De groote verkeersweg Schap-Alkmaar Geestelijk L,evën WAARHEIDSVREES. MODERNE FOTO'S en VERGROOTINGEN Fotogr. Atelier ARPAD MOLDOVAN - Nieuwe Niedorp KIJKEn is KOOPEfl tij CLOECK Zaterdag 28 April 1934. Postrekening No. 23330 SCHAGER 77ste Jaargang. No. 9473 COURANT. Int. Telef. No. 20 Pit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder dag en Zaterdag. Bij Inzending tot 's morgens 8 uur, worden Adver- tentiön nog zooveel mogelijk in het eerstuitkotnend nummer geplaatst. Uitgave der N.V. v.h. P. Trapman Co.t Schagen. 22 PAGINA'S. Prijs per 3 maanden f130. Losse nummers 6 cent ADVERTEN- TlëN van 1 tot 5 regels f0.85, iedere regel meer 15 cent (bewljsno. inbegrepen!. Groote letters worden naar plaatsruimte berekend. door Astor. Een oude Gricksche wijze meende na lang zoeken de waarheid te hebben ge vonden. Uit dankbaarheid bracht hij daarom aan de Goden een groot offer be staande uit eenige ossen. Van dien tijd af vreozen de ossen do waarheid. HET Is niet zonder een bepaalde aanlei ding, dat ik over waarheidsvrees ga schrijven. En wanneer ik als motto hierboven zulke ondeugende woorden schrijf, doe ik dit niet om allen, die de waarheid vreezen, als ossen te quali- ficeeren, maar enkel en alleen omdat ik die woor den eens las, ik meen zelfs dat 't op een kalender blaadje was, en zij in mijn geheugen zijn blijven han gen en omdat ik terstond voelde dat er toch wel heel .veel recht was tot deze scherpe uitlating. De aanleiding tot het schrijven van dit artikel is een besluit van onzen tegenwoordigen minister van Defensie. Dit besluit houdt in het verbod van al de werken van R. de Ligt voor de militairen. Toen ik dit bericht las, heb ik mijzelf de vraag gesteld, waarom de minister dit besluit kon hebben genomen. Ik ken nagenoeg alle werken, groote en kleine, welke door de Ligt zijn geschreven. Zij ken merken zich dpor buitengewone degelijkheid en we tenschappelijkheid. Zij zijn vrij van alle propagan distische pathos en van alle oppervlakkigheid. Zij zijn gedocumenteerd en doen een beroep op rede en menschelijkheid. Zij prikkelen tot ernstig nadenken. Rr zijn m.i. maar heel weinig mcnschen in onzen tijd die zóó zijn ingeleefd in de internationale verhou dingen als De Ligt, weinigen ook die zóó op de hoogte zijn van alles wat in onze dagen omgaat in de we reld der intellectueelen. Met zijn scherpen geest beoordeelt hij de interna tionale politiek en doorgrondt hij haar beweegrede nen. Waarom mogen do militairen deze boeken niet le zen? Omdat zij een anti-miltniristische strekking hebben. En natuurlijk is voor een minister van De fensie het anti-miiitairisme uit den booze! Hij wil de militairen behoeden voor antl-militairistische be smetting. De boeken van De Ligt zouden den zoo ge- wenschten militairen geest wel eens kunnen aan tasten en ondermijnen en daaruit zouden vrceselijke gevolgen kunnen voortkomen, in de eerste plaats: gebrek aan paraatheid bij het leger. Ik laat daar, dat vele militairen nu juist geprik keld zullen worden oni de geschriften van De Ligt toch te lezen. F.r zijn immers geen vruchten, die zóó lekker smaken dan die verboden worden. En er is altijd wel een gelegenheid te vinden om ze in handen te krijgen. In zooverre vind ik het ministc- rieeie besluit noga! dom. Dan doen ze 't in Dultsch- land beter en radicaler. Dnnr verbranden zij de lec tuur, die voor het volk gevaarlijk wordt geacht. Maar buitendien zou ik do opmerking willen ma ken: ais men inderdaad overtuigd is van de nrv houdbaarheid der anti militairstische ideeën, waar om maakt men zich daarvoor dan zoo bang? Wan neer zij. die het militairisme verdedigen, werkelijk er van doordrongen zijn, dat zij de waarheid ann hunne zijde hebben, is het toch dwaas zich zoo be zorgd te mnken voor de aanraking mei de anti militniristische zienswijze. Rn daarom ben ik altijd geneigil om te denken aan een zeker gevoel van zwakheid, van gebrek ann werkelijk overtuigd- zijn van eigen ideeën, ais ik van dergelijke