Aliiitii Hints-
AlitrtGLiie- liiiliiïllii
Ontspanning in
Europa.
Belangrijk vredeswerk te Rome.
Kijken is koopen
bij Cloeck.
Uitgevers: N.V. v.h. TRAPMAN Co, Schagen.
Naar vrede s-p act en
ontwapening
Het Amerikaansche
standpunt.
Ver. Staten solidair met
vredespolitiek
De sterkste kuikens en
de beste leghennen
Bertels' Opfokvoeders:
De V.A.R.A. en den strijd voor behoud
van vrijheid
Dinsdag 23 Mei 1933.
SCHAEEB
76ste Jaargang No. 9283
COURANT.
Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder
dag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 8 uur, worden Adver-
jtentiën nog zooveel mogelijk in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
POSTREKENING No. 23330. INT TELEF. No 20
Prijs per 3 maanden f 1.80. Losse nummers 6 cent ADVERTEN-
TlëN van 1 tot 5 regels f0.85, iedere regel meer 15 cent (bewijsno.
inbegrepen). Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Frankrijk aanvaardt het plan-MacDonald.
Het pact tnsschen de vier groote mo
gendheden te Rome goedgekeurd.
Het wachten nog slechts op formeele goed
keuring van de betrokken regeeringen.
Het is als een verheugende verrassing te
beschouwen, dat de crisis, welke dagenlang
een ernstige bedreiging voor vrede en rnst
in Europa geweest is,( zoodat de internatio
nale besprekingen de vorige week nog in
het somberste pessimisme werden begonnen,
dat die crisis nu snel door een toenadering
is gevolgd.
Het door Mussolini voorgestelde viermo-
gendhedenpact is nl. volgens de persberich
ten van gister door de vertegenwoordigers
van alle vier de landen, die er bij betrokken
zijn Duitschland, Engeland, Frankrijk en
Italië aanvaard. Deze volkomen overeen
stemming werd volgens dezelfde berichten
gister bereikt, doordat rijksminister Göring
voor Duitschland en de ambassadeur De
Jouvenel voor Frankrijk hun goedkeuring
hechtten aan het pact.
Mussolinie heeft nu het ontwerp-verdrag,
waarin de vier landen zich verplichten sa
men te wjrken om den vrede in Europa te
handhaven, een overeenkomst, die om te be
ginnen tien jaar van kracht zal zijn, naar
Genève gezonden Tevens is het naar de re
geeringen te Berlijn, Londen. Parijs en Rome
gestuurd ter officieele bekrachtiging.
Ofschoon de tekst van Mussolini's pact nooit ge
publiceerd is, is de inhoud wel hoofdzakelijk gericht
op vrede en ontwapening, en zouden Duitschland,
Frankrijk, Engeland en Italië er zich bij verplich
ten tot een politiek van samenwerking tot handha
ving van den vrede.
Verder zou het nog de volgende punten bevatten.
De vier mogendheden bevestigen het beginsel van
de herziening der vredesverdragen binnen het ka
der van het pact van den volkenbond, in het bi
zonder wat betreft de bepaling „als er een situatie
ontstaat, die een conflict kan veroorzaken".
Engeland, Frankrijk en Italië verklaren, dat het
beginsel van Duitschlands gelijke rechten toegepast
moet worden, als de ontwapeningsconferentie slechts
tot gedeeltelijke resultaten leidt.
Duitschland verplicht zich, de rechtsgelijkheid
slechts na diplomatiek overleg te verwezenlijken.
Van het hoogste belang is ook, dat eenigszins in
afwijking van het oorspronkelijke plan van Musso
lini, de volkenbond in de nieuwe internationale pro
cedure is ingeschakeld. De eindbeslissingen zullen
derhalve in Genève vallen, maar nadat te voren de
groote mogendheden tot overeenstemming over de te
volgen gedragslijn zijn gekomen. Men kan het daar
bij betreuren, dat de kleinere mogendheden ietwat op
den achtergrond worden gedrongen. Maar tenslotte
was de situatie in de volkenhondsstad toch reeds lang
zoo, dat de groote mogendheden een domineerende
rol speelden, terwijl de verlamming in de bondsacti-
viteit vooral intrad door de verdeeldheid en oneenig-
heid, welke steeds juist onder de grooten heerschten.
