Twee mannen.
De Floraliafeesten te Oude Niedorp.
VARIA.
Staatsloterij,
Kort
verhaal
in de wereld 'n houtbewerker, Corn. V., tenslotte als
dritte im bunde de 21-jarige pakhuisknecht Joh. Nic.
Fr., op dit moment staatspensionaire. Aan dit nobele
trio was ten laste gelegde inbraak in een strand
gebouw te Bakkum aan Zee, door middel van uitsnij
den eener glasruit, waarna werden ontvreemd eenige
schilderijen van onbekende meesters, toebehoorende
aan den heer J. W. Kockx, strandgenoegens exploitant
te Castricum am Mehr, welke pinakotheek thans het
overtuigingsstukken meubel sierde. Voorts was er
nog 'n barometer, ook eigendom van den getuige
Kockx, en 'n dynamo, waarop de getuige Joh. de Nijs.
een gerechte aanspraak maakte.
Het lustice drietal, voornoemd, beschikte over 2
Heeren verdedigers en werd Ate V. juridisch gesteund
door mr. De Lange en J. N. F. mocht zich verheugen
in het waardevol bezit van mr. Winkel uit de stad
der Horinezcn, welk voorrecht hij achteraf beschouwd,
maar matig apprecieerde. De recruut C.>m. V. was
echter gedwongen zich door eigen kracht uit de pe
narie te werken. Van bovengemelde Heeren werd
voornamelijk de heer Fr. als een echte deugniet aan
gewezen, feitelijk de auctor intellectualis van het ge
zelschap. De gesnoerde barometer was in Alkmaar
door verdachte F. verkocht voor 1 gulden; de dynamo
als geschenk aangeboden aan zekeren heer N. v. d.
Akker.
De nimmer op non activiteit gestelde heer Wiggen,
was ook hier weer paraat om rapport te leveren. Het
advies betreffende de heeren Atc V. en Corn. V. klonk
niet hopeloos, doch voor den heer F. in mineur. Deze
heer verklaarde bezwaar te hebben tegen toezicht.
Daar kon zijn subtiel besnaarde ziel niet tegen. In
zijn voordeel werd aangevoerd, dat hij, in de goede
Het mooie herfstweer tot voorspraak werd Zondag
en Maandag jJ. alhier het tweedaagsch Floraliafeest
gehouden, een feestelijkheid, die zich gelukkig nog
steeds mag verheugen in aller belangstelling. Dat
Oude fcïiedorp zich er op mag voorstaan haar flnralia
te maken tot een allergenoegelijkst feest, dat in ge
paste vreugde wordt gevierd en er in weet te sla
gen om de tentoonstelling van bloemen, planten,
land- en tuinbouwvruchten en huisvlijt een aanzien
te geven, die de toets der rritiek kan doorstaan, zal
ieder beamen, die het heeft bijgewoond.
Zondagnamiddag had de officieele opening der ten
toonstelling plaats. Te ruim 2V? uur hadden zich een
aantal belangstellenden, in de zaal van Feys ver-
eenigd en op het tooneel, dat nu als theetuin was in
gericht, groepeerden zich om de tafeltjes de bestuurs-
en commissieleden.
De burgemeester dezer gemeente, de heer Sutman
Meijer, nam het woord en sprak de openingsrede uit,
waarin hij uiting gaf aan zijn sympathie voor dit
jaarlijksch feest en gewaagde van de groote zorg
waarmede de bloemen en planten zijn gekweekt, de
verschillende handwerkjes, teekenineen, photogra
fieën en de voorwerpen van houtsnijkunst e.d. zijn
vervaardigd. Ook het werk van de schooljeugd heeft
veel inspanning van de kinderen erlangd.
Moge het bestuur en mogen zijne medewerkster en
helpers, die zich met zooveel zorg en opoffering van
tijd en geduld hebben toegelegd om dit Floraliafeest
te doen zijn een welgeslaagde poging om uiting te ge
ven aan het willen en kunnen van een kleine dorps
gemeenschap. de medewerking en de waardeering on
dervinden, die zij zoozeer verdienen, ook voor de toe
komst
Spr. verklaart deze tentoonstelling en dit jaar-
lijksch Floraliafeest van Oude Niedorp voor geopend.
