Een Arabisch bruiloftsfeest.
Zaterdag 6 Mei 1933.
SCHAGER COURANT.
Derde blad. No. 9274
Oostersche muziek in
den lentenacht.
Uit welken hoek
waait de wind?
DE MOOISTE FOTO
Het conflict bij de K.LM.
Het zwakke Punt.
KAMER VAN KOOPHANDEL VOOR
HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Nu eens geen visscherslatijn.
Staatsloterij.
Het ingetogen feest onder den sterrenhemel.
De onzichtbare vrouwelijke gasten.
FLEMCEN (Algerije) April.
EEN Arabier, een man van goede opleiding,
die ook uitstekend Fransch spreekt, had me
te Oezjda een brief medegegeven voor een
zijner familieleden te Flemcen en daaraan
had ik het te danken, dat ik te Flemcen een uitnoo-
diging kreeg tot het bijwonen van een Arabisch brui-
lofstfeest.
Steeds heb ik getracht zooveel mogelijk in aanra
king te komen met Arabieren en Berbers. Europa
anen in Afrika hebben me daarom wel eens een en
kele maal scheef aangekeken, maar ik reis nu een
maal om landen en volkeren te leeren kennen en
Europeanen zijn me hier minder belangwekkend dan
Arabieren en Berbers. Het feit, dat ik ook den Koran,
het heilige boek der Mohamedanen. tamelijk grondig
heb bestudeerd, en ik dus tegenover den godsdienst
der Arabieren en Berbers niet volkomen vreemd sta.
heeft me min of meer het vertrouwen van enkele
hunner doen winnen. Het geheele vertrouwen schenkt
men mij wel niet, daar ik nu eenmaal geen Moslim
hen.
Heel veel heeft men geschreven over de onver
draagzaamheid der dweepzieke Mohamedanen, doch
dit geldt slechts voor weinigen. Zoowel op den Balkan
(Sarajewo en Albanië) als in Turkije, in Syrië, vroe
ger reeds te Tunis, heb ik van deze onverdraagzaam
heid weinig of niets bemerkt. Men moet natuurlijk
niet minachtend, uittartend tegenover de menschen
optreden. Indien men hun beleefdheid en een ver-
draagzamen geest toont, vindt men deze ook terug.
Heel dikwijls is het leven, is de wereld een spiegel,
waarin men eigen geest terugvindt.
Onverdraagzaamheid der Mohamedanen tegenover
Christenen zou ook niet in overeenstemming zijn met
den Koran, want daarin vindt men (hoofdstuk III.
vers 85) de woorden: „Gij zult erkennen, dat zij, die
den heftigsten haat koesteren tegen de geloovigen
(bedoeld worden de Mohamedanen) zijn de Joden en
de afgodendienaars en dat zij, die zich het meest ge
neigd toonen de geloovigen lief te hebben, zijn de
menschen. die zich christenen noemen, want zij heb
ben priesters en monniken en zijn zonder trots."
De aanbevelingsbrief ,-an mijn Arabischen kame
raad te Oezjda voor zijn familielid te Flemcen was
geschreven in sierlijke, Arabische letters, die ik niet
kon lezen. Wat er instond, weet ik niet, maar het
moet heel gunstig zijn geweest, a -ders zou ik niet
zijn uitgenoodigd het bruiloftsfeest mede te maken.
Daar ik in <^on namiddag had te werken, zou ik
eerst 's avonds komen, hoewel het feest reeds over
dag aanving. Mijn nieuwe Arabische kennis kwam
me afhalen van mijn hotel en met hem ging ik door
smalle, donkere, kronkelende, niet verlichte straatjes
tussc^ie-1 lage witte n ren met alleen deuren, geen
vensters.
De Arabische huizen zijn van de wereld afgesloten.
Meestal ontbreken naar de straat vensters en zijn ze
er, dan wor en ze door een dicht tral'ewerk, soms
Hoe Ik 's middags aan het huis van het jonggehuwde
paar werd ontvangen.
van ijzer, vaak van hout, beschut. Dit dichte tralie
werk dient niet te bescherming tegen dieven, maar
om de vrouwen gelegenheid te geven ngezien door
de voorbijgangers, voor het venster te zitten en uit te
kijken. De Arabische vrouwen mogen immers aan
andere mannen dan haar vader, haar broeders en
haar- gemaal haar gelaat niet toonen.
