De nieuwe Spelling. Mijnbrand bij Karlsruhe. Opheffing der Scholen KIJKEfl is KOOPEn bij CLOECK Ie Valkkoog en Eenigenburg Bij een te kort aan gras Dinsdag 8 Mei 1934. Postrekening No. 23330 SC1AGEI 77ste Jaargang. No. 9478 COURANT. Int. Telef. No. 20 Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinadag, Woensdag. Donder dag en Zaterdag. Bij Inzending tot 's morgens 8 uur. worden Adver- tentién nog tooveel mogelijk in bet eerstultkoinend nummer geplaatst. Uitgave der N.V. v.h. P. Trapman Co., Schagen. 10 PAGINA'S. Prijs per 3 maanden f 1.80. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN- TIöN van 1 tot 5 regels f0.85, Iedere regel meer 15 cent (bewljsno. Inbegrepen). Groote letters worden naar plaatsruimte berekend. Invoering mei I September. Br is geen beter middel om kinderen de nieuwe spelling te leeren dan ze de cor rectie van hun eigen leerboeken op te dragen", zei minister Mar- chant in ;ijn radio-rede van gisteravond. Gisteravond heeft Minister Marchant over beide zenders een radio-rede gehouden over de nieuwe spelling, waarbij hij de belangrijke mededeeling heeft gedaan, dat er voor uitstel van invoering van de nieuwe spelling geen redelijken grond is aan te voeren en dat een overgangstermijn z.i. geen zin heeft. De steun voor doorvoering is volgens den minister ruimschoots voldoende gebleken. Men moet er derhalve op rekenen, aldus Mr. Marchant, dat met September de schrijfwijze van het compromis wordt ingevoerd. Mr. Marchant begon met te zeggen, dat hij 't toe juicht, dat in de pers velerlei beschouwingen aan 't spellingsvoorstel gewijd zijn. Dat was dan ook het nocl van do publicatie. Er was veel tegen het volk Ie overvallen met bindende regelen zonder er zich /tevoren over te kunnen uitspiek. n. Of had men ver wacht, dat op den verjaardag van de Koningin in rhet Staatsblad do spelling zou opgenomen worden, die op 1 September van kracht zou worden? Wat die nieuwe spelling zelve betreft, zeide spr.: Is niet zoo verschrikkelijk als 't lijkt. En spr. is .opgevallen, de ondergeschikte plaats, die de jeugd /in de beschouwingen over de nieuwe spelling heeft Ingenomen. Spr. bracht in herinnering do spelling van Sieger- beek en do invoering van die van Do Vries en To Winkel. Do ouderen van nu zullen zeker De Vries fen Te Winkel trouw blijven. Iiun zal niets ontno- pien worden. ZU Ziillèn er mee kunnen voortgaan pe Vries en To Winkel te schrijven. En zoo zal ieder kunnen doen. die het mooie van schoone „bomen- niet vermag to zien. Aan eigennamen wordt niet geraakt. Wie bijvoorbeeld Coolen heet met twee os blijft zoo heet en... L Niemand heeft tegengesproken, aldus betoogde do minister verder, dat 't in onze dagen met het schrij den van het Xederlandsch treurig gesteld is. Do JVries en Te Winkel geven den maatstaf van bescha* tóng ann, sollicitatiebrieven met taalfouten worden terzijde gelegd, maar er is zóóveel verschil in schrijf- Wij zo op school. En van die slordigheden worden jon- selieden het slachtoffer, die dit niet verdienen. Spre ker wil deze wanorde door rustgevende orde ver- •rangen. Velo brieven heeft de minister over do nieuwe spelling ontvangen één stelde zelfs een fonkel nieuw lettertype voor! htVan de leden der commissie van advies zeide spr., Hat die vijf geleerden allen van het vraagstuk een [bijzondere studio hebben gemaakt. Wie iiu de rege ling als geheel aannemelijk acht, voege zich ook op [een enkel onderdeel naar het geheel, dat is de neteekenis van het compromis. ■r Spreker gaf vervolgens een overzicht van het» nieuwe stelsel, dat spr. kinderlijk eenvoudig noemde; teen overzicht, vergezeld van een historischen te rugblik, van citaten en voorbeelden waaraan spr. [als conclusie het oude woord verbond: „er is