DRAMA
IN SMOKKELLAND.
UIT DE PERS.
Dinsdag 10 October 1933.
SCHAGER COURANT.
Derde blad. No. 9361
MOORD TE HALEN.
Spanje heeft weer een regeering.
DALADIER OVER ONTWAPENING.
Geen verdere vermindering der
Fransche strijdkrachten.
Oproer in een tuchthuis.
DE ONZINNIGE WEDLOOP
naar bewapening.
De onlusten in Ierland.
SCHERPE NOTA VAN RUSLAND
AAN JAPAN.
Als Nazi's filmen.
i
v-
Een frisch geluid.
Bewoner door een onbekende uit zijn huis
geroepen en toen vermoord.
In den pacht van Zaterdag op Zondag
werd de heer II. Puts, wonende aan den
Napoleonweg te Halen uit zijn huis geroe
pen. Buiten zijn woning gekomen, werd hij
aangevallen en door een onbekende de hals
doorgesneden. De man was spoedig dood.
Zijn broer die bij hem in huis woont werd
in het gelaat gewond cn moest naar het St.
Laurentiusziekenhuis worden overgebracht.
De dader die nog onbekend is, heeft zijn
fiets en jas achtergelaten.
Een smokkelgeschiedenis.
Nader meldt men ons:
Het drama, dat zich in den nacht van Zaterdag
op Zondag, te Haelen heeft afgespeeld, blijkt een
smokkelgeschiedenis tot achtergrond te hebben,
waarvan alle bijzonderheden nog niet bekend zijn,
doch welke iets van het leven van de smokkelaars
in deze streken aan dc openbaarheid prijsgeeft.
Volgens de inlichtingen, welke wij tot dusver om
trent den moord konden verkrijgen, kwam Zaterdag
avond laat de 29-jarige P. J. van Rooij uit Neder-
weert aan de woning van dc gebroeders Puts aan
den Napoleonsweg den Rijksstraatweg te Hae
len. De 45-jarige ITendrikus Puts, voor wicn van R.
eigenlijk kwam, was nog niet thuis. Eerst, te onge
veer half twee in den nacht arriveerde hij met een
vrachtauto, waarmede hij suiker over de grens had
gesmokkeld, en welke hij naar het in de nabijheid
gelegen Roggel moest vervoeren.
Van R. moest H. P. spreken over het smokkelen
van wapens. Daarover had hij met hem onderhan
deld in een café te Roermond. Hij van R. zou in
België honderd revolvers koopen en deze zouden
door P. over de grens naar Duitschland worden ge
bracht. Van R. zou, daar hij den toestand aan de grens
goed kende, meegaan.
Het schijnt de bedoeling geweest, te zijn, dat de
smokkelwaar dezen nacht over de grens zou worden
gebracht. Van R. en P. bevonden zich in de garage,
die naast de woning van de gebroeders P. ligt. Wat
er toen gebeurd is staat nog niet precies vast. De
broer van H. P., de ruim dertigjarige P. Puts, die
op de bovenkamer gekleed te bea lag te slapen,
hoorde plotseling een twist tusschen zijn broer en
van R. Toen hij in de garage kwam, lag H. P. in
een hoek cn gaf nagenoeg geen teekenen van leven
meer. Van R. stond met een mes in de hand. Toen
ontstond er een vechtpartij tusschen P. P. en van
R. Eerstgenoemde trachtte van R het mes te ont
rukken, doch dit gelukte niet voordat hij zelf vrij
ernstig was gewond. P. riep naar boven waar ook
nog een zuster van de beide broeders was om een
geweer. Toen het meisje hiermede naar beneden
kwam, schijnt van R. op de vlucht gegaan te zijn.
