Rede van Hitier.
Landbouw-beleid
KIJKEIl is KOOPEn bij CLOECK
DER REGEERING.
Int. Telef.
No. 20
8 PAGINA'S.
41 dooden.
DE BEDREIGING VAN GöBBELS.
Duitsche D-trein ontspoord.
ECHTELIJK DRAMA TE EINDHOVEN.
Weer een Fransch vliegtuig
verongelukt.
Hoe Duitschland zijn arbeid organiseert.
Herder overvallen en van zijn kudde
beroofd.
Donderdag 17 Mei 1934.
Postrekening
No. 23330
SCHAGER
77ste Jaargang. No. 9483
COURANT.
Dit blad verschijnt viermaal per week: Dinsdag, Woensdag, Donder
dag en Zaterdag. Bij inzending tot 's morgens 8 uur, worden Adver-
tentién nog zooveel mogelijk in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
Uitgave der N.V. v.h. P. Trapman Co., Schagen.
Prijs per 3 maanden f 1.80. Losse nummers 6 cent ADVERTEN-
TlëN van 1 tot 5 regels f0.85, iedere regel meer 15 cent (bewijsno.
inbegrepen). Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
REEDS 18 LIJKEN GEBORGEN. WOORDEN VAN
ROUW IN HET PARLEMENT.
Het staat thans vast, dat hij de mijnramp te Pa-
turages in België 41 mijnwerkers om het leven zijn
gekomen.
Gistermiddag te vijf uur waren er in het geheel
reeds 18 lijken geborgen, die in de waschzaal van
de mijn zijn opgebaard.
Toen men de verschillende lijken aan de opper
vlakte had gebracht, konden zij niet geïdentificeerd
worden. I)e meeste zijn totaal verkoold.
Dc koning en drie leden van de regcering hebben
zich heden naar de plaats van de ramp begeven. Zij
hebben een groet gebracht aan de slachtoffers van
do mijnramp, wier lijken zijn opgebaard en verder
een bezoek gebracht aan de zeven gewonden en
hulpmaatregelen getroffen voor de gezinnen van de
omgekomen arbeiders.
Dc mijn, waar de ontploffing heeft plaats gehad,
staat nis zoor gevaarlijk bekend. Enkele jaren go-
leden nog heeft een ontploffing er een tiental slacht
offers gemaakt.
Aan de nabestaanden der verongelukten wordt
linanciccle hulp verleend
Op het tooneel van de ramp.
Een der geredden heeft verteld hoe do ramp zich
heeft toegedragen, maar zijn verhaal was zoo ver
ward, dat men er geen duidelijk beeld uit kon recon-
struooren. Ken andere geredde, die zelf deerlijke
brandwonden over het geheele lichaam had opge-
loopcn, vond op zijn panische vlucht naar den uit
gang een kameraad, die met gebroken boenen op de
rails van het mijnspoortje lag. De man smeekte hem
niet achter te laten en met bovonmonseholijke in
spanning is de andere erin geslaagd hem mee te
sleuren naar de lift en hem op deze wijze van een
wissen dood te redden.
De groote waschzaal van de mijn is als lijken
huis ingericht en slechts twee lijken liggen reeds
in kisten, die in allerijl uit het dorp zijn aangevoerd
De vijf anderen heeft men maar zoo lang neerge
legd en met lakens en dekens toegedekt. Aan do la
kens zijn papiertjes vastgespeld, waarop de namen
Her ongelukikgen staan, of anders bijzondere kon-
teekenen zijn aangegeven, die tot identificatie zon
den kunnen leiden. Op een dezer paplerjtes staat
als oenig herkenningsteken vermeld: „Draagt een
breukband".
