Rede van de
Koningin.
I
Grootsch huldebetoon aan de Koningin.
Tot 1 Oct. GRATIS
Tm
Tot 1 Oct. GRATIS
Dinsdag 12 September 1933.
SCHAGER COURANT.
Derde blad. No. 9345
Heel Nederland in
de hoofdstad.
Dankbetuiging van H.M. de
Koningin.
DUITSCHE S.A.-MANNEN VERONGELUKT
LAAIENDE VUURZEE IN DU1TSCH
DORP.
Een jongen mishandelt zijn grootouders.
WEER ERNSTIGE BOTSING OP DEN
HAARLEMMERWEG.
5 gewonden.
Dngel«k?dag op de renbaan van Monza.
Tooneelen van onbeschrijfelijk enthousias
me. Wat zich binnen de muren van
het stadion en daarbuiten heeft
afgespeeld.
Wellicht nimmer heeft Amsterdam na het kronings
jaar 1898, en mét Amsterdam geheel Nederland, op
zulk een geestdriftige wijze uiting gegeven aan zijn
Verknochtheid aan het Huis van Oranje in het alge
meen en aan het. Hoofd van den Staat in het bijzon
der, als Zaterdag in dc uren, liggende tusschen twee
.uur 's middags en half tien 's avonds geschied is.
De lichten in het Stadion waren reeds ontstoken en
ook de Marathontoren was in een lichtzuil herscha
pen, toen nog steeds duizenden en nog eens duizenden
defileerden langs de Koninklijke Loge Tooneelen
van onbeschrijfelijk enthousiasme, die in hun spon
taniteit als een plotselinge geweldige uitbarsting
zonder ccnigo terughouding openbaarden wat er
leeft aan toewijding en aanhankelijkheid in dc har
ten van het overgroote deel van het Nedcrlandsche
volk ten aanzien van ons Vorstenhuis, hebben zich,
telkenmale opnieuw, afgespeeld binnen dc muren van
liet Olympisch bolwerk, en, toen de avond reeds en
kele uren oud was, bij den terugkeer van het. Ko
ninklijk Gezin naar het Palcis op den Dam. Tiendui
zenden, die uren en nog eens uren gewacht hadden,
zonder morren of klagen, hebben langs dc wegen,
•welke door den stoet gevolgd werden, hun gejuich
tot in verren omtrek doen klinken;; het enthousiasme
van de duizenden, die op den Dam stonden, kende
schier geen grenzen, toen de prachtige calechc, waar
in dc Koningin met Gemaal en Dochter gezeten was,
voor het Palcis stilhield. Wuivend en buigend naar
alle kanten betraden dc Vorstelijke Personen, terwijl
de mariniers de eerbewijzen brachten en nadat zij het
spontaan aangeheven „Wilhelmus" aangehoord had
den, het Paleis, om zich niet meer te vertooncn; ook
al klonk buiten het „Wilhelmus" opnieuw en daar
na nogmaals. Maar niemand zal het de Landsvrouwe,
voor wie deze middag, ook al zal hij onvergetelijk
voor Haar blijven, wel buitengewoon zwaar is geweest,
euvel geduid hebben, dat hetgeen zij zoo vurig
wenschten, niet in vervulling is gegaan.
Tn de stad hcerschte nog tot laat in den avond een
gezellige drukte; talloos velen, die uit. ver afgelegen
plaatsen naar Amsterdam waren gekomen, hebben
daar den nacht doorgebracht.
Het défilé een overweldigende manifestatie.
De aankomst van dc Koninklijke familie in het
Stadion, leverde een buitengewoon plechtig en in
drukwekkend moment. Onder volkomen stilte van de
duizenden en nog eens duizenden, die de tribunes van
het Stadion bezetten, reed de met vier paarden be
spannen stazic-karos het terrein op.
