Naar de stratospheer
stabilisatie-cylinder
Graaf Zeppelin
s vuurproef.
Zaterdag 5 Augustus 1933.
SCHAGER COURANT.
Vierde blad. No. 9324
met den
Dezer dagen zal de tocht
plaats hebben
Auto over den kop geslagen.
DIJKDOORBRAAK AAN DEN COLORADO
Hoogterecord van een Fransche aviatrice.
HET NIEUWE STRAFRECHT
IN PRUISEN.
Vóór 25 jaar terug.
De ontdekking van de valsche
muntersbende.
Ingenieur Cosyns, de vroegere assistent
van prof. Piccard is met zyn voorbereidin
gen voor een nieuwe vlucht in de stratos
pheer nagenoeg gereed en wü dezer dagen
trachten tot een hoogte te stagen van 16000
17000 M.
EEN tocht in een luchtschip is heerlijk. Men
overziet uitgestrekte landschappen, bosschen
en akkers, steden en dorpen, rivieren en me
ren liggen beneden den luchtreiziger en de
aarde doet zich aan hem in al haar geledingen voor.
Maar hoe js het, als men van veel grootere hoogten op
de aarde neerziet? Welk uitzicht doet zich aan een
Btratospheer-vlieger voor? Dat beschreef prof. Piccards
begeleider Cosyns tegenover een Italiaansch journalist
als volgt: „Toen ik den laatsten keer in de stratospheer
omhoog steeg, was ik met mijn berekeningen en me
tingen zoo druk bezig, dat ik slechts weinig tijd vond
het sohouwspel te bewonderen, dat zich aan ons bood.
Doch van tijd tot tijd keek ik naar beneden in de diepte
en eiken keer viel het mij moeilijk den blik van het
heerlijke uitzicht af te wenden. De aardewordt ont
zettend klein, alles doet zich in de kleinste proporties
voor. De steden worden tot witte punten in de gele en
groene eenvormigheid der vlakte. De rivieren gelijken
glanzende slangen. De bosschen veranderen in donkere
vlekken en de Alpen schrompelen tot witte en zwarte
bulten ineen. Daar hoog boven gelijkt Europa werkelijk
op een kaart uit den atlas, zooals men ze op school
vroeger gezien heeft. Men verbeeldt zich, met de vin
gers de afstanden tusschen de steden te kunnen meten."
Dit tafereel zal zich dezer dagen weer aan den Bel
gischen Ingenieur voordoen en hij verheugt zich er
reeds op. In den laatsten tijd heeft Cosyns vele proef
tochten in een grooten ballon gemaakt, in de „Bel-
gica'Y die den eersten prijs in de Gordon Bennet wed
strijd heeft gewonnen. Aan boord van dezen bal
lon heeft de ingenieur een door hem uitgevonden appa-
raat geconstrueerd, dat hem den toch onder zeer bijzon
dere omstandigheden mogelijk zal maken. De tocht zelf
heeft ten doel de onderzoekingen van prof. Piccard te
controleeren en aan te vullen. Vele vragen zijn bij de
beide eerste tochten in de stratospheer onopgelost ge-
blefVèn.' 'Nu 1s gebleken, dat uit het heelal niet slechts
één stralensoort met de atmospheer der aarde in aan
raking komt, maar dat er verschillende kosmische
Btralensoorten zijn. Piccards apparaten hebben al deze
stralen gelijktijdig opgeteekend. Thans moet men nog,
de stralingen sorteeren en elke kosmische straling af
zonderlijk onderzoeken. Dit wil Cosyns doen. Maar hoe
imoet men de stralensoorten uit elkaar houden? Het
jndringingsvermogen der kosmische stralen door het
eardsche luchtomhulsel is verschillend van grootte. In
een luchtomhulsel van 5000 M. vindt men andere stralen
dan op 9000 of 16000 M. hoogte. De moeilijkheid bestond
daarin, den ballon langeren tijd in een bepaalde hoogte-
laag te houden en dan nog in de stratosfeer op te
stijgen. Het was niet voldoende nieuwe meetapparaten
voor de verschillende stralensoorten uit te vinden
wat ook geschied is men moest buitendien een toe
stel of inrichting zien te vinden, waarmee men den
ballon op verschillende hoogten kon remmen om daar
rustig metingen te kunnen doen.
