Samenvoeging van Gemeenten
Centralisatie
EISCH DES TIJDS?
Bloembollenveilingsvereen. West-Friesland
te Borenkarspel.
Neels' vijfde zaak
Steunregeling Inheemsche Gerst
oogst 1933.
No 124 van het Provinciaal Blad van Noord-Holland
d.d. 3 Juni 1933 geeft een overzicht van den loop der
bevolking in elke gemeente onzer provincie over het
jaar 1932.
Wij meenen aan de hand dezer gegevens eenige be
schouwingen te mogen geven, die naar de omstandig
heden waaronder wij thans leven, meer dan ooit drin
gen en de vraag wettigen of ons gemeentelijk beheer
■wel zoo ingericht is als het behoort en kan zijn.
Het 6chijnt mij toe, dat het met de financiën van
vele gemeenten een wanhopigen toe3tand is of zal
-worden. Vooral die gemeenten, die afhankelijk zijn
der inkomsten op Land- en Tuinbouwgebied. Wij heb
ben reeds kennis genomen, hoe Koedijk, Oude Niedorp,
Harenkarspel en Warmenhulzen over 1932 zijn uitgeko-
m en zelfs enkelen den flnancieelen steun van het Rijk
hebben moeten aanvragen; andere gemeenten zullen
volgen.
Laat ons mede noemen, hoe volgens de persverslagen»
Andijk het tekort over 1932, zijnde f50.000 nog uit re
serve kon dekken, doch de begrooting over 1934 niet
suitend kon maken en een tekort van f 15.000 a f20.000
zou aangeven.
Doch niet alleen de plattelandsgemeenten, ook de ste
den, indirect afhankelijk van de opbrengsten van den
land- en tuinbouw, en evenzoo van het veebedrijf, met
zijn zuivelproductie, komen in de knel.
De crisis drukt zwaar, het werkloozenprobleem legt
aa steden en dorpen enorme uitgaven op.
Hoe lang nog zal deze teruggang aanhouden, wan
neer zal de opbouw komen? Geen mensch kan dit zeg
gen, de dwaasheid der ..autarkie" van de ons omrin
gende landen, verergert de gewone periodieke crisis
verschijnselen en noodzaakt om alle middelen te bera
men die mogelijk zjjn om bezuiniging te betrachten.
Echter deze middelen moeten mo
reel verantwoord en technisch mogelijk zijn.
Maatregelen dienen genomen te worden, die ln hare
uitwerking niet in botsing komen met bestaande vor
men en verhoudingen. Het bestaande komt ln bot
sing met het aanstormende nieuwe en wrijving blijft
r.iet uit!
Laat ons na deze beschouwing eens bezien hoe wij
geregeerd worden op gemeentelijk gebied.
In ons land bstaan ongeveer 1100 gemeenten, waar
van alleen onze provincie Noordhollad er 126 telt Ge
meenten, groot en klein, varieerend van Amsterdam
met een inwonertal van 772.364 en Katwoude met dat
van 240 inwoners. Gemeenten met een oppervlakte
van 17.000 H.A., zooals Haarlemmermeer en van 300
H-A. en minder, waarvan de inwoners verspreid zijn
gehuisvest. Al deze verscheidenheid heeft den vasten
«bestuurs'-boenbouw van Burgemeester, Secretaris,
Ontvanger; al deze gemeenten hebben haar administra
tie, haar rekening en begrooting. hare verordeningen en
besluiten, ter goedkeuring en beoordeeling aa Gedepu
teerde Staten te zenden. Een overdaad van werkzaam
heden wordt dagelijks, maandelijks en jaarlijks admlnf
stratief door de veelheid der bestuurskernen
gemeenten genaamd verricht
Een overdaad vart „dienaren" der gemeenschap be
staat uit dit bestaande stelsel, dat in den loop der jaren
vergroot werd door de veelheid der wetten en de inge
wikkeldheid van ons maatschappelijk leven. Onmisken
baar is voor de vervulling hiervan een gestudeerde per
soonlijkheid noodig. Bezit de Burgemeester deze ken
nis niet direot dan zal hij deze moeten bijleeren, of op
z'n secretaris of ambtenaren verder „drijven". Zij, die
een blik in de Gemeentehuishouding van voor 40 jaren
en thans mochten en konden werpen, weten welk een
enorm verschil ln werkzaamheden bestaat
Maar tevens weten wij, dat dit een belooning, bezol
diging vraagt, die gelijken tred hield met deze vermeer
dering en toch... kan en moet vereen
voudiging in deze plaats vinden,
omdat de „bestuursbouw" voor ve
le (kleine) gemeenten niet gedra»
gen kan worden.
