ilüiiii Niins-
ilKIllllit- Lllülllllll
Kijken is Koopen bijGLOECK
De wervelstorm
boven Mexico.
Het Rijksdagproces
Uitgevers: N.Y. v.h. TRAPMAN Co., Schagen.
Eerste Blad.
De stad Tampico bijna
geheel verwoest.
Mr. Wendelaar wordt lid van de
Tweede Kamer.
De nieuwe Kantonrechter te Alkmaar.
AARDSCHOK IN MIDDEN-1TALIE.
Slecht weer in Oost-Europa.
De Lutine-toren.
Woensdag 27 September 1933.
SCHAGER
76ste Jaargang No. 9354
COURANT.
iDit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder-
hdag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 8 uur, worden Adver-
jtentiën nog zooveel mogelijk in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
POSTREKENING No. 23330. INT. TELEF. No. 20.
Prijs per 3 maanden fl.80. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN-
TlëN van 1 tot 5 regels f0.85, iedere regel meer 15 cent (bewijsno.
inbegrepen). Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN.
Een der grootste rampen die Mexico
ooit getroffen heeft.
In ons nummer van gister hcbhfcn we reeds vrij uit
voerig gemeld over den verwoestenden wervelwind,
die het Noord-Oosten van Mexico, de republiek San
Salvador, het eiland Trinidad en de Antillen heeft
geteisterd.
Tegelijk met den wervelstorm ontstond een gewel
dige overstrooming. De cycloon woedde onafgebroken
gedurende een half uur.
In het hijzonder is Tampico zwaar geteisterd. On
geveer drie kwart cedeeltc van de stad moet ver
woest zijn. Het blijkt dan ook wel een der grootste
rampen te zijn. waardoor Mexico ooit werd getroffen.
Na een aanvankelijke schatting door het ministerie
tan hinnenlandsche zaken van het aantal dooden en
gewonden op ongeveer 5000. blijkt het aantal dooden
ruim 500 te bedragen, terwijl liet aantal gewonden
nog niet kon worden vastgesteld.
De materieclc schade wordt op vele millioenen dol
lars geschat.
De stad Tampico is een groote puinhoop.
De eerste verbinding kreeg men volgens V.D.
door een in de haven liggend Duitsch stoom
schip „Kiel", welks kapitein het eerste be
richt seinde: „Tampico door vreeselijke ramp
geteisterd, welker omvang nog niet valt te
overzien. Stadsgedeelten die niet door storm
verwoest werden, staan drie a vijf meter
onder water."
De rivieren Tamesi en Pamuco (die beide bij Tam
pico in de Golf van Mexico uitmondej») zijn ten ge
volge van do wolkbreuken buiten haar oevers getre
den en hebben alles weggespoeld. De spoordijken zijn
over afstanden van vele kilometers overstroomd en
verscheidene treinen, die onderweg waren, zijn niet
aangekomen.
Ook de steden Victoria en Valles zijn door storm
en overstroomingen geteisterd. Militairen en Roode
Kruis-colonnes zijn te hulp gezonden. De president
van Mexico heeft een oproep tof de bevolking gericht
tot het bijeenbrengen van een noodfonds.
Vier treinen volkomen verdwenen.
Volgens nadere berichten is de cycloon, die Tam
pico voor het grootste gedeelte verwoest heeft, do
zwaarste ramp, die het land sedert de laatste veer
tig jaar heeft geteisterd. Officieel wordt gemeld, dat
twee treinen met goederen en twee treinen met pas
sagiers tusschen Cardenas en Tampico volkomen zijn
verdwenen. De president van Mexico heeft op het
geheele land een beroep gedaan om de duizenden
slachtoffers van de ramp te helpen.
Havenwerkei van Tampico gedeeltelijk
vernield.
De havenwerken van Tampico zijn gedeeltelijk
vernield. Een Duitsch en een Noorsch stoomschip
ëiiu ernstig beschadigd. Vele schepen zijn op drift
feraakt of aan land gedreven. De nict-vernielde of-
ficieele gebouwen, de kerken, hotels en particuliere
huizen zijn geheel met gewonden gevuld. Een ge-
Van het centraal stembureau voor de verkiezing van
de leden der Eerste' Kamer is in de vacature, ontstaan
door het bedanken van den heer Koster, tot lid van
deze Kamer benoemd verklaard de heer Mr. H. J. Knot
tenbelt, te 's Gravenhage, thans lid der Tweede Kamer.
