Stikstof op suikerbieten
De nieuwe school
voor Christelijk Nationaal Onderwijs.
Rond de inkrimping
Zaterdag 21 October 1933.
SCHAGER COURANT.
Tweede blad. No. 9368
Feestelijk in gebruik genomen.
VAN DEN RUNDVEESTAPEL
Oprichting van gewestelijke centralas.
Komende Donderdag inlevering
te Schagen.
Hoewel nog niet de volledige gegevens in ons be
zit zijn, wil ik toch even hier de aandacht vestigen
op de voorloopigc resultaten van het dit jaar gehou
den stikstofmeststoffenproefveld van den heer G. H.
Geerligs te Anna-Paulownapolder.
Bedoeld proefveld was opgezet om na te kunnen
gaan de invloed van verschillende stikstof meststof
fen op een gewas suikerbieten; bovendien werd de
proef zoodanig aangelegd, dat het ook mogelijk zou
zijn de meer opbrengst tengevolge van de stikstof
bemesting vast te kunnen stellen tegenover het niet
toedienen van deze bemesting.
Teneinde betrouwbare uitkomsten te krijgen wer
den de objecten in vijfvoud vergeleken; aangezien
ieder veldje 3 are was. had het totale proefveld een
oppervlakte getal van ongeveer 3/4 ha.
Vergeleken zijn de stikstofmeststoffen, zwavelzure
ammoniak (za). kalksalpeter (ks), chilisalpeter (ch)
en ammonsalpeter (as); bovendien ontving één object
geen stikstof.
In overleg met den proefnemer werd de toe te
dienen hoeveelheid stikstof bepaald op 60 kg zuivere
N per ha, wat overeenkomt met de volgende hoeveel
heden: za 300 kg/he; ks 400 kg/ha; ^h 400 kg/ha en
as 300 kg/ha.
Het proefveld was lichte kleigrond in behoorlijk
goede conditie.
Gedurende de groeiperiode werd vastgesteld, dat
de niet met stikstof bemeste veldjes achterbleven in
ontwikkeling; dit werd vooral duidelijk zichtbaar la
ter in den groeitijd.
In de eerste maanden van den groei waren wei
nig of geen verschillen merkbaar tusschen de ver
schillende objecten. Later in den zomer bleef het
onbemeste object duidelijk achter, terwijl de z a-
veldjes oogenschijnlijk ook iets min
der waren dan de andere stikstofveldjes.
Het proefveld had over het algemeen een goede ge
lijkmatige ontwikkeling, afgezien van een iets min
dere groei in het midden van het perceel. Tengevolge
van den aanleg van het proefveld werd dit kleine
jiadeel gelijkmatig verdeeld over alle objecten.
De bieten waren gezaaid op 24 April j.1., werden
bemest op 1 Mei en zijn gerooid op 7 October.
Even voor het rooien zijn monsters getrokken ten
einde het suikergehalte te bepalen.
De suiker zijn nog niet in mijn bezit, maar zul
len ter gelegener tijd gepubliceerd worden.
Wat nu de resultaten van deze proef aangaat, deze
zijn als volgt geweest:
3 a 3
tcto O".
II
r'
Schagen.
geen stikstof
Zw. ammoniak
kalksalpeter
chilisalpeter
ammonsalpeter
a
op
*4
O O
C C.
437
471
480
487
494
C3
I- O
oZ
E
2,5 100
1,09 107,5
0.88 110
2,11 111,5
1,96 113
De tarra procenten zijn voldoende laag, dank zij
de gupstige weersomstandigheden gedurende het
rooien en wegen.
De m% middelbare fout in van het gemid
delde) is hier zoo gunstig, dat de uitkomsten
van deze proef als ze er betrouw
baar zijn te kwalificeeren.
Wat ten slotte de productiviteit aangaat, komt de
ammonsalpeter als No. één te voorschijn gevolgd door
de chilisalpeter, kalksalpeter en ten slotte de zwavel
zure ammoniak.
