Ramadan voor de Mohamedanen.
In het land der zwervende meren.
Zaterdag 3 Februari 1934.
SCHAGER COURANT.
Derde blad. No. 9426
Dronken achter het stuur.
Rivioren, die in het zand verloopen.
De verongelukte Russische stratospheer-
ballon.
Jubileumfeesten te Purmerend.
EEN MAAND VAN HONGER EN DORST.
HOE DE MOHAMEÜANEN ZICH
AAN DE VOORSCHRIFTEN VAN
GODSDIENST HOUDEN.
HOE ARBEIDERS
LEVEN.
(Van onzen reizenden correspondent).
BAGDAD, Januari.
fs Morgens vroeg, als in het oosten het eerste
licht van den nieuwen dag glanst, maar de zon
nog niet is opgekomen, dreunt over Bagdad het
waarschuwend gebulder van een kanonschot,
ten toeken dat geen geloovig Moslim meer eemg
voedsel tot zich nemen of iets drinken mag, voor
dat de zon is ondergegaan. Eerst als de avond
begini te vallen, kondigt de stem van het geschut
aan, dat de hongerende Mohainedanen hun ram
melende maag mogen tevreden stellen en hun
brandende dorst lesschen.
Het is thans namelijk Ramadan, de vasten
maand. gedurende welke geen Mohamedaan tus-
schen het opgaan en ondergaan van de zon iets
mag eten of drinken. Zelfs rooken is hun verbo
den c:i een vroom Muzelman zal gedurende deze
uren zelfs zijn speeksel niet inslikken, maar uit
spuwen. Honderden millioenen zijn er, die deze
gehede maand vrijwillig vasten en men kan de
Arabieren nog gelukkig prijzen, dat thans de Ra
madan valt in den koelen tijd van het jaar. wat
niet steeds het geval is, daar het Mohainedaan-
sche jaar vijftien dagen minder telt dan het onze
en Je Ramadan dus elk jaar een halve maand
vroeger valt. Over acht jaar zullen de Moslins in
de feiste hitte Ramadan moeten houden en elke
lange gloeiende dag zonder een druppel water
wordt dan een marteling.
Deze vastentijd heeft vooral in den namiddag
de straten van het anders zoo woelige Bagdad
stiller gemaakt. De hongerende menschen vermij
den dan zooveel mogelijk beweging en velen,
krachteloos met een leege maag. werken niet. In
de Arabische koffiehuizen ziet men hen zitten,
zwijgend, zonder een glas thee aan te roeren of
met een druppel water hun lippen te bevochtigen
Zij wachten tot de zon is ondergegaan om hun
knagenden honger en hun brandenden dorst te
kunnen stillen. Ziet men een in Arabische klee
deren gehulden man een sigaret rooken, eten of
drinken, dan kan men zeker zijn dat het een
Jood is, want ook vele der hier oud-ingezetenen
Joden dragen de Arabische kleederen.
Geen Mohamedaan zal overdag eten, drinkon
of rooken, want dit zou schande brengen over
hem en zijn geheele familie; hem in de oogen
van de Moslins lager stellen en verachtelijker
maken dan een Jood, een Christen of een anderen
„ongeloovige". De meeste Arabische restaurants
zijn gesloten. Sommige eigenaars houden hun
zaak open om hun vaste gasten een onderkomen
te bieden, maar men kan er vóór zonsondergang
niets, zelfs geen slok water krijgen.
Voor niet-Mohamedanen zijn er gelukkig nog
door Christenen en Joden gehouden eetgelegen-
heden, maar nog nimmer heb ik daar een Mu
zelman gezien, die het vasten brak.
Valt de avond en dreunt het kanonschot, dat
het einde van het vasten aankondigt dan zijn
in een ommezien alle Arabische restaurants vol
en op straat verschijnen ook de verkoopers van
eetwaren, van koffie, thee en er heerscht plotse
ling een levendig gewoel, dat evenwel niet lang
duurt, want door het hongeren zijn de menschen
uitgeput en leggen zich spoedig te slapen, orn
gewoonlijk 's nachts, vóór het kanonschot het
vasten weder afkondigt, nog eens te eten, ten
einde sterkte voor den langen dag te verzamelen.
