Maarten Luther De Verkiezing Zaterdag 11 November 1933. SCHAGER COURANT. Vierde blad. No. 9380 De „Ketter van Wittenberg". De moord op koning Nadir Khan. DE MOOISTE FOTO voor h3t Hoogheemraadschap Noordhollands Noorderkwartier. Rechts: Maarten Luther. Links: Zijn vrouw, Katharina von Bora. <50 jaar geleden op den lOden November werd de groote kerkhervormer te Eisleben geboren. Gister, den lOden November was het 450 jaar ge leden, dat Maarten Luther. de groote Kerkhervor mer, te Eisleben werd geboren. Onder do grooten, die als reuzen boven hun tijd- genooten uitsteken, door hun werk uitgroeien ver boven het overgroote deel der menschheid, neemt Martin Luther ongetwijfeld een zeer bijzondere plaats in. Zijn werk der religieuze vernieuwing bleef niet slechts tot een hervorming der kerk beperkt, maar oefende ook een ontzaglijken invloed uit op de wereldpolitiek. Zijn jeugd. Luthers ouders waren arm. Zijn vader, die mijn werker was, verhuisde in Mei 1484, toen Maarten een half jaar oud was, naar Mansfeld. Tot zijn 14e jaar bezocht de jonge daar de school, in 1497 ging hij naar Maagdenburg, waar hij. tegelijk met andere aruie studenten, door te zingen bij de huizen ter ge legenheid van begrafenissen, enz., gedeeltelijk in zijn onderhoud voorzag. Daar zijn ouders hem niet vol doende konden ondersteunen, begaf hij zich in 1498 naar Eisenach, waar hij vele bloedverwanten had, kwam op dc Latijnsche school onder »eiding van den rector Trebonius en vond er huisvesting bij een vrome vrouw, Ursula Cotta. Vervolgens naar de universiteit te Erfurt, en na daar te nebben afgestudeerd, begon hij zijn opbou wend werk. In 1516 werd hij benóemd tot prediker aan de stadskerk te Wittenberg, in den tijd, dat het aflaat- wezen zeer in trek was. Vele hooge geestelijken en wereldlijke heeren beschouwden den aflaat als 'n goede bron van inkomsten. Toen de tnogwaardig hcidsbekleeders Luthers vraag meden, waarom zoo iets geduld werd. besloot hij in net openbaar op te treden. Men kent de geschiedenis van de 95 stellin gen, waarin Luther zijn meening over den aflaat handel neerschreef en die hij aan de slotkerk te Wittenberg aanplakte. Men weet ook welk een ont zaggelijk opzien dit in geheei Duitechland en daar buiten verwekte, hoe duizenden aan zijn kant ston den, maar ook duizenden, ja tienduizenden zich te gen hem keerden. Het vuur der Heforma- e vlamdo fel op. Veel meer dan vroeger trokken thans voor al de kleine en eenvoudige nienschen Luthers partij. Uit alle deelen van het land kwamen betuigingen van instemming binnen. Zonder dat hij het wist had Maarten Luther het volk gewonnen. Tot ketter verklaard. Toen kwam het conflict met den paus. met het gevolg, dat over Luther de ban vb eit werd uitgespro ken en zijn geschriften te Rome, Koulen en Leuven openlijk werden verbrand. Ronu had dus den strijd tegen Luther opgenomen en hem tot ketter ver klaard. De breuk was volledig en onherstelbaar. Rome had gesproken en de zaak was daarmede eens en voor altijd afgedaan Het Pauselijk Recht nad zijn loop gehad, Dr. Maarten Luther was uit ue Moederkerk uitgeban nen. voor Luther restte niets meti dan de stichting van een nieuwe kerk! Luther's antwoord. In zijn antwoord deed Luther een beroep op een algemeene kerkvergadering en verbrandde de bul met pauselijke decretalen den lüen December 1520 voor dc Elsterpoort te Wittsnberg, ten teeken, dat hij zich losrukte van Rome Een nieuwe bul van den Paus van 3 Januari 1521 herhaalde den ban vloek en sprak bet interdict uit over elke plaats, waar hij zijn verblijf hield. De uitvoering van den aan werd