Aan den ingang van de miin spelen zich hartbre
kende toonoolen af. die onafscheidelijk met iedere
mijnramp gepaard gaan. Vrouwen met roodgehuilde
oogen. kinderen, die nog niet ten volle den omvang
van het gebeurde beseffen, maar. aangestoken door
het gejammer der vrouwen en aanvoelend dat. het
noodlot zijn wreede grijpklauwen naar hen heeft
uitgestrekt, zich angstig tngrm moeder aandrukkend
telkens weer vragend of vader nu nog niet terug
komt: kameraden van do verongelukten, die met
somhoro gezichten voor zich uit staren, vloekend op
de eindeloos durende onzekerheid of stil piekeren
omdat Immers hetzelfde lot ook hun morgen kan
treffen. Vijf mannen van de reddingsploeg komen
naar hoven: het gelaat en do handen roetzwart, de
gasmaskers voor. Langzaam, met loome. vermoei
de schreden stapnen zij voort. Zij hebben den gohee-
lon nacht gewerkt om te trachten hun opgesloten
kameraden te bereiken. Moeizaam hebben zij steen
voor steen weggeruimd, het steeds weer neerploffend
puin verwijderd, den lagen gang met balken en
planken gestut om nieuwe instortingen te verhin
deren Maar ondanks alle zwoegen hebben zij sedert
middernacht niet meer dan vier dooden gevonden.
Fr viel ook nauwelijks verder te komen, ook al om
dat. d° gangen nog vol mijngas hangen en de uiter
ste voorzichtigheid derhalve geboden is.
Het reddingswerk.
Nader wordt gemeld, dat gisteravond de atmos
feer in de mijn eenigszins gezuiverd was en veel
minder mijngas bevatte dan in den loop van den
dag. De mijningenieurs hebben besloten de noodlot
tige gaanderij op 821 meter diepte van een andere,
eveneens brandende gaanderij, gelegen op 783 meter,
te scheiden door middel van een muur. Omstreeks
10 uur 's avonds zijn nog enkele lijken gevonden.
Onder dc dooden bevinden zich niet minder dan (1
paar broeders. Drie mijnwerkers, die Zondag aan
Felle aanval op Joodsche kunstenaars.
Berlijn, 16 Mei (V.D.). In de publicaties van den
Strijdhond voor Duitsche cultuur en van het Reichs-
verband „Deutsche Buehne" wordt gerefereerd aan
de pas m jos van de redevoering van Rijkminister
Dr. Goebbels, welke betrekking hadden op de Jood
sche kwestie.
De minister had o.a. gezegd, dat de Joden deze
woorden als laatste waarschuwing moesten be
schouwen. In verband hiermede wijzen de genoem
de instituten er op, dat „een noodzakelijk woord op
een noodzakelijk oogenblik van toonaangevende zij
de is gesproken. Wij wenschen niet alleen ver
schoond te blijven van de Joden als tooneelspelers
en zangers, doch ook als schrijvers en componis
ten. Ook als textdichters in muzikale tooneelstuk-
ken wenschen wij van de Joden verschoond te blij
ven, evenzoo als regisseurs of tooneeldecorateurs.
Evenmin wenschen wij op het Duitsche tooneel al
die lieden, die nu nog met Joodsche kringen be
vriend of min of meer getrouwd zijn, al zijn het nog
zulke groote „Könner". De kernpositie van het Jo
dendom in de Duitsche cultuur vormen thans nog
de Joodsche tooneel-uitgcvers, die zij helaas hebben
vergeten te ontdoen van hun machtspositie."
het zangersfeest te Parijs deelnamen, zijn eveneens
omgekomen. De meeste lijken zijn verschrikkelijk
verbrand, en in sommige gevallen zoo goed als ge
heel verkoold. Een der lijken brandde nog toen de
redders het bereikten. Men moest het met water
bespuiten om het vuur te dooven. Waarschijnlijk
zullen de laatste lijken, ten getale van 23 of 21 niet
voor Vrijdag kunnen worden bereikt.
Koning Lcopold en Koningin Astrid hebben 30.000
frank geschonken aan de gezinnen der slachtoffers
van deze ramp. Koningin Elisabeth schonk 20.000 fr.
Rouwhuldo in het Parlement.
In de Kamer heeft president Poncelet Woensdag
middag hulde gebracht aan de slachtoffers van dezo
vreesclijke mijnramp. De minister van justitie, Jan-
son, sloot zich aan bij dc parlementaire rouwhulde
cn gaf aan de Kamer de stellige verzekering, dat dc
regcering dc weduwen en weezen van do omgeko
men mijnwerkers financieel zal helpen.
In den Senaat heeft de voorzitter eveneens een
roerende hulde gebracht aan de nagedachtenis van
do slachtoffers der mijnramp Minister-President
graaf Do Broquevillo betuigde zijn instemming met
deze woorden.
