Ik heb een Mensch gedood.
Allerhande.
Theater Royal.
Verdeeling van den
z e n d t ij d.
Ongeval bij Concours-
h i p p i q u e.
Ernstige vechtpartij.
Noodweer boven Frankrijk.
Roemeensch munitiedepot
in de lucht gevlogen.
Overstroomingen in
Australië.
Als Jimmie burgemeester
af wordt
Een onzichtbare verklikker
van smokkelaars.
In het Theater Royal draait deze week een buiten
gewoon filmwerk dat is ontleend aan het diep-men-
Bchelijke, geheel uit ziele-conflicten opgebouwde stuk
„Ik heb een Mensch gedood'* van Maurice Rostand.
jDit werk van den regisseur Ernst Lubitsch is van
een zeldzaam goede kwaliteit geworden, dat op vele
plaatsen een diepen indruk maakt.
Het begin. Eén jaar na den oorlog. Herdenking van
den wapenstilstandsdag. Een dichte menigte aan
schouwt het troependefilé op een der boulevards in
iParijs. Wij zien dat mee aan. maar we zien het on
der het van een geamputeerd been overgebleven
Stompje van een oorlogsverminkte door. Dankdienst
in de kathedraal. De kerkbanken zijn gevuld met of
ficieren; een blik langs den zijkant doet een rij sa
bels zien. De priester spreekt van vrede op aarde;
het oog van de camera staart naar de revolvertasch
aan de gordelriem van een der officieren. Dat is
jfilmtaal, duidelijk. Hier is Lubitsch aan het woord.
Het gegeven: Een jonge Franschman, die in den
oorlog een Duitschen soldaat gedood heeft, en dat als
een zware schuld blijft voelen..die hij tracht af te
doen door de ouders van den door hem gedoode op
te zoeken.
Paul's eerste daad bij rijn aankomst in het plaatsje
U bloemen te leggen om het graf van zijn slacht
offer. Elsa, de verloofde van den gevallene, ziet hem
op het kerkhof, en is verbaasd een vreemdeling bij
het graf van haar verloofde te zien. Een doodgraver
vertelt haar dat de vreemdeling een Franschman is.
Paul begeeft zich naar Dokter Holderlin, genees
heer van het dorp en de vader van den gevallene.
Deze ontvangt den vreemdeling vriendelijk, doch
wanneer hij verneemt dat deze een Franschman is,
wijst hij hem de deur. Paul barst in tranen uit en
smeekt den ouden man hem te woord te staan. Elsa
treedt binnen en herkent Paul als de vreemdeling,
die zij op het kerkhof gezien heeft Wanneer de
dokter en zijn vrouw vernemen dat Paul uit Frank
rijk gekomen is om bloemen op het graf van hun
koon te leggen, ontstaat er eenige toenadering. Paul
mint op woorden om zijn verschrikkelijke bekentenis
te doen, doch de oude menschen meenen dat hij een
vriend van hun zoon was, en smeeken hem alles te
vertellen, wat hij van hun jongen weet. Hun blijd
schap belet hem om de waarheid te zeggen.
Paul wordt een geregeld bezoeker, en de familie
heet hem van harte welkom. In het dorp doen aller
lei praatjes de ronde over Dokter Holderlin, die een
'Franschman in zijn huis duldt, en over Elsa. die op
den Franschman verliefd is. De oude vrienden van
den dokter bejegenen hem mei koelheid, en num
mer één om hem zijn gedrag te verwijten is Schultz,
een winkelier, die met Elsa hoopt te kunnen trou
wen als hij erin slaagt, den Franschman te verja
gen. Dokter Holderlin beseft de dwaasheid van hun
'chauvinisme, en hij verwijt zijn vrienden hun be
krompenheid. De komst van Paul heeft hem duide
lijk gemaakt dat ook de Fransche soldaten vaders en
moeders hadden. .„Wie heeft onze jongens in den
éood gestuurd?" roept hij uit, ..Wij! Wij. de vaders!