verbodsbe palingen hoor Voor mij blijft steeds van kracht hel Fransche gezegde: uit de botsingt der meeningen komt de waarheid te voorschijn Het heeft er echter allen schijn vnn of dit gezegde in onzen tijd hoe langer zoo meer ontkend wordt. Ei is in dit opzicht tegenwoordig een geweldige reactie waar te nemen. In landen als Italië en Duitschland b.v. is de persvrijheid opgeheven Daar kan het volk sierhts lezen wat door de regering wordt toegc staan. Zóó ver zijn we hier te lande nog niet. Slechts de militairen worden belemmerd in hun geestelijke ontwikkeling! Immers geestelijke ontwik keling is alléén mogelijk, wanneer men niet eenzij dig is in zijn lectuur, maar óók kennis neemt van de meening van andersdenkenden. Maar wie geeft ons de zekerheid, dat er niet gestreefd zal worden om ook hier langzaam en omzichtig den weg van Duitschland en Italië op te gaan? Wij staan hierbij voor een wonderlijk verschijnsel. Waarheid is een mooi woord, het heeft een bijna heiligen klank. Geen mensch ter wereld zal het wa gen van waarheid en waarheidsliefde iets verkeerds te zeggen. „Waarheid bóven alles", is een leuze, die gedurig wordt aangeheven. Maar o wee! als die waar heid een bedreiging wordt voor geliefde instellingen, voor werkelijk of vermeende belangen. Dan ineens versterven de waarheidsverheerlijkingen. Dan wordt dikwijls met de scherpste wapenen opgetreden tegen hrn die alleen door waarheidszin gedreven afwij kende meeningen verkondigen. Leerzaam is in dit opzicht de geschiedenis van den Griekschen waar heidszoeker Socrates. Zijn gansche optreden onder de Atheners was alleen gericht op het streven om tot zelfstandig denken en zoeken te brengen. Het gevolg daarvan was dat de oude godsdienstige opvat tingen, vooral bij de jeugd, werden ondermijnd. Dit werd gevaarlijk geacht en dus degene, die tot denken aanspoorde, moest verdwijnen. En Socra tes werd ter dood veroordeeld. Wanneer wij over dit, in de historie telkens op tredend, verschijnsel, een oordeel uitspreken, mogen wij de rechtvaardigheid niet uit het oog verliezen. Zonder eenigen twijfel zijn er altoos geweest en zijn er nóg, die, als zij zich te weer stellen tegen nieuw opkomende gedachten, dit doen in de vaste overtui ging, dart zij 't bij 't rechte einde hebben, dat hun meening de ware is. Ik geloof b.v. gaarne, dat een man als onze minister van Defensie of Iemand ais generaal Snijders geheel te goeder trouw denken, dat het militairisme onvermijdelijk is en strijd met de wapenen, hoe vreeselijk ook. tot een gebiedende zedelijk geoorloofde, noodzakelijkheid kan worden. Zij zijn van jongs af aan zóó vastgeroesd in hunne ideeën, dat 't welhaast een onmogelijkheid is, aan te nemen, dat zij ook maar eenige tegemoetkomend heid zouden kunnen toonen tegenover de verkondi gers van de anti-militairistischo beginselen. Even zeer geloof ik, dat er zijn die met grooten ernst het kapitalistische stelsel verdedigen in de diepe over tuiging, dat om velerlei redenen dit stelsel moet wor den behouden en die daarom scherp optreden tegen al wat revolutionnair en derhalve in hunne oogen gevaarlijk en noodlottig is. Bij meerderheid echter van hen, die vnn de nieuw opkomende strevingen niets willen weten, is het niet anders dan onredelijk conservatisme en veelal zui ver eigenbelang, waardoor hun houding wordt be paald. En zij nemen zelfs niet de moeite om deze nieuwe strevingen op hun waarheidsgehalte te on derzoeken. Ze vreezen de waarheid, omdat die waar heid misschien schadelijk zou kunnen worden voor de bevoorrechte positie, welke zij innemen. Hoe echter men moge staan tegenover afwijken de ideeën, het blijft altijd een uiting van zwakheid, van gebrek aan geloof in eigen meening, wanneer men zijn toevlucht neemt tot verbod der vrijheid om zelfstandig te denken en te onderzoeken. Een wereld, waarin de denkvrljheid niet meer ge duld wordt, waar de vrije meeningsuiting aan banden wordt gelegd, is gedoemd tot geestelijk versterf. Wrijving van