De Kurden, onder wie ik enkele jaren geleden
in Anatolië heb geleefd, deden het anders. Eiken
nacht maakten ze tot een feest. Ze gingen bij el
kander op bezoek, aten in overvloed, hielden met
muziek van 'n soort guitaren en trommels omnie-
tochten en legden zich als het eerste daglicht
gloorde en het vasten weder begon, te slapen tot
de zon weder onderging en ze weder mochten
eten. Dat was evenwel m het gebergte en een
groote stad met een gemengde bevolking stelt aan
haar bewoners andere eischen. Niettegenstaande
den Ramaden blijven te Bagdad karavanen aan
komen en moeten gelost en geladen worden; in
werkplaatsen wordt gewoonlijk wel de arbeids
tijd verminderd, maar men kan toch niet geheel
sluiten, de post blijft aankomen en moet worden
uitgedragen, maar de regeering zelf houdt toch
wel rekening met de uitputting der menschen
en sluit haar meeste kantoren gedurende den
Ramadan reeds om twee uur 's middags. Ook
vele straatheroepen zijn geheel of gedeeltelijk stil
gelegd, wat het stadsbeeld veel minder levendig
maakt. Hot aantal straatheroepen is in het Oos
ten namelijk aanmerkelijk grooter dan in We^t-
Europa. De Oosterlingen leven in het algemeen
op straat. Voor de allergrootste meerderheid die
nen hun huizen niet om er in te wonen, maar al
leen om er in te slapen en die huizen zijn dan
ook zeer slecht ingericht (tenminste naar onzo
begrippen) en bieden niet de geringste gezellig
heid. Ze dienen om het zoo uit te drukken, alleen
voor geval van nocd. In den warmsten tijd van 't
jaar slapen de meeste menschen toch buiten en
zijn ze zeer gegoed en in het bezit van een grooter
woning, dan brengen ze de warme nachten door
op het dak, waar dan de bedden worden geplaatst
wat geen bezwaren heeft, daar het hier immers
zoo goed als nimmer renent. zeer zeker niet in de
zomermaanden. Het zijn niet alleen de maat-
schappe'i ke toestanden en het klimaat, die hier
medespreken; er is nog een ander en dieper oor-
Een straatbarbier aan het werk.
zaak voor deze naar onze begrippen vreemde le
venswijze; de Arabieren zijn van oorsprong no
maden, zwervers, en dit zit hun nog in het bloed.
Dikwijls kan men ook in de drukste straat zien
hoe een man. een Arabier, meestal een Eedoein.
zich gerold in zijn lange burnoes van kameel
haar, tegen een wand van een huis zich te sla
pen legt en dan ook inderdaad rustig slaapt, zon
der zich te storen aan de dicht langs hem rijden
de wagens en automobielen. De voorbijgangers
vermijden natuurlijk den man te storen en g?en
politie-agent valt hem lastig. Meestal zoeken zul
ke slapers evenwel een rustiger zijstraatje of wel
een stil hoekje aan den openbaren weg, als de
wind schraal en de zon nog niet te warm is, in
de zon, anders in de schaduw. Een Europeaan,
die dit voor het eerst ziet, zou kunnen meenen.
dat de man beschonken is of anders, uitgeput,
geen onderdak heeft, echter een beschonken Ara
bier ziet men bijna nooit en de man. die daar
rustig ligt zonder zich om het stadsgewoel te be
kommeren, is misschien de bezitter van tientallen
kameelen en heeft als zoovelen dezer, een flink
bedrag aan goud bij zich, veilig in zijn gordel ge
knoopt. Maar waarom zou hij geld uitgeven aan
een onderkomen in een hotel, waaraan hü geen
behoefte heeft en dat hij als een overbodige weelde
beschouwt?
Herhaaldelijk heb ik hetzelfde gezien van Ara-
sche arbeiders, b.v. bij een bouwwerk, die mis
schien geen huis hadden of wel van wie het huis
of de tent te ver verwijderd was. Na het volbren
gen van hun dagtaak legden ze een vuur aan,
kookten daarop gemeenschappelijk hun maaltijd,
aten, rookten, praatten wat en wikkelden zich
daarna in hun burnoes en sliepen rustig onder
de sterren, zonder zich in het minst te beklagen.
Gevoelen deze menschen zich ongelukkig? Wel
neen. Ze moeten werken, maar daaraan zijn ze
gewend; ze verdienen geld en kunnen eten, thee
drinken en rooken en ze hebben de sterren als
dak. Het is hun genoeg.
Zoo is het bij de armen en vele rijken staan
er niet anders tegenover. Ik heb een Arabier ge
kend, van wien men vertelde, dat hij bezitter van
een karavaan van duizend kameelen was. Deze
karavaanleider en groot-koopman had het in zijn
hoofd gekregen een half-Europeesche villa te la
ten bouwen en te laten meubileeren. Er was o.a.
een prachtige slaapkamer met een groot Euro-
peescb bed. doch nooit sliep de man er in.
