De muiterij op de „Potemkin"
belbao
del
Plaatselijk
Zaterdag 11 Februari 1933.
SCHAGER COURANT.
Tweede blad. No. 9227
Rollend over den Oceaan
DE MOOISTE FOTO
Ingezonden Stukken.
Strijd uw strijd
Nieuws.
Hoe in 1905 muiters het Russische
slagschip „Potemkin"
overmeesterden.
Persoonlijke herinneringen van een ge
dwongen deelnemer aan den opstand
door
B. ALEXEJEW.
IK was in het jaar 1905 als jong luitenant ter zee
ingedeeld bij de keizerlijk Russische Zwarte
Zeevloot. Mijn schip was de pantserkruiser
„Potemkin" Toen ik ongeveer een maand aan
boord was, begonnen de matrozen te klager. ov°r
slecht eten en slechte verpleging Zij beweerden, dat
zij in de grutten zand hadden gevonden en beklaag
den zich over te kleine portie's. De pantserkruiser
verliet de haven van Sebastopol en zette koers naar
Odessa.
In Odessa werd versch proviand ingenomen. Het
vleesch was door den scheepsarts onderzocht gewor
den en goedgekeurd. Twee dagen later, toen wij juist
aan het middageten zaten, vernamen wij een heftig
geschreeuw op het dek. Trommels werden geroerd
en commando's weerklonken. Ik snelde aan het dek
en vond daar den kapitein, omringd door matrozen.
De kapitein beval de namen der matrozen, die, zoo
als ik later vernam, hadden geweigerd van de soep
te eten, omdat het soepvleesch volgens hen bedorven
was, te noteeren. Eén der matrozen, verontwaardigd
over dit bevel, dreigde den kapitein met zijn ge
weer en riep uit: „Ik zal je laten ophangen!". De
toestand scheen buitengewoon ernstig te zijn. Plotse
ling weerklonken meerdere schoten en wij zagen, hoe
een aantal officieren door matrozen in zee geworpen
werden, waar zij wanhopig met de golven worstelden,
terwijl de matrozen op hen schoten. De kapitein be
val mij in het wapenruim post te vatten. Ik ging naar
beneden, doch direct legden eenige matrozen hun
geweer op mij aan. De kwartiermeester Matjoe
schenko hield hen echter tegen en zei: „Wees u maar
kalm, wij zullen u niet dooden!" Op hetzelfde oogen-
blik verscheen er nog een andere officier, luitenant
Ton, onder de opgewonden matrozen op het dek. Ook
tegen hem zeide Matjoeschenko: „Wees u maar
kalm!',' waarop de luitenant antwoordde: „Wees jij
zelf kalm, ezel!" Matjoeschenko legde zijn hand op
de schouderbedekkingen van Ton en brulde: „Weg
met die rangteekens!". „Jij hebt ze me niet gegeven!"
schreeuwde Ton terug. Op hetzelfde oogenblik trok
Matjoeschenko zijn revolver en vuurde op den luite
nant, die dood ineen zakte. Intusschen had men op
het dek ook reeds den kapitein vermoord.
Wat nu te doen? Ik verzamelde de manschappen
om mij heen, om verdere stappen mot mij te bespre
ken. De matrozen deelden mij mede, dat zij mij met
algemeene stemmen tot kapitein van het pantserkrui
ser benoemd hadden. „Breng ons naar Odessa!", eisch-
4en zij. Er bleef niets anders over. dan het commando
van de muiters over te nemen om hen zoo van an
dere domheden terug te houden. Men gaf mij de
scheepskas in beheer, welke ruim 24.000 roebel aan
goud en papieren bevatte.
