ilititii Billis-
Kijken is Knopen bijCLOECK
De brand in den
Rijksdag.
Uitgevers: N.V. v.h. TRAPMAN Co, Schagen.
Eerste Blad.
Nog steeds onrust
op Cuba.
Disconto Ned. Bank opnieuw verlaagd.
Geen opheffing
Alkmaarsche Rechtbank.
DE AANVARING VAN DE MALMO.
ONBEWAAKTE OVERWEGEN.
Wielrenner gedood.
DE BERGING VAN HET ,LUTINE"-GOUD.
Amsterdam heeft weer wethouders.
De orkaan boven den Atlantischen Oceaan.
Groote schilderijendieftal te Berlijn.
Verhooging der
varkensprijzen.
Engelschen en het hakenkruis.
Hekserijproces in Afrika.
Dinsdag 19 September 1933.
76ste Jaargang No. 9349
COURANT.
[Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder
dag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 8 uur, worden Adver-
itentiën nog zooveel mogelijk in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
POSTREKENING No. 23330. INT TELEF. No. 20.
Prijs per 3 maanden f 1.80. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN-
TlëN van 1 tot 5 regels f0.85, iedere regel meer 15 cent (bewijsno.
inbegrepen). Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN.
HET VERHOOR DER LAATSTE GETUI
GEN. WOENSDAG UITSPRAAK DER
INTERNATIONALE JURISTENCOMMIS
SIE VERWACHT.
Gisteren zijn de getuigenverhooren voor de
Internationale juristencommissie te Londen
voor onderzoek naar den brand in het Duitsche
Rgksdaggebouw beëindigd. Een subcommissie
zal den tekst opstellen van de conclussies der
commissie en deze hoopt haar uitspraak mor
gen, Woensdag, bekend te kunnen maken.
Gehoord zijn nog den 15-jarigen zoon van Torgler, den
communistischen leider, die van aanstichting van den
brand beklaagd wordt. De jongen was merkwaardig
kalm en vertelde in het Duitsch wat zijn vader op den
dag van den brand gedaan had en wat er op den
brand was gevolgd.
Hij zei,dat hij zijn vader het laatst vier maanden ge
leden in de gevangenis bezocht heeft. De indrukken van
de boeien om zijns vaders polsen waren toen duidelijk
te zien. Zijn vader leek hem toen zeer terneergeslagen
en hij was erg mager geworden.
Otto Kühne, de secretaris van de communistische
rijksdagfractie, toonde aan, dat de brand onmogelijk
kan zijn gesticht, zooals wordt voorgesteld en deze
getuige twijfelde er niet aan, of de nazi's waren ds
eigenlijke brandstichters.
Tenslotte verklaarde Khüne nog dat hg uit geloof
waardige bron had vernomen dat de hationaal-socialis-
ten zich in dien tijd voorbereidden om hun slag te slaan.
Volgens Khüne zou er een aanslag op Hitier gepleegd
worden, om dat als aanleiding te nemen voor de vervol
ging van de marxisten, en zou niet brandstichting ge
pleegd worden in het Rijksdaggebouw.
De Duitsche dramaturg Ernst Toller verklaarde, dat
hij en vele andere schrijvers na den brand met arresta
tie zijn bedreigd en dat talrijke ook inderdaad in rech-
tenis z\jn genomen en naar een concentratiekamp zijn
overgebracht. De lijst met de namen van hen die, „ver
dacht" zijn moet van te voren zijn opgemaakt om bij
het publiek de meening te doen post vatten, dat men-
schen van naam bij de brandstichting betrokken wa
ren. Duizenden verblijven nog in de concentratiekam
pen. zonder dat zij weten, waarvan zij eigenlijk beschul
digd worden.
Hiermede was het openbaar getuigenverhoor afgeloo-
pen. De president verklaarde dat een sub-«ommissie den
tekst van de concessies zou opstellen. De commissie
hoopt haar conclusies morgen. Woensdag, op een nader
aan te kondigen uur, bekend te kunnen maken.
Staking op de suikerplantages.
