De Sprookjesstad Jehol. SCHAGER COURANT Zomerverblijf der vroegere Chineesche keizers. De geschiedenis van den Zomertijd. GEWEIGERDE LIEFDE ES MACHTELOOZE KEIZERS, door L. Hawler. Op Jehol valt den laatsten tijd wel de aandacht. Eerst werden wij dagelijks op deze provincie attent gemaakt tijdens haar verovering door de Japanners, en nu de wereldtentoonstelling te Chicago geopend is, bereiken ons van daaruit enthousiaste beschrijvingen van den be roemden gouden tempel, die daarvoor nauwkeurig is nagemaakt. Waarom heeft men het steeds over Jehol, terwijl liet uitgestrekte Chineesche rijk zooveel provincies telt? De reden is, dat er voor China vele historische herinneringen aan de provincie Jehol zijn verbonden. De afgelegen, geheimzinnige stad Jehol was de zomerresidentie der Chineesche keizers. Het is een sprookjesachtig jnooie stad met een 10 Iv.M. lange weg, waar zomerverblijven, paviljoens, tem pels, parken, vijvers en mooie plekjes zich aaneenrijen. Ze droegen alle poë tische namen; van vele zijn er interes sante bijzonderheden vermeld in Sven Medin's boek: ..Jehol: City of Empe- rors", dat kort geleden te New York is verschenen bij E. P. Dutton en Co. De beroemde Zweedsche ontdekkingsreizi ger heeft hierin zijn jongste reis be schreven, welke allereerst word onder romen om bovengenoemde copie van den gouden tempel te verkrijgen. Deze tempel staat in de Potala of afgesloten tempelstad van Jehol en is steeds van uc grootste beteekenis geweest voor den Boeddhistischen godsdienst. Bovendien is het een zeer schoon kunstwerk. Het leven der Chineesche keizers. Het boek van Sven Hedin deelt ons o.m. interessante bijzonderheden mee omtrent de levenswijze der Chineesche keizers. Wanneer wij hun moraliseeren- de verhandelingen lezen, die velen hun ner hebben geschreven om hun onder danen te verbeteren, en daarnaast het aantal van hun vrouwen vermeld zien, denken wij als Europeanen aan schijn heiligheid. Dit is echter onjuist; het gold als geoorloofd en zelfs passend voor een keizer om een groote harem te hebben en daarin de mooiste meisjes van het gebeele land te verzamelen. Al naar gelang van haar hooge geboorte en schoonheid werden zij in zeventien groepen verdeeld. Zij leefden steeds in een aantrekkelijke omgeving en verzorg den haar uiterlijk met grooten zorg; zij leefden in de hoop, de aandacht van 'den keizer te trekken, terwijl de keizers van hun kant het als een moreele ver plichting beschouwden ora geen hun ner vrouwen geheel te verwaarloozen. Wij zullen echter zien, dat ook voor Chineesche keizers het onbereikbare vaak dubbel aantrekkelijk is. Het feit. 'dat er één vrouw voor zulk een machtig lieerscher onbereikbaar kon zijn, is op zichzelf reeds'merkwaardig genoeg om er even bij stil te staan. De onverzoenlijke weduwe. Keizer Tsjien Loevg, de kleinzoon ■\ari Kang Hai, die Jehol heeft gesticht, versloeg eens een Mohamedaansch stamhoofd, Khozi Khan, die daarbij ge dood werd. Zijn weduwe, Hsiang Fei. wier schoonheid bekend was in geheel Centraal-Azië en zelfs spreekwoordelijk is geworden, vond een toevlucht bij den sultan van Badaksjan. De keizer, die slechts over haar had hooren spreken, eischte haar echter op en bereikte zijn doel ook, nadat hij den sultan tien paar ringen van witte Hovansche jade had gezonden, een geschenk van onschat bare waarde. Nu werd Hsiang Fei naar Jehol ge bracht met de grootst mogelijke zorg. Haar ingewikkelde schoonheidsverzor ging werd mogelijk gemaakt ondanks de bezwaren van de reis, terwijl haar voed sel volgens de eischen van den Moha- medaanschen godsdienst werd toebe reid. Toen zij in het zomerpaleis aan kwam, en voor den keizer zou worden geleid, was zij echter nog even onver murwbaar. Zij keek den machtigen vorst niet eens aan, doch bleef in zijn tegen woordigheid steeds zwijgend schreien. Haar woning stond in een prachtigen tuin en daar bracht zij haar dagen door Steeds kreeg de keizer ten antwoord, dat zij op het oogenhlik onvindbaar was Eenmaal kwam hij haar kamer binnen, doch zij hield zich, alsof zij hem niet zag en tenslotte trok hij zich somber en mismoedig terug. Een andere maal trachtte hij haar aan te raken, doch zij trok dadelijk een dolk en wilde hem doo- den. Hij weerde de slag af, zoodat hij slechts aan den arm was gewond. Dit feit zou voldoende geweest zijn om Hsiang Fei op de een of andere wreede manier ter dood te brengen, doch de keizer wilde daar niet van hooren en behandelde het geheele