Nemen we de gemiddelde opbrengst van alle nul
veldjes aan op 100, dan zien we bij de omrekening
dat de ammonsalpeter 13 meer heeft opgebracht
dan onbomest, de chilisalpeter 11.5 de kalksalpe
ter 10 en de zw. ammoniak 7,5
Indien men wil weten welke bemesting rendabel
is geweest en of er inderdaad wel voordeel is be
haald door de stikstoftoediening, moet men eigenlijk
de beschikking hebben over de opbrengsten aan kg
suiker per ha.
Hoewel mij dit momenteel nog niet «mogelijk is, wil
ik toch even een kleine berekening opzetten, waar
bij dan aangenomen wordt, dat de bietenprijs zal zijn
f 11.per 1000 K.G.
De prijzen van de stikstofmeststoffen bedroegen in
het voorjaar van 1933: za f4,85; ks f6,60; ch f6,85
en as f6,—.
Aan de hand van alle gegevens die nu ter beschik
king staan, krijgt men dan de volgende resultaten.
Meer opbrengst t.o.v. geen
stikstof toediening in kg. per
meeropbrengst in geld
bemesting uitgedrukt
ha netto
met:
bieten bij bemesting
Zwavelzure
ammoniak
"3
O.
3
c_
1
f
O
Ammon
salpeter
3400
4300
5000
5700
137,40
147,30
155,-
162,70
f 14.55
126 40
127.40
118,—
geldelijk voordeel
t.g.v. de N. bemesting f22,8
f20,90 f 27,60 f44,70
Hoewel de cijfers betreffende het geldelijk voor
deel van deze bemesting aanvechtbaar zijn, in zoo
verre dat men voor grootere productie ook grootere
onkosten moet maken (rooien, laden en lossen) en
het suikerpercentage ook z'n invloed doet gelden op
de fmancieele uitkomsten, mag toch wel met zeker
heid worden geconcludeerd dat in dit geval de stik
stofbemesting beslist rendabel is geweest
Vooral de ammonsalpeter. het nationale pro-
duet. van de taatsmijnen in Limburg, maakt hier
een uitstekend figuur èn door z'n grooto productie
en door z'n geldelijk voordeel.
Het grooto verschil in winstmarge met de chilisal
peter is voornamelijk e wijten aan het verschil in
prijs van de kunstmest.
Ondanks kleinere opbrengst is hier de zwavelzure
ammoniak noe iets voordeeligcr gebleken dan de
Kalksalpeter. wat wel heel typisch de goedkoopte van
de z.a. illustreert.
De Rijkslandbouwconsulent voor
Noord-Holland,
Ir. G. J. LIENESCH.
GEBRUIKTE AUTOMOBIELEN
'erk.mppn Wii onder GA RA NI! K Pf, PRuj. \-
Garape C NIEUWIAND BEPREN
Donderdagavond is onder groote belangstelling fees
telijk in gebruik genomen het nieuwe schoolgebouw
van de Vereeniging voor Christelijk Nationaal school
onderwijs te Schagen.
Onder de aanwezigen merken we op de heer Dun, in
specteur Lager Onderwijs, de heer Heukels, inspecteur
Christelijk Nationaal Onderwijs, tevens eere-voorzltter
van de Vereeniging voor christelijk nationaal schoolon
derwijs te Schagen, het Dagelijksch Bestuur van de
gemeente Schagen, de beide wethouders en de secreta
ris, het onderwijzend personeel van de christelijke
school, het hoofd van de R.K. sohool, de heer H. van
Nuland, gemeenteraadslid, de heer Chr. Dekker, archi
tect, de heer Houtkooper, dagelijksch opzichter, de hee-
ren aannemers van den schoolbouw. afgevaardigden
van het christelijk schoolbestuur te Alkmaar enz. enz.
Bericht van verhindering was o.m. ontvangen van den
beer D. Brouwer, hoofd van de O. L. 6chool en van- den
heer J. Visser, hoofd van de U.L.O.-sohool te Schagen.
De bijeenkomst vond plaats in de bovenzaal van het
nieuwe schoolgebouw, welk lokaal geheel was bezet en
waarin een aantal bloemstukken, het bestuur aangebo
den, een plaats had gekregen.
