De Zesdaagsche,
Raodiprogramma
Dinsdag 22 November 1932
SCHAGER COURANT.
Tweede blad. No. 9180
provincie en gemeenten.
Wie zal het licht leveren?
DE BRAND VAN DE „P. C. HOOFT".
Het autobusongeluk bij Rome.
Ricard Tauber niet
verschenen.
Dood achter het auto-stuur.
Van Kempen en Pijnenburg
hebben de leiding.
OOGONDERZOEK-INRICHTING
GROOTSTE KEUZE BRILMONTUREN EN GLAZEN
SPECIALE REPARATIE-INRICHTING
W. C.VAN GEELEN
GEDIPLOMEERD OPTICIEN - REFRACTIONIST
LAGEZIJDE B 40 TEL. 26. SCHAGEN.
OOGONDERZOEK CENEEL' GRATIS.
F 7;;n van die verschijnselen in de natuur en in
maatschappelijk leven, die zich even regelmatig
als Mv. de jaargetijden en de crisis. Een
deïwlök verschijnsel is bijv. de strijd tusschen de
DrScie 011 die Xoordhollandsclw gemeenten, welke
hun electricitcil moeten koopen van het provinciaal
^pïk'laaMegen den lijd dat de bcgrootingen aan dc
j. mnoten komen, laait die strijd weer op en ook
♦hans is hij op vrij felle wijze losgebarsten. Wij stel-
„.én partij, maar omdat het een belangrijke
kwestie is van algemeen belang, vragen wij wel
Ao aandacht voor een theoretische beschouwing, wei-
Je wij aantroffen in De Gemeente van 3 November
j lHet Noordhollandsch Statenlid, de heer Thomassen
ctpit dc Z8ak aldus:
Toen de electriciteit. ook in Nederland haar zege-
h( begon, aanvankelijk bijna uitsluitend op ver-
Sfnfsgobied. meenden velen, bij deze nieuwe voor-
zienine Bijk, Provincie en Gemeente een aparte taak
zouden kunnen vervullen en wel op deze wijze:
het Rijk wekt de electriciteit op;
de provinciën transporteeren ze naar de gemeen-
^de gemeenten distribueeren ze onder de aangeslo
tenen op haar net.
In de praktijk is het niet aldus geloopen. Het Rijk
heeft bouw en exploitatie der krachtstations niet aan
zich gehouden en waar, als in Noord-Holland, een
provinciaal bedrijf werd gesticht, wijzigde zich al
spoedig de opzet en richtte het streven zich op leve
ring in huis, met uitschakeling dus van gemeentelijke
tusschenkomst.
Bij de provinciale drinkwatervoorziening is onmid
dellijk dit systeem gevolgd. Het is daar een volledig
succes geworden en zoowel in als buiten Statenkrin-
gen kan m n nu en dan de verzuchting hooren: Had
den wij met de electriciteit maar niet anders gedaan!"
Intusschen is dit niet gebeurd en de feitelijke toe
stand, zoo vervolgt de heer Thomassen, bergt in zich
de mogelijkheid van conflicten tusschen de pro
vinciale en gemeentelijke bedrijven. Hun belangen
dekken elkaar niet. Dc provincie is leverancier, de ge
meenten zijn klanten, doch met gedwongen
■winkelnering?
Ergens anders kunnen zij geen electriciteit koopen
en als zij haar bedrijf niet willen opgeven, dan moe
ten zij het met do provincie eens worden. Deze be
vindt zich dus in een sterke positie en de gelegen
heid is cr, om daarvan gebruik en zelfs misbruik
te maken.
Dit laatste zou natuurlijk onverdedigbaar zijn, doch
men bedenke wel, dat hier ruimte is voor verschil
van opvatting: terwijl dc provincie ten volle over
tuigd kan zijn, dat zij de grenzen van een gepast ge
bruik niet overschrijdt, kan een gemeente reeds het
gevoel hebben, dat haar het vel over de ooren wordt
gehaald. Dan is het conflict er, het davert in de ver
gaderingen en in de kolommen der kranten en waar
samenwerking moest zijn, heerscht felle strijd.
"oo is de toestand in Noord-Holland.
