Werkloozen-onlusten te Londen.
Zaterdag 29 October 1932.
SCHAGER COURANT.
Tweede blad. No. 9167
MINISTER REIJMER OVER
DEN ZUIDERZEESTEUN.
ilS=lt#«Srz
ERNSTIGE AUTOBOTSING
BIJ HARMELEN.
De Westfriesche Kanalen.
VERIJDELDE INBRAAK
TE ROTTERDAM.
Hongi-tocht
N i e u w-G u i n e a.
Botsingen met de politie.
Een geweldige menigte op de been. - Uit
gebreide maatregelen van de politie.
Een 50-tal personen gewond; groot
aantal arrestaties. Van veel
gebouwen de ruiten in
geworpen.
De demonstratie van werkloozen te Londen, die uit
alle deelen van het land naar de hoofdstad waren op
getrokken. Is niet zoo rustig verloopen als het zich aan
vankelijk Het aanzien.
Om en btj het Hydepark, waar Donderdag werd ge
demonstreerd is het tot woeste tooneelen en hevige bot
singen met de politie gekomen. Meer dan 50 personen,
o.w. een groot aantal politiebeambten, werden gewond
Er zijn zeer veel personen gearresteerd.
Kort na twaalf uur stroomden de demonstranten uit
vijf verschillende richtingen straalvormig door Londen
naar Hydepark. De omgeving van Hydepark was door
duizenden politiebeambten te voet en te paard en met
motorwagens bezet Bij de „hongerdemonstraaten" slo
ten zich onderweg duizenden Londensche werkloozen
aan, zoodat zich ongeveer 30.000 menschen voor de hek
ken van Hydepark verdrongen. Het verkeer in de om
geving is volkomen stilgelegd. Onder de werkloozen
bevonden zich vele studenten en ook moeders die haar
kinderen op den arm droegen. Plotseling wierpen eenige
demonstranten een voorbijrijdende politle-auto met stee-
nen, zand en flesschen. Direct verschenen bereden agen
ten, die van de gummiknuppels gebruik maakten. Het
kwam tot een hevige vechtpartij. De werkloozen ver
wondden eenige politiebeambten door steenworpen. In
korten tijd lag een groot aantal personen hevig bloedend
op het plaveisel. Zij moesten per ziekenauto worden
weggebracht. Van openbare gebouwen, restaurants en
winkels werden de ruiten ingeworpen. Eenige werkloo
zen bestormden een vrachtauto en wierpen daar vanaf
met boenders, welke zij in den wagen vonden, naar de
agenten.
Na de demonstratie is het op verschillende plaatsen
tot zulk een hevig gedrang gekomen, dat vele personen
in onmacht vielen en onder den voet werden geloopen.
De menigte trachtte eenige malen naar de binnenstad
en de parlementswijk door te dringen, doch steeds weer
werd zij door de bereden politie teruggeslagen. Het par
lementsgebouw was door een groot aantal politieagen
ten bewaakt. Ook op de publieke tribune van het La
gerhuis had een groot aantal agenten plaats genomen.
Een voorstel van de Onafhankelijke Labour Partij een
deputatie der demonstranten toe te laten werd verwor
pen. Thans zal een verzoekschrift worden aangeboden
om toelating te bewerken.
Het werk van belhamels.
Nadere bijzonderheden melden nog. dat de eigenlijke
deelnemers aan den marsch zich in den beginne inder
daad tamelijk rustig gedroegen. Er was echter in de
straten om het park zulk een aandrang van nieuwsgie
rigen, dat de politie niet bij machte was de orde overal
tegelijk te bewaren. Dit schijnt toen een welkome aan
leiding voor onruststokers geweest te zijn om het de
politie onmogelijk te maken haar taak te vervullen. Er
werden als op een afgesproken teeken eenige tientallen
winkelruiten ingesmeten en de politie werd in verschei
dene smalle zijstraten op een hagel van steenen getr^Fc-
teerd. Ten slotte is versterking opgedaagd van bereden
politie en het gelukte de straten te doen ontruimen. Er
zijn 60 belhamels gearresteerd, die zich voor den poli
tierechter van Vlne Street te verantwoorden zullen heb
ben. De eigenlijke demonstranten hebben van de relle
tjes zoo goed als niets gemerkt. In het Park. waar de
afzetting trouwens strenger was. is het rustig geweest,
behalve een paar maal aan den ingang van de Marme
ren Poort, waar ook een paar rake klappen zijn uitge
deeld.
