waarschuwing, voor geen redeneering vatbaar.
Hoelang zullen zij met hun producten kunnen blijven
zitten, hoelang zullen zij kunnen doorgaan overrijp
wordende varkens verder te voederen zonder verkoop
van dat product?
Na den zwijmel van dit economisch amok kon het
ontwaken wel heel bitter zijn.
Maar wat gebeurt is intusschen voor het heele land
een ramp.
UIT ONZE OOST.
Miangas door typhoon geteisterd. Geen
dooden, drie personen gewond.
Aneta seint uit Menado:
Het eiland Miangas, dat kortelings na een geschil
tusschen de Vereenigde Staten en Nederland aan
Nederland werd toegewezen, is door een vloedgolf
geteisterd. Strandkampongs werden weggevaagd.
De „Pijnacker Hordijk" van de Kon. Paketvaart Mij.
verstrekte rijst. De Gouvernementstoomer „Aleida"
is met voedingsmiddelen naar het eiland onderweg.
De vloedgolf wordt een uitvloeisel geacht van den
typhoon welke de Philippijnen teisterde.
Nader uit Buitenzorg:
De gezaghebber van Miangas meldt, dat zware
schade is aangericht. Er zijn geen dooden te betreu
ren, doch drie personen werden gewond.
De gezaghebber van Talaud seint dat alle huizen
radicaal zijn verwoest. Eén met den typhoon meeko
mende vloedgolf bedierf het voedsel en het water.
De bevolking drinkt klappermelk.
Miangas of Palmas is een van de kleinere eiland
jes van de Talaudgroep, welke resortoert onder de
residentie Menado en ligt ten Noord-Oosten van
Celebes.
Van tijgers en slangen.
Een „knaap" van 2.70 M.
In de nabijheid van Deli Toewa is een Ivaro-Batak
aangevallen door een tijger, toen hij even buiten den
kampong kwam. Hij werd van terzijde besprongen,
waarbij hij een zware verwonding aan de hand be
kwam, meldt de Deli Crt.
De man droeg een parang en stelde zich met in
spanning van alle krachten te weer. Een tweede
maal sprong de tijger, waarbij de Batak nog erger
gewond raakte, hij schreeuwde om hulp en toen vele
menschen kwamen toeloopen, vluchtte de tijger.
Den volgenden dag werd een drijfjacht georgani
seerd en is de tijger, die een flinke houw met de
parang had gekregen, neergelegd.
Het blad meldt verder, dat de heer Klein, admini
strateur van Soengei Radja, dezer dagen een man
netjestijger heeft geschoten van 2.70 M. lengte. Eeni
ge maanden geleden heeft hij op dezelfde plaats een
mannetjestijger neergelegd.
Naar de correspondent van het blad te Padang
Sidempoean schrijft, is voorts in Sipente, nabij Ba-
tang Toroe gelegen, dezer dagen een Inlander door
een slang gebeten toen hij zich in zijn Uiin bevond,
met het gevolg dat het slachtoffer, dat nog de kracht
had het dier te dooden, vijftien minuten later reeds
overleed. De gevaarlijke gifslang is overgebracht
naar Soemoera en zal daar in het hospitaal worden
onderzocht. Het schijnt een soort Cobra te zijn; het
dier is zwart van kleur en ongeveer 2 M. lang.
Twee steden gedeeltelijk verwoest. Doo
den en gewonden. Schip met 55 passa
giers vermist,
V.D. verneemt uit New York:
Volgens berichten uit Mexico-City werd de provincie
Juoatan door een hevige wervelwindcatastrophe teis-
terd. In de steden Progreso en Merida werden hui
zen volkomen verwoest. Tot nu toe zijn reeds 6 dooden
en vier gewonden te betreuren. Men vreest dat het aan
tal slachtoffers girooter zal zijn, aangezien men nog geen
berichten heeft ontvangen uit de afgelegen buurtschap
pen.
De wervelstorm werd vergezeld van hevige hagelbuien
waardoor een groot deel van den sisaloogst werd ver
nield. Het stoomschip „Mexico", dat Maandag met 55
passagiers aan boord Progreso had verlaten, is tot nog
toe niet te Vera Cruz gearriveerd. Men neemt aan, dat
het in den wervelstorm is vergaan.
Barometerstand op Woensdagmorgen 9 uur: 760 m.M«
Vooruitzichten: Kans op regen.
Temperatuur: r46 gr. F. is 8 gr C.
HOOGZIJDE E 103. SCHAGEN
Gedipl. Opticien. Getïipl. Drogist.
BRILLEN, uitsluitend le kwaliteit
MONTUREN en GLAZEN
VELDKIJKERS. PRISMAKIJKERS.