Diep moeten de Koningin cn de Prins door deze
stille, plechtige ovatie getroffen zijn geweest. En wel
ke herineringen moet het bij de Koningin gewekt
hebben, toen zij tusschen een in dubbele haag opge
stelde eerewacht. naar Haar loge schreed; een eerc-
wacht, samengesteld uit dezelfde personen, die in
1898 als cadet en adelborst een eerewacht hebben ge
vormd toen zij van het Paleis op den Dam tcvoet.
naar de Nieuwe Kerk ging voor de plechtigheid der
inhuldiging.
Inmiddels had ook dc Koningin-Moeder, die den in
tocht niet had meegemaakt omdat, zij slecht ter been
was, reeds in de Koninklijke logo plaats genomen. En
het spreekt wel vanzelf, dat liet publiek, dat dc ran
gen van het Stadion vulde, en dc deelnemers aan het
défilé, ook de grijze Vorstin van ganscher harte be
trokken in dc juichende en jubelende ovatie, die los
barstte toen de Koninklijke Familie had plaats geno
men. Zij duurde minuten-lang; aan het gejubel scheen
geen einde te komen en het verstomde eerst toen dc
muziek het Wilhelmus inzette, dat alle aanwezigen
uit volle borst meezongen.
Toen vervolgens dc storm van geestdriftige ovaties
eindelijk wat geluwd was en de toespraken waren ge
houden .cn ook nog een koor van een duizendtal zan
geressen en zangers het bekende kroningslied (Wees
gegroet met jubeltoonen!) hacl gezongen, begon onder
stormachtige toejuichingen het groote défilé, dat
schier geen einde scheen te nemen. Van drie uur tot
negen uur heeft een onafgebroken rij van duizenden
en nog eens duizenden, jong en oud, uit alle deelen
des land, met een blijde geestdrift langs dc konink
lijke loge gedefileerd. Uren en uren zijn zij langs ge
trokken, eerst in de gulle stralende namiddagzon, la
ter bij het felle schijnsel van booglampen en schijn
werpers: mannen en vrouwen, studenten en werklie
den, boeren en visschers, en vooral veel jonge meisjes,
in het algemeen vele jonge menschen, bet jonge Ne
derland, tot hetwelk dc Koningin zich in Haar ant
woord op de rede van ds. van Hoogenhijyze speciaal
heeft gericht.
In beschrijving in onderdooien van al wat dezen
middag langs trok, zou een onmogelijkheid worden.
In één enkel woord den algemecnen indruk samen
vattend, kan men gerust zeggen, dat Amsterdam nog
nooit tevoren een zoo overweldigende, zoo indruk
wekkende manifestatie heeft aanschouwd.
De afmarsch.
Tn even voorbeeldige orde en met dezelfde nooit fa
lende regelmaat als de opmarsch in het Stadion, had
de afmarsch plaats.
Onder het daverend gejuich der menigte hoeft de
Koninklijke Familie daarna wuivend cn dankend af
scheid genomen. Terwijl de hofstoet naar dc Mara
thonpoort reed, verstomden dc toejuichingen weer.
Uren lang hadden de dichte menschenmassa's den
heelen weg, dien de Koninklijke Familie volgen zou
naar den Dam, op het voorbijrijden van den stoet ge
wacht. En langs bijna dien ganschen weg stonden ook
aan weerskanten de vele duizenden deelnemers aan
het défilé opgesteld. Zoo is de terugtocht weer een
ware triomftocht door Amsterdam eeworden, geduren
de welken de geestdrift der ontelbare menschen-
imassa's meegolfde als de baren van een felbewugen
zee.
Bij Haar vertrek uit het Stadion, na af
loop van het Huldigingsdéfilé, heeft Hare
Majesteit dc Koningin aan Ds. A. G. H.
van Hoogenhuyze verzocht Haar zeer bij
zonderen dank over te brengen aan het
Nederlandsche Volk voor deze indruk
wekkende onvergetelijke hulde.