Alle mceningsverschillen werden te Genève uitge
vochten en daardoor bleef geen tijd voor ophouwen-
den arbeid over. Nu zal door het viermogendheden-
pact, de mogelijkheid geschapen worden, dat Enge
land, Frankrijk, Duitschland en Italië met een ge
meenschappelijk plan ter conferentie komen, wat niet
alleen de werkzaamheden zal vergemakkelijken,
maar ook de kans op een effectief resultaat zal ver-
grooten. Ook al zal Frankrijk natuurlijk rekening blij
ven houden met de wenschcn en aspiraties van zijn
kleine bondgenooten.
Viermogendhedenpact wijst dus in de richting van
eenheidsfront in alle groote internationale vraag
stukken. En daarop doelen ongetwijfeld de Engelsche
bladen, als zij verklaren, dat het gevaar van een uit
eenvallen van Europa in twee vijandelijke kampen
door het Mussolinipact weggenomen wordt. Inder
daad wordt dit gevaar aanmerkelijk verkleind, al zal
men zich niet aan de ilusie mogen prijsgeven dat in
zeer essentieele punten onoverbrugbare tegenstellin
gen zullen blijven bestaan. Juist daarop blijft een
tweefronten-Europa momenteel en in de toekomst
volkomen mogelijk, maar het is toch reeds een groote
vooruitgang in de internationale politiek, dat een
instrument op lange termijn men spreekt voorloo-
pig van tien jaar tot stand is gekomen, waarmede
de bestaande geschillen uit den weg kunnen worden
gewerkt.
Hoezeer dit pact, te Rome door Mussolini, Goering,
De Jouvenel en Graham geformuleerd, tot ontspan
ning van den toestand heeft bijgedragen, blijkt uit
het feit, dat, naar verluidt, Frankrijk zich reeds be
reid zou hebben verklaard om, met een enkele re
serve, het plan MacDonald voor de Geneefsche ont-
vvapeningsbesprekingen te aanvaarden. Indien dit in
derdaad het geval blijkt, kan men zich op een nieuwe
ontwikkeling voorbereiden, welke ook voor de econo
mische conferentie gunstiger perspectieven schept.
Ben feit van groote beteekenis.
Het bericht, dat het ontwerp van het vier-mogend-
heden-verdrag te Rome is onderteekend, was gister
natuurlijk de groote gebeurtenis van den dag.
De beteekenis van het feit kan op het oogenblik
nog moeilijk geheel worden overzien, doch de „Ti
mes" stelt vast, dat de voordeelen van het tot stand
komen van het verdrag zullen zijn samenwerking
van de vier groote mogendheden, waardoor een ver
deeling van Europa in 2 kampen, verhinderd wordt,
geruststelling van de kleinere staten, moreele voldoe
ning voor Duitschland en verhooging van de veilig
heid voor Frankrijk. Daarbij komen dan nog de ge
volgen van de ontspanning op politiek gebied voor
den economischen toestand.
De diplomatieke medewerker van de „Daily Tel."
wijst er op, dat de gematigde en op verzoening gerich
te rede van Hitier de oruwapeningsconferentie over
het doode punt heeft hcengeholpen en daardoor ook
de hervatting der besprekingen over het vier-mo-
gendheden verdrag mogelijk beeft gemaakt. Het
ontwerp wordt ook naar Genève gezonden.
Laatste berichten.
Londen bevestigt Accoord van
Vier. Het nieuwe ontwerp aan
de ministers te Genève voorge
steld.
Reuter seint uit Londen:
In officieele kringen alhier wordt beves
tigd, dat in zake het pact van vier een over
eenkomst is gesloten tusschen de Italiaan-
sche regeering, de Fransche en Engelsche ge
zanten en minister Göring. Daar het oor
spronkelijke ontwerp aanmerkelijk gewij
zigd is, heeft de Italiaansche regeering het
nieuwe project naar Genève gezonden voor
een onderzoek door de ministers van Enge
land, Frankrijk en Duitschland. Men is van
oordeel, dat de onderteekening van het pact
in groote mate zou kunnen afhangen van
het oordeel van Noman Davis.
„Merkwaardig teeken van de ontspanning
In Europa.