De heer Blokker, voorzitter van het schoolbestuur ver
zoekt te zingen het eerste vers van de 105e psalm,
leest daarna een gedeelte van de 19e psalm voor, waar
na om Gods zegen op het nieuwe schoolgebouw wordt
gevraagd. Spr. heet dan in 't bijzonder welkom het ge
meentebestuur, den heer Dun, den heer Deutekom, eere
lid van de Vereeniging, den heer Dekker, architect,
hoopt dat dit schoolgebouw tot zegen van deze omgeving
moge zijn, een schoolgebouw tot eere van God. Het was
3 jaren geleden, dat de heer Koning den wenscb tot
stichting van een christelijke school uitte en thans staan
we reeds voor het glansrijke feit, de opening van het
nieuwe schoolgebouw. Vergeten Is al onze moeite, we
zijn slechts verblijd dat het is geweest tot eer van God
en tot een zege zal zijn voor ons nageslacht.
Spr. heet ook van harte welkom den heer Heukels,
eere-voorzitter en verzoekt dezen voor dezen avond de
leiding op zich te nemen, dan weten we, dat de leiding
in goede handen is..
De heer Heukels aanvaardt die taak gaarne omdat er
een zeer intieme verhouding is ontstaan tusschen het
schoolbestuur en spr. Spr. wijst er dan op dat blijkens
de uitnoodiging tot deze bijeenkomst er sprake is van
een feestelijke in gebruikneming. Om feest te vie
ren moet men in een goede stemming zijn. Welnu alle
uiterlijke omstandigheden zijn heden daartoe aanwe
zig. Een gebouw dat baadt in een zee van licht dat
toont de talenten van den architect, een werk dat door
de ambachtslieden met liefde is afgemaakt. Spr. dankt
het gemeentebestuur voor zijn aanwezigheid, wij zien
in U het gezag van onze geëerbiedigde Koningin; spr.
uit zijn vreugde over de aanwezigheid van den heer
Dun en van den heer Deutekom. die om bij deze in-
bruikneming aanwezig te zijn, zijn jarige vrouw in Am
sterdam heeft achtergelaten.
De vraag of in dezen crisistijd reden is tot feestvie
ren, beantwoordt spr. bevestigend. Wij hebben noodig
te 'gedenken de daden van God, nu in vervulling is ge
gaan zoo menig gebed van een vader en eën moeder
om bier te hebben een christelijke school. Wij zien hier
het resultaat van veel strijd en werken. Met bevend en
angstig hart is er gewerkt en nu heeft het schoolbe
stuur een daad verricht, waarvoor wij het dankbaar
zijn. Spr. wijst op den berg van bezwaren, zorg en te
leurstelling, op de groote volharding van het bestuur.
En nu is die moeite beloond, zijn wij in feeststemming
en danken hen voor hun opoffering. Laat ons God
dankbaar zijn voor dit gebouw als uit zijn hand te zijn
ontvangen,
Spr. dankt het gemeente/bestuur voor de koninklijke
wijze waarop het christelijk onderwijs is gehuisvest,
brengt den gemeenteraad hulde en dank, dat hij de gel
den daarvoor met zulk een royale hand heeft beschik
baar gesteld en spreekt de verwachting uit dat het
onderwijzend personeel zijn uiterste best zal doen, te
zorgen dat weldra gezegd zal kunnen werden, dat dit
geld welbesteed geld is geweest. De achitect heeft met
liefde en toewijding zich aan dit werk gegeven, heeft
Door teeltbeperking moet het door vrijwil
lige levering bereikte peil worden
gehandhaafd.
Door de Crisis Rundveecentrale wordt een aantal
marktdagen over het heele land gepuhliceerd, waar
in de komende weken gelegenheid zal worden gebo
den aan haar te leveren: drachtig rundvee in alle
soorten en qualiteit (uitgezonderd kunnen worden bij
de afneming zeer hoogdrachtige dieren).
In deze lijst lezen wij, dat de volgende v/eek
Donderdag, den 26sten October, v.m. tusschen
8 en 11 uur op de veemarkt te Schagen
deze gelegenheid zal worden- geboden Voor
Purmerend is het nu komende Dinsdag.