In verband met deze benoeming verneemt het C.B.,
dat de heer Knottenbelt, die reeds vroeger te kennen
had gegeven, op den duur niet lid van de Tweede Ka
mer te willen blijven, het lidmaatschap van de Eerste
Kamer zal aanvaarden. Opvolger van den heer Knot
tenbelt in de Tweede Kamer is Mr. W. C. Wendelaar
burgemeester van Alkmaar.
heel gevuld ziekenhuis en een electrische centrale
zijn ingestort.
De opruimingswerkzaamheden worden ten gevolge
van de overstrooming buitengewoon bemoeilijkt, ook
zijn rivierdijken doorgebroken.
Volgens inlichtingen, afkomstig van den militai
ren commandant van den staat Tamaulipas, die be
vestigd dat zoo goed als alle gebouwen in de stad
Tampico zijn vernield, zijn tientallen families die
worstelden met de bulderende stroomen, die werden
gevormd doordat de rivieren Panuco en Tamesi bui
ten haar oevers traden, gered. Het is nog niet moge
lijk het aantal dooden en gewonden te bepalen, die
vijfduizend zouden bedragen.
Volgens te Brownsville ontvangen bericht kwamen
in het stedelijk ziekenhuis van Tampico 87 personen
om het leven.
EEN SOBERHEIDSDAG IN DüITSCHXAND.
Op Zondag 1 October.
Zondag a.s., den dankdag voor den oogst, zal overal
in 't rijk voor de eerste maal het „Eintopfgericht" op
tafel komen. De maaltijd zal dus slechts uit één spijs
bestaan en het doel is, dat het daardoor uitgespaarde
bedrag zal worden geschonken ten bate van het winter-
hulpwerk, voor den strijd tegen honger en koude. Ver
wacht wordt, dat niemand dien dag meer dan 50 pfen-
nig voor zijn middagmaal zal uitgev^. Ook met de
restauranta is een regeling getroffen, waartoe zij in
drie klassen zijn verdeeld. In die der eerste klasse moet
60 pf., In die der tweede een mark voor een maaltijd
worden betaald. Wat meer dan 50 pf. wordt betaald
komt aan het hulpfonds.
In de restaurants der derde klasse moet de gewone
menuprijs worden berekend. Is deze b.v. 3 mark, dan
wordt 2.50 mark gestort in de kas van het fonds, enz.
De president heeft genoeg van het lang
zame tempo, dat door het hardnekkig
zwijgen van Van der Lubbe veroorzaakt
wordt.
Bij het, Rijksdagproces tc Leipzig zijn gisteren be
handeld de drie brandstichtingen, gepleegd op den
Zaterdag voorafgaande aan den Dinsdag waarop de
Rijksdag heeft gebrand. Tegelijkertijd houdt, de
rechtbank zich echter telkens bezig met de vraag of
het mogelijk zou zijn van der Lubbe beter te laten
antwoorden dan tot dusver. Gelukt het niet uit be
klaagde meer te krijgen dan ja en neen. of ja en
neen tegelijkertijd, dan is het noodzakelijk terug te
keeren tot de vroegere protocollen en zal de rechter
van instructie, alsmede de verschillende politie-amb-
tenaren, welke beklaagde gedurende de instructie
hebben gehoord, in de plaats van van der Lubbe
zelf moeten spreken, en treden de vroegere verkla
ringen in de plaats van de verklaringen in het hoofd
proces. Voor heden nam dc advocaat van Van der
Lubbe. dr. Seufert, naast dezen plaats zonder dat men
kan bemerken dat dit veel succes heeft. Mag een
enkele zin ook al langer zijn dan van der Lubbe de
vorige dagen heeft gesproken, het antwoorden van
beklaagde blijft onvoldoende.
De nieuwe verhoormethode voor Van der
Lubbe. Nederlandsch journalist bij
hem toegelaten.