's Middags was ik reeds even in het huis der jong
gehuwden geweest en was er ontvangen met thee en
sigaretten, maar door het doolhof van straatjes zou
ik in den avond zonder gids den weg erheen niet
meer gevonden hebben. Alles was stil en geheimzin
nig in de duisternis met alleen het zeer matte, zeer
vage licht van een lentehemel vol sterren. Mijn bege
leider in lang, plooiend gewaad, een witten turban
om het hoofd, ging me, op zijn sloffen, onhoorbaar
voor.
Plotseling hoorde ik in de zoele stilte een zachte
muziek van tokkelinstrumenten, van een soort trom
mel. Een mannestem zong, Arabisch. Daar moest het
feest zijn.
Mijn geleider verdween in een donkere deur-ope
ning. Ik volgde hem en bevond me op een soort hof,
waar slechts even zichtbaar licht schemerde. Een
deel van den hef was met zware gordijnen afgeschei
den en aan de andere zijde dier gordijnen zaten de
feestvrierenden, allen Arabieren. Tapijten waren op
den grond gespreid en op kussens hurkten met ge
vouwen beenen de deelnemers aan den bruiloft in
het kleurige licht van enkele lampions. Om hen wa
ren aan drie zijden gordijnen, aan de vierde zijde
stond het witte huis met gelijkvloers een deuropening
zonder deur, alleen een voorhangsel, en op de eerste
verdieping een soort galerij, die zoodanig behangen
was met doeken, dat men niet zien kon. wie zich op
de galerij bevonden.
Voor mij werden kussens opgestapeld, daar men
het mij gemakkelijk wilde maken en begreep, dat ik,,
niet de gewoonte heb neder te hurken. Ik was, zoo
als ik spoedig ontdekte, de eenige Europeaan van
het gezelschap.
De feestvierenden waren verdeeld in twee groepen.
Een kleine groep, die van de naaste verwanten en
vrienden, zat dicht bij de deuropening met voorhang
sel. Daar was de woning van het jonge paar, dat zich
binnen bevond. Een grootere kring, waarin ik een
n'.aats kreeg, zat om een laag Arabisch tafeltje, waar
op vazen met een overvloed van rozen stonden. Bo
ven ons was als dak de fluweelen hemel met duizen
den sterren.
Drie muzikanten, twee met een soort gitaar, één
met een tam-tam, een soort trommel, luisterden het
feest op. De trommel deed het meest denken aan een
groote, koperen, langhalzige vaas. De bodem van de
vaas werd gevormd door het trommelvel, dat met de
vingers werd bespeeld.
Bijna alle gasten droegen de sierlijke Arabische
klceding, de gandoera (opperkleed), de korte, wijde
broek (hafadc), de „sjésja" (een soort fez, roode
muts), met eromheen gewikkeld een turban. Enkele
waren in Europeesche kleeding, doch als hoofddek
sel hadden ook zij de „sjésja".
In den zoelen lentenacht klonk de zachte muziek
der twee guitaren, vreemd, voor Europeesche ooren
onbegrijpelijk. Nu en dan zong een der muzikanten
een Arabischen tekst en steeds joeg het vreemde
rhytme van den tam-tam, gedempt, dreigend, ver
ontrustend, een geluid, dat uit onbekende verten
scheen te komen.
Een statige Arabier, nedergehurkt bij een tablet
met glazen, een grooten ketel, bereidde telkens weder
thee met pepermuntkruid, een geurigen drank. Een
ander bediende het gezelschap met anijs, een alco
hol-drank, welke met water wordt aangemengd en
dan een melkwitte kleur krijgt.
Het gebruik van alcohol is feitelijk in strijd met
den Koran, maar heel dikwijls kan men Arabieren
alcohol in den een of anderen vorm zien nuttigen.
Misbruik komt evenwel hoogst zelden voor.
Het gezelschap bestond alleen uit mannen. De bruid
kroeg ik niet te zien en zelfs de bruidegom vertoon
de zich niet. Toch waren ook vrouwen, voor mij on
zichtbaar, op het feest aanwezig.
Nu en dan ging een gekrijsch op, dat aan dieren-
stemmen deed denken. Verbaasd keek ik dan rond,
zonder de oorzaak van dat geluid te kunnen ontdek
ken. tot mijn begeleider mij de verklaring in het oor
fluisterde.
