Begrooting Zuiderzee-fonds 1934
De knoeierijen bi de
Varkens-Centra e.
lijken Koopen - CLOECX
Ernstige treinramp in Rusland.
Glazuurverf 1643
De nieuw ontgonnen
gronden.
kost thans 75 ct. p. kilo
Fa. Gebr. ROTGANS
ZOMERTIJD.
Woensdag 7 Maart 1934.
Postrekening
No. 23330
SCHA6ER
77ste Jaargang. No. 9444
ED11RANT.
Int. Telef.
No. 20
Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag. Donder
dag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 8 uur, worden Ad ver*
tentién nog tooveel mogelijk in het eerstultknmend nummer geplaatst-
Uitga VO der N.V. v.h. P. Trapman Co.} Schagen.
8 PAGINA'S.
Prijs per'3 maanden f180. Losse nummers 6 cent. ADVFRTFN-
TlëN van 1 tot 5 regels f0.85, iedere regel meer 15 cent (bewljsno.
Inbegrepen). Groofe letters worden naar plaatsruimte berekend.
Dr. Lovink ontraadt verdere
inpoldering.
„De nieuwgebouwde boerderijen moeten zoo
spoedig mogelijk in handen der pachters
komen". Loonende arbeid voor de
visschers. Een ]aar uitstel
gevraagd van het ontslag
der bedrijfsleiders in
den Wieringermeer-
polder.
Gister is in de Tweede Kamer in behandeling ge
komen dc b^grooting van het Zuiderzee-fonds 103).
Nog steeds is do Zulderzeesteunwet een der hoofd
punten van dit onderwerp.
De heer Van der Bilt (r.k.) juicht het toe. dat de
vestiging van nieuwe bedrijven zooveel mogelijk
wordt in de hand gewerkt Spr. maakt voorts eonige
opmerkingen over de Zuiderzeesteunwet. Men moet
aI iemand op jaren beginnen te worden, wil men als
belanghebbende worden aangemerkt Spr. bepleit dc
belangen der eendenhouders, der vischventers en der
garnalenvisschers. Spr. critiscert tenslotte do wijze
van uitkeering van den steun en bepleit het instellen
van een betere beroeps-instantie.
De regeering meent dat het oogenblik is genaderd
om de voorbereiding van do N. O. inpoldering tor
band te nemen. F.r zal dus nog een wetsontwerp moe
ten komen, concludeerde de heer Lovink (c.h.). Er is
echter, zoo merkte hij op. een zoo groote verandering
in den azrarischen toestand ingetreden, dat warme
voorstander» van de drooglegging inpoldering van den
N( O. polder thans niet verantwoord achten.
De vestiging in de Wierlngermoer, zoo
meent de heer Lovink, moet den boeren zoo
gemakkelijk mogelijk gemaakt worden. Hoe
eerder de nieuwgebouwde boerderijen in han
den der pachters zijn, hoe beter. De regeering
zal daarmede moeite genoeg hebben en daar
om acht de heer Lovink het niet verantwoord
thans met inpoldering voort te gaan. Voor do
werkverschaffing en werkverruiming zijn in
ons land betere opjecten te vinden.
De export van landbouwproducten, naar Frank
rijk, Engeland, en Duitschland is tot een minimum
gereduceerd, zoo zeide dj heer Lovink verder, en
niemand kon zeggen wanneer de economische toe
stand zal verbeteren. Ook de Amerikaansche land-
bouwkainer is overtuigd, dat Europa als afnemer van
Amerikaansche landbouwproducten weinig meer te
beteekonen heeft. Ieder land zorgt voor zichzelf. Om
de 14.000 ha van de Wienngermcer behoorlijk te be
zetten, heeft men moeite en kosten genoeg. Het is
thans niet de tijd, om nog 50000 ha van den N'.O.-pol
der erbij te nemen. Men bestede de gelden voor wer
ken, die onmiddellijk rente afwerpen. Spr. juicht in
dit verband de plannen inzake de Geldersche vallei
toe. De drooglegging van den N.0 polder stelle men
echter tot betere tijden uit.
De heer Lingbeek (H.G.S.), bespreekt den toestand
van de Urker bevolking, die zeer kritiek is. Er bo
staat geen waarborg., dat dogenen worden geholpen,
die deze hulp het meest noodig hebben. Enkele groc
pen hebben voordeel gehad van de afsluiting, maar
zeer velen zouden juichen, wanneer de dijk door
brak.
Over de uitvoering der Zaiderzeesteun-
wet.
