De toestand
Een nieuwe regeering
samengesteld
in Oostenrijk
Geen herhaling van 1914.
AAN DE GRENZEN.
Dinsdag 31 Juli 1934.
SCHUSCHNIGG VOLGT DOLLFUSS OP.
De uitvaart van Dollfuss.
Wat wil Italië?
REDE VAN DEN PAUS.
Scherp oordeel van Engelschen minister
„Italië blijft waken.
Dr. Rintelen verhoord.
DE MOORDENAAR BEKENT.
Ween en, 29 Juli (V.D.) In een langdurige
kabinctszitting, die pas des nachts tegen 1 uur
was afgeloopen, is dc samenstelling der nieuwe
regeering vastgesteld.
De Minister van Onderwijs, Dr. Schuschnigg
werd benoemd tot Bondskanselier. Vorst Sta
rhemberg blijft vice-kanselier.
DR. SCHUSCHNIGG.
Gisternacht om 2 uur heeft bondspresident Miklas
de door Schuschnigg ingediende lijst van leden der
nieuwe regeering goedgekeurd.
De Bondsminister voor Sociaal Beheer zal voor de
kwestie der arbeidsbescherming worden bijgestaan
door een staatssecretaris die gekozen zal worden uit
arbeiderskringen.
Het reeds bestaande ministerscomité voor buiten
gewone veiligheidsmaatregelen blijft gehandhaafd.
Voorzitter van dit Comité zal zijn vicc-kansolier
Starhemberg. Zijn plaatsvervanger zal zijn Bonds
minister Fev.
Eischen der Tiroolsche Hetmwehr.
Van de zijde der Heimwehr wordt verklaard, dat
men voornemens is, verschillende politieke eischen
te stellen. Vooral in Tirol zouden verstrekkende
eischen overwogen worden.
Op aandringen van de Heimwehr zi|n te Inns-
ftrueck alle bekende nationaal-socialisten gearres
teerd.
De Tiroolsche Heimwehr zou in een officieele op
roep den eisch hebben gesteld, dat do wit groene
Heinnvehr-vlag naast de rood-wit-roode Bondsvlag
tot officieele staatsvlag zou worden verklaard.
Zelfmoord van politie-inspectenr.
['Omtrent den Weenschen Inspecteur van politie Dopp-
•ler, die zooals gemeld werd uit een venster op de
yierde verdieping van het Weensche hoofdbureau
Ivan politie sprong en daarbij ernstig gewond werd,
wordt nader gemeld, dat hij inderdaad een poging
'tot zelfmoord heeft gedaan.
Doppler had het commando van de politle-afdee-
Hng. die belast was met de bewaking der Bonds-
kanselarli, toen Woensdag de nationaal socialisten
binnendrongen en de bewakingsmanschappen over
weldigden. Zondag werd hij voorgeleid bij de Staats
politie, die hem een verhoor afnam om op te hel
deren. welke rol Doppler Woensdag eigenlijk ge
speeld heeft.
Tijdens dit verhoor sprong Doppler plotseling on.
rende het vertrek uit en wierp zich uit het venster.
I
Dc 'droeve plechtigheid te Wecnen, waar Zaterdag
•het stoffelijk overschot van den vermoorden bonds
kanselier ten grave is gedragen, heeft de gcheele
frrereld nogmaals voor oogon gesteld, hoe ernstig en
tragisch de toestand in Oostenrijk is.
Op dezen dag. dat Oostenrijk van een van zijn groot
ste zonen afscheid nam. heeft heel Weenen vanaf
den vroegen morgen tallooze rouwvlaggen getoond.
