Haast II! Nog 7 dagen!
Rede van Minister Marchant
N. SNA AS
Zaterdag 7 April 1934.
SCHAGER COURANT.
Tweede blad. No. 9461
40 jaar Vrijzinnig Democratie
HET STROOPERSDRAMA TE NIEUWKOOP
Geen kippeneieren meer in
broedmachines.
Noodlanding onder Voorburg.
RUSSEN DOEN EXAMEN.
WITBOEK OVER DE
muiterij op de „Zeven Provinciën".
f 60.-
634 a
Mr. Marchant herdenkt de Koningin-Moeder.
- Handhaving der monarchie bepleit. -
Een uiteenzetting over het verschil
tnsschen N.S.B. en S.D.A.P.
Ij» de groote zaal van Ti vol i te Utrecht heeft Don
derdagavond de openbare vergadering plaats gehad
van den Vrijzinnig Democratische» Bond, die in
verhand met den dood van H.M. de Koningin-Moe
der was uitgesteld.
Deze bijeenkomst, welke werd gehouden naar aan
leiding van hei veertigjarig bestaan van de afdeeling
Utrecht der Vrijzinnig Democraten stond onder
voorzitterschap van Minister Marchant, die hij den
aanvang een kort herdenkingswoord uitsprak, ge
wijd aan de nagedachtenis van H.M. de. Koningin-
Moeder, waarhij hij wees op het wel uitzonderlijk
Nederlanderschap van het Duitsche prinsesje, dat
geroepen werd in Nederland Koningin te zijn en
belichtte de groote waarde van het constitutioneel
Koningschap voor Nederland.
Er is een tijd geweest, aldus Mr. Marchant, dat
ook in niet-revolutionnaire kringen de vraag open
bleef of voor Nederland de handhaving van do con-
stilutioneele monarchie wel van overwegende betre
ken is was. Wanneer in de parlementaire democratie
alles vanzelf loopt, wanneer de staatkundige vragen
ïinar onbetwiste methoden worden uitgevochten in
den parlementairen partijstrijd, wanneer algemeen
als juist wordt erkend, dut de constitutioneels vorst
eenvoudig naar de uitkomst van dien strijd zich
pleegt te richten, dan is de invloed van het staats-
lioofil naar buiten nauwelijks waarneembaar en dan
vindt de gedachte ingang, dat het verschil met den
staatsvorm «Ier republiek ten slotte zoc groot niet is.
en dat do laatste vorm voordeelcn heeft door de
vrijheid van keuze.
Wij leven in een chaos van politieke, sociale en
economische experimenten, men schreeuwt om proef
nemingen, proefnemingen schijnen bevrediging en
verzadiging te geven, onafliankelijk van ric uitkomst;
ofschoon wij veel meer ongunstige uitkomsten zien
dan bevredigende: als het maar radicale verandering
is, i.« het goed.
Onder deze omstandigheden is het voor Nederland
Van niet te overschatten waarde, dat er vastheid is
in de positie van het staatshoofd vooreerst, en ten
tweede dat ons volk, aan het hoofd van den Staat
ziet een vrouw van ongemecnc geestkracht, één met
haar volk; dio zich één tank begeert te vervullen:
met geheel bnar sterke persoonlijkheid te waken
voor het welzijn van haar volk.
Crltlek op de N.S.B.
Nadat de heer Joekes, de leider der V.D. Kamer
fractie. en minister Oud het woord hadden gevoerd,
liet Mr. Marchant, die de laatste spreker was. naar
aanleiding van het 40-jftrig bestaan, zijn oog gaan
over de politieke ontwikkeling in deren tenidjn. en
na een korte herinnering aan het gebeurde op poli
tiek gebied in 1894. liepcrfete spr. zich tot een aan
wijzing van de positie der vrijz.-dem. partij op dit
oogenblik in het licht van de geschiedenis dier 40
jaren.
Geheel de wereld, zelde spr., verkeert thans In een
toestand van revolutie. In een tijd als dezen heeft
men, voor het bepalen van zijn oordeel, meer dan
anders zijn aandacht te geven aan hetgeen buiten
onze grenzen voorvalt. Niet omdat voor Nederland
is te evrwachtcn en te bewonderen datgene wat in
andere landen voorvalt; integendeel eerste eisch
voor het bepalen van onze positie is deze, dat wij de
beteckenis van onze eigen historie en de beteekenis
van ons eigen volkskarakter geen oogenblik uit het
oog verliezen. Dit is de waarde van het eigen natio-
nalo leven. Wij, vrijzinnig-democraten, hebben dit al
tijd gedaan.
