Aliiatti Nitus-
S. KROM
20°|o korting
GROOTE BRAND
TE ROTTERDAM.
Uilgevers: N.V. v.h. TRAPMAN Co, Schagen.
Eerste Blad.
De doop van de
Bulgaarsche prinses
HET
JOODSCHE WEESHUIS
TE LEIDEN
DE STRIJD IN HET
VERRE OOSTEN
VRACHTAUTO DOOR DEN TREIN
VERPLETTERD
Ververij en
Chem. Wasscherij
ROTSBLOK VERPLETTERT
DRIE HUIZEN
62 JAAR DUITSCH RIJK
Dinsdag 17 Januari 1933.
SCHAGER
76ste Jaargang No. 9211
I0DBANT.
Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder
dag en Zaterdag. Bij Inzending tot 's morgens 8 uur, worden Adver-
tentiën nog zooveel mogelijk In het eerstuitkomend nummer geplaatst.
POSTREKENING No. 23330 INT TELEF. No 20
Prijs per 8 maanden (1.80. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN-
TlëN van 1 tot 5 regels (0.85, iedere regel meer 15 cent (bewijsno,
inbegrepen). Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
DIT NUMMER BESTAAT UIT DRIE BLADEN.
Ontstemming in het Vaticaan.
In het Vaticaan heeft het bericht van den doop
der jonggeboren prinses volgens den orthodoxen ritus
groote ontstemming gewekt, en men spreekt van
een schending der verplichtingen, die het koninklijk
echtpaai op zich heeft genomen. Het vermoeden
wordt geopperd, dat de doop bij verrassing is ge
schied en buiten medeweten der koningin.
(Bij het huwelijk was nl. de bepaling opgenomen,
dat alle kinderen, behalve de kroonprins, katholiek
gedoopt zouden worden.)
Het gerucht heeft zelfs de ronde gedaan, dat de
vertegenwoordiger van den paus te Sofia zou zijn
teruggeroepen, doch dit wordt tegengesproken.
De pauselijke nuntius te Sofia protesteert
De apostolische nuntius aartsbisschop Roncalli, zoo
meldt Reuter uit Genève, bezocht Zondag minister
president Moesjanov en protesteerde tegen het feit,
dat prinses Marie Louise volgens den orthodoxen
ritus is gedoopt
De premier antwoordde, dat dit was geschied in
gevolge een besluit van de regeering en in overeen
stemming was met den wil van het volk.
De nuntius diende daarop een protest bij den ko
ning in.
Ernstige waarschuwing van den nuntius.
De koning heeft, volgens een V. D. bericht, gis
teren den pauselijken nuntius, aartsbisschop Ron
calli, in audiëntie ontvangen. Overeenkomstig zijn
KONING BORIS.
van het Vaticaan ontvangen instructie protesteer
de de aartsbisschop tegen de orthodoxen doop van
prinses Marie Louise en herinnerde daarbij aan de
toezegging van het koninklijk paar, bij de trouwplech
tigheid afgelegd, om alle kinderen, welke uit het hu
welijk zouden worden geboren, katholiek te doen
doopen.
De koning verwees naar de verklarnigen van den
minister-president, waarop Roncalli aankondigde, dat
deze handeling voor de betrekkingen van het Bul
gaarsche Hof en de regeering met het Vaticaan ern
stige gevolgen zal hebben.
Onbegrijpelijke nalatigheid van een ac
countant. Hij vergewiste zich niet of het
geld er nog was.
Te Amsterdam is een buitengewone algemeene leden
vergadering gehouden van het Centraal Israelietlsche
Wees- en Doorgangshuis te Leiden, waar in hoofdzaak
werd behandeld de bekende malversaties van den pen
ningmeester van het bestuur van deze instelling.
In deze zeer drukbezochte vergadering werd door den
voorzitter uiteengezet, hoe het geld was verdwenen. De
bewuste stukken waren gegeven in open bewaargeving.
Na 1925 werd een commissie tot het nazien van de
rekening van den penningmeester in de Statuten gewij
zigd in accountantsonderzoek. In 1931 heeft een accoun
tant uit Den Haag geadviseerd de balans en rekening
over 1930 goed te keuren met de verklaring, dat het ef-#
fectenbezit zich bevond bij een bankinstelling te Den
Haag. Deze accountant was te goeder naam en faam be
kend. In December 1932 verklaarde deze accountant dat
hij zich niet meer kon herinneren de effecten te hebben
gezien. In 1932 heeft hij ze niet gezien, maar de heer
V. verklaarde dat zij niet te lichten waren zonder nulp
van zijn mederegenten.
