Geeft acht
Woensdag 6 Juni 1934.
SCHAGER COURANT.
Tweede blad. No. 9493
Schooltoestanden op het platteland.
Crisisrundvleesch in blik.
Inbreker te Leeuwarden aangehouden.
Hevig noodweer boven Silezië.
Ontploffing in een fabriek.
Ernstige botsingen in Roubaix.
NEDERLAND'S NATUURSCHOON
BEDREIGD.
OFFICIEREN IN HOOGER BEROEP.
Zeven personen gedood.
UIT DE PERS-
Hoe er soms met de
wordt gesold.
openbare school
Men schrijft onder bovenstaand opschrift aan het
„Alg. HsbL":
De gemeente Aengwirden in Friesland zij heeft
ruim +800 zielen heeft den laatsten tijd heel wat
op schoolgebied beleefd. Eerst had men die bij de
opheffing van de openbare lagere scholen te Luin-
jóberd en Nieuwebrug en de stichting van een nieu
we school tc Spitsend ijk. Deze quacstie, die vrijwel
de gehecle bevolking in beroering bracht, duurde
drie jaren lang, en is ten slotte in allerhoogste in
stantie beslist.
Daarna is tc Luinjeberd een soort privéschooltje
geopend, door het vroegere schoolhoofd, doch toen
deze naar elders werd benoemd, duurde het niet
lang of ook dit instituut verdween. Toen kwamen
de quacsties, die zich voornamelijk concentreerden
in het dorp Tjalleberd. het oudste en voornaamste
dorp in „de Streek". De gemeenteraad verhuurde
daar twee lokalen van de o.l. school aan een chr.
schoolbestuur, dat daarin een bijzondere school open
de. Zoodat beide scholen onder één dak voor de
noodige afscheidingen in het gebouw was gezorgd
gehuisvest waren.
Dit stond een deel der bevolking maar matig aan,
vooral omdat het meende dat de overblijvende twee
lokalen voor het o.l. onderwijs niet voldoende voor
het aantal leerlingen zou zijn. Inderdaad was het
aantal leerlingen van dien aard, datde wet drie
leerkrachten voorschreef.
Een tijdlang werkten nog twee leerkrachten in één
lokaal naast elkaar; na veel gehaspel besloot de
gemeenteraad, bij de school een houten hulplokaal
te stichten. Daarna deed zich het geruchtmakende
geval voor, dat ouders van leerlingen weigerden hun
kinderen nnnr de school te zenden, omdat een onder
wijzer, die als tuberculosepatiënt in een sanatorium
verpleegd was. opnieuw als leerkracht aan deze
school verbonden werd. Na eenige weken verzuim
kwamen de scholieren terug, nadat de directeur
van een Consultatiebureau had verklaard, dat de
onderwijzer in kwestie geen gevaar voor besmetting
opleverde en zich geregeld aan een onderzoek zou
onderwerpen. En pas was deze zaak weer in het
reine of daar kwam - als een donderslag bij helde
re lucht! het besluit van den minister van Onder
wijs, dat met een paar dagen de school te Tjalle
berd opgeheven werd, de oudste school in de streek!
De leerlingen werden ingedeeld op scholen te Spit-
sendijk en Gersloot.
Een deel der ouders besloot echter zich zulks niet
te laten welgevallen, maar samen te werken voor de
stichting van een bijzondere neutrale school. Deze
actie had succes. Het aantal vereischte leerlingen is
toegezegd en onder leiding van den Hervormden
predikant ter plaatse, ds. H. A. Ludwig, is thans
een vereenigine voor zulk een school opgericht. Zoo
spoedig mogelijk zal de koninklijke goedkeuring op
de statuten aangevraagd worden.
Ook voor hen die een inkomen genieten
gelijk aan den steun en voor diaconieën
en liefdadigheidsinstellingen.
De minister van binnenlandsche zaken heeft aan
de gemeentebesturen een circulaire gericht, waarin
hij meedeelt, dat, naast de in vroegere desbetreffen
de circulaires genoemde categorieën van personen in
den vervolge de distributie van vleesch in blik ook
zal kunnen geschieden aan personen, die een inko
men genieten, hetwelk in het algemeen ten hoogste
gelijk is te stellen met dat. hetwelk ter plaatse door
de steuntrekkenden, als bedoeld in de circulaire van
4 November 1033. wordt genoten De beoordeeling
hiervan zal geheel aan de gemeentebesturen worden
overgelaten.
