IEUWS VAN
PARTA
Radioprogramma
DE KRACHT DER GOLVEN.
CHAGEN.
Ingezonden Stukken.
Uit onze Omgeving.
ERNSTIGE AANRIJDING
TE STOLPERVLOTBRÜG.
Arrondissements Rechtbank
te Alkmaar.
Een verstrooide professor.
OPGER. 7 MEI 1911.
s
VAN DE ADSPIRANTEN COMMISSIE.
Zondagmorgen spelen A en B als proefelftallen tegen
elkaar. Zie voor elftallen dit blad van Zaterdag a.s.
PROGRAMMA 4de kl. A ILN.V3.
E.V.C.—Beverwijk, Joh. Kok.
AlkmaarSchagen, H. P. Koorstra.
TexelZilvermeeuwen, W. Prins.
VroneQ.S.C., C. v. d. Hoven.
D.T.S.—Uitgeest, S. A. Beauchampet.
DE COMPETITIE-ELFT ALLEN:
Daar de adsplrantencommlssie geregeld neg eenige
spelers in hun elftallen opstelt, die in hoogere elftallen
zijn opgesteld, volgt hier het door de E.C. en A.C. op
gegeven elftal van Schagen 4 en Schagen A voor dé
maand September.
Schagen 4: D. Wit, A. Slikker, T. Brantenaar, G. Lem,
M. Slikker, P. Ruig, P. Boontjes, C. Kossen, S. v. d. Wal,
D. Ruig en J. Broer.
Schagen A: T. Bypost, J. Peetoom, W. Morransart, C.
v. Haren, P. Bruin, S. Grootes, J. P. Wit, A. Molenaar,
A. Schoorl, J. Gelder, en A. Uitterdyk.
Mijnheer de Redacteur,
Beleefd verzoeken wij U een plaatsje voor het vol
gende:
Dinsdag a.s. zullen de hoogste klassen der lagere
acholen te Schagen hun gewone jaarlijksche school
reisje naar Amsterdam maken. Door de voorgeschie
denis, die hieraan verbonden is. is dit reisje op eer
ongewoon tijdstip. Er is evenwel nog iets ongewoons
aan verbonden. De leerlingen der Openbare school
zullen n.1. niet vergezeld zijn van hun onderwijzers. Het
lijkt niet ondienstig om bekend te maken, waarom
deze geweigerd hebben hun medewerking te verleenen
Toen in Mei JJ. de zoogenaamde Christelijke school
geopend werd, heeft het personeel der OL.S. zich tot
Burgemeester en Wethouders gewend met het verzoek
de gelden, die zij beschikbaar stelden voor boven
genoemd schoolreisje, zoo te verdeelen, dat iedere
school de som kreeg, waarop zij volgens het aantal
leerlingen recht had. Wy meenden en meenen, dat nu
de splitsing der Schager jeugd nog verder werd voort
gezet, wy de consequentie van deze uiteenrukking der
kinderen moesten aanvaarden en dus uitgaan met
onze eigen kinderen en alleen met hen, terwyi
andere scholen met hun kinderen konden gaan.
Burgemeester en Wethouders wenschten aan dit
verzoek niet te voldoen. De eenheid moest bewaard
biyven, zei het college. Alsof er sprake van een een
heid kan zy'n, nu van de 365 dagen van het jaar d<»
kinderen 364 opzettelyk en zooveel mogeiyk by elkaar
vandaan gehouden worden en niet alleen gedurende
den schooltyd, doch ook na dien tyd. Wy verwyzen
hier alleen maar naar de Christelyke gymnastlekver-
eeniging en de Roomsche voetbalclub.
Kan men zich nu onlogischer redeneering indenken
dan die van B. en W. van Schagen, die over eenheid
«preken? Dien dag zal er een schyneenheld zyn of mis
schien juister een schynheilige eenheid zyn, zooals een
Schager burger het uitdrukte. Neen, waar onze kin
deren zoo gemeden moeten worden, passen wy er voor,
om hen in aanraking te brengen met de anderen.