geval als iets on beduidends. Zijn ongelukkige liefde deed hem ech ter de staatszaken verwaarloozen. Zoo wel zijn moeder als zijn voornaamste echtgenoote trachtten Hsiang Fei tot andere gedachten te brengen, doch te vergeefs. Zijn moeder besloot daarop, een einde te maken aan den onhoudba- ren toestand door Hsiang Fei in het ge heim te laten wurgen. De keizer kon in verband met de strenge etiquette zijn moeder dit met geen woord verwijten, maar hij is zijn leven lang om Hsiang Fei blijven treuren en zijn prachtige mansoleum staat naast haar eenvou dige grafsteen. Waar zélfs keizers falen... Nog een ander geval van ongelukki ge liefde is van een Chineesch keizer be kend geworden. Keizer Tsja Tsjing was een groot kunstliefhebber en wilde in een park te Jehol een duplicaat laten bouwen van de spiegelkiosk te Hsihoe. Dit was inderdaad een fraai gebouw met glazen dakpannen, kristallen pila- laren en wanden, die waren ingelegd met duizenden kleine spiegeltjes, waardoor liet licht in alle richtingen werd weer kaatst. Voor het verlangde werk werden de bekwame Wang Sen en zijn vrouw de aangewezen personen geacht; zij werden daarom met een model van de kiosk in tegenwoordigheid van den vorst toegelaten. Deze werd dadelijk ge troffen door de schoonheid der vrouw. Tien maanden lang trachtte hij haar gunst te winnen, maar nog steeds kon zij aan haar man schrijven, dat zij hem trouw was gebleven. Eindelijk verdronk zij zich, geen uitweg meer ziende. De ongelukkige Wang Sen maakte daarop eveneens een einde aan zijn leven. Kei zer Tsja Tsjing was sindsdien ontroost baar en kwijnde langzaam weg. Er is pog een liefdesgeschiedenis be kend, die ongelukkig eindigde, zij het op andere wijze. Dezelfde keizer Tsjien Loeng, die zoo ontroostbaar was over Hsiang Fei, had voor zijn troonbestij ging liefde opgevat voor Ma Chia, een mooi meisje uit den keizerlijken harem Op zekeren dag kwam hij bij haar, ter wijl haar slavinnen bezig waren met het opmaken van haar haar. Hij beduidde de meisjes, zijn aanwezigheid niet te verraden, liep van achteren op haar toe en bedekte haar oogen met de handen. De verschrikte Ma Chia sloeg omhoog met een kam, die zij in do hand had, en verwondde den troonopvolger daarmee bloedend aan het vo:orhoofd. Zijn moe der liet haar daarom geeselen en wur gen, zooals zij later Hsiang Fei liet wur gen. Ook ditmaal stond haar zoon mach teloos, maar hij begaf zich naar de plaats der terechtstelling, waar Ma Chia stond met een touw om haar hals, reeds half gewurgd. Schreiend riep de prins uit: „Ik ben schuldig aan je dood." Toen beet hij zich in den vinger en liet een druppel bloed in haar hals vallen, waarbij hij zei: „In dit leven kan ik niets voor je doen, maar kom tot mij terug in je volgend bestaan. Dan zal ik je met mijn leven mijn dankbaarheid toonen. Als herkenningstekken zul je deze roode vlek op je hals hebben." Zoo stierf Ma Chia met tranen van dank baarheid in de oogen. Een onridderlijke daad Niét altijd waren de Chineesche vors ten echter zoo ridderlijk. De lichtzinni ge keizer Hsoean Tsoeng liet zich geheel door een vrouw beheerschen, maar toen het verzet tegen haar grillen te groote afmetingen aannam, liet hij haar naar buiten gaan op een balcon ten aan- schouwe van haar vijanden, die haar met hun pijlen doodden. De dood der grillige favoriete van keizer Hsoen Tsoeng, die in het jaar 756 stierf onder de pijlen van haar vijanden. Naar een schilde rij van Edtnund Dulac. Een beroemde vrouw, die velen onzer lezers zich nog zullen herinneren, was de keizerin-wed uwe Tsoe Hsi, wier le ven ten nauwste aan de stad Jehol was verbonden. Zij kreeg haar kans, toen in 1860 de Franschen en Engelschen Chi na binnenvielen en haar echtgenoot Hsien Feng zich uit wanhoop ophing. Joeng Loe, het hoofd der paleisgarde, die haar verloofde was voordat zij ge dwongen werd om de keizerlijke harem binnen te treden, werd door haar met 4000 man naar Jehol gezonden, in naam om de keizerlijke begrafenisstoet te beschermen, doch in werkelijkheid om haar de macht in handen te spelen, o.a. door den premier Soe Sjoen. die te gen haar intrigeerde, onschadelijk te maken. Als de moeder van keizer Toeng Sjie is deze merkwaardige vrouw een halve eeuw lang de eigenlijke heer- scheres van China geweest. In 1784 deed Benjaman Fran klin het idèe aan de hand. Doch eerst in de 20ste eeuw werd het algemeen toegepast. door dr. E. Larsen. Vijf jaar voor het uitbreken van de Fransche revolutie