Dranksmokkelaars naar Engeland.
Werklcozen als goudwasschers.
DE SCHOONMAAK
ROEPT....!
Waarnaar men
luistert
Chili zet honderdduizend man aan
het werk.
ZONDAG 25 MAART.
(Behoudens wijzigingen).
HILVERSUM (1875 M.)
V.A.R.A.: 0.00 Tuinbouwhalfuurtje; 0.30 Orgelspel
door .Tob. Jong: 10.00 (iramofoonniyziek; 10.15 Voor
dracht door Marden Beversluis; 10.30 VARA-Orkest
o.l.v. Hugo de Groot; 11.00 Zang: 11.30 Orkest: A.Y.
R.O.: 12.00 Lunchconcert; 1.30 Aansluiting niet het
Concertgebouw te Amsterdam, l'itzending van de
Matthaeus Passion; 4.30 Graniofoonmuziek: 4.45 Vaz
Dias; V.A.R.A.: 5.00 Voor de kinderen... 5.30 Granio
foonmuziek; 5.40 Voetbal van den dag; V.P.R.O.: «5.00
Boekenhalfuurtje; 6.45 Wijdingsdionst; A.V.RO.: 8.00
Vaz Dias: 8.15 Concert door bet Omroeporkest: 0.15
Radio Journenl of graniofoonmuziek: 0 30 Populair
concert; 10.00 Graniofoonmuziek; 10.15 Kovacs La-
jos en zijn orkest; 11.00 Graniofoonmuziek.
HUIZEN (301 M.)
K.R.O.: 8.30 Morgenwijding: N.C.R.Y.: 0.30 Gewijde
gramofoonmuziek; 0.50 Kerkdienst: K.R.O.: 12 15
Orkest o.l.v. Marinus van 't Woud; 1.00 Lezing; 1.20
Orkest; 2.00 Godsdienstonderricbt voor ouderen: 2.30
Het lijden en sterven onzes Hoeren, naar bet passie
snel van Oherammcrgau. door knor en solisten: 4.<0
Graniofoonmuziek: X.C.R.V.: 5.00 Gewijde muziek:
5.50 Kerkd'enst: K.R.O.: 7.45 Voetbaluitslagen: 7.50
Lezing: 8.15 Orkest; 0.05 „Johannos Passie". Orato
rium. uit te voeren door bet Palestrinakoor; 10.35
Vaz Dias; 10.10 Epiloog.
LUTEMBURG (1304 M.)
5.00 Gevarieerd concert; 10/10 Dansmuziek.
BRUSSEL (484 M l
10.20 Omroeporkest11.20 Gramnfnonmuziek: 1215
Omroepeorl est; 1.30 Orkest; 5.20 Orkest; 8.20 Sym
phonieorkest.
KALUNDBORG (1?61 M.)
2.45 Dansmuziek; 7.15 Volksmuziek; 8.25 Granio
foonmuziek; 9.20 Omroeporkest; 10.20 Dansmuziek.
BERLIJN (357 M
11.20 Ocbtendconcert; 3.20 Concert 7.20 Opera; 9.05
Concert; 9.50 Omroeporkest.
HAMBURG '332 M.)
8.20 Omroeporkest; 10.50 Bnelicantate: 11.20 Sym-
phonieconcert; 4.0 Orkest; 8.05 Militair concert.
LANGENBERG f456 Ml
0.05 Concert: 10.50 Bacbcantate; 4.20 Concert; 11.20
Graniofoonmuziek.
DAVENTRY (1500 M.)
12.50 Pianorec'tal: 2.20 Graniofoonmuziek: 4.20 Vi
oolconcert; 5.20 Orgelrecital; 6.05 Concert.
PARUS ETTFEL (1446 M.)
12.50 Orkest; 1.35 Idem; 8.20 Graniofoonmuziek.
PARTJS RADIO (1706 M.)
12.20 Orgelconcert: 1.05 Graniofoonmuziek; 1.20 Or
kest; 4.20 Idem; .50 Populair concert.
MTT.AAN (369 M.)
