Verzet in de hoofdstad onderdrukt.
VELO
CsK"NAI
Politie de toestand meester.
UÏT HET LAND DER
FUSILLADES.
Zaterdag 7 Juli 1934.
SCHAGER COURANT.
Derde blad. No. 9512
Met ijzeren vuist het
gezag hersteld.
De dag van Vrijdag.
Het oproer gedempt.
De droogte in Londen.
AAN DE OVERZIJDE VAN HET IJ.
Dreigende situatie in de Vogelbuurt.
Oud-minister Treviranus gefusilleerd.
doet uw wasch snel goed billijk
laat tijd en lust voor uw gezin
SABINA-koffie
prijzen
SABINA-thee
prijzen
1 Fa. H. W. H0LSMULLER
SCHIETPARTIJ TE BERGSCHENHOEK.
(Zio ook pagina 2. Blad 3).
Pantser-auto's met mitrailleurs
jagen door de straten. Salvo's
klinken voortdurend door de
lucht. Drie tlooden en een groot
aantal gewonden.
Heeft men gedacht, «lat met de komst der mili
taire politic Vrijdagmiddag in de hoofdstad de rust
zou woerkooren, dan is men bedrogen uitgekomen.
Want ook de dag van gister heeft zich gekenmerkt
door groote wanordelijkheden en dc Jordaan bleef
den geheelen middag het tooneel van rumoerige ta-
fereclcn, chargeerende politie en schietende militai
ren. Dc zon scheen fel in «le straten, doch ondanks de
hitte waren deze toch vol mcnschen, dio telkens
weer begonnen barricades op te werpen en tegen
de politiemannen en militairen te schelden. Overal
klonk het geroep „moordenaars".
Ondanks het groote militaire vertoon in den mid
dag, ondanks de dreigende loopcn der mitrailleurs,
die uit de pantserauto's staken, ondanks de talrijke
goedgerichte schoten «Ier marechaussees, die in elke
situatie slechts revolver- of karabijn gebruiken,
kroop het oproer langs de huizen. Het geroep van
moordenaars ging van huis tot huis als de gewapen
de macht passeerde.
De pantser-auto's rakken uit.
Om half vijf in den namiddag rijden de twee mili
taire pantserauto's uit, die voor het politiebureau-
Raampoort gereed stonden. Het gezicht wekt ang
stige gedachten aan hetgeen vanavond kan gebeuren
als de verzetplegers hun roekeloos spel voortzetten.
In don namiddag heeft, vlak bij dit politiebureau,
een der militaire ruiters, bij het maken van een char
ge en het schieten, zijn paard een kogel door den
hals gejaagd. Na voorloopig verhonden te zijn, is 't
dier naar het abattoir overgebracht.
Trams omvergeworpen.
Om kwart over negen is aan het einde van de
Spaarndammerstrnat een tramwagen van lijn 5
omvergeworpen. Kr zijn geen persoonlijke ongeluk
ken hij geschied. Toen «le wagen omlag, heelt men
er een roodc vlag op gehangen.
In Zuid heeft men hij de kruising Ferdinand Bol
straat en AH). Cuypstraat een tramwagen van lijn 1G
doen ontsporen.
Uitbreiding van het oproer.
Met het vallen van de duisternis werd het een
oorlogstoestand. Dc militairen stonden met de kara
bijnen in den aanslag op dc hoeken van de straten
Herhaaldelijk wisselden de zware schoten--af met de
lichtere uit de revolvers. Ofschoon we vanuit de
Westerstraat den toestand in alle de>len van de
stad moeilijk konden overzien heerschtc toch in
bijna alle andere doelen een opstandige beweging
en vielen overal gewonden. Het oproer breidde zich
tenslotte over de goheele stad uit. en alleen in West
cn de niet-arbeidersbuurten bleef het rustig.
Vader, moeder en kind getroffen.
Op het Blauwe Zand aan den overkant van 't IJ
was de toestand zeer kritiek. De schoten knalden
overal, menschen vluchtten in razernij naar alle
richtingen, doch niet allen konden aan het moor
dend vuur ontkomen. Een salvo trof vader, moeder
en kind, die daar liepen. Ze zakten ineen en bleven
hevig bloedend op de straat liggen. Dc G.G. en G.D.
vervoerde de slachtoffers die zwaar gewond waren
tiaar het gasthuis. Het aantal gewonden steeg on
rustbarend, naarmate de avond vorderde.
Optreden zonder pardon.