Aanvankelijk ging het in het park goed,
maar toen de politie bezwaar maakte tegen
opruiende redevoeringen ontstond een geest
van verzet, die tot charges van de politie
noopte.
Nader wordt gemeld:
De eerste groepen werkloozen kwamen te één uur in
het Park, waar de politie voor iedere groep een plaats
had aangewezen, waar een wagen stond met voedsel,
en van welke plaats de leiders mochten spreken.
De eerste groep was die uit Glasgow, en deze mannen
vertelden met trots, dat in hun groep van 256 man
slechts 5 waren uitgevallen. Op hen volgden de Londen
sche afdeelingen uit Wimbledon en Brixton en by deze
groepen waren de vaandels met sikkel en hamer tal
rijker dan by de Schotten. Daarna volgde een vrouwen
groep beelemaal uit Burnley. van wie de oudste die
later bleek een geoefende spreekster te zijn een
grootmoeder van 64 was, begeleid door de jongste, een
cotton-girl van 16. Tegen half drie kwamen de laatste
Londensche groepen uit de havenbuurten van Millwall
en East Hem en hierby waren eenige negers en Chi-
neezen. Tot de menschen gegeten hadden, bleef het
rustig, maar toen begonnen de redevoeringen en een in
specteur was genoodzaakt een werkloos communist uit
Wegan (Lancishire) te waarschuwen, dat hy opruide.
De kreten werden hartstochtelijker en eensklaps ver
breidde zich het gerucht, dat buiten het Park al ge
vochten werd en dat de Horse Guards van Whitehall
in aantocht waren.
In verscheidene groepen ontstond toen een geest
van verzet en toen de politie tot doorloopen begon
aan te manen, waren er natuurlijk elementen, die niet
gehoorzamen wilden en eensklaps volgde de eerste
charge. De mannen trokken de hekjes uit de gazons
en braken takken van da boomen en daarna zyn eeni
ge rake klappen gevallen ofschoon de politie volgens
onpartijdige ooggetuigen de menschen zooveel moge-
ïyk spaarde en slechts in geval van ernstig verzet met
den stok op de schouders sloeg. Een vrouw werd
onder den voet geloopen cn verscheidene agenten ver
loren hun helmen, maar tegen het vallen der duister
nis gelukte het, het Park te ontruimen en de menigte
langs Bayswater Road af te leiden.
De eerste hulpdienst heeft in 30 tot 40 gevallen as
sistentie verleend, maar van ernstige verwondingen
was by het afzenden van dit bericht nog niets békend
Eén bereden agent die van zijn paard werd geworpen'
door een steen tegen zyn schouder, kon zelf weer op
stijgen; een paar anderen zyn door steenworpen niet
ernstig gewond. Het bovenstaande was een bericht
van een ooggetuige, aldus de N.R.Ct.
Reuter meldt nog- Het viel In het bijzonder op, dat
alle hoogere politiebeambten en de bereden politie, in
plaats van de gewone hoofdbedekking stalen helmen
droegen.
Vaststelling van het bedrag der gelde
lijke tegemoetkomingen.
De Minister van Waterstaat, de heer Reijmer, deelt
in antwoord op verschillende vragen van het Tweede
Kamerlid Duymaer van Twist om mede, dat bij de
vaststelling van artikel 7 van het Kon. besl. van 19
Mei 1932 no. 20 is overwogen dat, ter voorziening in
voldoende middelen tot levensonderhoud voor de on
derscheidene in dat artikel genoemde groepen van
belanghebbenden, verschillende bedragen als uitkee-
ringen per \^eek noodig zijn. dat deze bedragen voor
ieder dezer groepen voldoende moeten zijn en dat zij
niet remmend mogen werken op het streven van be
langhebbenden om door aanwending van eigen ar
beidskracht in hun onderhoud te voorzien.
Dat voor de vaststel- (=_sgi
ling vnn het bedrag der
geldelijke tegemoétko-
mingen van de in art. 7
genoemde bedragen ge
zinsinkomsten worden
afgetrokken, vindt zijn
grond in het bepaalde
bij art, 12, lid 1, onder
b. van het Zuiderzee-
steunbesluit. De opvat
ting, als zou door toe
passing van een aftrek
van gezinsinkomsten de
belanghebbende, die
zuinig leefde, worden
achtergesteld bij hem,
die geen eigendom
heeft, komt neer op mis
kenning van het karak
ter der Zuiderzeesteun-
wet, die uitgaat van de
medewerking van de belanghebbenden om zooiane
met het bedrag, herleid tot g'ulS ^/wSk™
de uitkeermgen, ingevolge Invaliditeit Z
De Minister is zich niet bewïlt, d?t hi? d! v!rZ
TwI"!' °Jntrent 1,0 S0<,Pele toepassing der wet in de
Tweede Kamer gegeven, niet nakomt AfwSL
""f om geldelijke tegemoetkom,"ng nfevol
Re art. 13 der Zuiderieosteumvtt ce.rhiëüt
indien deze wet of de ingevolge d^ze wet M
beskvastgeateide regelen zich tegen inwilliging y°r-
aZ"J^Ddt Sof^ens betreffende ingediende en af
gewezen aanvragen kunnen worden verkregen n
'"frnaandelijkscho mededelingen dlr Generale
MIN. REIJMER.