5.20 Gramofoonmuziek; 8.20 Opera-uitzending.
ROME (421 MA
4.20 Opera-uitzending; 6.50 Gramofoonmuziek; 8.05
Operette-uitzending.
WEENFN (507 M.)
4.15 Populair concert; 7.35 Kwartet; 9.20 Concert.
WARSCHAU (1411 MA
11.53 Concert; 4.35 Omroeporkest; 6.00 Vioolrecital;
7.10 Orkest.
BEROMUNSTER (540 M.)
12.00 Populair concert; 9.00 Mozartconcert; 9.25 Con
cert.
MAANDAG 26 MAART.
(Behoudens wijzigingen).
HILVERSUM (1875 MA
A.V.R.O.: 8.00 Gramofoonmuziek; 10.00 Morgenwij
ding; 10.15 Gramofoonmuziek; 10.30 Voordracht door
Mr. Ph. C. La Chapellc; 11.00 Orgelconcert door P.
van Egniond Jr.; 12.00 Lunchconcert;; 2.15 Viool-
recital; 2.45 Gramofoonmuziek; 3.30 Pianorecital:
4.15 Graniofoonmuziek; 4.30 Causerie door Max Tak
5.30 Kovacs I.ajos en zijn orkest; 7.00 Gramofoon
muziek; 7.30 Kamermuziek; S.0Ü Vaz Dias; 8.05 Om
roeporkest; 9.10 Gramofoonmuziek; 9.25 Concert;
10.00 Radio-tooneel; 10.45 Gramofoonmuziek; 11.00
Vaz Dias; 11.10 Dansmuziek.
HUIZEN (301 M.)
8.00 Schriftlezing: 8.15 Gramofoonrnuz.; 10/50 Mor
gendienst; 11.00 Cbr. lectuur: 11.30 Gramofoonm.;
12.00 Pol .-her.; 12.15 Gramofoonm.; 12.30 Orgelcon
cert; 2.00 L'itz. v. scholen; 2/45 Gramofoonm.; 2.45
Wenken voor de keuken; 3.15 Cursus knippen en
stofversieren; 3.45 Verz. zender; 4.fK) Bijbellezing;
5.00 Cellorecital; 6.00 Onderwijsfonds voor de liinnen
vaart; 6.3(1 Vragenuurtje; 6.58 Zenderoverschakeiing
7.00 Pol.ber.; pl.m. 7.15 Gramofoonm.; 7.50 Vragen-
mirt je: 8 00 Kvang. bijeenkomst; 9.50 Vaz Dias; ü.40
Klein orkest; 11.00 Gramofoonmuziek.
LUXEMBURG (1304 MA
7.00 Gramofoonmuziek; 7.30 Omroeporkest; 8.50
Gala-avond; 10.00 Gramofoonmuziek; 10.30 Dansmu
ziek.
BRUSSEL (323 M.)
1/40 Omroeporkest; 5.20 Idem; 6.50 Idem; 10/40
Dansmuziek.
BRUSSEL (484 MA
12.15 Omroeporkest; 1.30 Gramofoonmuziek; 6 50
Idem; 10.30 Dansmuziek.
KALUNDBORG (1281 M.)
7.20 Concert; ö/43 Dansmuziek.
BERLIJN (357 M.)
4.50 Pianorecital; 8.20 Omroeporkest; 'J2G Kamer
muziek.
HAMBURG (332 M.)
1.35 Gramofoonmuziek; 7.30 Symphonieorkest; 3.»5
Pianorecital; 10.15 Concert.
LANGENBERG (456 M.)
12.20 Omroeporkest; 1.05 Volksmuziek; 8.00 Om
roeporkest; 10.50 Kamermuziek.
DAVENTRY (1500 MA
1.05 Orkest; 2.20 Gramofoonmuziek; 9.55 Orkest;
11.15 Orkest.
PARIJS EIFFEL (1446 M.)
12.50 Concert; 7.50 OperaconcerL
PARIJS RADIO (1798 M.)
12/20 Orkest; 8.20 Kamermuziek.
MILAAN (369 M.)
4.50 Concert: 6.10 Gramofoonmuziek; 7.50 Idem;
8.00 Idem; 8.20 Orkestconcert; 9.20 Gramofoonmu
ziek.