Incident in do Kamer.
In de Kamer kwam het tot een kort incident, toen
de communistische afgevaardigde Jacgmotte ver
klaarde, dat de mijnwerkers te Paturage het slacht
offer zijn geworden van de wraakzucht der patroons
De voorzitter van de Kamer, do heer Poncelet, ont
nam hem daarop het woord.
Loonsverlaging uitgesteld.
Brussel. Tengevolge van do mijnramp heeft de
Federatie van Mijneigenaren besloten de loonsver
laging, die op 20 Mei zou ingaan, tot 3 Juni op te
schorten.
Vrouw door haar man levensgevaarlijk
met een scheermes gewond. De dader
gearresteerd.
Gisteravond te half zeven heeft de 30-jarige stra
tenmaker J. J. Sch., wonende Voltastraat te Eindho
ven, zijn vrouw met een scheermes zoodanig gesne
den, dat zij levensgevaarlijk gewond naar het zieken
huis moest worden overgebracht.
Reeds geruimen tijd bestond er tusschen man en
vrouw een vijandige verhouding, omdat Sch. zijn
vrouw van echtbreuk verdacht met een vriend des
huizes. Ook gisterenavond vielen hierover in de huis
kamer weer woorden, toen Sch. plotseling het scheer
mes, dat hij al ecnigc dagen bij zich droeg, uit zijn
zak trok en zijn vrouw in den hals sneed. Vervolgens
bracht hij haar nog ernstige snij wonden toe over bei
de handen.
Toevallig kwamen op dat moment een paar agenten
voorbij, die den aanslag vanaf de straat zagen en on
middellijk naar binnen gingen.
Toen de agenten de kamerdeur openduwden hield
Sch. zijn vrouw neg vast en riep de agenten toe: „ik
heb het gedaan."
Hierop is dc man gearresteerd en per celwagen
naar het politiebureau vervoerd, waar hij zijn beken
tenis aanvulde met dc verklaring, dat hij niet de
bedoeling had gehad zijn vrouw te dooden. Wat wèl
zijn bedoeling geweest was kon hij niet zeggen. Het
scheermes werd in beslag genomen.
De vrouw, die hevig bloedde, werd door den ontbo
den geneesheer, dr. Verhagen, verbonden en per zie
kenauto naar het ziekenhuis vervoerd.
Haar toestand is zorgwekkend.
Vier dooden en verscheidene gewonden.
Gister is bij Langwedel in de nabijheid van Verden
een D-trein ontspoord. Dc machine cn de voorste wa
gen vielen om.
Er zijn drie personen gedood, o.w. de machinist en
stoker, en negen passagiers gewond, van wie vier
zwaar. Alle wagons zijn totaal uitgebrand. Er waren
niet veel passagiers, anders zou dc ramp nog ernstiger
zijn geweest.
VERDEN'. Onmiddellijk na het bekend worden
van het spoorwegongeluk bij Langwedel, werden ge
neeskundige hulp cn brandweer gealarmeerd, die met
alle beschikbare voertuigen naar de plaats des onheils
snelden.
Manschappen van dc rijdende afdeeling van hot
Verdenschc artillerie-regiment belastten zich met de
afzetting van het omliggende terrein. In de nabijheid
werden verband plaatsen ingericht.
Ongeveer twintig lichtgewonden werden in boeren
huizen ondergebracht.
Verscheidene passagiers waren onmiddellijk na liet
ongeluk begonnen met het blusschen van den brand
in de restauratiewagen, doch het vuur greep buiten
gewoon snel om zich heen en maakte liet reddings
werk zeer moeilijk. Dit verklaart het feit. dat de ma
chinist en de stoker, die niet onmiddellijk konden
geborgen worden, nog steeds vermist zijn, zoodat het
vermoeden voor dc hand ligt dat beiden zijn omge
komen.
De gewonden zijn inmiddels snel naar het zieken
huis te Verden overgebracht.
Op zee gedaald. Men gelooft dat de be
manning ongedeerd is.
Bij de manoeuvres van de Fransche marine en de
luchtmacht, welke thans in het Kanaal worden gehou
den, is opnieuw een vliegtuigongeluk gebeurd.