FOTOTOESTELLEN. - Alle soorten FILMS.
Ontwikkel- en Afdrukinrichting. Gratis onderricht.
Ernstig, auto-ongeluk bij Denekamp.
Vrachtauto van den weg geraakt. Twee
gewonden.
Uit Denekamp:
Gistermiddag is onder de buurtschap Noord-Deur-
ninge een ernstig auto-ongeluk gebeurd. Een vracht
auto van den stcenkolenhandelaar en vrachtrijder
Oude Brunink uit Óldenzaal, geraakte nabij het Erve
Damhuis van den weg en kwam in de langs den weg
loopende, ruim één Meter diepe sloot terecht. Ver-*
volgens botste de wagen tegen een boom. De bestuur*
der, de heer Oude Brunink, werd met zware in wen*
dige kneuzingen opgenomen en na ter plaatse door
dokter Wortelboer te zijn behandeld naar het zie*
kenhuis te Óldenzaal overgebracht. Zijn toestand is
zorgelijk. De mede-inzittende, de landbouwer T. uit
Lattrop bekwam vele snijwonden in het gelaat, doch
kon, na te zijn verbonden.«naar huis terugkeeren. Het
voorste gedeelte van de auto is totaal vernield. De
oorzaak van het ongeluk is de groote snelheid, die de
wagen op dezen bochtigen weg had, terwijl het ge
bruik van sterken drank hieraan niet vreemd schijnt
te zijn. De marechaussee sfelt een onderzoek in.
Wielrijder steekt plotseling den weg over,
Door een auto overreden.
Uit Monster:
Gisteravond heeft op den Nieuwen Weg te Poeldijk,
gemeente Monster, een ernstig auto-ongeval plaats
gehad. De heer K. V. Kuvyenhoven uit Naaldwijk
moest met zijn auto plotseling uitwijken voor een
wielrijder, die onverwachts den weg overstak. De
autobestuurder trachtte den man te ontwijken, het
geen niet gelukte. Zoowel de auto als de wielrijder
kwamen in het water langs den weg terecht. Laatst
genoemde, zekere V. uit Ter Heide, werd bewuste
loos uit het water opgehaald. De man had verschil
lende ernstige verwondingen bekomen en is naar het
R.K. Ziekenhuis te Den Haag vervoerd. Zijn toestand
is zorgwekkend.
De heer I\., die zichzelf wist te redden, bekwam
geen letsel.
Als slakken in hun huisje.
Dagelijks leest men over een paar dozijn nieuwe
uitvindingen en moderne ideeën op alle gebied, ook
op dat van het huwelijk (resp. echtscheiding). Van
de volgende opvatting van den huwelijkschen staat
hadden wij echter nog nooit gehoord, schrijft de N.
R. Crt. Het betreft het echtpaar kapitein Richard
Wyndham, een kunstenaar, en zijn Noorsche vrouw.
Als jong meisje verklaarde zij al nooit te zullen trou
wen, tenzij ze een eigen huis, voor haar alleen, kon
hebben; en dit ideaal is nu verwezenlijkt, daar hij in
een studio in Kensington woont, en zij met haar baby
in een huis in Chelsea.
Zelfs hun wittebroodsweken brachten zij geschei
den door! Dit brengt ons de anecdote te binnen van
den zuinigen Schot, 'n winkelier, die, van zijn hu
welijksreis teruggekeerd, op een vraag van een vriend
of hij een mooie reis gemaakt had, antwoordde: Ach.
neen, het was niets gedaan. Aldoor regen en 's avonds
in het hotel kwam mijn patience nooit uit.
Patience? En je vrouw dan?
Mijn vrouw? Er moest er toch-één op den win
kel passen
In ieder geval schijnen Wyndham en zijn vrouw
zich zeer wel te bevinden bij de scheiding en naar
de laatste aan een correspondent van de Sunday Ex
press meedeelde, doet het ook niets af aan de goede
verhouding; 't voorkomt juist kleine onaangenaamhe
den en geprikkeldheden. Is het niet een voordeel, dat
zoodra zich zoo iets voor zou doen, beiden zich snel,
als slakken, in hun eigen huizen kunnen terugtrek
ken?
Mevrouw Wyndham schijnt het ook niet eenzaam
te vinden, want ze zien elkaar immers geregeld (zelfs
dat!) en ze komen wel 2 of 3 maal in de week bij
mekaar eten.
Zoo schijnt ook het immers niet altijd over rozen
gaande leven van de „femmes d'artistes" te kunnen
worden gerationaliseerd. Vrij van veel dagelijksche
zorgen en stemmingen van gevoelige zenuwen.
Maar: wat zouden de poëzie en de romantiek er
van zeggen?.