Over de uitvoering der Zuiderzeesteunwet heeft de
heer Duymaer van Twist (a.r.) een tasch vol met
klachten: zij komen van alle deelen van het Zuider
zeegebied. In vele gevallen neemt de uitvoering het
karakter van armenzorg aan.
Tenslotte bepleit spr. de instelling van ec-n be
roepsinstantie voor de belanghebbenden ingevolge
Zuiderzeesteunwet.
Een stem vóór de N.O. Inpoldering.
De heer Ebels (V.D.) is nog steeds van oordeel,
dat de werkzaamheden voor de N.O. inpoldering
voortgang moeten hebben. Bij eenige opleving v. d.
internationalen cconomischen toestand zal er on
middellijk weer vraag naar cultuurgrond komen. De
inpoldering zal in elk geval geruimen tijd duren.
De vraag, aan wie de inpoldering van het N.O. deel
moet worden opgedragen, dient evenzeer te worden
overwogen. Naast de M.U.Z. komen daarvoor z.i.
verschillende aannemers in aanmerking.
De bestuursvorm voor den Wieringcrmeerpolder
dient een gedecentraliseerd karakter te dragen. De
tijd voor definitieve uitgifte van de gronden is nog
niet aangebroken. Van een normalen cultuurgrond
is nog te zeer humus-arm.
Het risico bi) de inpoldering.
De heer Louwes (Lib.) brengt iu herinnering, dat
dc tegenstanders van do indijking destijds do zaken
nuchterder hebben bezien dan de voorstanders.
Vermeerdering van cultuurgrond kan op minder
riskante wijze worden verkregen door aanslibbing
van Wadden en e.v. van de Zeeuwsche wateren.
Ten opzichte van den Wieringermeerpolder is hc
risico voor degenen, die den grond in cultuur moeten
brengen, nog te groot. De natuur is in 1932 cn '33 zeer
te hulp gekomen, maar in andere jaren was de
oogst van den landbouw in het algemeen heel wat
minder overvloedig.
Voorlichting, bijv. van de zijde der Heidemaat
schappij. beveelt spr. aan.
De heer Van Voor9t tot Voorst (r.k.) zet uiteen, dat
de nieuw ontgonnen gronden slechts weinig pacht
waarde kunnen hebben. Gestreefd moet worden naar
meer zelfvoorziening van landbouwproducten. Voor
1934 rekent de receerlng nog op een grooten aan
voer uit het buitenland.
Het ontslag aan de bedrijfsleiders in den
Wierlngermeerpolder dient een laar te wor
den uitgesteld; aan voorlichting hebben de
landbouwers aldaar nog veel behoefte.
De heer Van den Heuvel (ar.) vond even-
eens dat het ontslag aan 12 bedri|fsle!ders
dient te worden ingetrokken.
Nog andero stemmen over de drooglegging
van den N. O. Polder.
Tevens bepleitte de heer Van den Heuvel doorzet
ting van de verdere drooglegging. Het is zaak nieuwe
gronden te scheppen voor landbouwdoeleinden.
Do gronden In den Wieringermeerpolder zijn nog
niet cultuurrijp; in den afggeloopen zomer heeft men
er slechts 0,7 pink per ha kunnen weiden. Spr. moent,
dat niet voor 1937 tot uitgifte der gronden dient te
worden overgegaan en dat het ontslag aan 12 bedrijfs
leiders dient te worden ingetrokken.
Ten aanzien van den bestuursvorm sluit spr. zich
aan bij do nota-Van der Wacrden.
Dr. Blerema over de inpoldering.
De heer Bierema (lib.) meent, dat mot dc kosten
raming van de drooglegging een soort struisvogelpoli
tiek is gevoerd. De kosten van de afsluiting zijn opge-
loopen tot f 160 a f 170 millioen; het maximum schijnt
daarmco te zijn bereikt. De Wieringermeer heeft 100
millioen gekost. De raming voor den N.O.-polder be
draagt pl.m. f 120 a f 124 millioen; het laat zich ech
ter aanzien, dat deze kosten zullen meevallen.
Met do inpoldering zou kunnen worden voortgegaan,
indien men kou komen tot afschrijving van het te
lijden verlies.
De Regeering wil nu deze werken laten uitvoeren in
werkverschaffing, maar het gaat niet aan, golden voor
werkverschaffing te leenen, zooals dc Regccring des
tijds zelf heeft verklaard. Indien zij dit nu wel doet
voor de. inpoldering door deze niet uit den gewonen
dienst te financieren, dan komt zij met haar eigen be
ginselen in botsing.
Spoed dient te worden betracht met do verlaging
van het Zuiderzeepeil.