's Nachts legde hij zich op den grond, als het
zeer warm was in de buitenlucht, en geheel ge
kleed, gewikkeld in zijn mantel bracht hij de
nachten door. Hij wist en wilde niet beter.
J. K. BREDERODE.
Een gezantschapsattaché staat terecht.
Eisch: zes maanden gevangenisstraf.
Voor de rechtbank te Utrecht heeft, blijkens berirht
in Het Volk. terecht gestaan de gezantschapsattaché,
ihr. mr. H. F. L. K. van B., die op Zondag 12 Novem
ber van 't vorige jaar onder den invloed van sterken
drank ccn auto had bestuurd. Daarmede reed hij, uit
do richting Zeist komende, naar Utrecht. Op den
Utrechtschenweg slingerde de auto danig over den
weg. Het gevolg was, dat ter hoogte van de Schal-
weydelaan de wagen een 22-jarigen melkrijder. J. F.
van Eek uit Zeist, greep, die met een jongedame op
het rijwielpad wandelde. Het slachtoffer werd meege
sleurd en eonige meters verder tegen een boom geslin
gerd, waar hij met een schedelbasisfractuur en gebro
ken beenen bleef liggen. Hij overleed daarna aan do
gevolgen van het ongeluk.
Er werden dertien getuigen gehoord.
De officier van justitie, mr. Kamphuis, noemde het
rijden van verdachte zeer roekeloos en onverantwoor
delijk. Hij achtte het ten laste gelegde volkomen bewe
zen en eischte een gevangenisstraf voor den tijd van
zes maanden en ontzegging van de bevoegdheid om.
auto's te besturen voor den tijd van één jaar.
Uitspraak 13 Februari.
DE GROOTSTE PAKHUIZEN TER WERELD.
De twee grootste pakhuizen ter wereld, zijn in het
bezit van het legerdepot der Vereenigde Staten te
New York. Een der opslagplaatsen heeft een vloer
oppervlakte van 2.231.640 vierkante voet en de an
dere een oppen lakte van 1.764 000 vierkante voet De
opslagplaa's heeft zijn eigen politiedienst, brandweer,
reinigingsdienst. De gebouwen hebben 40 millioen gul
den gekost
De renwagen, die ln het komende seizoen de Doltsche kleuren op de race-baan zal vertegenwoordigen.
Merkwaardig Cost-Turkestan.
In Kasjgar werd do?r
Turksche emigranten de
onafhankelRkhefd van
Chineesch Turkestan uit
geroepen.
MTDDE2N in Azle ligt een land.
dat een der eigenaardigste
gebieden is, dat het groote
continent omvat Het is nog door geen
enkele auto doorkruist en geen vlieg
machine heeft er nog over gevlogen
en toch heeft het een oeroude geschie.
denls. Oost-Turkestan. dat tot bet Chl-
neesche rtjk behoort ia viermaal zoo
gsoot als Frankrijk en sinds duizenden
jaren een doortocht- en bemiddeling»,
land tuaechen de Oostersche en Wea-
tersche cultuur geweest
Geografisch behoort het tot de
groote droge zéne van Azië en vormt
derhalve een eenheid niettegenstaande
zijn bonte bevolking. Het verkeer ge
schiedt ln dit land nog langs de oer
oude karavaanwegen, die meest door
onherbergzame woestenijen leiden,
want twee derde van 't geheele ge
bied zijn woeste gronden en ongecul-
tiveerde vlakten
Vijf jaar geleden keerde een expe
ditie onder leiding van dr. Trlnkeier
uit Oost-Turkestan terug, die den Ka-
ra korum onderzocht en vooral ln de
woestijn Tak la Makan had gewerkt
De expeditie ging van Srinagar uit De
karavaanweg door de bergen bood
groote moeilijkheden. De yaks, de
daar gebruikelijke draag-dleren.vonden
slechts zelden een goede welde en gs-
ven het tenslotte geheel op. Gelukkig,
had dr. Trlnkeier een kudde van 70
schapen gekocht voor den terugkeer
der expeditie; deze droegen nadat de
yaks waren gestorven lasten tot 35
pond en vertoonden nimmer sporen
van vermoeidheid.