Maar naar het buitenland moeten wij thans kij
ken, meer dan vroeger, on» twee redenen. Vooreerst
is, in hot internationaal verkeer, onze oeconomische
toestand nu radicaler van de gebeurtenissen in het
buitenland afhankelijk. Maar in de tweede plaats,
omdat in dezen tijd van woeling en verschuiving
alom de vastheid van beleid te wenschen laat, en
men in de stuurloosheid en verwarring zich over
geeft aan proefnemingen van allerlei aard, politiek
en oeconomisch. Daaruit valt ontzaglijk veel voor
ons te lecren.
Wij hebben den laatsten tijd allerwegen hooren
roepen om heroriënteering. Het komt mij nog altijd
voor, dat voor ons, vrijz.-dem., die heroriënteering
het minst noodig is; en zeker is er geen haast hij.
Hier vooral moeten wij bedenken, dat wij een partij
vormen onder het Nederlandsch volk. Wij ken
nen geen internationale organisatie en ook geen In
ternationaal geldend dogma. Ook onder de partijen
in Nederland natnen wij steeds een geheel zelfstan
dige plaats in, zoowel als vrijzinnigen als in ons
karakter van democraten. Het scherpe anti-clericnlc
accent was ons vreemd, en onze democratie was vrij
van elke Marxistische dogmatiek.
Spr. herinnerde er aan, dnt de vrijzinnig-democra
ten telkens zijn opgekomen tegen de averechtsche
constructie van ons staatsrecht, als zou de regoe
ring de lasthebster zijn van de volksvertegenwoor
diging, die de voorschriften van de lastgeefstcr had
uit te voeren. En ook, de gekozen vertegenwoordigen»
de lasthebbers van hun kiezers. Is het, zeide spr
in den laatsten tijd niet deze fundamenteele dwaling
geweest, die de sociaal democraten heeft gebracht in
een onhoudbare positie? Is het niet, overal op no
wereld, het doortrekken van het internationaal aan
vaarde dogma van den Marxlstischen klassenstrijd
geweest met al zijn onhoudbare consequenties, die
tot een debacle heeft geleid?
De sociaal-democraten zijn thans bezig uit de op
gedane ervaringen de noodige lessen te trekken. Dit
is een heuglijk verschijnsel, ook al zouden zij hoofd
zakelijk door opportunisme worden geleid. Het ge
vaar toch is, dat in de sociaal-democratie de demo
cratie wordt getroffen. VVie de parlementaire demo
cratie wil redden, moet "iet, door te hoog te zij
waarts te mikken, aan het fascisme de beste kans
geven.
Ook de mannen van het fascisme, of van het na
tionaal-socialisme, of hoe men het wil noemen, lij
den aan de kwaal van het internationalisme. Waar
om, zoo vragen zij op hun beurt, moet het natio-
naal-socialisme ophouden bij Maastricht? Spr.'s ant
woord luidt: omdat Maastricht ligt in Nederland.
Voor ons heeft de nationaal-socialistische bewe
ging in Nederland alle bekoring van het nieuwe.
Maar daarmede is de bekoring dan ook afgeloopcn
De nu jubileeronde kiesvereeniging heeft in de 40 ja
ren van haar bestaan den strijd gevoerd tegen aller
lei tegenstand Hier in Utrecht voornamelijk tegen het
conservatisme. Maar het waren altijd tegenstanders
die. zonder dat het toen opviel, nooit in hun hoofd
zouden hebben gekregen om het Nederlandsche volk
op te knappen met de dictatuur.
De hoeren van de nationaal socialistische beweging
weten zich miskend. De regeering had hun beweging
MINISTER MARCHANT.
niet op de verboden lijst moeten zetten. En uit Utrecht
kwam de klacht, dat de regeering juridische spitsvon
digheden had moeten bedenken om haar optreden te
motiveeren. Spr. heeft een afkeer van juridische spits
vondigheden en voelt dus vor dit bezwaar. Maar de
juristerij wordt gepleegd, wanneer er aanleiding voor
is gegeven. Tot vervelens toe zeggen zij ons voortdu
rend: wij bewandelen den legaten weg. Als dit waar
is, behoeft men het toch niet telkens te herhalen! Zij
kleedden hun betoog zóó in. dat het voor tweeërlei
uitleg vatbaar was. Dat gaf de moeilijkheid en dal
lokte uit tot juristerij. Maar sedert is*het gaandeweg
duidelijker geworden, juist tengevolge van het be
klag over miskenning. Toen kwam het betoog: gij
regeering zijt veel sterker dan wij. Wij behoorden
beiden gelijke kansen te hebben. Deze redeneering
toont ons. dat die legale weg toch een eigenaardige
legaliteit biedt. Wie van de regeering eischt, dat zij
aan een tegenbeweging gelijke kansen zal geven,
heeft van de regeering al een heel zonderling begrip.