door den invloed van keurvorst Frederik den Wijze voorloopig ge schorst en Luther op den Rijksdag te Worms voor de Rijksstanden ter verantwoording geroepen, waar bij hem door keizer Karei V een vrijgeleide werd verleend. Den 5en April 1521, door een aantal voor name aanhangers vergezeld, ging hij op reis naar den Rijksdag te Worms. Den 17en April 1521 ver scheen hij in de Rijksvergadering, verklaarde dat hij de schrijver was van de hem aldaar voorgelegde werken en voor den keizer en al'e hoogwaardig- heidsbekleeders, voor alle hooge geestelijke heeren, voor de gansche pracht van he> Roomsche Rijk, sprak de eenvoudige monnik uit Wittenberg, nadat men tegen hem gestookt en hem bedreigd had, nadat men het met beleefdheden en vleierijen had gepro beerd, nadat men hem met glans c-n schittering had trachten te overtroeven, de eenvoudige, doch in hun eenvoud groote en machtige woorden: „Ten zij ik door getuigenissen der Heilige Schr-ft of met open lijke en duidelijke bewijzen overwonnen en van dwaling overtuigd worde, kan en wil ik niet her roepen. omdat het niet goed en oirbaar is iets tegen zijn geweten te doen." Dat hij zijn verdediging beëindigd zou hebben met de bekende woorden: „Hiei sta ik ik kan niet an ders. God helpe mij! Amen", zou volgens sommige kroniekschrijvers niet vaststaan. Den 2(>sten April 1521 verlaat Luther Worms en is plotseling uit hot oog van de wereld verdwenen. In overleg met den keurvorst van Saksen, een van Luther s trouwste aanhangers, was hij overvallen en als gewillig slachtoffer naar de Wartburg gebracht, waar hij tot 1522 een rustigen tijd doorbracht.. Do toenmalige wereld bereidde zich op een geeste lijke omwenteling voor, die in Februari 1522 tot de beeldenstormen voerde. Gekant tegen iedere revolutionnaire daad. besef fende, dat de wereld hem voor de beeldenstorm aan sprakelijk zal stellen, geen oogenhlik voor de conse quenties terug deinzende en zich algeheel van zijn verantwoordelijkheid bewust, verlaat hij de veilige Wartburg. Staande op den kansel te Wittenburg be zweert hij de mensclien zich niet te buiten te gaan aan beeldenstormen. Hij slaa<rt er metterdaad in, den ops'and meester te worden, maar dit vervreemdt hem weer van zijn vroegere meer radicale vrienden, die alles op alles willen zetten. In het jaar 1522 is zijn vertaling in het Duitsch van liet Nieuwe Testament gereed gekomen, in het jaar 1524 verschijnt het eerste Gezangenboek, eveneens in het Duitsch. eindelijk in het jaar 1534 is ook dc ver taling van het Oude Testament verschenen. Reeds in 1525 had Dr. Maarten Luther dc mon nikspij afgelegd. Het volgend jaar huwt hij met een vroegere non, Katharina von Bora. Tijdens zijn huwelijk schrijft Luther de Groote en dc Kleine Katechismus. In 1530 tijdens de bijeenkomst van den Rijksdag te Augsburg blijken de afgevaardigden reeds verdeeld in twee groe pen, een partij is de Roomsch-Katholiekc Kerk trouw gebleven, de andere partij is tot de Nieuwe Kerk laten we zeggen de Luthersche Kerk, al bestond die naam toentertijd nog niet overgegaan. Wegens het tegen hem uitgesproken vonnis van den Rijksdag van den 26sten Mei 1521 kan Luther niet. persoonlijk op den Rijksdag verschijnen, doch volgt hij van de vesting Konurg uat de beraadslagin gen te Augsburg. Luther zet zich schrap tegen Rome. Teruggekeerd te Wittenberg weigert hij te verschij nen op een nieuw Pauselijk Concilie, onvermoeid blijft hij van Wittenberg uit den strijd tegen Rome voeren. Voor eenigen tijd te Eisleben, zijn geboorteplaats vertoevend, waar hij vier maal in de kerk predikt, wordt hij onwel, daarna