Alpicei Muis-
ilraiiiiit-laiiirtlii.
Californiê's puinen.
Politiek uit de aether.
ONTWAPENING"
De toestand in
Duitschland.
Uitgevers: N.V. v.h. TRAPMAN Co, Schagen.
Eerste Blad.
ROOSEVELT PAKT AAN
Dinsdag 14 Maart 1933.
schager
76ste Jaargang No. 9244
cTIïaït.
[Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder
dag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 8 uur, worden Adver-
'tentiën nog zooveel mogelijk in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
POSTREKENING No. 23330. INT TELEF. No 20.
Prijs per 3 maanden f 1.80. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN-
TlëN van 1 tot 5 regels f0.85, iedere regel meer 15 cent (bewijsno.
inbegrepen). Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
DIT NUMMER BESTAAT UIT DRIE BLADEN.
Aanslag voorbereid tegen Hitier. Graat
Arco gearresteerd.
Burgemeesters in ongenade.
Volgens een modedeeling van de politie-autoritei-
ten te München, is Zondagavond graaf Arco in ver
zekerde bewaring cesteld, omdat hij volgens eigen
uitlatingen een aanslag wilde voorbereiden op Rijks
kanselier Hitlcr.
Het betreft hier denzelfden graaf Arco, die in Fe
bruari 1019 den Beierschen premier Eisner heeft
doodgeschoten. Graaf Arco liep toen bij den aanslag
zelf een schotwonde op. In Januari 1920 werd hij ter
dood veroordeeld, doch reeds een dag later begena
digd. Zijn straf werd gewijzigd in levenslange ves
tingstraf. In April 1924 kwam ook een einde aan deze
straf, terwijl hij ter gelegenheid van den SOsten ver
jaardag van den Rijkspresident door do Beiersche re
geering weer in het genot van zijn burgerrechten
werd gesteld.
Nog meer burgemeesters met verlof.
Het gemeentebestuur van Frankfurt am Main ont
ving gisteren een brief van den Oborbürgemeistor, dr.
Landmann, waarin deze mededeelt, dat hij in het
belang van de stad en ter vermijding van strijd om
de bezetting van den burgemeesters-post, met ingang
van 12 Maart zijn ontslag neemt.
Een V. D. bericht meldt nog, omtrent het heengaan
van dr. Adenauer het volgende:
Gistermorgen te
gen elf uur ver
drong zich voor
het raadhuis tc
Keulen een groote
menigte, aange
zien de Nationaal-
Socialistische
„West Deutsche
Beobachter" het
afzetten van den
Ober - bürgemeis-
ter dr. Adenauer
had aangekon
digd. Met een mu
ziekcorps voorop
marcheerden eeni-
ge S.A.-afdeelin-
gen naar het stad
huis.
Van het balkon
van het raadhuis
hield de gouw-lei
der Grohc een toe
spraak waarin hij
zeide: „Oberbürgemeister dr. Adenauer is afgezet,
evenals de sociaal-democratische burgemeesters
Meerfeld en dr. Fresdorf. De zuivering in het raad
huis zal met ijzeren bezems geschieden. Het vertrou
wen dat de kiezers ons gisteren hebben betoond, zal
niet teleurgesteld worden. Als gouw-leider der N.S.
D.A.P. en als leider van de sterkste fractie in den ge
meenteraad, benoem ik tot commissariaal burge
meester van Keulen partijgenoot dr. Rijsen".
In Frankfort is ook den tweeden burgemeester en
zes wethouders verlof verleend. Tot mississ. „Oberbür
gemeister" is benoemd dr. Krebs, lid van het „Land
gericht."
Göring wil zelf de te nemen maatrege
len aangeven.
De rijkscommissaris voor het Pruisische ministe
rie van binncnl. zaken, rijksminister Göring, maakt
bekend: De laatste dagen is om dringende redenen
door nationale organisaties directe actie gevoerd bij
gemeentebesturen, de rechtspraak, kunstinstellin
gen, in het bijzonder bij theaterondernemingen. Op
grond van het decreet van den rijkskanselier van 12
Maart zijn dergelijke interventies onnoodig gewor
den. De rcinigingsactie binnen mijn ressort zal door
mij zelf stelselmatig worden voortgezet. Mocht er
gens gevaar beslaan, dan moet ik per telefoon wor
den gewaarschuwd, opdat ik kan ingrijpen. Ik ben
er van overtuigd, dat de nationale bevolking het
noodige vertrouwen heeft in mijn maatregelen en
daarom in den vervolge directe handelingen onnoo
dig zal achten.
Joodsche zaken te Karlsrnhe gesloten.