B. en W. van Schagen stellen de schyn boven het
wezen, tenminste nu het verzoek van ons is uitge
gaan. Ware dit gebeurd van andere zyde, dan zyn
wy nog lang zoo zeker niet, dat het ingewilligd was.
Wat het college is doodsbenauwd om de menschen
van die zyde te krenken, maar de voorstanders van
openbaar onderwys mogen gerust in een hoek geduwd
worden. Hierby willen wy nog even herinneren aan
het feit. dat eenige jaren geleden, op voorstel van
Wethouder De Vries de meisjes van onze herhalings
school verwezen werden naar de Roomsch-Katholicke
cursus.
Wy vinden het doodjammer, dat onze jeugd de dupe
van deze historie wordt, terwyi zulk een gemakkeiyke
oplossing mogeiyk geweest was. Maar ons beginsel is
ons net zoo heilig als dat het'geval is met onze te
genstanders en daarom is het ons, willen wy zelf
respect houden, onmogeiyk onze medewerking aan dit
schoolfeest te geven. t
Met dank voor de plaatsing,
HET PERSONEEL DER OPENB. LAG.
SCHOOL TE SCHAGEN.
y
Z IJ P E
Dinsdagmiddag is nabij Stolpervlotbrug op den
Rijksweg een ernstig ongeluk gebeurd. De ongeveer
60-jarige heer J. Ligthert van Schagerbrug, die als
gewoonlijk naar de markt te Purmerend was ge
weest, keerde met zakenkennissen naar huis terug.
De auto stopte te Stolpervlotbrug om den heer Ligt
hert te laten uitstappen. De heer L. stapte uit en liep
achter den wagen om, teneinde naar café Bakker
over te steken, toen op hetzelfde moment een auto
uit de richting Den Helder kwam, bestuurd door ie
mand uit Castricum. De heer L. werd door dezen wa
gen aangereden en over den weg geslingerd. Met ver
schillende bloedende wonden werd L. in bewustelóo-
zen toestand ten huize van den heer Strooper bin
nengedragen.
Dr. Oterdoom van 't Zand was spoedig ter plaatse
en verleende geneeskundige hulp.
De politie stelt een onderzoek in.
Naar men ons meedeelt treft den chauffeur geen
schuld.
Nader vernemen we, dat de toestand van den heer
L. niet direct zorgwekkend is.
ZIJPE.
De Minister van Defensie heeft aan J. C. Spruit,
dienstplichtige van de lichting 1931, voor goed vrij
stelling van den dienstplicht verleend wegens kost
winnerschap.
PETTEN.
Naar wij vernemen is de N.V. Bataafsche Import
Mij. te Den Haag voornemens een benzine-installatie
met ondergrondsch reservoir en bovengrondsche af
tapinrichting op te richten op het terrein van het
perceel J. Timmerman alhier.
WARMENHUIZEN
SCHOORLDAM.
Met ingang van Maandag a.s. wordt het post-, te
legraaf- en telefoonstation alhier overgoplaatst naar
het perceel Damweg C 130, bewoond door den heer
L. Nicolai
PROGRAMMA VOOR ZONDAG aj».
Alkmaar ISchagen I, 2 uur. Competitie. Vertrek per
bus 12.45 uur Roobol.
Succes 3Schagen II, 11 uur, Nederlaagwedstryd. Vertrek
per bus 9.45 uur Roobol;
Schagen A—-Schagen B 10 uur, oefenwedstrijd.
VAN DE ELFTALCOMMISSIE:
Elftallen voor Zondag:
Schagen I: C. Prins; V. Vlottes, K. Rempt; A. Plak-
man, R. Rus, J. Watertor; W. Rus, B. Buiskool, G. J.
Boontjes, J. Kakebeeke, J. Lutjeharms. Res.: Jb. Mole
naar.
Schagen II: Arnoldus; P. Molenaaar, P. Boon; P.