Luxe auto met groote snelheid op
een reiswagen ingereden. Zes
gewonden, waarvan twee zwaar.
Beide auto's in de sloot terecht
gekomen.
Op de grens van Harraelen en de gemeente Veld
huizen heeft Donderdagmorgen in een bocht een
botsing plaats gehad tusschen een luxe-auto en een
reiswagen van den dienst DeventerApeldoorn. De
botsing was zeer hevig. Van den luxe-auto werd het
linker-voorgedeelte in elkaar gedrukt. Een inzittende
dame brak een been en moest naar de rijksklinieken
te Utrecht worden vervoerd.
Van den reiswagen werden eenige passagiers hoofd
zakelijk door glasscherven gewond.
Ook zij zijn met particuliere auto's naar de rijks
klinieken overgebracht.
De reiswagen kwam met de voorwielen in den
Leidschen Rijn terecht; de luxe-auto werd gedeelte
lijk in een sloot ter zijde van den weg geslingerd.
De burgemeesters van beide genoemde gemeenten,
twee doctoren uit Harmeien en Vleuten en een veld
wachter verschenen spoedig op de plaats van het on
geval.
Ook de beide chauffeurs hadden eenige nietern-
stige vleeschwonden opgeloopen.
De uitwerking van de botsing was ontzettend Zij
veroorzaakte een zwaren dreun, terwijl het glas van
de ruiten tientallen meters ver spatte.
Wat den reiswagen betreft, diens zwaarte veroor
loofde hem niet een belangrijken sprong te maken.
De bestuurder kon zijn voertuig echter niet houden,
het maakte oen zijtvaartsche beweging en ondanks
het wringen aan stuur schoof het gevaarte schuin
langs den berm van den dijk Het voorgedeelte van
den scheefhangende» wagen verdween in het water.
Gegil en gejammer weerklonk. Van verschillende
kanten kwamen menschen toeloopen. Ook automobi
listen van passeerende wagens trachtten eerste hulp
te verleenen. De reiswagen verkeerde in geen ge
makkelijke positie om de inzittenden te helpen. Deze
wagen had slechts een deur, aan de voorzijde rechts.
En deze deur was juist halverwege in het water. Een
nooddeur aan de achterzijde was er niet en evenmin
een noodluik in het plafond. De hulpbiedenden
sloegen een paar zijruiten in en een voor een werden
de hevig ontstelde mannen en vrouwen, wier ple
ziertocht naar Den Haag zoowel letterlijk als figuur
lijk in het water was gevallen, er uit getrokken. Er
waren in totaal zestien reizigers, van wie er eenige
gekwetst waren. De wonden waren hoofdzakelijk
veroorzaakt door het wegspringende glas en zoo goed
en zoo kwaad als het ging werden zij geholpen en
verbonden
Met de uitvoering van het Westfriesche Ka-
nalenpian en speciaal met die van het kanaal
Schagen—Koihorn is men bereids begonnen.
Hierboven een foto van de eerste werkzaam
heden. In de Moienkolk bij Koihorn worden de
eerste grondslagen gelegd van de aldaar te
bouwen schutsluis. We zien het aanbrengen
van de fundeering van het bovenhoofd met
schutkolkwanden.
De lengte van deze schutsluis, uitgevoerd
met 2 schuifdeuren, zal worden 40 meter, de
doorvaartwfjdte 7 meter, terwijl de diepte van
de rail ligt 3,14 N.A.P.