Prijzen en voorwaarden als vorige week.
Van de uit te betalen bedragen wordt voor verze
kering afgetrokken per koe f 1.per pink f0.50;
per kalf f0.25.
Instelling en taak der gewestelijke
centrales.
De Crisis-Rundveecentrale schrijft:
In de afgeloopcn week is de crisis-rundvee-centrale
begonnen op verschillende markten gelegenheid te
bieden tot levering van rundvee in de soorten, zooals
die door haar waren gevraagd.
Thans wordt door de centrale do stichting voorbe
reid van gewestelijke rundveecentralen, welker voor
lichting en medewerking noodig zal zijn bij de vas'
stelling van den omvang van den vees'ap 1. welke op
nader te bepalen tijdstippen op de verschillende be
drijven zal kunnen worden gehouden en in welke
mate aankoop van jong vee noodig zal zijn. Het één,
zoowel als het ander kan slechts geschieden onder
voorlichting en medewerking van ter plaatse volko
men met dc omstandigheden bekende personen.
Deze zullen de besturen vormen der gewestelijke
centrales, nader onder te verdeelen in plaatselijke
districten en in samenwerking met de crisis-rundvee-
centrale moeten bereiken, dat, met inachtneming van
de toestanden in ieder bedrijf, over den geheelen Ne-
derlandschen rundveestapel de noodige beperking en
de teeltregeling, welke onverbrekelijk verbonden
dienen te zijn met dc thans op vrijwilligen grondslag
ingestelde inkrimpings-mogelijkheid, tot uitvoering
komen.
Het is dus in het belang van de veehouders ertoe
mede te werken, dat door ruime gebruikmaking van
de gelegenheid tot vrijwillige levering de op een be
paald oogenblik vast te stellen evenwichtstoestand
tusschen productie in afzetmogelijkheid zoo na doen
lijk bereikt worde, opdat zooveel mogelijk de teeltre-
goling zich 'automatisch aan den dan bereikten toe
stand zal kunnen aansluiten.
De eerste ervaringen.
Wij lezen in het Rotterdamsche veemarktbericht
van de „Vee- en Vleeschhandel" het volgende:
Magere runderen, groot aanbod. Er werden pl.m.
100 stuks overgenomen door de Rundveecentrale.
Hiervoor was een gedeelte van de markt afgezet. Aan
wezig waren de heeren Tromp van Holst, Hartog,
Kuisman en dr. Houthuis, dir. v. h. abattoir.
Naar we hoorden was men over de classificatie
nogal tevreden en stemden de prijzen ruimschoots
overeen met de huidige marktprijzen. De koeien wcr-
'len levend gewogen cn vielen meerendeels mee in de
•vicht. Het was meest vee, door handelaren aange
boden cn hier op de markt gekocht.
Bijeenkomst van slagers te Utrecht. De
200 toeslag op de accijns.
Naar aanleiding van de regeeringsmaatregelen ten
aanzien van de beperking van den rundveestapel,
waardoor een toeslag op den accijns van het geslacht
is gelegd van 200 heeft de Commissie van Over
leg, samengesteld uit den Ned. Slagershond, den Ned.
R.K. „Hanzehond van Slagerspatroons en den Ned.
Grossiershond voor den Vleeschhandel. aanleiding
gevonden een groote algemeene vergadering te be
leggen van alle leden dor bij genoemde Commisie
aangesloten Bonden, op Woensdag 25 October a.s. in
de „Handelsbeurs" te Utrecht.
Op deze vergadering zal mcdcdeeling worden ge
daan van dc gevoerde onderhandelingen met de Re-
omring cn de Crisis-Rundvee C.cn'ralc, terwijl bepaald
"1 v/orden de houdin^. die het georganiseerde sla-
eis- en grossiersbedrijf ten opzichte van de getroffen
maatregelen dient aan te nemen.
getoond een man van smaak te zijn, heeft een gebouw
ontworpen, dat door lijn en kleuren tot een schoonheid
is geworden. Wij zien in dit gebouw de heerlijkheid van
onzen Schepper.