Den volgenden dag bereikten wij Odessa. Een boot
met gendarmen kwam langszij, maar de matrozen
riepen hen toe: „Keert direct terug!", wat zij onmid
dellijk deden. In Odessa scheen het bericht van het
oproer als een loopend vuurtje rond te gaan. Ontel
bare bootjes met particulieren, waaronder een groot
aantal studenten, voeren om den kruiser heen. Twee
revolutionairen slopen op het schip en namen de
leiding in handen. De een was lid van de Russisch
sociaal-rcvolutionnaire partij, een man, die den schuil
naam Kyrill had aangenomen, maar in werkelijkheid
Bschesowsky heette, de andere was een zekere Feld-
niann. De revolutionnairen trachtten de manschappen
over te halen Odessa te beschieten. De tijd was aan
gebroken, verklaarden zij, om de stad te bemach
tigen en de Czaristische troepen te verdrijven.
Odessa zou dan een steunpun' kunnen worden van
de revolutionnaire partij in den komenden burger
oorlog tegen het Czaristische régime. Ik praatte het
den matrozen uit liet hoofd, zich tot zulke groote
stappen laten verleiden en verzocht hun, de nog op
bel pantserkruiser achtergebleven officieren in vrij
heid te stellen. Mijn verzoek werd ingewilligd, maar
mij lieten de muiters niet aan land gaan.
Den volgenden morgen kwam er een deputatie van
studenten aan boord v. d. „Potemkin" en verklaarde,
dat de Czaristische troepen direct zouden ovcrloopen
naar de revolutionnairen, zoodra deze het vuur op
de stad zouden openen. Een deel van de bemanning
was vóór het bombardement, een ander deel ertegen.
Ik stelde haastig een compromis voor, n.1. om drie
schoten met los kruit af te voeren, hetgeen tenslotte
werd gedaan. Nauwelijks was liet laatste blinde schot
afgevuurd, toen er nóg een schot kraakte en een gra
naat in de stad sloeg. Het was de kwartiermeester
Matjoeschenko, die op eigen houtje de beschieting dei-
stad had ondernomen. Er werdén nog enkele scherpe
patronen afgegeven, doch het meer bezadigde deel
der bemanning verhinderde door een energiek optre
den een verder bombardement. De pantserkruiser
bleef op de reede van Odessa wachten op de ontwik
keling der gebeurtenissen.
Reeds vroeg in den morgen van den volgenden dag
verscheen er aan de horizon een vloot van 5 groote
slagschepen en verscheidene kanonneerbooten. Wij
ontvingen een door admiraal Wischnewetzki onder
teekend telegram van den volgenden inhoud: „De
Zwarte Zee-vloot is zeer getroffen door uw gedrag.
Laat de tegenstand varen. Een berouwvol hoofd wordt
ook door het zwaard gespaard." De bemanning van
den pantserkruiser antwoordde: „Wij verzoeken den
admiraal om persoonlijke onderhandelingen". Maai
de vloot verdween weer uit het gezicht. Ik was in
tusschen op bevel van Matsjoeschenko uit mijn com
mando ontzet geworden. De leiding van het schip was
in handen gegeven van een soort commissie, waar
van ook de beide revolutionnaire agenten deel uit
maakten. Den volgenden dag kwamen te Odessa
twee pantserschepen binnen. Het waren de „Twaalf
Apostelen" en de „Heilige George". Dc bemanning de
zer schepen begroette ons met een hartelijk „Hoera!".
Ook deze heide kruisers waren in handen van mui
ters. De officieren werden aan land gebracht. De
beide agenten, die hun kwartier op ons schip hadden
opgeslagen, begaven zich naar de beide andere sche
pen en hielden daar ophitsende redevoeringen. Zoo
verliepen er eenige dagen. Toen ik den derden dag in
mijn kajuit zat, hoorde ik plotseling den uitroep:
„„De Heilige George verlaat de reede!". Ik liep naar
buiten, maar viel daar plotseling, waarschijnlijk ten
gevolge van de inspanning der laatste dagen, in on
macht. Toen ik drie uur later weer bijkwam, bevon
den wij ons weer in volle zee en ik hoorde, dat wij
koers zetten naar Roemenië. Wij bereikten Con-
stantza, waar wij 'n saluutschot losten, dat niet werd
beantwoord. Den volgenden dag voeren wij verder. De
commissie scheen zonder eenig redelijk overleg te
werk te gaan. Wij voeren heen en weer als de „Vlie-
Het gebeurde met de „Zeven Provinciën"
roept herinneringen wakker aan die andere groo
te, wereldgeschiedenis gemaakt hebbende muiterij
op 't Russische slagschip „Potemkin". in de da
gen toen het bolsjewisme nog geboren moest
worden.