Onbegrijpelijk is de nalatigheid van dezen accountant
Het college van regenten meent te mogen constatee-
ren dat aan de statutaire voorschriften is voldaan.
Nadat alles bekend was is door een anderen accoun
tant een onderzoek ingesteld. Dat onderzoek heeft uitge
maakt dat de boekhouding volkomen in orde was. Spr.
herhaalt dat het bestuur in zijn geheel zich er van be
wust is, met de statuten in de hand naar plicht en ge
weten te hebben gehandeld. Schuld moet het bestuur
ver van zich afwerpen. Het bestuur betreurt dat V. het
vertrouwen heeft beschaamd. Spr. besluit met te zeggen
niet te hard in zijn oordeel te zijn. De boel is in de war
geloopen. De zaak moet zoo gauw mogelijk worden op
geruimd. Er moet gezocht worden naar middelen om
herhaling te voorkomen. Vandaar het voorstel tot her
ziening van de statuten.
Behandeling van het conflict in den Vol
kenbond. Groote moeilijkheden bij de
pogingen om den strijd te doen staken.
GENèVE, 16 Januari (V.D.):
De Commissie-van-19 voor dc behandeling van het
Japansch-Chineesche conflict, welke Maandag weer
bijeen is gekomen onder voorzitterschap van Hymans
heeft het schrijven van den Chineeschen gezant Dr.
Yen behandeld, waarin de Chineesche regeering de
door Hymans en Drummond geredigeerde bemidde
lingsvoorstellen als zijnde voor China ondraaglijk,
met kracht van de hand wijst.
Drummond verklaarde dat hij de Japansche dele
gatie slechts zekere adviezen heeft gegeven. Een
officieel bemiddelingsvoorstel is niet tot de beide re
geeringen gericht.
Het Volkenbondssecretariaat publiceert thans, tegen
d. gebruiken in, een opvallend duidelijk dementi,
waarin wordt medegedeeld, dat de Japansche delega
tie zich na de onderhandelingen met Hymans en
Drummond met haar regeering in verbinding heeft
gesteld in verband met zekere nieuwe voorstellen,
welke thans van Japansche zijde bij de Commissie-
van-19 zouden woroen ingediend. De Japansche re
geering heeft verzocht de beraadslagingen gedurende
48 uur op te schorten.
In het officieele communiqué wordt verklaard dat
d( commissie van 19 in geval van een definitief mis
lukken der onderhandelingen met Japan en China
gedwongen zou worden de procedure op grond van
art. 15, par. 4 van het Volkenbondsverdrag in te lei
den, volgens de welke de Volkenhond onafhankelijk
van de strijdende partijen moeton komen tot een de
finitieve zakelijke overeenstemming.
Tot nu toe was, zooals bekend de Volkenbond
iedere poging tot een zakelijk standpunt te komen,
uit den weg gegaan
Het officieele dementi laat duidelijk zien hoe moei
lijk de pogingen zijn den strijd in het Verre Oosten
te doen staken.
Een bericht als zou president Hoover den Ameri-
kaanschen ambassadeur te Londen, Mellon, instruc
tie hebben gegeven, het Britsche ministerie van bui-
tenlandsche zaken mede to deelen, dat, volgens de
meening der Amerikaansche regeering, de Volken
bond bij de behandeling van hr.t, Chineesch-Japan-
sche geschil reeds te veel tijd heeft verloren, dat alle
maatregelen terzake eener verzoening zijn mislukt en
dat de Volkenbond thans overeenkomstig het Volken
bondsstatuut moet optreden, wordt later weer tegen
gesproken
De geruchten over wapen-levering van
Amerika aan China.
WASHINGTON. 16 Jan (V.D.) - Het Staatsdepar-
tement maakt bekend, dat Stimson op grond van de
anti-Amerikaansche propaganda in de Japansche
pers den Amerikaanschen ambassadeur te Tokio op
dracht heeft gegeven er op te wijzen dat de in Ja
pan circuleerende geruchten betreifendeAmerikaan-
sche wapenleveranties en leeningen aan China in
geval van een oorlogsverklaring volkomen ongemo
tiveerd zijn. De ambassadeur heeft te Tokio een over
eenkomstig communiqué verspreid. Het door een Ja
pansche krant verspreide gerucht, als zou van Ame
rikaansche niet-officiecle zijde te Tokio stappen zijn
ondernomen met betrekking tot een neutrale zone
rond de Philippijnen, wordt door het departement
van Staat „verzonnen" genoemd.