P. trachtte hem, ondanks zijn wonden, achterna te
gaan, doch viel spoedig ten gevolge van het vele
bloedverlies neer. Hot meisje heeft daarop onmiddel
lijk de politie gewaarschuwd en hulp gehaald. Toen
geneeskundige hulp ter plaatse kwam, bleek H. P.
reeds te zijn overleden. Dc rechterlialsslagader bleek
te zijn doorgesneden, terwijl nog eenige andere snij-
en steekwonden waren toegebracht. In afwachting
van de komst van de justitie die Zondagmiddag
ter plaatse een onderzoek heeft ingesteld is het
lijk voorloopig in de garage gebleven.
P. Puts werd per .auto naar het St. Laurentius
ziekenhuis overgebracht, waar hij ter verpleging
is opgenomen. Hij is ernstig aan het gelaat, hoofd
en armen gewond. Zijn toestand was Zondagmid
dag echter redelijk wel.
De dader is, zooals hierboven reeds medegedeeld,
toen het meisje met het jachtgeweer kwam, ge
vlucht. Hij is het bosch ingerend en heeft den ge-
heelen nacht rondgezworven, geruimen tijd zonder
ti weten waar hij zich bevond.
De dader meldt zich zelf aan.
Zondagochtend tegen halfzeven heeft hij zich ech
ter bij de marechaussee te Grathem aangemeld. Ten
gevolge van den hevigen regen, die des nachts was
gevallen, was hij door en door nat.
Uit het verhoor, dat hem direct werd afgenomen,
blijkt naar wij vernemen dat van R. niet wist
waar hij naar toe moest. Hij vertelde den wachtmees
ter van de marechaussee Marlens, die hem het eerst
sprak, dat hij voornemens was geweest zich bij de
politie te Roermond aan te melden. Hij was echter
in het bosch verdwaald. Zondagochtend in de vroeg
te was hij bij de kerk te Baexum gekomen, waar hij
zich weer kon oriënteerën. Hij is toen gegaan naai
den boer Kessels, dien hij kende, en hij heeft hem
het verhaal van het drama verteld en hem tevens
den weg gevraagd naar de marechausseekazerne.
Boer Kessels heeft hem daarop den weg gewezen
naar Grathem. Aldaar bij de kerk had van R. nog
drie vrouwen aangesproken en den weg gevraagd,
doch deze waren in de kerk gevlucht. Wachtmeester
Martens, bij wien van R. zich meldde, lag nog te bed.
Eerst te drie uur in den nacht waren hij en een col
lega thuis gekomen van een tocht naar de grens,
waar zij veertien woonwagens met zigeuners, die uit
België naar ons land wilden komen, hadden tegenge
houden.
Van R. is voorloopig per auto naar de marechaus
see-kazerne te Heylhuizen overgebracht in afwach
ting van het verder onderzoek door de justitie.
Geen socialisten in het nieuwe bewind.
Uit Madrid: De nieuwe Spaansche regeering is
thans samengesteld.
De samenstelling dezer regeering komt wat de
partijpolitiek harer leden betreft, bijna geheel over
een met die van het ten val gebrachte kabinet
Lebroux; slechts zijn in de plaats van zes drie radi
calen vertegenwoordigd, o.m. de minister-president.
De socialisten zijn niet in de regeering vertegenwoor
digd. Zeven leden der oude regeering zijn in het nieu
we kabinet opgenomen, dat een kabinet van republi-
keinsche concentratie wordt genoemd.
Uit Parijs, 8 Oct. (V.D.):
Aan het banket dat werd aangericht, aan het slot
van het. congres der Radicaal-soc. partij in Frankrijk,
heeft Daladier Zondag te Vichv een redevoering ge
houden, welke als inleiding is te beschouwen op de
bijeenkomst der kamers en der onderhandelingen te
Genève.
Ten aanzien van de binnenlandsche politiek legde
Daladier den nadruk op de noodzakelijkheid, de fi
nanciën te saneeren, zonder dc valuta aan te tasten.
Met betrekking tot de ontwapening vatte Daladier
de bekende Fransche eischen nogmaals samen.