Wij kiezen in dezen strijd nog geen partij. Het
provinciaal bedrijf en de gemeentelijke bedrijven lig
gen ons even na aan het hart. Het overheidsbe
drijf heeft onze liefde en onze voorkeur. Het staat o.i.
torenhoog boven het particulier bedrijf en mits het
slechts goed wordt, beheerd en met toewijding ge
diend, maakt het voor ons geen verschil, welke over
heid het heeft ingesteld. Economische overwegingen
ten voordeelc van het grootere bedrijf kunnen wij er
kennen en moeten misschien later ook erkend wor
den, als het Rijk er toe zou overgaan de provinciale
bedrijven op te, lossen in één groot staatsbedrijf.
Op te lossen, zeggen wij met opzet, en niet:
op te slokken. Terecht of ten onrechte, wij oordeelen
nog niet, heerscht in ons gewest zoo hier en daar het
gevoel, dat de wolf de geitjes met huid en haar wil
verslinden, opslokken. Overheidsbedrijf staat tegen
over overheidsbedrijf en op het sterkste, dat zich in
een bevoorrechte positie bevindt, rust o.i. de moeilijk
ste taak. Het moet zelfs den schijn vermijden, dat
het van zijn positie misbruik maakt, en den zwakke
het onbetwiste recht, laten om in vrijheid te beslissen,
hoe hij binnen zijn gebied de electriciteit gedistribu
eerd wil hebben. Het ligt niet in onze volksaard om
ons door anderen te laten voorschrijven, hoe wij ge
lukkig kunnen worden.
Er komt nog iets bij. Bij het provinciaal bedrijf gaat
het niet om winst voor de provinciale kas. Dat het
probeert een goed, volkomen gezond bedrijf te zijn
spreekt vanzelf.
Bij de gemeentelijke bedrijven gaat het heel dikwijls
bovendien om een bate voor de gemeentelijkè kas.
Of men dat verkeerd vindt of niet, die bate is in veler
oogen onmisbaar voor een behoorlijk sluitende be
grooting. In een conflict over de leveringsvoorwaar
den der electriciteit kan dus voor een gemeente de
bedrijfswinst op het spel staan, ook al wordt die ge
maakt ten koste van hoogere tarieven dan het pro
vinciaal bedrijf zou berekenen. Niet dit bedrijf, doch
de gemeenteraad heeft echter uit te maken op welke
w-ze de gemccntcnaren geplukt zullen worden en het
zou niet verstandig zijn, die autonomie door het optre
den van een bedrijf aan te tasten.
De welwillende lezer zal begrepen hebben, dat wij
du artikel schreven uit zorg voor het overheids
bedrijf. Er is treen reden om het te verbloemen: onze
sympathie gaat uit naar 'n electriciteitsbedrijf, dat op
uenzelfden voet is geschoeid als het. waterleidings
bedrijf en we zouden juichen, als dit de h 1 e pro
vincie mocht voorzien, ook de groote steden.
Als dus het P.E.N. er in slaagt gemeentelijke be
drijven over te nemen, dan gaat het o.i. den goeden
,nt l,ih Men vcroorlove ons echter deze waarschu
wing:
Forceer deze ontwikkeling niet.
Dit zou het overheidsbedrijf in discrediet kunnen
brengen, een schade die o.i. de winst verre zou over
treffen.
Zoo ergens dan gelde hier het maanwoord:
Beidt uw tijd.
iann.r"c",""u onc'er de bevolking, ook met de lagere
neven, kan dien tijd doen rijpen."
UIT ONZE OOST.
A*JTO OVER DE SLOOT IN DE RIMBOE.
Een der inzittenden aan bekomen ver
wondingen overleden,
Muntok, 21 November (ANETA.))
Pam^ïi^n'ddag 's op den we& Pangkalbalam-
tiPPT. !nang een aut0, waarin gezeten waren de
fpnr hi1rie5iS' ®en .phineesch passagier en de chauf-
twpp iTni uitwijken voor een fietser, geslipt, en
de bSiS °yer i1 kop ^stegen. De auto kwam over
dP ,'n dc nmb°e terecht. De heer Martens is aan
verwonding" ,de bij dit aut°-ongeluk bekomen
dere SUh m £e. hosP,laal overleden. Beide an-
inzittenden bekwamen geen letsel.