Lang bttjve dit voortbestaan!
Op deze woorden volgde een driewerf hoera, door
het strijkje ingezet.
Hierna volgde de rondgang.
Het geheel was met zorg opgesteld en heel wat
mooie inzendingen vielen er te bewonderen. Niet on
vermeld mag ook blijven de inrichting van de zaal
van den heer Feys. Geheel passend bij de Floralia-
tentoonstelling was de feestzaal, die sinds haar re
stauratie totaal van aspect is veranderd, op kunst
zinnige wijze versierd met guirlandes van papieren
bloemen en bijpassende versierselen. Het zag er keu
rig uit.
Het was in deze zaal, waarin de feestelijkheden,
aan de tentoonstelling verbonden, gehouden werden.
Was het bezoek j.1. Zondag minder druk, beter was
de opkomst op Maandag. Vooral des avonds was het
bezoek meer dan bevredigend. Te ruim 21 uur gaf
de heer Leek uitgebreid verslag van de prijzen, die
door de jury waren toegekend.
De prijzen voor de verschillende afdeelingen toe
gekend, waren als volgt:
AFD, BLOEMEN.
Uitgereikte planten.
Serie binnenplanten: le prijs mevr. M. Poen; 2e
prijs mevr. L. Borst; 3e prijs mevr. A. Stipriaan; 4e
prijs Jb. Klaver.
Serie buitenplanten: le prijs mevr. C. Knip; 2e prijs
mevr. H. Blanken; 3e prijs mevr. D. Ott; 4e prijs
mevr. M. Kind.
Mooiste plant uit de series: le prijs mevr. Gr.
Eriks met „Soes"; le prijs mevr. G. de Heer met
.Crassula"; le prijs mevr D. van der Oord met „Ce-
dum'le prijs mevr. D. Ott met „Selleginella' le
prijs R. Heinis met „Begonia"; le prijs mevr, Stip
riaan met „Roos".
Vrije planten van leden der vereenlglng.
Collectie Cactussen: le prijs mevr. P. Blokker; 2e
prijs mevr. J. Buisman.
Planten: le prijs mevr. J. Rootjes met Campanula;
le prijs mevr. A. Hollenberg met Bladbegonia; 2e
prijs mevr. A. Zwaag met Amarillus; 3e prijs mevr.
P. Blokker met Bladbegonia; 4e prijs mevr. Jb. Scher
mer met Begonia: 5e prijr mej. Corrie Rootjes met
Bruid en Bruidegom; eerv mevr. A. Hollenberg met
Fuchsia; eerv. mevr. H. Overtoom met Amarillus;
eerv. mevr. Jb. Schermer met Asperagus; eerv. mevr.
Jb. Rootjes met Cyrtomium; eerv. mej. T. van Zoo-
nen met Bladbegonia.
Bloemstukken, le prijs mevr. D Sanders: 2e prijs
mevr. J. Biersteker; eerv mej Marie Kriller met
Kleinia; 'erev. mevr. Postma met Solijdages; eerv.
Wed. Semeins met Edeldistels.
Snijbloemen: le prijs mevr. Fijma met Asters; 2e
prijs mevr. A. Fijnheer met Cinnias; 3e prijs mevr.
H. Blanken met Dhalia's.
Klnderplanten, uitgereikt door Floralia.
Geranium: le prijs Gerrit Knip; 2e prijs A. Ens;
3e prijs Annie Hollenberg; 4e prijs Abr. Kooi; 5e prijs
Louis de Wit Lz.
Begonia: le prijs Gerrit Knip; 2e prijs Jacob
Zwaag; 3e prijs Nelly Stipriaan; 4e prijs Corn. Hol
lenberg; 5e prijs Annie Hollenberg.
Snijbloemen: le prijs Gerrit Buisman; 2e prijs Ale-
wijn Kouwenberg; 3e prijs G r de Wit.
Verzorging schooltuintjes: le prijs Alewijn Kou
wenberg; 2e prijs Cor de Wit; 3e prijs Gerrit Buis
man.
AFDEELING HUISVLIJT.
Kussens: le prijs mevr. D. Sanders; 2e prijs mevr.