Wij denken er niet. aan, aldus Daladier, eenig
volk te bedreigen of te verontmoedigen. Wij
zijn vast besloten, geen verdere vermindering
van onze strijdkrachten toe te laten buiten een
oprecht ontwapeningsverdrag, dat de étappe-
ge wijze ontwapening organiseert, en door een
permanente controle verzekert door een ver
drag, welks ten uitvoerlegging feitelijk moet
worden gegarandeerd. Dit is ons standpunt,
waarvan wij niet, afwijken.
Vier jaren, gedurende welke de controle zal wor
den georganiseerd, gedurende welke de verschillende
legertypen zich zullen wijzigen in legers met korten
diensttijd, gedurende wejke de staten, die het thans
vrij staat te ontwapenen, zich zullen moeten onder
werpen aan het verbod van de vervaardiging van
nieuw zwaar oorlogsmateriaal, voorts de vernietiging
DALADIER, DE FRANSCHE MINISTER-PRESIDENT
van het materiaal, dat dan allen staten verboden zal
zijn, dat. zijn de essentieele eischen van het ontwa
peningsplan, dat Engelnad, de Ver. Staten, Italië,
Rusland, en nog vele andere staten. De onderhande
lingen betreffende de garanties van het verdrag zijn
nog gaande. Met vreugde zuilen wij spoedig dit werk"
der samenwerking zien tot stand komen. Wij willen
vrede en veiligheid voor alle volken.
Daladier wierp vervolgens de vraag op hoe de re
geeringen zich konden verzetten tegen een étappe-ge-
wijze ontwapening en een controle, indien zij van goe
den wil zijn. Europa is ten ondergang gedoemd, wan
neer het zich zal inlaten met een bewapeningswed
loop; het zal geheel ineenstorten, wanneer het op
nieuw naar de wapenen grijpt.
Vervolgens stelde de minister-president de vraag,
wat Duitschland eigenlijk wil. Duitschland en
Frankrijk hebben eeuwenlang hun landen gedrenkt
in het bloed van hun zonen. Tot nu toe zijn alle
pogingen, om tot een permanente overeenstemming
tusschen heide volken te geraken, mislukt. Niemand
ontzegt Duitschland het. recht op zijn bestaan als
volk van 65 millioen zielen. Niemand denkt, er aan
Duitschland te vernederen. De Duitsche regeering
legt openlijk den nadruk op haar vredeswil en be-
krachtige haar wensch aan de toenadering van beide
volken mede te werken. Waarom dan evenwel deze
tot een strijd geschoolde jeugd? Waarom deze
herhaalde massademonstraties? Waarom de
verwerping der eerste étappe van dc ontwa
pening? Waarom wordt vandaag het recht
geëischt kostbaar oorlogsmateriaal te bou
wen, dat spoedig na zijn dienst stellig vernie
tigd moet worden wanneer 't ontwapennings-
verdrag zal worden geteekend?
Niemand zal Frankrijk verwijten dat het even vast
besloten is zijn verdediging te organiseeren. Maar de
nationale defensie :s onafscheidbaar voor het slui
tend maken der begrooting. Daladier besprak vervol
gens den financieelen toestand en eischte de wegwer
king van het deficit op de begrooting, de onaantast
baarheid der Fransche valuta en de. verzekering van
het crediet. Binnen enkele dagen zullen de kamers
bijeenkomen.
Drie dooden en zeven gewonden.
Uit Buenos Aires: Bij een ernstig tuchthuisoproer
in Buenos Aires zijn drie gedetineerden gedood en
zeven bewakers gewond. Gedurende het middageten
maakten de gedetineerden plotseling oproer, ontruk
ten eenigen bewakers de wapenen en openden het
vuur op de opzichters, die hunnerzijds met geweer
schoten drie gedetineerden doodden. Na korten tijd
kwamen militairen aan, die door middel van traan-
gasbommen en eind maakten aan het oproer.
ERNSTIG ONGELUK TE LONDEN.
Twee dooden, 7 gewonden.