Laat ons evenwel een overzicht ter kennisname der
gemeenten, haar „veelheid" en grootheid geven, opdat
de .verscheidenheid" spreekt
Zoo gemeld heeft Noord-Holland 126 gemeenten «n
1-561.896 inwoners.
Wij deelden deze gemeenten in 7 klassen, t.w.:
Klasse
A
met
een
inwonertal
van
500.000
en
meer
Klasse
B
met
een
inwonertal
van
100.000
en
meer
Klasse
C
met
een
inwonertal
van
50.000
en
meeT
Klasse
D
met
een
inwonertal
van
40.000
en
meer
Klasse
E
met
een
inwonertal
van
20.000
en
meer
Klasse
F
met
een
inwonertal
van
10.000
en
meer
Klasse
G
met
een
inwonertal
van
5.000
en
meer
en zien, dat A 1, B 1. C 1, D 1, E 5, F 4, G 22 gemeen
ten insluit met een totaal van 35 gemeenten en wel
1.359.873 inwoners. Alzoo bleven over: 12635 is 91 ge
meenten met 202.023 inwoners. Echter onder deze 91
zijn er 19 gemeenten met een totaal van 12.413 inwoners
of wel een gemiddelde van 653 inwoners.
Ook deze verrichten hetzelfde wat de groote gemeen
ten doen en hebben hare algemeene bestuurstaak ge
controleerd door Gedeputeerde Staten (rekening, be-
grooting, besluiten en verordeningen).
Hieruit spreekt terdege de verscheidenheid en kunnen
wij zien hoe verstandelijk en economisch wij gemeente
lijk georganiseerd zijn
Meerdere voordrachten zijn dan ook gedaan om de
versnippering tegen te gaan en er zijn vele voordrach
ten gemaakt om centralisatie van gemeenten te bevor
deren. Steeds werd de medewerking van het Provinci
aal bestuur verkregen, zelfs zooverre, dat het lid van
Gedeputeerde Staten in 1929 sprak „dat een 20-tal
„wrakken" (wetsontwerpen) ter Griffie lagen.
De onwil bestond bij de Landsregeering, die door
indiening der wetsontwerpen tot opheffing en samen
voeging de uitvoerende macht heeft. Tot dusver werkte
de Landsregeering (Minister van Binnenlandsche Za
ken) niet mee.
Een concessie werd gedaan om toch, waar tegenwer
king der gemeenten onderling bij de totstandkoming
van zeer noodzakelijke, ten algemeene nutte, noodlge
werken zou worden ondervonden dit door samen
werking, met den drang van den wetgever, mogelijk
te maken.
De voormalige Regeering vond samenwerking der ge
meenten om verschillende bijkomstige redenen verkie
selijker, gemakkelijker, en om meerdere redenen nog
meer gewenscht dan „samenvoeging" der gemeen
ten.
Het z.g. „baas zijn in eigen huls", de „Autonomie" en
de .Historie", het verleden, vormen de redenen, waarom
de samenvoeging geen instemming vond.
En toch... de nood der tijden, de drang tot vereen
voudiging zal de drogredenen tegen de Centralisatie
doen verdwijnen, zoo niet, dan zullen de lasten niet uit
blijven.
Deze twee verschillende beschouwingen, de samen
voeging of de samenwerking houden tegenstellingen in,
waarbij de eerste o.i. het beste beantwoordt aan de
meest nuttige en economische behoefte van den tijd.