Ook zal distributie mogen plaats vinden aan dia
conieën en instellingen met liefdadige doelstelling,
ten behoeve van door deze lichamen ondersteunden,
waarbij evenwel nauwlettend dient te worden toe
gezien, t.a.v. de instellingen met liefdadige doelstel
ling zoo door de gemeentebesturen als door de be
sturen dier instellingen zclven en t.a.v. de diaco
nieën alleen door haar besturen, dat geen vleesch
wordt verstrekt aan dezelfde personen, door meer
dan één instantie.
Die veel op zijn geweten had.
Uit Leeuwarden wordt bericht, dat de politie er
In geslaagd is den dader te arresteeren van een
reeks inbraken, in de Friesche hoofdstad gepleegd.
Langen tijd heeft de recherche haar aandacht aan
een inwoner dezer plaats, zekeren van A. geschon
ken. Het is haar thans gelukt zooveel bewijsmate
riaal te verzamelen, dat ontkennen, hetgeen de man
thans nog doet. hem wel niet meer zal baten. In
den nacht van l i op 15 Mei werd in een pand aan de
Oostergrachtwal een brutale diefstal met braak ge
pleegd, waarbij o.a. eenige gouden tientjes werden
gestolen. Deze gouden tientjes zijn hem ten slotte
noodlottig geworden, daar de recherche drie perso
nen heeft opgespoord, aan wie hij met gouden tien
tjes heeft betaald. De man is ingesloten.
Straten en velden ernstig verwoest.
In de omgeving van Koeningshain (Silezië) heeft
een hevig noodweer gewoed, waardoor in het bijzon
der de j>Iaatsen Wartha, Gierischwalde en Banau
zijn geteisterd.
Te Wartha, een bekende Silezische bedevaart
plaats, stroomde het water van de bergen in wilde
beken door de straten. Verscheidene woonhuizen
overstroomden en een aantal bruggen werd weg
gerukt.
Te Gierischwalde drong het water tijdens het Lof
de kerk binnen, zoodat de kerkgangers in allerijl
het gebouw moesten verlaten. Ook hier leken de stra
ten wel beken. Het water stroomde huizen en stal
len binnen en zware boomen werden ontworteld,
terwijl tal van voorwerpen en stukken houtwerk
door. de straten dreven. Veel kleinvee kwam in het
water om. Het water zakte vrij spoedig, doch liet
groote verwoestingen achter. In de tuinen is de aan
plant verdwenen en de gewassen zijn van de vel
den weggespoeld.
In de gemeente Banau en Gierischwalde wordt
men des te zwaarder getroffen, aangezien daar ver
leden jaar door een hagelbui groote schade werd
aangericht.
Twee personen gewond.
Gistermorgen werd de brandweer te Zaandam ge
alarmeerd voor een feilen brand in de houtmeclfa
briek „Do Haan aan den Kalverringdijk, toebehoo-
rende aan de Gcbrs. Groot te Zaandijk.
De bewoners van de buurtschap Het Kalf en ook
verder in den omtrek werden opgeschrikt door een
hevigen knal. Het bleek dat er in de fabriek een
ontploffing had plaats gehad. Er bevonden zich drie
personen in de fabriek toen de ontploffing geschied
de. Twee hunner waren bezig met het vervoeren
van halen meel. Beide mannen de 40-jarige I).
Slop en de 27-jarige 1J. Hille werden tegen den
grond geslagen, terwijl hun kleeren in brand vlogen.
Zij snelden onmiddellijk naar buiten en sprongen in
een nabij gelegen sloot. Hun verwondingen waren
echter van dien aard. dat overbrenging naar het
ziekenhuis noodzakelijk bleek.
Aan het blusschingswerk werd deelgenomen door
de brandweer uit Zaandam, Zaandijk en Koog. Het
terrein van den brand was echter moeilijk te benade
ren en de spuiten moesten met schuiten en motor
booten ter plnntsc worden gebracht. Het gebouw is
geheel afgebrand.
Hevige straatgevechten met anti-fascis
ten.
