1 Mei-viering.
De dag van den nationalen arbeid
in Duitschland.
Hoe het in Spanje toegaat
Plagen in Zuid-Afrika.
HET 1 MEI-FEEST
IN ONS LAND.
KIJKEfl is K00PEI1 uj CLOECK
AANVANG ZOMERTIJD.
Wereldkampioenschappen te Rome.
Arme kleine.
Onder een trein geraakt.
Minister Kalff voor de Radio.
Woensdag 2 Mei 1934.
Postrekening
No. 23330
SCHAKER
77ste Jaargang. No. 9475
COURANT.
Int. Telef.
No. 20
Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder
dag en Zaterdag. Bij Inzending tot 's morgens 8 uur, worden Adver-
tentiön nog zooveel mogelijk in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
Uitgave der N.V. v.h. P. Trapman Co., Schagen.
8 PAGINA'S.
Prijs per 3 maanden 11.80. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN-
TlëN van 1 tot 5 regels f0.85, iedere regel meer 15 cent (bewijsno.
inbegrepen). Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Enorme drnkte te Berlijn. Een mlllioen
menschen op de been.
Heel Duitschland werd gister beheerscht door de
viering van den eersten Mei. Overal lag het werk stil.
Zelfs de post werd niet bezorgd.
Gistermorgen vroeg begon de optocht van de am
bachten te Berlijn, waarvoor de belangstelling bui
tengewoon groot was. De drukte in de straten van
Berlijn was ontzaggelijk groot. Overal waren de vlag
gen uitgestoken. Om 9 uur begon het oprukken van de
Berlijnsche schooljeugd, dat eveneens groote belang
stelling trok.
De menschenstroom bewoog zich vooral in de rich
ting van de Wilhelmstrasse en van den Lustgarten,
terwijl velen zich ook reeds naar het Tempelhofer
Feld begaven, waar de eerste vliegtuigen met ar-
beidersdolegaties uit do verschillende deelen van het
rijk reeds aankwamen.
Er waren toen meer dan een millioen menschen op
de been.
De drukte in de buurt van den Lustgarten was zoo
groot, dat de |>olitie bijzondere maatregelen moest
treffen, om het verkeer in geordende banen te hou
den. De belangstelling gold vooral den Meiboom die
uit het Schwarzwakl naar Berlijn is getransporteerd.
Om het gevaarte, een 43 meter hooge, 160-jarige den
uit de wouden van Baden, uit het gocderenstation van
liet Anhalterhahnhof te krijgen, moest een stuk van
den muur weggebroken worden.
Het oprichten van den Meiboom geschiedde door
pioniers van de rijks weerbaarheid. Het gaf het aan
schijn van een soort volksfeest. Jong en oud zaten
met het mooie weer op de trappen van den Dom en
het Museum naar de werkzaamheden te kijken, welke
zich niet alleen tot den boom beperkten, doch ook
de versiering golden van de groote openbare gebou
wen daar in de buurt met mestoenen en met dennen
groen omrande hakenkruisen.
Inmiddels waren de deputaties van arbeiders uit
alle deelen der stad op den Pariser Platz bijeengeko
men, vanwaar zij zich in gesloten colones togen 12 uur
naar de rijkskanselarij begaven, waar Htler de geluk-
wenschen met den 1 Mei-dag in ontvangst nam.
Beeds tegen één uur begon een groote menigte uit
de met vlaggen en Mei-groen rijk versierde binnenstad
zich naar bet Tempelhofer Veld te begeven, waar te
vier uur Hitier zelf de officieele „arbeidsrede" zou
houden, na een inleiding van Göbbels. Hier speelden
.vijf kapellen van de rijksweer en waren meer dan
tweeduizend zangers van dgn Berlijnschen zangers-
hond verecnigd, die voor de noodige afwisseling zorg
droegen. To één uur precies maakten de groote vlieg
tuigen van de Luft-Hansa een staffelvlucht onder lei
ding van vliegtuig G 38, dat den naam „Rijkspresident
von Hindenburg'" draagt. De vliegers Udct en Fieseler
hielden het reeds honderdduizend man sterke publiek
bezig met hun gewaagde toeren.