Aan deze taak heeft ingenieur Cosyns in de laatste
10 maanden gewerkt. Hij heeft nieuwe wetenschappelij
ke apparaten laten maken. Na een studie van verschei
den maanden gelooft Cosyns gevonden te hebben, hoe
men een ballon op betrekkelijk eenvoudige wijze in
den gewenschten zweeftoestand kan houden. Cosyns
heeft een cylinder geconstrueerd, die uit houten hoe
pels is samengesteld, welke door geprepareerd linnen
samengehouden worden. Men moet zich den cylinder
voorstellen als een lampion, zooals de kinderen die
gebruiken..
Saamgevouwen neemt zulk een lampion slechts ge
ringe plaats in; hangt men haar op. dan neemt zij
een veel grootere ruimte in. Als men zoo'n saam-
vouwbaren cylinder nu in een ballon aanbrengt dan
kan men door het uitschuiven van de tevoren ineen
gevouwen cylinder het volume van den ballon aan
merkelijk %'ergrooten vooropgezet, dat het linnen
omhulsel van den ballon het binnendringen van het
gas verhindert. Men moet dus binnen in den
luchtballon nog een luchtledige ruimte maken,
die kan worden vergroot en waardoor dan bewerk
stelligd wordt, dat de ballon nog een grootere stijg-
kracht krijgt. Dit is in groote trekken de gedachte,
welke aan het nieuwe apparaat van Cosyns ten grond
slag ligt. Een opvouwbare cylinder wordt loodrecht
5n den gasballon aangebracht, bijzondere hefboomen,
idie vanuit den gondel in beweging zijn te brengen,
zullen het grooter of het kleiner worden van den oy-
linder bewerkstelligen en daardoor ontstaat de moge
lijkheid, den ballon eenigen tijd op bepaalde hoogten te
houden.
Zal deze inrichting in de practijk voldoen? Op papier
Baat zich berekenen, hoe iets functioneeren moet, in
(werkelijkheid kunnen nog groote technische moeilijk
heden optreden, waaraan men tevoren niet gedacht
heeft. De uitvinder heeft het niet aangedurfd, het
(nieuwe apparaat eerst bij den tocht naar de stra
tospheer te probeeren. dat had hem duur te staan kun
nen komen. Hij heeft een dergelijk toestel in zijn
proefballon aangebracht en verklaard, dat hij over de
werkzaamheid van den stabilisatiecylinder niet geheel
ontevreden is. Weliswaar moest het apparaat nog iets
.worden verbeterd, maar Cosyns hoopte, dit binnen
eenige dagen te hebben uitgevoerd. Van twee ballons,
dié aan elkaar gekoppeld worden, is geen sprake meer
De stabilisatiecylinder schijnt toch heel wat practiseher
4e zijn. Met zijn hulp gelukte het, den proefballon op
bepaalde hoogten eenigen tijd te doen blijven,
i Cosyns opstijging was dezer dagen bijna door oen
kwajongensstreek verijdeld. De aangerichte schade is
echter niet zoo groot, dat een aanmerkelijke vertraging
van den tocht het gevolg zal zijn. Zeer spoedig zal de
start in de buurt van Dinant plaats hebben. Cosyns
acht het niet bedenkelijk, in de nabijheid van de zee
op te stijgen, daar hij een gunstigen wind afwachten
■wil. Zou echter het noodlot willen, dat de ballon op
zee moet dalen, dan beteekent dit geen onmiddellijk
gevaar voor de beide inzittenden, daar de gondel her
metisch gesloten kan worden en drijven kan. Wel zou
het bergen van den ballon in dit geval moeilijker dan
op het land zijn.
De gondel verschilt overigens iets van die. welke
Piccard gebruikt heeft, daar hij niet meer uit zuiver
aluminium bestaat, thans is er ook magnesium aan
toegevoegd. Het nieuwe metalen omhulsel kan veel
meer weerstand bieden dan het oude model en is
daarbij nog iets lichter.
Lang heeft Cosyns in dubio gestaan, wien hij mee
zou nemen als begeleider. Hij had de keus tusschen
een bijzonder bekwamen ballonvlieger en een man der
wetenschap. Cosyns is beide. De magere Belg. met de
hooge schouders, die er als asceet uitziet, is werkelijk
een uitstekend sportsman. Tenslotte heeft hij besloten
zelf den ballon te besturen; de noodzakelijke bereke
ningen en metingen moet zijn begeleider, de Neder
lander de Bruijn, voor zijn rekening nemen. Hoe lang
de beide jonge onderzoekers in de lucht zullen blijven?
Misschien 18 uren. als de weersomstandigheden het
toelaten. Het komt minder aan op den uur van het
verblijf in de bovenste regionen, dan op den duur van
de opstijging. Bij de eerste stratospheervlucht had men
slechts 25 minuten noodig om de maximum hoogte te
bereiken; de tweede maal duurde het reeds 46 minuten.