Er wordt nu zonder pardon tegen de oproerma
kers opgetreden. Men schoot nu raak en dacht er
niet meer aan, om verkeerd te richten en de re
bellen te sparen, er werd zuiver gericht, en het ge
volg van deze salvo's was dan ook verschrikkelijk.
Een man stortte, getroffen door een kogel in het
hoofd. neer. Hij werd in hoogst zorgwekkenden
toestand weggevoerd. De politie bestormde vervol
gens de huizen en haalde van de daken drie per
sonen. die met steenon hadden gegooid. Zij werden
naar het posthuis Westerstraat gebracht.
Het aantal dooden en gewonden.
In den namiddag is hij een der charges door dc
politie, een S2 jarige man om het leven gekomen. De
ze zat voor liet raam van zijn woning en werd door
een verdwaalde kogel getroffen.
's Avonds om half negen had in de Laurierstraat
een schietpartij plaats, waarbij een persoon werd
gedood.
Er zijn dus nu in totaal 3 dooden.
Het aantal gewonden is zeer groot, waarvan er
verschillende door ernstige schotwonden in levens
gevaar verkcercn.
Te middernacht deelde de Geneeskundige Dienst
mede, dat op «lat moment niet meer kon worden na
gegaan hoeveel slachtofers er dezen Vrijdagavond in
de hoofdstad zijn gevallen. Men kan thans wel van
een bloedba<l spreken. Het staat vast, dat er onge
veer vijftig gewonden naar de ziekenhuizen zijn
vervoerd. Daarenboven zijn er tal van lichtgewonden
die zich niet hij den Dienst hebben aangemeld.
Om half twaalf was het gezag den toestand in de
Jordaan volkomen meester. De lichten brandden zoo
als altijd en niets dan de steeds patrouilleerendc
marechaussee en de langzaam voortglijdende pant
serauto's herinnerden er meer aan, dat om tien uur
een volmaakt oproer heerschte. Langzaam aan ver
stomde het rumoer, men zag dat tegen zulk een over
macht toch niets was te beginnen, de straten bleven
volkomen verlaten en slechts een enkel schot herin
nerde eraan, dat er een raam gesloten moest worden
en dat dc opstand nog even voortziekte.
Het oproer was vrijwel volkomen gesmoord. Be
halve de twee boven genoemde pantser-auto's, zijn er
in den loop van den avond nog twee pantserauto's
gearriveerd uit Arnhem van de „Gele rijders", n.1. de
„Bison" en dc „Buffel", die behalve met machinege
weren uitgerust waren met groote zoeklichten, die
langs de gevels der huizen speelden. Zij hoefden noch
tans geen schqt te lossen, daar het verzet was gebro
ken en verstikt.
Vaz Dias meldt ons nog:
In den afgcloopen nacht tegen drie uur was dc
politie tezamen met de militaire versterkingen
in alle stadsdcelen den toestand volkomen mees
ter. Rustig was het toen nog niet overal, want
zoowel in de Jordaan als in Oost moest hier en
daar nog opgetreden worden. Tegen half drie
moest de politie van het bureau Linnaeusstraat
uitrukken naar de Wagenaarstraat en omgeving,
waar men bezig was hoornen door te zagen en om
ver te trekken. Ook dc militaire bezetting, die
op het posthuis Zccburgcrdijk gedetacheerd was,
moest in dit vroege uur nog handelend optreden.
Aan den overkant van het IJ was de toestand
rustig, doch het was een gewapende vrede, want een
groote militaire macht houdt nog steeds dc belang
rijkste punten bezet. Na een mislukte poging om een
der IJ-ponten lief varen te belemmeren, werden op
elke pont ccnige bowakingsmanschappen van de mi-
litaire politie geposteerd.
In het Spaarndammerkwartier deden politie en een
zestal militairen nog laat in den nacht patrouille
diensten, doch tot schietpartijen kwam het hier niet
meer. De winkels in dc Houtrijk- en Hombruestraat,
waarvan de étalages vernield zijn, worden door de
politic bewaakt. Een viertal personen is in deze sectie
wegens geweldpleging gearresteerd. Ook op de Eilan
den bleef men waakzaam doch was het tegen 3 uur
in den morgen rustig.
Ook in andere steden heerscht onrast.
Het voorbeeld van het Amsterdamsche oproer
heeft ook in andere steden een begin van navol
ging gevonden.
Zoo hebben oproerkraaiers te Den Haag go-
tracht een relletje uit te lokken. Door krachtig in
grijpen der politie is het, verzet echter in de kiem
gesmoord. Men was echter reeds bezig de straten
op te breken om de politic met de steenen to be
kogelen.