V.D. verneemt uit Havanna: De arbeiders van
de Cubaansche suikerplantages zijn in staking ge
gaan. Zij hebben zich van de bedrijven meester ge
maakt en arbeidsraden gevormd. De Franschc eige
naars van suikerraffinaderijen hebben bij hun con
sul protest aangeteekend. Te Manzanillo wordt ge
staakt in alle bedrijven, die aan Amerikanen toebe-
hooren. De burgemeester werd afgezet.
Thans 2Ys
De directie der Ncderlandsche Bank bericht, dat
het wisseldisconto mei ingang van 10 September door
haar is vastgesleld op 2% terwijl het promesso-
disconto, de beleening van effecten, -de beleening van
goederen en da rente voor de voorschotten tn reke
ning-courant met ingang van denzelfden datum op
3 zijn vastgesteld.
In vergelijking met de noteeringen, welke op 15
Augustus van kracht werden, geven alle tarieven
dus wederom een verlaging met een y2 te zien.
Naar aanleiding van het voornemen van minister
Van Schaik om opnieuw het wetsvoorstel van op
heffing van rechtbanken en kantongerechten aan
hangig te maken en in verband daarmee de geruch
ten die er gingen, dat wederom zou voorgesteld wor
den ook de Alkmaarsche rechtbank op te heffen,
weet de Alkm. Crt. mede te deelen. dat opheffing van
de Alkmaarsche rechtbank niet in overwe
ging is.
Op de Zweedsche kust. Panische too-
neelen.
Omtrent de panische tooneelen, die aan boord van
het Deensche stoomschip Malmö ontstonden na de
aanvaring met het Noorsche schip, zie ook el
ders in dit nummer, verhalen volgens een V.D.-be-
richt uit Kopenhagen, ooggetuigen, dat iedereen zich
naar het dek verdrong, vrouwen trachtten gillend
over boord te sprongen. Vooral vreeselijk schijnt de
angst geweest te zijn in de eetzaal van de Ie klasse,
waar de passagiers juist het middagmaal nuttigden.
Enkele sconden na de aanvaring bood de eetzaal nog
slechts een gruwelijk tooneel, waar in een wilden
chaos gebroken meubelen, versplinterd glas, bloe
dende menschen en etensresten op den grond lagen.
Een pasagier werd door de groote ruit het voorruim
in geslingerd. Door angst en pijn volkomen verwil
derd, schreeuwden de menschen als waanzinnigen.
Toen het stoomschip reeds aan de kade gemeerd lag
poogden nog enkele overboord te springen.
De reederij deelt mede, dat van de in totaal 60 ge
wonden nog slechts 11 met beenbreuken en hersen
schuddingen in het ziekenhuis liggen. Voor geen
hunner bestaat levensgevaar, doch men vreest, dat
een als vermist opgegeven student bij de aanvaring
over boord geslagen is.
Auto bij Amstelveen door den trein ge
grepen. Bestuurder op slag gedood.
Gisteravond is de trein, die om kwart voor zes uit
Amstelveen naar Amsterdam vertrekt, op den onbe-
waakten overweg aan den Molenweg in botsing geko
men met een vrachtauto van den aardappelhandelaar
Smit. De 22-jarige Lafontaine, die de auto bestuur
de, was op slag dood. De auto werd geheel vernield.
De trein werd 50 Meter verder tot stilstand gebracht.
Het uitzicht was goed.
Nader vernemen wij nog, dat naast den chauffeur
het driejarig zoontje van den heer Smit was gezeten.
Het kind kwam er gelukkig goed af. Het had enkele
hoofdwonden opgeloopen, welke door dokter Bots zijn
behandeld.
Het slachtoffer van zijn achteloosheid.
De gedoodc bestuurder, die de noodlottige plek
honderden malen was gepasseerd, schijnt bij den over
weg nog gewaarschuwd te zijn door een man, die
op een bespannen kar zat. Hierop moet hij geant
woord hebben, dat hij den overweg nog kon overste
ken.
Nauwelijks echter was het voorgedeelte van den
grooten vrachtwagen op de baan, of de bufferbalk
van de voorste machine raakte hem, waardoor de
auto kantelde en eenige malen omgewenteld werd.
Lafontaine werd uit de schulp geslingerd, eveneens
het zoontje van Smit. De chauffeur werd in twee
stukken gereten, het knaapje kreeg wonder boven
wonder lichte kwetsuren. De trein stond na de bot
sing spoedig stil; de snelheid was bovendien niet
groot geweest.