Cosyns' eerzucht is l\et nu. eerst na 3 uren op een
hoogte van 16000 of 17000 M. te komen.
De chauffeur dood van onder den wagen
gehaald. De drie inzittenden ernstig
gewond.
Donderdagmorgen omstreeks 6 uur is op den Rijks
straatweg Moerdijk-Zevenbergschehoek bij het ma-:
ken van een bocht een luxe auto over den kop ge
slagen. De auto kwam terecht in den tuin van de.
weduwe Kouters. De chauffeur, de 26-jarige B. Suy-
lekom, uit Raamsdonksveer werd dood onder de auto
vandaan gehaald. Drie inzittende heeren bleken, toeh
zij uit de auto waren gehaald, min of meer ernstig
gewon4 te zijn. Zij zijn naar de marechaussee-kazerne
te Moerdijk vervoerd.
Omtrent dit ernstig auto-ongeval vernemen wij na
der dat de toestand van de drie andere personen
ernstig is.
Een hunner, dc 25-jarige Van Swol, eveneens af
komstig uit Raamsdonkveer. is er het ernstigste aan
toe, men vreest voor zijn leven.
Het lijk van den heer Van Suylekom is naar het
lijkenhuisje te Moerdijk overgebracht en voor sectie
in beslag genomen.
De overblijfselen van de auto staan onder politie
bewaking.
Tengevolge van ontzettende wolk
breuken. Farmers omgekomen?
Y. D. verneemt uit New York; In den nacht
van Woensdag op Donderdag is op ongeveer
60 K.M. van Denver de Castlewood-dam aan
den Colorado doorgebroken, tengevolge van
ontzettende wolkbrenken. Een waterzuil van
10 M. hoogte en anderhalve K.M. breed spoel
de in eenige minuten tijd over talrijke plaat
sen en vernielde spoorbruggen en wegen,
terwijl alle telefoon- en telegraafverbndingen
werden verbroken, In Denver zelf werd de
groote boulevardbrug over den Cherrykreek
weggespoeld. Ook de plaatsen Franktown,
Parker en Sullivan zijn zwaar geteisterd.
Hoewel het naderen van den vloed werd
aangekondigd door sirenengehuil, terwijl de
telefoonkantoren waarschuwden, vreest men,
dat talrijke personen, vooral farmers, zijn
verdronken. De schade is nog niet te over
zien.
Half millioen dollar schade.
Uit New York:
Naar uit Denver gemeld wordt bedraagt de schade
die de overstroomingen hebben aangericht, een half
millioen dollar.
Het hooge water loopt thans snel weg. Tot dusverre
zijn twee slachtoffers bekend.
Gevangenisregime wordt verscherpt. Af
schrikwekkend element op den
voorgrond.
DE DOODSTRAF MET DEN BIJL.
Kerrl, de Pruisische minister van justitie, en
staatssecretaris Freisler, leider van dc nieuwe straf
rechtelijke organisatie, gericht tegen land- en hoog
verraad, hebben gisteren journalisten mededeelingen
gedaan over het nieuwe strafrecht, in het bijzonder
over de bepalingen betreffende het gevangeniswezen
en het regime in de gevangenissen. Wolff meldt daar
omtrent:
De doodstraf wordt voortaan in Pruisen, behalve
wanneer de rijksregeering anders bepaalt, met den
bijl voltrokken. De guillotine wordt afgeschaft.
De strafgevangenis-reglementen wórden ver
scherpt. Den laatsten tijd waren dc strafgevangenen
behandeld op een manier die boven den levens
standaard van een arbeider ging. Dat was geen straf
meer: voetbal, bioscoop en gelegenheid om zich te
beklagen; zoodat gevangenen een guerilla konden
beginnen tegen de cipiers Er is voortaan maar één
wijze van ondergaan van de opgelegde straf, nl. die
welke den strafgevangene aan het verstand brengt
dat hij moet zorgen nooit in zoo'n gevangenis terug
te komen. Het is uit met een behoorlijke verzorging
in een gratis hotel. Voor het tuchthuis worden de
speciale reglementen eveneens scherper toegepast.
De vervlakking van de grens tusschen gewone gevan
genis en tuchthuis zal verdwijnen en het zal voortaan
niet meer mogelijk zijn, dat tot tuchthuis veroor-
Naar aanleiding van de Zeppelin
ramp bij Echterdingen op
25 Augustus 1908.
Den 5en Augustus a.s. zal het 25
jaar geleden zijn, dat het door graaf
Zeppelin gebouwde luchtschip bij
Echterdingen totaal werd vernield.
