Alititei Mins-
llmttiiit- Lnilinillil
MEGTtiEE
De Zeven Provinciën.
Resolutie van liet C.A.M.B.0.
GehamerdünnenTheebusje
Uitgevers: N.V. v.h. TRAPMAN Co, Schagen.
EEN GEVANGEN OFFICIER
VERTELT
i's
U VINDT GEEN
££TERE
W
Theelepelxies op vier
Taartvorkjes op een
Tmeezeerje.
MILLIOENEN-ZWENDEL
AUTOBUS IN EEN RAVIJN
GESTORT
Zaterdag 11 Februari 1933.
SCHEER
76ste Jaargang No. 9227
CODRANT.
Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder
dag en Zaterdag. Bij Inzending tot 's morgens 8 uur, worden Adver-
tentiën nog zooveel mogelijk in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
POSTREKENING No. 2J330. INT TELEF. No 20.
Prijs per 3 maanden f 1.80. Losse nummeri 6 cent. ADVERTEN-
TlëN van 1 tot 5 regels fO.85, iedere regel meer 15 cent (bewijsno.
inbegrepen). Groote lettere worden naar plaatsruimte berekend.
EERSTE BLAD
DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER BLADEN
Wat er te Oleh-leh bij het vertrek
van 't mnitende schip gebeurd is.
(Vervolg van pagina 1 Derde Blad.)
Na het verhaal over wat zich bij den Vlakken Hoek
had afgespeeld, vertelde luitenant De Vos van Steen-
wijk. van de gebeurtenissen voor het vertrek van het
muitende schip. Toen hij op de reede van Oleh-lek
den avondloop had gedaan, tijdens de wacht, had hij
opgemerkt, dat de Europeesche machinist Boschart
met een aantal inheemsche matrozen bezig was de
statietrap in tc halen.
De heer De Vos van Steenwijk legde toen de hand
op zijn heup en stelde deze mannen de vraag, wat
dit beteekende. Hierop staakten zij onmiddellijk het
inhalen van de statietrap. Verder gebeurde er niets.
„Er was - aldus vervolgde hij zijn verhaal nu
eenmaal "eel ontstemming, doch op dat oogcnblik
niet merkbaar meer dan gewoonlijk."
Officieren van bed gelicht
Maar toen luitenant De Vos van Steenwijk reeds in
tijn kooi lag, werd hij daar uitgehaald en geleid te
genover een troep inheemsche schepelingen, die dui
delijk den indruk maakten, dat zij geen geweld in
den zin hadden, mits de officieren beloofden dat zij
dezelfde houding zouden aannemen.
De muiters zetten aan dit verzoek kracht bij door
het feit te releveeren, dat zij reeds twee jonge offi
cieren, de luitenants ter zee Kooi cn Stegemau van
hun bedden hadden gelicht, zoomede eenige Europee
sche onderofficieren, die onmiddellijk gedood zouden
worden, zoodra een schot mocht worden gelost.
Verder mochten de gevangen officieren op het
schip voortleven als gewoonlijk.
Verzet van de officieren zon slechts nood
lottige gevolgen hebben gehad.
Nu zal men de vraag stellen, zoo vervolgde de ver
teller: „Waarom hebben jullie niet een flinke bloed
plas gemaakt?", maar alle omstandigheden waren te
gen.
Éénmaal hebben we een kleine verzetsactie gevoerd,
maar toen is er onmiddellijk door de muiters op ons
geschoten, maar bij die gelegenheid werd niemand
nog geraakt. Wij beseften toen wederom dat twee
collega's hierdoor een zekeren dood zouden vinden
en dat de Europeesche onderofficieren eveneens zou
den worden vermoord, een consequentie, welke wij
niet voor onze rekening hebben genomen.
Wij hebben natuurlijk steeds uitgezien naar het
oogenblik waarop wij het Java-eskader zouden ont
moeten.
Aan het betreurenswaardig wegvaren was al niets
meer te doen. Dit wegvaren is ook niet onze schuld.
Dit ligt aan den geheelen toestand."
Muiters hadden geen bom verwacht.
Toen de vliegtuigen van het. eskader verschenen,
verwachtten de officieren een waarschuwingsbom.
De muitere hadden evenwel op zoo'n bom niet ge
rekend. Eén hunner toch had den waarborg gege
ven, dat men zich van actie zou onthouden, zij ver
keerden in de meening rustig te kunnen onderhande
len.