De Arena-schouwbura verwoest. -
Brand van ongekende hevigheid. -
Be brandweer stond machteloos. -
Belendende perceelen behouden.
Te Rotterdam heeft in den nacht van Zondag op
Maandag een brand gewoed van ongekende hevig
heid. Het groo:te Arena-theater, de vroegere Circus-
Schouwburg, welke stond aan het Stationsplein, is
door het alles vernielende vuur verwoest en tot den
grond toe afgebrand.
Van de theaterzaal, het tooneel en het decor-ate
lier is slechts een trieste, rookende ruine overgeble
ven Slechts het voorgebouw, waarin zich de foyer
en een aantal woningen bevonden, staat nog overeind,
doch is aan de achterzijde ernstig door het vuur be
schadigd. Uok de zolderverdieping is voor een deel
uitgebrand.
Door dezen brand heeft het Rotterdamsche Amu
sementsbedrijf een zware slag getroffen.
De ontdekking van den brand.
Te 4.35 uur is het eerste bericht over den brand
bij de alarmcentrale binnengekomen. Het was afkom
stig van den stoker van het Arena-gebouw, A. J. van
Hest, die den brand te ruim kwart over vier ont
dekte.
Tot ongeveer half 4 hebben de tooneelknechts in
het gebouw gewerkt om alles voor de middagvoor
stelling in gereedheid te brengen.
Toen allen naar huis gingen, bleef alleen de sto
ker van Hest in het gebouw, om de centrale ver
warming te bedienen. Hij is wat gaan rusten op een
divan in den kelder bij de ketels.
Een hevige knal.
Te kwart over vier werd hij plotseling uit zijn
slaap opgeschrikt door een knal. Hij probeerde het
licht op te draaien, doch er bleek een defect te zijn.
Het licht vrigerde.
Vermoedenue dat er iets ernstigs aan de hand was,
liep hij naar de groote zaal Bij het open trekken
van de deur kwam een dichte rook hem tegemoet.
Een brandend stuk hout viel hem voor de voeten en
oen hij naar boven keek, zag hij bij de projectie-ca
bine. achter in de zaal een vuurgloeu
Direct waarschuwde hij telefonisch de brandweer,
alsook den bedrijfsleider, die in de nabijheid woont.
Ook de brandwacht van het theater was spoedig ter
plaatse, maar reeds stond het geheele gebouw in
vlammen.
Het eenige wat men kon doen was de boeken en
bescheiden uit het kantoor te halen. Men trachtte ook
nog de brandkast weg te sleepen, doch deze bleek te
zwaar te zijn.
Kort daarna loeiden de vlammen door het geheele
gebouw.
Groot materiaal.
De inmiddels ook gearriveerde brandweer tastte de
vlammenzee met groot materiaal aan. Van alle kan
ten spoot men enorme hoeveelheden water in het
brandende gebouw.
De Diergaarde in gevaar.
De groote diergaarde, welke a.h.w. tegen het bran
dende gebouw aan ligt, heeft ook nog in gevaar ver
keerd.
De toestand was daar dan ook hier uiterst critiek
en het is een groot geluk geweest, dat de wind Zuid-
Zuid-Oost was, dat wil zeggen van de Diergaarde af
woei.
Het heeft er anders gespannen. Een machinestoker,
die den brand gewaar was geworden, had onmiddel
lijk de directeur van de Diergaarde, den heer Kui
per gewaarschuwd. Deze alarmeerde zijn personeel
om alle maatregelen te treffen voor een eventueel
overslaan van het vuur naar de verblijfplaatsen van
de beesten. Zou dit gebeurd zijn dan was het lot van
de roofdieren bezegeld geweest. Kisten en hokken
waren niet zoo snel te vinden en het eenige wat er op
zou gezeten hebben was de dieren te dooden. Oppas
sers hebben met revolvers klaar gestaan.
Bij de hokken van de apen had men kisten opge
steld om de dieren in geval van nood weg te bren
gen.
Met onverminderde kracht.