Den brand definitief meester.
Uit AMSTERDAM, 21 November:
Van één tot drie uur heeft gistermiddag de ram-
mei-straalpijp door den luchtkoker van de voor
malige pentry, welke nabij de eerste klasse eetsalon
van de „P. C. Hooft" was gelegen, groote watermassa's
in de lager gelogen ruimte van het schip uitgestort
Naar men weet had dc brandweer in dezen koker,
die wit gloeiend stond, en een aanwijzing gaf, dat het
beneden in het schip nog fel moest branden, een gat
gestoken cn hierdoor een rammej-straalpijp naar bin
nen geleid. Daar de dikke, zwarte rook, die in dit
deel van het schip opsloeg, langzamerhand minder
en eindelijk zelfs geheel wegbleef, dacht de brand
weer, dat zij het vuur op deze plaats onder de knie
had.
Kort nadat commandant Gordijn zich» stadwaarts
had begeven, waren eenigc brandweermannen, onder
leiding van hoofdbrandmeester Brunet de Roche-
brune, het schip binnengedrongen om naar verbor
gen vuurhaarden te zoeken. Toen echter tegen drieën
de rammei-straalpijp een oogenblik uit den luchtko
ker werd teruggetrokken om het gat nog wat grooter
te maken, kwam plotseling een stroom borrelende
en kokende olie te voorschijn en verbreidde zich over
het water in de eetzaal eerste klasse, waar spoedig
weer een ware vuurzee heerschte, welke met zware
rookverschijnselcn gepaard ging.
Met een stoot op de fluit waarschuwde de „Jan
van der Heyde" de zich in het schip bevindende
manschappen; deze waren echter door den rook ge
waarschuwd en even later kwamen zij met pikzwar
te gezichten te voorschijn.
Aan bakboordkant van de „Hooft" werden daarop
van de „Jan van der Heyde" eenige stralen door de
patrijspoorten naar binnen geleid; het effect was, dat
bet vuur naar stuurboordkant werd verdreven. De
„Jan" maakte daarna een omtrekkende beweging en
opnieuw werd door de patrijspoorten met eenige
stralen en met het waterkanon een vloed van water
over het vuur uitgestort. Ontzaggelijke rookmassa's
ontsnapten uit alle gaten en kwamen zelfs ook on
der de brug vandaan.
Toen de rook eindelijk wegtrok, zag men ook geen
vuur meerMaar wij wachten ons ervoor, om te
beweren, dat men het vlammenspel thans onder de
knie heeft.
Wie weet, wat de „Hooft", die wij in het vallend
avondduister als een uitgebluschten krater achter
lieten, npg in haar schot verborgen houdt
„Brand meester".
De Havenmeester, de heer W. N. van de Poll, die
gistermiddag te ongeveer zes uur van het wrak van
de „P. C. Hooft" in de stad is teruggekeerd, heeft
ons medegedeeld, dat de brandweer te half zes den
brand in het schip als definitief gebluscht be
schouwd.
20 gewonden in de ziekenhuizen.
Rome, 21 November (V.D.). Van de bij het ern
stige ongeluk bij den spoorwegovergang van Furbara
gewonde jong-fascisten, (zie ook elders in dit nummer)
zijn ongeveer 20 naar de ziekenhuizen overgebracht.
De toestand van eenigen hunner is zorgwekkend. De
plaats Tarquininl, van waar alle dooden en verongeluk-,
ten afkomstig zijn,.is ten gevolge van de ramp in diepe
rouw gedompeld.
WOENSDAG 23 NOVEMBER.
HILVERSUM (296 M.)