De naderende strijdmachten wekten daar
door eerder spot dan angst.
De muiters verkeerden in de meening, dat thans het
moment tot het stellen van hun eischen eerst recht
gekomen was.
Op dat oogenblik viel de bom.
Hiermede was de historie ineens ten einde
Twee-en-twintig dooden.
Later seinde Aneta uit Tandjong Priok, dat de
doodenlijst in de laatste uren gestegen is tot in to
taal 22. Het zijn de drie reeds genoemde Europea
nen en negentien inheemsche schepelingen, waar
van er vijf onherkenbaar verminkt zijn.
Bij de in totaal zeven zwaar gebonden bevindt zich
een Europeaan, die nog niet geïdentificeerd is.
Een voorloopige informatie aan boord van de „Piet
Hein" bracht aan het licht, dat de zwaar gewonde
inlandsche matroos eerste klasse Paradja een be
kend instigator van ontevredenheid is, aan wien
vrij groote invloed wordt toegeschreven.
Voorts is, zooals boven gemeld, aan boord van de
„Piet Hein" overleden de inlandsche schepeling Ba-
sir, die tijdelijk zou hebben gefungeerd als comman
dant van „De Zeven Provinciën".
De luitenant ter zee De Vos van Steenwijk verklaar
de hieromtrent overigens weinig met zekerheid te
weten. Wel wist hij te vertellen, dat. de navigatie ge
durende den muiterstocht geleid werd door den in-
landschen schepeling Tuhumuna, hetgeen door den
officier geen bijzondere kunst werd geacht.
Minister De Graaff's oordeel over den af
loop der muiterij.
Aneta Holland verzocht minister De Graaff zijn
oordeel te willen geven over den afloop der muiterij.
Zijne Exc. zeide dat hij van oordeel was, dat de af
loop der gebeurtenissen in het algemeen bevredigend
is geweest, daargelaten de droevige omstandigheid
dat het menschenlevens heeft gekost. Het aantal ge
vallenen is niet gering, maar dit was niet anders te
verwachten nu van de zijde der muiters de verdwa
zing tot het uiterste werd gedreven.
Vergadering te Den Helder. De
muiterij algekenrd. Clementie
voor de muiters bepleit.
Over de vergadering van het C.A.M.B.O., Donder
dagavond in het Casino te Den Helder gehouden, heb-
ben we reeds in ons extra-nummer van gister melding
gemaakt Ook dat het onmogelijk was voor degenen,
om tot deze vergadering te worden toegelaten, die niet
in uniform liepen. Een verslag van deze vergadering
konden we gister dus niet geven.
Uit wat thans echter naar bulten bekend wordt heeft
de spreker, de heer P. S. van der Vaart, socialistisch
wethouder van Den Helder en bestuurder van het C.A.-
M.B.O. een uitvoerige beschouwing gegeven over het
verloop van de salarisactie van „Cambo" en becritiseer-
de de houding van den Minister van Defensie, omdat de
indruk gewekt was. dat de salariskorting niet zou door
gaan en eerst by de aangekondigde salarisherziening
nader zou worden toegepast
Verder werd critiek uitgeoefend op het niet toestaan
van een audiëntie by den minister, Immers men miste
nu de gelegenheid om mededeelingen te doen betref
fende de mentaliteit van het personeel in Indië.
Sprekende over de muiterij werd een zoodanig op
treden sterk afgekeurd, maar door de verschillende ver
slechteringen was de stemming zeer ongunstig gewor
den. Spr. bepleitte clementie voor de dienstweigeraars
en muiters, en hoopte dat slechts ln het uiterste geval
geweld gebruikt zou worden.
Nadat de spreker zqn uiteenzetting had beëindigd
deelde de voorzitter mee. dat ter vergadering twee te
lefoonberichten waren binnengekomen, dat de regeering
was afgetreden. Dit bericht verwekte groote instem
ming en werd met donkerend applaus begroet.