Een marinevliegtuig, dat Woensdag door gebrek aan
benzine in het Kanaal moest dalen, meldde draad
loos zijn gevaarlijke positie, doch antwoordde niet
meer op draadloos ingewonnen informaties.
Het marinecommandement van Cherbourg heeft
e.cnlge sleepbooten en aviso's ter assistentie uitgezon
den. Volgens zekere geruchten zou het vliegtuig zijn
afgedreven en gezien zijn ter hoogte van Calvados.
Men gelooft dat de bemanning ongedeerd is.
HET IN ZEE BEDOLVEN GOUD.
Russisch galjoen, in 1721 gezonken, wordt
gelicht.
Helsingfors. De Zweedsche graaf Alarik
Wachmeister heeft evrklaard, in het bezit te zijn van
een oud scheepslogboek, waarin de juiste plaats is
vermeld, waar in 1721 een Russisch galjoen aan do
Finsche kust is gezonken. Het. schip had 14 vaten
goud aan boord. Graaf Wachmeister heeft zich
thans de hulp van een Finsche bergingsmaatschap
pij verzekerd, om het schip te lichten. De maat
schappij zal een derde van den gevonden schat als
loon ontvangen.
„CAPACITEITEN MOETEN DEN DOORSLAG
GEVEN."
BERLIJN. Hitier heeft op het Tweede werkcon
gres van het Duitsche Arbeidsfront een redevoering
gehouden, waaraan wij het volgende ontlecnen: Wij
zouden niet in enkele maanden dc vakvereenigingen
hebben kunnen terzijde stellen, wanneer het gelooi
der leden aan do juistheid van de eigen idee nog
zou hebben bestaan. Indertijd stonden wij voor een
moeilijko beslissing, er waren menschen die meen
den, dat wij onder geen omstandigheden deze or
ganisaties mochten aantasten. Ik was van het te
gendeel overtuigd en de werkelijke leiders der par
tij met mij. Wij hebben met een slag feiten gescha
pen en dc ontwikkeling heeft ons bevestigd, dat het
overwegende deel der Duitsche arbeiders innerlijk
niet meer aan het Marxisme hechtte.
Vervolgens betoogde Hitier de noodzakelijkheid
om uit te gaan van het feit van de ongelijkheid van
aanleg en bekwaamheid, die op haar beurt mee
brengt, dat ook de prestaties niet gelijk kunnen zijn.
Vanzelf komt men zoodoende uit de zeer primitieve
vlakte van dc communistische opvattingen tot een
hooger niveau, dat door het feit van het particuliere
eigendom gekenmerkt wordt. Het communisme is
geen laatste idealen vorm van menschelijkesamenle
ving, maar 't primitiefste uitgangspunt. De gorotste
gelijkvormigheid ziet men slechts bij de allerprimi-
tiefste wezens. Hoe hooger de mensch stijgt, hoe
grooter de tegenstellingen zijn. Vandaar dat de pres
tatic in een onverbrekelijk verband staat met den
staat van den schepper. Slechts de schepper kan zijn
schepping beheeren. Daarmee is de basis van het
particuliere eigendom gegeven.
Weliswaar moet vanwege de gevaren, die hierin
liggen, een modificatie intreden, waardoor boven dit
z.g. vrije spel der krachten het beginsel van het ge
meenschappelijke nut komt. te staan.
Aan den eenen kant moet aan het vrije spel der
krachten een zoo groot mogelijke ruimte gegeven
worden, anderzijds echter moet het binnen de lijst
van de menschelijke doelgemcenscliap blijven, die
als volk en volksgemeenschap wordt aangeduid.
In het vervolg van zijn rede, zeide Hitier, dat
Sovjet-Rusland hem voorkwam als een man, die
door het moeras aan den arm der kapitalistische
staten gaat.
Het neemt de arbeidskrachten, ingenieurs en ma
chines, betrekt alles van kapitalistische staten, wan
delt er naast en spreekt van Marxistisch communis
me. Men moet zich op eigen beencn plaatsen dat
zou bij een land als Rusland zeer wel mogelijk zijn
en zeggen: Schep je nu je paradijs. Dan zou men
resultaten zien. Nu loven zij als communisten slechts
door de niet-comunistische instellingen van deze
wereld. Een wereldbeschouing moet evenwel geheel
op eigen voeten kunnen staan. De communistische
kan dat dat niet. De feiten zijn, aldus Hitier, niet
te betwisten. Millioenen menschen zijn van honger
gestorven in een land dat op acht menschen in de
stad 62 boeren telt. Zulke toestanden zouden in
Duitschland leiden tot de vernietiging van het ge
heele volk.