W. Heinis; 2e prijs mevr. G. de Heer; eerv. mej. G.
Ens.
Haakwerk: le prijs mevr. C. van Zoonen; eervol
mej. C. Rootjes.
Fijn Breiwerk: le prijs mevr. P. Meereboer; 2e prijs
mevr. P. Groen; eerv. mevr. M. Poen; eerv. mevr.
Jn. Biersteker.
Nuttig Breiwerk: le prijs mej. T van Zoonen Dd.;
2e prijs mevr. W. Langedijk; 3e prijs mevr. L. de
Wit; eerv. mevr. G. de Heer
Borduurwerk: le prijs mej. Corrie Rootjes; le
richting getuurd, zou blijken een flinke knaap te zijn
in de maatschappij.
De heer Officier releveerde de reeks van inbraken
te Castricum door het trio gepleegd en vorderde tegen
A. V. 4 maanden voorw., tegen C. V. 8 maanden
voorw., ieder met 3 proefjaren en contra F., die van
geen toezicht wil weten, 1 jaar gevangenisstraf.
Verdediger mr. De Lange refereerde zich, terwijl
mr. Winkel ook voor zijn beschermeling een derge
lijke conclusie verkondigde.
NOG MEER CASTRICUMER ONDERWERELD-
NIEUWS.
De laatste verdachte uit het hiervoren voorgestelde
driemanschap, de pakhuisknecht Joh. Nic. F., kon
nog niet afzwaaien, doch had zich alsnog te verant
woorden betreffende heling van een barometer en
electr. kacheltje, door zijn kornuiten achteroverge
drukt, benevens diefstal in vereeniging met deze me
deplichtigen, van een hpeveelheid sigaretten, fruit,
kacheltje, en last not least, 'n ploertendooder, een en
ander uit het landhuis van den tabaksfabrikant Jih.
M. C. Lub, gedomicilieerd te Arasterdam. Deze ge
tuige had het er op gewaagd niet te verschijnen en
kan dus alvast wel 6 gulden ter zijde leggen om den
Kantonrechter tevreden te stellen.
In dit ernstige geval requireerde de Officier 6
maanden gev.
Ook hier refereerde pleiter zich, waarop de ver
dachte zijn taak overnam en probeerde zelf zijn
baantje schoon te vegen. Hij ontkende daar
in den slechten invloed hem toegeschreven.
In alle zaken a.s. week vonnis.
prijs mej. Marie Kriller; 2e prijs mej. G Ens; eerv.
mevr. D. Kriller: eerv. mej. H. Mallet.
Naaiwerk: Eerv. Wed. Siouwertsen.
Spreien: le prijs mevr. A. yan Zoonen.
Houtarbeid: le prijs Cor van Zoonen; eerv. mej.
M. Kriller.
Teekenwerk: le prijs mej. M Kriller: eerv. P. Bras.
Fotos: le prijs Dr. Postma; 2e prijs Jb. van Zoonen.
Vrije Inzendingen.
Borduurwerk: le prijs mej. M. Buijsman te Wer-
vershoof: 2e prijs mevr. Bos te Opmeer: 2e prijs mej.
G. Wiggers te Langereis: 2e prijs mei. D Willems te
Kolhorn; eerv. mej. Tr. Kwakma te Nieuwe Niedorp
Haakwerk: le prijs mej. G Kaij te Oterleek; 2e
prijs Janny Burger, Stolpervlotbrug: 2e prijs mej.
G. Kaij te Oterleek; eerv. mej. D. Appel tc Veen
huizen.
Houtwerk: le prijs de hi. M de Vries te Oude-
sluis; 2e prijs den hr. M. J. van Schagen to Lange
reis; eerv. G. Meijer.
Kantklossen: le prijs mej G. Karfij te Oterleek;
2e prijs mej. N. Wagenaar te Noordscharwoude.
Kinderwerk.
Teekenen: le prijs G. Buisman: 2e prijs C. de Wit
Azn.; 3e prijs Rie Meereboer Pzn., eerv C. de
Wi', Azn.
Papierwerk: le prijs C. de Wit Azn.; 2e prijs G.
Buisman: eerv. A. de Wit Azn.
Handwerken kleinste meisjes; le p ijs Janny Dek
ker; 2e prijs Jeltje Berkenbos.