'Wie gaf ze gas en kogels en bajonetten? Wijl De va
ders! Wij zijn verantwoordelijk!"
i „Toen duizenden zonen van anderen gedood wer
den, noemden wij dat overwinning en vierden het
met bier! Toen duizenden van onze zonen gedood
werden, noemden zij het overwinning en vierden het
met wijn! Vaders die drinken op den dood van
zoons!"
„Ik stond voor dit hotel toen mijn zoon naar zijn
dood marcheerde en ik juichte!"
Zijn woorden missen hun uitwerking niet. Ook de
andere vaders, die hun jongens op het slagveld
moesten laten, zijn tot nadenken gebracht.
Paul heeft den moed niet zijn verblijf nog langer te
rekken. Hij begeeft zich naar Dokter Holderlin's
huis om afscheid te nemen. Elsa bekent hem dat zij
hem lief heeft. Zij weet dat hij ook haar lief heeft,
en zij meent, dat hij niet durft spreken omdat haar
vroegere verloofde gedood werd. Zij brengt hem Wal
ter's laatste brief, waarin hij schrijft dat zijn einde
baar geluk niet in den weg mag staan. Wanneer hij
de woorden hoort die hij eens in de loopgraven ge
lezen heeft, kan Paul zich niet langer goed houden.
Snikkend doet hij haar zijn bekentenis.
Hij gaat naar de ouders van den jongen en wil ook
hen bekennen wat hem hierheen gedreven heeft.
Elsa echter val hem in de rede. Zij vertelt de oude
menschen dat Paul bij hen blijven zal voor altijd.
Als zij alleen zijn smeekt Paul haar hem te laten
gaan. Hij zal de oudjes nimmer meer onder de oogen
.kunnen komen. Elsa verwijt hem echter dat het laf-
'heid zou zijn om hen alleen te laten, nu zij hem als
een zoon hebben lief gekregen. Hij begrijpt dat zij
gelijk heeft. Verlicht nu het vreeselijke geheim, dat
hem bezwaarde, van zijn hart is, vindt hij vrede en
geluk in het huis van den man dien hij doodde.
Een regeling voor de bijzondere omroep»
organisaties.
Reeds gcruimén tijd is in voorbereiding de defini
tieve regeling van den zendtijd aan verschillende
bijzondere omroeporganisaties. De minister van wa
terstaat heeft thans ten opzichte van twee dezer or
ganisaties een beslissing genomen.
Het Onderwijsfonds voor de Scheepvaart beschikte
tot dusver over een half uur zendtijd per week, welk
half uur elke week afwisselend door de vier groote
omroepverenigingen moest worden beschikbaar ge
steld. Thans heeft de minister van Waterstaat be
paald, dat met ingang van 1 October a.s deze zend
tijd geheel ten laste komt van de Nederlandsche
Christelijke Radio-Vereeniging. die dezen zendtijd op
Woensdagavond van iedere week van 19 uur tot 19.30
moet afstaan. Voorts heeft de minister van Water
staat bepaald, dat de Vrijdenkers-radio-omroepver-
eeniging eiken eersten Zaterdag van de maand, te
beginnen met 3 September van 19 tot 20 uur zal mo
gen uitzenden. De zendtijd voor de V.R.O. moet wor
den afgestaan door de V.A.R.A.
Paarden op hol. Ryder beonbiewure.
Harddraver tusechen t publiek. Een
jockey over den grond.
Tijdens het groote concurs, dat Donderdag te Mep-
pel is gehouden, hebben zich eenige ongevallen voor
gedaan, die wonder boven wonder nog vrij goed zijn
afgeloopen.
Bij de rubriek „tweespannen" sloegen bij het eere
rondje de paarden van Bult, uit Groningen, en gereden
door Caspers, op hol. C. werd van het wagentje gewor
pen en aan het been geblesseerd. De paarden vlogen
met het wagentje door de plankenomhelning tusschen
het wegstuivende publiek. Het karretje sloeg over den
kop en werd vernield, terwijl de elk een kant oploo-
pende paarden konden worden gegrepen. Gelukkig
werd niemand uit het publiek gekwetst. Bij de wed
rennen joeg het paard van den heer De Roo uit de
baan en kwam eveneens door de planken tusschen het
publiek. De heer W. Keulen, slager uit Meppel, raakte
onder den voet. Hij kwam gelukkig met den schrik
vrij. De jockey A. Sannema, uit Nieuw Roden, werd
in de finale over den grond geslingerd. Hij klaagde
over pijn In den rug.
