Het Staviski-schandaal in
de Fransche Kamer.
Zeppelin-treinen in
IJs waait over den
Afsluitdijk.
Zaterdag 13 Januari 1934.
SCHAGER COURANT.
Tweede blad. No. 9414
wmw-
De beul in Pruisen zenuwziek.
Zes Itakaansche vliegers omgekomen.
Het stoffelijk overschot van
Van der Lubbe.
MODERNE FDTO's en VERGROOTINGEN
Fotogr. Atelier AHPAD MOLDQVAN - Nieuwe Niedorp
Het ongeluk te Vlaardingen.
GROOTE TEVREDENHEID OVER
MINISTER OUD.
Mijnongeluk in Japan.
(Vervolg pag. 1, Vierde Blad.)
De zitting van de Fransche Kamer in verband met
het Staviskv-schandaal was Donderdag en gister
uiterst bewogen, en heeft meerdere malen aanleiding
gegeven tot heftige tooneelen, terwijl de regeering
harde noten te kraken heeft gekregen.
Nu echter de minister-president Chautemps tijdens
de interpellaties in de Kamer zijn standpunt uiteen
heeft gezet, (zie pagina 1. vierde blad), komt in de
bladen de meening tot uiting, dat de regeering geen
gevaar loopt
CHAUTEMPS.
Chautemps heeft zich meesterlijk van zijn taak ge
kweten. schrijft het „Journal", en wanneer bij de
voortzetting der debatten niets bijzonders aan het dag
licht treedt, mag men zonder voorbarig te zijn wel
beweren, dat de premier een gewonnen spel speelt.
De „Matin" legt nadruk op den krachtigen bijval,
welke de uiteenzettingen van Chautemps op bijna alle
banken van de Kamer heeft uitgelokt.
Een ander geluid laat de „Echo de Paris" hooren
die schrijft: Wat Chautemps zeide, waren woorden,
niets dan woorden; wij moeten afwachten, wat zijn zin
tot opruiming zal uitwerken. Hij zal vooral in zijn
eigen partij werk vinden.
Léon Blum neemt de gelegenheid te baat om in de
„Populaire" de socialistisch* wenschen naar voren te
brengen. Wij eischen. zoo schrijft hii, in afwachting
vah de deflrtitleve nationalisatie in Frankrijk, dat de
reservefondsen der verzekeringsmaatschappijen en
voorschotbanken onder controle komen van het staats
gezag.
Sterke rede van den neo-sociallst Déat
Uit naam van de socialisten van Frankrijk vroeg
de neo-rocialist Déat onder toejuiching van do lin
kerzijde onverbiddelltjk straffen, waardoor de beroe
ring onder het volk tot bedaren komt en de republl-
keinsche instellingen worden beveiligd De voorzorgs
maatregel moet zoo zijn. zoo zeide hij. prompt recht
te doen zonder dat wij zelfs a's rechters of politie
agenten optreden
Déat toonde niet de minste geestdrift voor de instel
ling van een parlementaire commissie van onder
zoek. De regeering, zoo zeide hij. die een assainings
werk gaat ondernemen, is bij zichzelf begonnen. De
ophelderingen van Dalimier waren volkomen be
vredigend. Déat sprak zijn vreugde uit over de ver
klaringen van Chautemps. wat betreft de reorgani
salie van de politie, evenals over de wetsontwerpen
betreffende plichtsverzaking en laster Onder ap
plaus van vele banken drong Déat aan op zuivering
van do bestuursdiensten in de bovenste rangen en op
strenge reglementen wat aangaat de onverecnig
baarheid vau parlementairo en andere functies.
Ernstige straat-onJusten.