Thans is er feest in ons hart, de strijd is vaak ge
weest vinnig en stekelig, het was een strijd om de be
ginselen, niet tegen personen. Maar nu, nu is onze
aandacht gespitst op den opbouw van het Christelijk
Nationaal onderwijs. Schagen's raad heeft ons een ge
bouw gegeven, dat jaren mee kan. Spr. ziet in deze
opening een nieuwe kans om de kinderkens tot Jezus
te doen komen. Laten wij in dit gebouw nooit anders
zoeken dan het kind en het onderwijs.
Spr. dankt dan den heer H. van Nuland voor de
verstrekte adviezen, den architect, den heer Dekker
voor dit schoone gebouw, dat spr. heeft ontroerd en
spr. hoopt dat de heer Dekker evenveel belangstelling
voor den bloei van de school moge hebben. Spr. stelt
voor den heer Dekker te benoemen tot technisch advi
seur. Aldus geschiedt en de heer Dekker neemt de be
noeming aan.
Aan den dagelijksch opzichter, alle aannemers, enz.,
wordt voorts dank gebracht, terwijl spr. het bestuur
een voorzittershamer aanbiedt, niet tot betere hand
having van de orde, maar om de besluiten van school
bestuur en schoolvereeniging ermee te bekrachtigen.
En spr. verbindt daaraan den wensch, dat elk besluit
zal worden gedragen door de liefde tot onzen Heiland,
doch dat de hamer kapot zal worden geslagen als
menschen ons christelijk schoolonderwijs zouden willen
bederven.
De heer Blokker wendt zich dan tot den heer De
Nooij, den wensch uitende dat deze en zijn personeel
de kracht moge hebben de toebedeelde taak met Gods
zegen naar behooren te vervullen.
De vele gelukwenschen.
Allereerst spreekt dan de heer J> de Vries als loco-
burgemeester, die het bestuur en de vereeniging ge
luk wenscht met de totstandkoming van dit mooie
schoolgebouw. Een gebouw dat, dank zij de architec
tonische bekwaamheid van den heer Dekker aan de
hoogste eischen voldoet en waarvan harmonie en rust
de kenteekenen zijn. Moge die harmonie en rust ook
het symbool zijn van het in dit gebouw te geven on
derwijs zijn. Harmonie en rust, een sieraad voor het
onderwijs, niet alleen uit wetenschappelijk oogpunt,
maar ook omdat het onderwijs opvoedend dient te zijn.
Schagen is voor de bui binnen.
De heer Dun, inspecteur bij het L. O-, zegt dat deze
ingebruikneming is de kroon op het werk en een feli
citatie waard. De opening van een nieuwe school is in
deze dagen iets bijzonders. Op 't gebied van school
bouw is er in Noordholland de laatste jaren veel ge
daan, maar spr. herinnert aan de z.g. stop-wet Man-
chant. Schagen evenwel is net voor de bui binnen, zoo
wel wat de openbare school als wat deze nieuwe
school betreft. Als de beide scholen later zouden zijn ge
bouwd, is spr. overtuigd dat er heel wat anders voor
den dag zou zijn gekomen. Maar spr. is blij dat Scha
gen net voor de bui binnen is, want hij hecht groote
waarde aan het ontvangen van onderwijs in een goede
omgeving. Spr. ziet deze school als een streekschool en
aoht concentratie van het onderwijs in het belang van
het onderwijs. Deze school is als concentratieschool
bedoeld en heeft dan ook voor Schagen, als centrum
plaats, groote beteekenis. Wat het dragen van den'
naam Christelijk nationaal betreft, spr wijst op de dure
verplichting die men heeft, de dure verplichting die
niet ophoudt met het in gebruik nemen van de school.
Moge God u de kracht geven de taak te volbrengen,
tot eere van Zijn naam! Spr. felicitert dan de ouders
en brengt hulde aan den architect, om hem, als hèt in
dezen tijd niet als ironie moge klinken, toe te wen-
schen, nog vele scholen.
Het personeel wenscht spr. toe. dat zij de kracht en
wijsheid mogen ontvangen die zij noodig hebben, want
veel teers wordt hun toevertrouwd.