Diverse gewonden. Eenige arrestaties.
Den avond van Koninginnedag is te W^esp niet on
gemerkt voorbijgegaan. Het was er zeer rumoerig en
vele vechtpartijen vonden plaats. Het hoogtepunt
werd bereikt na het sluitingsuur der café's
Zoo kwam het op het Buitenveer tot een vechtpartij
waarbij rake klappen werden uitgedeeld en de po
litie met de blanke sabel er op in moest slaan. Een
tweetal Weosperkarspelsche jongelui wilden op de
fiets huiswaarts keeren. nadat in een der café's
reeds een twist was ontstaan. Op het Buitenveer
werden zij opgewacht door een aantal Weesper jon
gelui. Tiet kwam tot een botsing, waarbij één der
Weespers, die met een fietslantanrn een slag gekre
gen had. waardoor een bloedende wonde ontstond,
meende, dat hij met een mes gestoken was. Hierop
ontstak deze persoon zoo in woede, dat hij als een
dolleman om zich heen sloeg. De vechtpartij werd
algemeen; er werd met straatklinkers gegooid en
geslagen.
Politie-assistentie werd door de omstanders ge
vraagd. maar daar juist een andere persoon gearres
teerd moest worden, duurde het even vóór de poli-
tiemanne ter plaatse kwamen. Toen zij er waren,
sloegen zij met de blanke sabel er op in. waarop de
vechtenden, circa 10 in getal, de vlucht nam. Eén der
Weesperkarspelsche jongelui was inmiddels zoo toe
getakeld. dat het bloed uit wonden in zijn gelaat
stroomde. Een vensterruit van een der perceelen
aan het Buitenveer moest het ontgelden.
De vorenbedoelde jongeman uit Weesperkarspel
werd op een deur. welke uit een autogarage gelicht
was. naar een dokter gedragen, die geruimen tijd
noodig had om de noodige pleisters aan te brengen
Daarna werd de ernstig gekwetste Jongeman naar
het politiebureau gebracht om gehoord te worden.
Er volgden nog eenige arrestaties.
AMERIKAANSCH VLIEGTUIG NEERGESTORT.
Vier dooden.
Nabij Colon in Panama is een Amerikaansche ma
rinevliegtuig door het plotseling weigeren van den
motor naar beneden gestort. De vier inzittenden, allen
Amerikaansche vliegers, werden gedood.
W-JARIGE BEVRIJD VAN PIJN.
Na jaren lang geleden te hebben.
Wat een zegen moet het zijn voor deze vrouw, op
haar leeftijd weer vrij van pijn ie zijn na zoovele
jaren aan rheumatiek geieden te hebben! Zij schrijft:
„Ik wil U graag even meedeelen. dat, sedert ik
twee jaar geleden begon met Kruschen Salts te ne
men. ik geheel en al van rheumatische pijnen be
vrijd ben, waar ik jaren lang erg veel door geleden
heb. Ik ben nu in mijn 95ste jaar en waardeer het
bovenmate, dat ik nu vrij van pijn ben. wat ik toe
schrijf aan de geregelde dosis Kruschen Salts".
(Mevr.) A. E. S.
Als iedereen maar wilde inzien dat „de kleine da-
gelijksche dosis" Kruschen even belangrijk is voor
inwendige zuiverheid, als zeep en water voor uit
wendige zindelijkheid, dan zou er spoedig geen hard
lijvigheid meer bestaan, geen traag-werkende lever,
goen rheumatiek, jicht of spit. Kruschen is een com
binatie van zes zouten; elk daarvan is noodig voor
de gezonde werking van een bepaald orgaan in het
lichaam. Juist alles wat U noodig hebt om Uw or
ganisme op te voeren naar een algeheelen gezonden
toestand; zachtjes aan. maar zeker.
Kruschen Salts is uitsluitend verkrijgbaar bij alle
apothekers en drogisten f 0.90 en f 1.60 per flacon.