De vrachtauto werd totaal gekraakt en werd later
voor oud roest weggesleept. De beide locomotieven,
die van het kleine type zijn, kregen schade. Zelfs
de rijtuigen van den trein vertoonen aan de hou
ten zijwoanden de sporen van het ongeluk.
Bij den wedstrijd om het wegkamploen-
sehap. Door een auto overreden.
Tijdens de gister gehouden clubkampioenschappen
wielrennen, op den weg op het Veluwetraject in de ren
ner L. P. Kooijman van de Haagsche Wielrenvereeni-
ging „Voorwaarts", die was uitgevallen en zich door
een motorfiets vla den Apeldoornschen straatweg naar
Arnhem liet meetrekken, ter hoogte van „De Woeste
Hoeve" onder een hem tegemoet komende luxe auto
geraakt. Koogman, die ernstig aan het hoofd was ge
wond is per ziekenauto naar het gemeenteziekenhuis
te Arnhem vervoerd, waar hg kort na aankomst is
overleden. Het slachtoffer was 33 jaar oud.
Nog meer ongelukken.
Voorts zijn bij valpartijen gewond de wielrenner
Spruijt Blokker van de Eerste Nederlandsche R-K.
Wielrenvereeniging ..Amsterdam" en de Rotterdamsche
hardrijder Viergever van de R-C. „Rotterdam". Laatst
genoemde is met een gebroken sleutelben in het ge
meenteziekenhuis te Arnhem ter verpleging opgenomen
Spruijt Blokker had schaafwonden aan armen en bee-
nen en kon, na te zijn behandeld, het ziekenhuis ver
laten.
Een mededeeling aan de koopers van Lu-
tine-aandeelen.
Uit Amsterdam. De N.V. Stoomvaart Maatschap
pij „Texel" te Texel en de N.V. Scheepvaart Maat
schappij G. Doeksen en Zn. te Terschelling, hebben
als concessionarissen voor de berging van het „Lu-
tine"-goud aan de bezitters van „Lutina^-aandeelen
een circulaire doen toekomen.
Aan deze circulaire ontleenen wij dat het vertrou
wen van concessionarissen in het uiteindelijk succes
van de berging, ondanks het feit dat de pogingen
met den toren, van den heer Beckers mislukt zijn,
ongeschokt blijft.
De concessionarissen deelen mede, dat het moei
lijke bergingswerk door hen, onder voorbehoud van
verlenging van de concessie, zal worden voortgezet.
Op grond van de verrichte werkzaamheden zeggen
concessionarissen dat de ligging van het „Lutine"-
wrak absoluut bekend is, zoodat de vooruitzichten
gunstig zijn. Wanneer de voorgenomen werkwijze,
om, nadat voldoende zand zal zijn weggezogen, te
duiken en de roestklompen met springstoffen te be-
bewerken, en het goud met behulp van een poliep
grijper naar hoven te brengen, geen succes heeft,
dan zijn de concessionarissen voornemens weer met
een nieuw toestel aan het werk te gaan, waartoe
reeds voorbereidingen getroffen worden.
Tenslotte verklaren de concessionarissen dat de
aandeelen recht blijven geven óp het bepaalde deel
van de bruto opbrengst, der door hen te hergen la
ding. De belangen van' aandeelhouders, aldus be
sluit de circulaire, dia parallel met de onze loopen,
zullen wij naar behooren blijven behartigen.
DE DIEFSTAL OP HET STATION TE
PURMEREND.
Nog één vacature onvervuld gebleven, om
dat. de soc-dem. De Miranda voor een be
dankte.
De gemeenteraad van Amsterdam kwam gisteravond
bijeen ter verkiezing van een nieuw college van B. en
W. Door de fractievoozitters van de R.K. partg, van
de Chr. Historischen, van den Vrijheidsbond, van de
A.R. partij en van den Vrijzinnig Dem. Bond was een
voorstel ingekomen om het aantal wethouders terug
te brengen van zes op vijf, terwijl door den Midden
standspartij werd voorgesteld het aantal wethouders te
bepalen op vier.