Handwerken grootste meisjes: le prijs Alie Touw;
2e prijs Riek lleinis; 3e prijs Nel Leek; eerv. Matje
Koopmans.
Huiswerk: le prijs Jo Doorn: le prijs G. de Geus;
le prijs Cor Overtoom; eerv. Jo Doorn.
Haakwerk: le prijs Jo Doorn.
Teekenen: le prijs Jn. Leegwater: eerv. H. Wolfs
winkel.
Pitriet: le prijs G. de Geus; eerv. XJ. de Geus.
Houtwerk: 2e prijs IJ. Booij.
Meccano: le prijs G. Buisman: eerv. Jan Meere
boer Pzn.
Borduurwerk: le prijs Jo Doorn
Vrije inzending: le prijs Ma Bos
AFDEELING LAND. EN TUINBOUW.
Aardappelen;
Schotsche muizen: le prijs C. Knip.
Poters: lo prijs Jb. Klaver; eerv. C. Knip.
Friso: le prijs C. Knip.
Witte Eeigenheimers: le prijs A. van Stipriaan;
2e prijs C. Knip.
Blauwe eigenheimers: le prijs K. Kooij; 2e prijs
P. Schermer.
door
KJELD SÖREN.
SINDS het gebeurd was. leefde Astrid Hom vrij
wel alleen op de hoeve. Men vermeed haar en
ook het huis, waarin dat vreeselijke zich had
afgespeeld. Slechts het werkvolk kwam er.
waarover zij regeerde, zooals voorheen, een verstandigo
vrouw, die meer wist dan vroegere boerinnen, een
vrouw, die school had gegaan, die van de moderne land
bouw verstand had, die somtijds ook de verlatenheid
Zij was altijd wat scheef
aangezien, doch daarbij
was veel naijver geko
men. Ze was de knapste
In heel den omtrek en
niet alleen de vrije boe
renjongens liepen achter
haar aan, ook menige ge
trouwde of verloofde man
keek meer naar haar dan
verstandig en goed was,
er waren twisten om de
mooie Astrid, zij werd
door heel wat meisjes
aangegaapt, omdat zo
ervan hield, de mannen een beetje het hoofd op hol te
brengen.
Toen trouwde ze den stillen, rustigen Per. Nam ze
hem uit liefde, of omdat zijn boerderij de mooiste, zijn
grondbezit het grootst was van allen, die haar tot
vrouw wenschten? Men wist het niet, want Astrid was
gesloten en als men haar iets vroeg weerde zij af met
een wat spottend lachje.
Daar was er één geweest, van wien men aanvanke
lijk dacht, dat hij het pleit zou winnen, dit was Jens
Jörens. Een knappe, vroolijke jongen, lichtzinnig en die
goed kon dansen, en een goed kermis-vierder was en
die de mooie Astrid het hof had gemaakt, wat haar
langen tijd niet onwelgevallig leek. Maar toch had zij
Per genomen en zij schenen gelukkig. Ze scheen tot
rust te komen. Astrid, ze was er mooier door gewor
den. Vijf jaren vergingen.
Wat was het dat Jens terugdreef naar dien verloren
jeugddroom? Hij was verloofd met een ander meisje,
men verwachtte binnenkort zijn huwelijk had het
Astrid geprikkeld? Had ze hem weer gelokt met haar
spottend lachje? Er werd gefluisterd in het dorp en
na een tijd hoorde ook Per het. En toen gebeurde het.
Op een dag toen hij tuhiskwam, vond hij Astrid en
Jens. De donkere, knappe Jens hield haar in zijn ar
men. Ze weerde hem af, maar zelfs de woorden, waar
mee ze hem afweerde, klonken lokkend.
Zeeuwsche blauwe: le prijs Tb. Klaver.
Roode Babij: 2e prijs L. Borst.
Uien: le prijs Jb. Doorn; 2e prijs A. Nieuwland.
Zilvernep: eerv. Abr. Klomp.
Gele nep: eerv. Jb. Doorn.
Bloembollen: le prijs S. Koorn; eerv. P. Schermer.
Wortelen: le prijs G. Kee.
Peulvruchten: le prijs Jn. Buisman; 2e prijs P.