V.A.R.A.: 801 Gramofoonmuziek; V.P.R.O.: 10.00 Mor
genwijding; V.A.R.A.: 10.15 Uitzending voor de arbeiders
in de continubedrijven, m.m.v. het Vara-tooneel en de
Notekrakers; 12.00 Vara-klein-orkest; 1.45 Verzorging
zender; 2.00 Vrouwenuurtje; 3.00 Voor de kinderen; 5.30
Overgang naar den versterkten zender; 5.31 Vara-Bala-
laika-orkest; 6.00 Joodsch uurtje; 7.00 Actueel allerlei
uit de arbeidersbeweging, door het N.V.V.; 7.20 Orgel
spel doof Johan Jong met zang van Albert de Booy;
8.00 De vakbeweging II; 8.20 Bonte avond, m.m.v.: De
Flierefluiters; zang Albert de Booy; Joh. Jong, orgel;
De Notekrakers; Vara-tooneel; pl.m. 9.30 Mr. P. J. Mjjk-
senaar: Onze plannen in een notendop.
HUIZEN (1875 M.)
N.C.R.V.: 8.00 Schriftlezing; 8.15 Morgenconcert; 10.00
Zang door het N.C.R.V.-dameskoor; 10.30 Morgendienst;
11.00 Kwintet o.l.v. Piet v. d. Hurk; 1.15 Gramofoonmu
ziek; 1.30 Uurtje voor zang- en muziekvereenigingen;
3.00 Concert; 4.30 Gramofoonplaten5.00 Kinderuurtje;
6.00 Dr. F. J. Krop: „Rusland en wij"; 6.30 Cursus En-
gelsch voor beginners; 7.00 Onderwijsfonds door de bin
nenvaart: 7.30 Politieberichten: 7.45 Ned. Ohr. Persbu
reau; 8.00 Samenkomst van het leger des Heils te Rot
terdam; 10.00 Concert; 10.30 Vaz Dias; 11.10 Gramofoon
muziek;
BRUSSEL (509 M.)
12.20 Concert; 5.20 Gramofoonmuziek; 6.35 Idem; 10.30
Idem.
KALUNDBORG (1153 M.)
11.20 Strijkorkest; 2.50 Óoncert; 4.20 Gramofoonmu
ziek; 7.20 Operamuziek; 9.35 Omroeporkest.
BERLIJN (419 M.)
5.50 Rose Walter zingt; 7.00 Concert; 9.35 idem.
HAMBURG (372 M.)
12.35 Gramofoonmuziek; 1.30 Idem; 5.15 Concert; 9.50
Concert
KONIGSWUSTERHAUSEN (1635 M.)
11.20 Gramofoonmuziek; 1.20 Idem; 3.50 Concert; 7.00
Concert
LANGENBERG (472 M.)
12.20 Concert; 4.20 Vesperconcert; 8.50 Dansmuziek;
10.55 Idem.
DAVENTRY (1554 M.)
12.20 Orgelconcert; 1.50 Gramofoonmuziek; 8.35 Con
cert; 10.55 Roy Fox en zijn band.
PA RIJS- EIFFEL (1446 ML)
8.45 Concert;
PA RIJS-RADIO (1725 M
8.05 Gramofoonmuziek; 12.35 Concert; 12.50 Orgelreci
tal; 8.20 Opera;
MILAAN (331 MJ
6.20 Gev. muziek; 7.50 Dansmuziek.
ROME (441 ML)
7.20 Gramofoonmuziek; 8.05 Muzikale klucht.
WEENEN (517 M.)
8.20 „Wiener Weisen und Volkstypen"; 9.50 Dansmu-
Biek.
WARSCHAU (1412 M.)
5.20 Dansmuziek; 7.20 Concert; 9.35 Gramofoonmuziek
10.20 Dansmuziek.
BEROMUNSTER (460 M.)
6.35 Concert; 9.00 Citerl en guitaarmuziek,
Voorstelling in Hollandschen schouwburg
kon niet doorgaan.
Het persbureau Vaz Dias meldt ons uit Amsterdam:
In den Holandschen Schouwburg zou gisteravond de
bekende zanger Richard Tauber optreden in „Dreimaed-
lerhaus". De zanger is echter niet verschenen, zoodat
de voorstelling niet kon doorgaan.
De directie van de Hoilandsche Schouwburg deelde
ons mede. dat zij de redenen niet kent, waarom de heer
Richard Tauber niet gekomen is. De zaal zou uitste
kend zijn bezet, want er was veel besproken.
Er zijn echter, zoo deelde zij mede. door een paar
deurwaarders en ook door advocaten beslagen gelegd in
den schouwburg, naar het schijnt wegens verplichtingen
die de impressario van den zanger, de heer dr. Eek-
hardt, op zich had genomen en niet zou zijn nagekomen.