Spr. sluit zich aan bij de klachten over do uitvoe
ring van de Zuiderzeesteunwet. die niet aan redelijke
verwachtingen beantwoordt.
Dc hoer Van der Zaal (a.r.) vraagt waarin de liqui-
datio der Zuiderzeesteunwet bestaat. Het komt hem
voor, dat afrekening ineens met do slachtoffers voor
den Staat voordeeliger is dan «Ie thans gevolgde
methode. Een beroepsinstantie dient to worden inge
steld, vooral om psychologischo redenen.
De bestuursvorm voor den Wierlngermeer
polder.
Do heer Van der Waerden (s.d.) behandelt de
quaestie van den bestuursvorm voor den Wieringer
meerpolder. Spr. hoopt, dat do indiening van een wets
ontwerp dienaangaande zeer spoedig mag worden te-
gemoetgezien; dc hoofdleiding van het nieuwe gebied
dient met spoed te worden bepaald, ook met hot oog
op do verdere inpoldering.
Spreker is dan ook van oordcel, dat do N. O.-inpoldo-
ring dient te worden doorgezet.
Spr. verheugt zich er over, dat de eenheidsgedachte
inzake beheer een exploitatie van de drooggelegde
gronden meer sympathie ontmoet.
De heer Vervoorn (Plattel) wijst er nog op. dat op
den duur de grond het eigendom moet worden van
do boeren, die dezen grond zullen verbouwen. Voor
een proef met Staatsexploitatie lijkt hem do Wierin
germeerpolder minder geschikt. Bij den houw van de
boerderijen zou spr. in overweging willen geven, ook
voor een behoorlijk aantal kleinbedrijven te zorgen.
Te 6.25 wordt de vergadering verdaagd tot heden
middag één uur.
Belangrijke arrestatie.
Hoofdvertegenwoordiger der Nederlandsche
Varkenscentrale te Brussel gevangen
genomen.
Nadat een inspecteur der Rotterdamsche centrale
recherche een vergeefsehe poging had gedaan, ont
een hooggeplaatst functionaris der Neder!. Varkens-
centrale, den voortvluchtigen hoofdvertegenwoordi
ger te Brussel, den heer A. Peuschens, op do Ooster-
begraafplaats te Amsterdam na afloop eoner begra
fenis In hechtenis te nemen (de gezochte was n.l.
niet hij de begrafensi aanwezig), is het daarna ge
lukt hem elders te arresteeren.
Het „Alg. Hsbl." herinnert In dit verband weder
om aan hetgeen de heer Van Swelm op de vergade
ring in het Concertgebouw te Amsterdam, Woensdag
J.l. heeft verteld, en waarvan wij in ons nummei
van Zaterdag melding maakten in het artikel— ont
leend aan bovengenoemd blad onder het opschrift
„Laster of Feiten?"
De thans gearresteerde hoofdvertegenwoordiger
der Ned. Varkenscentrale to Brussel, woonachtig to
Vilvoorde, werkte volgens den heer Van Swelm
terzake van de baconknoeierijen samen met den
reeds enkele dagen geleden gearresteerden S. v. d.
Endo te F.sschen. Dc een „zorgde" er voor, dat de
smokkelaars aan de Brabantsche baconfabriek groo
te hoeveelheden slappe bacon (die dus niet naar
Engeland mocht worden uitgevoerd) in ontvangst
konden nemen. Deze baron mocht evenmin in het
binnenland worden verkocht, omdat er geen heffing
(accijns) op is betaald. En tenslotte mocht het vleesch
óók niet zonder meer naar België worden geëxpor
teerd, omdat er maar één exporteur is: de monopo-
liehoudende Ned. Varkenscentrale. De thans gear
resteerde had voor zijn rekening genomen dit be
zwaar weg te nemen.
Gelijk men in het artikel van Zaterdag heeft kun
nen lezen, zorgde laatstgenoemde (v. d. Ende te Es-
schen) voor oen Belgisch invoer-certlficaat, hetwelk
niet gebruikt werd om er langs normalen weg vleesch
in België mede in to voeren, doch waarschijnlijk „ge
bruikt" werd als „sleutel" om do zaak in Nederland
wat meer „echt" te doen schijnen.
Het „Hsbl." wijst er nog eens op, dat dc Varkens
centrale, n.l. automatische controle (zij het
dan ook een controle-achteraf) op dergelijke prac-
tijen had. Immers, van elko partij uitgevoerde bacon
moeten eenige papieren aan de grens worden afge-
teekend en naar de Varkenscentrale te 's Graven-
hagc worden opgezonden. Het (accijnsvrije) uitvoer-
vleesch. dat clandestien in het binnenland werd
verkocht, passeerde echter niet de grens en
de papieren kwamen dus ook niet in Den Haag
terug! Het gedeelte (naar men zegt 150 a 200.000
Kg.) dat naar België werd gesmokkeld, passeerde
wèl de grens, maar niet de douane, zoodat ook
daarvan de papieren op do Varkenscentrale hieven
ontbreken!