Op de galerij, boven, zaten, achter gordijnen ver
borgen, de vrouwen en keken, zonder zich te ver-
toonen, voor ons onzichtbaar, op ons neder. Hun wild,
hoog gillen beteekende een uiting van tevredenheid
en dankbaarheid.
Het was de eenige uiting van uitbundigheid op dit
stille, rustige feest, dat een droom scheen. De man
nen onder den sterrenhemel luisterden naar de mu
ziek en spraken weinig en dan nog fluisterend. Zwij
gend schenen zij te genieten van een vreugde, die ons,
Europeanen, onbekend is.
Weinig werd er gedronken. Ver na middernacht
werd een geweldige schotel koes koes ('n Noord-Afri-
kaansch gerecht van griesmeel) met schaapsvleesch
gebracht en wij aten allen met tnze vingers uit den
gemeenschappelijken schotel.
De sterren waren reeds verbleekt, vurige gloed laai
de aan den oostelijken horizont, toen ik in gezelschap
van een Arabier, door de nauwe, bochtige straatjes
van de langzaam ontwakende witte Arabische stad
naar mijn hotel terugkeerde zonder bruid of bruide
gom te hebben gezien.
Laat ik er ter kenschetsing van de gewoonten en
gebruiken bij de Arabieren nog bijvoegen, dat de
bruidegom, dien ik op het feest niet te zien kreeg,
goed dertig jaar is en voor de vijfde maal huwde.
Van vier vrouwen is hij gescheiden, dat wil zeggen,
reeds vier vrouwen heeft hij verstooten, wat volgens
het Mohamedaansche recht geschiedt met enkele
woorden, zonder dat de cadi er aan te pas komt.
'Zijn vijfde vrouw is zestien jaar oud.
Van U publiek, de gehoorzame dienaar!
De N.R.Ct. schrijft onder bovenstaand opschrift het
volgende:
„Als onpartijdige toeschouwers, wien het er op aan
komt de stemming in het publiek te peilen, krijgen wij
in het bijzonder den indruk, dat velen, die niets met
de anti-revolutionaire beginselen te maken hebben, de
zen keer hun stem op den heer Colijn zullen uitbren
gen..." aldush et dagblad De Telegraaf in zijn avondbl
van 24 April in een zgn. „onpolitieke beschouwing" voor
de stemming, getiteld „De waarheid is op marsch".
Daarin werd verder betoogd, dat er „een zekere waar
heid" ligt in de beweging, dat onder de tegenwoordige
omstandigheden het landsbelang vereisoht. dat zijn (Co-
Hjns) positie zoo sterk mogelijk zal wezen." Waarop ech
ter onmiddellijk volgde het blad moest blazen, maar
wilde tegelijk het meel in den mond houden „Door
dit te constateeren, willen wij geen afbreuk doen aan
vele andere groepen en partijen, die eveneens het gevaar
van den toestand begrijpen en vol van goeden wil zijn.
Ook hen zou men gaarne zoo sterk als mogelijk uit de
stembus te voorschijn willen zien komen."
Aan dit edele orgaan wijdt „Mixer" in zijn rubriek
„Van alles wat, van overal" in Het Volk de volgende
satyre:
„Er is een tijd geweest dat „De Telegraaf" veel weg
had van de roomsche „Maasbode". Dat was in de
periode, toe er een roomsche wind door ons land waaide
Er is een tijd geweest, dat „De Telegraaf" veel weg
had van een propaganda-orgaan voor eenzijdige ontwa
pening. Dat was in de periode, toen er een vrijzinnig-
sociaal-democratische wind door ons land waaide.
Er.is een tijd geweest, dat „De Telegraaf" veel weg
had van een liberaal verkiezingspamflet. Dat was in de
periode, toen er een liberale wind door ons land waaide.
En er is een tijd geweest, dat ..De Telegraaf" veel weg
had van een revolutionnair dagblad en zich zelfs te koop
aanbood aan de beweging der oprukkende arbeiders
klasse. Dat was in de periode, toen er een revolution-
naire wind door ons land waaide.
Thans leven wij in een tijd, dat „De Telegraaf" zoo
goed als geheel een overdruk is van de anti-revolutlon-
naire „Standaard". Want we zijn thans in een periode,
waarin de anti's den wind in de zeilen hebben.