Naar aanleiding van de ernstige onlusten op
straat, die in verband met het Stavisky schandaal. te
Parijs werden gehouden, wordt nader gemeld, dat de
betoogors verschillende malen hebben getracht, om
aaneengesloten bet Kamergebouw en -<»k het mi
nisterie van Arbeid binnen te dringen Andere groe
pen trokken 's avonds joelend en zingend over de
groote boulevards, maar overal hield de politie le
overhand, ofschoon het nergens zonder botsingen
verliep. Op den boulevard Raspail en den boulevard
St. Germain ontstonden straatgevechten. De menigte
Zenuwinstorting gekregen bij de laatste
terechtstelling.
V.D. verneemt uit Berlijn:
Sedert het nieuwe regiem in Duitschland zijn al
leen reeds in Pruisen mepr dan 50 terechtstellingen
met de handbijl uitgevoerd. Als scherprechter fun
geerde de te Maagdenburg wonende wasscherlj onder
nemer Gröppler, die de beulsfunctie als nevenambt
aitoefent.
Thans wordt medegedeeld, dat Gröppler zijn func
tie neerlegt.
Bij de laatste terechtstelling, welke hij mot de
handbijl uitvoerde, de terechtstelling van drie jeug
dige arbeiders, heeft zich een eigenaardig tooneel
afgespeeld. Gröppler kreeg een zenuwinstorting en
verklaarde niet langer in staat te zijn de functie
van scherprechter uit te voeren.
In zijn plaats is thans benoemd de paardenslach-
ter Bollmann uit Maagdenburg.
Op weg van Tripolis naar Rome.
Reuter seint uit Rome. 11 Jan.:
.en uit Tripolis komend militair vliegtuig is van
7ifn hS Va'V^ ,mp,er npergostort. Zes officieren
zijn nierbij om het leven gekomen.
bombardeerde de politie met flesschen. stoelen, ta
felpooten. stukken hekwerk, enz. De terrassen der
café's boden na herstel der orde een treurigen aan
blik.
Niet minder dan 700 arrestaties werden verricht en
honderden betoogers en politie agenten werden min
of meer ernstig gewond.
Royalisten houden hnis met stoelen en
tafelpooten.
In een zitting van de radicaal-socialisten te Ver
sailles drongen gisteravond ongeveer ÜO royalisten
onverwacht de zaal binnen, waar zij met stoelen
en tafelpooten op de aanwezigen insloegen. Zelfs de
kroonluchters werden van de zoldering gerukt, de
spiegelruiten werden stuk geslagen. Een sterke po-
litieafdeeling gelukte het de zaal te ontruimen. On
geveer twintig gewonden moesten zich in he» zie
kenhuis van Versailles laten verbinden. Arrestaties
hadden niet plaats.
Stavisky's einde.
In ©en Interview met de „New York Herald" heeft
mevrouw Stavisky verklaard dat men haar man had
kunnen redden ais de doktoren er snel bij waren ge
woest, maar dat het voor haar niet twijfelachtig was
dat hij zelfmoord heeft gepleegd.
De vrouw van Stavisky in een levensver*
zekering voor 3 millioen.
Naar bij het onderzoek in de affaire Stavisky ge
bleken is heeft deze drie jaar geleden bij een groote
verzekeringsmaatschappij een levensverzekering geslo
ten ton gunste van zijn vrouw ten bedrage van 8 mil-
loen. Volgens de in dergelijke contracten gebruikelijke
clausule moet deze verzekering ook uitbetaald worden
in geval van zelfmoord.
Komt niet naar Nederland, om hier begra
ven te worden.
Mr. Stomps uit Heemstede deelt aan het Persbureau
Vaz Diaa bet volgende mede:
Gisternacht om half twee is bij de begrafenisonder
neming in Leiden, die zou zorgdragen voor het trans
port van het stoffelijk overschot van Marlnus van der
Lubbe naar Nederland, en die daartoe van de Neder-
landsche regeering reeds van alle daarvoor benoodigde
documenten was voorzien, een regeeringstelegram uit
Lelpzig binnengekomen van de Oberrcichsanwalt. waar
in wordt bericht dat het lijk tot 13 Jan. 12 uur uit het
anatomisch instituut te Leipzig kan worden gehaald,
voor een eenvoudige begrafenis. Vervoer naar
Leiden is echter niet geoorloofd.