Andere controle op het al dan niet werkelijk langs
rogelmatigen weg uitvoeren van bacon (waarop geen
accijns was batnald) blijkt de Varkenscentrale tot
voor een week nimmer noodig te hebben geoordeeld.
Eerst nadat er zeer groote hoeveelheden vleesch
frauduleus naar België en in het binnenland waren
„weggewerkt", is er wat méér controle gekomen, d.
w.z. er wordt nu een man meegezonden naar de
grens. Deze maatregel werd niet genomen, omdat
er zooveel uitvoervleesch .onbeantwoord" bleef, d.
1 w.z. dat er van die talrijke partijen geen afgetee-
kende en afgestempelde partijen van de grens bij de.
Varkenscentrale inkwamen. Integendeel, deze con
trole werd pas ingesteld, nadat er verscheidene ge
vallen van fraude ontdekt, d.w.z. geconstateerd
en openbaar gemaakt waren.
Zal er nu eindelijk licht over deze duis
tere bacon-zaak vallen.
Het schijnt echter, dat thans binnen niet al te lan
gen tijd de eindresultaten van het onderzoek in dezo
duistere bacon-zaak. die nog lang niet is opgehel
derd, doch klaarblijkelijk minitieus en zonder
iemand te ontzien wordt nagespeurd kunnen worden
tegemoet gezien.
Aan het Hsbl. wordt nog gemeld, dat het naar Bel
gië gesmokkelde vleesch naar een pakhuis to Vil
voorde werd gebracht, toobehoorende aan of gehuurd
door den thans gearresteerden hoofdvertegenwoordi
ger der Varkenscentrale die het dan voorzag van
valsche Belgische keuringsstcmpels.
De bekende
HOOGZIJDE.
SCHAGEN.
MIJNGANGEN INGESTORT.
Ernstig mijnongeluk te Beuthen
in Silezië. 11 mijnwerkers in
gesloten.
Beuthen. In dc Karsten-Centrum-mijn is gis
teravond even over 6 uur een ernstige instorting
ontstaan, waarbij twee toegangswegen naar een af-
deeling instortten. 11 Arbeiders werden van de buiten
wereld afgesloten. Er zijn onmiddellijk maatrege
len genomen tot berging van de ingeslotencn. Door
klopseinen staat men in contact met dc ingeslote-
nen. Verdere bijzonderheden ontbreken nog.
De directie van de Karsten-Ccntrum-mijn deelt over
dit ongeluk liet volgende mede: Tengevolge van een
om 6 uur ontstane schok, die in het geheele Opper-
Silezische hekken gevoeld is, werden in de Karsten-
Centrum-mijn twee toegangswegen naar een mijn
gang in lang 14 door hoogen druk vernield, waar
door een mijnbaas-plaatsvervnnger en 10 mijnwer
kers werden opgesloten. Do reddingswerkzaamheden
werden onmiddellijk ter hand genomen. Op het
oogenblik heeft men contact met eenige ingesloten
mijnwerkers gekregen. De mijnautoriteiten bevinden
zich op de plaats des onheils en leiden het reddings
werk.
Ook in Polen een gedeelte van een mijn
ingang ingestort. Eén doodc en drie
gewonden.
Het D.W.B. meldt uit Kattowitz:
Op de Lithandra-mijn bij FriedrichshOtto stortte
door tot nog toe onbekende oorzaak gistermorgen
oen gedeelte van een mijngang in, waardoor vier
mijnwerkers werden bedolven. Een hunner werd op
slag gedood, terwijj de drie anderen levend gebor
gen konden worden cn naar het ziekenhuis werden
overgebracht, waar zij in hopeloozen toestand wer
den opgenomen.
Gaat op 15 Mei a.s. in,
In het „Staatsblad" is afgekondigd het Kon.
besluit waarbij is bepaald, dat de zomertijd
dit jaar zal aanvangen op 15 Mei en zal ein
digen op 7 October d.a.v.
Nabij Meskou twee volle treinen op eikaar
geloopen. 19 dooden, 44 gewonden.
Onderzoek van het spoorbe
drijf gelast.
Reuter seint uit Moskou:
Eerst thans wordt bekend gemaakt, dat Zondag
in de buurt van Moskou twee volle voorstadstrelnen
op elkander zijn ingeloopen. Bij deze ernstige trein
ramp zijn 19 personen gedood en 4-4 zwaar gewond.