Tegen 2 uur begon de opmarsch van de ecre-com-
pagnieën van de rijksweer, de politie, de S.A.- en S.S.-
troepen, den vrij willigen nrbeidsdienst. de technisch
Nothilfe, en do 2000 arbeiders uit het Saargcbied, die
overal op htm weg toegejuicht werden.
Na uren wachten kwam Rijkskanselier Hitier, die
een zeer lange rede hield, waarin hij o.a. zeide dat
millioenen volksgenooten thans voor de tweede maal
liet groote lentefeest van den arbeid vieren. Vorig jaar
was het in een geloof aan het gelukken aa nden nati
onalen opbouw van ons volk. Heden in het gelukkig
bewustzijn van het gehikt zijn en van het succes van
ons werk. Of men ons liefheeft, of men ons haat, één
ding kan niemand ontkennen: een nieuwe geest heeft
zich meester gemaakt van het Duitsche volk en ons
in staat gesteld tot prestaties die bewondering ver
dienen. Men kan met trots vaststellen dat men de
beteekenis van de afgeloopen 12 maanden niet kan
misverstaan.
Hitier ging daarna over op den tijd na den oorlog,
de 19 jaar marxisme en de redding die het nationaai-
sorialisrne bracht, doordat het maakte dat het Duit
sche volk zich na 15 jaren weer terugvond.
Hij sprak verder over de successen van het natio-
naal-socialistisch regiem bij de bestrijding van de
werkloosheid en over dc scheiding tusschen werkge
ver en werknemer, de klassestrijd, die thans door de
nationaal-socialistische idee is opgeheven.. (Hier
werd hij hartelijk toegejuicht). Hitier eindigde met de
1 Mei-viering het symbool te noemen van de hcreeni-
ging van het Duitsche volk.
Na de rede van Hitier zongen de twee millioen aan
wezigen het Horst Wessel lied, en het Duitschland-
lied. Daarna werd ingerukt
Het slot van het Berlijnsche feestprogramma werd
gevormd door de betooging in den Lustgarten. Ook
daar waren vele eerebataillons opgesteld met vele
muziekcorpsen. Ongeveer kwart over zeven verscheen
Göring aan de stcenen balustrade van het slot bij
de autoriteiten. Hij werd hartelijk toegejuicht. In zijn
rede had Göring het voornamelijk over de 14 jaren
die het Duitsche volk na don oorlog in het ongeluk
stortte en de uitkomst die het nationaal-socialisme
bracht.
1 Meidag ln Frankrijk nog nooit zoo
kalm geweest.
De 1 Meidag in Frankrijk is nog nooit zoo kalm
geweest. De optochten verliepen overal zonder ern
stige incidenten. Te 6 uur gisteravond was er nog
geen enkel incident te Parijs gesignaleerd. Autobus
sen, trams en taxi's rijden, de openbare diensten
werkten normaal. In de particuliere etablissementen
waren weinig arbeiders weggebleven.
In de banlieue deden zich verscheiden Incidenten
voor die echter niet ernstig waren. De bctoogingen
tc Vincennes eindigde te 6 uur en dc ontbinding ge
schiedde kalm.
In de provincie deed zich geen enkele opmerkelijk
feit voor. In de groote industrieele centra van het
noorden was het volkomen kalm. De openbare dien
sten vertoonden geenerlei storing, nl de particuliere
ondernemingen was het aantal stakers kleiner dan
vorige jaren.
In Spanje overal het werk neergelegd.
De eerste Mei Is in Spanje gevierd met een neer
leggen van de werkzaamheden in alle bedrijven,
zoowel te Madrid als in de provincie. In de hoofdstad
was zonder eenige uitzondering alle werk stop gezet,
in de straten bewoog zich geen enkel verkeer, de
eenige auto's, die nog reden, waren die der doctoren,
die speciaal vergunning hadden gekregen. In de
ochtenduren werd nog melk rondgebracht en eenig
onontbeerlijk werk verricht, des middags lag alles
evenwel stil. Speciale treinen vervoerden duizenden
reizigers. Er deden zich geen incidenten voor. De
autoriteiten hadden uitvoerige maatregelen genomen
om de orde te handhaven, doch tot gisteravond laat
bleek ingrijpen nergens noodig.