Wat Duitschland betreft, dit streeft naar een orga
nisatievorm, waarbij de capaciteiten van het volk
zooveel mogelijk tot haar recht komen.
De leider van een onderneming moet van nature
er voor bestemd zijn en dat wordt bewezen door zijn
eigen prestatie en bekwaamheid.
Niemand mag van tevoren voor een bepaald ambt
bestemd zijn; hij moet zijn capaciteiten bewijzen.
Wanneer we dit principe huldigen, dan moet dit al
len ten goede komen. Maar wanneer wij de geheele
kracht van het volk gebruiken voor een werkelijk
vruchtbaar productieproces, waaraan ieder deelneemt,
niet slechts als gever, maar ook als ontvanger, dan
is het ontketenen van een staking even waanzinnig
als het verstrekken van werkloozensteun zonder te
genprestatie.
Slechts op die wijze kan men dit probleem oplos
sen. Ten slotte zal slechts de geheele kracht van
een natie het bedrijfsleven beschermen en verdedi
gen. Datgene, wat wij als doel zien, is evenwel niet
van vandaag, op morgen te bereiken, doch daartoe
behoort vooral geduld en tijd.
Daarom zou ik het groote Duitsche arbeidsfront
willen toewenschcn, dat zijn leiding en al hun leden
nimmer het geloof zullen verliezen, kome, wat wil.
Wie geloof in het hart heeft, heeft do grootste
kracht ter wereld, die bestaat En wij kunnen dit
geloof hebben met het oog op ons Duitsche volk en
in het bizonder op den Duitschen arbeider.
Wij allen, die eens den oorlog hebben leeren ken
nen, weten, dat het doel van een politiek nimmer
kan zijn, oorlogen te voeren. Ons doel zal steeds zijn
het volk in zijn levenshouding gelukkig te maken.
Daarom kennen wij geen andere politiek dan die van
den vrcedzamen opbouw. Doch ook daarom kunnen
wij ons volk nimmer als slaven laten vernederen,
door ons zal de vrede nimmer worden gebroken doch
het nieuwe Duitschland zal zich ook nimmer on-
ierwerpen, nimmer zijn rechten prijsgeven, nimmer
iets van zijn grond opofferen. Het zal zijn bestaans
rechten op deze wereld verdedigen en er tot het
uiterste voor op dc bres staan. Wij zullen nimmer den
vrede breken, doch niemand moet gelooven ons in
vrede zonder tegenstand te kunnen onderwerpen.
VANDAAG HET ANTWOORD VAN MINISTER
COLIJN.
Gister is in de Tweede Kamer het debat over het
landbouw-beleid der regeering voortgezet en na af
loop der zitting hadden 23 afgevaardigden hun agra
rische welsprekendheid kunnen „botvieren".
Doch al naarmate de middag vorderde, daalde do
toch al geringe belangstelling en dc laatste sprekers
hebben uit den aard der zaak weinig nieuws of in
teressants meer ter tafel kunnen brengen.
Over de positie van den landarbeider sprak de
heer Albarda (s.d.a.p.) Naar zijn meening ontbreken
de waarborgen, dat van den steun een deel aan de
arbeiders ten goede komt. Er komen zelfs loonen
van 18 en 19 cent per uur in den landbouw voor en
er is in sommige gevallen alweer sprake van verla
ging tot 16 cent. In vele gevallen wordt ieder overleg
met de landarbeidersbonden over het loon geweigerd
Reeds meermalen is op krachtig ingrijpen van de
regeering aangedrongen. Er is op papier een regeling
getroffen een maand geleden verscheen, een K. B.
doch van een begin van uitwerking is nog niets
gebleken en dc loonsverlagingen gaan nog steeds
voort.