Mlllioenen lrancs schade.
Donderdag hebben boven Fransche provincies he
vige stormen en onweersbuien gewoed, welke groote
schade hebben aangericht.
Bij Brumath nabij Straatsburg werden uitgestrekte
tabaksplantages vernield. De aangerichte schade
wordt op eenige millioenen francs geschat.
Ook in de omgeving van Toulouse heeft het nood
weer door overstroomingen groote schade veroor
zaakt. Tengevolge van het inslaan van den bliksem
geraakte een groote schoenfabriek in brand en werd
geheel vernield.
Te Limoges sloeg de bliksem in een kerk, waar
van de dakstoel en de klokkentoren geheel werden
vernield.
Te Bourg-en-Bresse werd een fietser door den blik
sem getroffen en gedood.
Drie gewonden; aanzienlijke schade.
Volgens een bericht in de Berlijnsche bladen uit
Boekarest is Donderdag in de nabijheid van Boeda
pest brand ontstaan in een munitiedepot tengevolge
waarvan een reeks kleinere ontploffingen onston
den, waarna om 9 uur 20 een ontzaggelijke explosie
volgde, welke tot ver in de omgeving hoorbaar was.
De in het depot ondergebrachte granaten waren in
de lucht gevlogen. Voor zoover tot dusverre kon wor
den vastgesteld zijn door deze ontploffing twee per
sonen zwaar en twee licht gewond. In de omliggende
huizen hebben de verschillende explosies groote ver
woestingen aangericht. Ook het in de nabijheid ge
legen spoorwegstation Chitilla werd beschadigd.
OM VAN TE WATERTANDEN.
Althans voor vrouwen.
Een Engelsch reisbureau, dat uitstapjes naar het
vasteland organiseert, heeft wat nieuws bedacht, te
weten een reisje naar Parijs om de Londensche da
mes de Parijsche modetentoonstelling te laten zien.
Zaterdag 17 September begint de reis. die een volle
week zal duren. Het programma is zorgvuldig sa
mengesteld. Le Moniner. Paquin, Agnes, Lewis,
Marlya. Dupouy-Maguin en andere modehuizen wor
den bezocht en ter afwisseling worden tochtjes naar
buiten gemaakt. Dit alles kost de dames niets geen
beslommeringen. Het reisbureau zorgt voor de heela
organisatie, voor alle onkosten, fooien, enz. Alleen als
de dames verleid worden door een mooi kleed of een
fraai hoedje, moeten zij zelf betalen of een beroep
doen op manliefs chequeboek.
OVERSTROOMINGEN IN NIEUW-ZEELAND.
Landbouw ernstig benadeeld.
De streek rondom het Wairarapameer op het noor
delijkste eiland van Nieuw-Zeeland (Australië), is
naar Reuter uit Wellington meldt, door ernstige
overstroom ingen geteisterd. Op vele plaatsen zal het
onmogelijk zijn den grond dit jaar opnieuw in cultuur
te brengen en de toestand der boeren is dan ook zeer
kritiek.
Toen de overstrooming het hevigst was, bereikten
de hoopen bijeengespoelde overblijfselen van de
vernielde huizen de hoogte der telegraafdraden.
Het water is thans weer dalende.
Een boer vond de lijken terug van honderd ossen,
die op een hoop lagen. De dieren waren blijkbaar
door het water verrast.
De toestand der boeren bedenkelijk.
Reuter seint uit Wellington: De financieele positie
van de boeren in het district Wairarapa loopt ten
zeerste gevaar, tengevolge van de overstroomingen,
welke dit deel van het land geteisterd hebben.
Op talrijke plaatsen is de bodem door het water
voor dit jaar geheel ongeschikt gemaakt voor bebou
wing.
Door de kracht van do overstroomingen is het afval
en puin der vernielde woningen en schuren zoo hoog
opgestapeld, dat het de telegraafdraden raakt.
Een landbouwer heeft de kadavers van honderd os
sen gevonden.
Een goede betrekking. Als Je vrienden
hebt.