Het heeft in den loop der jaren dan ook niet ontbro
ken aan het noemen van bepaalde objecten tot aaneen
sluiting van diverse gemeenten. Om niet voldoende be
kende redenen werden echter de maatregelen niet toe
gepast. Wij denken aan Venhuizen en Wijdenes, waar
zelfs de z.g.n. dubbele Raad zich in meerderheid vóór
vereeniging had uitgesproken en toch de Minister een
desbetreffend wetsontwerp niet aan de Tweede Kamer
voorlag.
Wij denken aan de mogelijkheid om de Zaansche ge
meenten tot één gemeente te maken, aan die van de
Streek, den LangendiJk, waarom Oude Niedorp, Nieuwe
Niedorp en Winkel niet één? Zijn ook in dit verband
Wieringerwaard en Anna Paulowna niet genoemd?
Evenzoo Naarden, Bussum, denk aan de positie van
Alkmaar, begrensd door Oudorp en Heiloo, mede pro-
fiteerende van de mooie en goede instellingen dezer ge
meente. Waarom een stuk Koedijk: Zuideinde, tusschen
Oudorp en St. Pancras? Kortom er is, wil men het nut
Inzien en betrachten op dit terrein ontzaggelijk veel te
doen, het geheele land door, denk b.v. aan den toestand
(gemeentelijk) in Zeeland ln tegenstelling met die van
Friesland.
Wil men bezuiniging, laat men dan op dit terrein dit
toepassen en succes kan worden verkregen. Wil men de
overtolligheid der ambtenarij met den aankleve der om
slachtigheid en veelvoud op administratief gebied?
Laat het dan zoo het thans is. Ja, misschien vinden wij
nog wel gelegenheid tot uitbreiding, b.v. kan dan ook
nog uitbreiding plaats vinden door meerdere gemeenten
te vormen, en dat aan de historie ontleend is, b.v. Groet,
Aagtdorp, enz.!
Het laatste woord ln deze materie is nog niet ge
sproken en menige pennevrueht zal nog gewrocht wor
den, doch de „Centralisatie" zal uit de ontwikkeling der
komende eischen onzer samenleving bevorderd worden;
andere behoeften, andere vormen, door alle tijden heen!
P. Z. te A.
GEVAL VAN ZWARE RHEUMATISCHE PIJN
TE AMSTERDAM.
„Men wist geen raad meet".
In drie maanden de pijn verdwenen en voor goed.
„Het is mij een behoefte", schrijft de Heer J. G.
te Amsterdam, „U tc laten weten, dat hot gebruik
van Kruschen Salls mij radicaal heeft bevrijd van
zware rheumatische pijn. Ik heb speciaal hiermede
gewacht, totdat ik de absolute zekerheid had, dat
geen herhalingen zich voordoden. Had twee jaar ge
leden hevige rheumatische pijnen, welke zoo erg wa
ren, dat men geen raad meer met mij wist. Heb toen
langen tijd getobd met kruiden, magnetiseurs en
dergelijke, totdat ik ben overgegaan tot Kruschen
Salts, en na drie maanden was alle pijn verdwenen,
zoodat ik weer kan loopen, fietsen en autorijden als
gewoonlijk. Heb echter nadien trouw gezworen aan
Kruschen Salts en zal dit blijven doen. U kunt vol
gens goeddunken van dit schrijven gebruik maken,
waar noodig." J. G. te Amsterdam.
Alweer een verklaring bij de zoovele duizendeu dat
Kruschen Salts zelfs de zwaarste rheumatiek be
strijdt. Wat zeer begrijpelijk is. De oorzaak der rheu
matiek is immers een teveel aan urinezuur, dat ont
staan kan, wanneer de inwendige organen niet vol
doende werken en de afvalstoffen zich m het lichaam
kunnen ophoopen. Wanneer U dan bedenkt, dat de
verschillende zouten in Kruschen de afvoerorgancn
aansporen, zoodat alle onheilbrengende afvalstoffen
dus ook het kwaadaardig urinezuur geregeld
en volkomen uit het lichaam verwijderd worden, dan
zult U toegeven, dat Kruschen Salts bij rheumatiek
verlichting móét brengen. En indien dan de „kleine
dagelijksche dosis" U inwendig „schoon" blijft hou
den, kan de rheumatiek nooit meer vat op U krijgen.