Na een toespraak van ds A. G. H. Hoogenhuyze,
voorzitter van de commissie van advies, sprak II. M.
dc Koningin voor dc microfoon, met warme overtui
ging dc volgende woorden tot het Nederlandsche
volk. Ofschoon ook wij deze rede reeds van tevoren
in ons bezit hadden, konden wij haar tot onzen groo*
ten spijt in ons nummer van Zaterdag nochtans niet
opnemen, wilden we niet de kans loopen, flat het
grootste gedeelte van onze oplaag daardoor niet op
tijd bij onze lezers kwam. Wij willen echter niet na
laten deze woorden van ons Staatshoofd alsnog hier
te laten volgen.
Mijnheer de Voorzitter.
Het is mijn wensch persoonlijk Neerlands Jon
geren, die de voorbereiding van deze groot-
sche en indrukwekkende betooging op zich na
men, cn allen die zich opmaakten daaraan deel
te nemen, mijn hartgrondigen dank tc betuigen
voor dit blijk van hun aanhankelijkheid en trouw,
nu ik 35 jaren zoo nauw aan mijn Volk verbon
den ben geweest. Hierbij gedenk ik ook de tal
loos velen, die deze ure uit dc verte met ons me
deleven, zoo in het Vaderlana. als in Neder
land onder de keerkringen, en breng hen daar
vóór mijn bijzondere erkentelijkheid.
Als ik op dit tijdperk terugzie, dan is het met
een hart vol dankbaarheid voor al het schoone en
goede, dat ik van mijn Volk heb mogen onder
vinden, dan word ik steeds opnieuw getroffen
door de bewijzen van verknochtheid en den steun
mij, niet het minst in moeilijke en zorgvolle da
gen ten deel gevallen en welke ik thans, in deze
ure. andermaal op ondubbelzinnige wijze onder
vind.
Pogen mijn plicht te vervullen tegenover het
Vaderland is mij in donkere tijden meer dan ooit
een voorrecht en bron van blijdschap, waar ik mij
gedragen weet door Uw trouw en medeleven.
De Nationale gedachte bindt ons hier allen te
zamen.
Wij willen ons zelf zijn en blijven.
Wij willen voortbouwen op de grondslagen
door onze Vaderen gelegd, Ons bewust van onze
roeping tegenover ons zelf en in het groote ge
zin der Volkeren.
Wij willen putten uit de schatten ons door
een groot Voorgeslacht nagelaten, overtuigd
daarin ten allen tijde overvloedig te vinden het
geen wij behoeven om met taaie volharding en
zich steeds weer vernieuwende kracht te streven
naar de aanpassing bij gewijzigde wereldomstan-
digheden, welke onder Gods zegen ons Weer een
gelukkige toekomst brengen kan
Ik bid God om wijsheid en sterkte om U in den
tijd die vóór ons ligt vastberaden daarin voor
te gaan.
Mij thans in het bijzonder richtend tot de .Ton
geren wensch ik tot hen een woord van oprechte
waardeering te spreken voor den ijver en de
voortvarendheid welke zij hebben aan den dag
gelegd bij de voorbereiding van deze voor mij
onvergetelijke ure en voor hun trouw en toewij
ding aan mij en mijn Huis Een schoone toe
komst zij voor hen weggelegd indien zij langs
de beproefde wegen, zooeven door mij aangeduid,
straks hunne krachten gaan wijden aan den op
bouw van het tijdperk dat voor ons ligt. Waar
zij in dc groote figuren die Nederland heeft
voortgebracht de idealen verpersoonlijkt zien
welke ook zij nastreven, zullen zij er krachtig
toe kunnen bijdragen het schoonste uit onze his
torie in heden en toekomst te doen voortleven
in zich steeds vernieuwenden en verjongenden
vorm.
Ten besluite richi ik mij tot U allen, ouderen
en jongeren te zamen, ja tot de bevolking van
geheel het Rijk, om als één en ondeelbaar Volk-
de handen ineen te slaan, teneinde eendrachtig
samen te werken om dezen zorgvolien tijd te bo
ven te komen.