Parade op het Roode Plein te Moskou.
Ter viering van den eersten Mei Is op het Roode
Plein te Moskou een parade gehouden door de troe
pen: de volkscommissaris van oorlog en marine. Wo-
rosjilow passeerde de revue. Op een tribune bij het
mausoleum van Lenin verschenen Stalin, Molotof,
Kalinin en de andere leden der regeering en van de
executieve der partij, die luide werden toegejuicht.
Alle leden van het corps diplomatique waren aan
wezig. Na een toespraak van Worosjilof en een plech
tige eedaflegging defileerden de jonge strijders van
het roode leger voor de tribune, gevolgd door verte
genwoordigers van dc verschillende wapens, waarna
de verschillende arbeidersdclegaties kwamen.
1 Mei in Londen.
Londen. 1 Mei (V.D.) De viering van den eersten
Mei is volkomen ordelijk verloopen. De eenige onge
regeldheden. die plaats vonden, waren verkeersop
stoppingen. De groote betooging in Hydcpark verliep
zonder incidenten.
Ernstige ongeregeldheden te Delhi.
Honderdvijltig gewonden.
New Delhi. Gister hebben te Delhi iBritsch-ïn-
dië) in verband met den len Mei ernstige ongere
geldheden plaats gehad als gevolg van een synipa-
thiestaking van 7000 textielarbeiders met de staken
de arbeiders der spinnerijen to Bombay.
Er werden 150 menschen gewond van wie 100
ernstig.
In Japan.
Tokio, 1 Mei. De 1 Mei betoogingen der arbeiders
in Japan zijn gehouden onder de leuze: loonsvcrhoo-
ging en 48-urige werkweek.
Daar Trotski, naar Reuter uit Parijs meldt, er aan
wanhoopt, een verblijf te vinden, zou het mogelijk
zijn, dat de Fransche regeering hem „interneert",
tenzij eenig land hem binnen acht-en-veertig uur het
recht van asyl verleend.
Trotski, blijkbaar vrcezend vermoord te zullen
worden, trekt, zoo meldt Iteuter verder, van hotel
naar hotel, zich daarbij niet verder dan ongeveer 200
kilometer van Prijs verwijderend. Hij wordt door
zijn vrouw en een particulieren speurder vergezeld
en zou, na zijn vertrek uit Barbizon nooit langer dan
één nacht in hetzelfde hotel hebben vertoefd.
Voor liefhebbers van politiek een paradijs.
Aan een particulieren brief uit Madrid ontleent
het „Alg. Hsbl." het volgende:
„Voor liefhebbers van politiek, leven wij hier in een
paradijs. In de volksvertegenwoordiging worden alle
economische kwesties stijf genegeerd en zwelgen de
afgevaardigden in partijgedoe.
Het land gaat economisch te gronde, maar daar
wordt minder op gelet. Je verkoopt geloof ik geen
zwavelzuren ammoniak meer naar Valencia, is het
wel? Beter van niet, want daar viert de anarchie
hoogtij. De oogst van de vroegere z.g. Malteser aard
appelen had er sinds een week gerooid moeten zijn
(waarde 5 millioen pesetas), maar de boeren kunnen
er niet aan beginnen, omdat de heele provincie aan
sabotage van alle publieke installaties denkt (licht,
water, gas) en niemand wil of durft te werken.
Thuiszittend bemerkt men alleen door de couran
ten iets van al die herrie, maar toch zijn er avonden
achtereen geweest, dat wij zoo tegen 10-11 uur tel
kens een bom hoorden ontploffen, want dc metaal
industrie-arbeiders zijn tc Madrid in staking en be
stoken zóó de werkplaatsen van hun patroons"
Na de overstroomingen van den laatsten
tijd.
Na de groote overstroomingen van den laatsten tijd
wordt Zuid-Afrika geteisterd door vele plagen, waar
van zoowel menschen als het vee to lijden hebben.
Te Kectmanshoop in Zuld-West-Afrika, heerscht
naar Reuter meldt,'n ernstige epidemie van tvpheuso
koortsen, waaraan reeds twee Europeanen en drie in
landers ten offer zijn gevallen. Ook verscheidene ge
vallen van dyphtheritis hebben zich voorgedaan, ter
wijl groote muskieten dc malaria overbrengen. In den
Oranje-Vrijstaat worden de kudden schapen door be
smettelijke ziekten gedecimeerd.