Blaauboer, S. Breebaart, J. Koomen; S. Paulusma, C.
de Moor. E. Rus, S. v. d. Wal, J. Wit. Res.: H. UltterdUk,
J. Weeland.
VAN DE SDPP. GEEL ZWART.
Supporters, die de reis met Sohagen I naar Alkmaar
mede wenschen te maken, geven zich op by C. Mole
naar, Molenstraat alhier. Het vertrek is bepaald op
12.45 uur precies, by Hotel Roobol, markt alhier.
Het bestuur van G. Z.
ANNA PAÜLOWNA
BREEZAND.
BLOEMBOLLENVEILING.
Dinsdag 13 Sepember des morgens half elf hield de
Coop. Bloembollenveillngvereen. „Breezand" W.A. haar
7e droge bloembollenveiling. De volgende prijzen wer
den besteed:
Enkele vroege tulpen: Chryselora f 1.20, Scarlet Duc
z 9 f 0.54, Gele Prins f 1.10—2.50. Couleur Cardinal f 0.80
—1.65, Gen. de Wgt z 12 op f 1.30, idem z 11 f 1.10, Pr. v.
Oostenryk z 11 op f 1.40, idem 10 op f 0.95, Diana z 10
11 f 1, Brillant Star z 11 f 0.55.
Dubbele vroege tulpen: Electra z 11 op f 1.80, Murlllo
z 11 op f 1.05, Couronne d*Or. 10 op f 2.50, Triumphator
z 10% f 1.80, Azalea 10 c.m. f 0.75. Peach Blossom z 11%
op f 2, idem z 10%—11% f 1.50, Boule de Peige f 1.40,
Theeroos 11 op f 1.20.
Darwintulpen: Painted Lady f 0.80, Will Copland f 0.60
0.80, Farnc. Sanders f 0.550.80, Miss Cleveland I f 0.80,
Baron de la Tonnqye z 12 op f 0.70, Bartigon f 0.500.55,
Will Pitt z 11 op f 0.80, Pr. der Nederlanden 0.55—0.70,
Le Nótre z 11 op f 0.90, Sieraad v. Flora 11 op f 0.60,
Pr. Elisabeth z 12 op f 1.05, idem x 10—12 f 0.70.
Enkele late tulpen: Inglex. Yellow z 11 op f 1.05, idem
z 10 op f 0.65, Oranje King z 11 op f 1.55, Lellebl. Eclips
z 1011 f 1.05, Mrs. Moon 11 c.m. f 1.05, Moonlight z 9
f 0.60.
H. I.: Yellow Queen 7 op f 0.55, Dr. Haring 8 op f 0.54,
Van Everdingen 8 op f 0.70, White Excelsior 8 op f 1.40,
idem 7—8 f 0.90, Hart Nlbbrig 8 op f 0.55, J. P. Zegers 8
op f 0.80, idem 7—8 f 0.60.
E. N.: Glory of Lisse f 0.60, Glory of Leiden f 0.85.
D. N.: Von Slon f 0.58—0.60.
LANGEND IJK
BROEK OP LANGENDIJK.
Ds; J. Drenthalhier staat als no. 1 op de voor
dracht te Steeawijk voor de Chr. Geref. Kerk.
WIERINGERWAARD
Uitgeschreven door den Turnkring Holl. Noorder
kwartier zal a-s. Zondag op ons mooie Sportterrein een
Athletiekdag worden gehouden.-
Voor deze wedstryden zyn reeds een achttal ver-
eenlgingen met ongeveer 100 deelnemers Ingeschreven,
t.w.: Sparta, Winkel; D.O.K.E.V., Anna Paulowna; Z.
S.C., Burgerbrug; Lycurgus, Schagen; U.D.I., Dirks-
horn; U.D.I., Kolhorn; Pro Patria, Den Helder en
Olympia Wlerlngerwaard.
Het programma is samengesteld als volgt:
Heeren: 100 Meter Hardloopen, nieuwelingen; 100
Meter Hardloopen, Cratls; 200 Meter, open nummer;
800 Meter: Hink-stap-sprong; Hoogspringen met aan
loop Kogelstooten; Discuswerpen; 4 X 100 Meter
Estafette; Zweedsche Estafette.
