ilftilli Mins-
ilmttitii- LinMlsl
Kijken is Koopen bij CL8ECK
De Zesdaagsche.
Uitgevers: N.V. vJu TRAPMAN Co, Schagen.
Eerste Blad.
BLOEDIGE VERKIEZINGSDAG
IN SPANJE.
Republiek of monarchie?
AANVARING OP DE NOORDZEE.
Diefstal yan kostbare kerkramen.
VERDAGING DER
Ontwapeningsconferentie.
17.700 METER HOOG.
Melkvrouwen tegen politieagenten.
Roemeensch parlement ontbonden.
Hollanders hebben de leiding.
Militair vliegtuig m
Palestina neergestort.
Dinsdag 21 November 1933.
SCHAKER
77ste Jaargang No. 9385
COURANT.
Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder
dag en Zaterdag. BIJ Inzending tot 's morgens 8 uur, worden Adver-
tentién nog zooveel mogelijk ln het eerstuitkomend nummer geplaatst.
POSTREKENING No. 23330 INT TELEF. No 20.
Prijs per 3 maanden fl.80. Losse nummer» 0 cent. ADVERTElfc
TIëN van 1 tot 5 regels f0.85, Iedere regel meer 15 cent (bewijsna,
inbegrepen). Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
DIT NUMMER BESTAAT DIT DRIE BLADEN.
Tal van incidenten; dooden en gewonden.
Koopen van stemmen; revolver en
stembiljet.
In Spanje zijn gisteren de verkiezingen gehouden
voor de Kamer, waarvan het bijzondere was, dat de
vrouwen, die onder de republiek we! verkiesbaar
waren, ditmaal bij deze Kamerverkiezing voor het
eerst ook het actieve kiesrecht uitoefenden gelijk zij
dat reeds bij de gewone verkiezing voor de gemeen
teraden hebben gedaad. Het aantal kiezers in
Spanje bedraagt 12.942 575, waarvan 6.710.489 dus
meer dan de helft, vrouwen.
De verkiezingscampagne is ditmaal met groote
felheid gevoerd.
Zoo haddon in de hoofdstad Madrid verscheidene
incidenten plaats, met name in de wijk Chambery,
waar de politie moeite had een man, die stemmen
kocht ten behoeve van candidaten van de rechter
zijde k 10 peseta's per stem. tegen de menigte te be
schermen die hem wilde lynchen Hij en zes perso
nen. die hun stem verkocht hadden, werd aange
houden.
Ook in andere plaatsen is het tot bloedige voor
vallen gekomen.
Bij een overval op een verkiezingsbureau te Se-
villa is een aanhanger van de reehtsche partijen
doodgeschoten.
Ook in het dorp Aljocen zijn bij een schietpartij
twee menschen gedood.
Te Siruella werden, naar uit Badajoz wordt ge
meld, tal van personen in hechtenis genomen we
gens het omkoopen van kiezer*. De burgerij was zoo
woedend op deze stemmenkoopers dat ze de heeren
wilden lynchen. De. gendarmerie-kazerne werd bele
gerd. M enhoopte dat dc 14 gendarmes, die de plaats
telt. het zouden uithouden to' troepen arriveeren.
In het dorp Aljocen is het tot een
schietpartij gekomen, waarvarn het resultaat niet
bekend is. want telegraaf- en telefoonverbindingen
zijn verbroken.
Er schijnen meer vrouwen over het algemeen ge
stemd te hebben dan mannen hier en daar was de
verhouding 70 pet. der vrouwelijke en 40 pet. der man
nelijke kiesgerechtigden.
Volgens een officieelc mededee'ing zijn er giste
ren in dc 30.000 stembureaux 50 stembussen ver
nield.
Te Montellano zijn de telegraaf en telefoonlijnen
doorgesneden. Te Bilbao werd tijdens een politieke
vechtpartij een aanhanger van rechts gedood.
Te Gallerta, in de provincie Bilbao. hebben extre
misten, naar Reuter uit Madrid meldt, een priester
doodgeschoten en nog geweld op het lijk gepleegd.
De vrouwen hebben druk gestemd.
Te Barcelona is de dag rustig verloopen. De vrou
wen hebben zeer algemeen gestemd De stemming
werd bemoeilijkt omdat de staking van de trans
port-arbeiders er nog voortduurt.