niets pestendigs hier beneden". Van de spelling-De Vries en Te Winkel zeide de minister, dat die, wetenschappelijk getoetst, maak- jwerk is geweest, afleiding en uitspraak der woorden* ,zijn afwisselend als aanwijzing voor de spelling ge bruikt. Spr. is er dan ook vast van overtuigd, dat. als fee hecren De Vries en Te Winkel thans in de com missie hadden gezeten, zij dit compromis zouden heb- |>en aanvaard. Dat er geen verschil zou zijn fusschen bedelen en bedefe)len, noemt spr. geen argument, want cc zijn •tallooze gelijkgeschreven woorden met twee beteeke- ningen, men denke aan het woord „arm", aan „ondergaan" en „ondergaan": het „georganiseerd overleg" heette weldra het „overleg" en het grapje .van „zes luizen" inplaats van „zeesluizen" zal niet Italiaansche vriendschap voor Hongarije Mussolini voor een toenadering tusschen Oostenrijk en Hongarije. V.D. verneemt uit Boedapest: Bij de begrootingsdebatten heeft minister presi dent Gömbös Maandag ook over buitenlandsche po- litieko quaestics gesproken. Ten dienste van de revisie-gedachte moeten in de Karpathen de oude grenzen worden hersteld, welke de levensvatbaarheid on do economische en cultu- reele welvaart der natie verzekeren, aldus spreker. Do vriendschap mot Italië is gebleken. Daarvoor le vert ook het verdrag van Rome een bewijs. In het bewustzijn van zijn verantwoordelijkheid verklaar de Göbös te kunnen mededcelen, dat te Rome een overeenstemming is tot stand gekomen ten gunste van Hongarije. Mussolini heeft in zijn genialiteit be grepen, dat in de Karpathen zonder Hongarije geen oplossing denkbaar is. Tegen zijn vroegere opvatting in, is hij tot de overtuiging gekomen, dat do Oosten rijksch-IIongaarsche vriendschap het natuurlijkste is. Daarom heeft, hij met den Oostenrijkschen bonds kanselier do beide landen betreffende quaestics be sproken. Hongarije mag zich niet mengen in don strijd tusschen Oostenrijk en Duitschland. De Hon- gaarsehc regeering is geneigd met de Kleine Entente te onderhandelen, doch slechts als onafhankelijke natie. Gömbös achtte de monarchale quaestie geens zins actueel. opgaanZoo", met één o staat zoo gek niet als men bedenkt, dat men in *t Engelsch en Duitsch ook „so" schrijft Voorts behandelde spr. de kwestie van de buiglngs-n en van de geslachten, waarbij hij er o.a. op wees, dat tegenover haan hen staat, enz., maar dat mevrouw kalkoen van zichzelf ook kalkoen heet. en dat de welluidendheids-n der dichters (Guido Gezelle!) géén buigings-n is. Dichters kunnen die cn's blijven uit strooien! 't Zal meevallen aldus de minister, want er ko men betrekkelijk weinig veranderingen. Schoolkin deren zullen ze in één week onder de knie hebben. Voor den corrector en den zetter zal 't een kwestie zijn van enkele uren. Vervolgens de vraag: zullen we de nieuwe spelling niet nu invoeren? Waarom echter de wanorde te la ten voortduren? Voor uitstel is geen redelijke grond aan te voeren. De verwarring stijgt met den dag. Een overgangstermijn heeft geen zin. Nu komt men met economische bezwaren, met het belang der uitge vers. Maar bij het kwaad der wanorde heeft, nie mand belang! De uitgever moet ook rekenen met de veranderlijkheid der spelling. Twee voorgangers van spr. waren er reeds mee bezig. Natuurlijk is er reke ning te houden met de belangen der uitgevers, ook de overheid kan niet ineens alle leermiddelen veran deren. Inmiddels blijkt er geen kans op te zijn, dat de uitgevers de zaak onderling regelen. Men vroeg om een overgangstermijn van vijf jaar. Spr. ziet daarin echter niets dan nadeel na die vijf jaar, zal de strijd opnieuw ontbranden De moeilijk heden kunnen op andere wijze ondervangen worden. Fr behoeft van kosten geen sprake te zijn: er is geen beter middel om de kinderen de nieuwe spel ling te leeren, dan ze de correctie van hun eigen leerboeken op te dragen! Overigens kan men gerust verder boeken In de spelling van De Vries en Te Winkel gebruiken en niettemin kan de nieuwe schrijfwijze doorgevoerd worden. Geen razzia onder de boeken is noodig, geen opruiming. Steun voor de doorvoering is ruimschoots voldoen de gebleken, een lichaam als het Alg. Ned. Verbond gaf o.a zijn adhaesie. 