Dames: 100 Meter, nieuwelingen; 100 Meter. Cratls;
Vèrspringen met aanloop; Hoogspringen; Discuswer
pen; Kogelstooten; Balwerpen; 4 X 80 Meter Estafet
te; wisselkan thans in bezit van Olympia.
Jongens: Kogelstooten; 4 X 80 Estafette.
Meisjes: Balwerpen; 4 X 80 Estafette.
Wanneer het weer nu meewerkt, kan 't een mooien
dag worden.
W 1 E.R1 N GEN
J.l. Dinsdagmiddag geraakte mede door den slech
ten toestand van den weg in de z.g. Westeling nabij
Oosterland, de zware vrachtauto, geladen met hout,
van de fa. Kreijger uit Zaandam, teveel aan den kant
van den weg en verzakte in den langs den weg zijn-
den greppel. Met behulp van een dommekracht en
de hulp van voorbijgangers, gelukte het na zwaren
arbeid den auto weer op den weg te brengen. De scha
de aan den auto was nihil. Het hek langs den weg
werd echter vernield.
Alzoo kwam het ongeval nog goed af.
Aanrijding.
De motorrijder G. te Den Oever reed met zijn mo
torfiets togen een aan de werk haven staanden auto
aan, met het gevolg, dat de koplamp van de motor
fiets werd vernield, terwijl de aangereden auto vrij
ernstig werd beschadigd. De berijder van het motor
rijwiel kwam er met den schrik af.
DE FLORAFEESTEN TE DEN OEVER.
(Vervolg).
De Florafeesten te Den Oever werden Maandag voort
gezet en wel met een tweetal uitvoeringen in de zalen
van den heer Jurrie Lont (voor leden) en van den heer
Tijsen voor niet leden. In beide zalen werd geheel het
zelfde programma zoowel op muzikaal als op tooneel-
gebied afgewerkt, alleen in omgekeerde volgorde, zoo
dat de musici en de artisten om beurten in beide zalen
optraden. Wy bepalen ons daarom tot de ledenuitvoering
ln de concertzaal van den heer Lont, die tegen het aan-
vangsuur geheel met belangstellenden is gevuld.
De avond wordt geopend met een welkomstwoord aan
de aanwezigen, door den voorzitter van de Harmonie
„Apollo", den heer C. Koorn Vzn. Direct hierop wordt
voor het voetlicht gebracht de dolle klucht „Twee Ouwe
Vrijers", door Robert Misch met bewerking van H. W.
van Ryswijk. Deze klucht is een vlot geschreven geschie
denis met grappige ontknoopingeri waarvan de uitvoe
ring zelfs met inachtnemen van de meest grove tooneel-
fouten het publiek wel moet amuseeren hetgeen hier
dan ook inderdaad het geval was. De lachsalvo's warén
niet van de lucht en hier was het ten slotte ook om
begonnen. Niettemin moet ons de opmerking van het
hart dat een betere kennis der rollen het succes vol
maakter had kunnen doen zyn. Vooral ging „Broer Alois"
ernstig aan dit euvel mank. Het nichtje ..Emmy" vergat
blijkbaar in een klucht te spelen, daar wy gedurende
het geheele verloop der uitvoering In haar een tragé
dienne van groote kwaliteiten hebben bespeurd.
Na de uitvoering van dit tooneelstukje eischte Apollo
onder leiding van den heer Joh. van Glabbeek de aan
dacht der ?-anwp_zieen voor zich op en wel in een vyftal
nummers achtereenvolgens getiteld: Entre Nous, Sin-
cérlté, La Concorde, Lac Mysterieux en Marsch Populaire,
laatstgenoemd nummer met liedjes uit de oude doos,
welke zeer in den smaak vielen van de aanwezigen, het
geen overduidelijk uit het applaus na afloop bleek. Goede
wyn behoeft geen krans en wy zyn den laatsten tijd van
Apollo reeds zoo gewend super-programma's te hooren
dat wy er niet aan twyfelden of ook deze uitvoering zou
wederom van een goed gehalte zyn, hetgeen de resulta
ten ten volle hebben bewezen.