Door een gelukkige omstandigheid zijn wij in
de gelegenheid een authentiek verslag van deze
muiterij te brengen van de hand van een oogge
tuige, welke aan boord van den „Potemkin"
den rang van luitenant ter zee bekleedde.
Onwillekeurig zullen onze lezers vergelijkin
gen treilen met hetgeen op het Nederlandsche
oorlogsschip gebeurde. Ook dc muiterij op den
„Potemkin" had geen revolutionaire oorzaken en
in den beginne slechts de bedoeling tegen het
slechte eten te protesteeren....
geilde Hollander zonder een bepaald doel voor
oogen. Kort daarna werd bericht: „Wij gaan terug
naar Fedosia in de Krim!" Onderweg werd een roode
vlag met de woorden „Vrijheid, Geiijkheid, Broeder
schap" gemaakt en toen de kruiser de haven van
Feodosia binnenliep, werd deze roode vlag gehe-
schenliet was de eerste maal. dat een rooce
vlag op een schip van oe Keizerlijke Russische vloot
wapperde. De bemanning verlangde den burgemeester
der stad te spreken; deze kwam aa* boord en leverde
tenslotte de benoouigde levensmiddelen, waaronder
vier koeien en 400 zakken meel.
Ook hier werd dc vraag overwogen, of het aan te
bevelen zou zijn, de stad tc bombardeeren. Ik zag, dat
de bewoners van Feodosia in allerijl hun stad verlie
ten. De bemanning van den kruiser wist echter niet
meer wat zij wilde. Ei werd beraadslaagd. Het mee-
rendeel der matroze i was er voor om naar Roemenië
te koersen en zich daar in veiligheid te brengen. De
agent, kameraad Kyrill, trachtte her. Ie overreden,
aan de Kaukasische kust te landen, daar den krui
ser in de lucht te laten vliegen en dc opstandelingen
in den Kaukasus te helpen. In den Ivaukasus was
n.1. een opstand uitgebroken tegen het Czaristische
bewind. Maar de bemanning wilde op deze voorstel
len niet ingaan en verkoos de vlucht naar Roe
menië.
Kort daarop voer de pantserkruiser voor de tweede
maal de haven van Constantza binnen. De commissie
gaf de haveninspectie tt kennen, dat zij den pantser
kruiser zou overgeven, mits men er voor instond, dat
geen der opstandeli i en aan Rusland zou worden uit
geleverd. Do autoriteiten gaven toe en wij begaven
ons aan land. Een der. der matrozen, ongeveer 48,
besloot naar Rusland terug te keeren. Later meldden
zich nog velen vrijwillig bij de Russische overheid
aan.
vZoo eindigde een .vontuur, dat, wanneer het beter
georganiseerd ware geweest, zeer verstrekkende ge
volgen had kunnen hebben.
Wanneer de daden de. opstandelingen door een
eenparige gedachte, één sterke wil, geleid waren ge
weest, dan zou de Russische Czarentroon misschien
reeds in 1905 zijn -evallcn, terwijl het bolsjewisme
een gevolg van desorganisatie, die door een we
reldoorlog in dit reusachtige rijk ontstond aan
Rusland waarschijn'ijk. bespaard was gebleven.
Een vat als schip.