Wolff meldt nog uit Berlijn: Het is voor de pu
blieke opinie in de geheele wereld een aanmerkelijke
verrassing geweest, dat in verband met de reis van
den rijksminister Göring de a.s. onderteekening van
het pact van Mussolini is aangekondigd. Men had
sedert Paschen slechts vernomen, dat de onderhande
lingen tusschen de groote mogendheden niet afge
broken waren, doch een spoedig resultaat kon, ge
zien de wending, die de internationale politiek geno
men had, niet goed worden venvacht. De rede van
den rijkskanselier heeft echter een volkomen veran
dering in den toestand gebracht. Frankrijk heeft ook
het verzet opgegeven, waardoor de venvezenlijking
van het plan van Mussolini werd tegengehouden.
Het feit, dat de besprekingen succes hebben gehad,
kan als een merkwaardig teeken van de ontspanning
in Europa worden beschouwd.
Verklaring van Norman Davis.
Genève, 22 Mei (V.D.). De buitengewone ambas
sadeur der Vereenigde Staten, Norman Davis, heeft
Maandag in de hoofdcommissie der Ontwapenings
conferentie de met groote spanning verwachte ver
klaring der Amerikaansche regeering afgelegd be
treffende haar definitieve houding nopens het pro
bleem der ontwapening en veiligheid. Hij heeft een
schriftelijke verklaring voorgelezen, welke wordt be
schouwd als het einde der tot nu toe door Amerika
gevoerde neutraliteitspolitiek.
1. De Amerikaansche regeering is bereid op het
gebied der Ontwapening zoover te gaan als iedere
andere staat. Het einddoel is de vermindering der
bewapening étappegewijs, zoo snel mogèlijk en tot
het niveau der voor binnenlandsche politiedoelein
den noodzakelijke troepen.
2. De Amerikaansche regeering is bereid als bij
drage tot de organisatie van den vrede bij een con
flict met de overige mogendheden te beraadslagen
of de vrede in gevaar is. Ingeval de overige mogend
heden na uitvoerige beraadslagingen besluiten, dat
een staat den vrede in gevaar heeft gebracht door
de schending der internationale verplichtingen, en
ingeval dan een overeenstemming wordt verkregen
tusschen de overige mogendheden betreffende den
schuldigen en verantwoordelijken aanvaller, dan
verplicht de Amerikaansche regeering zich, zich te
onthouden van iedere handeling, welke het ge
meenschappelijk optreden der overige mogendheden
tot herstel van den vrede in gevaar zou kunnen
brengen.
3. De Amerikaansche regeering verklaart zich be
reid tot een gemeenschappelijke automatische en per
manente controle op de bewapeningen door een per
manente ont wapeni ngscommissie.
4. Het definitieve doel moet volgens de opvatting
der Amerikaansche regeering de volledige ten uit-
NORMAN DAVIS.
voerlegging der ontwapening in étappes zijn, evenwel
moet de eerste definitieve stap direct worden geno
men.
Norman Davis verklaarde dat de boodschap van
Roosevelt is ingegeven door de dringende noodzake
lijkheid van een direct beslissend optreden tot oplos
sing van de problemen, welke thans door de beide
conferenties zullen worden behandeld. De Ontwape
ningsconferentie heeft thans het oogenblik van de
finitieve beslissingen bereikt. Het einde der conferen
tie is thans in het vooruitzicht. Alle naties der wereld
moeten thans toonen, of zij de bedoeling hebben de
voortschrijdende ontwapening ten uitvoer te leggen of
terugkeeren tot het systeem van voor den oorlog:
onbegrensde bewapeningen, internationale verden-
ging en vrees. Na den wereldoorlog waren de volken
overeengekomen hun tot dan toe gevoerde bewape
ningspolitiek definitief op te geven.
BEVEILIGING VAN VOETGANGERS IN
HET DUISTER.
Een voorstel in Denemarken. Een zak
doek in de band!
De Deensche vereenlging voor veilig verkeer heeft
een diploma toegekend aan een inwoner van Sonder-
borg, voor het beste voorstel tot bescherming van voet
gangers wanneer de duisternis is ingetreden. Het voor
stel was al zeer eenvoudig en kwam hierop neer dat
men met een witten zakdoek in de hand moest loopen.
zijn met de minste kosten verkregen met
Opfokvoeder I —30 dagen f 6.75 p. 50 Kg.
Opfokkorrel 4*-10 weken 5.95 p. 50
Kunstkorrel B na 10 weken 5.75 p. 50
Lager voederkosten en later méér eieren:
Zoo verkreeg de heer H Koning, de Wilp. Gr. van 32
jonge hennen 774 eieren in December en 653 in de koude
maand Januari JJ. dus 78 pCt. en 65.8 pCt. eieren.