Schermer; 3e prijs L. Borst; eerv. W. Winkel; eerv.
Arie Bart.
Koolrapen: eerv. P. Schermer.
Kroten: le prijs Abr. Klomp; 2e prijs Jb. Klaver;
eerv. A. Klomp
Augurken: le prijs J. Meereboer
Kropsla: le prijs A. Mijts; 2e prijs Jb. Doorn; eerv.
A. Stipriaan.
Rabarber: 2e prijs A. W. Feijs.
Slaboonen: le prijs Jn. Meereboer; 2e prijs J.
Doorn; 3e prijs W. Heinis; eerv. W. Winkel.
Snijboonen: le prijs A. van Stipriaan; 2e prijs K.
Kooij; eerv. Jb. Liefhebber.
Radijs: eerv. D. Joon.
Spinazie, eerv. D. Joon.
Andijvie: le prijs A. Fijnheer; 2e prijs A. van Stip
riaan; eerv. G. Kee.
Gele kool: le prijs L. de Wit; eerv. E. Dekker.
Denc witte kool: le prijs E. Dekker.
Roode kool: le prijs L. de Wit; 2e prijs J. Lief
hebber; 3e prijs S. Kos: eerv. E. Dekker.
Boerenkool: le prijs S. Kos; 2e prijs J. Dekker.
Voerbieten: le prijs P. Schermer; 2e prijs J. Buis
man.
Voerknollen: eerv. C. Knip.
Fruit.
Tafelappelcn: le prijs D. Sanders; 2e prijs P. Blok
ker; 3e prijs Arie Klomp; eerv. Arie Klomp.
Stoofappelen: le prijs Jb. van Zoonen; 2e prijs Jb.
van Zoonen; 3e prijs D. Kriller; eerv. D. Kriller.
Collectie appelen: leprijs Arie Klomp; 2e prijs P.
Blokker; 3e prijs Jb. van Zoonen; eer\r. P. Blokker.
Tafelperen: le prijs D. Ott; 2e prijs Arie Klomp; 3e
prijs H. Fijma; eerv. M. Waterdrinker.
Stoofperen: le prijs Arie Klomp; 2e prijs S. Veen;
3e prijs D. Kriller; eerv. P. Blokker.
Collectie peren: le prijs D. Ott; 2e prijs niet toege
kend; 3e prijs W. Langedijk; eerv. A. Klomp.
Pruimen: le prijs Arie Klomp; eerv. Jb. van Zoo
nen.
Tomaten: le prijs Jb. van Zoonen: eerv. K. Vormer.
Vrije inzendingen.
Een bakje fruit: le prijs H. Wolfswinkel.
Ter opluistering.
Meloenen: eerv. Jn. Bakker.
Pompoenen: eerv. A. Klomp.
Fruitmanden: eerv. D. Ossebaar.
Vervolgens had de trekking plaats voor de verlo
ting. De le prijs een dressoir viel op lot no. 1745,
in het bezit van P. Smit, wonende aan de Langereis;
de 2e prijs een electr. klokje viel op lot no. 1367;
de derde prijs een electr. rijwiellantaarn op lot
no. 219. In bet geheel werden 44 prijzen uitgeloot.
Voor de verschillende in de zaal opgestelde vermake
lijkheden, waarbij eenige commissieleden met onver
raoeibaren ijver assisteerden, werden prijzen behaald
door P. Heinis met 58 punten voor de Vlotbrug; G.
de Heer met 27 punten op de Sjoelbak; terwijl mevr.
Fijnheer, met kennis van zaken het beste geraden
bleek te hebben naar het aantal grammen krenten,
zich bevindende in een krentenbrood. Geraden werd
1017 gram; het gewicht bedroeg 1019 gram. Van waar
deering werd getuigd voor de attentie van mej. Osse
baar. die op de bestuurstafel een bouquet seringen
(witte) had geplaatst, welke seringen in eigen tuin
nog in dit jaargetijde bloeiden. Voorwaar een uni
cum!
Nadat eenige dansjes waren gedaan, hadden nog
twee z.g. Amerikaansche verlotingen plaats, waar
van de hoofdprijzen, een mooie fruitmand en een
fraaie bloemenmand (de laatste aangeboden door de
firma; Kruit te Schagen) ten deel vielen respectieve
lijk aan mevr. Rootjes en den heer Liefhebber.