Te Madrid hebben de vrouwen in grooter aantal
haar stem uitgebracht dan men had verwacht. Hier
heeft, naar men algemeen meent de houding van
de regering ten opzichte van dr kerk een groote
reactie teweeg gebracht. Den geheelen dag waren ker
ken en kapellen overvol mannen en vrouwen, die ge
beden zeiden.
Het eerste gedeeltelijke resultaat der
verkiezingen. Successen voor de reeht
sche partijen.
Madrid, 20 November (V.D.). Na afloop van den
minsterraad heeft de minister van Binnenlandsche
Zaken bekend gemaakt, dat tot nu toe uit 31 kies
kringen, d.i. de helft, nauwkeuriger gegevens be
kend zijn geworden. Waarschijnlijk zullen in het
geheel 474 afgevaardigden worden gekozen Tot nu
toe zijn reeds 236 uitslagen bekend, waaruit reeds
blijkt, dat de partijen der rechterzijde groote suc
cessen hebben geboekt. De partij der agrariërs en
volksactie, de Basken en de Traditionalisten hebben
reeds 113 zetels verworven, daarbij komen nog de 48
radicalen van Lerroux en de tien afgevaardigden van
de Catalaansche liga.
De definitieve uitslag is pas over 24 tot 30 uren te
verwachten.
Een tweede verkiezing.
Naar het schijnt staan de socialisten en het reeht
sche front vrijwel even sterk tegenover elkander,
hetgeen een tweede verkiezing ten gevolge zou heb
ben. Volgens mededeelingen van den minister van
binnenlandsche zaken moeten waarschijnlijk in de
helft van alle provinciën hei-verkiezingen gehouden
worden, aangezien slchts in enkele gevallen de voor
aanwijzing van den leidenden candidaat en daar
mede van de desbetreffende lijst bcnoodigde 40 der
uitgebrachte stemmen niet gehaald is. Deze herver
kiezingen zullen Zondag 3 December worden ge
houden.
Tengevolge van de ongunstige verkeersmiddelen
m eenige provincies moet verwacht worden, dat er
een vertraging van twee tot drie dagen zal komen
in het bekend worden van den totaaluitslag.
Llnksch eenheidsfront btj herstemming?
Madrid, 20 Nov. (V.D.). Naar alhier verluidt zou
Lerroux de regeering hebben voorgesteld stappen te
doen bij de socialisten en andere republikeinsche
groepen om te komen tot de vorming van een een
heidsfront bij de herstemmingen.
Persstemmen.
Alle avondbladen van gister, zonder onderscheid
van politieke richting, nemen de intusschen bekende
gedeeltelijke resultaten echter reeds tot uitgangspunt
van hun commentaren, waarbij algemeen wordt ge
constateerd, dat de verkiezingen een succes zijn ge
worden voor de rechterzijde. De reehtsche bladen La
Nación en Informacions doen in verband met dit ver
kiezingssucces een beroep op het geheele volk tot
vreedzame samenwerking en verzoening. Het blad der
Marcioysyndicalistische vakvereeniging „CN.T." roept
de lezers op tot de revolutie en eischt van de arbei
ders, dat zij zich voor hoogst alarm gereed houden
daar de overwinning der rechtschen in den klasse-
strijd weer goedgemaakt moet worden. De burgerlijk-
republikeinsche dagbladen „Luz" en „Voz" wijzen op
den ernst van den toestand, die ontstaan is door dc
verliezen van het centrum en de versterking van de
rechterzijde. Het laatste blad gaat zelfs zoo ver den
burgeroorlog onvermijdelijk te noemen, ingeval de
tweede verkiezingen geen verandering brengen in de
verhouding der krachten.
De resultaten van dAc verkiezingen in de hoofdstad
zijn nog steeds niet bekend.
IJmuider stoomtrawler gezonken. De
negen opvarenden gered.
Gistermiddag om vijf uur is te IJmuiden van de
visscherij teruggekeerd de stoomtrawler „Rotterdam",
IJm. 112, van de reederij de Vem, met aan boord de
bemanning van de eveneens te IJmuiden thuisbehoo-
rende stroomt ra wier „Johanna Marie".
Beide schepen zijn gistermiddag om twee uur op
ongeveer tien mijl ten Noorwesten van IJmuiden
tengevolge van de dikke mist met elkaar in aanva
ring geweest. De „Rotterdam", die thuisvarende was,
raakte de „Johanna Marie" aan de bakboordboeg.