,Op alle openbare gebou\v<m en alle gezantschappen
zijn de zwarte vlaggen halfstok geheschen.
i Do rouwplcchtigheid begon voor het stadhuis. De
.lijkkist, was opgehaard op den grooten oprit van dat
(stadhuis. Officieren van de Deuschmeister-orde
(Vormden een eerewacht. Op het afgezette plein
*voor het gebouw hadden een regiment cavallorie,
(een bataljon infanterie en de afweerorganlsaties
•fcich opgesteld. De klokken van alle Weensche to-
frens beierden voortdurend.
i. Bondspresident Miklas, die het eerst het woord
voprde. bracht de beteekenis van Dollfuss' persoon
lijkheid naar voren en wees op zijn verdiensten als
Oostenrijker en als Duitscher.
Na hem sprak vice-kanselier vorst Starhemberg,
'die den overleden hondskanselier namens de regee
ring. namens do afweerorganisatics en namens het
leger trouw tot over het graf zwoer.
Daarna sprak dc eerste burgemeester van Wee
nen. Schmitz. en de Landcshauptmann van Neder-
Oostenriik. Reiter.
De buitengewoon lange stoet bewoog zich vervol
gens langzaam en plechtig door de straten van
Weenen. De kist met het stoffelijk overschot werd
op oen affuit medegevoerd.
liet stoffelijk overschot werd gevolgd door de fa
milie van den hondskanselier, don bondspresident, 't
geheele Corps Diplomatique met de speciale verte
genwoordigers der groote mogendheden en den pau
selijken gedelegeerde, Nuntius Sibillia, den snccialen
vertegenwoordiger van Mussolini, ambassadeur Di
Martino, den Hongaarschen minister van buitenland-
sche zaken Kanya, den vertegenwoordiger van den
koning van Engeland, Selby, en den vertegenwoordi-
Rome: In gezaghebbende kringen ziet men
in verband met den toestand in Oostenrijk op het
oogenblik drie mogelijkheden: n.1. een ultimatum
aan Duitschland gericht door Engeland, Frank
rijk, Zuidslaviö cn Tsjecho-Slowakije, waarin op
Duitschland druk wordt uitgeoefend om Oosten
rijk zijn eigen binnenlandsche zaken te laten uit
vechten; verder restauratie van de Habsburgcrs
en een unie van Oostenrijk met Hongarije en ten
slotte neutralisatie van Oostenrijk.
Nog meer Italiaansche troepen aan de
grens?
Naar Zondag te Weenen verluidde zijn de Itali
aansche troepenversterkingen aan de Oostenrijk-
sche grens wederom uitgebreid met 20 tot 60.000
man.
Zondag zijn door de Italiaansche luchtstrijd
krachten manoeuvres gehouden boven de Oosten-
rijksche en Zuidslavische grenzen.
GROOT KAMPEMENT VOOR UTGEWEKEN
OPSTANDELINGEN IN ZUID-SLAVIë.
Belgra do. Uit Warasdin in Kroatië melden
de bladen, dat aldaar een groot kampement wordt
ingericht voor de Oostenrijksche opstandelingen, die
de Zuid-Slavische grens hebben overschreden. Men
verwacht, dat daar 800 tot 1000 man zullen worden
geinterneerd. Gelijk reeds gemeld, zijn ongeveer 500
man reeds aangekomen. Zij zijn voorloopig in een
school ondergebracht.
Alle dagbladen hebben correspondenten naar Wa
rasdin gezonden en publiceeren thans interviews
met enkele opstandelingen. Hieruit blijkt, dat de re
volte in Oostenrijk niet zou zijn voorbereid en bij de
opstandelingen zelf de grootste verrassing heeft ge
wekt. De vluchtelingen komen uit het Lavanthal in
Karinthië en hebben deelgenomen san de gevechten
bij Wolfburg. Ze vertellen, dat zij door een ma
noeuvre van het bondsleger gedwongen waren zich
terug te trekken. Nadat, het eerste groote gevecht
met de Iwndstroepen onbeslist gebleven was. had de
commandant hun em wapenstilstand aangeboden
om onderhandelingen aan te knoopen. De opstan
delingen hebben, volgens deze interviews, het aan
bod aangenomen, in dc hoop verder bloedvergieten
te vermijden. Toen de termijn afgeloopen was. was
echter gebleken, dat inmiddels een nieuw bataljon
van het bondsleger op motorrijwielen opgerukt was
en de opstandelingen in den rug aanviel. De op
standelingen moesten daarop terugtrokken, waarbij
I- zij het voornemen hadden zich vlak bij de Zuid-Sla
vische grens te verschansen. Daarbij is een groep
van 500 man bij vergissing op Zuid-Slavisch gebied
geraakt, waar de mannen ontwapend werden. Een
andere groep heeft vlakbij de grens stellingen inge
richt en zet den strijd daar voort.
