Aliiiiu Nleivs-
Alierttntir liiOniM
Kloosterbrand te Zwolle.
Uitgevers: N.V. v.h. TRAPMAN Co, Schagen.
Eerste Blad.
Woensdag 4 Januari 1933.
SGHA6ER
76ste Jaargang No. 9204
ClÏRAÏT.
Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder
dag en Zaterdag. Bij Inzending tot 's morgens 8 uur, worden Adver-
terniën nog zooveel mogelijk in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
POSTREKENING No. 2Ï330. INT TELEF. No 20.
Prijs per 3 maanden f 1.80. Losss nummers 6 cent. ADVERTEN-
TlëN van 1 tot 5 regels f0.85, iedere regel meer 15 cent (bewijsno.
inbegrepen). Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN.
Ook de kerk een prooi
der vlammen.
«iet klooster van de paters Dominicanen g
heel in asch gelegd. Kostbare biblio
theek door het vuur vernield.
De brandweer stond machteloos.
In het klooster van de paters Dominica
nen aan de Assendorperstraat te Zwolle is
gisteravond omstreeks zeven uur, vermoe
delijk tengevolge van kortsluiting, brand
uitgebroken.
Met een geweldige snelheid grepen de
vlammen om zich heen en in een oogwenk
stond dan ook het gebouw in lichte laaie.
De brandweer, die machteloos stond tegen
over de vuurzee, kon niet verhinderen, dat
het vuur oversloeg naar het dak van de
kerk. Ook dit gebouw werd een prooi der
vlammen.
Van den inventaris van het klooster kon
weinig worden gered. De uitgebreide kost
bare bibliotheek en het archief alsmede tal
rijke waardevolle schilderijen zijn ver
brand.
Het klooster en de kerk zijn in het begin
van deze eeuw, naar het plan van den ar
chitect J. Kayser, in dertiende eeuwschen
stijl opgetrokken. In het gebouw, dat het
studiehuis van de paters Domicanen in Ne
derland is, was o.m. gevestigd de bijzondere
school voor hooger onderwijs „Collegium
Soncti Thomac Aquinatis".
De brand het eerst door een der paters
ontdekt.
Een der paters, Dominicanen, die op het uur waar
op de brand uitbrak, in de kerk waren verzameld,
zag door een der raampjes in het dak boven de was-
scherij op de derde verdieping een vuurgloed. Hij
snelde onmiddellijk naar boven, doch de vlammen
sloegen hem reeds tegen. Het vuur bleek snel om
zich heen gegrepen te hebben, want in een oog
wenk stond het geheele klooster in lichter laaie.
De paters stelden direct alle pogingen in het werk
met eigen bluschmiddelen het vuur meester te wor
den; spoedig bleek echter, dat tegen de vuurzee niet
te kampen was, zoodat zij er zich toe bepaalden van
den inventaris te redden wat er nog te redden viel.
Ondanks hun moedige pogingen konden zij niet ver
hinderen, dat de zeer kostbare en uitgebreide bi
bliotheek in vlammen opging.
De brandweer komt ter plaatse, doch
door te weinig druk op de waterleiding
kon aanvankelijk niets worden uitge
richt.
Onmiddellijk werd de brandweer gewaarschuwd
en toen deze oogenblikkelijk daarop verscheen werd
met een straalpijp op de waterleiding getracht het
vuur aan te tasten. Er bleek echter te weinig druk
op het water te zijn, zoodat de stralen nauwelijks
tot de tweede verdieping reikten. Tot op het oogen-
blik, dat de Zwolsche motorspuit in actie kwam,
had het vuur dus alle gelegenheid zich snel uit te
breiden. Het was dan ook aJ tot aan de voorzijde
doorgebroken, alvorens deze spuit vanaf de hooge'
brandladder haar waterstralen in de vlammen
wierp. Toen stonden de daken van den geheelen
rechter- en achtervleugel in volle vlam.
Voorloopig belette een cementen vloer in den rech-
terbeuk het vuur naar de benedenverdieping door
te slaan, doch in den achtervleugel laaiden de
vlammen zoo fel, dat ten slotte ook de gewelven
van de kruisgang werden aangetast.
Met donderepd geraas stortten de ver
schillende gedeelten in. Hulp uit de
omgeving.
Met donderend geraas stortten van tijd tot tijd ge
deelten van het dak van het klooster in en men be
greep dat van den inventaris met al zijn kostbare
schatten niets te redden viel.
De opperbrandmeester van Zwolle weigerde aan
vankelijk asistentie van de omliggende gemeenten
te vragen, wat ten gevolge had dat eerst over ach
ten de motorspuit van Zwollerkerspel, die vlak bij
het terrein van den brand gestationneerd was, in
actie kon komen.