Laatstgenoemd schip werd zoo ernstig beschadigd,
dat het voorschip spoedig begon te zinken. Onmiddel
lijk heeft men de reddingboot te water gelaten, waar
na de negen opvarenden zich daarin begaven. Zij
roeiden naar de „Rotterdam", waar zij eenige minu
ten, nadat de aanvaring was geschied, aan boord wer
den genomen. Het bleek, dat in die korte spanne tijds
de „Johanna Marie" reeds in de diepte was verdwe
nen.
De opvarenden, die allen ongedeerd bleven, hebben
al hun hebben en houden verloren.
Nog een aanvaring.
Gistermiddag omstreeks twee uur is in de buiten
haven van IJmuiden de uitvarende logger „Katwijk"
89", tengevolge van de mist aangevaren door het bin
nenkoraende s.s. „Irene" van de K.N.S.M. De loggei
bekwam een groot gat boven de waterlijn en is naar
de Visschershaven teruggekeerd. De „Irene" kon door-
stoomen naar Amsterdam.
Uit Frankrijk's Kathedralen. Ze zonden
verkocht zijn aan den Amerikaanschen kran
tenkoning Hearst.
Reuter meldt utt Parijs:
Het verluidt, dat ln de groote kathedralen van
Chartres en Bourges, alsmede in de kerk van Fécamp
gedeelten van de beroemde beschilderde kerkramen,
die uit de dertiende en veertiende eeuw dateeren, bij 't
verrichten van reparaties ontvreemd en door copieën
vervangen zouden zijn.
Men vermoedt, dat de ontbrekende origineelen door de
dieven aan Franache antiquairs van de hand zijn ge
daan, waarna dezen de ramen verkocht zouden heb
ben aan den Amerikaanschen krantenmagnaat Hearst.
De minister van onderwijs heeft de justitie in 't de
partement Seine gelast, een onderzoek in te stellen.
Vrouwelijke glazenier erkent de feiten.
Uit nadere bijzonderheden in de Fransche bladen
over de verdwijning van kerkramen uit Fransche ka
thedralen blijkt, dat het bestuur der afdeeling Schoone
Kunsten in 1928 last had gegeven vier ruiten van
kerkramen uit de 13e eeuw van de kathedraal van
Fécamp te doen herstellen. Het werk werd opgedragen
aan een vrouwelijke glazenier, mej. Huré en de ruiten
werden herplaatst. Later bemerkte men dat deze vier
ruiten slechts copieën waren, door mej. Huré vervaar
digd. waarbij een specialist schoonzoon van een anti
quair zijn medewerking had verleend. Er werd bij
den antiquair huiszoeking gedaan en daarbij werden
twee van de vier ruiten gevonden. De andere twee wa
ren voor 130.000 francs aan den Amerikaanschen kran
tenkoning Hearst verkocht.
Mejuffrouw Huré heeft naar de ,Echo de Paris"
meldt de feiten bekend.
Zooals reeds telegafisch gemeld zou Iets dergelijks
gebeurd zijn ten aanzien van de kathedralen van
Bourges en Chartres. De Echo de Paris meldt hier
omtrent alleen dat degeen die de politie van het ge
beurde te Fécamp inlichtte, er aan toevoegde dat het
zelfde geschied was ten aanzien van de beide andere
kathedralen.
Tot einde Januari?
GENEVE, 20 November (V.D.): Medegedeeld wordt,
dat in de zitting der mogendheden vandaag principi
eel besloten is het presidium der conferentie de ver
daging der hoofdcommissie, welke oorspronkelijk op
4 December zou bijeenkomen, op langen termijn te
verdagen. Dinsdagmiddag zal een definitief besluit
worden genomen. Een kleiöe commissie, bestaande
uit Benesj, Massagli en markies Soragna heeft op
dracht gekregen Maandagavond de formule uit te
werken, welke het presidium zal worden voorgelegd.
De verdaging zou tot na 15 Januari geschieden.
De Franschen hebben voor het eerst toegegeven, dat
het beter is de ontwapeningsconferentie voorloopig te
verdagen en een conferentie buiten Genève te beleg
gen.
D Engelsche minister van Buitenlandsche Zaken,
Simon, verlaat met den nachttrein Genève. Hij begeeft
zich naar Parijs en vandaar per vliegtuig naar Lon
den, waar hij de openingszitting van het parlement
zal bijwonen.
De Engelsche regeering zal te Genève worden verte
genwoordigd door Eden.