publiceerde Benja min Franklin in een Parijsch tijdschrift een artikel, dat allerwegen de lachlust opwekte, omdat het een voor dien tijd absurd denkbeeld propageerde en in 't geheel niet binnen de officieele taak van den schrijver thuishoorde. Benjamin Franklin, de eerste gezant van de om hun onafhankelijkheid strij dende Vereenigde Staten van Noord Amerika was naar Frankrijk gekomen om gebruik te maken van de aldaar heerschende anti-Engelsche stemming, en vrienden te werven voor de nieuwe Dèlail van een oude Chineesche kaart van Jehol waarop „het eiland der vervulde wenschenen andere zomerverblijven van Chineesche keizers zijn aangegeven. republiek, was het type van een politi cus, die zich het liefste met andere din gen bezighield. Als natuurkundige, uit vinder van den bliksemafleider, en mo- raliseerende schrijver slaagde de oude Franklin er in even groote bekendheid te verwerven als hij dit als diplomaat bezat. Maar wat hij den Franschen in 1874 voorsloeg kon men niet ernstig opvat ten. Franklin spoorde er n.1. toe aan in den zomer alle uurwijzers een uur vooruit te zetten om langer van het dag licht te kunnen profiteeren. Hij liet zijn voorstel vergezeld gaan van een nauw keurige calculatie en berekende de be sparing over een enkelen zomer voor Parijs alleen al op de fantastische som van 100 millioen francs a 50 centen! De Parijzenaars lachten over het idèe fixe van den ouden heer Franklin en namen het voor kennisgeving aan. Het Frankrijk dier dagen heeft de ge nialiteit van het idee van Franklin niet begrepen. Het bedoelde niets anders dan de door de eeuwen geheiligde traditie van de menschelijke tijdsindeeling met een slag op te heffen, de dictatuur van den tijd te onderbreken en de bewoners der aarde de zomersche gunst van de zon zestig minuten langer te laten ge nieten. Het gold hier de menschen in hun eigen bestwil te helpen. „Wij men schen", zei Franklin, „hebben zelf de dagindeeling gemaakt en zouden wij daarom niet in staat zijn haar nu aan onze moderne behoeften aan te passen? Honderd jaar heeft men de gedachte van den zomertijd vergeten. In den zo mer van 1892 deed Kaapland een schuchtere poging evenwicht te brengen tusschen dagindeeling en den loop van de zon. De klok werd 16 minuten en in 1903 nog eens 30 minuten vooruitgezet In 1895 zette men in Queonsland de klok 20 minuten vooruit. In 1907 maakte de zomertijd een punt van bespreking uit in het Engel- sche Lagerhuis. De afgevaardigde Wil- liam Willet légde het huis een brochure voor, die ver buiten de grenzen van het Britsche Rijk opzien baarde en de basis v.erd van de „Sunlight Saving Bill", de wet op den zomertijd. De wet werd in het Lagerhuis aangenomen. Maar voor dat do wet ter bekrachtiging naar het Hoogerhuis ging, schreef een London- sche krant humoristisch: „De electrici- teits- en gasondernemingen hebben on ze volle en eerbiedige sympathie. Zij zullen voor een goede zaak moeten lij den. Maar als wij verstandige menschen zijn nemen wij het plan van Willet aan. Maar het Hoogerhuis verwierp de wet, doch overal was het denkbeeld in goede aarde gevallen. In Gincinnatie voerde men in 1909 den „langen middag" met een tijdsverschuiving van één uur in. In een Duitsch tijdschrift verscheen in dat zelfde jaar een artikel „Aan den Zon kant" getiteld, van prof. Dr. E. Engel, den gemalen zonderling, die o.a. de spoorkaartjes uitvond, en zich in Duitschland opwierp als de vader van den zomertijd. Maar hij zou nog tot 1916 moeten wachten alvorens de zo mertijd een feit was geworden. Intusschen is de zomertijd in de oor logsjaren in de meeste Europeesche lan den ingevoerd. Frankrijk volgde kort na Duitschland. Ook Nederland is er in de jaren mee begonnen en heeft den zo mertijd ondanks den tegenstand uit landbouw kringen, tol op den huidigen dag gehandhaafd. De Europeesche landen, die thans den zomertijd voeren zijn: Frankrijk, Engeland. Nederland, België, Zweden, Noorwegen, Denemarken, Hongarije en Italië. Ook in Sovjet-Rusland kent men den zomertijd. In 1918 besloot men daar de klok twee uur vooruit te zetten. In Amerika dateert de zomertijd van 1922. Op het oogenhlik is men in Duitsch land doende den zomertijd weer in te voeren als een onderdeel van het plan voor nationalen opbouw. De bezwaren, die men er dest:;ds tegen aanvoerde zijn verflauwd en de droeve noodzaak ge biedt ook daar tot greoto bezuinigingen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1933 | | pagina 20