Met groote moeite slaagde men er nog in het ar
chief van het klooster, benevens de schilderstuk
ken van pater Raymond van Bergen, in veiligheid
te brengen, terwijl men ook, zekerheidshalve, de
kostbaarheden uit de kerk verwijderde.
Dit laatste zou blijken geen overbodige maatregel
te zijn, want eenigen tijd later, tegen half negen
ongeveer,
werd de kerk door het vuur aangetast
en gedeeltelijk een prooi der vlammen.
Het eerste vatte de norodzijde van het kerkdak
vlam en de brandweer, die wel begreep dat van het
Het Dominicanen-klooster.
Enkele historische bijzonderheden.
De stichting van het Dominicanen-klooster in As
sendorp was min of meer als 'een vernieuwing te
Beschouwen van de stichting van pater Alanus de
Rupe, ongeveer vier eeuwen geleden. Nadat de pre-
dikbroeders (1580—1674) Zwolle hadden moeten ver
iaten, omdat hun klooster bij de Hervorming over
ging, duurde het meer dan twee eeuwen eer er weer
een Dominicanen-nederzetting in Zwolle kwam.
In 1899 werden er gronden in Assendorp aange
kocht, waarop kerk en klooster zouden verrijzen. Op
14 December 1899 werd het complex aanbesteed en
op 3 Mei 1900 legde de toenmahge Provinciaal der
Dominicanen in Nederland, pater L. Theissling,-den
eersten steen van den statigen bouw. De bouwkos
ten bedroegen f 500.000.
De bouwmaterialen waren hardsteen en graniet,
metselsteen en ijzer Hout werd niet gebruikt, op
dat het gebouw de tand des tijds zou kunnen door
staan.
Het had een lengte van 74 en een diepte van 68 m.
De hoogte van het klooster bedroeg 19 m., van de
kerk 32 m„ met een toren van 60 m.
In het midden van de gebouwen bevond zich een
groote steenen plaats of cour van 40 m., in het vier
kant waaromheen een schitterende kruisgang van
3.5 M. breedte liep.
Op de eerste en tweede verdieping van 'net kloos
ter bevinden zich honderd kamers voor de geeste
lijken.
Nog lazen wij in het „Hsbl." dat in 1927, ter gele
genheid van het 25-jarig bestaan van de stichting,
de Zwollenaren twee bijzonder mooie groote ge
brandschilderde ramen in de kerk aanboden, naar
ontwerp van pater Raymond van Bergen.
kloostergebouw niets meer te behouden viel, be
steedde toen al haar aandacht aan het kerkgebouw,
waarop met negen stralen water werd gegeven.
De druk was echter zóó gering, dat slechts eeti
viertal met eenig succes werkte. Men zag zich dan
ook ten slotte genoodzaakt de huizen in de omlig
gende straten van deze dichtbevolkte buurt, die ern
stig gevaar liepen, te ontruimen.
De wind, die uit het Zuidwesten woei, was zeer
gunstig, zoodat er geen direct gevaar voor het aan
den overkant van het klooster liggende gebouw van
de Coöperatieve Winkelvereeniging bestond.
De belangstelling van het publiek voor dezen ge
weldigen brand was uit den aard der zaak zeer
groot. De politie hield de nieuwsgierigen echter op
een behoorlijken afstand.
Talrijke autoriteiten waren op het terrein van den
brand aanwezig.
Later op den avond kwam ook de Commissaris
van de Koningin in de provincie Overijsel, baron
Voorts tot Voorst op het terrein van den brand.
De schadp, die uit den aard der zaak zeer groot
is, kon nog niet worden overzien. Zij wordt door ver
zekering gedekt.
De fraters, die in het klooster hun opleiding geno
ten, zijn gisteravond naar Nijmegen vertrokken, De
paters Dominicanen werden in de verschillende
parochies te Zwolle ondergebracht.
Tot ver in den omtrek was de geweldige vuurzee
zichtbaar.
Hopelooze strijd.
Te ongeveer tien uur in den avond stond wel vast,
•dat van het kloostergebouw niets meer kon worden
gered. De Zwolsche brandweer bestreed het vuur
met drie stralen op de waterleiding op energieke
wijze, doch telkens bulderden de vlammen loeiend
omhoog en verdampte schier al het ingespoten wa
ter.
De vuurhaard bevond zich op de verdieping van
het Kloostergebouw bij den hoofdingang aan de zij
de van Assendorperstraat en hier werd door de spuit
gasten speciaal water gegeven.