Te Karlsruhe hebben zich heden voor de waren
huizen en verschillende Joodsche winkelzaken sa
menscholingen gevormd, welke den politie-president
aanleiding hebben gegeven, deze zaken met het oog
op de openbare veiligheid tijdelijk te doen sluiten.
Hetzelfde geschiedde met het gebouw van het Cen
trumblad „Badischer Beobachter", waarvoor door
een groote menigte een betooging was gehouden.
De politie te Hamburg heeft gisteren de bureaux
van de soc.-dem. „Hamb. Echo" en van de afd. Ham
burg der S.P.D. bezet.
Te Ludwigshafen zijn de burgemeester, alle soc.-
dem. en twee comm. raadsleden en de hoofdredac
teur van de Pfalzische Post in politiebewaring ge
steld.
In Hessen zijn alle soc.-dem. bladen tot 19 dezer
verboden.
Te Berlijn is een beambte van het Pruisische
Landdaggebouw, Muller, op staanden voet geschorst,
daar hij gezegd had: „Het was eerder geloofwaardig
geweest, dat de brand in den Rijksdag door kortslui
ting was veroorzaakt. Thans echter ben ik van mee
ning, dat de nationaal-socialisten den Hollander
hebben laten komen om den Rijksdag in brand te
steken."
Geen presentie-geld voor de communisten.
De voorzitter van den Pruisischen Landdag Kerrl
heeft bepaald, dat de communistische afgevaardig
den geen presentiegelden meer uitbetaald krijgen.
Ontplofbare stoffen gevonden. Dertig
personen gearresteerd.
Een Wolffbericht uit Gottingen meldt, dat de po
litie in de Westelijke Harz een groote hoeveelheid
ontplofbare stoffen heeft gevondena De opslagplaats
was in het bosch op zeer vernuftige wijze verstopt.
Een deel daarvan is gebruikt voor oefeningen, wel
ke communisten in de bosschen van Hannover en
Munchen hebben gehouden. O.m hebben zij daarmee
zelfgebouwde bruggen vernield. De juiste plaats van
het gevonden materiaal is door do politie, om het
publiek niet te verontrusten, niet bekend gemaakt.
Vechtpartij in verkiezingslokaaL
Uit Maagdenburg. Zondagavond is het in het
naburige Felgeleben tot ongeregeldheden gekomen
in een openbare gelegenheid welke als verkiezings
lokaal had dienstgedaan. Een SA man werd door
een schot gewond, terwijl de sociani-democratische
wethouder van Maagdenburg, Kresse, om het leven
kwam.
Een „held."
Uit Schweinfurt: Van NSDAP. nastaande kringen
wordt medegedeeld, dat de SA-man Fritz Krug, va'an-
deldracer bij den SA-siormtroep Schweinfurt Ober-
dorff hij het binnenkomen in de ouderlijke woning
ruzie kreeg met. zijn broer, die links georiënteerd is.
De SA-man schoot zijn broer tijdens de woordenwis
seling dood.
CANDIDAATSTELLINGEN TWEEDE KAMER.
Kieskringen HaarlemDen Helder.
1. Ch. L. van de Bilt, Haarlem; 2. mr. .1. A. G. M.
van Hellenberg Hubar, Rijswijk Z.-H.: 3. .T. Groen Az.,
Zuidscharwoude; 4. E. J. M. Stumpol, Hoorn; 5. Jac.
Braakman, Bovenkarspel; 6. J. M. J. A. Meyer, Rot
terdam.
DR. ADENAUER.
Heropening der banken te New-Tork
President Roosevelt laat geen gras over de dingen
groeien. Hij heeft zich door het Congres tot dictator van
het bankwezen in Amerika laten benoemen. Verzet heeft
hjj daarbij niet gevonden: het Huis van Afgevaardigden
gunde zich zelf ternauwernood den tijd om de voorstel
len in hun geheel te bekijken. Zoo groot was het vertrou
wen in den man die tot snel handelen den moed heeft,
dat binnen een paar uren de te voren onbekende en in
gewikkelde voorstellen met algemeene stemmen waren
aangenomen. In den bedachtzameren Senaat hebben
slechts 7 leden hun stem tegen het verleenen van buiten
gewone volmachten aan den President uitgebracht.
Bij de heropening der banken te New York bestond
gister geen overgroote opwinding en er was geen spe
ciale bewaking ingesteld. De meeste bankinstellingen
verwachten geen grooten toevloed van opvragingen van
deposito's.
Het aantal heden geopende banken bedraagt 346.
De definitieve aanneming van de wet, die Roosevelt
dictatoriale volmacht geeft tot verlaging van salaris
sen, pensioenen e.d. en daardoor tot het in evenwicht
brengen van de begrooting wordt heden verwacht.