Ferdinand graaf von Zeppelin,
werd den Ssten Juli 1S3S tc Con-
stanz geboren en werd voor militair
opgeleid. In 1890 nam hij als lui
tenant-generaal zijn ontslag en ging
zich toeleggen op den bouw van een
bestuurbaar luchtschip, waarmee hij in 1900 zijn proe
ven begon tc Friedrichshafen aan het Meer van
Constanz, welke in 1905 met succes werden bekroond,
toen hij een nieuw toestel had gebouwd. Spoedig
daarop echter in 1906 werd het door den storm ver
nield. De bijna zeventigjarige, die van zijn voorvade
ren de taaiheid en 'standvastigheid bij het maken
van plannen had geërfd, liet zich daardoor niet ter
neer slaan. Hij bouwde een derde luchtschip, waar
mede hij een snelheid bereikte van 15 M. per secon
de. In 1907 kwam een nieuwe Zeppelin gereed met
ingrijpende, hoewel eenigszins onpractische verande
ringen,, zooals het plaatsen van een stuurapparaat
naar voren.
In 1908 verscheen wederom een nieuw model, waar
mee hij den iden Augustus 1908 een proeftocht maak
te, die goed begon. W egens een motordefect echter
moest hij een noodlanding maken op den Rijn hij Op-
penheim, ofschoon hij van plan was geweest het tra
ject FriederichshafenMainzFriedrichshafen zonder
landing af tc leggen. Een tweede storing (verlies van
gas) dwong graaf Zeppelin na een gelukkig vcrloo-
pen nachtelijken tocht, niet ver van het Würtember-
ger stadje Echterdingen te dalen en op hulpkrachten:
militairen uit Stuttgart, Daimler-monteurs uit Cann-
stadt en drie spoorwagons met gas te wachten. Ge
heel onverwachts kwam plotseling een hevig onweer
opzetten, dat gepaard ging met een halven orkaan.
Het luchtschip, hoewel stevig verankerd, werd losge*
De „Graf Zeppelin" uit 1908, een dag voordat
het luchtschip bij Echterdingen door een hevig
onweder ten gronde ging.
slagen en tegen een groep boomen geslingerd; een
motor explodeerde, liet gas vatte vlam en binnen vijf
tien seconden was het trotsche luchtschip volkomen
vernield. Op de aarde, niet in de lucht,, was dit won
derwerk van den grijzen uitvinder gevallen. De lan
ding was vlot verloopen en zelfs de vele tegenstan
ders van het Zeppelinsysteem waren voor een groot
deel bekeerd.
Een golf van ontroering ging door dc wereld, voor
al door zijn vaderland. Reeds den volgenden dag
werd een oproep gedaan voor dc vorming van een
fonds, waarvoor de Motorluftscbiff-Studiengesell-
schaft 2,5 millioen bons van 10 pfennigs uitgaf, ten
einde ieder in de gelegenheid te stellen er aan deel te
nemen. De opbrengst 6.096.555 mk. gebruikte Zeppelin
voor dc vorming van een Zeppelin-St.ift.ung, welke
den 22stcn Maart 1909 tot stand kwam met Friedrichs
hafen als zetel en met wier medewerking een maat
schappij voor den bouw en het exploiteeren van
luchtschepen onder den naam „Luftschiffbau Zeppe
lin in Friedrichshafen" werd opgericht.
Zeppelin overleed S Maart 1917 in het sanatorium
te Cliarlottenburg.
De jonge Fransche pilote, Helene Bouoher, heeft in
een ééndekker het dames-hoogterecord, dat met 5516
meter op naam van de Amerikaan sche May Maiclit
stond, verbeterd en op 6100 meter gebracht.
deelden een deel van hun straf in de gewone gevan
genis uitzitten.
Het z.g.n. verbeteringssysteem van de laatste ja
ren heeft bewezen niet goed te werken, aangezien da
criminaliteit niet verminderd is. Bijzondere over
gangsmaatregelen zullen voortaan alleen mogelijk
zijn bij veroordeelden, waarbij een goede kans be
staat, d\t zij niet tot de categorie der geboren mis
dadigers behooren.
Den strafgevangene zal duidelijk worden gemaakt,
dat hij zijn misdrijf tegenover de rechtsorde van
den staat door een als voelbaar onaangenaam te
ondervinden vrijheids-onttrekking moe. boeten.
De vrees voor een nieuw vonnis behoort in hem
door de executie van dc straf zóó levendig gehouden
te worden, dat deze ook de onverbeterlijke misda
digers afhoudt van nieuwe misdaden. Daarvoor is
in de gevangenis noodig: doelbewuste handhaving
van tucht en orde, arbeid en plichtsbetrachting en be-
irivloeding op religieus, zedelijk en geestelijk gebied.