Toen vervolgens ln een nacht de rij
paarden losgebroken waren en er van
door waren gegaan, moest de expedi
tie met de schapen op hoogten van
5000 meter groot* trajecten te voet
afleggen. De geleerden werden ech
ter schadeloos gesteld door een schil
derachtige bergwereld van onvergelij
kelijke bekoring en schoonheid. In de
middaguren werden merkwaardige
luchtspigelingen en wolken waargeno
men. wdker randen alle kleuren van
den regenboog vertoonden. De sterren
-chitterden onbeschrijfelijk; zelfs de
kleinste straalden ln hellen glans. De
resultaten van de doorkruising van
het Karakorumgebergte was de con
clusie. dat deze hooge regionen tijdens
ien ijstijd sterk vergletscherd moeten
ijn geweest
De doorkruising van de woestijn
Tak la Makan, welker Oostelijk deel
Tobl heet, ging eveneens met groote
moeilijkheden gepaard. Bijzonder ge
vaarlijk waren de ,.löss"-stormen, die
1e longen aantasten en mensch en
lier, bij slechte dekking, kunnen
loen stikken. In den winter versper
ren sneeuwstormen, des zomer© zand
stormen dikwijls en weg door de woes
tljn. Begin Maart heerscht daar reeds
50 gr. Celsius, een bewijs voor het
buitengewoon droge vastelandskli-
maat. Deze klimatologische omstandig
heden brengen ook mee, dat geen ri
vier van Oost-Turkestan ergens een
stroomgebied bereikt De rivieren
erloopen meest ln het zand of ein-
tlgen ln kleine meren. Het heele
voestljngebied was vroeger zeebodem
He later is gestegen. De groote rand
gebergten ontstonden eerst in de
ongste periode der aard gesoh ledenis.
In 't Tak la Makangebergte kon de ex
pedltie van dr. Trlnkeier destijds
-uïnensteden ontdekken, niet de res
ten van groote bouwwerken, maar
huizen van vaklieden, uit gedroogd
'eem gebouwd. Men ontdekte ook
tempels met Boeddhistische beeld
werken, waaruit bleek dat reeds voor
het binnendringen van den Islam de
religieuze kunst hier In hoogen bloei
"tond. Tusrchen Jarkent en Chotan
mtdekte men een gordel afgestorven
populier-bosohen, die zich over 4500
ICM2. uitstrekken. Vastgesteld werd,
lat de woestijn hier steeds verder
dringt en na het doodgaan der bos-
schen door voortdurend zinken van 't
rrondwater deze met haar zand ver
stikt In het voorjaar en den zomer
heerschen hevige Noordelijke en
Noordoostelijke winden, die het Woes-
tijnstof overal heendragen. Sleohts
~an den rand van de gebergten en de
rivieren wordt nog plantengroei ge
vonden. Aan den oever van den Ta
lm. den groeten stroom, staan schra
le kreupelboaschen.
Ongeveer 1 millioen bewoners, een
bont mengsel van volken Chlneezen.
Tonganen, Mongolen, Kirglezen en
Kalmoeken wonen grootendeels ln de
rivier-oasen en voeden ilch door ak
kerbouw en veeteelt. De Ooet-Turk-
sche taal herinnert nog aan de Azia
tische oerbevolking, die vanuit het
Westen hier kwam en zich later met
de binnendringende Nomadenvolken
vermengde. Niettegenstaande het
wocstijnkarakter van het land heeft
het een kJeine uitvoer van ruwe zijde,
wol en schaapsdarmen. Aan de rand
gebergten wordt ln de oase zelfs ka
toen bouw en zijderupsen teelt aange
troffen. het gelukte hier de wijndruif
te cultiveeren. Ook walnoten, peren,
appals, vijgen, abrikozen en olijven
worden geoogst. Bekend is de kunst
zinnige begaafdheid der inwoners van
Oost-Turkestan. Reeds vroegere expe
dities hebben prachtige zijden- en wol
len kleeden en wonderschoon© voor
werpen van leer meegebracht.
De groote tUd van het land ls reed©
meer dan 500 Jaar voorbij. Destijds
heerschten nog de Mongolen en dre
ven langs de karavaanwegen een le-
vendigen handel met de Westelijke
landen. Na de ontdekking van den zee
weg naar Indië hield dit handelsver
keer weldra op. Tegenwoordig biedt
Oost-Turkestan na eeuwen van Chl-
neesche overheersching een beeld van
volledig verval. Belangrijke handels
wegen zijn bedolven en oude oasen-
steden zijn zonder meer aan het woes
tijnzand overgelaten.