Kruschen Salts is uitsluitend verkrijgbaar bij alle
apothekers en drogisten a f 0.90 en f 1.60 per flacon.
Stralende gezondheid voor één cent per dag.
Op het oogenblik kunt U Kruschen Salts probee-
ren zonder dat het U iets kost. Er zijn namelijk on
langs onder de apothekers en drogisten een aantal
flacons Kruschen verdeeld, die alle verpakt zijn met
een gratis proefflacun U kunt dezen gratis proeffla-
con gebruiken zonder den gewonen flacon Kruschen
te openen. En indien U na deze proef niet volkomen
tevreden bent, kunt U den grooten flacon ongeschon
den terugbrengen naar den apotheker of drogist bij
wien U dezen gekocht hebt. Hij zal U uwe geheele
uitgave f 1.60 onmiddellijk en zonder omwegen
terugbetalen.
Maar vergeet niet, dat de gratis proef flacon alleen
verpakt is bij de groote maat en slechts voor een be
perkten tijd verkrijgbaar is. Gaat dus nu naar uw
apotheker of drogist, voordat hij deze „Groote Proef-
pakken" uitverkocht heeft
Let op dat op het etiket op de flesch zoowel als
op de buiten verpakking de naam Rowntree Handels
Maatschappij Amsterdam voorkomt. (Adv.)
De derde velling van gladiolen was een zeer groote.
Meer dan 10.000.000 stuks waren aangevoerd en tevens
een groote partij liliums. De hoeveelheid werd zeer
goed opgenomen, al zonken de prijzen op het laatst
iets in. doch met een zoo groote veiling is het regel, dat
de prijzen wel eens wat heen en weer gaan. Noteering:
America 12 op 0.801.10; Mr. Alkemade 12 op 0-65
0.75; Anmut 12 op 0.600.80; Athalanta 12 op 1.Al
batros 12 op 1.25; Apricot 12 op 0.801; Bar. Jos. Hulot
12 op 0.700.90; Baron van Wijnbergen 12 op 0.90
1.10; Boule de Neige 12 op 0.700.90; Belinde 12 op 0.80
1.05; Brimstone 12 1.10; Blauwe Vogel 12 op 1.20
1.35; Blériot 12 op 1—1.20; Catharina 12 op 0.80—1;
Crimson Glow 12 op 0.750.90; Chris 12 op 1.15; Charles
Dickens 12 op 0.90—130; Early unrlse 12 op 0.65—0.90;
Eenergie 12 op 1—1.25; Empress of India 12 op 0.80—
1.05; Flaming Sword 12 op 0.75—0.95; Flora 12 op 1.50;
Golden West 12 op 0.70—0.95; Halley 12 op 0.70—0.90;
LTramculle 12 op 0.60—0.90; Jacoba van Beieren 12 op
0.851; Juno 12 op 0.65—Ó.80; idem 10—12 0.40; Liebes-
feuer 12 op 1-301.50; Lady Boreel 12 op 0.75—0.95; Li-
loc Wonder 12 op 0.700.95; Leviathan 12 op 11.10;
geheel in duisternis gehuld en aarzelend bleef
zij in de deur staan, met een bang voorgevoelen
van iets, dat haar boven het hoofd hing.
Toen haar oogen wat meer gewoon raakten
aan de duisternis, zag zij, dat de oude heer met
het hoofd voorover op tafel lag. Met een angst
kreet vloog zij naar de bel en enkele minuten la
ter stond het vertrek vol bedienden, die hun heer
naar boven droegen.
Hij was niet dood, zooals Effie zei: het was
een beroerte. Maar hij kon wel nooit meer zijn
spraakvermogen terugkrijgen.
Toen Rokeby heel het huishouden in de weer
hoorde op dit vreemde uur van den avond, kwam
hij te voorschijn, en, nadat hij officieel kennis
had genomen van den toestand, trad hij op als
heer des huizes en gaf zijn orders, terwijl Dorothy
bij haar grootvader bleef. Hij ontving ook den
dokter, nadat die weer beneden kwam van zijn
langdurig bezoek aan den patiënt.