ROME (421 M.)
4.50 Kamermuziek; 6.05 Gramofoonmuziek; 8.05
Concert; 9.15 Kamermuziek; 10.10 Gramofoonmuziek.
WEENEN (507 M.)
6/45 Concert; 8.05 Symphonie; 8.50 Pop. concert.
WARSCHAU (1411 M.)
7.22 Omroeporkest; 8.35 Omroeporkest; 10.05 Gra
mofoonmuziek.
BEROMUNSTER (540 M.)
3.20 Arg. muziek; 4.05 Vioolsonates; 7.10 Volkslie
deren; 8.40 Omroeporkest
EEN DER SYNDICATEN ZOU 50 0
JAAR VERDIENEN.
ONGELOOFLIJKE ONTHULLINGEN.
De Engelscbe journalist Harold A. Albcrt doet op
zienbarende, schier apocriefe mededeelingcn over
den groei van het booileggerdoin in Gr.-Brittannië.
Onbelaste whiskey zou in stroo
men van Schotland naar Engeland
vloeien, en de oorzaak daarvan
zou zijn: de werkloosheid, niet al
leen die aan deze zijde van den
oceaan, maar ook de klad aan den
overkant. Sinds de opheffing der
prohibitie zijn de Amerikaansche
dranksmokkelaars zonder baan, en
liet ligt voor de hand, dat zij, met
de energie, die men van hen ver
wachten kan, nieuwe wegen zoe
ken. Een der eerste leidde vol
gens Mr. Albcrt naar Groot-
Brittannië, waar het smokkelen
blijkbaar een zoo ongevaarlijk en
sympathiek bedrijf is, dat de wets
overtreders den man van de pers
op de hoogte stellen, hoewel zij
weten, dat hij alles publiek zal ma
ken.
Albert schrijft: „Ik maak er geen
geheim van, dat ik deze feiten uit
de eerste hand heb. Ik kom juist
terug van een reis aan boord van
een der bootleg-schepen. Een hoofd
man der geheime organisatie heeft
me over ieder detail van zijn voor-
d eg li gen handel ingelicht. Hij was
zich wel bewust van het feit, dat
ik de geheele waarheid zou publi-
ceercn. Maar hij kan bet zich per-
mitteeren om de wet te lachen."
De talrijke Britschc zeelieden, die
zonder emplooi rondloopen, waren
de tweede en beslissende factor bij
het ontstaan der Angelsaksische
dranksmokkelarij op groot schaal.
Vijfenzestigduizend man, die vroe
ger tot de zeevarenden behoorden,
zijn thans officieel gedoemd tot
nietsdoen. Heimelijk heeft een
groot deel hunner het echter zeer
druk.
Een der onwettige syndicaten
maakt een gemiddelde winst van
50.000 per jaar.
Onlangs spoorde Mr. Albert een
bekend Amerikaansch bootlegger
op, die zich in Groot-Brittannië be
vond en wien men bij het betreden
van Engelschcn bodem niet do ge
ringste moeilijkheid in den weg
bad gelegd. De voortvarende jour
nalist interviewde den onderwereld
vertegenwoordiger en vernam, dat
de whiskey niet naar Noorwegen
werd uitgevoerd, maar via België
ïr ar Engeland.
De verkoopers van de whiskey
in Schotland weten niet of vein
zen niet te weten waar hun pro
duct heengaat, of althans wat er
mee gebeurt. Ilun afnemers zijn
agenten in België en in ons land.
De man achter de schermen
zorgt voor valsche declaraties en
voert alle benoodigde trucs uit.
Zonder dat er stukken gefeekend
behoeven te worden en met papie
ren geld uit uitsluitend betaalmid
del brengt men de transacties tot
stand.
Aan de kust staan medeplichti
gen te wachten. De lading wordt in
Schotsche visschersplaatsjes afgele
verd of aan de kust van Yorkshire.
Snelle molorlorries brengen de
whiskey naar de vier bewaarplaat
sen een bij Londen, een bij Shef-
field, een derde buiten Preston en
een vierde nabij Winchester. (Alles
nog steeds volgens de inlichtingen
van den heer Albert).