Nalionaal-socialistisch .legaal is wat wij hier in Ne
derland plegen te noemen: illegaal Hoe kan men dan
van de regeering eischen dat zij aan haar ambtena
ren zegt: aan dit spel kunt gij gerust meedoen!
Ziehier tevens het gioote verschil met de sociaal-
democratie. tegenover wie men, uit rechtsgevoel, de
zelfde houding heeft gevraagd. De S.D.A.P. heeft een
lange reeks van jaren den parlementairen weg be
wandeld. Zij heeft altijd gestreefd naar een meer
derheid in de volksvertegenwoordiging. Zij kan mo
gelijk, als er gelegenheid komt voor daadwerkelijke
revolutie, daarvan gebruik willen maken om te trach
ten langs onwettigen weg de macht te veroveren,
maar normaal tracht zij langs democratisch-parle-
mentairen weg huar doel te bereiken. Zij acht dit
mogelijk, ook door samenwerking met zgn. burger
lijke democraten. Deze methode is met I'aschen nog
eens extra onderstreept.
De nationaal-socialisten daarentegen kunnen wat
zij beoogen gesteld dat zij weten wat dat is
niet bereiken langs den legaten weg. Zij stellen de
parlementaire methode zelfs niet als een mogelijk
heid. Hun eenige mogelijkheid is^ de werkelijke re
volutie. Daarom stellen zij zich als een macht tegen
over de macht dor regeering. Zij leggen het door hun
middelen rechtstreeks aan op het metterdaad ver
overen van de macht. Daarvoor moeien zij zij voor
keur de ambtenaren hebben. De regeering. zeggen
zij, behoorde zich niet tegen hen te verzetten. Zij be
hoorde hun aanspraak op de macht te erkennen.
Deze hoeren spreken een voor ons Nederlanders on
verstaanbare taal. Als wij ons van «iit alles reken
schap geven, zeide spr. tenslotte, zijn wij ons be
wust, dat na do 40 jaren er voor ons beginsel niet
minder, doch meer plaats is dan ooit.
Alle sprekers ondervonden luiden bijval; na de
rede van minister Marchant was er een «laverend
applaus. Aan beide miuisters werd een ovatie ge
bracht
A Sporlmagazijn C. ROGGEVEEN
TENNIS RACKETS
Hoogzijde A
Oud-veldwachter in hooger beroep. Ver
dubbeling van de straf geëischt.
Gister werd in hooger beroep voor hK gerechtshof
te Amsterdam de zaak behandeld tegen den 02-jarlgon
oud-rijksveldwachter T., wonende te Warmond, ver
dacht van het aan zijn schuld te wijten hebben, dat
de 22-jarige J. v. d. W., zwaar lichamelijk letsel
kreeg.
Op 14 Augustus J.I., speeldo zich op de Nieuwkoop-
sche plassen in den polder Nieuwkoop-Noord een dra
ma af. waarbij een jongeman zwaar werd gewond, zoo
dat hij het licht zijner beide oogen moet missen.
De Utrechtsche Rechtbank daar verklaarde de
getroffene,-dal verdachte, staande, op hem geschotetj)
nad heeft den gepensionneorden veldwachter con
form den elsch veroordeeld tot acht maanden ge
vangenisstraf. De Rechtbank overwoog, dat verdachte
zich van een ontoelaatbaar mid»' 1 had bediend, dat
ingrijpender was dan het kwar at hij wilde be
strijden.
Thans, bij de behandeling voor het Hof, deed de
president mr. J. M. Jolles in duidelijke bewoordin
gen zijn scherpe afkeuring tegenover verdachte uit
komen. Afgezien de vraag of de getroffene palingstroo-
per was hetgeen deze intusscheo ontkende laak
te de president verdacht.es systeem, om een geweer
op te stellen, dat afgaat wanneer onbevoegden de
fuiken willen lichten. Te ongunstiger mankte ver
dachte het zich, toen hij verklaarde overtuigd te zijn.
dat juist deze getroffene steeds zijn fuiken lichtte,
waaruit de president meende te mogen afleiden, dat
hij de helsche machinerie juist had opgesteld om
dezen man, die in de omgeving ook zijn fuiken had,
schadeloos te maken.