Vervolgens nam de voorzitter het woord om alle
inzenders dank tc zeggen en werden woorden van
dank gebracht aan den burgemeester, aan de jury
leden en leden der onderscheidene commissiën, de
heer en mevr. Feys en aan de muziek.
De Burgemeester sloot zich in een passende toe
spraak hierbij aan en vertolkte den dank der aan
wezigen voor de groote moeiten en zorgen, die het
Bestuur zich heeft getroost om alles zoo goed te doen
slagen. Spr. betrok in den dank en hulde ook allen,
die hebben medegewerkt en feliciteerde het bestuur
dat het heeft getoond een scherpe blik te hebben
voor de keuze zijner medewerkers.
Hierna bleef men nog meerdere uurtjes in gezellig
samenzijn bijeen. F.r heerschte een bijzondere prettige
stemming, zóó zelfs, dat de burgemeester nog een
extra uurtje permissie gaf bij elkaar te blijven.
Blinde drift steeg in de anders zoo kalme man. Hij
greep het eerste wat in zijn bereik kwam, een kolen
schop, die bij de haardstede stond. En een minuut la
ter lag Jens dood aan zijn voeten, in een plas bloed...
Ze brachten hem weg en hij ging in de gevangenis,
voor vele jaren. Sindsdien leefde Astrid alleen, want
men weet haar het ongeluk. Maar op een dag kwam
een dame in de stad logeeren, die moest voor haar
gezondheid buiten wonen. Zij hoorde bet verhaal en
sindsdien vroeg zij vaak naar de eenzame vrouw op de
groote hoeve en wandelde in die richting en op een
dag trad zij aarzelend binnen en vroeg om een glas
water.
Dat bracht haar de boerin zelf. Ze was nog altijd
even mooi, alleen was het gezicht wat harder geworden
en nóg geslotener.
De andere zat en keek haar aan en duizenden ge
dachten bestormden haar. Zij keerde terug, ze praatte
over allerlei met Astrid.
De andere was eenzaamheid gewend, zij kende géén
vriendschap. Dat was haar nieuw en zoet en langzaam
vertelde ze, als voelde ze een weldaad om te kunnen
spreken. Ze vertelde van zichzelf, van Per op wien zij
wachtte hij schreef haar steeds en soms zocht zü
hem op.
En toch ze bekende het toch had ze een korten
tijd getwijfeld en gemeend, dat ze niet meer leven kon
wanneer Jens met die andere vrouw trouwde.-
Ze erkende het nu, dat zij Jens had aangelokt, dat
het haar schuld was.
De andere luisterde en boog het hoofd. Ze schreide
opeens.
En toen de boerin aarzelend vroeg, of zij ook leed in
haar leven had. knikte ze.
Ja... ik was ook eens gelukkig met een man als
Per, rustig, goed en liefdevol. Ook ik werd naar Iets
anders gelokt... ook ik dacht, zonder dat andere niet
meer te kunnen leven... Maar mijn man liet mij gaan.
Hij gaf mij mijn vrijheid toen ik die had... toen zag
ik de leegte van dit geluk, toen werd ik rampzalig,
want ik voelde, dat Ik nooit iemand anders dan mijn
man lief kon hebben. Maar hij hertrouwde later. Ik
geloof niet dat hij het uit liefde deed, maar hij was
een huiselijke man, hij trouwde een braaf meisje, niet
mooi, maar goed en lief, om te berusten, hij hield haar,
met geweld. Jij bent eenzaam en ongelukkig... maar
niet zoo eenzaam als ik en niet zoo hopeloos ongeluk
kig. Want jouw man zal terugkeeren bij je en samen
zul je een nieuw leven gaan beginnen. En al is het
zonde, zooiets te denken, ik zou bijna willen, dat mijn
man zoo gehandeld had...