Na een uitvoerige discussie werd het laatste voorstel
verworpen met 36 tegen 9 stemmen. Het voorstel om
het aantal zetels terug te brengen van zes op vijf werd
verworpen met 22 tegen 20 stemmen. De drie leden
van de Middenstandspartij hadden bij de laatste stem
ming de zaal verlaten.
In het nieuwe college van B. en W. werden vervol
gens na verschillende stemmingen gekozen de leden
E. J. Abrahams (V.D), mr. G. C. J, D Kropman (R.K.),
G. Baas (A.R.), Walrave Boissevain (V.B.), Jacq. Rus
tige (C.H.). Deze leden namen de benoeming aan.
Voor dé zesde vacature werd gekozen de heer De
Miranda, die de benoeming niet aannam. Bij de nieuwe
stemmingen kwam het tot een herstemming tusschen
de leden Bruinsma (M.P.) en De Miranda (Soc. dcm.)
waarbij de heer De Miranda opnieuw werd gekozen,
met 16 tegen 7 stemmen. Daar de heer De Miranda
wedderom de benoeming niet aanvaardde, werd de
benoeming van een wethouder uitgesteld tot een vol
gende vergadering, die Woensdagavond a.s. zal worden
gehouden.
Overeenkomstig het vonnis van de rechtbank te Haar-
lem werden de drie daders van de poging tot diefstal
van een brandkast uit het station te Purmerend door
het gerechtshof te Amsterdam veroordeeld tot 3, 2 en
3 jaar gevangenisstraf.
Schepen In nood. groote verwoestingen
en overstroomingen. Talrijke dooden.
Elders in dit blad maken we melding van een
hevigen storm, welke de kust van den Atlantischen
Oceaan van de Golf van Mexico tot New-York teis
terde. In aansluiting daarop kunnen de navolgende
bijzonderheden worden gemeld: De meeste schepen
konden nog tijdig een veilige haven bereiken. Een
Engelsch stoomschip verkeert echter in nood en zendt
S.O.S.-seinen uit. Amerikaansche oorlogsschepen zijn
uitgevaren om hulp te verleenen.
Uit Mexico wordt gemeld, dat het passagiersschip
El Golfe tor hoogte van Tampico is gezonken. Alle
opvarenden zijn gered, doch slechts na een geweldige
paniek. Tampico is door den storm geheel geisoleerd.
Alle verbindingen zijn afgesneden.
Talrijke kleine bootjes zijn gezonken bij Miramar
en Valparaiso, waar het badstrand volkomen werd
vernield.
Het aantal slachtoffers, dat aanvankelijk te Tam
pico op ongeveer zeventig werd geschat, zou volgens
latere berichten minder groot zijn, n.1. elf dooden en
een 50-tal gewonden. Wel zijn er duizenden dakloozcn
en de schade wordt op vele millioenen dollars ge
schat.
De dader naar Nederland?
V.D. verneemt uit Berlijn:
Zaterdagmiddag heeft uit de antiquiteitenhand el van
Goldschmidt en Co. de 40-jarige bediende Kart Man-
schen een aantal schilderijen in olieverf, tapijten etc.,
ter waarde van ongeveer 70.000 Mark gestolen. Manchen
heeft de doeken met kennis van zaken uit de lijsten
gehaald en om de ontdekking van zijn daad zoo lang
mogelijk te vertragen heeft hij na met de buit de zaak
te hebben verlaten de deurjaloezie-grendel vernield.
Sindsdien is hij met zijn vrouw en kind van één jaar
verdwenen. Waarschijnlijk acht men het, dat hij naar
Nederland gevlucht is. Onder de gestolen schilde
rijen bevinden zich doeken van Niedermann, Renoir,
1 Guardi, Terborch, Cézanne, Pissaro en Slevogt,
j
Met 4 cents per K.G.; spek met 3 cents.
De Ned. Varkenscentrale maakt bekend,
dat met ingang van 18 September, de prij
zen, die door haar voor de varkens werden
betaald, verhoogd zijn met 4 ct. per K.G. Deze
prijsverhooging is mogelijk in verband met
de prijzen, die op dit oogenblik op de buiten-
landsche markt gemaakt worden.