bedlegerig, en waar hij ten slotte in de stad sterft, waar hij het levenslicht heeft aanschouwd. Na het overlijden van Dr. Maarten Luther op den lSden Februari 1546, wordt zijn stoffelijk overschot naar Wittenberg overgebracht en daar in de Slotkerk bijgezet. Boven zijn graf staat wakend Luther's reus achtig standbeeld. Een breed en zwaar mensch, gehuld in een wijden tilaar, het ongedekte hoofd fier omhoog geheven, de blik in de toekomst gericht, zal ook deze man bij zijn streven niet meer hebben beseft, welke groote in vloeden zijn leven en zijn werken, zijn overtuiging en zijn jeschriften, op de Christelijke beschaving, op de wereldgeschiedenis en op de menschheid hebben ge had! Een relaas van het gebeurde. Door be dienden neergeschoten. Volgens berichten, die te Pesjawar van de Afgaansche grens ontvangen zijn, is koning Nadir Ohan in het pa leis door bedienden van het koninklijk huis vermoord. De koning zou aangevallen zijn op het oogenblik, toen hij zijn harem verliet. Hij werd door drie schoten ge troffen, maar niet dadelijk gedood. Hij viel, zwaar ge wond, aan den ingang van den harem neer; de moor denaars sleepten hem weg en maakten hem vervolgens onder luid geroep van de haremvrouwen met dolkste ken af. Men heeft tot nu toe, noch te Bombay, noch te New Delhi eenig officieele mededeeling omtrent de omstan digheden waaronder de aanslag heeft plaats gehad, ont vangen. Algemeen is men van meening dat de Koning het slachtoffer is geworden van een Intrigue. in de lijn van de vele complotten van dien aard die de Afgaansche geschiedenis gekenmerkt hebben. Er gingen ook reeds geruchten, dat de moordenaar behoorde tot een groep studenten, die uit Duitschland waren teruggekeerd, doch dit bericht is weer tegenge sproken. Aman Oellah bereid terug te keeren De ex-koning van Afghanistan, Amam Oellah, die momenteel in Rome vertoeft, verklaarde In een inter view Indien het Afghaansche volk wenscht dat ik ter rugkeer met mijn program van hervormingen en voor uitgang, ben ik steeds bereid mijn land met al mijn krachten te dienen. Aman Oellah heeft verder verklaard, dat de moord op Nadir Chan het logische uitvloeisel was van de troebelen, die sedert 1929 in het land heerschten. De zaakgelastigde van de Afghaansche legatie te Londen schrijft het lange zwijgen toe aan den rouw te Kaboel, waar het ministerie van buitenlandsche zaken gesloten is en alle werkzaamheden zijn gestaakt. De nieuwe Civic Hall te Leeds wordt eerst wérkelijk als geopend beschouwd, als de Koning zelf de deur ontsloten heeft. Zoo kan alles wat als „Aspirin" verkocht wordt, slechts als werkelijke, werkzame en on- schadelijke pijnstiller beschouwd'*worden, als ieder tablet het Bayer kruis draagt. Portret-Atelier JAC. Keizerstraat DE BOER, DEN HELDER. Een winterhoedje, bestaande uit zwart vilt en een garneering van veeren. DIEFSTAL VAN FRUIT. Zware slag voor de benadeelden. De inwoners van het Spaansche dorp Villa-Carillo hebben een protest geeonden aan den minister van landbouw wegens diefstal van 9000 pond fruit en olij ven uit hun plantages. De vruchten, die juist geoogst waren, werden door anarchistische benden gestolen. De dorpsbewoners zullen allen geruïneerd zijn al« het verlies hun niet wordt vergoed, daar zij door het verkoopen van het fruit in hun onderhoud moeten voorzien. GEBRUIKTE AUTOMOBIELEN /erkoopen wij onder GARANTIE en op PROEF. Garaqe C NIEUWLAND BERGEN. INGEZONDEN. Op 15 November a.s. moet een stemmige plaats heb ben ter verkiezing van Hoofdingelanden en Hoofd ingeland-plaatsvervangers voor bovengenoemd Hoog heemraadschap, evenals in 1927, toen de zich noemen de Alg. Kiesvereeniging tegenover de op dit gebied samenwerkende politieke partijen, candidaten stelde. Had deze, veel kosten medebrengende stemming thans niet kunnen worden voorkomen? Zeer zeker, want dat wa3 het doel, wa» de 6 politieke partijen zich voor oogen stelden, toen zij bereid bleken en hiertoe ook het initiatief namen om ook de alg. kicsver. in een te sluiten accoord te betrekken. Wij hebben reeds in een communiqué in de N.