Als van zelf gaat ons aller blik naar onze fiere
driekleur, symbool van ons willen en kunnen,
zinnebeeld bovenal van ons dierba'ar Vader
land. Zij waaie steeds over de wereldzeeën tot
in de verste landen en doe daar kond van onze
eendracht en onze wilskracht
Leve het Vaderland,
Hoezee!
Vertrek naar de Ruige Hoek.
Tc ongeveer kwart over elf Zaterdagavond zijn de
Koningin en de Prinses zonder ceremonieel per auto
van het Koninklijk Palcis naar de „Ruige Hoek" ver
trokken. De menscheómenigte, die Haar op den Dam
zulk een overweldigende ovatie gebracht had, was
blijven wachten om Koningin en Prinses voor de laat
ste maal hartelijk toe te juichen. Dc Koningin-Moeder
was reeds per auto van het Stadion naar Soest dijk
vertrokken; de Prins bleef in de hoofdstad om deel tc
nemen aan het diner, dat het Huldigingscomité gaf in
het otel de 1'Eui'ope.
Transportauto met 43 inzittenden
over den kop geslagen. Negen
dooden, zeventien zwaar-, 15 licht
gewonden.
Solingen, 10 Scpt. (V.D.). Bij de Kohl-
further Brug in de buurt van Solingen is
Zondagochtend een auto, warin drie-en-veer-
tig S.A. mannen uit Bochum waren geze
ten, in een gevaarlijken bocht over den kop
geslagen en van de hooge glooiing afgeval
len. Negen S.A.-mannen zijn gedood, zeven
tien ernstig en vijftien lichtgewond.
Nader wordt gemeld, dat het hier man
schappen betreft van de S.A. Reserve-Storm
111/17, uit Bochum, welke op weg waren haar
Schlossburg.
Waarschijnlijk door het weigeren van de
rem is dc wagen beginnen te slingeren. De
glooiing bedraagt ongeveer 30 M Bij den val
werd een boom omgeworpen. Tenslotte kwam
de wagen tegen een sterken eik terecht. De
auto is geheel vernield.
Nader uit Solingen:
Brandweer uit Wupperthal en politie uit Solin
gen verleenden niet eenige artsen de eerste hulp.
Dii-ect is een onderzoek ingesteld.
Van de 15 zwaargewonden, die naar een zieken
huis werden vervoerd, konden i*ceds 11 weer huis
waarts koeren. Eenige SA-mannen, die het ongeluk
zagen aankomen, zijn tevoi-en van den wagen ge
sprongen. Onder den bijna geheel versplinterden
auto lag een SA-man, die pas bevrijd kon worden
na het lichten van de auto. Even later is hij aan
dc gevolgen van de bekome* verwondingen ovei--
leden.
Talrijke huizen in vlammen op
gegaan. Door gebrek aan wa
ter stond de brandweer machte
loos. Het vuur door een krach-
tigen storm aangewakkerd.
Pforzheim, 10 Sept. (V.D.). In de ge
meente Oeschelbronn tusschen Pforzheim
en Mühlacker is Zondagochtend in een
schuur een brand uitgebroken, welke, be
gunstig door den ki-achtigen Oostenwind, en
door het feit, dat ter plaats gebrek aan wa
ter was, zich zoo snel uitbreidde, dat om twee
uur 's middagh reeds 50 huizen met bijgebou
wen een prooi der vlammen waren geworden.
De brandweercorspen uit de geheele omge
ving, ondermeer uit Kaï-lsruho, werden gcre-
quireci'd. S.A.-, S.S., politic cn Stahlhelm uit
Pforzheim assisteeren bij het blusschings-
werk. De oorzaak van den brand is onbe
kend.
70 Boerderijen in den asch gelegd.
Nader uit Pfoi'zheim. De geweldige bi-and in
Oeschelbi-onn woedde Zondagavond nog steeds door.