Aangezien het geenszins zeker is, dat deze
prijzen zich zullen handhaven, zal er reke
ning mede moeten worden gehouden, dat van
een verdere prijsverhooging door de Ned.
Varkenscentrale in den eersten tijd geen
sprake zal kunnen zijn. De voorwaarden,
waaronder de varkens aan de Ned. Varkens
centrale kunnen worden geleverd, zijn onge
wijzigd gebleven.
Ook de prijzen van het spek, hetwelk door
de Ned. Varkenscentrale wordt aangeno
men, zijn met 3 ct. per K.G. verhoogd.
Onze' bacon-export naar Engeland.
Het contingent, dat Engeland aan Nederland voor
den bacon-export heeft toegestaan, is vastgesteld op
57170 cwts. per periode van 4 weken. Deze overeen
komst geldt tot, 28 Februari. Ons vorig contingent
was 65000 cwts., zoodat de vermindering ongeveer
12 pet. bedraagt.
Er zijn nog enkele onderhandelingen gaande tus
schen de betrokken instanties van beide landen.
Moeilijkheden aan de Belgisch—-Duitsche
grens.
De N. R. Ct. meldt uit Brussel:
Zes-en-twintig jonge Engelschen. onder wie twee
jongedames, die van een reis uit Duitschland terug
keerden, zijn in het Belgische grensstation Herbestal
door de gendarmerie aangehouden wegens het. dragen
in het knoopsgat van een klein hakenkruisinsigne.
De jongelieden beweren, dat zij door de Belgische
gendarmen zeer brutaal behandeld werden, wat even
wel van Belgische officieele zijde wordt tegengespro
ken. De jongelui werden eerst in een der wachtka
mers van het station opgesloten en vervolgens ver
plicht. met den.trein naar Aken terug te keeren. La
ter zijn de jongelieden, die zich van hun hakenkruis
insigne hadden ontdaan, weer te Herbestal aangeko
men en hebben zij hun hun reis over Brussel en
Oostende naar Engeland mogen voortzetten.
Een-en-zeventig Inlanders van Tanganjika
veroordeeld.
Uit Dar-es-Salaam, in Tanganjika, wordt aan de „Ti
mes" gemeld, dat over 71 van 75 inlanders uit een ge
isoleerd dorp in het Westen des lands. die betrokken
waren bij een hekserijproces, gevangenisstraffen van
zes maanden en meer werden uitgesproken. De inlan
ders stonden terecht omdat zij een moeder en haar
dochter hadden aangevallen, die zij beschuldigden van
het uitoefenen van hekserij. De twee vrouwen werden
zoo zwaar mishandeld, dat zij aan haar verwondingen
overleden. De inlanders werden beschuldigd van dood
slag, doch deze beschuldiging werd later veranderd in
dien van opstand.
NA DEN GROOTEN KRIJG.
Nog ruim 200 lijken gevonden.
In Augustus zijn op de slagvelden van Atrecht de lij
ken sevonden van 137 Fransche en van 80 Duitsche
scldr.ten. 30 Duitsche soldaten zijn geïdentificeerd.
DRIELING TE KEULEN GEBOREN.
Hitier, Goering en Goebbels peetoom.
F.outer meldt uit Keulen:
De vrouw van een Keulsch arbeider, die reeds 5 kin
deren bezit, heeft het leven geschonken aan een drie
ling. Als blijk van waardeering hebben de drie kopstuk
ken der N.S.D.A.P. Hitier, Goering en Goebbels, erin
toegestemd peetoom over de kinderen te worden.
De ouders hebben tevens nuttige geschenken van de
drie minister ontvangen.
DE MIJNSTAKINGEN IN AMERIKA
Onrust in de mijnstreek van Pennsylvauië.
Reuter seint dat 7000 arbeiders van de lederfabrieken
bij Bicckton (Massachusetts) in staking zijn gegaan
terwijl 7000 vrachtauto's niet in staat zijn Philadel-
phia te verlaten als gevolg van bedreiging door sta
kers. In 0 mijnstreek van Pennsylvanië is het weer
tot bct-;ir~cn gekomen tusschen politie en stakers:
door geweervuur vielen eenige gewonden. E,enige ge
bouwen zijn met dynamiet opgeblazen.