Stratosfeertocht van de Amerikanen. -
Het Russisch record van 18000 meter niet
geslagen.
D« Amerikaansche vliegers Settle en Fordney zijn
naar V.D. uit New York bericht gisteren om 9 uur
35 pl. tijd te Akron opgestegen voor een stratosfeer
tocht. De ballon, waarmede de vliegers hun tocht ma
ken, is bij helder weer afgedreven ln Zuid-Oostelijke
richting. De vliegers hoopten bij zonsondergang weer
te landen. Settle verklaarde, dat hij niet voornemens is
te probeeren het record der Russen, dat boven de 18000
meter lag, te verbeteren. Hij wil slechts wetenschappe
lijke waarnemingen verrichten. Fordney maakt zijn
eersten, tocht met een ballon.
Op een hoogte van 16000 M.
Het radio-station van de Marine te Akron heeft een
radiogram ontvangen van Settle, volgens hetwelk de
stratosfeer ballon zich op ongeveer 16.000 M. hoogte be
vindt op ongeveer 60 K.M. ten Z.O. van Pittsburgh.
Settle» ballon daalt snel
VD. verneemt uit New York:
Een aan het radiostation in Akron gericht radiobe
richt meldt dat de ballon van Settle snel daalt. Men
verwacht, dat de stratosfeerballon ln de nabijheid
van Washington tegen 1 uur M.E.T. zal landen.
Het radiostation in Akron deelt nog mede dat de
kapitein luitenant Settle in zijn laatste radiobericht
heeft medegedeeld dat hij alle overtollige ballast, zijn
meetinstrumenten en zijn radiotoestel ten behoeve
van verlichting van den ballon uitwerpt Ieder contact
met den ballon is dus verbroken.
Een hoogte van 17.400 meter bereikt
Nader uit New York:
De stratosfeerballon van kap. luit Settle is om 2
uur 10 M.E.T. in den afgeloopen nacht in de nabijheid
van Daretown ln New Jersey geland.
De ballon heeft een hoogte van 17400 meter bereikt
Een nog later bericht meldt dat de bereikte hoogte
58.000 voet was.
Melk over de agenten uitgegoten. Ten
slotte de politie toch de baas.
Uit de Hongaarsche hoofdstad wordt gemeld:
Eenige dagen geleden is de directe toevoer van melk
van het land naar Boedapest verboden. De melkvrou
wen die gewoon waren hun melk in Boedapest af te le
veren, wenschen zich aan dit verbod echter niet te sto
ren en versohenen met twintig wagens bij de hoofdstad,
waar de politie echter op gerekend had, zoodat zij den
weg bezet hield. De vrouwen deden daarop een aanval
op de politie, die een harden dobber had, omdat er een
dichten mist hing, zoodat de agenten de vrouwen pas
op het laatste oogenblik zagen naderen. Waren zij dan
genaderd, dan goten de vrouwen kannen en flesschen
melk over de agenten uit. Tenslotte kreeg de politie na
tuurlijk de overhand en een aantal vrouwen werd ge
arresteerd. Ongeveer tienduizend liter melk uit twee
duizend kannen gingen op het slagveld verloren. De ac
tie werd ondernomen door vrouwen uit eenige gemeen
ten ten Noorden van Boedapest.
Uit Boekarest.
De koning heeft het besluit tot ontbinding van de
beide Kamers geteekend.
De nieuwe verkiezingen zullen worden gehouden op
20 December voor de Kamer en op 28 Dec. voor den
t. Het nieuwe parlement zal op 10 Januari bijeen
komen.
ertels' Oliefabrieken N.V.
Amsterdam.
Kwaliteits producten:
Murwe en halfz. j 7-8l/2 °/o
Lijniaadkoekjes I vocht, dat ia
Lijnzaadschilfers 1 5 vocht
Lijameel minder dan
Soyaschilfers gewoonlijk
Soyakoekjes indekoeken.
Ratiokoekjes v. rat ion eele voedering
Kunstkorrel geeft meeste eieren
en sterkste kuikens
Vitaminenmeel beter dan vischmeel.
Vraagt merk BERTELS.
Let op ons ongeschonden LOODJE.
JACHTEN VAN DEN MAANDAGMIDDAG.
De vierde nacht van de Zesdaagsche in het R.AX-
gebouw te Amsterdam is thans achter den rug. Sedert
Vrijdagnacht draaien de renners over het 166 meter
lange baantje. In dezelfde richting.