Het vuur woedde met onverminderde kracht verder
Te kwart voor vijf kwam de koepel al naar henedeu
en achter elkaar bezweken de gegolfde ijzeren wan
den, die gloeiend heet waren en waarop het blusch-
water sissend verdampte. Vanuit de ingewanden van
het brandende gebouw klonk telkens een dof gerom
mel van ineenstortende muren en balken.
Hooge vuurzuilen schoten telkens van achter den
voorgevel op en het regende vonken op het Stations
plein. Het weer was den armen brandweerlieden al
lerminst gunstig. Er heerschte 'n felle koude, die het
bluschwater onmiddellijk deed bevriezen. Het was
tusschen den wirwar van slangen dan ook levensge
vaarlijk- De straat was al spoedig herschapen in een
spiegelglad vlak waar men heel wat moeite had om
zich staande te houden. Niettemin werd er met on
verminderde animo gewerkt.
Een Gezellengobouw in gevaar.
Om half zeven in den morgen, men meende reeds
het tc hebben gewonnen, steeg uit het dak van het
belendende St. Jozeph Gezellengebouw rook op. Toen
de brandweer op onderzoek uittoog, bleek het dat
hier ernstig gevaar dreigde. Tenslotte werd ook hier
de vlammenzee overwonnen.
Het vuur meester.
Om ongeveer 8 uur was men het vuur meester. Van
het eens zoo trotsche gebouw staat vrijwel niets meer.
Men vermoedt dat kortsluiting de oorzaak is van
den brand.
Noodlottig ongeluk op een onbe-
waakten overweg bij Houten. --
Twee dooden en een zwaar ge
wonde.
In de gemeente Houten nabij het station Schalkwijk
is op den onbewaakten overweg gistermorgen halftien
een vrachtauto door den sneltrein uit Limburg aange
reden. Een der drie inzittenden werd gedood, terwijl
een tweede stervende is. De derde, de chauffeur, werd
zwaar gewond naar het ziekenhuis te Utrecht overge
bracht. Ook voor hem vreest men het ergste.
Dit is voor de derde maal, dat binnen een jaar een
doodelijk ongeval heeft plaats gehad bij een van de drie
onbewaakte overwegen in deze gemeente. Thans is het
de onbewaakte overweg, die juist op de grens van
Houten en Schalwijk ligt, de plaats van een drama ge
weest, waarbij twee jonge mannen om het léven zijn
gekomen. De circa 55-jarige bakker De Groot uit Amei-
de die eveneens expediteur is,kwam gistermorgen onge
veer halftien van zijn woonplaats af op weg naar
Utrecht in een Chevrolettruok. M.et twee losse hulpen,
de gebroeders van Bruggen resp. 16 en 19 jaar oud, en
eveneens uit Ameide, zat hij in de cabine.
Aan den overweg zag hij den trein naderen die om
9.33 uit Utrecht was vertrokken, waarom hij zijn auto
tot stilstand bracht. Nadat de trein gepasseerd was,
bracht hij zijn wagen weder op gang en reed vervolgens
den overweg over. Hij keek daarbij blijkbaar heelemaal
niet in de richting, waarin de trein, die was gepasseerd,
zich verwijderde, zoodat hij niet bemerkte, dat van dien
zelfden kant een andere trein naderde, namelijk dia wel
ke om 9.03 uit Den Bosch was vertrokken.
Alhoewel, naar enkele ooggetuigen verzekerden, de
machinist nog poogde den aanstormenden trein tot stil
stand te brengen, was een ramp niet meer te voorko
men. De vrachtauto wed totaal uit elkaar geslagen en
enkele meters verder van den spoordijk geworpen. Tien
tallen meters ver vlogen de stukken hout in het rond.
Enkele menschen. die hot drama zagen afspelen, scho
ten toe. terwijl de trein nog enkele meters voortgleed
en toen tot stilstand werd gebracht.
Toen men bij het wrak van de auto kwam constateer
de men dadelijk, dat het ongeluk reeds twee dooden had
geëischt. De gebroeders van Bruggen waren op slag ge
dood, terwijl de lijken onherkenbaar waren verminkt. De
heer De Groot zelf, alhoewel hoogst ernstig gewond,
was nog in leven. Met den trein, die na enkele minuten
de reis vervolgde is hij naar Utrecht overgebracht, waar
hij in de rijksklinieken is opgenomen. De lijken der bei
de jonge mannen zyn naar de begraafplaats van Schalk
wijk vervoerd.