IIet geraffineerde van de zaak is
dit, dat de smokkelaars hun waar
tegen den gewonen
p r ij s van de band doen: alleen
betalen zij geen belasting. De klan
ten betalen 8 shilling per flesch.
(Kleinhandelsprijs 121,-» shilling).
De onbelaste whiskey komt op 2
shilling 8 pence. Opslagkosten ma
ken den prijs iets hooger, laat ons
zeggen; 3 shilling. Tot goed begrip
van de zaak moet men weten, dat
export-wbiskev niet belast wordt!
Op whiskey voor binnenlandsche
consumptie worden evenwel accijns
geheven. Door de z.g. uitgevoerde
drank clandestien weer binnen de
grenzen te brengen, strijken de
ontduikers, als ze duizend kisten
of twaalfhonderd flesscben verkno
pen, 3000 zuivere winst op!
De man achter de schermen loopt
geen gevaar, daar er geen stukkon
worden gesigneerd. Worden beman
ning en officieren der vaartuigen
gearresteerd, dan is ook voor hen
de straf betrekkelijk gering.
Slechts zelden wordt een smok-
kelschip gesnapt. Een is er eens
geknipt doordat het onhandige
lichtsignalen gaf.
De smokkelaars maken gebruik
van telegraafcode en valsche tele
grammen. Een schip, dat men
voor volkomen betrouwbaar houdt,
seint bijvoorbeeld, dat het Ilelsing-
fors nadert. Op dat moment wordt
bij Harwich aangelegd
Reeds een ton te voorschijn gebracht, maar er wordt
veel gespeeld, gedronken en gestoken.
De Chilcenschc roeering heeft een oorspronkelijke
methode toegepast om de werkloosheid te Itcstrijden.
Zij herinnerde zich n.1., dat «le rivieen des lands
goud bevatten en maakte de exploitatie daarvan
tot een staatsmonopolie.
Chili heeft jarenlang van salpe
ter en koper geleefd, waarbij bet
zich wel bevond. De algemecne
crisis deed ook bier de bron van
inkomsten opdrogen. Er ontstond
een groep van honderdduizenden,
die geen arbeid konden vinden,
hetgeen voor een rijk als Chili
niet alleen armoede, maar zelfs
ruïne beteekende. De werkloozen
genieten geen steun. Toen kwam
een van de lagere ambtenaren op
de reddende gedachte, dat de Chi-
lcensche rivieren goud bevatten.
Hij deelde dit den minister mee.
Deze nam onverwijld maatrege
len. Vele duizenden, die rondlie
pen zonder iets te kunnen uitvoe
ren, werden in een soort kampe
ment ondergebracht. Dc staat le
verde do benoodigde werktuigen,
liet woningen neerzetten en ver
strekte medische hulp. Iedere ar
beider wordt thans gecontroleerd
door regeeringsinspecteurs. Iedere
goudwasscher is verplicht het
goud aan do staat te verkoopen.
Er wordt nauwkeurig boekgehou
den van hetgeen elk individu te
koop aanbiedt, zoodat het vrij ge
makkelijk is na te gaan, of hij
zijn goud elders van de hand doet.
De eerste successen der goud
wasschers waren zeer groot, zoo
dat spoedig in het heele land een
ieder naar de rivieren wilde trek
ken. Maar dat werd natuurlijk
niet toegestaan, daar het in de be
doeling lag de werkloozen te steu
nen en niet: een chaos teweeg te
brengen. Voornamelijk Noord- en
Zuid-Chili werden door de roes
aangegrepen. In het middendeel
van het land werd een nog uit de
Incatijd l>ekende vindplaats ge
ëxploiteerd: Marga-Marga bij Quil-
pue, dat vroeger Rio de Oro of
Goudrivier heette.