Uit Londen. Terwijl Zaterdagmorgen het be
trekken van de wacht voor Buckingham Palace
plaats vond, werd een auto door een botsing met een
anderen auto met groote kracht in de menigte ge
worpen. Een vlieger, die zich onder het publiek be
vond, werd op slag gedood, terwijl van een anderen
vliegenier de beide voeten letterlijk werden afge
sneden. Hij stierf korten tijd later in het ziekenhuis,
Zeven personen werden gewond, twee hunner ver-
keeren in levensgevaar.
„SIAMEESCHE" TWEELINGEN GAAN TROUWEN
Een dubbele plechtigheid.
Uit New York. De „Siameèsche" tweelingen
Daisy en Violet Ililton, die uit Europa te New York
aankwamen, deelden mede, dat zij tegen Kerstmis
in het huwelijk denken te treden, zoodat dan een
dubbele bruiloftsplechtigheid plaats zal vinden. Daisy
vertelde, te zijn verloofd met een zekeren Jack Le-
wis, een orkest-dirigent te Chicago, terwijl Violet
zich tijdens het optreden van het tweelingpaar in een
Londensch theater, verloofde met een Engelschen
bokser.
„Mag in de dagen van onze
kinderen niet worden
M herhaald."
Uitspraak van den Engeleschen minister
van oorlog.
De Engelsche njinister van oorlog Lord
Hailsham heeft te Bermingham op een bij
eenkomst er opnieuw de aandacht op ge
vestigd dat Engeland heeft ontwapend tot de
grens der veiligheid. Het is van vitaal belang
voor Engeland, wanneer de Engelsche re
geering de wereld zou kunnen overreden
haar bewapeningen terug te brengen tot een
verstandig niveau. De onzinnige wedloop,
welke heeft geleid tot den oorlog van 1914
mag in de dagen van onze kinderen niet
worden herhaald. Te Genève is de Engelsche
delegatie in de maand April jl. voorgegaan
met ontwapeningsvoorstellen, welke de con
ferentie nieuw leven heeft gegeven op een
oogenblik dat zij voor mislukking stond. In
dien de ontwapeningsconferentie zou mis
lukken, dan treft Engeland of de Engelsche
regeering niet de geringste blaam. Ik be
loof evenwel dat in geval van een misluk
king het niet de schuld van Engeland zal zijn
wanneer de verantwoordelijkheid niet wordt
afgeschoven op degenen, die daar rechtma
tig voor in aanmerking komt.
„Wij willen 0'Duffy dood of levend."
De ernstige onlusten, te Tralee in het Iersche graaf
schap Kerry, waarbij, zooals Zaterdag uitvoerig door
ons gemeld werd, de voorzitter der United Ierland
Party Generaal 0'Duffy aan het hoofd gewond werd,
duurden tot ongeveer middernacht en pas nadat aan
zienlijke politieversterking en een afdeeling soldaten
ter assistentie waren verschenen, kon de rust hei>
steld worden.
De menigte trachtte voortdurend het gebouw waar
in de United Ierland Party vergaderde, te bestormen
en de politie, die dit trachtte te beletten, werd ge
bombardeerd met een hagel van steenen. Ondanks al-
je inspanning slaagde zij er slechts een enkelen keer
in de menigte uit elkaar te slaan, doch spoedig kwam
men weer in dichte drommen opzetten. De auto van
Generaal 0'Duffy- werd in brand gestekenen brandde
volkomen uit. Te ongeveer 9 uur arriveerden uit
Cork twee vrachtauto's met soldaten, die eveneens
ontvangen werden met een hagel van steenen en met
uitroepen als: „Generaal 0'Duffy, de verrader" en
„Wij willen Generaal 0'Duffy dood of levend". De
miltairen opereerden met traangasbommen, losten
eenige salvo's en zuiverden de straten met de bajonet
.op het geweer. Een optocht van het Iersche Republi-
keinsche leger werd uit elkaar geslagen. In totaal
werden 25 personen gewond. Generaal 0'Duffy, die
naar zijn zeggen, door eenige hamerslagen bloedend
aan het hoofd gewond was, meest onder escorte van
een afdeeling soldaten de stad verlaten.