Brochure pluimvee en eierlijsten gratis.
Bestel bij Uw leverancier in Uwe plaata;
indien daar niet voorradig direct a.d. fabriek.
Bertels' Oliefabrieken N.V. Amsterdam.
Bertels' Opfokvoeder
heeft veel beter voldaan dan twee best
bekende Opfokvoeders: de kuikens zijn
grooter en sterker. Van de kunstkorrel
krijgen wij de helft meer eieren dan voor
heen en de kuikens g oeien er ook reus
achtig van.
5-9-27. Coöp. Stoomzuivelfabriek, Odoorn.
De ontwikkeling der jonge dieren van Uw
Kunstkorrel is uitmuntend, evenals de leg-
resultaten. Gebr. Welleman,
Buurmalsem. 12 October 1929.
Bertels* Opfokvoer heeft mij verleden jaar
uitstekend voldaan. Ik heb wel Opfokvoer
gebruikt dat twee- en driemaal zoo duur
was, maar heb daarmede nog nooit zulke
schitterende resultaten gehad.
KI. Wolfis, Machinale Broederij
Nuis. Gn. 3 Maart 1933.
Rede van den voorzitter. „Liever minder
zendtijd dan censuur."
De heer A. de Vries, voorzitter van de Vereeniging
Arbeider.o-Radio-Amateurs heeft voorden vereen.-raad
van de Vara een rede gehouden o.m. over het jongste
koninklijk besluit ten aanzien van den politieken om
roep.
Spr. zeide, blijkens een verslag In „Het Volk" dat de
Vara. zoo goed als alle omroep vereenigingen, lijdt on
der de ongunst der tijden en verder onder den algemee-
nen politieken toestand, waarbij de gebeurtenissen in
het buitenland een belangrijker rol spelen dan de ge
beurtenissen in eigen land. De actie van minister Deö-
kers beoogt ook de Vara te treffen.
Als een der factoren, die de positie van de Vara be
paalt zag spr. de straffe censuur. „Wij hebben liever
minder uren met volle vrijheid van spreken, dan vijftig
zenduren met straffe censuur", riep spr. onder instem
ming der vergadering uit.
De nieuwe wijzigingen van het controlereglement kop
pelen de positie van de Vara nog sterker aan den po
litieken toestand.
Daarnevens bestaan in Den Haag plannen om den
radio-omroep van Waterstaat weg te halen en te bren
gen onder het Onderwijsdepartement en mr. Marchant
wordt genoemd als de a.s. minister van Onderwijs.
Tegenover alle aanvallen van rechts en links heft de
Vara het vaandel omhoog van een algemeenen Neder-
landschen omroep, verzorgd door alle stroomingen uit
het volk en betaald door alle luisteraars.
„Wij zijn geen sectariërs", zegt spr. #onder bijval van
de vergadering, „wij willen met iedereen samenweiv
ken, die ons recht op bestaan respecteert."
Mott*
Na een uitvoerige discussie nam de vergadering do
volgende motie aan:
De Vara ziet in wijzigingen van het radioreglement
een nieuwen aanslag op de vrijheid van het woord;
zij meent, dat hierdoor opnieuw de geest van do
Grondwet ten deze zeer ernstig wordt aangetast;
„zij meent, dat bovendien de term „zijdelingsche of
bedekte ondermijning" en de woorden „zedelijkheid,
°ezag en volkskracht", alsmede de uitdrukking „stel
lige uiteenzetting van politieke beginselen geen duide
lijk welomlijnde begrippen zijn, waaraan de beteekenis
voor een ieder vaststaat, maar vage algemeenheden,
die hun inhoud slechts krijgen door het subjectieve oor
deel van toevallige personen, zoodat hierdoor de deur
voor willekeur en. machtsmisbruik wijd wordt openge
zet;
zij protesteert namens het In de Vara georganiseerde
vierde deel der radio-luisteraars in Nederland nadruk
kelijk tegen de steeds verder voortschrijdende beperking
van de vrijheid van meeningsuiting in den radio-om
roep.
Zij dringt er met klem op aan, dat met den grootsten
spoed tot het instellen van de reeds lang aan de volks
vertegenwoordiging toegezegde beroeps-instantie voor
den omroep, waarop meermalen in de Staten-Generaal
is aangedrongen en die in verband met de nieuwe be
palingen op de radio-controle klemmender is dan ooit,
worde overgegaan.