Vervolgens werd een resolutie voorgesteld:
,,De groote vergadering van marinepersoneel, belegd
door het CA.M.B.O. in het Casino te Den Helder en
bezocht door duizend personen,
kennis genomen hebbende van de per 1 Januari 1933
opgelegde nieuwe salarlskortlng aan het marine-perso
neel in Oost-Indië en de gebeurtenissen, die in verband
daarmede hebben plaats gevonden,
gehoord de discussies,
overwegende, dat in gevolge het bepaalde in de sta
tuten van de Cambo-bonden de actie dezer bonden
steeds gevoerd moet worden langs wettigen weg en met
Inachtneming van de krqgstucht,
overwegende, dat door de Cambo-bonden mede op
grond van voornoemden regel elke actie, waarby de
wettige weg wordt verlaten en Inbreuk wordt gepleegd
op de krygstucht, altqd is en zal worden afgekeurd,
protesteert met klem tegen de uitlatingen in het
parlement en de pers, waaxby wordt geïnsinueerd, dat
de Cambo-bonden door hun optreden een geest van
verzet tegen de krygstucht zouden hebben aange
kweekt en thans verantwoordelijk gesteld dienen te
worden voor de excessen, die in Oost-Indië hebben
plaats gevonden,
constateert men instemming, dat de besturen van de
bonden in Oost-Indië tot het uiterste hebben gepoogd
de actie van het marLne-personeel in de juiste banen
te leiden en voorts tot hun plicht hebben gerekend de
autoriteiten te waarschuwen voor den geest van ver
zet, die onder het personeel tegen de maatregelen be
treffende de salariskorting dreigde te ontbranden, be
treurt het, dat de minister van Defensie aan het Cam
bo niet de gelegenheid heeft geboden om zoowel in het
belang der marine of in het belang van het personeel
zijn meening ter zake kenbaar te maken,
is van oordeel, dat mede door deze uitzonderiyke be
handeling de by het Cambo aangesloten bonden zqn
belemmerd in hun optreden ten sanzlen van het be
hartigen der belangen van de leden en daardoor ook
ln mindere mate hun geruststellenden invloed, op den
geest van het personeel hebben kunnen doen gelden.
2. dat met den geheel onverwachten maatregel
verhooging van de salariskorting per 1 Jan. '33 in
Oost-Indië de soldyen beneden het uiterste minimum
zijn teruggebraoht en het verklaarbaar moet worden
geacht, dat een dergelijke verlaging van het levenspeil
betrokkenen ten zeerste verontrust, ofschoon uiteraard
de naar aanleiding hiervan gepleegde Inbreuken op de
krygstucht niet kunnen worden goedgekeurd en ten
hoogste moeten worden betreurd,
spreekt de hoop uit, dat de minister van Defensie
alsnog maatregelen zal willen overwegen, waardoor
de knellende druk van de nieuwe salariskorting wordt
opgeheven en vooits bq het beoordelen van de gepleeg
de strafbare handeling zooveel mogelqk clementie zal
willen betrachten,
en doet een dringend beroep op alle marine-sohepe-
lingen om vooral in de huidige omstandigheden hun
plicht te blqven vervullen en zich in nog grooter aan
tal aan te sluiten by de Cambo-bonden, opdat door
een zoo eensgezind mogelqk optreden de goede behar
tiging van alle belangen biyft gewaarborgd.
Bevat tevens bons
voor enkele praktische
chroomsi lver vlekvrij
gebruiksvoorwerpen.
Inderdaad een
smaakvolle reclame
U kunt ze iedereni dag
gebruiken
Reeds spoedig kan men
IN HET BEZIT ER VAN KOMEN
u hebt5leci-its50punten
te sparen en U ontvangt
reeds een zestal.
Bij 150 punten ontvangt
U een prachtig
GEBRUIKTE AUTOMOBIELEN
verkoopen wij onder GARANT IK en op PROEF
Garage C NIEUWLAND BERGEN.
Twee oplichters gearresteerd
Antwerpen, 10 Febr. (V.D.) De recherche te
Antwerpen heeft gisteren twee personen, genaamd Flo-
ren en Van Schoonbeke gearresteerd, die zich reeds
eenige jaren uitgaven als grootindustrieelen en door het
stichten van gefingeerde ondernemingen tal van perso
nen voor millioenen hebben opgelicht. De beide gearres
teerden opereerden niet alleen in België, doch ook ir.
Engeland, Frankrijk, Nederland, Duitschland en Roe
menië. Teneinde een basis voor hun finantieele opera
ties te hebben, stichtten zij te Brussel de „Belgian In-
vestment Trust", die er in één der voornaamste straten
van Brussel een luxieus ingericht kantoor op na hield,
waarin echter slechts drie bedienden werkzaam waren.
Deze trust was de kern van een concern van gefingeer
de ondernemingen en de zaken bestonden voornameiyk.
uit het aan den man brengen van aandeelen en obliga
ties der 2.g.n. ondernemingen.