Een nader bericht maakt van het volgende mel
ding:
Zaterdag is het tot ernstige onlusten te Tralee ge
komen, waar gisteren generaal 0'Duffy werd mishan
deld. De Republikeinen hebben de kazerne der civiele
garde aangevallen. Zij vuurden van het dak van een
huis achter de kazerne met geweren, revolvers en
machinegeweren op het gebouw. Niemand werd ech
ter gewond.-
De politie heeft een bom met uitgedoofd lont ge
vonden in de zaal, waar Vrijdag de vergadering der
Vereenigde Ierlandpartij in tegenwoordigheid van
0'Duffy had plaats gevonden. In totaal zijn hij de
onlusten van gisteren 40"personen gewond.
Rusland eischt opheldering van feiten.
Uit Moskou: De Russische ambassadeur te Tokio
heeft den Japanschen minister van buitenlandsche
zaken een memorandum overhandigd, waarin con
crete feiten worden vermeld inzake de plannen van
het Japansche opperconmmando met betrekking tot
uitschakeling van den Russischen invloed op den
Oost-Chineeschen spoorweg.
In het bijzonder wordt hierbij vermeld de bezet
ting van den raad van beheer van den Oost-Chinee
schen spoorweg. Japan wordt verweten dat het de vol
komen onteigening van den spoorweg ten gunste van
Mandsjoekwo bewerkstelligt. De Russische nota eischt
op scherpen toon opheldering over deze feiten.
De inhoud van de nota.
Nader uit Moskou: In haar vorige nota had de Rus
sische regeering de Japansche er opmerkzaam op ge
maakt, dat deze verplicht was invloed uit te oefenen
op de Mandsjoerijsche autoriteiten, teneinde een ver
dere toespitsing van het. conflict over den Oost-Chi
neeschen spoorweg te vermijden. De Sowjetregeering
heeft zich thans gedwongen gezien door het feit, dat
van Japansche zijde geen stappen zijn gedaan in
Tsjangtsjoen, de regeering te Tokio er attent op te
maken, dat Japansche militaire kringen in Mandsjoe-
rije met de Mandsjoerijsche civiele overheid de vol
gende plannen hebben:
1. Door het doen ontstaan van verscheidene con
flicten moet ten slotte de onteigening van den Oost-
Chineeschen spoorweg ten uitvoer worden gelegd;
2. Alle Sowjet-Russische staatsondernemingen
moeten worden bezet;
3. Alle Sowjet-Russiche ambtenaren, die werk
zaam zijn bij den Oost-Chineeschen spoorweg, moe
ten verwijderd worden.
De Russische nota vermeldt dan bijzonderheden,
die betrekking hebben op daden gepleegd jegens de
Sowjet-ambtenaren door Mandsjoerijsche beambten.
Tenslotte wordt nogmaals een beroep gedaan op
de Japansche regeering om in te grijpen bij de mi
litairen in Mandsjoekwo. De Japansche regeering
draagt uitsluitend de verantwoordelijkheid voor den
politieken toestand, daar zij tot dusverre slechts
weinig interesse getoond Treeft voor de bijlcgging
van het conflict. De nota wijst ook nog op de laatste
Russisch-Mandjoerijsche incidenten, in het bijzonder
op de arrestatie van hooge ambtenaren van den
Oost-Chineeschen spoorweg en verder op uitlatingen
van den voormaligen Japanschen consul-generaal fn
Charbin. Óchajasji, die tezamen met den chef der
Japansche militaire missie in Charbin de auctor in
tellectualis der anti-Sowjet-kuiperijen bij den Oost-
Chineeschen spoorweg is.
Het werk laat absoluut te wenschen over,
De Horst-Wesselfilm wordt niet oj>
gevoerd.