Uit Palermo: Twee Italianen hebben een vaar
tuig uitgevonden, dat den vorm heeft van een vat
en uitsluitend door rollen wordt voortbewogen, waar
mede zij van plan zijn, den Atlantischen Oceaan van
Genua naar New-York over te steken.
Het vaartuig, dat den naam van „giroboot" heeft ge
kregen, is een soort boeg in den vorm van een vat,
dat zijn rollende beweging krijgt door een rond-
draaienden kabel. Het is geheel dicht en kan ver
scheidene menschen bevatten. De uitvinders hebben
reeds een proeftocht verrichten zijn de straat van
Messina in minder dan een uur overgestoken.
Zij maakten daarbij niet gebruik van den motor,
doch rolden hun „schip" vooruit, uitsluitend door
iiun eigen bewegingen in het vat.
Het vaartuig wordt nu eerst aan een hernieuwd on
derzoek onderworpen, waarna de tocht over den
Oceaan za| aanvangen, zooals de uitvinders beweren,
„met een verbazende vaart".
Bloemenmagazijn „CORONA",
KONINGSTRAAT 67 DEN HELDER,
levert U alle moderne bloemstukken
Telefoon 216. Postgiro 99555.
Lyon sluit zijn winkels.
Ten profeste tegen Fransche belastingen.
Uit Parijs:
De winkelzaken te Lyon zijn gisterenmiddag ge
durende drie uur gesloten gebleven als gezamen
lijke uiting van protest tegen verdere belastingver-
hooging.
Dc winkeliers kwamen het besluit opvallend eens
gezind na en op de gesloten deuren verscheen een
bordje met opschrift: „Wij deeleri onz ecliëntèle me
de. dat wij onzen winkel van 2 tot 5 uur hedenmiddag
gesloten houden als protest tegen verhooging. direct
of indirect, der belastingen, die de oorzaak zijn van
den hoogen levensstandaard."
Slechts enkele zaken in het centrum der stad ble
ven open. Zelfs restaurants, café's en banken sloten
hun deuren en voor de café's, die open bleven,
groepte een verontwaardigde menschenmenigte sa
men.
De orde bleef echter gehandhaafd en nergens be
hoefde de politie op te treden.
Zocals wa reeds In ons nummer van Donderdag meld
den zijn Woensdagmiddag 2 militaire vliegtuigen van
het vliegkamp De Kooij boven Wieringen tengevolge
van plotseling opkomende mistbanken gedwongen ge
worden een noodlanding te maken. Een der toestellen
da bommenwerper Z 3 koos hiervoor uit het weiland
van den heer V. Koorn, gelegen tusschen Zwinweg en
Wieringermeer. De drassige grond bleek echter niet be
stand tegen dezen zwaren druk, met het gevolg dat het
Portret-Atelier JAC. DE BOER,
Keizerstraat DEN HELDER.
Auto botst tegen een boom.
Een der inzittenden zwaar gewond.
Donderdagmiddag reden de heeren M. Vossen en
E. Kimenade, beiden uit Weert, met hun auto op
den weg Roermond-Posterholt. Door eene tot nu toe
niet opgehelderde oorzaak begon de auto plots hevig
tc slingeren en botste met volle kracht tegen een
langs den weg staanden boom.
De heer Vossen kreeg ernstige verwondingen aan
oog en kin, terwijl hij zware inwendige kneuzingen
opliep. In zorgwekkenden toestand werd hij naar het
R.K. Ziekenhuis te Roermond overgebracht.
Ook de heer Kimenade kreeg enkele verwondingen,
welke echter gelukkig van geen ernstigen aard ble
ken te zijn. De auto werd grootendeels vernield.
KANAALWERKEN.
Aanbesteding van bestekken 599 door het Prov. Be
stuur van Noordholland, het maken van twee gewapend
betonbruggen over de Groote Sloot in de Zijpe, naast het
ontworpen kanaal SchagenStolpen, alsmede een vasto
brug over de Oosteregalementsloot nabij Stolpen, even
eens naast het ontworpen kanaal.