De heer Deutekom doet in een geestige speech uit
komen de moeilijkheid waarin hij verkeerde, bij zijn
jarige vrouw te blijven of bij deze feestelijke inge
bruikneming Wat is U rijk gezegend, zegt spr., met
zulk een mooi gebouw, van harte gefeliciteerd
Nadat gezamenlijk een lied is gezongen, wordt ge
pauzeerd en worden de aanwezigen ^in de gelegenheid
gesteld het gebouw te bezichtigen. En allen waren vol
lof over de keurige wijze van uitvoering en practische
indeeling van deze drieklassige school, voorzien van
een smaakvolle gang, ruime entree, en in frissche
kleuren geschilderde lokalen.
Gedenkt Zijner wonderen, die Hij gedaan
heeft. Psalm 105-öa.
Na de bezichtiging van de school biedt de heer Faber
namens aannemers, onderaannemers en leden der ver
eeniging een tegeltableau aan, aangebracht in de hall
en waarop in een opengeslagen bijbel staat vermeld:
Gedenkt Zijner wonderen, die Hij gedaan heeft. Psalm
105 5a, en waaronder dan de namen van het school
bestuur.
De heer Ringers brengt de gelukwenschen over van
het Alkmaarsbh schoolbestuur, brengt in - herinnering
den strijd die te Schagen is gestreden om dit gebouw
te krijgen, maar brengt ook hulde aan het gemeente
bestuur voor de loyale medewerking, toen eenmaal de
stichting een feit weTd.
Staande in gang en hall werd het „Wilhelmus" ge
zongen. En toen vereenigden de aanwezigen zich weer
op de bovenzaal, waar door een aantal dames koffie en
een koekje werd aangeboden.
Nog vele wenschen.
Na de pauze brengt de heer Heukels nog dank aan
de Schager Courant voor het juiste, onpartijdige verslag
dat werd gegeven bij de opening van de sohool en heet
welkom het personeel van de R.K. school en deelt me
de, dat het personeel aan de openbare lagere school
vas uitgenoodigd. Spr. wijst er op dat de strijd niet
ging tegen personen, maar tegen beginselen. Welnu wij
hebben nu onze mooie schoolgebouwen, nu vooruit, la
ten wij nu wedijveren tot het verkrijgen van de beste
paedagogiscbe resultaten.
De heer Ds. Bouma brengt de gelukwenschen over
en namens den Kerkeraad van de Gereformeerde kerk
te Stroet. Een nieuwe christelijke school te Schagen,
door den Heer is het geschied, een wonder in ons oog,
't lijkt wel een contradictie.
De heer Cnosse feliciteert namens het personeel van
de christelijke school te Stroet.
Nadat de penningmeester, de heer C. Koning, had
medegedeeld dat de gehouden collecte f 34.40 heeft op
gebracht, brengt hij namens het schoolbestuur harte-
"jlk dank aan den dagelijksch opzichter, den heer Hout
kooper, voor de wijze waarop deze zijn taak heeft op
gevat en het bestuur heeft ingelicht. Als blijk van
-raardearing biedt spr. hem een Parker-vulpen en een
Parker-vulpotlocd aan.
De heer L. Doekes, Dirkshorn. wijst op den groei van
het christelijk onderwijs in Noordholland en wijst er
op, dat het noodzakelijk is dat het christelijk onderwijs
in de school tot uiting komt in het huisgezin. Naast de
school met de bijbel, dus het huis met de bijbel.
De heer Blaauboer biedt gelukwenschen aan namens
de Ned. Herv. evangelie te Breezand. de heer Van Neer
den voert het woord voor de christelijke school te
Breezand, en vindt daarbij gelegenheid woorden van lof
te spreken tot de beide inspecteurs, de heeren Heukels
en Dun.
Voor de evangelisatie „Bethel" spreekt de heer Klik,
die ook zijn beste wenschen uit voor de school.
De heer Ds. Zuidema spreekt namens den kerkeraad
der Gereformeerde kerk te Anna Paulowna, de heer H.
van Nuland, lid van Prov. Staten, deelt mee het als zijn