Vermeld dient nog te worden dat de „Eendracht
Marsch (la Concorde)" een door den dirigent geschre
ven marsch is, eerst kort geleden uitgekomen en door
den heer Van Glabbeek opgedragen aan den heer
Louis Leistikow, Kapelmeester der Kon. Ned. Marine
kapel. Met dezen Marsch en ook speciaal met „Lac
Mystérieux" legde het corps veel eer ln.
Na het muzikale gedeelte van den avond vroegen
Mars en Venus de aandacht in zang en samen
spraak, welke voordracht, gezien toch de goede bedoe
lingen om allen een steentje by te dragen tot het sla
gen van den avond, wy mitsdien niet critiseeren. „Ro-
salie", het biyspel in één bedrijf door Max Maurey en
gespeeld door de dames G. Snooy Wd., M. Cornelissen
en den heer V. Bakker heeft ten volle het succes ver
diend, hetwelk het krachtig applaus demonstreerde.
Onbetaalbaar waren hier de rollen van Mevr. Bol, Ro-
salie en den heer Bol gespeeld, waarby vooral de heer
Bol het leeuwendeel van het succes oogstte. „De vier
vroolyke Matroosjes" tenslotte, gespeeld do:r 4 aller
liefst uitziende jongedames, vormde een waardig slot
van dezen, over het algemeen genomen, zeer goed ge
slaagden avond. De heer Tysen besloot met een dank
woord aan „Apollo", haren dirigent en de verdere me
dewerkers aan dezen avond, waarna het bal een aan
vang nam. Gisteravond 8 uur werd na een concert in
de kapel den Tentoonstelling gesloten.
HIPPOLYTUSHOEF.
Onderhaudsche aanbesteding.
Het bouwen van een landhuis voor rekening van
den heer M. J. Mostert aan het Viervoetspad te Hip-
polytushoef, volgens ontwerp van ^e architecten
Peters en Baanders alhier, is ondershands opgedra
gen aan den aannemer, den heer J. C. Klein, alhier.
DEN OEVER.
Ontvreemding belastingplaatje.
Van het rijwiel van den heer v. V. is tijdens rijn
afwezigheid het belastingmerk ontvreemd. De fiets
van den heer v. V., verband meester bij de M.U.Z.,
was tijdens hulpverleening aan een patiënt, even te
gen een benzinepomp geplaatst, met het gemelde ge
volgd.
Meervoudige Strafkamer,
Zitting, van Dinsdag 13 Sept. Uitspraken 6 September.
Joh. K., chauffeur, Helder, dood door schuld, 14 da
gen hechtenis. Geen ontzegging rijbevoegdheid uit
gesproken.
Nic. G., winkelier, Egmond aan Zee, meineed, vrij
gesproken.
Jelke de G., Schagen, thans gedetineerd, zware
mishandeling, 1 jaar gev. voorwaardelijk met 3 jaar
proeftijd met schadebetaling. Wordt in vrijheid ge
steld.
In verband met deze strafzaak een kleine rectifi
catie. Door ons werd aangeduid Dr. van Dam als da
chirurg die den mishandelden B. Filipsen had be
handeld, dit is echter geweest Dr. Kerssemakers,
Deze medicus had de schedelwandfractie aan Dr.
Barnhorn afgestaan.
DONDERDAG 15 SEPTEMBER.