De getroffene bleef er bij, dat verdachte zelf heeft
geschoten, dat het geweer niet op een stellage lag.
Toen hij den gewezen veldwachter op hem zag aan
leggen nceft hij nog geschreeuwd niet te schieten.
Verdachte stelde er tegenover, dat het geweer op
de stellage had gelegen. Het lag er pas enkele dn
gen, en dan nog steeds, wanneer hij zelf in de omge
ving was. Het was niet zijn bedoeling geweest, iemand
te raken.
„Als het niet uw bedoeling was aldus de presi
dent dan had u het geweer omhoog kunnen rich
ten of met los kruit kunnen schieten en niet met
BOERDERIJ EN LANDBOUW.
Na 3 Mei a.s.
De „Stantscrt." van gisteravond bevat een beschik
king van den minister van Economische zaken, waar
bij wordt bepaald, dat na 3 Mei 1934 geen» kippen
eieren meer in broedmachines aanwezig mogen zijn.
Gelijk bekend, heeft reeds vroeger de minister
van economische zaken een beschikking genomen,
waarbij de eindtermijn ten aanzien van eendeneieren
werd bepaald op 19 April 1934.
Het „Aardappel-kwartje". Weldra uit
betaling.
De Aardappelcentrale besloot indertijd, om een
vierde deel der aan de telers te betalen nieuwe prij
zen in te honden. Deze maatregel had ten doel, fond
sen bijeen te brengen, waaruit geput zou kunnen
worden, wanneer het bedrag van «ie heffing op het
vervoer van aardappelen voor do hinncnlandsche
markt ontoereikend zou blijken te zijn. om hieruit
de denaturatietoeslagcn te betalen.
De inhouding op de minimumprijzen, m.a.w. hst
slechts uitbetalen van driekwart van de bedragen,
die de telers toekwamen voor «Ie door hen aan de
blnnenlandsche markt afgeleverde producten, was
dus te beschouwen als een veiligheidsmaatregel.
Er zijn thans ruim zeven maanden verloopen, van
dea ardappclcampagne en het einde komt reeds in
zicht.
De nnrdappolcenfrale deelt nu mede, dat de re
serve, dio gevormd is «loor de inhouding op de mini
mumprijzen, niet behoeft te worden aangesproken,
zoodat de ingehouden bedragen uitbetaald zullen
worden aan hen, van wie ze werden ingehouden.
Tevens besloot de Aan'appcicentrale om to begin
ncn 10 April a.s. géén inhouding op do minimum
prijzen meer te zullen toepassen.
hagel. Het is meer dan verschrikkelijk was is gedaan
en acht maanden is werkelijk niet veel."
De procureur-generaal mr. A. baron van Harinxma
thoe Slooten achtte de feiten bewezen, doch kon zich
niet vereenigen met de qualificatie van de Utrecht
sche Rechtbank. Niet mishandeling, zwaar lichamelijk
letsel tengevolge hebbende, maar zware mishandeling
met voorbedachten rade achtte de procureur door de
feiten hier te moeten qualificeercn.
De procureur achtte de opgelegde straf te gering
Spr. eischte vernietiging van het vonnis der Utrecht
sche Rechtbank en veroordeeling wegens zware mis
handeling met voorbedachten rade tot een jaar en zes
maanden gevangenisstraf.
De verdediger, mr. Wier da, uit Utrecht, zette in
zijn pleidooi uiteen, dat de opzet en de schuld van
verdachte zijns inziens niet bewezen is. Ten aanzien
Van de strafmaat, wilde pi. onder verwijzing naar ver-
dachtos, gpeden staat van dienst on leeftijd, niet aan
nemen, dat het Hof dezen etsen zou overnemen.
Na ro- en dupliek werd het arrest bepaald op 20
April.
Legervliegtuig van De Kooij op een wel
land neergestreken.
Gisterochtend heeft een militair vliegtuig, bemand
door twee luitenants ter zee, een noodlanding ge
maakt op een stuk land, aan den Westvlietweg te
Voorburg. Het vliegtuig, dat uit de richting 'g Graven
hage over den Vliet kwam, streok rakeling langs een
hout loods en kwam in een drogen greppel op het
land, daarachter gelegen, terecht. Op eigen kracht van
den motor kwam het toestel uit den greppel op het
land tot staun. De vliegers bleven ongedeerd. Ook het
vliegtuig bleek geen noemenswaardige averij te heb
ben opgeloopen.