Bestek no. 5: M. Holman f 12500; P. Doorn i 12430;
J. Strijland f 11600; J. Veuger f 9200; Kraai en de Ko
ning f 8400.
Bestek no. 99: P. Doorn f 28600; G. Bolsebroek f 23236
J. Strijland f 22400; J. Veuger l 19600; Kraal en de
Koning f 18565.
Massa: A. Dubbelman f 38975; M, Bijker f 35450; J. v.
Paree f 34342; O. Linsel f 33970; P. Tuin f 33700; N.V.
Smeulers Aanneembedrijf f 33400; J. Bolsebroek f 33225;
W. Karsen f 33042; Gebr. de Graaf f 32950; Rijnlandsche
Betonbouw f 32700; J. R. Koppen f 32000; D. Kaai
f 31500; Doedens en Schilder f 31387; I. de Vries f 29998;
N.V. A. Last en Zoon f 29430; Jonkers Betonbouw
f 28850: O. Hamstra f 28390; Joh. Dienaar f 27793; H.
Brand t 27500; A. Droog t 22500.
BAL-MASQUE.
In navolging van andere plaatsen in ons land heeft
de bekende dansclub „S.O.S." besloten de organisatie
van een Bal-Masque ter hand te nemen. Dit bal-masque
zal worden gehouden op Zaterdag 18 Febr. a.s. in de
zaal van den heer Igesz.
De zaalversiering zal een bijzonder karakter dragen
en de muziek zal uitstekend verzorgd zijn. Twee goede
bands zullen onafgebroken voor de juiste stemming
zorgdragen.
De jury heeft do beschikking over een groot aantal
mooie prijzen voor de verschillende mooiste en origineel
ste groepen, paren, heeren en dames. (Zie adv.)
MARKTOVERZICHT.
De aanvoer van vette koeien wordt van week tot week
grooter. De handel was matig. De beste vette koe werd
gekocht door slager J. Korver uit Den Helder van den
heer N. Nobel te Barsingerhorn voor den prijs van
f 257.50; voor dezen tijd een groote prijs; per pond zal
deze 30 ets. kosten.
De handel in kalf- en geldekoeien was vrij goed en
er was wel belangstelling voor. en de aanvoer wordt ook
grooter, er werd wel verkocht. De handel in graskal
veren was stug. Op de nuchtere kalverenmarkt was
heel wat drukte; dit wordt ook weer van week tot week
beter, wij zitten weer in den tijd, maar de handel had
beter, of liever gezegd de prijzen hadden hooger moe
ten zijn. maar de prijzen waren op alle markten deze
week minder.
vliegtuig over den kop sloeg, waardoor de propeller
werd versplinterd en andere deelen van de machine
werden ontzet De twee inzittende personen konden zich
zonder noemenswaardig letsel te hebben bekomen, uit
't vliegtuig bevrijden.
Hierboven een foto van de Z 3 op z'n rug, hetgeen
zelfs voor de Wierlngers. die de laatste paar jaar toch
ongetwijfeld wel het een en ander hebben meegemaakt,
een ongewoon verschijnsel was.
Thans zijn bet boeren die zich roeren
Die door 't lijden dezer tijden
Moeten strijden voor 't bestaan.
't Zi1n hun kind'ren, 't zijn hun vrouwen,
't Zijn hun beesten en landouwen
Welke lijdend ondergaan.
Help Regeering, steun hun 't leven.
Wil toch raad en bijstand geven,
Talm niet langer, toon door daden
Het resultaat van Uw beraden.
't Zijn de bouwers, 't zijn de sjouwers,
't Zijn de ploeteraars der aard,
Die bij avond en bij morgen
Met hun zorgen zijn bezwaard.
Altijd werkzaam, immer zwoegend,
Zaalend, wiedend, oogstend, ploegend.