Den natuuronderzoeker biedt dit
reusachtige land nog een groot aantal
problemen. Sven Hodln heeft ge
tracht het geheim van de zwervende
meren, vooral van de „Lob Nors" te
ontsluieren welke meren de laatste
resten van geweldige zoetwatervlak-
ten zijn. In de gebergten liften vele
schatten, die nog op ontdekking
wachten. Bij Chotan wordt het waar
devolle nephriet gevonden, bij Kopa
ls zelfs een groote goudmijn ln exploi
tatie. Wegens den kouden winter kan
daar echter slcehts vijf maanden ln
het jaar worden gewerkt. De jaarlljk-
-che productie bedraagt 15000 kilo
gram; zij kan gemakkelijk verhoogd
worden, maar de buitengewoon moei
lijke verkeersomstandigheden en de
geweldige afstand van de Chlneesche
hoofdstad Nanking maakten een rijks-
aewaklng der provincie Sinkian, zoo
als Oost-Turkestan ln China heet, bui
tengewoon moeilijk.
De laatst* Radio-berichten opgevangen
door een amateur.
MOSKOU. Het officieele Sowjet telegraafagent*
schap deelt mede, dat een radio amateur in de omge
ving van Memel heeft gemeld, op 30 Januari onge
veer tegen 1 uur des middags de volgende radiogram
men van den verongelukten Russischen stratospheer»
ballon te hebben opgevangen:
mhier de stratospheerballonballon in
zone van neerslag verijstOnze positie is ho
peloos vallen wijtwee mijner kameraden
zijn er zeer slecht aan toe
Het telegraafagentschap merkt op, dat deze raede-
deelingen nog nauwkeurig onderzocht moeten wor
den.
De commissie van onderzoek is naar de plaats van
de ramp vertrokken. Wat de oorzaak betreft, neemt
men aan, dat de ballon door sterke luchtstroomen uit
de omgeving van Moskou is weggedreven en op groote
hoogte in zeer ongunstige atmospherische omstandig
heden kwam te verkeeren.
De Sowjetunie is in den laatsten tijd in de lucht
niet erg fortuinlijk. Tegenover het groote succes van
de eerste stratostaat, do SSSR, dio haar onderzoekin
gen van de hoogere luchtlagen tot op 19000 meter
hoogte kon voortzetten, stond het vergaan van een
vliegtuig, waarbij eenige van de hoogste luchtvaart
autoriteiten om het leven kwamen, het verongelukken
van de K 7, het ..grootste landvliegtuig ter wereld",
dat gelukkig niet tot ziin volle capaciteit van 123 pas
sagiers bemand was. maar bij het vergaan waarvan
'och veertien menschen om het leven kwamen en nu
is ook de tweede stratosfeertocht met 'n ongeluk ge
ëindigd. Na aanvankelijk succes, de ballon heeft
volgens de draadlooze berichten van hare bemanning
een hoogte van 21.000 meter bereikt. schijnt zij bij
''aling onder ongunstige atmosferische omstandighe
den gekomen te zijn. die het omlaagstorten van den
allon hebben veroorzaakt. De drie inzittenden zijn
omgekomen. Van hun wetenschappelijk werk. dat op
het oogenblik van het ongeluk welhaast voltooid ge
weest zal zijn, kan evenmin veel behouden zijn. daar
alle Instrumenten vernield zijn.
Zoo heeft thans ook het onderzoek van de hoogero
'uchtlagen de eerste slachtoffers der wetenschap go-
ma&kt. Piccard en Cosyns, Prokopjef. Birnbaum en
Godoenof, de Amerikaan Settic rijn hei. die op het
oogenblik meer dan eenig ander hun lot zullen ge
denken. omdat zij zeiven op den weg van hetzelfde
avontuur waren voorgegaan.
Wegens het 450-jarig bestaan van da
markt.
De marktplaats Purmerend en haar landelijke om-
ge ving mken zich op om dit jaar op 6, 7, 8 en 9 Sep
tember een jubileumfeest te vieren ter gelegenheid
van het 450-jarig bestaan van de Purmere» 'e- week
en jaarmarkten, welke in 11S4 door de ïumüge
lieer van de Stad Graaf Jan van Egmond z n inge
steld. Onder voorzitterschap van den heer G. NL
van Baar, wethouder van het marktwezen, is een
comité in het leven geroepen, dat deze feesten zal
organiseeren. Er worden groote tentoonstellingen ge
houden van vee, tuinbouw, pluimvee enz. en een
historische tentoonstelling' en historische optocht
waarschijnlijk een historisch spel. groote kermesse
d'été, terwijl verschillende andere zaken voor viering
van dit feest mede in voorbereiding zijn.