Daarna zal Roosevelt strenge hervormingen voor het
beursbedrjjf voorstellen Het vertrouwen van het pu
bliek schijnt geleidelijk terug te komen en ook gedu
rende het week-end te zijn toegenomen. Het goud
komt terug uit de particulier huizen, waar men het
in de laatste dagen had opgepot en wordt weer ter
beschikking van de banken gesteld.
Roosevelt vraagt wyzlglng drankwet.
Toelating van bier en licht-alcoholhouden
de dranken met het oog op de inkomsten
uit den accijns.
Uit Washington: President Roosevelt heeft gister
onverwacht tot het congres een speciale boodschap
gericht met de uitnoodiging om zoo spoedig mogelijk
de Volstead-Act zoodanig te wijzigen, dat bier en an
dere dranken met een alcoholgehalte als door de con
stitutie wordt toegelaten, mogen worden gefabriceerd
en verkocht, opdat door de belasting dezer dranken
epxi dringend noodzakelijke bron van inkomsten kan
worden geschapen.
Ik acht het van het hoogste belang, zoo verklaart
de president, dat reeds thans een desbetreffende maat
regel wordt genomen.
Bier van 3.2
De democratische leden der financieele commissie
uit het huis van afgevaardigden hebben een voorstel
aangenomen, tot. het opstellen van een wetsontwerp,
waarbij bier met een alcoholgehalte van 3.2 wordt
toegestaan.
Het opruimingswerk begonnen. 45 milH-
oen dollars schade.
Omtrent de aardbeving in Californic (zie ook Derde
Blad) .wordt nog het volgende gemeld:
Hedenmorgen is weer een nieuwe aardschok gevoeld,
terwijl ook daarvoor de bodem nu en dan in beweging
was, met het gevolg, dat nog ettelijko wankele muren
ingestort zijn. Ten gevolge van het springen van de gas
leidingen is de bevolking genoodzaakt haar maaltijden
op straat te bereiden. Een zware regenval vergroot nog
de ellende der inwoners.
Des avonds zijn weer drie nieuwe hevige schokken
waargenomen, te Los Angeles twee. De schokken duren
nog steeds voort, maar zijn thans minder hevig.
Gisteren had men in Zuid-Californië eenigszins een
overzicht van de schade, welke de aardbeving in den
nacht van Vrijdag op Zaterdag heeft aangericht.
Er zijn ongeveer 150 dooden te betreuren, van wio
meer dan de helft te Long Beach, Compton en Hun
tington Park, waar de vernieling het grootst is.
Het aantal gewonden bedraagt tusschen de 1000 en
1500, van wie velen in ernstigen toestand zijn opgeno
men in alle beschikbare ziekenhuizen.
Het totaal bedrag van de aan eigendommen toege
brachte schade wordt door de autoriteiten van het
aardbevingsgebied, dat zich uitstrekt van Santa Barbara
tot San Diego, naar Reuter meldt, geschat op 45 milli-
oen dollar.
De staat van beleg was, zooals gemeld, afgekondigd te
Long Beaoh en te Compton, waar tienduizend soldaten,
matrozen en marine-soldaten geconcentreerd zijn. Men
is reeds begonnen met het opruimen van de puinhoo-
pen, waarmede echter geruimen tijd gemoeid zal zijn.
Duizenden zijn dakloos geworden en geven er de
voorkeur aan in de open lucht te overnachten in plaats
van naarh un verwoeste huizen terug te keeren Vooral
voor oudere menschen vreezen de gezondheidsautori
teiten het gevaar van longontsteking, indien ook zij de
nachten in de open lucht doorbrengen, hetgeen het ge
val was in den nacht van Zaterdag op Zondag met een
groot gedeelte van de 140.000 inwoners van Long Beach.
Ten gevolge van den hevlgen schrik zijn talrijke
personen, die in allerijl uit hun woningen vluchtten,
door een hartverlamming getroffen en bezweken.
Reuter meldt van Malta:
Zaterdagochtend is hier een merkwaardig verschijnsel
waargenomen, dat, naar men gelooft, verband houdt
met de aardbeving in Callfornië.
Het water in* de zeehaven en inhammen zakte name
lijk, waardoor de bodem tot op grooten afstand bloot
kwam te liggen. Een dergelijk verschijnsel is ook waar
genomen ten tijde van de groote aardbeving van
Messina In 1908.
Engeland mag weer wapenen le«
veren aan Japan en China.
LONDEN, 13 Maart (V.D.). In het Engel-
sche Lagerhuis heeft Baldwin verklaard,
dat het verbod van uitvoer van wapenen
naar China en Japan met directen ingang is
ingetrokken.
De weg naar ontwapening is wel een zéér, zéér
lange.