Het Dageltlksch Bestuur van het comité van Kunste
naars en Intellectueelen voor den strijd tegen den Dutt-
schen terreur, verzoekt ons het volgende op te nemen-
Nadat eerst volgens persberichten aan de familie van
Van der Lubbe de volledige beschikking over diens stof
felijk overschot was verleend, wordt heden door den
Oberrelchsanwalt medegedeeld, dat overbrenging van
het ltyk naar Lelden niet is geoorloofd.
Aangezien het duidelijk Is. wat de weigering te be
duiden heeft. nJ. de verhindering van een onafhanke
lijk wetenschappelijk onderzoek, meent het Comité hier
tegen ten scherpste te moeten protesteeren en alsnog
op volledige vrijgeving van het stoffelijk overschot met
den grootsten nadruk te moeten aandringen, aangezien
anders zal moeten worden gconcludeerd.dat de Duitsche
sche regeering een sectie van het Hjk vreest.
Naar het Persbureau Vaz Dlas meldt zal binnenkort
bij den uitgever Andries Blltz te Amsterdam, van de
hand van Mr. G T J de Jongh, oud-vieevoorritter van
de Amsterdamsche Rechtbank en Kinderrechter, die als
ooggetuige het proces van der Lubbe heeft bijgewoond,
een boek verschijnen, getiteld ,De Brand" het proces
Van der Lubbe
De door den heer Jo Spier te Leipzig en Berlijn ge
maakte teekenlngen zullen in dit boek worden opge
nomen
Storm brengt het ijs in het IJsel-
meer in beweging, waardoor groo
te blokken tot op den rijweg van
den afsluitdijk terecht gekomen.
(Van onzen correspondent.)
DF.N OEVF.R, 12 Jan. Do Zuidwesten
wind van den afgeloopen nacht en heden
heeft het ijs uit het IJsselmeer van richting
doen veranderen en in de richting van den af
sluitdijk gestuwd, welke op het oogenblik
indien de wind krachtig zal aanwakkeren
op verschillende punten wordt bedreigd.
Niet dat de dijk tegen den aanval niet be
stand zal zijn. doch het wordt voor het ver
keer oppassen in de eerste plaats vooral bij
donker op den nog onverlichten dijk. Het
ijs vindt zijn weg bij den dijk versperd en
tracht, evenals de zeehonden u.h. IJsselmeer
dit deden toen hun den weg naar de Noord
zee werd afgesneden, thans over den dijk te
komen, hetgen tusschen Kornwerderzand en
de Friesche kust reeds bijna is gelukt.
Als wij ons op weg begeven om deze poging van
nabij gade te slaan, vinden we, zoover het oog reikt,
bij de Uitwateringssluizen te Den Oever het IJssel
meer ijsvrij, doch nauwelijks enkele kilometers op
den afsluitdijk gekomen, begint het ijsveld en duurt
tot de Friesche kust. het geheele 30 K M. lange tra
ject door. Hier en daar enkele hergen tegen den dijk
aan, die er echter nog niet in zijn geslaagd de steile
glooiing te beklimmen. De steigertjes bij het Monu
ment, erop gebouwd om bij ijsgang te kunnen wor
den weggenomen, staan er nog. zoodat hier zeker
nog geen gevaar wordt geducht. Ook Breezand, mid
den op den afsluitdijk gelegen, bevindt zich met zijn
beide haventjes nog volkomen in rust. al staan over
al wel schots en scheef door elkaar de ijsschollen ge
reed als het ware om den dijk te bespringen.
Zware steenen uit de storting meegeno
men.