Gisteravond telefoneerde de Berlijnsche corr. van
het „Hdbld." uit Leipzig. dat er over de zeer korte
zitting van dien dag als aanvulling van het ver
slag der correspondentiehureaux niet veel viel te zeg
gen. Het belangrijkste feit was wel, dat de president
van den Strafsenaat blijkbaar genoeg heeft van het
langzame, tempo, dat doör het hardnekkig zwijgen
van Van der Lubbe veroorzaakt wordt. Hij zal nu
morgen den rechter van instructie en andere instan
ties inschakelen, die als heëedigdc getuigen zullen
herhalen wat Van der Lubbe in het voorloopig on
derzoek hekend heeft, waarop dan de beklaagde met
zijn korte antwoorden een en ander bevestigen kan.
De president heeft zich heden de grootste moeite
gegeven Van der Lubbe toch nog aan het spreken
te krijgen, vooral over zijn politieke overtuiging.
Maar alle moeite was vergeefsch.
Een Nederlandsch journalist is wegens zijn bekend
heid met Van der Lubbe's familieleden en vrienden
heden door het gerechtshof in de gelegenheid gesteld
namens alle hier aanwezige journalisten met den
beklaagde te spreken.
Eenige opwinding ontstond heden, doordat de Bul-
gaarsche communist Dimitroff van het recht om
Van der Lubbe vragen te stellen handig gebruik
maakte om voor het eerst in het openbaar het teere
punt aan te raken, of Van der Lubbe werkelijk al
leen gehandeld heeft dan wel in samenwerking met
anderen en wie die anderen dan wel zijn geweest.
De president verzette zich tegen alle vragen en toen
Dimitroff tóch telkens weer het woord nam, besloot
de senaat hem in den vervolge niet meer tot het stel
len van vragen in de gelegenheid te stellen, maar zijn
toegevoegden advocaat, dien hij intusschen niet als
zoodanig erkent, als tusschcnpersoon te gebruiken.
Onder protest moest zich Dimitroff wel in deze re
geling schikken. De senaat is bij zijn besluit uitge
gaan van de veronderstelling, dat de Bulgaar niet
anders wil dan het maken van communistiche pro
paganda in de rechtzaal. De onbevangen toehoorder
zal intusschen betreuren, dat deze fanaticus steeds
weer tot stilzwijgen wordt gedwongen, waar zijn zeer
scherpzinnig gpstelde vragen tot nu toe hoogtepun
ten van het proces zijn geweest.
Alphabetische lijst opgemaakt.
Door de rechtbank te Alkmaar, is, ter ver
vulling der vacature van kantonrechter te
Alkmaar, de navolgende alph. lijst, van aan
beveling opgemaakt: mr. F. G. G. Boerrig-
ter, kantonrechter te Emmen; mr. C. J. G.
Bredius, griffier te Hilversum; mr. H. M.
Fruin, rechter te Alkmaar. Mr J. F. Hijmans,
adv, en proc. tevens kantonr.-plaatsverv.
te 's-Gravenhage, is met lot afgevallen tegen
een van bovengenoemde cand.
Aanzienlijke schade aangericht. Doo
den en gewonden.
Reuter seint uit Rome:
Uit Sulmona in midden-Italië wordt gemeld, dat
aldaar den afgeloopen nacht, om 4.35 een krachtige
aardschok is gevoeld. Ongeveer twintig personen
werden gewond. Verschillende huizen werden zwaar
beschadigd.
V.D, verneemt nog uit Rome:
Met centrum van de aardbeving ligt ongeveer tus
schen Sulmona en Pescara.
Qok te Rome was de aardbeving tamelijk krachtig
te voelen.
Volgens de eerste berichten bedraagt het aantal
gewonden te Sulmona ongeveer twintig. De schade
is aanzienlijk.
Aangezien in het stadje, dat in het centrum van
do aardbeving ligt, geen dooden zijn gevallen, hoopt
men, dat ook in het overige deel van het aardbe-
vingsgebied, dat zich uitstrekt tot Chieti het aantal
slachtoffers gering zal zijn en dat er geen dooden zijn
te betreuren.
12 dooden en 150 gewonden.