Tusschen de vier tot het gewelfde dak oploopende tri
bunes, waarvan onophoudelijk rookwolken en kreten op
stijgen, die de atmosfeer van de reusachtige R.AJ.-hal
tot benauwens toe bezwangeren, deze razende caroussel
met zijn twintig bonten figuren, die mechanisch voort-
stuiven langs de kleine elliptische baan, die nergens
eindigt.
Twintig jonge menschen trappen hier om het bitter»
dagelijksche brood in het rond, zeven nachten en ze»
dagen lang, zooals het programma triomfantelijk ver
kondigt. Tienduizend andere menschen zitten hier zeven
nachten en zes dagen achtereen op de benauwde tribu
nes. Ze praten, ze eten, ze lachen, ze geeuwen, ze kijken
naar den cirkelenden stoet, die monotoon langs de baan
schiet, zonder ophouden, zonder rustpoozen, zonder eeni
ge ontspanning.
Het gaat om geld, sensatie en... menschelijke waardig
heid.
Wat doet het er toe, aldus de schrijver in de Maas
bode onder het hoofd ,zes dagen in den mallemolen*
of mischinen een enkele rennerr die achter dit zoo snel
te verdienen geld aanjaagt,, bij zijn poging valt en
tusschen de brokstukken van zijn fiets ergens langs
Jen kant van de baan wordt opgeraapt, terwijl zijn
concurrenten zonder op of omzien, voorbij jachten?
Wat doet het er toe of de eerbid voor het mensche-
'.ijk lichaam wordt vermorzeld in dezen genadeloozea
":amp? Sensatie moet er zijn. Sensatie, die wordt ge
kocht met de harde guldens van het entréegeld die
wordt betaald met menschelijke waardigheid. Voor
jeld trappen hir twintig renners als azenden langs de
baan, zes dagen en zeven nachten.
Het jachten begint.
I
Ofschoon aanvankelijk de Maandagavond met «en
•ustig tempo inzette begon weldra weer opnieuw het
jachten. Het was weer een waren heksenketel en van
vermoeidheid na de drie etmalen rijden was nog niets
ie ontdekken.
Een geweldig enthousiasme laaide uit de duizenden
kelen op, toen Wals er opnieuw met een geweldige vaart
vandoor ging om weer een rondje te pikken.
Het jagen was niet van de lucht. Nauwelijks hadden
PijnenburgWals een ronde genomen of de Franschen
haalden hun achterstand weer in. Dan waren het weer
3raspenninxJ. van Kempen, die den strijd weer aan
bonden en het heele veld uit elkaar trokken.
Wals kreeg in de opgewonden jachten twee maal
een lekken band maar zonder noodlottige gevolgen.
Ernstiger smakte Richli hoog in de bocht van zijn
vehikel tengevolge van een lek bandje. De Zwitsers
verdwenen dientengevolge tijdelijk van de baan. Ook
rlit ongelukje hoorde echter spoedig weer tot het ver
leden. Of deze valpartijen de oorzaak zijn van den
achterstand, dien de Zwitsers op de leidende kop
pels kregen? Bij het opmaken van den stand bleek
het, dat ze een achterstand van vijf ronden hadden.
Opvallend blijft het gemakkelijke rijden van Wals
en Jan van Kempen, die met groote souolesse door
de bochten slingeren. Kwart over elf schenen de
renners het welletjes te vinden. De rust keerde terug,
de helft van de renners verdween weer in de cabi-
bines om na deze felle jacht, die een uur duurde
en die een groote wijziging in den stand bracht voor
wat de lagere regionen betreft weer opgekalefaterd
te worden. De andere helft reed weer rustig ronde
na ronde, regelmatig den kop met den staart ver
wisselend.
Om twaalf uur hedennacht stond het Nederland-
sche koppel PijnenburgWals met 245 pt. aan den
kop.
Vijftien gewonden»
Reuter seint uit Jeruzalem:
Een Britsch militair vliegtuig, dat troepen vervoer
de, is naar omlaag gestort.
Het toestel was op weg van Ramleh naar Amman en
vervoerde achttien personen. Het stortte neer nabij
Ramallan, dertien KM. benoorden Jeruzalem.
Van de achttien inzittenden werden vijftien ln het
ziekenhuis opgenomen. Een van hen is zwaar gewond
en vier lichter, terwijl de overige tien met kneuzingen
vrijkwamen.