In Natal woedt een paardenziekte,, waardoor deze
dieren „als vliegen" sterven.
In den geheelen Oranje Vrijstaat telen de muskie
ten, vliegen en ander ongedierte voort in de groote
moerassen en poelen, welke na de regens en over
stroomingen zijn achtergebleven. Op vele plaatsen is
geen drinkwater meer te krijgen en moeten de bewo
ners zich behelpen met flesschen mineraalwater. De
materieele schade, welke de overstroomingen hebben
aangericht, wordt op 1.200.000 pond sterling geschat.
EEN EERECODE VOOR ONDERWIJZERESSEN.
Dokter Carr Duff, van de universiteit te New York
heeft aanbevolen dat alle onderwijzeressen zich zou
den houden aan de volgende punten, waaraan haar
collega's in een stad in Noord-Caroline zich moeten
onderwerpen. Dezen beloven n.1.:
Niet verliefd te zullen worden, verloofd of heime
lijk getrouwd. Niet te zullen «lansen, zich onbe
schaamd klccdcn of zich te gedragen zooals een on
derwijzeres en vrouw niet past.
Niet uit to gaan met een jongen man, tenzij het
ambt dit vcreischt. In vele districten, aldus dr. Duff,
geven mannelijke onderwijzers hun eerewoord, niet
te zullen drinken of rooken, ruwe taal te bezigen of
des avonds laat uit te gaan.
Groote demonstratie in het Stadion to
Amsterdam.
AMSTERDAM. Ongeveer 20 tot 25.000 menschen
waren gistermiddag in het Amsterdamschc stadion
bijeen voor de viering van het 1 Meifeest van dc
S.D.A.P. In tegenstelling tot andere jaren was het
programma van het Meifeest dit keer tot een geslo
ten geheel herleid en het geheel tot een groot spel,
«lat lijden, ondergang en wederopstanding van de
arbeidersklasse moest verbeelden. Uiteraard was de
gesproken tekst tot een minimum beperkt, de mu
ziek en het „bewegingskoor dat op plastische wijze
aan de bedoeling uitdrukking gaf, voerden do over
hand. Ook de spreker, de heer Koos Vorrink, voor
zitter van de SJJ.A.P., was min of meer in het spel
„verwerkt". Zijn woorden vormden een geheel met
de uitvoering. Hij wees op het gevaar van het fas
cisme, herdacht de dooden, die in Duitschland en
Oostenrijk gevallen waren, en sprak zijn sympathie
uit voor de levenden, die in de concentratiekampen
van Duitschland en in de gevangenissen van Oosten
rijk en Duitschland naar vrijheid snakken.
Amsterdam'» oude grachten fantastisch
verlicht. Fakkeloptocht van de mo
derne arbeidersbeweging.
Om ongeveer half negen verliet de 1 Mei-stoet de
Nossaukaclc en het Frcderik Ilendrikplantsoen,
waar zij werd opgesteld. Zij werd gevormd door de
Amstcrdainsche afdcclingen van de S.D.A.P., de mo
derne vakbonden, sportbond en A..T.C. Men trok via
de Rozengracht dwars door den Jordaan, langs een
gedeelte van de Hecrcngracht, waarin de tallooze
fakkels, die in de stoet werden meegevoerd, op fan
tastische wijze weerkaatsten. Over de N. Z. Voorburg
wal en het Spui, trok men langs het Rokin naar het
nieuwe parkeerterrein, waar zij door den heer J. W.
Matthysson, voorzitter van de federatie Amsterdam
van de S.D.A.P. te ongeveer half tien werd ontbon
den. Naar schatting namen ongeveer 40.000 personen
aan deze demonstratie deel. Langs den weg, vooral
in den Jordaan, was zeer veel belangstelling. Nog
langen tijd na de ontbinding, bleef het in do omge
ving van Dam, en Rokin buitengewoon druk. Dank
zij uitgebreide maatregelen, die het Mei-comité en
de verkeerspolitie hadden genomen, kon de stoet
overal op vlotte wijze passeeren en ondervond het
tramverkeer niet te veel stagnatie.