Later uit Rome:
Door de hevige aardbeving, die het district Sul
mona heeft geteisterd, zijn minstens 12 personen ge
dood en 150 gewond.
Deze aardbeving was een der hevigste, die Italië
gedurende de laatste jaren geteisterd heeft.
In een stadje van 19.000 inwoners geen en
kel huis gespaard.
Nadere bijzonderheden betreffende de aardbevin
gen in de Abroezzen melden dat Sulmona, een stad
je van 19.000 inwoners, thans een jammerlijken in
druk maakt, daar er geen enkel huis gespaard is en
verscheidene honderden volstrekt onbewoonbaar zijn
geworden. De schade is aanzienlijk. Een gebouwde
galerij, loopende langs den spoorweg van Sulmona
naar Roccaraso, staat op het punt van instorten. Het
spoonvegverker is gestaakt. Men telt te Sulmona een
twintigtal gewonden.
Volgens officieele mededeeling zijn te Lama
Peligni zes personen omgekomen en een veertigtal
gewond. In de omliggende dorpen werden twee per
sonen gedood en eenigen gewond.
Naar uit het aardbevingsgebied wordt gemeld, zijn
eenige dorpen bij Pescara aan de Adriatische Zee
eveneens door de aardschokken geteisterd. Het aan
tal dooden bedraagt thans 15, dat der gewonden on
geveer 120.
Een overzicht van de schade.
Rome, 26 Sept. (V.D.). Een overzicht over
de door de aardbeving in de Abruzzen aange
richte schade geeft tot resultaat: in de pro
vincie Aquila zijn 11 gemeenten door de aard
beving getroffen. In de provincie Chieti, die
het ergst geteisterd is zijn 14 plaatsen door
de aardbeving getroffen. Hierbij zijn 10 doo
den gevallen en 150 gewonden. 1500 huizen
zijn beschadigd, hiervan 200 verwoest.. In de
stad Sulmona bedraagt het aantal bescha
digde huizen 2300, waarvan er 300 onbewoon
baar zijn geworden. Veel geringer is de scha
de in de provincie Pescara. In totaal zijn,
naar men verwacht niet meer dan 15 perso
nen gedood en 200 gewond. Het ministerie
voor openbare werken heeft 100.000 lire voor
de eerste hulp ter beschikking gesteld.
OPTOCHT VAN LAMMEN EN BLINDEN.
Om regeeringssteun te vragen.
Een I -'t.erbericht meldt uit Saragossa:
Honderd lammen en blinden zullen zich in optocht
van hier naar Madrid begeven, ten einde de regeering
om hulp te verzoeken. De gebrekkigen hopen den tocht
van 325 kilometer in 12 dagen te volbrengen,
Hevige storm in Spanje.
Reuter meldt uit Madrid:
Een hevige storm, die slechts 10 minuten duurde,
heeft te Saragossa groote schade aangericht. De storm
ging gepaard met een hevigen hagel, waardoor 68 men-
schen verwondingen opliepen. Verscheidene paarden en
andere dieren werden gedood. Tal van ruiten werden
vernield, van het ziekenhuis alleen al meer dan 6000.
Te Barcelona moest het verkeer tijdens den storm
gedurende 10 minuten worden stopgezet.
Noodweer boven de Riviera.
huizen weggespoeld.
Tal van
V.D. verneemt uit Milaan:
De Italiaansche Riviera werd Dinsdagochtend vroeg
door een met hagelslag en ongeweer gepaard gaand
noodweer geteisterd, dat eenige uren aanhield. Bijzon
der hevig woedde het noodweer in de omstreken van
Savona. Tal van huizen zijn weggespoeld. Te Borgio
Verezzi zijn drie personen om het leven gekomen. Te
Pietra Ligure zijn de bewoners op verschillende plaat
sen door het water geisoleerd.
Noodweer boven Frankrijk. Tal van on
gelukken.
Uit Parijs:
Het hevige noodweer, dat sedert eenige dagen boven
geheel Frankrijk woedt, heeft niet alleen groote schade
aangericht, doch ook menschenlevens geeisoht. Tus
schen Sete en Montpellier is de bliksem ingeslagen in
een gebouw. Drie arbeiders werden gedood.