Men was zoogenaamd met de Roemeensche regeo-
ring in ondenfiandeling over den aanleg van groote
waterwerken, aan welker financiering nog slechts 30
millioen franc ontbrak. Informaties werden ondertee
kend met de vervalschte handteekening van vooraan
staande personen. Ook aan het vervalschen van che
ques schijnt men zich herhaaldeiyk te hebben schuldig
gemaakt. By een huiszoeking in het kantoor vond
de politie slechts de correspondentie, waaruit bleek
dat men een bedrag van millioenen als resultaat van
de jongste oplichtingspogingen verwachtte.
Heriuneringsbordje Afsluitdijk.
De pqpenfabriek „Zenith" te Gouda heeft laten
vervaardigen een in relief uitgevoerd Gouda-aarde-
werk herinneringsbordje. Dit bordje stelt voor de pro
vinciën Noord-Holland en Friesland, welke door den
afsluitdyk verbonden zqn. Bovenaan staat „Eerste
reis afsluitdijk 1933", terwijl om de namen Holland en
Friesland de golven spoelen en weer hierboven een
dorp verryst.
Dezen 35 K.M. langen tocht reeds is het eerste jaar
van de openstelling te hebben volbracht, geeft altqd
een aangename herinnering, waarvoor deze bordjes,
uitgevoerd in verschillende kleuren, in den handel
gebracht zullen worden.
De griep in Engeland.
Afnemend aantal sterfgevallen.
Uit Londen. 9 Febr.
Het aantal sterfgevallen tengevolge van de griep-epi-
demle neemt lichtelqk af. De vorige week stierven in
de groote steden van Engeland en Wales 1911 perso
nen tegen 1934 ln de daaraan voorafgaande week.
In Groot Londen overleden de vorige week 647 pers.
Van 100 meter hoogte. Noodlot
tig verkeersongeluk in Spanje.
10 dooden, 15 gewonden.
Reuter seint uit Madrid:
In de omgeving van Gijon (provincie Oviedo) heeft
een zeer ernstig verkeersongeluk plaats gehad.
Een vol-bezette auto-omnibus stortte in een 100
meter diepe rotskloof. Tien passagiers waren op slag
dood. Vijftien personen werden gewond.
Op het traject Caseres-Merida kwam een personen
trein in botsing met een goederentrein, waardoor
eenige wagons werden vernield en dertien passagiers
werden gewond.
Auto in diepte gevallen bij Nice.
Uit Nice:
In de vroege ochtenduren is en auto met vier in
zittenden in de buurt van Nice van een hoogte van
50 meter naar beneden gevallen. Twee der inzitten
den werden gedood, twee anderen ernstig gewond.
Het vertrouwde adres voor
VERGROOTINGEN:
FOTOGR. ATELIER ARPAD MOLDOVAN,
NIEUWE NIEDORP.
Geopend dagelijks, ook 's Zondags.
Schuur ingestort.
Een jongen onder het neervallende
gedood.
puin
Vrydagmorgen om 9 uur is in de Kroonstraat te Ub»
recht een schuur ingestort, welke met het oog op een
verbouwing gedeeltelqk zou worden gesloopt. Een twee
tal mannen en een jongen van 14 jaar waren aan het
werk toen het ongeluk gebeurde.
De jongen werd onder het puin bedolven en op slag
gedood, terwijl de beide mannen schade opliepen. Een
van hen was op een der muren bezig toen de twee mu
ren naar elkaar toevielen. Hij had de tegenwoordigheid
van geest van den eenen muur op den anderen te sprin
gen, waardoor hij voorkwam, dat hq tusschen het puin
geraakte. Van den tweeden muur kon hij met een flin-
ken sprong den grond bereiken.
OVERREDEN EN GEDOOD.
Uit Amersfoort. 10 Febr. Vanmiddag omstreeks
half twee heeft op den Westsingel te Amersfoort een
ernstig ongeluk plaats gehad. De 24-jarige Mej. Sny'ders
uit de Rembrandstraat,' die daar op haar fiets reed.
werd door een achter haar rijdende zeswielige vracht
auto van de firma Koetsier uit Ede gegrepen en over
reden. Het slachtoffer kreeg het rechterachterwiel van
de auto over het lichaam en overleed vrqwel onmiddel
lijk na het ongeluk, Mevr. Snijders was gehuwd en moe
der van twee kinderen.