Even voorbij do verkeersbrug te Kornwerderzand,
op enkele kilometers van de Friesche kust zou het
echter anders worden. Ten opzichte van den Zuid
wester vormt de dijk en het vaste land hier een groo-
tcn kom waarin het ijs, geen uitweg meer vindende,
noodgedwongen over den dijk heen zal gaan, hetgeen
hedenochtend in do vroegte reeds voor een groot deel
is gelukt. Over een breedte van 40 Meter is het ijsveld
hier tegen de steenglooiing opgetornd en zachtjes aan
over den geheelcn rijweg en het rijwielpad heen ge
schuifeld, daarbij zware steenen uit de bestorting der
kraagstukken aan den voet van het dijklichaam tot
een gewicht van 150 a 200 K.G. per stuk met zich
voerend, als waren het straatklinkertjes. Het ijsveld
over den weg had een dikte van circa 20 c.M. en
onmiddellijk werd hedenochtend door een ploeg volk
een aanvang gemaakt met het vrij maken van den
weg, daar het verkeer hierdoor in ernstige mate werd
belemmerd. Het tjs is verder den geheclen dag rustig
geweest, doch verwacht wordt dat bij nanwakkerenden
wind uit Zuid-Westelijke richting het ijs op nog meer
punten van den Afsluitdijk zal trachten er overheen
te komen, zoodat het bij donker vooral oppassen wordt
voor automobilisten.
van buitengewone kwaliteit. 0
BIJ DRIE NEDERLANDSCHE FABRIEKEN; OP
BESTELLING DER NEDERLANDSCHE SPOOR
WEGEN. NIEUWE VORM VAN TRACTIE,
DIE EENIG IS IN DE WERELD.
Op het oogenblik wordt in het groote fabriekscom
plex „Werkspoor" te Zuilen Iets nieuws gewrocht, dat
ons met bewondering en respect vervult van Neerland'*
technisch kunnen op het gebied van spoorwegtractie.
Een werk, waarvan het hoofdontwerp afkomstig is van
den Nederlandsche Spoorwegen; den bouw betreffende
van 40 Diesel-electrische treinen, elk bestaande uit drie
rijtuigen voor tweede en derde klas-klasse passagiers,
wijl men bij dit nieuwe type de eerste-klasse heeft la
ten „vallen."
Van deze 40, door de N.S. bestelde treinstellen, waar
van de eerste met het ingaan van de nieuwe zomer
dienstregeling (15 Mei) men hoopt er dan 16 gereed
te hebben als nieuwe, uiterst geriefelijke „vliegende
Hollanders" over de spoorstaven zullen rollen op net
traject Amsterdam—Utrecht—Arnhem, bouwt „Werk
spoor" te Zullen er 25, de Kon. Fabriek voor Rijtuigen
en Spoorwegwagens J. J. Beynes te Haarlem 15 en de
firma Allante Rotterdam. 5. Bij elkaar dus 120 rijtuigen!
Populair gezegd, heeft zoo'n treinstel, dat 62 M. lang
Is, aan belde einden een gebogen neus. In dien neuj
bevindt zich de afgescheiden ruimte voor den wagen
voerder. De tweede klasse telt ln het geheel acht cou
pé's met een doorloop als bij de electrische treinen, in
het midden; vier coupé's ter weerszijden van het instap-
balcon, resp vier en zeven coupé's. Tusschen deze beide
rijtuigen is het derde rijtuig gekoppeld, dat ln het mt-1
den de ruimte bevat, waarin de motor geplaatst Is en
waarvan verder deel uitmaken drie coupé's derde klasse
W.C.'s en bagageruimte en dienstruimten voor het trein
personeel. Voor Iedere klasse zijn er twee uitgangen
aan de einden. De voorste en de tweede wagen, alsme
de de tweede en derde rusten aan hun einde, waartus
achen een z.g. harmonicaverbinding is aangebracht, op
een gemeenschappelijk draaistel. zoodat deze treinen
slechts in een combinatie van drlo rijtuigen of even
tueel van zes rijden kunnen. Elke trein rust in het
geheel op vier draaistellen.