Tegen Jimmie Walker, den burgemeester van New
York wordt zooals bekend een onderzoek ingesteld in
verband met klachten over de wijze waarop hij zijn
ambt heeft vervuld. Het is de bedoeling der aankla
gers, dat Jimmie Walker uit zijn ambt zal worden
ontzet. Als dit geschiedt, zal Jimmie niet broodeloos
staan, want een zijner vrienden, de millionair Blu-
menthal, heeft hem reeds een betrekking aangebo
den. De aard dezer functie is niet bekend gemaakt,
alleen weet men dat Walker niet naar de film gaat,
zooals wel vermoed werd. Het eenige positieve is, dat
aan het nieuwe ambt een salaris van 80.000 dollar
verbonden is-
Beter dan zoo'n heel klein beetje!
Onwaarneembare stralen stellen alarm
apparaat in werking.
Uit Aken: In den strijd tegen den smokkelhandel
wordt thans aan de grens bij Aken een nieuw middel
beproefd, waarvan men groote verwachtingen heeft
Het betreft een apparnat ,dat lichtstralen uitzendt,
die voor het oog onzichtbaar zijn, doch door bijzon
dere ontvangsttoestellen opgenomen en geregistreerd
kunnen worden. Het zijn ultra-roode stralen, die door
een gloeilamp worden uitgezonden. Alle overige stra
len van de lamp worden teruggehouden door een
filter.
Zoodra personen of voorwerpen, b.v. auto's, in het
door deze stralen bestreken gebied komen, wordt een
alarminrichting in werking gesteld, zoodat terstond
vastgesteld kan worden, wanneer een persoon of auto
over de grens komt.
Het ontvangtoestel wijst ook terstond de plaats aan,
waar het gebied gepasseerd wordt. Daardoor wordt
onnoodig lang zoeken en het urenlang wachten over
bodig.
Moderne toestanden.
Wat er heden ten dage te zien ls.
Een kleine Saksiche gemeente, die niet meer
wist, waarop ze moest bezuinigen, besloot om den
doodgraver af te schaffen. Men probeerde den koster
over te halen dit baantje naast zijn andere bezig
heden waar te nemen. Maar de oude heer, die het
het al druk genoeg had, weigerde pertinent op het
voorstel in te gaar. zoodat den inwoners niets an
ders overbleef dan zelf de graven van hun bloed
verwanten te verzorgen en zoo noodig te delven.
Do maatschappelijke crisis heeft toestanden in het
leven geroepen, die aan het groteske grenzen. Zoo
zijn er plaatsen, waa. de kinderen zelf de brandstof
voor de kachels in de^ schoollokalen moeten bijeen
zamelen. Ook bestaan *er dorpen, die geheel verlaten
zijn, doordat de, bevolking er.op uit is getrokken om
elders werk te vinden. Andere dorpen zijn eenvoudig
opgeheven. De weinige inwoners er van zijn in an
dere dorpen ondergebracht. Velden liggen daar on
bebouwd, omdat verkoopsprijs van wortels en aard
appelen zoo laag is, dat de kosten er niet eens door
worden gedekt.
Al deze bijzonderheden zijn voor een kroniek
schrijver van het grootste belang en dienen aan de
vergetelheid te worden ontrukt. Onze nakomelin
gen zullen misschien niet begrijpen, dat er een land
bestond, dat in vredestijd zulke dingen meemaakte.
Men vraagt zich af, hoe het komenden winter in de
bovenvermelde gemeenten zal toegaan. Maar den
treurigsten indruk maakt toch wel die afgeschafte
doodgraver.
Lm.
Genoeg voor een werkman.
Het Statistisch Bureau te Berlijn publiceerde dezer
dagen een merkwaardig rapport. Of het met een be
paald doel geschiedde, weten we niet, doch het maakt
den indruk alsof het Bureau wil zeggen tegen allen
die het slecht hebben in Duitschland: „Menschen, het
is zoo erg niet, als je je eischen maar niet te hoog
stelt!"
Dat liedje is bekend, niet waar, en ook de wijs.