Het toestel de Z 15, is een Fokker-machine met
Hispano-motor en werd bestuurd door den luitenant
ter zee tweede klasse M. G. Smalt, terwijl als waarne
mer de luitenant ter zee 2o klasse J. E. ten Clooster
de vlucht medemaakte. Om 9 uur was de tweedekker
van het vliegkamp de Kooij vertrokken met bestem
ming Waalhaven.
Na op Schiphol te zijn geweest, bevonden de vlie
gers, dat do motor warm liep. De oorzaak daarvan lag
in een hapering van de radiatcur-jalouzeiën, welke
waren dichtgevallen. Besloten werd een noodlanding
te maken op één der weilanden achter de gasfabriek
van Voorburg. De landing verliep zonder eenig inci
dent.
Personeel van de firma F.nkes uit Voorburg was
spoedig aanwezig om de radiateur-jalouzieën te repa-
reeren.
Burgemeester Keijzer van Stomp wijk en Veur be
vond zich medo op het terrein.
Te ruim kwart, over twaalf was de reparatie ge
schied en tegen half één vertrok na eenig proef
draaien de Z 15 naar Waalhaven.
Kameraad lufeter eens: „De aarde heeft
acht polen en Indië ligt in Amerika".
Een aantal verantwoordelijke Russische spoorweg
ambtenaren hebben toelatingsexamen gedaan voor de
spoorweg-academie te Leningrad aldus meldt Reuter
uit Moskou.
Een van de candidaten verklaarde in het examen
in de aardrijkskunde, dat ..Indië een land is, dat aan
Janan behoort en in Amerika is gelegen."
Op «Ie vraag, wat dan wel Japan was, antwoordde
de man: ..Japan is een groep eilanden, bekend als de
Phjlippljnen, gelegen in den Stillen Oceaan."
Een andere candidaat verklaarde dat. de aarde acht
polen heeft, waarvan de Noordpool het koudst en de
Zuidpool het heetst is. De aarde heeft verder 80 kli
maat-zones.
Een derde geëxamineerde kon niet besluiten, of
I.eipzig dan wel Boedapest do grootste stad van
Griekenland was.
Toen de examinator hen vérklaarde dat zij net kin
deren waren zeiden zij: „Kameraad, luister eens.
wij zijn groote mannen en doen groote dingen. Wij
hebben geen tijd om ons bezig te houden met zulke
onbelangrijke kwesties als wicn Indië behoort."
De examinnndi waren even onjuist in hun ant
woorden op de vragen over de aardrijkskunde van
Rusland, hoewel zij het grootste deel van hun leven
doorbrachten met door Rusland te reizen.
Barometerstand op Zaterdagmorgen 8 uur: 752 m.M.
Vooruitzichten: Kans op regen.
Temperatuur: 48 gr. F. is 9 gr. C.
ONZE BRIL PAST...
DE PRIJS OOK
Firma GEBR. ROTGANS
SCHAGEN
WIJ REPAREERENIÜ on breien AI.LE soor-
ten WOLLEN kieeding. Kousen en Sokken, (ook de
allerfijnste). Voor nicuwwerk zijn wij No. I. JAAP
SNOR, Zuidstraat, Den Helder. Voor SCHAGEN:
bij C. DE MOEL. Noord.
SPOEDIGE VERSCHIJNING.
In zijn memorie van antwoord aan de Eerste Ka
mer over de Indische begrooting, kondigt dr. Colijn de
aanstaande verschijning aan van een „Witboek", dat
een uitvoerig en volledig overzicht zal bevatten van
de muiterij op „üc Zeven Provinciën". Aan het ver
zoek tot het overleggen der processtukken uit die
zaak, kan de minister niet voldoen.
Hier is het schitterendst
aanbod, dat ooit een radio
handelaar U kon doen
ontvangt U als premie bij
aankoop van een Philips
toestel
tegen inruiling van uw ver
ouderd toestel, onverschillig
welk merk.
Bij aankoop van het toestel
824a met luidspreker 2312,
is de inruilpremie f 35, van
834a f 35, van 874a f 50 en
van 636a f 75.
Gebruikt de kans
van Uw leven
Dit aanbod is slechts
één maand van kracht.
Molenstraat - Schagen