Zou zijn grootvader het overleven?... De dokter
schudde het hoofd. Hoe lang zou het nog du
ren? Misschien tot den ochtend. De dokter
moest nu gaan, maar zoo mogelijk, zou hij vóór
het aanbreken van den dag terugkomen. Intus-
schen kon er niets voor den patiënt gedaan wor
den. Effie zat bij hem en Miss Wemyss.
Nadat Rokeby den dokter had uitgelaten,
keerde hij terug naar de ziekenkamer, in het
volle besef van zijn waardigheid als aanstaand
erfgenaam van tien duizend pond per jaar en
van een van de schoonste landgoederen uit het
graafschap.
Effie staarde hem aan, met haar kouden blik
van haar plaats aan het bed. Dorothy zat vlak
bij het hoofdeneinde met gesloten oogen.
Haar neef trad op haar toe en tikte haar even
op den arm.
DEN BEIDER
Door de firma Neels te Den Helder is thans een vijf-
de pand in gebruik genomen in de Keizerstraat en wel
het perceel No. 59. Hierin Is gevestigd een speciale zaak
voor bedrijfskleeding. De firma Neels. welke alom een
groote bekendheid geniet, heeft evenals in de andere,
reeds lang bestaande winkels, voor deze afdeeling een
enorme voorraad aangeschaft, en wat van niet minder
groot belang is, een buitengewone sorteering.
De keurige winkel bevat voor schier elk bedrijf de
juiste kleeding welke tegen Neei's prijzen worden aan
geboden.
We zagen o.m. bedrijfskleeding voor slagers, kruide
niers, kapsters en kappers, maar ook de onontbeerlijke
smokings voor kellners. Voor laboratoria en dokters
kamer is «en groote keuze in wite jassen. Chauffeurs,
mecaniciens, stokers, kortom een ieder die gebruik
dient te maken van een aparte kleeding kan bij Neels
slagen.
We houden ons er van overtuigd, dat ook in deze af
deeling de firma Neels 't vertrouwen zal weten te win
nen van een ieder temeer, daar naast goede kwaliteit,
lage prijzen zijn gesteld. De firma wenschen we met
deze uitbreiding van harte geluk.
Master Wletse 12 op 0.90—1-10; Mac Laren 12 op 1-50—
1.70; ar. Foch 12 op 0.700-95; Mevrouw van Konijnen
burg 12 op 1.802.10; Mount Everest 12 op 0.60—0.90;
Maidenblush 12 op 070—0-85; Mont Cenis 12 op 0.70—
0.85; Meilust 12 op 0.700.08; Niagara 12 op 11.10:
Van der Neer 12 op 0.80—1: Nancy Hancks 12 op 0.70
0.95; Nimrod 12 op 0-750.85; Odin 12 op 0.750.95;
idem 10—12 0-50—O.60; Orange Queen 12 op 0.700-90;
Orange Brillant 12 op 0.700.90; Peace 12 op 0.800,90;
Panama 12 op 0.901.10; Prince of Wales 12 op 0.80
1, idem 10-12 0050; Pink Perfection 12 op 0.80—1; Pflt-
zers Triumph 12 op 1.40—2.05; Pink Beauty 12 op 0.80
1; Pendleton 12 op 0.801; Quo Vadis 12 op 0.70
0.90; Rosette 12 op 0-80—0.90; Red Em-peror 12 op 0.70
0-90; Rose Précose 12 op 0.801; Roi Soleil 12 op 1.30
>1.60; Souvenir 12 op 0.801220; Schwaben 14 op 1.20
1.60; Sara Bernhardt 12 op 0.80—0.90; Trudel Grötz 12
op 1.201-60; Thomas Edison 12 op 1.802.10; The
Queen 1 2op 0.750.90; Venus 12 op 0.90—1.10; Virginia
12 op 085—1; Vanessa 12 op 0-85—0.95; White Giant 12
op 0-600-80; Wilh. Pfitzers Andenken 12 op 0.70—0.85;
Wlhite City 12 op 0.70—0.90: Willy Wigman 12 op 0.80—
1.10; Yvonne 12 op 0-700.90; Yellow Hammer 12 op 1.40
—1.55; alles per 100 stuks. Noteering Lilium: Regale
20 op 5.507.60; idem 18—20 3—3.90; idem 16—18 2.40—
3 per 100 stuks.