Alleen in de socialistische pers, zoo meldt Het
Volk, is dit rapport besproken. De heer De Roode
geeft er dit overzicht van:
„Het rapport ontkent de noodzakelijkheid van vi
taminen voor de instandhouding van het menschelijk
lichaam. Eet gemengden kost, zoo staat het er let
terlijk. Wie zwaren handenarbeid verricht, ete groen
ten, brood, rijst en aardappelen; een steenhouwer, b.v.,
kan volstaan met 1800 gram roggebrood en 125 gram
kaas. Het rapport verwijst in dit verband naar den
'Japanschen en Chineeschen koelie, die zich hoofd
zakelijk voedt met rijst en wiens uithoudingsvermo
gen iedere Europeaan bewondert. Het gebruik van
'boter, eieren, fruit en vleesch, zegt het Berlijnsche
rapport, moet beperkt worden, omdat deze levens
middelen een nooddruftig levensonderhoud te duur
■mhken en hiervoor beter vet, margarine, aardappelen
'en groenten kunnen worden gebruikt. Wat de woning
betreft, heeft een ongehuwd man genoeg aan een
slaapvertrek. Bijzondere uitgaven voor verwarming
en verlichting brengt het rapport in het algemeen
niet in rekening. Een arbeidersgezin, zelfs met kinde
ren, heeft volgens het Berlijnsche statistisch bureau
genoeg aan een één-kamer-wóning. Een ongehuwd
man, die zwaar lichamelijk werk moet doen, kan, in
dien hij bij familie woont, volstaan met 35 cent voor
voeding per dag."
Wij zouden tot de samenstellers van dit rapport
willen zeggen: „Als die zalf goed ls, smeert er dan
u zelf mee!"
Wat denkt u, lezer, zouden de heeren voor zich
zelf ook den koelie als voorbeeld nemen? Daar is
natuurlijk geen sprake van: hun arbeiders ook koe
lies, dat is het waarop zij aansturen.
Het wondermiddel.
De loonen moeten omlaag.
Dat is het wachtwoord van eiken nieuwen dag en
de theorie is dan deze:
Als de loonen dalen, worden de productie-kosten
lager. De prijzen volgen die beweging; de koopkracht
van het geld stijgt dus; er wordt meer gekocht en
bijgevolg moet er meer worden geproduceerd en daalt
de werkloosheid.
Het sluit als een bus, zou men zeggen. Niettemin
is hij zoo lek als een zeef. Het groot te gat is dit:
als de loonen dalen, kan er minder gekocht worden,
omdat er wekelijks zooveel minder wordt ontvangen.
Van een stijgende productie zal dus geen sprake zijn
en de werkloosheid?
Hierop geven wij geen rechtstreeks antwoord. Laten
wij eens kijken naar de ervaring over onze oostelijke
grens.
In een paar jaar, sinds Juli 1930, zijn de loonen er
25 lager. Dat was heelemaal niet erg, beweerden
geleerde economen en de machthebbers, want de
index-cijfers zijn in dien tijd gekelderd van ruim 149
op 121.5. Het levensonderhoud is in die periode dus
bijna 23 goedkooper geworden, zoodat de arbeiders
de loondaling nauwelijks gemerkt kunnen hebben.
Waarschijnlijk zullen deze er wel anders over oordec-
len, doch dat laten we nu daar. In dit verband is al
leen van belang, dat de loonen sterk naar beneden
zijn egaan en dat volgens bovenstaande theorie de
werkloosheid gedaald moet zijn.
En de feiten?
Midden 19C0 bedroeg het aantal ingeschreven werk-
loozen 2.765.000.
Een maand geleden ongeveer, dus nadat het loon
met één kwart was verminderd, beliep het aantal in
geschrevenen: 5.395.000. Dit is geei drukfout. De
verwachte daling is niet alleen uitgebleven, er is een
stijging met ruim twee en een half millioen.
Wij zullen er niet veel van zeggen. Het komt ons
voor, dat de theorie verande.d moet worden. Zóó bijv.:
maakt de loonen eer hooger da.i lager. Dan handhaaft
of vergroot gij de koopkracht en schept gij de moge
lijkheid van grooter productie en dus meer werk.
De kentering.