't, Is een Belgisch en Neder- landsch belang, dat beide landen tegelijk dit com promis aanvaarden Rekent dus op aldus de mi nister dat met September de schrijfwijze van hei compromis wordt ingevoerd. Anarchie en wanorde zullen dan door algemeen erkende orde worden ver vangen. (icon directie van een dagblad zal dan de oude spelling willen handhaven en met het spel letje: na u! zou men aan ons volk een slechte dienst bewijzen! Groote brand bij Gollnow. Een heel dorp door het vuur bedreigd. S t e 11 i n. Gistermiddag brak tc Karlshof bij Gollnow op een boerenhofstede een brand uit. die zich door den krachtigen wind weldra over een groot gedeelte van het dorp uitbreidde. Van huis tot huis sloegen de vlammen verder. De meeste woningen en gebouwen zijn met stroo bedekt en in korten tijd stonden li boerderijen, tezamen ongeveer 30 gebou wen. in lichte laaie. Al het klcin-vce verbrandde. Ook uit de schuren kon niets gered worden. 57 gebouwen in den asch gelegd. Nader uit G o 11 n o w: Bij de brandcatastrophe te Karlshof zijn 17 hof steden door den brand getroffen. In het geheel zijn 57 gebouwen in den asch gelegd. Bij het Gemeentebestuur van Sint Maarten is heden bericht ingekomen, dat dc openbare scholen te Valkkoog en Eenigenburg worden opgeheven, daar het ingediende beroep bij de Kroon on gegrond verklaard is. De datum der opheffing is nog niet bekend. DE WOESTIJNOORLOG IN ARABIE. Ibn Saoed overwinnaar. - zal naar Saëna oprukken. Emir Feisal KaJro: De administratie van Hodeida is thans officieel in handen van ambtenaren van Saoed. Groote hoeveelheden munitie, pas uit Europa aan gekomen en bestemd voor de troepen van den Imam van Jemen, zijn in beslag genomen. Uit alle deelen van de Mohammcdaanschc wereld heeft Ibn Saoed telegrafische gelukwenschen ontvan gen. Vreemdelingen teruggekeerd. Volgens een telegram uit Djeddah zijn de vreemde lingen, welke te Hodeidah wonen en die naar het eiland Kamaran waren geëvacueerd, naar Hodeidah teruggekeerd, daar Ibn Saoed de verzekering heeft ge geven, dat de veiligheid der vreemdelingen door hem wordt gewaarborgd. De Saoedische troepen hebben den opmarsch onmid dellijk hervat en Emir Feisal, dc zoon van Ibn Saoed, heeft het voornemen te kennen gegeven op te trekken naar Saüna, de hoofdstad van den Iman van Jemen. Engeland en Italiö plegen overleg. Lon d en: In officieele kringen wordt vernomen, dat de regeeringen van Italië en Groot-Brittannië met elkaar van gedachten hebben gewisseld betreffende den toestand, ontstaan tengevolge van den strijd tus schen Ibn Saoed en de Iman van Jemen. Emir Feisal tot Emir van Hodeidah uit geroepen. Uit Djeddah wordt gemeld dat Ibn Saoed gisteren een onderhoud heeft gehad met de buitenlandsche vertegenwoordigers en daarna naar Mekka is terugge keerd. Het blad „Albaligh" publiceert een telegram van den Iman van Jemen, gedateerd 5 Mei, waarin wordt gezegd: „Het gaat mij en mijn kinderen goed." Volgens particuliere inlichtingen uit Mekka is Emir Feisal, zoon van Ibn Saoed, tot Emir van Hodeidah uitgeroepen. Algemeen is men van oordeel dat Ibn Saoed voornemens is het geheele gebied van Jemen te bezetten. 