1 lüei-rellctjes te Laren.
Laren. Gistermiddag heeft ter gelegenheid van
de 1 Mei-viering een relletje plaats gehad te Laren,
waarhij rake klappen zijn uitgedeeld. Het O.S.P.-
raadslid P. v. Praag werd hierbij min of meer ern
stig gewond.
Een groep O.S.P.-crs liep met het 1 Mei-nummer
van „De Fakkel" te colporteeren, terwijl op een
handkar werd medegedragen een bord, waarop op
ruiende woorden geschreven stonden. Voorts werd
een spreekkoor gevormd en werd de heer Van Nis
pen, de burgemeester, daarbij als een moordenaar
betiteld. Do politie werd gewaarschuwd en deze
trachtte dc stoet te verspreiden. Zij stuitte hierbij op
verzet van de O.S.P.-ers en zag zich genoodzaakt met
de klewang harde klappen uit tc deelen. Het raads
lid Van Praag en de Ó.S.P.-cr Fokke werden hierbij
min of meer ernstig gewond en naar het politie
bureau overgebracht. Na hier verhonden te zijn,
werden zij door den burgemeester gehoord en is pro-
ces-verbaal tegen hen opgemaakt.
Ze zijn daarop weer op vrije voeten gesteld.
Te Rotterdam eeniqen tijd zeer rumoerln
geweest. Politie met steenen en stuk
ken ijzer bekogeld.
In de Oleanderstraat aan den Linkermaasoever te
Rotterdam is het gister eonigen tijd zeer rumoerig
geweest. Door deze straat moest de 1 Mei-optocht
van de S.D.A.P. trekken Voor do stoet kwam. pro
beerden Communisten een optocht tc forrneeren met
het doel om bij de komst van de S.D.A.P.-optocht
deze met spreekkoren te begroeten. De politie ver
hinderde dit en de demonstranten werden verjaagd.
De politie werd toen met steenen bekogeld en van
dc daken van eenige huizen werd met stukken ijzer
en steen naar de agenten gegooid. Bovendien werd
ook van eenige daken geschoten. Dc politie heeft
daarop teruggeschoten, niemand is echter geraakt.
F.en onderzoek naar de daders van deze schietpartij
werd ingesteld. Dank zij het doortastend optreden
van de politic was de rust spoedig weergekeerd. Op
verschillende punten van dc stad is het voorts on
rustig geweest.
Bestuurslid van de S.D.A.P. krijqt pro
ces-verbaal wegens het dranen van een
roode tulp tijdens den optocht.
Tegen een bestuurslid der S.D.A.P. te T.Tmuiden is
gistermorgen proces-verhaal opgemaakt, omdat, deze
tijdens don optocht een roode tulp droeg, die in be
slag werd genomen.
Rumoerige communisten te 's-Gravenhago
In de loop van den avond zijn in de Boekhorstr.
te 's-Gravenhage een aantal communisten en opge
schoten jongens, die zich op bevel van de politic
niet wilden verwijderen, door eenige agenten uiteen
gedreven. F.en van do mannen, die zich niet op bevel
van de polilie uit een volksoploop wilde verwijderen
heeft daarbij een klap met oen sabel opgeloopen,
waardoor hij niet ernstig aan den pink werd ver
wond. Vermoedelijk hebben dezelfde personen even
tevoren een ruit van een filiaal van de firma Simon
de Wit in de Boekhorsstraat ingeworpen.
Van 14 op 15 Mei.
De overgang naar den zomertijd op 15 Mei geschiedt
in dier voege, dat wanneer de middelbare zonnetijd
van Amsterdam op den dag, waarop de zomertijd
aanvangt 2 uur aanwijst in den voormiddag, het
wordt geacht te zijn drie uur in dien voormiddag. De
overgang dit jaar naar den zomertijd geschiedt met
andere woorden dus in den nacht van Maandag 14 op
Dinsdag 15 Mei te twee uur.