Ook te Haarlem schoolden onruststokers sa
men, die met steenen naar de aankomende politie
wilden gooien. Toen na. een aanmaning, waaraan
niet snel genoeg werd voldaan, dc politie echter een
paar maal in dc lucht schoot, gingen de rustver
stoorders snel hun woningen binnen. In andere
stadsgedeelten verging het evenzoo.
Te Zaandam hadden de communisten tegen
gisteravond een meeting belegd op de Burcht, waar
voor in zooverre dc toestemming was verleend, dut
deze niet langer dan een half uur mocht duren. Na
dat daar een paar sprekers het woord gevoerd had
den, is men in optocht door de Westzijde naar de
woning van den burgemeester getrokken om te pro
testeeren tegen den beperkten duur van de meting.
De politie heeft daar met den sabel de betoogers uit
eengedreven. Toen daarop met steenen naar de poli
tie werd geworpen is een schot in de lucht gelost,
waarop de communisten de vlucht hebben genomen.
Daarna was de orde spoedig hersteld.
'jii
Proces-verbaal tegen tuinbesproeiers.
Dc politie to Londen heeft in de buitenwijken van
Hendon en Golders Green proces-verbaal opgemaakt
tegen 16 bezitters van buitens, die hun gazons niet
tuinslangen lieten besproeien, zonder de extra-be
lasting to hebben betaald, die hiervoor verschuldigd
is. De slangen verwerken ruim 1000 L. per uur of 8
maal zooveel als een normaal huishouden van i per
sonen per dag aan water verbruikt. Daarom heeft de
Metropolitan Board de extra-belasting ingesteld.
Voor de wilde vogels.
De Engelsohc vereeniging tot bescherming van die
ren heeft een oproep tot de bevolking gericht om de in
het wild levende vogels tc willen helpen, niet alleen
aan water, maar ook aan voedsel, waaraan deze die
ren groot gebrek hebben door de ongemeenc
schaarschte aan insecten.
Er werd niet meer gesommeerd, doch
onmiddellijk geschoten.
De grootendeels uit werkloozen bestaande be
volking van de Vogelbuurt aan de overzijde van
het IJ, heeft gisteravond in de straten cn straatjes,
in hoofdzaak gelegen tusschcn Kampcrfoclieweg
en Wingerd weg, een ware revolutie ontketend,
waartegen de sterke arm slechts vermocht op te
t»*dcn, door in dit vrijwel geheel uit gemeente
woningen bestaand stadsdeel, min of meer den
staat van beleg af te kondigen.
Op tal van plaatsen was het plaveisel opgebroken,
terwijl op andere punten, welke slechts te voet be
reikbaar waren, barricaden van boomstammen cn
lantaarnpalen waren opgeworpen. Vooral de Haze-
laarsweg cn omgeving vertoonde het beeld van een
volslagen oproer.
Uiterst beklemmende atmosfeer.
Er heerschte tegen elven in dit stadsdeel, waarvan
alle toegangswegen waren afgezet, teneinde te voor
komen, «lat de opstandige elementen van buitenaf
versterking kregen, een uiterst beklemmende atmos
feer. Onvermoeid patrouilleerde dc militaire politie
er waren hier tezamen een honderd man door
de straten. Ofschoon het mccrendeel der bewoners
zich in zijn woningen had teruggetrokken, bevonden
zich, vooral in de omgeving van de Hortensiastraat,
af en toe groepen opgeschoten jongens, die waar zij
de gelegenheid hadden, de straat opbraken en op
andere wijze hun vernielzucht botvierden. Zoo moes
ten het bij de Hortensiastraat een aantal standpijpen
van de brandweer het ontgelden. Deze werden uit
den grond gerukt, zoodat het water zich in een
breeden stroom over het wegdek verspreidde. Politie
en militairen zagen zich hier voor den uiterst moei
lijke laak geplaatst, aangezien in deze buurt met
haar blokhebouwing het gepeupel zich gemakkelijk
schuil kon houden.
De handhavers van het gezag konden overigens
geen pardon meer; waar zij de gelegenheid kregen,
trachtten zij onmiddellijk raak te schieten, zoodat
het met dat al verwondering mocht baren, dat vóór
'het middernachtelijk uur het aantal gewonden niet
meer dan een zestal bedroeg.