86 mijnwerkers omgekomen. Nadat men gedwongen was alle reddings pogingen op te geven, omdat deze ho peloos bleken, heeft men de bran dende mijnschacht dichtge maakt. Gistermorgen om 10 uur is in de mijl' Buggingen bij Karlsruhe een groote brand uitgebroken tengevolge van het breken van een pijler welke op de electrische leiding viel, waardoor kortsluiting ontstond. Een deel van de aldaar arbeidende mijn werkers kon naar boven komen, een ander deel werd .afgesloten. Het lot van deze in de brandende schacht der kalimijn Buggingen ingesloten 86 mijn werkers is bezegeld. Nadat men gedwongen was alle reddingspogingen op te geven, om dat deze hopeloos bleken, is de schacht dichtgemaakt. Oorzaak en gevolgen van het ontzettende ongeluk. Nadat het besluit genomen was de brandende schacht van de kaliniijn Buggingen dicht te maken, ontving dc dief van de afdecling mijnwezen te Karls ruhe, „Oberbergrat" Ziervogel, de pers om mededeelin- gen te doen betreffende de oorzaak en gevolgen van het ongeluk. De brand ontstond op den bodem van een schacht, die 796 meter diep is, en wel op een punt waar een zijgang van de schacht af gaat. Er was een breuk in den kabel gekomen en de stop van de „zekering" werd uit het schakelbord geslagen. De electricien die belast was met het toezidit op het schakelbord en een opzichter zagen, dat een steekvlam van 6 a S me ter lengte uit de plaats kwam waar de kortsluiting was ontstaan. Door dien steekvlam werd het hout aangetast. De brand brak om 10 uur 's morgens uit en werd, naar uit het voorgaande blijkt, dadelijk ont dekt. Direct werden de voorgeschreven maatregelen genomen. Er ontstond bij den brand spoedig een zeer sterke rook ontwikkeling. De reddingsploeg, ter sterk te van 14 manschappen, drong onmiddellijk de zijgang in, waar het vuur woedde. Daar was do rookontwik keling zoo sterk, dat men absoluut niets meer kon zien en aan reddingsmogelijkheden, ook met zuurstof apparaten, niet te denken was. Do ploeg mijnwerkers in deze schacht, ten getale van 150 man, was des morgens vroeg te zes uur Ue mijn ingegaan en werkte in dc buurt van de plaats des onheils. Het deel van de ploeg dat werkte in dc gang vóór de plaats waar de kortsluiting ontstond, kon naar boven komen. De dichte rook, die do zijgang introk, heeft de aldaar arbeidende mijnwerkers den uitweg afgesneden. Zij moeten allen door den rook zijn gestikt of door het koolmonoxydc zijn vergiftigd. Men heeft getracht reddingsploegen van den ande ren kant in de zijgang te laten doordringen om langs dien weg de ingesloten mijnwerkers te kunnen red den. Dc dichte rook en de steeds heviger wordende ontwikkeling van mijngas maakte ook dat onmogelijk. Er bleef niets anders over dan de schacht dicht to ma ken. Dat was noodig om te voorkomen dat door het voortwoeden van den brand alle mijngangen zouden instorten, waardoor alle latere pogingen tot berging onmogelijk zouden worden. De alarmeering van de reddingsploeg geschiedde nog geen halve minuut na het uitbreken van den brand. Men trachtte nog per telefoon in contact to komen met de ingeslotenen, wat in één geval gelukte. Latere pogingen hadden geen resultaat meer. Men kan er met alle waarschijnlijkheid op rekenen dat dc ingesloten mijnwerkers vergiftigd zijn door koolmonoxyde. Een uur na het uitbreken van den brand kon de bedrijfsleider nog één van de ingeslo tenen bereiken en hem levend naar boven brengen. Dc man vertoonde ernstige brandwonden en was reeds zwaar vergiftigd door mijngas. Hij stierf op weg naar het hospitaal. Zijn lijk is het eenige wat tot nog toe geborgen kon worden. De mijnwerkers in deze mijn zijn allen uit de buurt afkomstig. De schacht blijft 10 d 14 dagen hermetisch geslo ten. Eerst dan kan men probecren in de zijgang door te dringen, waar de lijken liggen. voedert U in de weide het voor- deeligst Bertels' Lijnzaadkoekjes met suiker of Bertels' Ratio-koekjes. Deze