Toen zij later weg was, leefde Astrid weer alleen,
maar er was een zachtere uitdrukking in haar gelaat
gekomen en minder bitterheid om haar mond. Zij had,
door de woorden der andere, haar eigen toekomst ge
zien en alles, wat die nog verborg aan geluk en vreug
de. En daarop wachtte zij nu, tot op den lentedag, dat
haar man terugkeerde, dat zij hun leven opnieuw be
gonnen, tezamen. Doch ergens in de wereld stierf een
vrouw, eenzaam en zonder spijt, een vrouw wier leven
gebroken was door den man, die te goed was.
Meimii.
Frans Anton Mesmer, de grondvester van de
leer van het dierlik magnetisme (mesmerisme) werd
den 23sten Mei 1733, dus 200 jaar geleden, te Iz-
nong aan het Meer van Constanz, als de zoon van zeer
welgestelde ouders geboren. Hij bezocht het priester-
semenarium te Dilligen, studeerde te Ingolstadt in da
theologie, vervolgens in de natuurwetenschappen, en
te Weenen in de medicijnen.
Weliswaar had de Zwitser Paracelsus, vóór hem, het
denkbeeld gehad zieken door middel van „mineraal
magnetisme" te genezen door ben met een magneet te
behandelen. Paracelsus was de leerstelling toegedaan
dat het heelal bestuurd wordt door de wet van aan
trekking <en afstooting. Zich op dit denkbeeld basee-
rende, bouwde Mesmer zijn theorie op van het „dier
lijk magnetisme", later „mesmerisme" genoemd. Hij
trachtte aan te toonen, dat de hemellichamen door
hun wederzijdsche aantrekkingskracht invloed op ons
zenuwgestel uitoefenen. Zoodra nu het verband tus-
schen mer.sch en een of ander hemellichaam is ver
stoord, wordt de mensch ziek. Men kan hem genezen
door een gedeelte van het magnetisch „teveel' waar
over de geneesheer beschikt op hem over te brengen.
Mesmer bracht zijn theorie in praktijk. Hij verkreeg
miraculeuze genezingen. Maar de geneeskundige aca
demie te Weenen bemoeide zich met Mesmer en zijn
methode; zij benoemde een commissie, samengesteld
uit tegenstanders van Mesmer en droeg haar op een
onderzoek in te stellen en nu deed zich het wonder
baarlijke geval voor, dat de commissie Mesmers mag
netische genezingen ten volle bevestigde. Een ander bui
tengewoon geval is het volgende: Een beroemde pia
niste, Mlle Paradis, die zeer bemind werd door keize
rin Maria-Theresla, was sinds haar vierde jaar blind.
Mesmer gaf haar het gezicht terug. De hem vijandig
gezinde geneeskundigen verklaarden, dat het geen ech
te genezing was, omdat de pa tien te niet met woorden
de voorwerpen kon aanduiden, die zij zeide, dat zij
zag. Zij dreigden de ouders der artiste met intrekking
van het pensioen, indien de keizerin van de genezing
hoorde. De vader viel Mesmer aan en wilde hem met
zijn degen doorsteken; de moeder mishandelde haar
dochter, die tengevolge van al deze emoties weer blind
werd. Mesmer hergaf haar het gezicht voor de tweede
maal. Kort daarop verliet hij Weenen en begaf zich
naar München waar de koning hem tot lid van de
Academie benoemde. Daarna ging hij naar Parijs.
Voortaan was hij beroemd. Hij genas de zieken door
ze met de toppen van zijn vingers aan te raken of
wel door boomen te magnetlseeren die dan de zieken
tot hun genezing betasten moesten. De resultaten wa
ren verbazend, ofschoon hij ook eenige fiasco's had te
boeken. Men benoemde een nieuwe commissie van on
derzoek! In 1781 wilde men hem het land uitzetten,
maar er kwam een schijnbare uitkomst: het gouver
nement offreerde Mesmer 400.000 livres per jaar als
hij in Parijs wilde blijven en onderricht in zijn metho
de geven. Mesmer bedankte er voor en ging naar Spa,
doch kwam weer naar Parijs terug. Hij liet door zijn
aanhanger Bergasse voor de mededeeling van zijn ge
neesmethode een inschrijving openen, die 340.000 livres
opleverde. Toch heeft hij zijn methode nooit bekend
gemaakt. Ondertusschen waren eenige hooggeplaatste
personen, die onder behandeling van Mesmer waren,
overleden, wat ten gevolge had. dat de regeering zich
weer met de zaak bemoeide. Weer werden, thans twee,
commissies benoemd om de feiten te onderzoeken. Dit
onderzoek viel ongunstig voor Mesmer uit, waarop hij,
en nu voorgoed, Parijs verliet. Hij begaf zich eerst
naar Engeland en vervolgens naar Duttschland, waar
hij den 5den Maart 1815 te Meersburg overleed.