Deze Diesel-electrische tractie, bestaande uit drie op
de geschetste wijze gecombineerde wagens, is eenig in
de gansche wereld en daarom mag het te meer tot
vreugde stemmen, dat het millioenenkapitaal, dat In
deze onderneming, waarmede onze Spoorwegen en onze
Nederlandsche Industrie ongetwijfeld groote eer zullen
Inleggen, is geïnvesteerd, voor het grootste deel ln Ne
derland is gebleven. En daarbij komt nog dat deze rij
tuigen aan de strengste eischen van comfort en hy
giëne de rook van sigaren enz. wordt door een ver
nuftig ververschlngssysteem weggezogen voldoen.
De tweede klasse heeft drie zitplaatsen op één rij;
de derde vier. Van belde klassen zijn de veerende zit
tingen bekleed; de tweede met trijp, de derde met zeil
doek; een unicum in ons land. Opvallend zijn voorts
de groote ramen en ruime bagagenetten. De kleur der
rijtuigen wordt staalgrijs; aan onder- en bovenkant
afgezet door roode banden.
De lengte van een treinstel bedraagt zooals ge
meld 62 M. Het geschatte gewicht bedraagt onge
veer 75 ton. dat is hetzelfde gewicht als dat van den
Fllegenden Hamburger welke 42 M. lang is. Het aan
tal zitplaatsen bedraagt 160. waarvan 112 derde klasse
en 48 tweede klasse, terwijl bovendien op de midden-
balcons nog 32 staanplaatsen zijn (16 derde klasse en
16 tweede klasse) totaal 192 plaatsen.
De maximum-snelheid van de treinstellen ts 140 K.M.
ner uur; de aanzetversnellin* is ongeveer gelijk aan
die der electrische treinen. Met dit al zal voorloopig
een snelheid van 100 K.M. en dat nog op enkele af
standen niet overschreden worden.
Do motorlnstaliatle.
De 35 treinstellen in aanbouw bij Werkspoor en Bey
nes worden voorzien van twee 410 P.K. Maybach mo
toren. licenshoudster firma Werkspoor en met electri
sche krachtoverbrenging, systeem Brown Boveri Co.,
licenshoudster Hcemaf te Hengelo. De 5 bij Allan in
aanbouw zijnde treinstellen worden voorzien van twee
375 PK Gar.z-motoren licenshoudster firma Stork te
"Hengelo en met electrische krachtoverbrenging Wes-
tinghouse, licenshoudster Electrotechnische Industrie
te Slikkerveer
De bediening veor den wagenvoerder Is zeer eenvou
dig Evenals bij de el-ctrtsche treinen ne-ft hij voor het
"'jden maar 1 handle te bedienen. Hij ziet op zijn
tandrtaats de koelwatertemneretuur en het aantal
'"eren van alle Dles-lmotnren en kan van zijn stand
plaats uit de motoren starten en stopzetten,
Barometerstand op Zaterdagmorgen 8 uur: 755 m.M.
Vooruitzichten: Blijvende kans op regen.
Temperatuur: 6 gr. C. is 42 gr. F.
INRICHTING VOOR OOGONDERZOEK.
FIRMA GEBR. ROTGANS, Hoogztjde E 103, Schagen.
GedipL Opticien. Retractionlst
Het oogonderzoek doen wij gratis.
Wat tan onderzoek uitwees.
Het onderzoek, ingesteld naar het ongeval te Vlaar
dingen, heeft aan het licht gebracht dat een der trek-
handen van den arm van de loopbrug is gebroken,
waardoor deze en ook de loophut en de grijper scheef
zakten.
De andere trekband werd daardoor uit den uitlegger
genikt, die doorzakte met het bekende gevolg.
De politie heeft een stuk metaal in beslag genomen.
De duikers, gebrs. Sperling, zijn een onderzoek on
der water aangevangen.
Zoodra mogelijk zal getracht worden een tros om
de loopkat te brengen en deze zoodoende te lichten.