Om 8 uur des avonds waren 70 boerdex-ijen vernie
tigd. Alle maatregelen tot het tegenhouden van het
vuur bleven tengevolge van den krachtigcn storm
zonder uitwerking. In de plaats was geen water
voorradig, zoodat men gedwongen was uit het nabij-
zijnde, maar toch nog op verscheidene K.M. afstand
liggende Niefern door tal van slangen heen water
naar dc plaats des onhcils te brengen. Ook dit ech
ter hielp niet, daar tengevolge van den enormen
druk van het water dc slangen sprongen. Men stond
dus vrijwel geheel machteloos tegenover de loeiende
vuurzee. Zondagavond was dc helft der inwoners
van de plaats reeds dakloos geworden. Uit de nog be
dreigde huizen is al het meubilair en vee gehaald,
terwijl verder dc oogst gedcelteijk wcgesleept wordt.
De brandweer uit Karlsruhc, Pforzheim, Stutt-
gart, Leonberg en Vainingen is ter plaatse. Politie,
SS, SA, Stahlhelm, van alle kanten is hulp gehaald
om te redden wat nog tc redden viel.
Door luidsprekei's werd om half acht aan alle niet-
inwoners der plaats verzocht Oeschelbronn te ver
laten. Reeds in den loop van den middag was de
plaats kilometers in den omtrek afgezet.
Het vermoeden bestaat, dat hier brandstichting in
het spel is. Reeds zijn verscheidene arrestaties ver
richt.
De vrouw levensgevaarlijk gewond.
Uit Veldhoven. Zaterdagmiddag heeft de
ongeveer 30-jari-ge G., wonende in het ge
hucht Muggenhol, gemeente Zeelst (N.Br..)
oen aanslag gepleegd op zijn bejaarde groot-
ouders. G. was werkloos wever cn is van
jongsaf aan opgenomen geweest in liet gezin
van zijn grootouders.
Gedurende zijn werkloosheid hielp hij zijn groot
vader nu en dan op de boerderij. Dezer dagen wilde de
grootvader, de 74-jarige Gooskens, ecu neef, den on
geveer 21-,jarigen de Weyer, eveneens in dienst stellen
om tc helpen bij het graan schoonmaken.
De kleinzoon verzette zich hiertegen echter en was
er niet op gesteld, dat de W. bij zijn grootouders op
de boerderij kwam. De oude man zette, echter zijn zin
door en de W. kwam werken. Zaterdagmiddag ont
stond hierover weer een hevige twist tusschen den
grootvader en den kleinzoon, die zoo hoog liep, dat
G. den ouden man met een knuppel tegen clen grond
sloeg. Op het hulpgeroep kwam dc 75-jarige echtge
noot c van den ginjsaard te hulp, waarna. G. zich te
gen haar keerde en haar zoodanig met den knuppel
bewerkte, dat zij bewusteloos bleef liggen.
De misdadiger pakte daarop zijn fiets en riep on
der het wegrijden tot de buien, dat hij zich ging ver
drinken. Hij verdween in de richting Oirschot en is
tot dusver nog niet teruggekeerd. De politie heeft hem
niet kunnen vinden. Geneeskundige en geestelijke
hulp waren spoedig ter plaatse. De toestand van de
oude vrouw is zoo zorgwekkend, dat haar de laat
ste Heilige Sacramenten zijn toegediend.
Dc toestand van den grootvader is redelijk wel.
Wie zich met ingang
van 1 Oct. a.s. abon
neert op de
ontvangt de nog ver
schijnende num
mers tot dien datum
gratis
AMSTERDAM. 10 September.
Gisteravond had op den Haarlemmerweg bij de halte
„Bark" een ernstig verkeersongeluk plaats, waarbij vijf
personen min of meer ernstig werden gewond.
Twee autobussen reden in de richting Haarlem, waar
achter reed een motorrijwiel met zijspan, bestuurd door
den heer Mulders uit Amsterdam. Op een gegeven
oogenblik wilde hij de autobussen passeeren. Bij het
passeeren kwam uit de richting Haarlem een auto. be
stuurd door den heer v. d. Klis. Het motorrijwiel kwam
in botsing met deze auto en kwam eveneens in aanra
king met de voorste autobus, welke hierdoor het stuur
kwijt raakte en tegen de afrastering langs den weg
terecht kwam, welke afrastering voor een gedeelte werd
verneild.