Zoo kon het gebeuren, dat op het publicatiebord van
het beroemde blad dezer dagen een oekase (d.i. een
bevelschrift) van de directie verscheen, welke de vol
gende punten bevatte:
1. De redactieleden hebben tot taak het program van
de anti-revolutionnaire partij grondig te bestudeeren.
2. Het portret van dr. H. Colijn zal (tot nader order)
worden opgehangen in alle redactielokalen.
3. De werkzaamheden op Zondag worden tot het
uiterste beperkt.
4. Nieuwe cliché's worden vervaardigd van Colijn, te
voet, te paard, in het bad en op de fiets.
5. De verslaggevers dragen tijdens hun werkzaamhe
den (tot nader order) hooge boorden en zwarte dassen.
Het dragen van flapdassen en schillerhemden is op
straffe van ontslag verboden.
6. Het vrouwelijke redactiepersoneel (technische re
dactie inbegrepen) heeft zich te onthouden van het dra
gen van luchtige kleeding.
De japon dient tot den hals gesloten te zijn, de rok
moet ver beneden de knie reiken.
7. Aanvallen op de christelijke radio-vereeniglngen wor
den gestaakt. Redactieleden, die lid zijn van de A.V.R.O.
geven zich onverwijld op als lid van de N.C.R.V.
8. De bioscoop- en theaterverslagen dienen voortaar
In den volgenden vorm gegoten te zijn: geschikt of on
geschikt voor volwassenen: druischt in tegen onze chris
telijke beginselen etc.
9. De redactieleden hebben tot taak alle foto's van
badende of zwemmende filmsterren te vernietigen. Er
dienen onverwijld foto's te worden gemaakt van alle
ouderlingen in Nederland.
10. De redactièleden hebben tot plicht de directie on
verwijld er van in kennis te stellen wanneer de stem
ming onder de bevolking verandert, opdat de hoofdre
dactie haar politiek tijdig kan wijzigen in het belang
van de oplaag.
HEIL HITLER! HEIL COLIJN!
(VOORLOOPIG!)
Wij vernemen, dat deze oekase een schitterende uit
werking heeft gehad. De heer Johan Luger heeft zich
reeds tot ouderling van de Gereformeerde Gemeente te
Amsterdam laten verkiezen."
Portret-Atelier JAC. DE BOER,
Keizerstraat DEN HELDER.
Ruim 2 maanden geleden door Ned.
Ver. van Verkeersvliegers uitvoe
rige missive met grieven en wen-
schen bij K.L.M.-directie ingediend.
Aneta meltd uit Banrloeng:
Het A.I.D. de Preangerbode schrijft dat. het drei
gende conflict bij de K.L.M. al reeds lang in breeden
kring werd verwacht. Als gevolg van de steeds lager
gewaardeerde arbeidsprestaties zond de Nederland
sche Vereeniging van Verkeersvliegers, waarvan de
piloot Beekman voorzitter is, ruim twee maanden ge
leden een uitgebreide missive aan de directie, waar
in uitvoerig en op zeer bezadigde wijze vele bezwaren
werden uiteengezet tegen de verslechting van de ar
beidsvoorwaarden, het gebrek aan samenwerking
tusschen piloten cn directie en het nooit vooraf be
spreken van nieuwe plannen <an de leiding der
K.L.M.zoodat de vliegers telkens voor een fait ac
compli werden gesteld, waarbij meermalen orders
niet konden worden opgevolgd. Tenslotte zijn enkele
wenschen geformuleerd, die men wilde zien ingewil
ligd. Indien dit niet geschiedde, zoo deden de piloten
weten, zouden zij hun dienstverband beëindigen. Alle
leden hebben dit stuk onderteokend.
De heeren Duymelaar en Smirnoff, als oudsten in
het bedrijf zijn onlangs door den heer Plesman ont
vangen. Zij wezen op het groote risico en noemden
als voorbeelden de ramp van de Ooievaar te Bang
kok en het avontuur van Van Dijk boven de Golf
van Bengalen. Zij dienden het verzoek in, om het mi
nimum-salaris voor jonge piloten op f225 per maand
te stellen. Thans zijn er die f140 verdienen. Het vorig
jaar bedroegen de salarissen der oudste piloten
f 13.000 per jaar, thans zijn de salarissen veel min
der. Bovendien worden de êischen van den dienst
steeds zwaarder en wordt het reisschema telkens
versneld.