Onder deze gewonden, die voornamelijk in den
vooravond, tijdens den strijd bij de Hazelaarsstraat
«Dit omgeving waren gevallen, bevonden zicfy zoo&ls
">.ulks vrijwel immer het geval is, een paar onschul-
digen: een meisje, dat door een schot aan de pink
was getroffen en een jongen, die door een schamp
schot bloedend verwond was geraakt. Twee tot de
belhamels bchoorende mannen waren er ernstiger
aün toe; naar men ons mededeelde waren deze resp.
door een kogel in den rug en in de longen getrof
fen, terwijl een derde persoon aan het hoofd was
geraakt.
Ook na het middernachtelijk uur was men op het
weder oplaaien van het verzet voorbereid.
Ook het tuindorp Oostzaan was door de politie
afgezet.
Wat wij voor U repareeren aan auto of motor is
óf. En onze prijzen zijn billijk.
NICO KAMP. NOORD. SCHAGEN.
Reuter meldt uit Berlijn: Oud-minister Treviranus
is gefusilleerd.
Omtrent de reden van zijn executie wordt niets
gemeld.
Oud-minister Treviranus werd in 1S91 geboren. In
1921 werd hij als lid van dc Duitschnationale partij
in den rijksdag
gekozen. In 1929
trad hij uit de
D.N. partij wegens
een geschil met
Hugenberg over
de leiding en
stichtte in 1930
met de uitgetre
den leden uit de
D.N. Partij de
„Konservative
Volkspartei".
In het eerste ka-
binet-Brüning, dat
op 30 Maart 1930
werd gevormd,
was hij minister
voor de bezette ge
bieden. Na de ont
ruiming van het
bezette gebied,
werd Treviranus
rijkscommissaris
voor de „Osthilfe"
In het tweede knbinct-Brüning. dat op 9 October '31
aan de regeering kwam, maakte hij wederom deel
uit van de regeering, als minister van verkeer.
Zal de doodenlifst bekend worden?
In toonaangevende kringen te Berlijn wordt op
nieuw verklaard, dat de lijst van slachtoffers bin-
.:JL
Treviranus.
nen enkele dagen gepubliceerd zal worden. Als mo
tief voor deze late publicatie wordt opgegeven, dat
een vroeger bekend maken van de namen der slacht
offers het onderzoek zou bemoeilijken.
Interview met Lutze. Zijn benoeming
was een verrassing voor hem. De ver
houding tusschen S.A. en S.S.
Berlijn, 6 Juli. De nieuwe stafchef der S. A.,
Lutze. heeft in een interview met een vertegen
woordiger van de „Angriff" hot volgen«ïe medege
deeld:
„Van de verraderlijke actie van Roehm en zijn
omgeving hoorde ik eerst, toen de toestand zich
werkelijk toegespitst had. Ik werd toen als een van
«ie oudste S. A.-leiders, die overigens reeds lang
front gemaakt had tegen de richtlijnen der opper
ste S. A.-leiding, door den Fuehrer aangezocht om
bij het neerslaan van dc rebellen mijn medewerking
te vcrleenen.
De benoeming tot Stafchef was een ware verras
sing voor mij. Ik had er te voren nooit aan gedacht
dat ik ooit Stafchef van de S. A. zou worden.
Het staat vast, dat geen enkele gewone S. A.-man
aan de zijde van den verrader Roehm gestaan
heeft. Het betrof enkel en alleen een opstand onder
de leiders. En ook van de leiders was het slechts
een heel kleine kring, die aan de rebellie wilde
meedoen.
De Fuehrer blijft trouw aan de S. A. en houdt
van haar. Ware zijn verhouding tegenover de S. A.
ook maar eenigszins vertroebeld, dan had hij ze
immers kunnen ontbinden.'
Op de vraag, of door de vroegere S. A.-leiding
niet met opzet politiek onbetrouwbare elementen,
als communisten, sociaal-democraten. Duitsch-nati-
onalen en mannen uit het kamp van Stennes. in de
S. A. opgenomen zijn, antwoordde Lutze, dat hij dit
niet onvoorwaardelijk bevestigen kon. Hij is even
wel van mcening, dat eenige van de nu terecht
gestelde S. A.-leiders de opneming van dergelijke
elementen gewenscht hadden, om daardoor ontevre
denen in de S. A. te brengen.
Omtrent de verhouding van S. A. en S. S. in de
toekomst deelde Lutze mede, dat er evenals voor
heen tusschen beide formaties een zuiver kame
raadschappelijke verhouding moet hcerschen. Beide
zullen ook in de toekomst haar taak los van el
kaar vervullen.
Over de reorganisatie der S. A. kon Lutze nog
geen nadere mededcelingen doen.
O
F j^B
A?