Wij hebben daarna gepoogd den heer Richard Tauber
of zijn impressario te spreken te krijgen.
In het Amstel Hotel, waar hij logeert, deelde men
ons mede. dat noch de heer Tauber, noch diens im
pressario aanwezig waren.
Een autobestuurder vond Zaterdagmorgen op den
weg nabij Groot Schermer een auto midden op den
weg staan. Toen hij ging kijken wat de oorzaak kon
wezen, dat deze auto niet uitweek, vond hij achter
het stuur den heer dr. Van Leeuwen, arts in De Rijp,
die bleek te zijn overleden. Een beroerte heeft een
eind aan zijn leven gemaakt.
Dr. Van Leeuwen was voorzitter van den kring
Purmerend en Omstreken van de Maatschappij ter be
vordering van de Geneeskunst.
VIJFTIG DOODEN BIJ EEN SCHEEPSRAMP.
Japansch visschersschip in den storm
vergaan.
Tokio, 19 Nov. (V.D.). Het Japansche stoomvis-
schersschip „Aiseki Maru" is in een storm vergaan.
Vijftig opvarenden zijn omgekomen. Slechts één
matroos kon gered worden, na langen lijd in een
reddingsboot te hebben rondgezworven.
SMOKKELAARS AAN DE BELGISCHE GRENS.
Over ©n weer.
Men meldt uit Weert aan de Msb.:
De smokkelhandel aan de BelgischNederlandsche
grens viert hoogtij. Voor korten tijd gingen de biggen
van hier met 40. 60 tot 100 stuks tegelijk over de
grenzen België binnen, waar de jonge krulstaarten on
geveer het dubbele kosten van den prijs hier te lande.
Ook vette varkens gingen er bij tientallen over.
Nu de varkens en de biggen hier te lande gemerkt
moeten zijn. is dnt oevrbrengen vrijwel onmogelijk ge
maakt. daar hun nationaliteit bekend is.
Het overbrengen van rundvee bleef c-chter nog een
dankbaar smokkelobject, daar ook de prijzen van rund
vee in België aanzienlijk hooger zijn dan hier te lande.
Met 2, 4 of 6 stuks en meer gaat het Hoilandsche vee
raar België.
In de afgeloopen week kon de Belgische douane zes
stuks benaderen die 19000 fres. (1330) en drie stuks die
10.500 fres. (735) opbrachten.
Als tegenprestatie krijgen wij van onze Belgische
stamgenooten groote partijen goedkoope suiker en goed-
koope margarine, die daar ook maar half zooveel kost
als hier. Maar waarmee er ook veel tegen de lamp loo-
pen.
BOMAANSLAG TE BARCELONA.
Zeventien gewonden.
Uit Barcelona (Spanje). In den nacht van Vrij
dag op Zaterdag heeft een onbekende een bom ge
worpen in een hoofdstraat van Barcelona. Daar
door ontstond een groote oploop. Nog vóór de op
winding was bedaard, ontplofte een tweede bom
midden in de menigte. Vier politieagenten en der
tien voorbijgangers werden gewond.
Van de twaalf koppels, waarmee Vrijdagavond de
Zesdaagsche Wielerwedstrijd in het R.A.Ï.-gebouw te
Amsterdam is begonnen, rijden er op het oogenblik
nog tien.
In de eerste plaats, is Van der Horst uitgevallen
en is Van der Heyden gekoppeld met Dinale. En
dan is het koppel RielensVan Buggenhout. dat 21
ronden achterstand had, door de directie uit den
wedstrijd genomen.
Om half vier gistermiddag had een valpartij plaats,
waarbij drie renners, o.w. Piet van Kempen, ecnigs-
zins geblesseerd werden. Peix was er het ergst aan
toe, die werd per draagbaar weggebracht.
Maar in de dokterskamer bleek het nogal mee te
vallen: Peix heeft een pijnlijke schouderwonde, maar
hij was na eenigen tijd weer in staat op de been te
komen en zal trachten door te rijden.