Nu de maatregelen in verband met bovenstaande
steunregeling vaststaan, geven wij hieronder een samen
vatting daarvan:
De toeslag welke op inheemsche gerst van Oogst '33
aan de gersttelers zal worden uitbetaald en die op
f 3.50 per 100 Kg. is gesteld, wordt uitsluitend uitge
keerd aan:
a. degenen, die vóór 16 Augustus j.1. gerst hebben ver
kocht en daarvan behoorlijk opgave hebben gedaan;
b. degenen, wier voorraad gedorschte gerst bij de in
ventarisatie op 30 September j.1. door de Gewestelijke
Tarwe-Organisatie is vastgesteld;
c. degenen, die hun ongedorschte gerst onder con
trole afdorschen.
Do onder a. en b. genoemde hoeveelheden zijn reeds
vastgelegd en behoeven dus geen nadere toelichting.
Van de onder c. genoemde gerst dient te worden op
gemerkt, dat deze alleen dan voor vergoeding in aan
merking komt als de dorsching na kennisgave aan en
in overleg met den Districts-Secretaris, onder controle
gesohiedt. De dorsch-resultaten worden op dorschopga-
ven vastgelegd, welke opgave door den teler en de con
trole moeten worden geteekend; de toeslag wordt be
rekend over het schoone gewicht. Op alle gerst die ge-
dorscht wordt zonder inachtname van deze bepalingen,
verbeurt de teler zijn recht o p verg o e-
d i n g.
Het ligt in de bedoeling de vergoedingen eerst te be
talen nadat alle onder a, b en c genoemde gegevens
verzameld zijn, dus wanneer de geheele oogst zal zijn
gedorscht; wel wordt een voorschotregeling in overwe
ging genomen.
Nadrukkelijk wordt erop gewezen, dat gerst, die, alle
waarschuwingen ten spijt, gedurende het tijdvak 16
Augustus1 October 1933 door de telers is verkocht,
niet wordt gesteund.
Deze regeling geldt alleen voor inheemsche gerst
van oogst 1933.
De uitzaai van gerst voor het volgend jaar is niet
beperkt.
De Geweestelijke Rogge- en Gerstorganisaties,
voor Noord- en Zuid-Holland.
„Waarom ga je niet naar bed?" fluisterde hij.
„Er is toch niets aan te doen. En je hebt het
immers ook dagen lang zien aankomen. Ik al
thans wel."
„Neen, ik zag wel, dat hij zwakker werd, maar
dat het toch ineens zoo erg zou zijn...! Ik zag
hem in de donkere kamer liggen!... 0, en nu zal
hij misschien nooit meer tegen mij spreken, die
goeda grootvader."
„Nu. als je dan volstrekt hier wilt blijven, laat
Effie je dan de een of andere opwekking halen."
De oude gedienstige ging; maar toen zij terug
keerde met het een en ander op een blad, wilde
Dorothy er toch niets van gebruiken. Rokeby
nam het blad mee naar de kleedkamer daarnaast
waar hij zich op de sofa vlijde en in slaap viel.
Hij werd gewekt door een licht geritsel in het
vertrek daar naast. Er was een kleine verande
ring ingetreden; de patiënt had de oogen open.
Dorothy sprak enkele kalmeerende, liefkoozende
woorden tot hem, maar, toen hij Rokeby zag bin
nentreden, kregen zijn oogen weer een heel an
dere uitdrukking en de lippen bewogen zich. Zijn
kleinzoon boog zich over hem heen en toen hoor
den zij allen hem met moeite en fluisterend uit
brengen:
„De Hemel behandele jou... op dezelfde wijze.,
als jij haar."