HILVERSUM (1875 M.i
A.V.R.O.: 8.00 Tydsein en Gramofoonmuziek; 10.00
Morgenwijding; 10.30 Sollstenconcert: Henk Angenent,
zang en Jo. Goudsmit, piano; 11.00 Mevr. R. Lotge
ring—Hilleb rand: „Vruchtentaart bakken"; 11.30 Voort
zetting Solistenconcert; 12.00 Gramofoonmuziek; 12.30
Kamerorkest o.l.v. Louis Schmidt; 2.00 Rustpoos voor
het verzorgen van den zender; 2.15 Gramofoonmu
ziek; 2.45 Voordracht; 3.15 Gramofoonmuziek; 4.00
Ziekenuur; 5.00 Klein-orkest o.l.v. Nico Treep; 6.30
Sportpraatje door H. Hollander; 7.00 Kleln-Orkest;
7.30 Prof. Dr. J. J. van Loghem: „Tropische hygiene";
8.00 Tydsein en Gramofoonmuziek; 8.15 Aansluiting
met het Concertgebouw te Amsterdam: Opera-concert
door leden van de N.V. Itallaansche Opera met het
Concertgebouworkest o.l.v. Mario Parenti; 10.30 Vaz
Dias; 10.45 Kovacs Lajos en zyn orkest.
HUIZEN (298 M.)
K.R.O.: 8.00 Morgenconcert; N.C.R.V.: 10.00 Gramo
foonmuziek; 10.15 Korte Ziekendlenst; 10.45 Gramo
foonmuziek. K.R.O.: 11.00 Gramofoonmuziek; 11.30
Godsdienstig halfuurtje; 12.00 Tydsein en Politiebe
richten; 12.15 Lunchconcert. N.C.R.V.: 2.00 Cursus
fraaie handwerken; 3.00 Vrouwenhalfuurtje; 3.30 Rust
poos voor het verzorgen van den zender; 4.00 Zieken-
dienst; 5.00 Cursus handenarbeid voor de jeugd; 5.45
Pianorecital door Johan Rooth; 6.45 Knipcursus; 7.00
Leeshalfuurtje door S. Tamsma; 7.30 Politieberichten;
7.45 Persberichten van het Ned. Chr. Persbureau;
8.00 Vocaal solo-mannenkwartet „Ephonia"; 9.00 Ou
deruurtje; 9.30 Bespeling van het N.C.R.V.-orgel door
Schoonderbeek; 10.00 Persberichten van Vaz Dias; 10.45
Gramofoonmuziek.
BRUSSEL (509 M
1.30 Gramofoonmuziek; 5.20 Concert door het Radio
orkest; 6.50 Gramofoonmuziek; 7.20 Concert door het
Omroepsymphonie-orkest; 9.20 Vervolg concert; 10.30
Gramofo:nmuziek.
KALUNDBORG (1153 M.)
3.20 Omroepharmonieorkest; 8.30 Symphonie-orkest;
10.50 Moderne dansmuziek.
BERLIJN (419 M.)
5.05 Concert; 7.30 Vocaal concert; 8.50 Concert.
HAMBURG (872 M.)
1.35 Gramofoonmuziek; 2.30 Idem; 4.50 Concert; 10.40
Dansmuziek.
KONTGWUSTERHAUSEN (1635 M.)
2.20 Gramofoonmuziek; 4.50 Concert; 10.20 Concert
LANGENBERG (472 M.)
12.20 Populair concert 1.20 Concert; 4.20 Vespercon
cert; 8.20 Concert; 9.20 Vocaal Concert... 10.50 Concert.
DAVENTRY (1554 M
12.20 Orgelconcert; 1.20 Concert; 2.20 Sonaten-recital;
4.05 Dansmuziek; 4.50 Concert 10-35 Dansmuziek; 10.50
B.B.C.-dansorkest.
PARIJS EIFFEL (1446 M.»
8.50 Gramofoonmuziek.
PARIJS RADIO (1725 M.)
8.05 Gramofoonmuziek; 4.20 Concert door het Omroep
orkest; 7.40 Gramofoonmuziek; 9.50 Idem.
MILAAN (SS1 M.)
8.50 Opera-uitzending.
ROME (441 M.)
99.05 Concert
WEENEN (517 M.)
8.25 Jazzmuziek; 10.05 Kwartet; 11.25 Gramofoonmu
ziek.
WARSCHAU (1412 M.)
5.20 Concert; 6.40 Dansmuziek; 8.20 Populair con
cert; 10.20 Dansmuziek.