De voorwaarden, die minister Verschuur blijkens
de Memorie van Antwoord had willen stellen, lijken
den heer Albarda niet voldoende. Gaarne zou hij
willen weten of de werkgevers zullen worden ge
dwongen en hoe en wanneer aan de voornemens
uitvoering zal worden gegeven.
Eveneens werden de belangen van de landarbei
ders bepleit door den heer Amelink (a.r.). die het
vcrleenen van steun aan de landbouwers afhanke
lijk gesteld wilde zien van het sluiten van collec
tieve contracten of het aanvaarden van arbitrage.
Ook hij vroeg margarine tegen lagen prijs voor do
werkloozen.
D hoogte der pachtprijzen is te berde gebracht
door de hceren Van Houten (christ.-dem.) en Wijn
koop (comm.) Door den landbouwsteun zei do
chr.-dem. afgevaardigde zouden de grondeigenaren
ertoe overgaan de pacht te verhoogen. Hij dringt
kortweg aan op Regeeringsoptreden tegen landeige
naren en hypotheekgevers. Dat hij hypothecair cre-
diet door middel van hypotheekbanken, met name
vele kleine luvden betrokken zijn. werd niet ver
meld. Ook de waterschapslasten dienen verlaagd to
worden.
De heer Wijnkoop had ten slotte een drietal mo
ties, waarin verlaging van rente en aflossing van
de landarbeidersplaatsjes tot de helft, verstrekking
van kunstmest, een verbod om achterstallige rento
en aflossing te verhalen op de werkverschaffings-
loonen en een verbod van executie worden ge
vraagd.
De heer Groen (r.k.) wees er op, dat de tuin
bouw met zes milliocn onvoldoende gesteund was.
Vooral bij dezen bedrijfstak moet export bevorderd
worden.
Dc beurt was nu aan minister Colijn, doch de mi
nister beloofde, de Kamer een samenvatting, welke
hij gisteravond zou klaarmaken en die hij vandaag
zou uitspreken.
MELAATSCHHEID TE BELGRADO.
Vlektyphus eischt honderden dooden.
In Belgrado zijn kort geleden vier gevallen van
melaatschheid, geconstateerd. De kranten mogen
niets hierover publiceeren, zoodat de stad vol on
controleerbare geruchten is, aldus Reuter.
In het Bosnische Sandjak woedt een epidemie van
vlektyphus, welke reeds honderden dooden heeft ge-
eischt. In een aantal dorpen zijn in elk huis drio
of vier ziektegevallen.
Door toedoen van den herdershond de da
ders opgespoord.
Reuter seint uit Belgrado: Door toedoen van een
herdershond zijn te Subititza, in Joego Slavië drio
dieven van een kudde schapen gearresteerd.
De bandieten hadden den herder bewusteloos gesla
gen en de kudde weggedreven. De hond ging naar
het dorp en trachtte de aandacht van den veldwachter
te trekken, doch deze joeg hem weg. De hond ging
toen den hoed van zijn baas halen, welke met bloed
was bevlekt, en legde deze voor den veldwachter neer.
Deze begreep nu, dat er iets gebeurd was en ging
met den hond mee. Hij kwam nog tijdig bij den her
der aan, zoodat diens leven gered is.
Vervolgens leidde de hond de politie naar de plaats,
waar de dieven zich met den buit verborgen hadden.
VLIEGTUIGBOTSING IN ENGELAND.
Londen. Zes een-persoonsvliegtuigen van de
Royal Air Force, behoorende tot het Norlhumber-
iand-eskader, maakten gister in gesloten formatie
oefeningen. Twee toestellen zijn tegen elkander ge
botst en te pletter geslagen. De beide piloten spron
gen uit de toestellen cn landden behouden per pa
rachute.
ACHTTIEN POOLSCHE MIJNWERKERS AAN DEN
DOOD ONTSNAPT.
Eerst heden wordt hekend, dat Dinsdagavond in
do Hi 11 ebrand-mijn te Antonienhtttte in Polen ten
gevolge van een mijngas-ontploffing een groot ge
deelte van een mijnschacht instortte, waardoor acht
tien mijnwerkers van de buitenwereld werden afge
sloten. Na twee uur ingespannen werken slaagde een
reddingsbrigade er echter in, de ingesloten kamera
den te bereiken en ongedeerd uit hun hachelijke po
sitie te redden.