Parijs. Tijdens een vergadering in Roubaix
waar de rechtsche afgevaardigde Ilenriot het woord
zou voeren over den binnenlandschen polltickcn
toestand, is liet gisteravond tot ernstige botsingen
gokomen. Het vergaderlokaal was door een krachti
ge afdeeling politie afgezet en de bezoekers werden
aan een nauwkeurige controle onderworpen. In de
omliggende straten waren geruimen tijd voor het
openen van de vergadering anti-fascisten tezamen
gekomen, welke trachtten de bezoekers tegen te hou
den met het gevolg, dat tenslotte hotsingen ontston
den. De politie moest worden versterkt en zelfs be
reden politie werd te hulp geroepen om de orde te
herstellen. Er ontstonden hevige straatgevechten.
Op verschillende plaatsen in de stad werden barri
cades opgericht, die door de mobile garden werden
bestormd. Eerst tegen 8 uur was de rust eenigszins
hersteld, zoodat Ilenriot toen voor ongeveer 2000 toe
hoorders zijn rede kon uitspreken. Na het einde van
de vergadering werd het weer onrustig, zoodat de
politie nogmnals moest optreden. Bij de botsingen
zijn ruim honderd personen gewond. Te middernacht
was alles weer rustig.
DE TAIFOEN AAN DE KOREAANSCHE KUST.
Drie honderd vijftig personen verdron
ken, gewond of vermist.
Driehonderd vijftig visschers zijn verdronken ol
worden vermist of zijn gewond in den taifoen, welke
aan de Korennnsche kust heeft gewoed, meldt Reu
ter. Er zijn 1800 personen gered ten koste van groote
moeilijkheden; 300 schepen zijn vergaan.
ONRUST ONDER DE FRANSCHE BOEREN.
Afgevaardigde van de tribnne
en een pak slaag toegediend.
gesleept
De landbouwcrisis heeft ook onder de boerenbe
volking in Frankrijk onrust gebracht, hetgeen Maan
dag wel heel duidelijk bleek toen afgevaardigde
Bcnassy die een landbouwdistrict vertegenwoordigt,
voor zijn kiezers in een vergadering een redevoering
wilde uitspreken. De aanwezigen sleepten den af
gevaardigde van de tribune en dienden hem een pak
slaag toe, onder anti-parlementaire kreten.
ZELFMOORD VAN EEN PAARD.
Omdat haar veulen dood was.
Te Haulerwijk (Fr) kwam een jong veulen in een
sloot terecht, waardoor het spoedig verdronk. Toen
men het cadaver den volgenden morgen wilde weg
halen, schopte en trapte het moeder-paard naar
iedereen, die in de richting van het verdronken veu
len ging. Den daarop volgenden morgen vond men
naast het veulen de moeder verdronken in de sloot.
MET DE TRAM IN BOTSING GEKOMEN.
Motorrijder op slag gedood.
Heerenveen. Gistermorgen is de 30-jarige J.
Mink uit Leeuwarden, die zich met zijn motorrijwiel
op weg bevond naar Lemmer op de tramkruisinR
Rijksstraatweg Follega nabij Lemmer, met de tram
die om 9 uur uit Lemmer vertrekt, in botsing geko
men. Het slachtoffer dat afschuwelijk verminkt was,
was op slag dood.
De wedloop in bewaap'ning is begonnen,
Zoo luidt de eisch van 't Europeesch beleid,
De vredeswil is weer eens overwonnen
Door groote vrees voor eigen veiligheid.
Men wil geen oorlog, (denk aan het verleden),
Maar d'afwecr moet compleet zijn en paraat,
Er zijn opnieuw weer dank're moog'lijkheden,
Die een gevaar zijn voor den eigen Staat!
Do vroeg're lessen zijn nog niet vergeten,
Toen onverhoeds een sterke vijand kwam,
En zonder eer en zonder een geweten
Bezit der mooiste idealen nam!
Dat zal zich nimmer, nimmer meer herhalen,
Daarvoor staan nieuwe, jonge levens klaar,
Men wil opnieuw den hoogsten prijs betalen,
En offeren in d ure van gevaar!
Men gaat weer in den noodlots-cirkcl draaien:
„Jij sterk? Ik sterker!" zoo luidt het gebod,
Het oorlogszaad laat zich gewillig zaaien,
Zijn oogst is vrees'lijk voor het wereldlot!