Geologen beschouwen dit gebied
als een raadselachtige streek,
daar het goud niet alleen in klo
ven en l>eken aanwezig is, maar
ook op de heuvels, waar het als
gevolg van een onverklaarbare
bodemverschuiving terecht moet
zijn gekomen. Het feit, dat het ge
le metaal daar voorkwam, was
den Inca's al bekend: zij lieten
zich door de Araucanen een schat
ting betalen. Men kan nu nog
schachten uit vroeger tijd bij Mar-
ga Marga aanschouwen. Zij berei
ken niet zelden een diepte van
drie honderd meter. Gedurende
meer dan honderd jaar heeft de
ontginning geen voortgang gevon
den. De crisis noopte tot hervat
ting van het werk. Duizend man
bereiken er momenteel gocdo re-
sultatea
Van de goudrijkdom dezer contrij
krijgt men een indruk, als men
weet, dat in den winter iedereen
er zijn eigen rantsoen kon was-
schen. Sommige bewoners leidden
het regenwater van de straat naar
hun tuin en lieten het daar door
een oud tapijt lekken. Het goud
bleef dan bovenop liggen.
Tegenwoordig wordt het meeste
goud in Andacollo en omgeving
gewonnen. Andacollo ligt ten Zuid
oosten van Serena en was reeds in
de zestiende eeuw een beroemd
pelgrimsoord. De naam is oor
spronkelijk Indiaansch: Andacollo
beteekent goudheuvel. Eerder was
het een bedevaartsplaats. Do An-
dacolieezen leefden niet van het
goud, maar van hetgeen de dui
zenden pelgrims er jaarlijks be
steedden.
Hiervan kon een iegelijk een
jaar eten, wonen en zich kleeden,
zonder dat hij een hand behoefde
uit te steken. Tien maanden gele
den telde het dorp nog maar ne
genhonderd inwoners; nu zijn er
twintigduizend goudwasschers bij
gekomen. In de afgeloopen maand
werd er vijftig pond goud gewon
nen, terwijl de opbrengst van het
heele land driehonderd pond be
droeg.
Vreemd is het. dat de Zuid-Ame-
rikaansche arbeider, die meestal
alleen werkt, wanneer hij niet to
eten heeft, plotseling door de goud
koorts en daarmee, door de zwoeg-
lust is bevangen. Met primitieve
middelen: spade en zeef, is hij den
ganschen dag in de weer.
Maar sparen kunnen deze men-
schen niet. Wat zij uitgekeerd krij
gen wordt verdobbeld, verdonken
of in liet gunstigste geval aan
allerlei min of meer nuttige inkoo-
pen besteed.
Een chauffeur vond een klomp
van 287 gram, waarvoor hij 8000
posos ontving. In luttele dagen
was hij het geheele bedrag kwijt.
VOOR DINSDAG 27 Maart.
Hilversum en Huizen uitzending van de begra
fenis van H. M. de Koningin-Moeder.
LUXEMBURG (1304 M.)
7.00 Concert; 7.45 Muziek recital; 8.30 Gcv. gramo
foonmuziek; 8.50 Idem; 9.00 Dansmuziek; 9.35 Con-
10.05 Vioolrecital; 10.30 Dansmuziek;
BRUSSEL (322 M.)
12.18 Omroeporkest; 1.30 Lehar-muziek; 520 Om
roeporkest; 920 Concert;
BRUSSEL (484 M.)
1.30 Omroeporkest; 6.50 Idem; 820 Concert; 9.30
Gramofoonmuziek.
KALUNDBORG (1261 M.)
7-50 Zang; 8/45 Richard Tauber zingt; 925 Concert;
1020 Dansmuziek.
BERLIJN (357 M.)
3.20 Orkest; 5.15 Zangrecital; 9.20 Gramofoonrnuz.
HAMBURG (332 M.)
12.20 Gramofoonmuziek; 1.35 Operette muziek; 420
Concert; 10.00 Muz. intermezzo.
LANGENBERG (456 M.1
12.05 Symphonieorkest; 3.20 Omroeporkest; 7/40
Noorsche muziek; 10.20 Kamerorkest.
DAVENTRY (1500 M.)
12.50 Grand orkest; 2.20 Orkest; 7.40 Theater orkest
11.00 Rov Fox en zijn band.
PARIJS EIFFEL (1446 M.)
12.50 Concert
PARIJS RADIO (1796 M.)
12.20 Pascal orkest; 120 Concert;
MILAAN (369 M.)