BEROMUNSTER (460 M.)
8.50 Hebreeuwsche liederen; 10.05 Italiaanschen volks
muziek.
Rijdt links op den weg. 't Verkeer in
de war.
Zondagnamiddag zette een automobilist het ver
keer op den nieuwen ryksweg by Naarden op stelten,
doordat hy plotseling den linkerkant van den weg
ging houden. Een Duitsche personenauto werd links
achter geraakt een achter dezen auto rijdende Am
sterdammer wist den dans precies te ontspringen
door op den berm te vluchten. Deze laatste maakte
rechtsomkeert en joeg den zonderlingen bestuurder
achterna tot het kruispunt Thierensweg, waar de po
litie met het geval ln kennis werd gesteld.
Men bleek te doen te hebben met een 60-jarlgen
hoogleeraar, die van den prins geen kwaad wist: van
zy'n verkeersbokkesprongen noch van de aanrijding
was hy zich bewust.
De tweeling.
Ali en Halll zyn broers. Zy ïyken zooveel op elkaar,
dat men ze steeds met elkaar verwart. Beiden oefe
nen, oefenden althans hetzelfde bedryf uit. Zy voeren
met een motorboot tusschen Mersina en Syrië. Op een
goeden dag had Ali zich schuldig gemaakt aan smok-
kelary. Halil werd gegrepen en in de gevangenis ge
worpen. Om zyn broer v^n die onverdiende straf te
bevrijden, ging Ali hem opzoeken en bleef ln de ge
vangenis. terwyl Halil de gevangenis uitwandelde. Ha
lll begaf zich naar Stamboel en volbracht daar zyn
militairen dienst Hy volgde een militaire cursus toen
Ali, inmiddels uit de gevangenis ontslagen, te Smyr-
na voor den dienst werd opgeroepen als Halil Zyn
stukken waren echter ln het bezit van zyn broer en
hij kon dus zijn identiteit niet aantoonen. De zaak
kwam voor het hof en Halil werd tot gevangenisstraf
veroordeeld op grond van een valsche identiteitsverkla
ring. Dank zy de spoedig daarop afgekondigde am
nestie bevond Halil zich weldra weer op vrije voe
ten. Hij keerde naar Mersina terug, waar Ali ook
weer woonde. Hier werden beiden verliefd op het
zelfde meisje dat hen voor een en denzelfden man
hield, tot zy hen toevallig eens samen tegen kwam.
Wat er toen gebeurd is, vertelt de geschiedenis niet.
De zee vernielt roteen. Berekeni/ng van in
genieur Stephenson. Verloren energie?
Wanneer men zioh gedurende een storm aan de kust
bevindt en het noodweer gadeslaat, zal men zich onwil
lekeurig afvragen, wat er zou gebeuren, wanneer zoo'n
golf tegen den muur van een huis sloeg. Men krygt den
indruk dat die door den wind in beweging gebrachte wa
termassa villa's zou wegspoelen als luciferdoosjes en
telegraafpalen doorknappen als stroohalmen.
De kolossale energie, die door wind en water wordt
ontwikkeld, beteekent niet enkel een gevaar voor de
schepen, maar ook voor het land. Zy heeft tot gevojg,
dat werelddeelen verdwynen of een anderen vorm aan
nemen. Reusachtige kusten brokkelen af; zeeweringen,
door mensohenhanden opgericht, verzinken.
Wanneer een groote golf door den zeeoever in haar
loop wordt gestuit, dan botst ze tegen het land met een
kracht, die geiyk is aan haar massa vermenigvuldigd
met het kwadraat van haar snelheid. Deze laatste is
gemiddeld vy'f en twintig zeemyien per uur (d.i. meer
dan zes en veertig kilometer). Een golf van tien meter
hoogte heeft een massa van verscheidene duizenden
tonnen. Wanneer ze erg lang is, bedraagt de massa zelfs
meer dan een millioen ton. Men heeft berekend, dat de
capaciteit van deze watervloeden ongeveer 12000 paarde-
kracht groot Is.