Schatten garend duizendvoud.
Zij zijn voor hun tijd reeds oud.
En den dank van 't nuttig leven?
Is berooid en vroeg te sneven!
Op toch makkers van de akkers.
Vormt een macht, beseft Uw kracht!
Wilt g'uw waardigheid bewaren
Laat Uw slavengeest dan varen.
Zij die raden te berusten,
Baden zich in 's werelds lusten.
Weg Uw laksheid, dat Uw rede.
U redding en verbetering geve.
Druk ter zijde wat U stoort.
Vormt de wereld zoo 't behoort!
P. Z. 3 Febr. A.
Oude slachtschapen golden van 13 tot 18 gulden; han
del stug. Met de overhouders was het ook weer niet
naar wensch. stug; voor den dood was er hoegenaamd,
niet gekocht. Er waren weer lammeren uit de Wierln-
germeer. deze konden gelden 67.50 gld., licht goed,
maar gezond, als deze op goeden grond komen, kunnen
ze hard groeien, werd er verzekerd.
In paarden was niet veel handel; wel waren er nogal
veel aangevoerd, en heele goede paarden ook. dus dat
was jammer, dat er niet meer omging. De bekende
Stammes uit Heerhugowaard was weer goed vertegen
woordigd.
De biggen gingen goed van de hand; iets duurder en
vlugger handel. Zoo ging het ook met de schrammen
een flinke aanvoer. De aanvoer van vette varkens was
nu juist niet te groot, de handel was vlug, tot 15 ets.
De handel in kippen en konijnen was goed prijshou
dend. Over het geheel kon de handel redelijk genoemd
worden.
THEATER ROYAL.
Zijn zwaarste strijd.
In het voortreffelijk gespeelde en diep ontroerende
filmwerk ..The Champ" (Zijn zwaarste strijd), dat deze
week in theater Royal draait, vervullen Wallace Beery
en Jackie Cooper de hoofdrollen. Het i3 eenvoudig ver
bluffend met welk een volkomen natuurlijkheid de ver
schillende episoden uit deze geschiedenis van een aan
lager wal geraakten bokskampioen op het witte doek
worden gebracht
Andy Purcell, ex-kampioen zwaargewicht, aldus de
korte inhoud van het verhaal, waaraan de film is ont
leend. woont in een Mexicaansch grensstadje met zijn
zoontje Dinkey. Andy is aan lager wal geraakt. Hij
drinkt en speelt. Toch droomt hü nog steeds terug te
kunnen keeren in de bokswereld. maar doet weinig
ernstige pogingen om dit te bereiken.
Zijn kameraden probeeren een wedstrijd te organisee-
ren, maar als hij thuis komt voor de bespreking, blijkt
hij te dronken om een ernstig onderhoud met de ma
nagers te hebben.
Den volgenden dag heeft hij veel geluk aan den
speeltafel en koopt een renpaard voor zijn zoontje, waar
de jongen al heel lang naar verlangd heeft.
Bij de eerste wedren, waarbij het paard, Little Champ,
uitkomt, Is ook Dinkey aanwezig en maakt daar kennis
met Linda, de vrouw van een millionnair. Zij worden
goede kameraden. Als Andy zich later bij hen voegt,
herkent hij in Linda zijn vroegere eohtgenoote en de
moeder van Dinkey.
Linda vraagt den ex-kampioen den jongen aan haar
af te staan, om hem in een andere omgeving op te vo<*
den, maar Andy weigert. Dien nacht speelt hij wei
Met het oog op den goedkoopen prijs van de kapok
is het Uw voordeel om nu Uw Bedden, Kapok-
matrassen te laten repareeren of rvitl
bijvullen. of\.
's Morgens gehaald,
's avonds terug. Met het oog op
de aanstaande drukte liefst zoo spoedig mogelijk
SCHAGEN LAAGZIJDE, - Tel. 87.
Yootiet