-H pers uiteengezet, dat dit accoord niet tot stend is kunnen komen door de exorbitante eischen van de alg. kiesvereeniging, welke eischen niet alleen be'ee- kenden het prijsgeven van het prestice van de po litieke groepen, maar ook van een groot aantal ze tels, welke door hare vertegenwoordigers waren be zet. Het zijn deze onredelijke eischen. waarbij voor de alg. kiesvereeniging een meer dan dubbele verte genwoordiging dan de huidige werd gevraagd ten koste van de andere groepen, welke deze stemming hebben noodig gemaakt. Het odium hiervan rust op de algemeene kiesver eeniging, die hij dit overleg geen billijke regeling, hoezeer die ook was voorgelegd, wilde aanvaarden. De grond hiervoor werd dan ook bij de besprekin gen duidelijk aangegeven: volgens deze heeren moe ten de candidaten niet gesteld worden door organisa ties. die een zekere richting of politieke partij verte genwoordigen. Laat dat maar aan ons over. zoo w^rd er gezegd, wij zijn algemeen eri zien alleen naar de geschiktheid! Waaraan eshter onmiddellijk werd toe gevoegd: wij zullen daarbij wel zorgen, dat de ver schillende richtingen worden vertegenwoordigd. Dus toch op de richting letten? Ja. natuurlijk, dat voelen deze heeren zeer goed: de praktijk is nu een maal zoo, dat verreweg het grootste deel van de kie zers wel hun richting in dit belangrijke publiek rechtelijke lichaam wenscht te zien vertegenwoordigd en slechts bevredigd zal zijn, indien dit tevens een zoodanige vertegenwoordiging is. als waarop iedere richting redelijkerwijs aanspraak kan maken. Maar de geschiktheid dan? Het getuigt van een bui tengewone mate van zelfoverschatting, om geen ster ker woord te gebruiken, te veronderstellen, dat a! leen een vereeniging met enkele tientallen van leden eenig en alleen in staat zou zijn de geste van het Hoogheemraadschap te bcoordeelen en de geschikt heid van candidaten voor dit lichaam te peilen. Alsof die politieke groepen hiertoe niet bevoegd zouden zijn cn niet in staat om uit de rijen van haar duizenden leden geen geschikte en deskundige candidaten tc stellen! En alsof zij dit niet zonden doen ook! Ook dat argument blijken de hoeren niet langer te kunnen handhaven, want zij zeggen het op het oocenblik weer anders Het slagwoord is nu: in het Hoogheemraadschap en rond de belangen van de ingelanden behoort geen partijpolitiek te worden gevoerd. F.n door hen wordt bijv. inzake de loonpolitiek de vraag gesteld of daar bij de soc.-dem. hun jasje op dit gebied zullen uit trekken en in het schuitje van de „burgerlijken" ovpr- stanpen. Krachtens de verhoudingen konden op de lijst van de 6 nolitie'"e na^iten de s.-d. maar een geringe innemen, maar de 5 andere groenen hebben de s d toch deze nlaats willen geven, omdat dit dce groep rechtens, maar ook naar alle billijkheid toekomt. De alg. kiesv. weet, dat in het H. H. de partijpolitiek niet overheerssht of kan overheerschen, omdat er geen. en kele richting is, die daar een meerderheid heeft. Maar niet de politieke partijen halen er de partij politiek bij, maar wel de heeren, die van alle „poli tieke smetten" op dit gebied vrij zeggen te zijn. Zij stellen blijkbaar geep s-d.