Het was echter veel erger gesteld met de inzitten
den van den personenwagen. Vermoedelijk zijn dit de
chauffeur, een man, twee vrouwen en een kind ge
weest. Met volle zekerheid kon dit nog niet vastge
steld worden De wagen, een nieuwe Amerikaan, was
aan de linkerzijde finaal opengescheurd. Het metaal
was omgekruld on gescheurd gelijk dat van een
sardineblikje. De deur geleek een opgerolde mat, de
motorkap en t gedeelte waar de bestuurder zit, door
zwaar geweld uiteengerukt. Zelfs het dak en de zit
plaatsen waren verschoven, terwijl het linkervoor
wiel een vormlooze hoop metaal en rubber formeer
de. Door den opengescheurden wand schijnt een der
vrouwen tijdens de buitenland v.d. wagen naar buiten
geslingerd te zijn, daarna is de wagen op haar geval
len. Zij was er dan ook zeer ernstig aan toe. Behalve
hersenschudding, een bovenbeen- en 'n armfractuur
schijnt zij tevens zware inwendige kneuzingen te
hebben opgeloopen. Ook de andere vrouw heeft een
beenbreuk en inwendige kneuzingen. De bestuurder
werd aan het gelaat gewond en wa9 Inwendig even
eens gekneusd. Voorts was nog een man bewusteloos.
Wat het kind betreft, dit schijnt geen letsel gekre
gen te hebben.
De oorzaak.
Algemeen is men van meening, dat de personen
auto veel te hard gereden moet hebben en in de bocht
tegen de bus moet zijn opgevlogen.
Eenige uren na het ongeval reeds, had personeel
van de garage Van Dijk te Harraelen het wrak weg
gesleept en opgeborgen. De reiswagen werd met be
hulp van een kraan wagen opgeheschen en naar een
andere garage gebracht. Den geheelen middag was de
politie nog bezig om de indentiteit vast* te stellen en
getuigen te hooren.
Van de acht gewonden bij de botsing tusschen een
auto uit 's-Gravenhage en een reiswagen uit Deven
ter, die naar de Rijksklinieken te Utrecht werden
overgebracht, konden vijf, die tot de inzittenden vay
den reiswagen behoorden, na behandeld te zijn, naar
hun woningen te Deventer terugkeeren.
Handig inbreker door de waak
zaamheid van een conciërge ge
snapt. Hoe de dlei op heeter-
daad betrapt werd.
Woensdagavond laat. te ongeveer half twaalf, werd de
congierge van de bekende juwelierszaak „Het Huis van
St Eloy" aan de Noordblaak te Rotterdam uit zyn
slaap opgeschrikt door gestommel en geknars dat blijk
baar beneden in den winkel veroorzaakt werd.
Hy waarschuwde onmiddellijk een surveilleerenden
agent van politie, die na zich van den toestand verge
wist te hebben den dienstdoenden inspecteur van het
bureau aan de Groote Paauwensteeg van de zaak in
kennis stelde.
Even later arriveerde op de Noord Blaak een politie
auto waaruit een inspecteur en een aantal rechercheurs
stegen, die het pand aan alle kanten afzetten. Aller
eerst stelde men een onderzoek in den winkel en de
daarboven gelegen étages in. men klom zelfs op het dak
doch aanvankelijk werd niets verdachts gevonden.
Naast het „Huis van Et Eloy" bevindt zich een leeg
staand pand, waarin vroeger de schoenenwinkel van v.
Schijndel gevestigd was. Daar het vermoeden voor de
hand lag, dat de veroorzaker van het lawaai zich in
dit pand ophield belde men den directeur van het „Huis
van St. Eloy" den heer v. d. Loo op om te informeeren
waar de sleutels van dit pand te krygen waren.
Nadat men deze gehaald had, drong men het leeg
staande pand binnen. Na eenig zoeken trof men achter
de buitendeur een man aan. die zich daar verdekt had
opgesteld. Hy werd gearresteerd en meegenomen naar
het politiebureau aan de Groote Paauwensteeg, waar
bleek dat hy de 42jarige varensgezel J. H. de H. was,
Het onderzoek wees al dadelyk uit dat men met deze
arrestatie een goeden slag had geslagen.
De man bleek zich met behulp van een valsohen
sleutel toegang tot het leegstaande pand te hebben ver
schaft. De manier waarop hy aan dezen valsohen sleu
tel gekomen is, stempelt hem tot een inbreker die onge
twijfeld Iets van het vak verstaat.
De vorige week is hy naar den eigenaar van het pand
gegaan, dien hij om de sleutels gevraagd heeft. Hij be
weerde van plan te zyn het pand te huren. Denzelfden
dag heeft hij de sleutels teruggebracht. Den volgenden
dag heeft hy ze weer opgevraagd. Hij moest het pand
nog eens goed bekijken.
Dat heeft hy inderdaad gedaan en tevens heeft hij
van de gelegenheid geprofiteerd om den sleutel na te
maken.