gedachten, botsing van meeningen m.a.w. geestelijke strijd is voor de menschheid on misbaar. Het eindigen van dezen tijd moge voor zwakke slavenzielen aantrekkelijk zijn, voor werkelijk leven de, naar persoonlijkheid hunkerende menschen is deze strijd het middel om hooger te stijgen, om oude en verouderde denkbeelden te hoven te komen en tegelijk daarmede onwaardige menschverhoudingen te ver nietigen en nieuwe hoogere te scheppen. Hierom is mij zoo lief het oude bijbelwoord: De waarheid zal u vrijmaken. Wie de beteekenis van dit woord beseft, is voor goed genezen van eik streven om met dwang en ge weid de vrijo meeningsuiting en het vrije onder zoek te verbieden. Als ik er goed over nadenk, vind ik dit streven toch eigenlijk zoo dom en onnoozel. Hebben menschen als Hitier en Mussolini en al die anderen, die van hun geest doortrokken zijn, dau niets geleerd uit de geschiedenis? Hebben zij dan geen oog voor dit onloochenbare feit, dat op den duur een ieder, die wóér is, tegen alle verdrukking en vervolging is, steeds overwint. Geen brandstapels en terechtstellingen en mishandelingen zijn ooit in staat geweest om een beweging, welke gedragen werd door een nieuwe gedachte, voor goed den kop in te drukken. I«aat mij een concreet geval nemen. Een van de groote strijdpunten in het heden is het militairisme of nog algemeener gezegd: de aanvaar ding van do geweidsmethode. Talloos velen zijn tot het inzicht gekomen dat redelijke menschen hier mede hebben te breken. Tegenover hen staan zij die militairisme en geweld aanvaarden. Deze laatsten hebben in de huidige maatschappij de macht in han den. Hoe gebruiken zij die macht? Door te straffen! Wio door zijn diepste gevoelens geleid, in trouw ann zijn geweten, weigert om zich in den dienst van hel georganiseerd geweld te stellen, wordt van zijn vrij- GEBBUIHTE AUTOMOBIELEN verknopen wij onder GABAN IIE en op PROEF Garage C NIEÜWLAND. BCRGCN. Met den aanleg van den grooten verkeersweg tus- schcn Schagen en Alkmaar, welke verbindingsweg over Zijdewind Schagcn binenkomt. maakt men reeds flinke vorderingen. Hierboven een foto van het bon wen van een der bruggen achter Haringbuizen, die in dezen weg komen te liggen. Aldus zal zich steeds meer en meer het wegennet over.Noordliolland uitbreiden, welk belangrijk onder werp juist dezer dagen nog in de vergadering van Provinciale Staten in behandeling kwam. Donderdag is nog door Gedeputeerde Staten van Noordholland aanbesteed: le. Het aanbrengen van een gewalste fundeering en een deklaag van tecrstcenslag of een ander gelijk waardig materiaal in de aarden baan van het ge deelte van den Provincialen weg tusschen het NoorJ- hollandsch Kanaal bij Koedijk en de Dorpsstraat ie Noordscharwoude, met bijkomende werken in'de ge meenten Koedijk, Oudkarspcl en Noordscharwoude. Langste inschrijfster was de N.V. „Geruischlooschc Weg" te Heemstede voor 165.840.—, 2e. Het verbroeden en gedeeltelijk nieuw aanleg gen van de aarden baan voor den Provincialen weg Hoorn—En khuizen in de gemeenten Blokker, Schel linkhout, West woud, Venhuizen, Hoogkarspel en Bo- venkarspcl, met bijkomende werken. Laagsto in schrijfster was de N.V. Roosendaal's Aannemings-Mij. te Enkhuizen voor f 144.450. 0 van buitengewone kwaliteit. held beroofd en kan korter of langer tijd in gevan genschap doorbrengen. Zal men daardoor de in alle volken opkomende te- weging voor den vrede kunnen vernietigen? Geen sprake van, wanneer deze beweging inderdaad gedragen wordt door een hoogere waarheid, n.I. deze, dat het den mensch onwaardig is om medemenschen te dooden, om cultuurwaarden te vernietigen, om de sluimerende bestiale neigingen wakker te roepen. Geen regccring is denkbaar, die in staat zal zijn om door dwangmaatregelen een waarheid te verhin deren zich baan te breken. Ik pleit in dit artikel voor een bepaalde, met name voor mijn eigen, levensbeschouwing. Ik weet dat dc Schager Courant gelezen wordt door menschen van zeer uiteenloopendè meeningen. Onder