Naar dit doel moet met onverbiddelijke gestrengheid
worden gestreefd.
Wat den arbeid in strafgevangenissen betreft, deze
is voor de gevangenen verplicht en wordt opgelegd
naar bekwaamheid en lichamelijke kracht. Bij de
keuze van arbeid moet het vrije productieleven niet
benadeeld worden. In het bijzonder moet de aandacht
gevestigd worden op ontginning van land, terwijl
binnen de gevangenissen handarbeid op den voor
grond moet staan.
Vrouwelijke gevangenen moeten in het huishou
den bekwaam worden gemaakt. De opbrengst van
den arbeid komt ten góede aan de schatkist, als
vergoeding voor de gevangeniskosten. Aan de gevan
genen komt ook een deel der productieopbrengst
toe, zonder dat zij echter recht verkrijgen op uitbe
taling.
De gevangenen worden in klassen verdeeld, Zij,
die zich goed gedragen kunnen bevorderd worden.
Gunstbewijzen kunnen slechts door buitengewoon
goed gedrag worden verdiend. Bedoelde gunstbewij
zen zijn geen verzachting der straf, maar zullen ge
richt zijn op verbetering van de levensomstandighe
den van den gevangene, wanneer deze ontslagen
wordt. Genotmiddelen worden niet toegestaan als
gunstbewijzen.
De zwaarste vrijheidsstraf is de tuchthuisstraf.
Tuchthuisgevangenen moeten absoluut worden ge
scheiden van de andere gevangenen. Zij worden op
bijzondere wijze gekleed en kunnen worden ge
bruikt, of zij willen of niet, voor werkzaamheden
buiten de inrichting, openbare werken en dergelijke.
Vrije bezigheden zijn hun niet veroorloofd. Bij mis
draging is streng arrest mogelijk, d.w z. water en
brood in een cel zonder bed.
Aan jeugdige gevangenen moet een goede karak
ter-opvoeding worden gegeven en zij moeten in de
sport bedreven worden.
Bijzondere waarde wordt gehecht aan het school
onderricht. Teneinde de jeugdige gevangenen later
in de beroepen ie brengen moeten ieerwerkplaatsen
in bedrijf worden ingericht.
De levensstandaard der strafgevangenen moet,
naar de wet verder bepaalt, liggen beneden den
levensstandaard van werkloozen.
In dit verband heeft minister Kerrl nog meege
deeld, dat de kosten van het gevangeniswezen in
Pruisen, met inbegrip van ue salarissen voor per
soneel, thans per jaar 3336 millioen mark bedra
gen. De inkomsten bedragen 10 millioen mark.
Rijksdaalders waren voortreffelijk nage
maakt.
Uit Alphen a. d. Rijn. In verband met de ont
dekking van de valsche munterébende, die haar hoofd
zetel had te Aarlanderveen, vernemen wij nog, dat
Donderdagmiddag door den heer Bakker van 's Rijks
Munt te Utrecht in samenwerking met de Alpensche
politie ten huize van v. d. P. een onderzoek is inge
steld.
De valsche rijksdaalders bleken zoo voortreffelijk te
zijn nagemaakt, dat zij door een leek niet van echte
waren te onderscheiden. Gebleken is, dat de koperea
schijven in een galvanisch bad werden vernikkeld en
daarna werden geperst. Het gewicht van de valsche
munten was op een gram hetzelfde als dat van echte
rijksdaalders. Het randschrift, hoewel iets grooter,
ontbrak niet en ook de gekartelde rand was kunstig
nagemaakt.
Of de bende er in geslaagd is reeds vele van deze
valsche munten in omloop te brengen, is niet bekend.
Tot dusver is nog nergens een valsche rijksdaalder
van deze soort bij de politie gedeponeerd, doch mén
vermoedt, dat dit een gevolg is van het feit, dat de
munten zoo kunstig zijn nagemaakt.
De ontdekking moet dan ook louter worden toege
schreven aan de omstandigheid, dat de B., die te
Amsterdam wegens dronkenschap werd g earresteerd,
zooveel rijksdaalders in zijn zak had. Dit wekte bij de
politie argwaan, de munten werden wat nauwkeuriger
onderzocht en toen bleek, dat deze valsch waren.
De gearesteerde v. d. P. blijft echter nog steeds
hardnekkig ontkennen aan de vervaardiging debet te
zijn. Hij is Donderdag naar het Huis van Bewaring te
's-Gravenhage overgebracht.