De lijken van den verongelukten machinist en
smeerder, die zich vermoedelijk nog in de loopkat be
vinden, zullen dan eerst geborgen kunnen worden.
Waardeering van Eerste Kamer
leden over zijn financieel beleid.
In het voorloopig verslag van de commissie van
rapporteurs uit de Eerste Kamer omtrent de alge-
meene beschouwingen over de Rijksbegrooting voor
1934, wordt door verscheidene leden met veel waar-
deering gesproken over het financieel beleid van mi
nister Oud.
Dat de regeering tot de plichten van haar financieel
en occonomisch beleid ook rekent de handhaving van
den gouden standaard, vond vrij algemecne toejui
ching.
Verscheidene leden vertrouwden, dat voor de be
staande moeilijkheden met de Duitsche rentebetaling
(transfer-moratorium) een bevredigende oplossing zou
worden gevonden.
Dat de bezuinigingspolitiek met zich heeft gebracht,
dat ook de ambtenaanvedden opnieuw besnoeid zijn
moeten worden, werd algemeen onvermijdelijk geacht.
Eenigc leden maakten evenwel de opmerking, dat,
waar de bezoldiging van tal van ambtenaren allengs
in absoluten zin veel te laag is geworden, tot schade
mede van den staatsdienst, het noodig zal zijn tot
verbetering dier wedden over te gaan, zoodra de finan
ciën zulks zullen kunnen lijden.
Vier dooden en zes vermisten.
V.D. verneemt uit Tokio:
In de kolenmijnen van het Mitsoei-concern op 'teiland
Jesse (Kokkaido) heeft een ontploffing plaats gehad.
Vier arbeiders zijn gedood, zes worden vermist.
ECHTPAAR TER DOOD VEROORDEELD.
Wegens moord op hun kindje.
De rechtbank te Landsberg aan de Warthe heeft den
33-jarigen landarbeider Frans Spoehr en zijn 2ljarige
echtgenoote, die hun kindje van 5 maanden hadden ge
wurgd en zelf begraven, omdat de man na een twist met
den boer bij wien hij werkte, ontslagen was en met rijn
vrouw naar Berlijn wilde terugkeeren, ter dood ver
oordeeld.
DE DOODENRIT.
Artist valt met zijn motor.
In het Lunapark te Berlijn stortte gisteravond de va-
rlété-artist Gottfrled Loeffelhardt. die elke avond met
zijn motorfiets een z.g. „doodenrit" maakt en daarbij o.a.
op de ..doodenbaan" een looping maakt, naar beneden.
Hij zelf kwam onder het motorrijwiel en werd betrek
kelijk licht aan gezicht en voeten gewond. Het publiek
verleende hem de eerste hulp.
BOTSINGEN TE KLAGENFURTH.
4 man op de vlocht neergeschoten?
De „Oostenrijksche Persdienst" deolt mede:
Gelijk eerst thans bekend wordt zijn bij botsingen
tusschen leden van den Oostenrijkschen Arbeids
dienst en de bondspolitie in Klagenfurth vier slacht
offers gevallen, nl. twee dooden, één zwaar- en één
lichtgewonde. Deze slachtoffers zijn op dc vlucht
neergeschoten
GEMEENTE SCHAGEN.
Ondertrouwd: Wijbrand Hoep, 27 jaren, landar
beider te Anna Paulowna, en Anna Wal, 19 jaren,
zonder beroep, te Schagen.
Overleden: Jacob de Beurs, oud 88 jaren, weduw
naar van Aafje Timmerman Geertrui van Megchelen,
oud 82 jaren, weduwe van Jan Pool.
POLITIE.
Gevonden: 2 portemonnaies met eenig geld.
ZONDAG 14 JANUARI
NEDERL HERV GEMEENTE:
Oroet, voorm tO uur Ds Beoke
Oude Niedorp, nam. 7 uur. Ds. Boeke.
Zuidscharwoude voorm, 10 uur Da. de Leeuw,