-candidaten en spe- culeeren nu op de tegenstanders van deze richting, om hun (kleurlooze?) candidaten gekozen te krijgen. Zij speculeeren ook op andere wijze. Door, zonder zich vooraf te oriënteeren, vooraanstaande leden der politieke partijen tot hun candidaten te stellen, o.a. een aantal katholieken. Opmerkelijk was hierbij, dat van de onlangs door hen te Alkmaar gestelde candidaten voor do 12 zetels van Hoofdingelanden, aan geen enkelen katholiek een p'aats werd toebe deeld; deze bleken slechts geschikt te zijn voor plaatsvervanger. De 6 groote partijen gaan van een ander prin cipe en een h.i. zuiverder meening uit. En dit is: recht geven aan iedere greep op een evenredige ver tegenwoordiging. En nadat dit is overeengekomen met een lijst uitkomen van 24 candidaten, welke men daarna niet meer separeert naar hun richting, maar beschouwt als mannen, minstens even geschikt als van welke andere groep, die voor de betrekke lijke functie het vertrouwen hebben van de groote massa der kiezers; die niet naar het Hoogheemraad schap worden gezonden om de politiek van hun partij daar tot geldiug te brengen, doch volgens eer en geweten de belangen van het waterschap en zijn ingelanden te behartigen. Laat men het als een gr.rot goed beschouwen, dat het bij deze verkiezing mogelijk is het voeren van een verkiezingsstrijd zooals voor Tweede Ka mer en gemeente te voorkomen en in een gemeen schappelijke lijst de verschillende groepen te bevre digen en de partijpolitiek in den engeren zin daar door wordt vermeden. Dat er nu toch strijd is, ligt niet aan de 6 groote groepen, waarbij ons volk bijna geheel is aangeslo ten. En wil men die strijd voor de toekomst vermij den, dan is hiervoor de beste waarborg bij de a.s. verkiezing slechts haar candidaten te kiezen. Alleen daardoor wordt een vertegenwoordiging bereikt, welke recht en bevrediging aan allen geeft. Maar dit niet alleen! Doch waardoor ook de be langen van het waterschap tn de ingelanden het best worden gediend. Er worden door de andere groep nog meer slag woorden gebruikt. Duur beheer ondraaglijke las ten, onbillijke verdeeling dezer lasten enz.! Veel wordt op het oogenblik ook gesproaen over de over name van de wegen. Wij willen terloops even aan stippen, dat ook de vertegenwoordigers van de Alg. Kiesvereeniging hunne stem gaven aan deze we- yenpolitiek. Ondergcteekenden zijn zeker niet minder dan wie dan ook, overtuigd, dat er naar e. n zoo zuinig mo gelijk beheer dient te worden gestreefd en dat er groote groepen van ingelanden zijn, voor wie het zeer zwaar of wel onmogelijk is, om lasten (ook an dere dan waterschapslasten) te betalen. De algemeene kiesver. zegt, da. hiernaar een ern stig onderzoek dient te worden ingesteld. Dat is dan toch wel wat laat, dunkt ons. Een onderzoek is in gesteld, o.a. door de Holl. Maatschappij van Land bouw en den L.T.B. Een onderzoea van degenen, die zeggen het zoo wel te ineenen met hen. die worste len om het hoofd boven water te houden, bleef ech te* achterwege. De daad wordt aan anderen overge laten. Welnu, de rapporten van het onderzoek, waar aan meerdere candidaten van de politieke partijen hun persoonlijke medewerking gaven, zijn er. Die rapporten, welke niet alleen in het negatieve zijn gesteld, vermelden de heele geste van het Water schap,. bezien het belang hiervan, maar niet op de laatste plaats hei belang van degenen, die de las ten moeten opbrengen. Tot de conclusie, dat al hpt mogelijke moet wor den gedaan om zoo zuinic n ogelijk te beüeeren, voor zoover dit natuurlijk in een lichaam met 64.000 in gelanden mogelijk is, en to4 vermindering van las ten te geraken is men wel zoo algemeen gekomen, dat dit geen bijzondere verdienste kan worden ge acht van hen, die wel spraken, maar niet deden. Het is dezen trouwens wel duidelijk, dat de ver mindering van de lasten niet wel mogelijk zou zijn, dan wanneer de schuldenlast en daardoor óók de lasten zelf, op ruimer basis zouden worden ver deeld en hierbij Rijk, Provincie en groote steden fn N.