Het zwakke punt voor mannen en vrouwen vor
men de lendenen, welke zoo lient worden aangedaan
door overspanning en zorgen, door kouvatten en tal
van andere oorzaken.
Dientengevolge komen scherpe, stekende pijnen
in den rug, urinestoornissen, waterzuchtige zwellin
gen, hoofdpijn, duizeligheid, en rheumatischc pijnen
ook zoo vaak voor.
Plaatselijke behandeling ka.i tijdelijk verlichting
geven voor sommige dezer ongemakken, doch de
eenige wijze om gezond te worden, en te blijven is
door het versterken der verzwikte organen met Fos-
ter's Rugpijn Pillen, Dit speciale middel behaalde
reeds jaren lang een ongeëvenaard succes tegen rheu-
raatiek, spit, ischias, waterzuent. urinestoornissen,
lendenpijn en blaasstuornissen.
Bij alle drogisten enz. a f 1.—, f 1.75 en f3— per
doos.
De omzetbelasting. Protest tegen het nieuw©
handelsverdrag met Duitsehland. Een
middel om onze veestapel niet
behoeven te beperken.
In de laatst gehouden vergadering van de Kamer
van Koophandel en Fabrieken voor Hollands Noorder
kwartier was onder de ingekomen stukken een van de
Kamer van Koophandel te Rotterdam, behandelende
het ontwerp-omzetbelasting. In dit adres wordt o.m.
gewezen op de ernstige bedreigingen, die deze nieuwe
wet inhoudt, omdat deze belasting niet één keer, doch
zoo vaak als het artikel in ons land is verplaatst,
wordt geheven. Er wordt dan ook ernstig gevreesd, dat
deze belasting den tusschenhandel zal wegdrukken.
Over deze omzetbelasting is zeer uitvoerig van ge
dachten gewisseld en tenslotte kwam men tot de con
clusie, dat de nieuwe wet zeer ongewenscht is. Als er
toch een dergelijke belasting zou moeten komen, zou
de Kamer een z.g. bronbelasting ingevoerd willen zien
en uiteindelijk zich bij de omzetbelasting noodgedwon
gen neerleggen, zij het dan, dat tal van ernstige be
zwaren in de wet eerst nog onder de oogen moeten
worden gezien.
Verder werd medegedeeld, dat de vereeniging van
groothandelaars in groenten en aardappelen „De Koop
handel" te Broek op Langendijk een telegram aan den
minister-president had gezonden, waarin deze vereeni-
gieg protesteert tegen het' nieuwe handelsverdrag met
Duitschland, omdat dit nieuwe handelsverdrag de on
dergang van den handel en tuinbouw voor Hollands
Noorderkwartier beteekent. De vereeniging verzocht de
vegeering daarom dringend, het verdrag niet te be
krachtigen. De Kamer betuigde haar volle adhaesie
met dit telegram.
Bij de rondvraag merkte de heer Grondsma op, dat
het wenschelijk zou zy'n, om zich meer toe te leggen
op de fabricage van volvette kaas en de productie der
magere kaas te beperken. Op die manier zou er min
der boter geproduceerd worden en zou wellicht het
plan, om een 200.000 stuks rundvee af te slachten, niet
ten uitvoer behoeven te worden gebracht.
Besloten werd, deze kwestie te behandelen met de
twee zuivelbonden in dit rayon en daarna door de han
delscommissie een adres te laten opmaken.
Als de visscher van zijn vangst vertelt, ia
meestal de kamer te klein om zijn toehoor
ders duidelijk te maken, van welke afme
tingen de vangst was. Hiervoor heeft men
het verzamelwoord visscherslatijn uitgevon
den en voor velen is het niet moeilijk om
deze taal aan te leeren. Eén van de kleine
zwakheden in den mensch om een klein
tikje te overdrijven.
Maar wat we hierboven zien, zal niemand
kunnen loochenen. Deze reusachtige zwaard-
visch met een lengte van vier meter, werd
niet ver van Los Angelos op de kust van
Californië gevangen en zal op de wereldten
toonstelling te Chicago te kijk gesteld wor
den. Van zijn enorme grootte krijgen we
eenig denkbeeld wanneer we hem vergelij
ken mét de er naast, boven elkaar staande
drie girls en den kapitein, welken laatste
het gelukt was het monster te vangen.