Een nieuw Amerikaansch
voorbereiding.
voorstel in
Uit Washington: In kringen van het Staa'sde--
pariement verluidt, dat Norman Davis over enkele
dagen naar Genève zal vertrekken. De regeering-Roo-
sevelt bereidt een ontwapeningsvoorstel voor tot red
ding van de conferentie van Genève. Het staatsde-
partement weigert de bizonderheden van dit plan me
de tc deelen,. doch geeft toe dat het plan voorziet in
het nemen van directe maatregelen.
Gezicht op Los Angelos, waar de liooge kantoorgebouwen onder de
hevige aardschokken 10 a 20 minuten op hun grondvesten
stonden te wankelen.
Regeling van de radio-uitzendin
gen. Advies van den Radloraad
over wering van politiek in den
aether, thans nitgebracht.
De Radio-raad heeft thans zijn advies aan
den minister van Waterstaat uitgebracht
over een te treffen regeling, waarbij de po
litiek tot op zekere hoogte uit den radio-
omroep wordt geweerd.
Aan de memorie van antwoord van hiinister Reijmer
op het voorloopig verslag der Eerste Kamer ten aan
zien van het radio-wezen, ontleenen we nog de volgen
de bijzonderheden. De beschouwingen betroffen in de
eerste plaats de vraag, of en in hoeverre de uitzen
dingen in den radio-omroep in het bijzonder voor
zoover betreft mededeeling envan politieken aard
aan beperkende voorschriften moeten worden onden
worpen Na er op gewezen te hebben, dat in beginsel
de in ons land zoo zeer op prijs gestelde vrijheid van
het woord ook in den radio-omroep in zoo ruim moge
lijke mate toepassing moet vinden en dat alleen moet
worden gewaakt tegen de bij de uitzendingen zich voor
doende excessen, brengt de minister in herinnering,
dat hij zich bereid heeft verklaard het initiatief te no
men teneinde te komen tot een zoodanige regeling, dat
de politiek tot op zekere hoogte uit den radio-omroep
wordt geweerd, en dat hij ter zake advies aan den Ra-
dioraad zou vragen
Dit advies kwam dezer dagen in zijn bezit.
Ook de in dat advies in uitzicht gestelde minderheids
nota heeft hij ontvangen. Beide omvangrijke stukken
zal hij thans nauwkeurig overwegen met gebruikma
king van de belangrijke opmerkingen in het voorloopig
verslag gemaakt.
Het resultaat van die overwegingen zal in overeen
stemming met zijn toezegging, vergezeld van de uitge
brachte adviezen, aan de Tweede Kamer worden overge
legd.
De V.A.R.A. en het Wilhelmus.
Met betrekking tot het afbreken van het Wilhelmus
door de V.A.R.A. na de rede van den Gouverneur-Gene
raal. meent de minister te moeten opmerken, dat in het
telefonisch bericht van de Indische P.T.T.-administrati»
waarbij de medewerking van den Nederlandschen radio
dienst werd ingeroepen, alleen sprake was van de red®
van den Gouverneur-Generaal. Niet werd medegedeeld,
dat de rede zou worden gevolgd door het Wilhelmus.
De V.A.RA. heeft later schriftelijk verklaard, dat zij,
indien het hoofdbestuur der P.T.T. haar zou hebben me
degedeeld. dat men hetzij vóór. hetzij na de toespraak
van den Gouverneur-Generaal muziek ten gehoore zou
brengen, en dat men er prijs op stelde deze muziek ge
heel of gedeeltelijk eveneens te doen uitzenden, aan dit
verzoek zou hebben voldaan.
Radio-censuiir.
Met het oefenen van critiek op de wijze waarop de
Radio-Omroep-Controlecommissie haar taak vervult moet
men naar de meening van den minister heel voorzich
tig zijn. Aangaande gemaakte opmerkingen heeft de
minister aan de Radio-Omroep-Controlecommissie om
inlichtingen gevraagd, welke hem dë overtuiging hebben
gegeven dat de klacht over de vele afkeuringen van
stukken voor radio-uitzending bestemd niet gegrond is.
Van de ruim 300 teksten, die in 1932 werden opge
vraagd. en onderzocht, werden er slechts 8 afgekeurd.
Met betrekking tot de instelling van een beroepinstan-
tie voor radio-a"ngelegenheden geeft de minister toe*
dat hij tot dusv r nog geen gevolg heeft gegeven aan
zijne toezegging om zoodanige instantie in het leven te
roepen. Dit is echter geenszins een gevolg van de om
standigheid. dat hij deze belangrijke materie uit het oog
verloren heeft, doch is uitsluitend toe te schrijven aan
het feit, dat het hier betreft een uiterst moeilijke zaak.