Het is nu niet langer alleen onze landgenoot S. de
Wolff, die het begin van de opwaartsche golf con
stateert Ook volgens het Instituut voor Conjunctuur-
onderzoek, te Berlijn, is het dieptepunt van de crisis
voorbij, zoodat we weer mogen roepen: Excelsior!
Steeds hooger!
Voorloopig moeten we echter nog maar niet te
hard juichen. Er is nog volop reden om heel be
scheiden te doen.
Volgens een telegrafische mededeeling aan de groo
te pers is de stand van zaken volgens genoemd In
stituut aldus:
„Hoewel productie en werkgelegenheid nog verder
inkrimpen, doen zich aan den financieelen kant van
het economisch leven voor de eerste maal over een
breed front teekenen van een kenteringstendenz
voor.
De wereldhandelsprijzen gaan bijna overal om
hoog. Ook de groothandelsindexcijfers der Ver. Sta
ten en Groot-Brittannië hebben sedert het midden
van het jaar een stijgende tendenz. De voorraden aan
grondstoffen nemen over het algemeen niet meer toe.
De teruggang van den wereldhandel is langzamer
geworden: de omzet in quantiteiten is zelfs stabiel
gebleven. De verzachting van de vertrouwenscrisis
en de voortschrijdende vermindering van de schulden
der banken hebben de liquiditeit van de geldmarkten
zoover verbeterd, dat thans ook op de kapitaalmarkt
middelen in rijke mate voorhanden zijn. Als kentee-
ken hiervan mag gelden de hausse op de geld- en cre-
dietmarkten.
In de beide Angel-Saksische landen is het ontspan
ningsproces reeds zoover gevorderd, dat een zekere
terugslag op de tot dusver sterk terugloopende indu
strie in afzienbaren tijd waarschijnlijk is. In de on
der schulden gebukt gaande landen van Europa, di©
te kampen hebben met financieele moeilijkheden in
verband met hun betalingsbalans en crises in de
staatsfinanciën, is de verbetering nog zoo gering, dat
beslissende verbeteringstendenzen niet te verwachten
zijn. Desniettemin zou de wereldeconomie als geheel
bezig zijn het dieptepunt der crisis te overwinnen.
Radlo-klaploopers.
Wie radio heeft en geen enkele omroepvereeniging
steunt door zijn lidmaatschap of op andere wijze, is
een klaplooper. Wij willen één uitzondering maken.
Als iemand zóó in de misère rit, dat er voor radio
geen cent af kan, werkelijk geen cent. zal niemand
zich er aan ergeren, als hij toch zijn toestel gebruikt,
zoo lang het geen dienstweigeraar wordt. Maar ove
rigens schandelijke klaplooperij. Die ongestraft
bedreven kan worden, zoolang het Rijk zich er niet
mee bemoeit. Al dien tijd betalen de goedwillenden
ook voor de onwilligen en de omroepvereenigingen
ontvangen minder dan waarop zij zedelijk recht
hebben.
Of zij het daardoor moeilijk hebben om hun bedrijf
gaande te houden, weten wij niet. Ze maken wel druk
propaganda en ze klagen ook wel eens, doch dat
komt wel meer voor: kooplui en boeren b.v. klagen
immers altijd!
Dit staat echter vast: als alle aftappers van ether-
golven betaalden voor wat zij „nemen". we wen-
schen geen leelijk woord te gebruiken dan zouden
de middelen aanwezig zijn om eiken omroep beter
te verzorgen. Dat zou enkel winst zijn, want geen
van alle zal o.i. durven beweren: bij mij is het altijd
prima in orde! Misschien verbeelden wij het ons, of
misschien komt het er 'szomers niet zoo erg op aan,
doch onze indruk is. dat de programma's den laat-
sten tijd de 100 procent niet halen.
Met samenwerking op neutraal terrein zou waar
schijnlijk reeds heel wat zijn te bereiken. We heb
ben dit ook vroeger reeds bepleit, doch zonder tus-
schenkomst van hoogerhand schijnt er op verwezen
lijking weinig uitzicht te bestaan.
En de hooge hand van Minister Reijmer schijnt aan
chronische verlamming te lijden!