de lezers zijn roomschen en protestanten, orthodoxen en vrijzinni gen en atheïsten, sociaal-democraten en communisten en anarchisten enz. Ik wil aannemen dat ieder van hen ten volle overtuigd is, dat hij 't bij 't rechte ein de heeft, dat hij de waarheid heeft. Maar dan zeg ik tot hen: waaraan ontleent gij het recht om de propageering van andere ideeën als misdadig te ver- oordeelen? Die anderen kunnen er even diep van doordrongen zijn als gij dat zij de waarheid be zitten.. Indien gij inderdaad de waarheid liefhebt en haar niet vreest, kimt gij niet bang zijn voor wisse ling van gedachten. Sterker nog dan moet het u een vreugde zijn dat er gezocht en gepeinsd wordt, want dan immers zal de waarheid gevonden worden. Maar zegt gij wellicht, dat is m ij n waarheid niet. Juist, juist daar zit de kneep. De meesten zijn geneigd om hun waarheid d e waarheid te noemen. Hun waarheid! Welk een dwaasheid. Alsof ik, alsof gij, alsof iemand ter wereld de volle waarheid zou ken nen! D e waarheid hebben wij geen van allen. Wij zijn alle dwalende menschen en samen hebben wij naar waarheid te zoeken. Daarom moet onze geest soepel blijven en moeten wij onze levens- en wereldbeschou wing steeds herzien en daarbij dankbaar gebruik ma ken van de voorlichting van anderen. Ongetwijfeld kost dit inspanning en er is voor noo- dig de overwining van onze klein-menschelijke ijdel- heid. Ik herinner me nog zoo levendig welk een moeite het mij heeft gekost om kennis te nemen van de darwinistische theoriën; met een zekeren afkeer ben ik er mee begonnen. Maar hoe dankbaar ben ik la ter geweest voor de verheldering van mijn geest, die er het gevolg van was. En hoe dikwijls gebeurt het mij nu nog, dat ik door het lezen van boeken of brochures genoodzaakt word mijne inzichten te wijzigen. Zeker, men verbeeldt zich soms dat men iets waar devols, iets onmisbaars verliest, wanneer men prijs moet geven, wat nien ais waarheid meende te be zitten en dat men daardoor geestelijk armer wordt. Het tegendeel is echter het geval. Ieder, die oprecht de waarheid liefheeft, voelt dat. het verlies van inzich ten, die door liet redelijk denken worden veroordeeld, slechts v.inst is te noemen. Winst, omdat wij daar door de waarheid in gezamenlijk zoeken benaderen. Wie dit met mij eens kan zijn, zal er tevens vnn overtuigd wezen, dat alle waarheidsvrees, die zi- li openbaart in vervolging van andersdenkenden, in ver bod van vrij onderzoek, in onderdrukking van pers vrijheid, feitelijk haar oorzaak vindt in liet verlan gen om te heerschen, om stoffelijke voorrechten te handhaven, in het zelfzuchtig begeeren oni te kun nen blijven genieten van dc voordeden welke wil heerschénde levensbeschouwing voor velen mede brengt. Daarom kan ik me heel goed voorstellen dat bv. dc bewapeningsfabrikanten het van harte toejuichen, dat de vredesbeweging wordt tegengewerkt. Maar ik voeg er onmiddellijk aan toe, dat ik tegelijkertijd .1c vraag stel: hoe moet het er in de harten van zulke menschen uitzien? En als ik dit neerschrijf komt mij een woord van wijlen Domela Nieuwcnhuis voor den geest: „de be langen regecren de wereld." Het is helaas, maar al te waar. Aan die belangen (bedoeld werden de stof felijke) wordt de waarheidsliefde opgeofferd. En dit zal zoo blijven, totdat dc menschen leeren inzien, dat bóven de stoffelijke, persoonlijke belan gen, de geestelijke gaan. Want dan zal men gaan be grijpen, hoe door en door waar het oude evangelie woord is, dat zegt: zoek eerst het Koninkrijk Gods en zijne gerechtigheid en al deze dingen zullen u wor den toegeworpen. Eerst komt de geestelijke verande ring, eerst komt het zoeken naar waarheid, dan volgt met onontloopbare noodzakelijkheid de herschepping der samenleving. Dit beseffend, willen wij de waarheidsvrees te boven komen en de waarheidsliefde er voor in de plaats stellen en daarom de vrije uiting der gedachte hoog houden. ASTOR.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1934 | | pagina 1