Als oorzaak van het ongeluk is „misdadige nalatig
heid bij de uitvoering van de vorkeersvoorschriftcn**
geconstateerd.
In verband met het steeds toenemend aantal on
gelukken op de verschillende spoortrajecten in de
Sowjet-Unic gedurende de laatste maanden, welke
ongelukken, zooals verklaard wordt in een officieel
communiqué, voor het grootste deel een gevolg zijn
van misdadige nalatigheid cn grove overtreding der
bepalingen van hot spoorwegbedrijf, heeft het open
baar ministerie uitgebreide onderzoeken bevolen.
De veroordeeling der schuldigen zal geschieden bij
zoogenaamde monsterprocessen.
Door een baai aangevallen.
Knaap zwaar gewond.
De bewoners van de kust van Australië worden zoo
nu en dan op wreede wijze herinnerd aan de, hier
op vele plaatsen nog voorkomende, gevreesde men-
schenetende haai. Uit tast Hills, ongeveer twintig
mijl van Sydney aan de monding van de George-
rivior, is bericht otnvangen.dat daar een jongen door
een der leden van deze gevreesde haaienf&miiie waa
aangevallen.
Een aantal kinderen speelde op de kade met een
bal, welke zij in de rivier wierpen. Een jongen. NVal-
ter MacCuicüeon, haalde de bal voor de kinderen
terug. Het water, dat langs de kade struumt, is met
het oog op de veiligheid afgebakend. De jongen be
gaf zich bij het achterna zwemmen van den bal bui-
icn de beveiligde zone, waar hem plotseling een ko
lossale tien voet lange haai naderde. MacCutcheoa
de haai ziende, schreeuwde orn hulp, doch voordat
hij nog een slag had kunnen zwemmen, greep de
haai hem bij de borstkas, schouder en bovenarm.
De jongen werd als liet ware uit het water getild
en hei opspattende water werd door een straal bloed
gekleurd. Voordat dc haai evenwel gelegenheid had
zijn aanval te hernieuwen sprong zekere Frank Spru-
cc te water, die van de staart van de haai nog een
klap kreeg. Klaarblijkelijk is dc haai echter toch
van de sprong in het water geschrokken want hij
maakte dat hij weg kwam.
De jeugdige Mc. Cutcheon werd aan den kant ge
bracht waar hem een snelverband werd gelegd,
waarna hij naar een dor ziekenhuizen werd ver
voerd. Do door do haai toegebrachte wond moest
met niet minder dan zestig steken genaaid worden.
De jongen, die een verbazingwekkende vastberaden
heid ten toon spreidde, eischtc dc belofte, dat men
zijn zieke moeder, niets van het ongeval zou mede-
deelen.
Nieuwe modellen bankbiljetten.
Van f 25.en f 10.
Dc directie van de Nederlandsche Bank maakt be
kend, dat zij een nieuw model bankbiljet van f25.— en
een nieuw model bankbiljet van f 10.— in omloop zal
brengen.
De voorzijde van het biljet van f 25.— is gedrukt in
een dieproodc kleur op een ondergrond van lijnen
en rozetten in grijsblauw en geelbruin.
Op de voorzijde van het biljet van f 10.is de tekst,
do gravure en dc rand gedrukt in een van donker
blauw tot lichtblauw overgaande tint op een onder
grond, die gevormd wordt door evenwijdige verticale
lijnen van afwisselend groene, paarse en roode kleur,
welke het biljet gedeeltelijk overdekken.
Brutale roofoverval te Barcelona.
Geldlooper uit de lift gehaald en van zijn
tasch met 38.000 pesetas beroofd.
V.D. verneemt uit Madrid: Gistermiddag hebben
twee psitoleros te Barcelona een roofoverval gepleegd
van zoo groote brutaliteit, dat zelfs do Catalaansche
hoofdstad geen tweedo voorbeeld daarvan kan aanwij
zen. De beide bandieten begaven zich op klaarlichten
dag naar een druk zakenpand, dat op slechts 200 M.
afs'.and van het hoofdbureau van politie ligt. Zij haal
den een geldlooper uit do lift, beroofden hem van zijn
geldtasch mol 38000 pesetas inhoud, duwden do aan
wezige zes bezoekers in de lift, lieten die omhoog
gaan en vluchten met do pistolen gereed tot vuren. Zij
wisten, zonder herkend to zijn, te ontkomen.
ZWARE REGENVAL IN LONDEN.
Voor het eerst sedert September heeft het gister
boven Londen zwaar geregend.