DIT ONZE OOST.
Het pleidooi in de opruiingszaken bij de
marine te Soerebaja.
Een tweeslachtige toestand gesignaleerd.
De onschendbaarheid van uiterst link-
sche leden der Tweede Kamer. Be
klaagden hebben geen weerstand kunnen
bieden aan schromelijke vrijgevige be
loften.
Aneta meldt uit Soerabaja:
Alvorens kwartiermeester Piekart en koporaal
Severeynse door den Zeekrijgsraad respectievelijk
tot drie en twee jaar gevangenisstraf werden ver-t
oordeeld, hield hun verdediger, de officier van admi
nistratie der tweede klasse S. D. Duyverman, zijn
pleidooi, waarin hij opmerkte dat hij do verdedi
ging op zich had genomen nadat hem gebleken was,
dat eenige andere officieren dit niet wilden, omdat
ten gunste van beklaagden niets te vertellen was.
Afgezien van het feit dat deze stelling ten eenen*
male en ten allen tijde onjuist is, wil spreker de men
schen ook in de z.g. hopelooze zaak niet alleen laten
staan, al ware het alleen om den inquisiloiren schijn
aan het militaire strafproces zooveel mogelijk te ont
nemen. Spr. verdedigt niet d'enstweigering of op-*
ruiing, hij laat dit gaarne over aan de uiterst linksche
leden van de Tweede Kamer, doch pleit slechts voor
de menschen wien dez* feiten zijn ten laste gelegd.
Spr. hoopt met dit pleidooi en ook met zijn vroegere
en nog komende pleidooien, belangrijke troeven ie
ontnemen aan die maatschappelijke groep, die, met
tunesten defaitistischen invloed slechts afbreekt zon
der ook maar ooit constructief te zijn.
Spr. acht het een bedroevend feit en een teeken
van verwording der democratie dat, waar de krijgs
raad hier zitting houdt en alle moeite doet de op
ruiende elementen uit een der gezagsapparaten te
verwijderen, ginds in het Moederland onder bescher
ming van de onaantastbare wer. onschendbaarheid,
eertijds slechts het recht van Koningen, o.a. verge
ven wordt aan vier personen, «an wie drie misda
digers zijn en de vierde zich verschuil achter wette
lijke bescherming. Voor spr mist een dergelijke twee
slachtige toestand ieder logisch verband. Spr. vraagt
zich af of het te verwonderen 's dat menschen als
beklaagden geen weerstand kunnen bieden aan
schromelijk vrijgevige beloften, welke niet kunnen
worden nagekomen.
Beklaagden begrijpen, en ook spreker begrijpt, dat
gevangenisstraf onvermijdelijk is, maar daarmede
wordt de etterende wonde nog niet volledig uitge
brand. Spr. ziet in een korte gevangenisstraf, gevolgd
door een langdurig plaatsen in de strafklasse, de hes-
te remedie. Spr. betreurt het dat getuigenmateriaal
verzameld werd van menschen, die zelf in voorloo-
pige hechtenis vertoeven. Spr. critiseert deze getui
genverklaringen en verzoekt der. Raad een en ander
voor oogen te houden. Overigens refereert hij zicli
aan het oordeel van den Raad.
Trekking van Donderdag 4 Mei.
4e klasse 4« lijst
No. 13716 t 5000.
No. 1937 i 1000.
Prijzen van 1 65.
167 200 243 384 573 782 883 1492
2096 2469 2526 2874 3260 3423 3540 3559
3681 3931 4252 4454 5197 5231 5417 5887
6568 6572 6846 7158 7227 7583 7687 7848
7873 8359 8535 8570 8624 8666 8871 8925
9033 9228 9293 9420 9425 9532 10039 10693
11384 11672 11763 12008 12360 12838 12872 13056
13220 13262 13523 13570 13836 14054 14103 14278
14481 14942 15301 15321 15501 15677 15824 15945
15953 15977 16221 16513 16748 17471 17531 17768
17790 18080 18217 18249 18692 18751 18784 18836
19384 19666 19693 19724 19746 19811 19888 2041,0
20542 20964
4e klasse 3e lijst: 8763 vervalt.