Maar toch, men sterkt zijn weermacht en zijn forten,
Wellicht is straks opnieuw de tijd te kort,
En de geleerde schudt aan de retorten,
Waarin de afweer klaar gebrouwen wordt!
Waar zijt gij allen, die U hebt verbonden
Tot een verheven, brcede vredcs-leer?
Eens klonk het pleidooi uit millioenen monden
Voor het beginsel: „Nooit geen oorlog meer!"
Waar zijt gij allen, nu de tijden dreigen,
Van welke natie of ras go zijt?
Sluit U aaneen, gij moogt niet langer zwijgen,
De afweer roept! HET IS DE HOOGSTE TIJD!!!
Juni 1934.
KROES.
(Nadruk verboden).
Wat bestaat er met
Schager Kermis 5 jaar
Nog steeds worden talrijke hecta
ren bosch- en heideveld door het
vuur vernietigd.
Den laatsten tijd ging er geen dag voorbij of uit
verschillende deelen van het land werden branden
gemeld, waarbij weer een deel van ons natuurschoon
door het vuur was verwoest. Het ergste is, dat veel
al dit onheil werd veroorzaakt door schromelijko na
latigheid of roekeloosheid. Dikwijls zelfs zijn zij, die
naar buiten gingen om te genieten van bosch en hei
de schuldige oorv.aak van deze vernieling, 'n Wegge
worpen eindje sigaret of sigaar, 'n uitgeklopte pijp,
'n onvoldoend bewaakt kampvuurtje, 't zijn evenzoo-
vele oorzaken van een brand, die uren en uren vor
dert om bedwongen te worden en die intusschen
honderden hectaren zwart blakerde.
Gisterenavond is de Veluwe wederom het lijdend
voorwerp geweest van zulk een brand, waarvan, ge
lijk bijna steeds, de oorzaak niet bekend is.
Tc Apeldoorn is n.1. tusschen Hoog-Buurloo, Radio-
Asselt, IIoenderloo en de Ugchelscho bosschcn ruim
honderd H.A. heide door brand verwoest. Do grond
behoorde toe aan baron van Verschure.
De brandweren uit Apeldoorn, Eendracht, Ugche-
len en Beekbergen en boschbrandweergroepen ver
richtten liet blusschingswerk. Zij slaagden erin het
vuur vlak voor de Ugchelscho bosschcn te stuiten.
H.M. de Koningin en H.K.H. Prinses Juliana, die
per auto passeerden, hebben eenige oogenblikken het
woeden van het vuur gadegeslagen.
Geweldige boschbrand bij
Ongeveer 300 H.A. bosch
vlammen opgegaan.
Roermond.
en helde in
Sedert Zondag woedt op Duitsch grondgebied aan
de Limburgsche grens ten Oosten der gemeenten
Herkenbosch en Vlodrop een groote bosch- en heide
brand, welke reeds circa 300 H.A. bosch en heide
heeft vernield. Gisternacht heeft het vuur Neder-
landsch grondgebied bereikt.
Vanaf de Duitsche grensplaats Elmpt heeft de
brand zich tot Herkenbosch uitgebreid en heeft het
driehoekje Nederlandsch grondgebied, dat daar in
UIT ONZE OOST.
De muiterij op „De Zeven Provinciën".
Voortgezette behandeling door het
Hoog Militair Gerechtshof.
Ancta seint uit Batavia:
Bij de berechting van de officieren van „Do Ze
ven Provinciën" door het Hoog Militair Gerechtshof
verklaarde bekl. Dekker, zijn eerewoord aan de mui
ters te hebben gegeven.
Pres.: „Men geeft zijn eerewoord niet aan muiters.
Maar dit is weer een kwestie van mentaliteit en
karakter."
Bekl.: Ik zag de mensclien niet als muiters, doch
als ondergeschikten.
Jhr. de Ranitz: Vond u het een officier waardig
tijdens do muiterij te bridgen?
Bekl. betreurt het achteraf.
Bekl. Baron de Vos van Steenwijk zegt in Hooger
beroep te zijn gekomen omdat hij zich onschuldig
acht. Bekl. wendde nimmer geweid aan omdat hij
als luit. derde klasse dit niet zelfstandig meende te
mogen doen.