Gedurende zijn leven had deze buitengewone man,
theoloog, doctor in de rechten en in de geneeskunde,
zich met een menigte andere dingen bezig gehouden;
hij schreef in Frankrijk ontwerpen voor de constitutie;
hij stelde aan Pruisen (na Jena) een systeem van.'
rapiergeld voor om aan de financieele moeilijkheden
het hoofd te bieden; hij was scheikundige en astro
loog. Het is niet onmogelijk, dat hij Goethe als model
voor diens „Faust" gediend heeft.
Het groote gebrek van zijen doctrine was, om aan
de menschen dezelfde reinheid van karakter toe te
kennen, die hem onder hen onderscheidde.
In welk land wordt het
meeste getrouwd?
Een onlangs uitgemaakte statistiek wees aan dat
percentsgewijze het grootste aantal huwelijken plaats
heeft In Hongarije en daarna in Saksen. Pruisen volgt
daarop en steeds ln dalende reeks komen: Oostenrijk,
Engeland, Denemarken, Italië, Frankrijk, Nederland."
Dan komt Zwitserland, België en Noorwegen; minder
v.eer zijn Schotland en Zweden. Doch het land waar 't
allerminste wordt getrouwd is Ierland, waar op de
1000 inwoners slechts 9 huwelijken plaats vinden! Men
ziet, dat Nederland, inzak© huwelijken nog zoo'n
kwaad figuur niet maakt!...
Op hun nummer gezel.
Een antwoord van keizer Frans Josef.
Keizer Frans Josef had het park rondom zijn paleis
te Weenen voor het publiek opengesteld.
De adel was daarover niet goed te spreken en be
klaagde zich er over, dat er nu voor zijn leden geen
plaats in Weenen meer overbleef, waar zij veilig en
zor.der vrees om met „burgerlijke" elementen ln aan
raking te komen, onder huns gelijken verkeeren kon
den. Maar de oude monarch diende hen van repliek.
„Ja," antwoordde Frans Josef, „als ik alleen met
mijns gelijken zou willen verkeeren. blijft me geen an
dere plaats over dan de Kapuzinergruft!" (de grafkel
der, waar de leden van het vorstelijk huis zijn bijge
zet).
Trekking van Dinsdag 19 September.
5e klasse 2e lijst
Hooge prijzen:
No. 603 met f 1500.
Nos. 442 8399 8820 9692 en 19477 eder f 1000.
Nos. 6250 7166 9718 17782 en 19158 leder f 400.
Nos. 3201 6862 13383 en 17563 ieder f 200.
Nos. 1557 3385 9368 en 19699 ieder f 100.
Prijzen van f 70.
8
23
275
291
407
556
561
591
1216
1396
1417
1481
1822
1867
1896
1958
2326
2501
2526
2634
2663
3100
3195
3264
3270
3278
3464
3688
3719
3752
3905
3947
4175
4178
4404
4585
4692
4840
4907
4980
5198
5232
5758
5775
5853
5855
5880
5992
6007
6177
6229
6302
6363
6447
6579
6630
6644
6738
7152
7221
7222
7315
7349
7619
7769
7980
8075
8154
8282
8366
8484
8485
8497
8533
8778
8792
8925
9437
9906
10035
10074 10181 10208 10395 11030 11284 11577 11675
11845 11936 11980 12043 12079 12677 12716 13035
13066 13087 13147 13183 13204 13604 13844 14051
14156 14170 14248 14579 14885 15304 15474 15746
15761 15785 15962 15987 16040 16173 16174 16297
16340 16471 16498 16554 16562 16589 16957 17089
17211 17253 17345 17469 17562 18290 18786 18895
18957 19064 19184 19354 19372 19434 19447 19599
19959 20156 20255 20426 20432 20549 20822 20907
ontvluchtte naar de stad.