De bestuurder van de motorfiets M. en de dame. die
in de zijspan zat, werden gewond, terwijl ook de inzit
tenden van de auto. de bestuurder J. F. v. d. Klis en
twee dames Wegener, moeder en dochter, werden ge
wond. De motorfiets werd totaal vernield, terwijl ook
de auto ernstig was beschadigd.
De twee dames werden naar het St. Elisabethgast-
huis te Haarlem vervoerd, waar dc moeder moest wor
den opgenomen. De dochter kon. na verbonden te zijn,
huiswaarts keeren. De bestuurder van de motorfiets M.,
werd ernstig gewond naar een der Amsterdamsche zie
kenhuizen overgebracht. De bestuurder van de auto
verklaarde dat hij verblind was geworden door de lich
ten van het motorrijwiel.
De autobus, afkomstig uit Rotterdam en daarheen op
weg was slechts licht beschadigd, geen der inzittenden
werd gewond.
Tweede botsing op den Haarlemmerweg.
Een der hofauto's aangereden.
AMSTERDAM. 10 September.
Een tweede botsing had gisteravond eveneens op den
Haarlammerweg plaats tusschen een hofauto. waarin
leden van het gevolg van H.M. de Koningin waren ge
zeten en een andere personenauto. De botsing die zon
der persoonlijke ongelukken afliep had plaats ter hoog
te van het Kruishuis.
De auto. waarmede do hofauto in aanraking kwam,
reed in de richting Amsterdam en werd bestuurd door
den aannemer, aldaar woonachtig. Deze bleek onder
invloed van sterken drank te zijn en was zeer opge
wonden. Om hem wat te kalmeeren werd ,hi.i meegeno
men naar het bureau Admiraal de Ruyterweg. waar
zijn zoon paplief later af kwam halen. Beide aute's zijn
licht beschadigd. De hofauto bleek een ingedrukt linker
achter spatscherm te hebben en kon later de reis naar
Den Haag voortzetten.
Vier race-wagens verongeluk!
Monza (Italië). Bij de Zondag gehoudep races
om den Groote Prijs van Monza heeft een ernstig on
geluk plaats gehad. Nog voor het einde van de eerste
ronde kwam de wagen van den bekenden Italiaanschen
coureur Campari dwars op de baan te liggen. De di
rect achter hem liggende coureurs Borzacchini. Barbie-
ri en Castelbarco kwamen in botsing met Campari.
Campari is om het leven gekomen. Borzacchini en Cas
telbarco zijn ernstig gewond.
1
Drie dooden.
De autorennen in Monza, aldus wordt nader gemeld,
hebben Zondag 3 dooden geëischt. Behalve het reeds
gemelde ongeluk van den bekenden renner Campari is
than3 ook de naar het ziekenhuis vervoerde Borzac
chini aan zijn verwondingen bezweken. In de eindrace
om den grooten prijs van Monza. in denzelfden bocht,
waar ook de beide anderen den dood gevonden hebben,
had toen nog een ongeluk plaats, waarbij de auto van
dan bekenden graaf Czaikowski in brand vloog, waar
bij Czaikowski zelf verbrandde.
Volgens de meening van vaklieden is de bochthoogte
van de in 1923 gebouwde baan niet meer voldoende
voor de groote snelheden, die door de tegenwoordige
racewagens bereikt worden. Voor de ongelukken van
Zondag ligt de oorzaak echter niet in dit feit, maar
wel in de omstandigheid, dat in den loop der races het
oliereservoir van Brossy lek was geworden, waardoor
in den grooten bocht de baan glibberig was geworden.
Hierdoor was de wagen van Borzachini dwars over de
baan komen te staan, zoodat de direct daarop volgen
de wagens tegen hem opreden en uit de baan geslin
gerd werden, Campari werd platgedrukt onder de over
blijfselen van zijn wagen te voorschijn gehaald.