Na Woensdagavond in het pand te zyn binnenge
drongen is hy begonnen met een gat in den muur te
hakken, dat, als hy niet gestoord was, uit had gekomen
in de zy-vitrine van het Huis van St. Eloy.
Door de waakzaamheid van de conciërge is deze in
braak die den inbreker heel wat waardevolle sieraden
zou hebben opgeleverd, verijdeld.
De man is opgesloten.
UIT ONZE OOST.
0P
Zes inlanders gedood, dertien in slavernij,
Aneta seint uit Buitenzorg:
De Gouverneur der Molukken seint, dat 22 Octo
ber in de onderafdeeling Sorong (Ni^uw-Guinea) een
hongitocht plaats vond. Het. doel van een dergelijken
tocht, welke wordt ondernomen met vaartuigen,
waarvan de bemanning zwaar bewapend en geheel
ten strijde is toegerust, is rooven en moorden, waar
bij men ook op menschenroof uit is. Bij dezen tocht
werden 13 bewoners van een den bongitocht onderna
menden vijandige kampong als slaven weggevoerd,
terwijl zes anderen werden gedood.
De gezaghebber van Sorong is met een patrouille
gewapende politie naar het binnenland in de richting
van den Vogelkop getrokken voor opsporing van de
daders, zoo mogelijk bevrijding van de meegevoer-
den.
Het ondernemen van hongi-tochten is vanouds de
vorm van oorlogvoering geweest in het Oostelijke
deel van den Indiscben archipel. De hongi is de oor
logsvloot, bestaande uit vechtprauwen, die door tien
tallen mannen geroeid of gepagaaid, een ongelooflij
ke snelheid kunnen ontwikkelen. Het was het oor
logsmiddel, waarmee de zeekampongs op do Mo-
luksche eilanden tochten naar elkanders woonsteden
ondernamen om ze naar 's lands wijs te tuchtigen
en zoo mogelijk met slaven en buil terug te koeren.
De Noormannen van de tropen leefden zich hierin
uit. De Oost-Indische Compagnie, 's lands wijs eer
biedigend als het in haar kraam te pas kwam, heeft
deze aloude krijgsorganisatie voor haar handelsdoel
weten aan te wenden, door, ter handhaving van haar
monopolie van den „nagelhandel" in de Moluksche
zeeën, hongi tochten uit te rusten tot het uitroeien
van verboden specerij-tuinen.
Het Nederlandsche bestuur is er vrijwel in geslaagd
aan dit inheemsche oorlogsbedrijf een einde to ma
ken. Op de eilanden der Molukken komt het zelfs in
het geheel niet meer voor. De lust tot dit avontuur
heeft een gelukkigen uitweg gevönden in de span
nende wedstrijden met de nu in renprauwen herscha
pen oorlogsvaartuigen. Wie wel eens zulk een sport
evenement heeft bijgewoond, b.v. van de regatta der
bélang's op de Bandazee, kan zich eenigermate een
voorstelling maken van het geduchte oorlogsmiddel
dat deze eilanders met hun windsnelle prauwen tot
hun beschikking hadden. In deze wedstrijden loeft
nog iets na van het oude oorlogsspel, en als de aan
voerder met rhythmischen trommelslag het tempo
steeds hooger op weet te drijven en korte kreten het
rhythme gaan versterken, is er weinig verbeeldings
kracht noodig om zich de triumfantelijke thuiskomst
na een hongitócht voor te stellen Elke zelfstandige
negorij heeft zijn eigen renprauw, als een tempel-
heiligdom bewaard en waaraan offeranden worden
gebracht. Tal van animistische ritualiën gaan vooraf
aan het oogenblik waarop de belang op het water
wordt gebracht en al den tijd dat de prauw waarin
men zich den beschermgeest van de negorij gevaren
denkt, zijn verblijfplaats aan wal verlaten heeft,
dreunt in den kampong de tongtong om booze mach
ten van deze ledige plaats weg te houden. Wat thans
het opwindende spel der wedstrijdende negorijen is,
was vroeger de grimmige ernst van de guerilla te
water.
Alleen op Nieuw-Guinea doet zich nog een enkele
maal een ouderwetsche hongitocht voor. Soms wordt
hij door kampongs gezamenlijk op touw gezet, om
een aangedane beleediging van een vijandelijken
stam te wreken. Als gevolg van de ontzaglijke af
standen en de geringe bestuursmiddelen, heeft zulk
een tocht dan meestal al plaats gevonden, alvorens
ons bestuur er kennis van krijgt.