Het is dus niets byzonders, dat het meerendeel der
zeekusten als gevolg' van de eeuwenlange werking der
golven in een min of meer ontredderden staat verkeert.
De kust van Etreat zit vol boogvormige uithollingen
en hier en daar staan torentjes, die den schyn opwek
ken, dat ze door menschen werden gebouwd. Dat is niet
het geval. Alles is het werk van de zee.
Het harde graniet, dat Bretagne van den oceaan
scheidt» draagt de sporen van een ononderbroken stryd
met het schurende water.
De Engelsche kust is gedeeltelyk vernield door de
„tegenslag", die zy in den loop der eeuwen heeft onder
vonden. De oceaan gaat byna geraffineerd te werk. Hij
begint met gaten in de kust te slaan. De stukken los
gewoelde steen worden rondgeslepen en veranderen in
de welbekende strandkeien. Deze worden door den vloed
naar de kust teruggedreven en versterken daar. Dan
stortde „bovenbouw" echter naar beneden.
Wanneer nu bovendien de regen een verticale groef
veroorzaakt,is de vernietiging volkomen. De „boven
bouw" stort In zee. Deze brokken steen worden op hun
beurt door de golven als projectielen gebruikt en hel
pen dus het vernielingswerk voortzetten.
Men heeft kunnen vaststeleln, dat de kust in de buurt
van Havre jaarlijks 25 c.M. aan de zee verliest.
De Shakespeare Cliff by Dover wordt steeds minder
omvangrijk. In den tijd van achttien eeuwen is er twee
K.M. afgegaan; dit is ongeveer 1.10 M. per jaar. De na
sporingen van geologen hebben aangetoond, dat de gol
ven ieder jaar in totaal ongeveer een kubieken kilometer
steen van het land afschuren en naar den bodem der
zee doen verdwijnen.
Stephenson, een Engelsoh ingenieur, heeft de mecha
nische kracht van het zilte nat direct berekend door na te
gaan,welke druk er op verschillende kustwanden wordt
uitgeoefend. Hy is gekomen tot een gemiddelde van
10.000 Kg. .p M2. in den winter en 3000 Kg. per M2 des
zomers. De maximumdruk in den zomer bedroeg 30 ton
per M2„ gedurende een ontzettenden Westerstorm.
Eigenlijk Is „druk" hier niet het juiste woord, want de
kracht wisselt voortdurend en het resultaat Is een serie
hevige schokken, die om de vyftien seconden plaats heb
ben.
De vernielende werking neemt hierdoor toe, want
juist door de voortdurende onderbreking en de ai- en
aanrollende beweging der watermassa's, worden de gol
ven hooger en wordt de kracht verdubbeld, verdrievou
digd. Hetgeen in 1894 gebeurde, wekt geen verwondering
meer, wanneer men weet. wat het woeden der golven
vermag. In dat jaar werd de dyk van Cherbourg midden
door gesneden, alsof een reus er met een geweldige bijl
naar had geworpen.
Blokken graniet, die duizenden tonnen wegen, werden
meer dan tien meter ver weg geworpen, als waren het
kleine strandsteentjes. Op deze wyze zy'n de eigenaardige
rotsheuvels ontstaan, die men op de Bretonsche kust
zoo veelvuldig aantreft, vooral in den omtrek van Plou-
manach.
Wanneer men nu weet, welke energieën er by het ra
zen van den storm en zelfs by kalm weer worden ver
spild, vraagt men zich allicht ai, of de arbeidskracht,
die terugvordert, wat de mensch heeft veroverd, niet
aan dienzelfden mensch dienstbaar kan worden gemaakt
Inderdaad zyn er pogingen in het werk gesteld om in
dien geest iets te bereiken. Heel ver is men nog niet
gekomen.
Fantastische plannen, zooals het bevorderen van de
luchtvaart met behulp van de kuststroomingen en het
ln beweging brengen van dynamo's door de branding,
heeft men sedert lang „laten varen."