Ook de omgeving van Avignon is hevig geteisterd.
De bewoners uit deze streek hebben voorzorgsmaatre
gelen getroffen.
Een mededeeling van prof. ir. v. d. Kloea.
Prof. id. v. d. Kloes, die voorspeld heeft, dat de Lu-
tinetoren het niet houden zou. schrijft in „Otar":
Verschil in waterstand binnen en buiten den toren
moest aanleiding geven tot het ontstaan van drijfzand.
Dit begon niet gelijkelijk over den onderrand van den
kegel verdeeld, maar op één punt van den omtrek het
eerst, in verband met de plaats der zuigbuis en met on-
gelijheden in den zeebodem. Het begon met een gaatje
onder den rand, dat al grooter en grooter werd. Naar
ik vernam heeft men het al pompende tot een verla
ging van het binnenpeil met een paar meter gebracht
en is het gat in het zand waargenomen, toen het al
75 c.M. wijd was, Afgezien van de juistheid dezer af
metingen blijft het beginsel hetzelfde. Naarmate de op-
waartsche stroom van drijfzand in omvang en kracht
toenam, kwam een al grooter en grooter wordend deel
van den binenwand van den kegel vrij, totdat hij ten
slotte door den zand- en waterdruk van buiten inge
drukt werd. Dit zal met een knal gepaard zijn gegaan,
immers er zijn tusschen 200 en 300 schroefbouten tege
lijk stukgesprongen.
Thans veroorloof jk mij een uittreksel uit een brief
openbaar te maken, dien ik onder dagteekening van 11
Juni ontving van een bouwmeester, die met dit werk
van nabij bekend is geweest: „Werd de toren op de
leemlaag neergelaten en leeggepompt, dan zou door wa
ter en zand op de buitenzijde van den ketel een druk
van pl.m. 400.000 Kg.ontstaan, waar van binnen niets
tegenover staat, en zou hij vanonder als een papieren
peperhuisje ineen klappen. De sterkte van ronde ketels
geldt alleen voor binnendruk en voor volstrekt gelijke
spanningen, niet voor druk van buiten.
Ik voeg daaraan toe, dat de kegelvorm van den voet
van den toren tijdens het zakken in den zeebodem een
zeer ongunstige uitwerking moest hebben op de vast
heid daarvan. Immers, maakt hij, te lood dalende, het
zand los in een. cylinder van een diameter als zijn onder
rand en tracht hij van binnen het zand tot een kegel op
te persen. Dit kan niet anders dan de drijfzandvorming
bevorderen en versnellen.
Herstellingen van den toren en van voren af aan be
ginnen, blijven dus volstrekt uitgesloten.
De beschreven gang van zaken is volkomen natuur
lijk. Het is onzinnig aan een aanslag van kwaadwilligen
te denken.
PASTOOR DOOR TRAM AANGEREDEN.
Gistermiddag Is de 68-jarige pastoor Reinders te
Zeist, nadat hij uit een autobus gestapt was op den
Utreohtschen weg, toen hij nog yoor een naderende
tram wilde oversteken, door defce tram aangereden.
Met een ernstige hoofdwonde bleef het slachtoffer be
wusteloos liggen. Nadat rector van Hengel van de St
Josephkweekschool het Heilige Oliesel had toegediend,
werd de gewonde naar het St. Anthonius Ziekenhuis te
Utrecht vervoerd. Zijn toestand is zorgelijk.
ONGELUK MET DOODELIJKEN AFLOOP.
Bij de werkzaamheden aan de nieuwe brug over de
Waal te Zaltbommel is gistermiddag te ongeveer 3 uur
de voorwerker T. Bouman uit Amsterdam van een 16
Meter hooge pijler gevallen. Nadat medische hulp uit
Herwijnen gearriveerd was, werden eenige injecties
aan het slachtofefr toegediend, waarna dit naar het
ziekenhuis te Zaltbommel werd getransporteerd. Direct
na aankomst is de man overleden. B. was 52 jaar oud
en laat een vrouw en acht kinderen achter. Dit is
reeds het vierde ongeluk bij den bouw van deze brug.