De president vraagt waarom bekl. niet schoot toen
korporaal Boshardt hem de radiohut deed ver
laten. Bekl. antwoordt zulks te hebben nagelaten als
gevolg van de afspraak met luit. Dekker, dat niet
zou worden geschoten.
Pres. wijst bekl. op artikel 12 regl. Krijgstucht, dat
ook hot gebrek aan een zelfstandige positie nooit
mag leiden tot werkloos blijven. Voorts verklaarde
Boshart dat de afspraak met den luit. Dekker nog
niet bestond.
Bekl. ontkent uit de hut te zijn gejaagd. Hij was
toch van plan de hut te verlaten,
Pres.: Dan had u zulks niet op dat oogenblik moe
ten doen. U was de baas in de radiohut. Geen burger
zou gehandeld hebben zooals u ais zeeofficier. Eén
schot zou een einde aan de muiterij hebben gemaakt
Bekl.: Ik vraag mij af, welke gevolgen het lossen
van een schot gehad zou hebben.
Pres.: Het bad u misschien uw baantje kunnen
kosten, maar daar gaat het niet om, u had nooit
de hut mogen verlaten.
De Ranitz toont aan dat bekl. wel dgelijk onder
bedreiging van korp. Boshart de radiohut verliet.
Heftige discussies ontstaan, waarna Jhr. Do Ra
nitz concludeert dat de officieren op bewonderens
waardige wijze hun drift achterbaks hielden.
Bekl. Do Wilde acht de overwegingen van den
Zeekrijgsraad onjuist en de straf te zwaar.
Pres.: Was u niet bang voor uw hachje?
Bekl. zegt niet hcelemaal gerust te zijn geweest.
Er bestond twijfel over de vraag of gebruikmaken
van geweld in de lijn der autoriteiten lag.
De president vraagt waarom bekl. bij de muiters
naar liet eten informeerde. Bekl. zegt dat hij be
vreesd was voor vergiftiging.
Pres.: U vond het compromis met de muiters wel
goed?
Bekl.: Ja, wij wisten waaraan wij toe waren.
Pres.: Ja, er zou niet op u geschoten worden, u
zoudt lekker eten krijgen, dat niet vergiftigd was,
dat alles was O. K.
Bekl. waarschuwde de jongere officieren hun re
volvers niet zichtbaar te dragen.
Pres.: Waarom zei u: doe niet zoo flink?
Bekl.: De derde klassers deden net of zij dat wa
ren en schoven alle schuld op de andere officieren.
Bekl. Smits acht bet vonnis niet juist. Hij bad
zich ernstig voorgenomen zij nleven te geven indien
cr maar eenige kans was op onderdrukking van de
muiterij.
Barometerstand op Woensdagmorgen 8 uur- 761 ra.M.
Vooruitzichten: Regen.
Temperatuur: 10 gr. C. is 50 gr. F.
Fa. Gebr. ROTGANS Schagen
Moderne Ou'wLkkel- en Afdrnkinrichtlng.
Vraagt onze DlJO-fllm, 50 ct., 8 opnamen.
Duitschland inspringt, aangetast. Over een afstand
van ongeveer 5 K.M. hangt een blauwe rook over
bet zonnige land, terwijl op ongeveer vier plaatsen
het vuur woedt. Met man en macht is men met
blusschingswcrkzaamhcden bezig.
Een boschwachterswoning onder de gemeente
Elmpt is door het vuur aangetast en geheel ver
nield. De bewoners hadden zich reeds eerder voor
het naderende gevaar met hun have en goed in
veiligheid kunnen brengen.
Op last van Graaf Wolff Metternich te Swalmen,
wiens boschgebieden niet ver van het geteisterd ge
bied gelegen zijn. worden thans brandgangen ge
kapt, brandgreppels gegraven en tegenvuren aange
legd.
Het was een moeilijke taak de kruipende vlam
men, die vaak de schoenen der blusschers schroei
den. te ontloopen. De uitkijkpost bleef zich steeds
oriënteeren, of het gevaar van het blusschingswerk
niet te groot werd.
Op de Noord-Veluwe 173 H.A. verwoest.
Omtrent den ernstigen brand, die Zaterdag f.1. on
der de gemeente Heerdc woedde en die door den
sterken Noordenwind bijna niet Ie stuiten was,
wordt nog nader gemeld, dat deze vnn het land
goed ,de Dellen" 53 H.A. bosschcn verwoest heeft.