Te ongeveer elf uur lekten de vlammen nog steeds
tusschen de leien van het achtergedeelte van de
kerk. Ofschoon toen de hoop weer was herleefd, dat
het kerkgebouw behouden zou blijven, bestond de
vrees, dat het kostbare orgel in het koor waterscha
de zou lijden. Op dat oogenblik evenwel stond het
nog droog.
Het inwendige van de kerk bood een ontredder
den aanblik. Op de vloeren lagen de brandslangen
en rondom loeiden de vlammen, die inmiddels reeds
het achterste gedeelte van het dak van de kerk had
den aangetast. In den kloostertuin lekte aan alle
kanten het vuur. Binten trilden en sidderden en
brokstukken van het kostbare gebouw vielen met
donderend geweld naar beneden. Het was niet gera
den lang in de kerk te vertoeven.
Te middernacht. De kerk gedeeltelijk
behouden.
Te midernacht stond van het klooster alleen nog
een deel van den voorgevel overeind. Het was gelukt,
nadat ook de brandweer uit Dalfsen assistentie was
komen verleenen, de kerk gedeeltelijk te behouden.
Het vuur vermoedelijk ontstaan bij da
warmwaterovens.
Omtrent de oorzaak van den brand vernemen wij
nog, dat men vermoed dat het vuur ontstaan is bij
de warmwaterovens, welke zich aan den achter
kant van het klooster bevinden. Bewoners van de
omgeving v"vben don brand het eerst ontdekt en
Onder talloos vele blijken van belangstelling her
dacht Maandag de heer H. Stip, haltechef fce %chager-
brug den dag, waarop hij voor 40 jaar in dienst trad
bij de Nederlandsche Spoorwegen. Hier boven de jubi
laris (zie X) bij het vertrek van den tram.
waarschuwden onmiddellijk de brandweer van Zwol
le 9n de Paters Dominicanen. De dienst was in de
kerk, welke tegen het klooster is aangebouwd, om
zeven uur begonnen. De paters verzochten, toen zij
de mededeeling van den brand in de kerk ontvin-
gen^ de talrijke aanwezigen de kerk te verlaten, al
les verliep hierbij in de grootste orde.
Groote boerderij=branden.
Te Posterholt In Limburg een feilen brand
gewoed. Huis en stallen een prooi der
vlammen.
Gistermorgen vroeg ontstond brand in de boerderij
van den heer H. Smits te Posterholt (L.). Het huis
werd geheel in de asch gelegd; niets kon worden gered.
Het vuur sloeg over naar de boerderij van den land
bouwer W. Gootzen .De schuur en de stallen van de
zen landbouwer werden door het vuur aangetast en
brandden totaal uit. Het woonhuis kon behouden blijven
De oorzaak van den brand is onbekend. Verzekering
dekt de schade.
Nog twee boerderijen in asch gelegd. Een
derde hofstede met groote moeite gered.
Ook te Geffen heeft een zware brand gewoed, waar
bij twee groote boerdreijen in de asch zijn gelegd en 'n
derde hofstede slechts met inspanning van alle kraöh-
ten behouden kon blijven.
Omstreeks vier uur bemerkte de landbouwer Van Tuil,
wiens boerderij aan den Papendijk te Geffen is gelegen,
dat het achtergedeelte zijner hofstede in lichtelaaie
stond. Ook eenige marechaussees, die in de naaste om
geving op patrouille waren, hadden het vuur bemerkt
en verleenden hulp. De vlammen verspreidden zich met
groote snelheid over het rieten da.k der boerderij, die in
een minimum van tijd in een vuurzee was herschapen.
Met moeite slaagden de bewoners er in zichzelf en het
vee uit de stallen in veiligheid te brengen. Een klein
gedeelte van het huisraad kon worden gered.
Aangewakkerd door den felle'n wind sloeg het vuur
ook naar de naastgelegen boerderij van den landbouwer
J. Schuurmans, die ook ter plaatse een brandstoffen-
handel heeft en in een naastgelegen schuur een grooten
voorraad eierkolen en briketten had opgeslagen. Met
moeite kon het gezin, bestaande uit elf personen, zich
uitd e brandende hoeve redden.