-Holland sterker worden betrokken, dan dit het geval is. Maar om dit nu te bereiken en dat is wel het grofste geschut, waarvan de andere groep zich meent te moeten bedienen zouden juist geen par- lijgangers moeten worden gekozen. Wij meenen, dat juist dit met partijpolitiek niets te maken heeft, want wij kennen geen groep, die wegens partijoverwegin gen niet voor een billijker verdeeling cn het zoo ruim mogelijk dragen der lasten zou zijn. Maar wel weten we, dat dit slechts mogelijk zal zijn, indien hiertoe wordt medegewerkt door colle ges, waarvan de vervulling van dezen wensch af hankelijk is, zooals in de allereerste plaats Provin ciale Staten, welke college wel samengesteld is uit de verschillende politieke groepen. Wat geeft u voor dit allergrootste belang meer waarborg kiezers? Een vertegenwoordiging in het Hoogheemraadschap van de politieke groepen, wel ke dezelfde zijn als die welke ons in dc Prov. Sta len de lastenverlaging zullen moeten bezorgen? of een van menschen. die de politieke groepen en daar door ook de grootste massa der ingelanden, als on mondig en ondeskundig op waterschapsgebied, bui ten willen werpen? Als u maar even nadenkt, zal u tot het verstan dige inzicht komen, dat de gezamenlijke lijst der R. K., V. D., A. R., V. B., C. H. en S.-D.-partijen u waarborgt Een vertegenwoordiging van personen van uw richting, waarop deze recht heeft. Het werkelijk dienen van de groote belangen van het Hoogheemraadschap. Een zoo zuinig mogelijk beheer van dit lichaam en. daardoor verlichting der lasten Maar ook de zekerheid, dat de oplossing van het groote vraagstuk, waarover het gaat: de overheve ling van een groot deel der lasten naar Rijk en Pro vincie, slechts mogelijk is door de medewerking der in deze colleges vertegenwoordigde politieke groe pen. Over bovengenoemde punten bestaat bij ons geen verschil van meening. Met allen nadruk wekken wij u dan ook op om op 15 Nov. allen aan de stem ming deel te nemen en zonder onderscheid te stem men op alle candidaten der gezamenlijke partijen. Hunne namen zijn: District Helder: G. v. d. Sluijs, Schagerbrug; P. Tromp, Heerhugo- waard; P. Zeeman, Alkmaar. H. I.-plaatsvervangers: P. Blaauboer, Barsingerhorn; J. dc Veer, Schagen; P. J. Waiboer Jbz., Anna Paulowna. District Alkmaar: H. Klaver, Alkmaar; C Kramer-Glijnis, Oterleek; P. Slot A Pz., Broek op Langendijk. H. I.-plaatsvervangers; J. J. de Boer. Asendelft; J. H. Langendijk, Becmster; J. Ringers, Alkmaar. District Hoorn: J. Best Nz., Berkhout; J. Lakeman, Lutjebroek; Jb. Pijper IJz., Twisk. H. I.-plaatsvervangers: A. Commandeur, Spanbroek; J. B. v. Kampen, Spier dijk; Abr. Huis, Enkhuizen. District Pumerend: C. P. Hartog. Beemstcr; Jb. Ivroonenburg, St. Pan- cras; G. Ph. Roeleveld. Ilpendam. H. I-plaatsvervangers: C. Ham, Wijdenes; C. Kakes, Zaandam; P. Pluister, Nieuwe Niedorp. Namens de R.-Kath., Vrijz.-Dem., Anti-Rev., Vrijh. B., Christ.-Hist. en Soc.-Dem. partijen. JAC. GROEN Azn., Voorzitter. P. KOSTELIJK Pz. W. J. DIRKMAAT. D. DE BOER Dz. C. ELLES. K. SINGER Wz.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1933 | | pagina 13