De bosschen waren tegen brandschade vocrekerd.
Van de legerplaats Oldebroek, waartoe ook behoort
een gedeelte van „de Dellen', die in verhand met de
uitbreiding van de legerplaats waren aangekocht,
zijn 120 H.A. bosch en heide een prooi der vlammen
geworden. De vuurhaard is ontstaan op circa 5 K M.
van „de Dellen" in de richting van Wezen en kwam
met een snelheid van circa 1 K.M. in 10 minuten
aanrollen. Hij had een breedte van ongeveer lVfc
K.M.
Bliksem slaat in vrachtwagen met spring-
stoL
Norman (Oklahoma) (V.D.). Maandag ƒ.1. is
tijdens een onweer de bliksem ingeslagen in een
vrachtwagen, die geladen was met nitroglycerine.
De vrachtwagen maakte deel uit van do uitrusting
van een expeditie die onderzoek verrichtte naar aan
wezigheid van petroleum. Tengevolge van het in
slaan van de bliksem ontstond een ontzaggelijke
ontploffing, tengevolge waarvan zeven man werden
gedood, terwijl een enorm gat in den grond werd
geslagen en groote schade werd toegebracht aan in
de nabijheid staande huizen.
EEN ONGEWOON SPECULATIE-OBJECT.
Verzekeringen op het leven van
dent RoosevelL
presi-
Londen. Het departement van buitenlandsche
zaken heeft gisteren Lloyd's verzocht een einde te
maken aan de speculatie in verzekeringen op het
leven van president RoosevelL Het is namelijk be
kend geworden, dat tal van zakenlieden zichzelf ver
zekerd hebben tegen het overlijden van den Ameri-
kaanschen president op grond van de verwachting,
dat wanneer Roosevelt iets mocht overkomen tijdens
zijn presidentschap, dit ernstige reacties teweeg zou
brengen.
465e STAATSLOTERIJ
(Nle, officieel)
5de klasse, 14de lijst
Trekking van Dinsdag 5 Juni 1934
Hooge Prijzen
f 1000.— 2524 11229 19212
t 400.— 16377 16608
200.— 227 14624 19072 20146
f 100.— 165 1497 6309 6363 8315 Ö808 104?9
HOOI 11204 12448 13855 15118 16572 18508 18*44
Prijzen van 70.—
24 80 112 192 214 320 331 334
462 552 716 741 861 1015 1047 1055
1099 1105 1306 1338 1572
1702 1708 1750 1776 1820 1851 2015 2043
2167 2256 2428 2628 2631 2778 2822 284C
2906 2999 3026 3051 3107 3193 3343 3354
3481 3515 3518 3561 3599 3674 3789 3808
3830 3863 3968 4134 4374 4502 4566 4596
4632 4688 4744 4840 4842 4870 4935 4952
5138 5185 5394 5483 5666 5807 5846 5870
5936 6052 6279 6384 6396 6486 6713 6766
7168 7400 7482 7596 7648 7754 7822 7835
7893 7905 7965 7996 8174 8259 8363 8413
8471 8517 8531 8536 8584 8672 8679 8686
8692 8779 8938 9268 9370 9410 9424 9447
9484 9488 9755 9899 9952 10136 10333 10356
10358 10467 11)596 10710 10744 10761 10875 10890
10946 11114 1U46 11171 11281 11382 11447 11525
11649 11676 11725 11778 11792 11863 11921 11930
11956 12093 12152 12228 12270 12312 12690 12698
12722 12725 12896 12976 13022 13053 13193 13223
13290 13323 13341 13509 13526 13583 13794 13848
14022 14145 14162 14227 14287 14357 14732 14858
15101 15177 15325 15327 15349 15363 15395 15495
15528 15594 15602 15617 15653 15655 15748 15835
15876 15988 16002 16030 16214 16423 16564 16658
16666 16710 16729 16791 16994 17086 17192 17303
17401 17525 17533 17585 17606 17646 17675 17679
17771 18119 18201 18216 ft308 18469 18526 18589
18607 18756 18870 18883 18904 18949 18959 18977
19012 19063 19114 19374 19583 19584 19881 19933
19964 19999 20018 20257 20279 20288 20386 20394
2C482 20524 20600 20607 20808 20870 20943 20972
20997