Het vuur vond gretig voedsl in de partij brandstoffen
en weinige oogenblikken later stond ook dit perceel
In lichtelaaie. Men slaagde er in een gedeelte van het
vee uit den stal te bevrijden. Een paard kon men ech
ter niet meer bereiken. Het dier vond in de vuurzee een
jammerlijken dood. Door den geweldigen vonkenregen
bestond groot gevaar voor de tegenovergelegen hofste
de van den veehouder v. d. Doelen. Vele omwonenden
haddien op het rieten dak van deze boerderij post gevat
en hielden met behulp van emmers water het rieten
dak nat. Met heel veel moeite slaagde men er na ge-
ruimen tijd in dit perceel tegen de aantasting te vrij
waren. De beide boerderijen van de landbouwers Van
Tiel en Schuurmans werden totaal verwoest. De dorps
brandweer verscheen ook nog ter plaatse, met een
handspuit, doch behoefde geen dienst meer tedoen, daar
er aan redding der beide hofsteden toch niet te den
ken viel.
MINDER DOODELIJKE ONGEVALLEN IN DE
LIMBURGSCHE MIJNEN.
Drie en twintig in 1932.
Het aantal ongevallen met doodelijken afloop In de
mijnen in Limburg bedroeg in 1932 drie en twintig.
Hiervan gebeurden er in de Staatsmijnen veertien, in
de gezamenlijke particuliere mijnen negen. De totaalcij
fers voor 1931 waren 27 (16 en 11); 1930 28 (11 en 17);
1929 30 (8 en 22).
De Winkelsluitings=wet.
Binnenkort wijziging? Een voorstel te
wachten.
Eenige weken geleden deelde de Minister van Econo
mische Zaken en Arbeid in de Tweede Kamer mede,
dat de regeering het vraagstuk van de wijziging der
Winkelsluitingswet ernstig in studie had genomen.
Naar thans bericht wordt, zal een beslissing van de
regeering dezer dagen tegemoet gezien kunnen worden
Zijn wij wel ingelicht, dan betreffen de wijzigingen,
welke van regeeringszijde wenschelijk worden geacht, in
het bijzonder de Zondagss!uiting.
Het vreemde stergeval te Groningen.
Zooals we gisteren reeds hebben gemeld, werd te Gro
ningen de 27-jarige B. v. d. L. in de gang van zijn ou
derlijke woning dood gevonden door zijn vader. Een
nauwkeurig onderzoek heeft plaats gevonden en dit
heeft uitgemaakt, dat niet aan misdrijf behoeft te wor
den gedacht. Bij de, op last der Justitie verrichte sectie
kwam aan het licht, dat van eenige verwondingen geen
sprake was en dat de jongeman geen gewelddodigen
dood gestorven is.
Het politieonderzoek heeft verder doen blijken, dat
het slaohtoffer geen ruzie heeft gehad en dat hij, na
eenige café's te hebben bezocht, onwel is geworden.
Onjuist is dus ook, sooals verluidt, dat hij met een
boksbeugel zou zijn doodgeslagen.
Zijn vrienden, die meenden dat hij beschonken was,
hebben hem in de gang gelegd. Dat hun kameraad dood
was, vermoedden ze allerminst.
Autobotsing bij Hoorn.
Twee vrachtwagens zwaar beschadigd.
Gisteravond omstreeks kwart over vijf zijn op den
dijk. even buiten Hoorn een tweetal vrachtauto's,
waarvan de eene van de firma Kaldenbacht aldaar
en de andere van een firma uit Zaandam, in volle
vaart tegen elkaar aangereden De chauffeur van
laatstgenoemde auto reed blijkbaar verblind door
het licht van zijn tegenkomer, geheel links van den
weg.
De botsing was zoo hevig, dat beide wagens zwaar
beschadigd werden. De vijf inzittenden kwamen er
wonder boven wonder met slechts lichte verwon
dingen af.
Prov. Staten van Noord-Holland.
Tot 17 Jan. verdaagd, na een korte zitting.
De Provinciale Staten van Noordholland, kwamen DIns
dag bijeen. Door den voorzitter, den Commissaris der
Koningin dezer provincie werd mededeeling gedaan van.
de ingekomen stukken, waarna voorgesteld werd de
vragen van den heer Thomassen betreffende het hek
in de duinen bij Bergen en die van den heer Sajet b»-
treffde het prae-advies van Ged. Staten op zijn vragen
over verzorging van achterlijke kinderen te behande
len na het einde van de volgende vergadering.
Aldus werd besloten. Nadat eenige herbenoemingen had
den plaats gevonden werd de vergadering tot 17 Jan.
e.k. verdaagd.
NOODLOTTIGE BRAND IN OHIO.
Moeder en vyf kinderen omgekomen.
Reuter seint uit SHELBY (Ohio), 3 Jan.
In de woning van een groot gezin zijn een moeder
en»haar vijf kinderen levend verbrand. De toestand van
den vader is zeer ernstig.