16 scheidsrechters aangewezen, w.o. één
Nederlander: Van MoorseL
V.D. verneemt uit Milaan:
In een to Milaan gehouden bijeenkomst onder
presidium van dr. Bauwcns (Duitschland) werden
16 scheidsrechters aangewezen voor het leiden van
de wedstrijden, welke in Italië zullen worden ge
speelt! van 27 Mei a.s. tot 10 Juni voor de wereld
kampioenschappen. Behalve dr. Bauwens waren aan
wezig de hoeren Mauro (Italië), Delaunay (Frank
rijk), terwijl de heer Verdyck (België) met kennis
geving afwezig was.
Onder de 16 gekozen scheidsrechters bevindt zich
slechts 1 Nederlander, n.1. de heer J. F. van M o o r-
sel uit Den Haag.
Op Donderdag 3 Mei a.s. wordt te Rome bij de lo
ting uitgemaakt, welke wedstrijd door den heer Van
Moorsel zal worden geleid. Dit hangt er natuurlijk
ook vanaf welke landen tegen elkaar uit de bus ko
men.
Vierjarig jongetje te Rotterdam onder 'n
vrachtauto geraakt en levensgevaarlijk
gewond opgenomen.
Gistermiddag heeft op den Boezemsingel te Rot
terdam een noodlottig ongeval plaats gehad.
F.en vierjarig jongetje was de straat reeds voor
meer dan de helft overgestoken toen de kinderjuf
frouw, die nog op het trottoir stond, het terugriep.
Het aarzelde toen even en liep inderdaad terug.
Een auto, die van den Goudschesingel was geko
men, had inmiddels al links uitgehaald om achter
het kind om te passeeren. Dc chauffeur echter had
er geen rekening mcc gehouden dat het kind terug
zou loopen. Hij kon dan ook, toen dit wel gebeurde,
een aanrijding niet voorkomen. Het jongetje liep te
gen het rechtervoorwiel op. Ten gevolge van het
krachtige remmen bleet de auto juist stilstaan, toen
het wiel op het lichaam van het kind stond.
Met een zware beenbreuk en een vermoedelijke
hekkenfractuur is het opgenomen en naar het zie
kenhuis aan den Coolsingel vervoerd. Zijn toestand
is levensgevaarlijk.
67-jarige arbeider deerlijk verminkt.
Door tot dusver onbekende oorzaak geraakte gis
termorgen de 67-jarige arbeider A. Zorn, in dienst
bij de N.V. Aannemings-Mij. J. M. Strijland, te Uit
hoorn, onder een goederentrein. Eenige wagens gin
gen over beide becnen, terwijl zijn linker arm werd
afgerukt. Per ziekenauto werd het slachtoffer naar
Amsterdam overgebracht. Men vreest voor zijn le
ven.
Op Zaterdag 5 Mei a.s.
Op Zaterdag 5 Mei zal minister Kalff te half zes
oen rede uitspreken voor het Partijcongres van do
Liberale Staatspartij „De Vrijheidsbond" te Nijme
gen. Deze reden zal de V.L.R.A. (Liberale Omroep)
uitzenden (golflengte 1875 M.) De liberale omroep
zal voor dezen liberalen hoogtijdag een bijzondere
uitzending doen plaats hebben; ook een rede uit te
spreken door dr. S. E. B. Bierema, voorzitter van de
liberale Kamerfractie zal worden uitgezonden.
UIT ONZE OOST.
TWEE DOODEN. EEN ZWAAR GEWONDS.
Bij auto-ongeluk.
Aneta seint uit Semarang:
De commies van de Semarang-Joanna-Stoom-
tram M., de beer H. A. de Lizer en diens dochtertje
zijn bij een auto-ongeluk nabij Ocngaran gedood.
Mevr. De Lizer werd ernstig gewond.
AARDVERSCHUIVING OP MIJNBOUWTERREIN.
Voor 170.000 schade.
Aneta seint uit Padang:
Op het terrein der Mijnbouw Mij. Salida, afdeeling
Painan, heeft een aardverschuiving plaats gehad,
waardoor de woningen van den hoofdingenieur en
twee geëmployeerden werden vernield. Een groot
Winterthur-compressor is verdwenen. Er hadden geen
persoonlijke ongelukken plaats. De schade wordt ge
taxeerd op 170.0(XA