„Dit geschiede zoo, grootvader", antwoordde
de jonge man onbewogen. „Dorothy zal hier blij
ven, als zij wil, tot zij getrouwd is. Ik zal een
goede neef voor haar zijn."
Mr. Wemyss glimlachte eens even en keek
weer naar Dorothy. Toen vielen zijn oogleden toe
en sluimerde hij in, zóó zacht en kalm, dat zelfs
Rokeby niet zag, dat de doodsslaap was ingo
treden.
[Wordt vervolgd.
op de bladzijde vallen. Toen scheurde hij het vel
door midden, of hij eigenlijk niet wist, wat hij
deed."
„Ga zitten, Rokeby... Jij kunt gaan, Effie.
„Ze zal voor goed gaan, als ik hier ben," dacht
de jonge man, zoodra de deur achter de gedien
stige dicht ging.
„Ik wilde u wat vragen, grootvader," zei hij
hardop. „Ik zou u zeer dankbaar zijn, als u mij
een paar honderd pond wilde geven, want mijn
uitgaven schijnen mijn inkomsten te overtreffen,
hoe ik 't nu ook aanleg."
Mr. Wemyss keek met toornigen blik naar zijn
kleinzoon. Hij scheen de laatste maanden anders
te zijn geworden; Dorothy en ook den bedienden
was het opgevallen, dat hij niet gemakkelijk meer
scheidde van zijn geld.
Hoofdschuddend zei hij:
„Geld! Geld! Hoe kom je zooveel geld uit te
geven?"
Met een glimlach antwoordde Rokeby:
„Wilt u wel gelooven, dat ik dit zelve eigenlijk
ook niet weet?"
„Waar heb je het voor noodig?"
„Ik dacht er over, om eens naar Londen te
gaan. Het is hier zoo stil. En dan heb ik maar
eén paard. Ik wilde er eens naar een gaan kij
ken."
„Je kunt immers Tom nemen.'
„Maar die wordt veel te oud, grootvader! Dien
moest u liever naar do boerderij sturen."
„Nu, hoeveel wilde je hebben?"
„Zoudt u er twee honderd pond van kunnen
maken?"
„Ben je nu dwaas!"
„Maar u vergeet sir, dat ik, als uw erfgenaam,
toch onzen stand moet ophouden. Een Wemyss
en na u het hoofd van da familie kan toch niet
zoo'n armoedig figuur slaan!"
„Maar denk je nu, dat ik lust heb, om je al dat
geld te geven, terwijl ik toch weet, dat het ver
brast en verkwist wordt."
„Wat hebt u nu aan al dat geld, dat aan de
Bank ligt? U kunt het toch niet meenemen in het
graf."
Ineens hield hij op, want de oude heer kreeg
een vaalgrijze tint, greep naar de keel en viel
voorover.
Rokeby bleef roerloos dit tooneel gadeslaan;
bedacht zich geen oogenblik, maar trad zachtjes
het vertrek uit; terwijl hij in zichzelven prevelde:
„Ik zal ze hem zóó laten vinden. Er is vol
strekt geen reden, dat ik zeggen zou, hoe ik hem
heb zien voorovervallen."
Nóch in den hall, nóch op de trap kwam hij
iemand tegen; het tikken van de groote klok was
het eenige geluid, dat hij vernam.
Hij trad zijn eigen kamer binnen en stak daar
een sigaar op.
Er v-iel geen beweging waar te nemen in het
oude huis. Zoo bleef hij daar zitten, tot het tien
uur sloeg, keek toen eeDs naar buiten, naar de
wuivende boomtoppen van het park, en vroeg
zich af: „Waarde de Dood nu rond door het
huis?"
HOOFDSTUK III.
Toen Rokeby den salon verliet, had Dorothy
een boek opgenomen en al heel gauw zat zij hier
zoodanig in verdiept, dat ze niet opkeek, eer de
stilte in huis haar toch wel bijzonder trof, zij
het boek neerlegde en tot aan de trap ging. Hier
riep zij zacht: „Grootvader!" en toen zij geen ant
woord kreeg, ging zij langzaam naar beneden,
door den hall. naar de studeerkamer. Die was