koekjes munten uit boven andere koeken door hooge voedingswaarde en zeer laag vochtgehalte. Bestelt bij Uw voederhande laar of aankooporganisatie. BERTELS' Oliefabrieken N.V. Amsterdam. Wilde schietpartij in de straten van New York. Angstige oogenblikken voor de voetgangers. N e w-Y ork. In de voorname Flatbush-wijk van Brooklvn heeft zich gister een wilde schietpartij op straat afgespeeld. Een gangster was op een melkwa gen gesprongen, had den melkbezorger beroofd en was op dc vlucht geslagen, waarbij hij op den hem aehtervolgcnden melkbezorger een woest snelvuur openden. Daar het op dat oogenblik buitengewoon druk was op straat, geraakten honderden volwasse nen en kinderen in groot levensgevaar. Een man werd ook door een schot getroffen en zwaar gewond. Tenslotte verscheen een agent van politie, die met zijn revolver op den handiet vuurde, die inmiddels op een anderen wagen gesprongen was. De roover zonk op een gegeven moment, naar het scheen door een schot getroffen, in ekaar, en riep den agent toe, dat hij zich overgaf. Toen deze ech ter naderbij kwam, sprong de man plotseling weer op, loste bliksemsnel een schot, dat echter zijn doel miste en verdween in een huurhuis. Een leger van politieagenten met traangashommen, geweren en re volvers gewapend werd gealarmeerd. Zij omsingel den het huis, bestormden het en doorzochten het ka mer voor kamer. De roover was echter reeds verdwe nen. Dit ls nu reeds de vierde schietpartij op straat in New York binnen de laatste 14 dagen. Ernstig spoorwegongeluk in Mexico. Twee dooden, ruim 50 gewonden. Mexico, 7 Mei. (V.D.). Het dagblad „Palabra" meldt uit San Luis Potosi, dat aldaar een ernstig spoorwegongeluk is gebeurd. Bij de ontsporing van een trein vielen de locomotief en twee personen-, be nevens twee bagagewagens om. De machinist en de stoker werden gedood, ruim 50 personen zwaar ge wond. Naar het schijnt zou het hier een aanslag be treffen. Volgens andere berichten, zou het ongeluk slechts één doode en één gewonde hebben geëischt. Noodlottig ongeval onder Lunteren. Vronw In een hofstede In brand geraakt en aan de bekomen verwondingen over leden. Haar man zwaar gewond, In een hofstede in de buurtschap Meu-Lunteren, is Zondagochtend een droevig ongeval gebeurd, al dus de „Tel." Toen de 38-jarige vrouw van den land bouwer Van der Munt zich na afloop van het mel ken in de boerderij naar de keuken begaf, zag zij, dat een petroleumstel zóó walmde, dat de vlain er boven uit kwam. Dadelijk opende zij het raam, waarna zij met haar schort het toestel beetpakte om het op de „deel" te brengen. Het kleedingstuk vatte vlam en in een ommezien stond helaas de vrouw in lichtelaaie. Op haar hulpgeroep snelde ijlings haar man toe, die een zak over het hoofd van zijn vrouw wilde werpen, om zoo de vlammen te doo- vcn. Ongelukkigerwijze vatte ook zijn kleeren vuur. De man liet zich vallen trachtte de vlammen te doo- ven. Een dochtertje had intusschen de tegenwoordig heid van geest een familielid, dat dicht in do bu.urt woont, te waarschuwen. Deze begaf zich oogenblik- kelijk naar het huis. Hij wist met water het vuur te blusschcn. Do vrouw had over het geheele li chaam zware brandwonden bekomen. l)es avonds is zij overleden. De man kreeg ernstige brandwon den, vooral aan armen en handen. WEER EEN GEVAL VAN BESMETTING MET TUBERCULOSE. Zes leerlingen in sanatorium. Roermond. Nadat bij een leerling van de Bis schoppelijke Kweekschool open tuberculose gecon stateerd werd, is op geneeskundig advies een on derzoek ingesteld bij de andere leerlingen. Vijftien hunner bleken met tuberculose besmet te zijn. Zes leerlingen zijn thans in het sanatorium te Hom opgenomen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1934 | | pagina 1