Zooals begrijpelijk heeft dit ongeluk, in de gemeente
Houten en Schalkwijk, die reeds meer dergelijke drama's
binnen haar grenzen zagen afspelen, groote verslagen
heid verwekt.
ALKMAAR.
Telefoon 1525.
OP DE VERLAAGDE PRIJZEN.
Depót: de heer B. G. G. König,
Hoogzijde, Schagen.
Drie dooden; vyf gewonden
PARIJS. 16 Januari (V.D.)
Bij de „Lanterne de Rochevorbon", een bekende rots
tusschen Vouvray en Tour is Maandag onverwachts een
groot rotsblok losgeraakt en op drie in het dal liggende
huizen terechtgekomen, welke geheel werden vernield.
Een der drie huizen werd een prooi der vlammen. Uit
het puin werden de lijken geborgen van twee vrouwen.
Zes zwaargewonden moesten naar een ziekenhuis wor
den vervoerd, waar een van hen even na aankomst over
leed. Ingenieurs Hadden reeds langen tijd gewezen op
het gevaar van een dergelijke rotsstorting en de bewo
ners der drie huizen aangeraden de huizen te verlaten
Dezen waren daar toen niet op ingegaan.
Bijeenkomst van oudstryders te Berlijn.
Von Schleieher over het leger.
De dag, waarop voor 62 jaar het Duitsche rijk werd
gesticht, is door den Kyffhauserbond herdacht met een
bijeenkomst, waarin Rijkskanselier von Schleieher een
rede hield, die door alle Duitsche radiostations is uit
gezonden.
Aan de bijeenkomst werd ook deelgenomen door
rijksprejdent von Hindenburg, den ex-kroonprins, prins
Eitel Friedrich, generaal v. Hammerstein, admiraal
Rader, veldmaarschalk Mackensen en voorts verschei
den ministers en oud-ministers, o.w. von Papen. De
rijkspresident werd bij zijn aankomst en vertrek door
een groote menigte toegejuicht, evenals de ex-kroon-
nrins er »rins Eitel Friedrich.
Na een welkomst
woord van den
voorzitter, generaal
von Horn, werd het
woord gevoerd door
rijkskanselier von
Schleieher. Deze
zeide, dat het Duit
sche Rijk, hetwelk
62 jaar geleden
werd gesticht, zijn
ontstaan niet in da
laatste plaats dankt
aan den geest en
de dapperheid van
net Duitsche leger.
Daarom wérd het
zoo krenkend ge
acht, dat het ver
drag van Versailles
het Duitsche volk
verbood wapens te
dragen. Van ouds
her immers werd
VON SCHLEICHER.
het recht om wapens te dragen beschouwd als het tee-
ken van den vrijen mensch.
Thans is de rechtsgelijkheid weer verworven en in
dit verband moet het woord van den rijksminister van
Buitenlandsche Zaken herhaald worden, aldus von
Schleieher, dat de rijksregeering geen ontwapenings
conventie zal onderteekenen, die met dit beginsel geen
rekening houdt. Overigens willen wij slechts dezelfde
veiligheid als elk ander land, zoo ging de rijkskanselier
voort, en ik zou er hier den nadruk op willen leggen,
dat ik den algemeenen weerplicht een «eer begeerens-
waardig doel acht. Doch hoe de uiterlijke vorm ook
moge zijn, de weermacht moet steeds bezield zijn door
een geest van discipline en kameraadschap. Ten slotte
deed von Schleieher een beroep op de saamhoorigheid
der Duitschers, waarby hij den rijkspresident tot voor
beeld stelde.
Fransche en Engelsche perscommentaren
Uit Parijs. Naar aanleiding van de Duitsche oud-
strijd ers-b ije enko mst en de rede van von Schleieher,
wijst een aantal bladen op de bijzoader hartelijke be
groeting tusschen den rijkspresident von Hindenburg
en den ex-kroonprins. Het „Petit Journal" schrijft, dat
de demonstratie duidelijk heeft bewezen, hoe gering het
ondenscheid tusschen het oude en 't nieuwe rijk is. Wel
heeft men de totstandkoming van het rijk gevierd,
doch geen der redenaars heeft de gelegenheid gebruikt
om ook aan de republiek te herinneren, die men thans
nog slechts duldt in afwachting van betere dagen.
In de Engelsche pers wordt bijzonder den nadruk
gelegd op de verklarig van den rijkskanselier, dat
Duitschland een volgens de methode van den algemee
nen dienstplicht tot stand gekomen leger noodig heeft.