Uit Essen:
Naar de Nationale Zeitung verneemt zal 't ministerie
voor de propaganda, de tegen Maandag 9 Oct., den ver
jaardag van Horst-Wessel, vastgestelde premie-re van de
Horst-Wesselfilm verhinderen en er buitendien zorg
voor dragen dat de film in zijn huidigen vorm niet in
het openbaar zal vertoond worden. Het ministerie ia
Het politieke slachtoffer, Horst Wessel, om wien dez«
mislukte film der Nazi's in elkaar werd gedraaid.
van meening, dat het filmwerk niet de artistieke kwa
liteiten bezit, welke van een opvoering van een Natio
naal Socialistische voorvechter en de geweldige gebeur
tenissen van de Duitsche vrijheidsstrijd moeten worden,
geëischt. De maatregel zou vooral het gevolg zijn van.
het feit, dat weliswaar de massatooneelen op de vroe
gere Buelowplatz bij de Branderburger Tor e.d. goed
zijn uitgevoerd, doch dat de eigenlijke handeling van
de film evenals de artistieke prestaties van de hoofd
rolvertolker absoluut te wenschen overlaten. Thans
staat nog niet vast of de film nog gewijzigd en verbe
terd kan worden of dat de film in het geheel niet zal
worden vertoond.
Nieuw optreden van minister Marchanu
Onder bovenstaand opschrift schrijft het „Algemeen
Handelsblad":
In een particulier gesprek zeide onlangs een onder
wijsdeskundige van naam: „Voor alle onderwijsvraag
stukken is wel een oplossing te vinden, behalve voor
die van de universiteit en hoogeschool die zijn vol
slagen onontwarbaar geworden." Het was misschien
half als een boutade bedoeld, maar het teekent de ma
nier waarop de organisatie van het hooger onderwijs
in Nederland soms wordt beschouwd.
Minister Marchant blijkt er gelukkig anders over ta
denken: men zie zijn rede voor de Leidsche Sterren
wacht, waarin hij o.m. zeide dat er zooveel méér kan
worden bereikt als de organisatie van het geheel maar
MINISTER MARCHANT.
doelmatig is. Zoo is het en zoo moet het zijn!
vestigen er even en met instemming extra de
aandacht op, omdat dezelfde frissche en doortastende
geest tegelijkertijd tot uiting komt in 's ministers ant
woord op de vragen van den heer Ketelaar, en een
week geleden ten minste even sterk tot uiting geko
men is in de thans beroemd geworden Jubbegasche
rede van dezen bewindsman; zoo ging het vroeger ten
onzent zelden of nooit!
Ons land is veel te veel het land van de onopgeloste
en quasi-onoplosbare vraagstukken, maar wat wij thans
van den heer Marchant zien, doet de hoop rijzen, dat.
het ten aanzien van de onderwijsproblemen nu eens an
ders worden zal. Doortastendheid behoeft dan nog vol
strekt niet in wildheid of oppervlakkigheid te ontaar
den. Deze gedachte rees bij ons, toen wij in het ant
woord aan den heer Ketelaar, lazen, dat dc voorgeno
men concentratie in het bijzonder onderwijs voorloopig
door overleg met de centrale schoolorganisaties zal wor
den nagestreefd, daar nu eenmaal slechts langs een
omweg, die waarschijnlijk niet gemakkelijk zal wezen,
hier met dwang te werk kan worden gegaan.
In elk geval is het een vreugde, te constateeren, dat
een lid van het kabinet, voor zulke moeilijkheden ge
plaatst als het ontwarren van Nederlandsche schoolpro
blemen. daarvoor niet terugschrikt, maar mede met een
beroep op de publieke opinie zich aangordt voor dezen
lastigen strijd. Voor ons staat vast, dat er genoeg ge
zond verstand in onze bevolking huist om te maken, dat
dit geluid niet de stem der roependen in de woestijn
zal zijn.