4.30 Gramofoonmuziek; 8.05 Opera.
ROME (421 M.)
4.30 Pop. concert; 5.15 Gramofoonmuziek; 820
Operauitzending.
WEENEN (507 M.)
6.20 Symphonie; 9.35 Orkest
WARSCHAU (1411 M.)
4.15 Omroeporkest; 722 Gramofoonmuziek.
o BEROMUNSTER (540 M.)
3.20 Concert; 520C,ramofoonmuziek; 8.30 Concert.
HUMOR.
Vrouw: ...Tan. kijk eens. baby kan loopen!"
Man: „Fijn. Dan kan hij in 't vervolg 's nachts
alleen de kamer op en neer marcheeren!"
„Mot geduld en volhouden kan men a'le dingen tot
een goed eind brengen," zei een reiziger in een
spoorwegcoupé.
„Onzin, meneer," zei een medereiziger. „Zal geduld
en volhouden u b.v. in staat stellen water in een
zeef te dragen?"
„Zeer zeker!"
„Ik zou wel eens willen weten hoe?"
„Eenvoudig door te wachten tot het water be
vriest!"
Een matroos redde het leven van zijn kapitein,
die op het punt stond te verdrinken.
„Morgen," zei de kapitein," zal ik ie in tegenwoor
digheid van de geheele equipage bedanken voor wat
je voor mij gedaan hebt om mij het leven te redden."
„Als u dit doet," zei de matroos, „dan slaan ze
me dood!"
„Ben jij niet dezelfde jongen, die hier verleden week
naar een betrekking solliciteerde?"
„Ja, meneer."
„En heb ik je toen niet gezegd, dat ik een oude
ren jongen noodig had?"
Diefstal van eieren en kuikens.
(leen kiooendlet kan zoo groote schade berokkenen als raiteo-
b«£k Ed.nlaat lang sWing
Tlel allerlei middelen, cchie: zonder resultaat Ten slotte nam
nU .Rodent" en sedert d.en tijd heelt hij geen rat meer gezien.
Indien ratten en muizen Uw eigendommen .v^nWen. koop dan
nofl heden een doos van 50 ct ot een dubbele doos 90 ct en
u ruil voot g.ird bevrijd rijn van deit n,.,n van .chadt en
ergernis Rudenl Is VI bil alle drogrslen veskssigbaas. bnp
Firma B. Metndersma - Den Haag.
Daar heerscht iets prettigs in ons hui9,
Wat we niet gaarne missen,
Om heel den muffen, duf'cn geest
Eens heerlijk op te frisschen.
We voelen, zoo van jaar tot jaar:
I)a's iets, waaraan k gewoon raak,
En zeggen daarom welgemoed:
„Wees welkom, lieve schoonmaak!"
Gij zijt bescheiden, stil en goed,
Vol doorzicht en zachtaardig,
En daarbij voor het huisgezin
Zoo rustig en hulpvaardig.
Hoe voelt men zich een ander mcnsch,
Bij plassen en bij pompen,
Hoe Hollandsch klink het door je gang
Dat klossen met de klompen!
Gij biedt me vermirelli-soep,
Of gort of bruine boonen,
Dat brengt weer levenslust en kracht,
En blosjes op de koonen.
Ge noodt me tot een keldertocht,
Om gul mijn dorst te lesschen
Met iets, wat lang vergeten was,
De staartjes uit de flesschenl
Graai vrij in mijn bureautje rond,
Verwissel alle zaken,
Omhang het daarna, naar gebruik,
Maar ruimschoots met een laken.
Ontvang de witters met een lach,
Zwaai frank cn vrij de boenders.
Licht me zeer geestig van m'n bed,
En wek me met de hoenders!
Ik voel me inderdaad weer jong,
Naar geest en lichaam keurig,
Alleen m'n vrouwtje doet wat vreemd,
Die lijkt me wat humeurig!
Maar dat bederft mijn jaarfeest niet,
Da's iets, waaraan 'k gewoon raak,
En daarom roep 'k U hart'lijk toe:
„WEEST WELKOM, LIEVE SCHOONMAAK!!"
Maart 1934.
(Nadruk verboden.)
KROES.