VERLAAGDE
Groenmerk 45 cent
Blauwmerk 35 cent
Oranjemerk 30 cent
Reclame 22cent
Dessa
17V» cent
I Mocca Melange 45 cent
in blik.
1 VERLAAGDE
Groenmerk 36 cent
Blauwmerk 31 cent
Oranjemerk 27 cent
Reclame 24 cent
1 Java
22 cent
ALKMAAR
HUURDER VUURT NA KORTEN TWIST ENKELE
SCHOTEN OP ZIJN HUISHEER AF.
Het rustige dorpje Bergschenhoek is gistermorgen
door een moordaanslag in rep en roer gebracht. Dczo
moordaanslag was het gevolg van een twist tusschen
een 30-jarigen slager, zekeren N. v. S., wonende aan
de Rottckade cn zijn huisbaas, den 32-jarigen H. G.
de Man.
Reeds eenigen tijd. ongeveer 'n dag of veertien, stoti-
«léu M.'.ep denjslager niet niet elkaar opvoe
den voet. Het huurcontract van v. S. was n.1. ge*
eindige» Avilde-dit niet verlengen. Hij
wilde zonder contract in de woning blijven, hetgeen
door den eigenaar niet werd toegestaan. Dc heer de M.
heeft hem dan ook de huur opgezegd, waarover v. S.
zeer verbolgen was.
Intusschen scheen het toch, dat v. S. zich bij do
kwestie had neergelegd; gistermorgen althans stond
in zijn woning alles ingepakt, klaar voor de verhui
zing. Om half twaalf is v. S. nog eens naar de woning
van den heei de M. gegaan, op enkele tientallen me
ters afstand van zijn huis gelogen. Hij vond den heer
de M. in zijn tuin en begon hem uit te schelden.
De revolver getrokken.
Plotseling hoorden de omwoners een paar scher
pe knallen, v. S., die in den tuin op een afstand
van slechts twee meter tegen den heer de Man
had staan spreken, had plotseling een browning
getrokken en daaruit enkele schoten op zijn huis
heer afgevuurd.
Onmiddellijk daarna nam hij de vlucht De
naaste buurman van don heer de Man, die in zijn
tuin stond, trachtte hem nog te grijpen, maar
v. S. bedreigde hem met den revolver, die hij
nog in de hand had, en rende daarna de Rotte*
kade op in de richting van de Molenlaan.
De heer de Man, die in de buikstreek getroffen
bleek te zijn en hevig bloedde, kon nog uit zijn
stoel overeind komen en strompelde naar het
hek van zijn tuin. Daar zakte hij echter ineen.
Buren schoten toe en droegen den zwaargewonde
in een juist passeerenden vrachtauto, waarmee de
gewonde naar het Roterdamsche Ziekenhuis werd
vervoerd. Zijn toestand was'zeer ernstig en operatiel
ingrijpen bleek noodzakelijk.
Zich bij de politie gemeld.
Te Hillipersberg, waarheen de aanvaller was ge
vlucht, gaf deze zich zelve bij de politie aan en deel
de mede, wat zich had afgespeeld. De revolver werd
op den slager gevonden, alsmede 3 scherpe patro
nen. Na verhoor werd v. S. op het politiebureau
ingesloten.
Voor zoover bekend stond v. S., die eerst kort in
Bergschenhoek woonde, niet ongunstig bekend. De
drijfveer tot zijn vreeselijke daad moet, hoe onge-
loofelijk het ook klinkt, alleen in de twist over de
huurkwestie gelegen zijn.
Zooals te begrijpen valt, heeft de moorddaad in
Bergschenhoek heel wat consternatie verwekt.
Het slachtoffer overleden.
Nader wordt gemeld, dat het slachtoffer in den
middag is overleden.
DRIE MAN ONDER HET HOOI BEDOLVEN.
Twee met moeite gered.
Bij vele boeren in Friesland is men thans bezig
het te warme hooi in de schuren om te zetten, of er
gaten in te spitten. Bij den veehouder C. de Jager on
der Barlehiem waren drie arbeiders in een diep gat
bezig, toen plotseling een groot brok hooi van boven
weer in het gat schoof cn alle drie bedolven geraak
ten. Met moeite wist zich een naar boven tc werken,
die terstond hulp haalde, meldt het „N. v. h. N."
Uit alle macht begon men nu het losse, hooi weer
uit het gat te halen en na eenigen tijd wist men ook
dc beide andere arbeiders tc bevrijden. Een der ar
beiders, v. d. Heide, was reeds bewusteloos, maar de
behandelende geneesheer wist de levensgeesten weer
op te wekken, zoodat dit ongeval nog goed afliep.