De namiddag van gister bracht geen spannende
momentena Wel liep het theater tegen den avond vol
publiek en was het tenslotte eivol.
Om tien uur begonnen de klassementsprints. De
eerste en tweede ronden emotie, maar daarna ontke
tenden enkele koppels weer een jacht, die de volko
men waarneming der sprints onmogelijk maakte. Ja
gen, jagen zonder ophouden.
Om half elf in de volle jacht, springt Bogaerts
band en in de bocht vlak voor ons zeult hij omlaag.
Blijft liggen. Kreunend. Bijna huilend Geloop en ge
draaf van helpers. E.H.O. Een draagbaar! 't Slacht
offer wordt weggebracht
He publiek brult, giert, joelt. Vraagt om meer snel
heid. Meer sensatie. Alsof het nog geen sensatie ge
noeg heeft.
En voort jagen de koppels. Niemand kommert
zich meer om den rijder, die er uit viel.
Theater. Theater. Maar vooral geen sport. Het is
ongelooflijk wat deze „rendieren" presteeren, het is
ongelooflijk hoe zij zich in urenlange jacht op de
glad-houten baan in evenwicht houden...... er over
voortsnellen als duivels.
Van een stand tegen twaalf uur kon nog steeds
geen sprake zijn, want er word nog altijd gejaagd.
In deze ontzettende jachtpartijen, welke VA uur
aanhielden, werden door alle koppels ettelijke ron
den genomen, in totaal 101.
In het 73ste uur werden niet minder dan 4o.6S0
K.M. afgelegd, hetgeen een nieuw wereldrecord voor
zesdagenwedstrijden is. Dit bewijst wel overduide
lijk in welk een moordend tempo er gejaagd is. De
tactiek van Pijnenburg en Van Kempen evenals die
van Charlier en Deneef is ten slotte beloond gewor
den. Zij toch lieten in de eerste twintig minuten de
overige koppels zich moe jagen, bepaalden zich tot
verdedigen en toen zij eenmaal het oogenblik geko
men achtten, gingen zij tot een aanval over die door
niemand, behalve door RauschHurtgen en Bras-
penninxWals weerstaan werd. Vooral voor het kop
pel Braspenninx-Wals, dat toch nog een naam in de
internationale zesdagenwereld .moet veroveren, is
dit een niet gering succes, dat misschien wel voor het
grootste deel te danken is aan de onverschrokken
leiding, die Wals aan zijn partner geeft. Voortdu
rend zette hij gedurende de moordende jachten Bras-
penninx lot grootere snelheid aan, daarbij zelf het
voorbeeld gevend dor in plienomenale stijl verloren
ronden te herwinnen cn nieuwe ronden aan zijn voor
sprong op de mindere koppels toe te voegen.
De spanning onder de menschen gedurende de af
geloopen jachten was ontzaglijk; dr. Sturkop die hier
den dienst doet, vertelde dat een der toeschouwers
daardoo. aan het malen is geslagen en moest wor
den weggebracht.
De stand van middernacht.
Na de vele jachten na 10 uur gedurende zeven
kwartier met energie volgehouden, was de stand als
volgt geworden:
Aan den kop: P. van KempenPijnenburg met
323 p.
Op één ronde: 2. RauschHürtgen met 107 p.
Op twee ronden: 3. CharlierDeneef 130 p., 4. Bras-
penninx—Wals 118 p.
Op vijf ronden: 5. WambstBroccardo met 23 p.
Op zeven ronden: 6. GuimbretierePeix 35 p.
Op twaalf ronden: 7. GobelSehorn 71 p.
Op veertien ronden: S. Jan v. Kempen—Bogaert 195
p.; 9. Dinalev. d. Heyden 88 en 10. Ivl. v. NekVan
Hout met 87 p.
In het 73ste uur was afgelegd een afstand van 45
K.M. 680 M-, het snelste uur van dezen wedstrijd, te
vens wereldrecord voor een zesdaagschen wedstrijd.
Als de Zesdaagsche is „geneutraliseerd". Dan trappen de rijders rustig hun baantjes, geen sprints,
geen onverwachte uitlooppogingen, geen moordend jachten, geen last ook van het
animeerend publiek, want do tribunes zijn .ontruimd, j