Uit de grensgebieden wordt inderdaad bevestigd,
dat in Knrinthic nog gevochten wordt. Men acht
den toestand der opstandelingen echter niet zeer
gunstig, daar zii gebrek hebben aan levensmiddelen
en de Zuid-Slavische regcering de grens hermetisch
ggslotcn heeft.
Rome: Naar alhier verluidt, is de Paus
voornemens Dinsdag a.s. een redevoering uit te
spreken, waarin hij in zeer krachtige termen den
moord op den Oostenrijkschen Bondskanselier
Dollfuss en de nationaal-socialistische revolte ln
Oostenrijk zal veroordeelen.
gcr van den Volkenbond, Rost van Toningen. De
Duïtschc regeering was vertegenwoordigd door den
zaakgelastigde Prins Zu Erbach.
De houding van mevrouw Dollfuss wekte algemeen
bewondering. Gedurende de toespraak van den bur
gemeester wcigerdo zij een zitplaats te aanvaarden,
en daarna heeft zij zeven kwartier achter het affuit
geloopen, dat het stoffelijk overschot van haar echt
genoot vervoerde, en slechts een enkele maal leunde
zij licht op den arm van prins Starhemberg of mi
nister Stöckinger, die ter weerszijden van de weduwe
liepen.
Voor de lijkist schreed kardinaal-aartsbisschop In-
nitzer met de hooge geestelijkheid. De stoet werd be
sloten door een afdoeling van het bondsleger. Bij den
Stepkansdom had de zegening van het stoffelijk over-
„DE GEHEELE BESCHAAFDE WERELD EENS
GEZIND IN DE VEROORDEELING VAN
DEN LAFFEN MISDAAD".
Londen. De Engelsche Minister van Oorlog,
Lord Hailsham, heeft een redevoering uitgesproken,
waarin hij ook den moord op Dr. Dollfuss ter spra
ke bracht. Dc Minister was van mccning, dat dege
nen, die de gebeurtenissen van thans vergelijken
met die van 1914 en zich afvragen of de historie zich
herhalen zal, zich vergissen. Toentertijd was Europa
verdeeld in twee bewapende kampen. Na den moord
op Aartshertog Franz Ferdinand was ieder land aan
den eenen of den anderen kant gaan staan en zoo
was het tot den oorlog gekomen. Thans echter is de
geheele beschaafde wereld eensgezind in de veroor
deeling van de laffe misdaad, die de nationaal-
socialisten hebben gepleegd en geen volk zal de
stoutmoedigheid hebben de openbare meening van
do beschaafde wereld uit te dagen.
Vragen in het Lagerhuis over Oostenrijk.
Geen actie der Britsche regeering.
Reuter meldt uit Londen: In antwoord op eenige
vragen zeide de minister van buitcnlandsche zaken
Sir John Simon, dat het standpunt der Britsche re
geering ten aanzien van de quaestie van het zich ont
houden van inmenging in den toestand van Oosten
rijk en het veroordeelen van die inmenging door an
deren ongewijzigd blijft.
In antwoord op de vraag of hij samen met andere
regeeringen stappen zou doen om de Duitsche regce
ring te waarschuwen dat deze wandaden moeten op
houden zeide Simon: „De meening van de Britsche
regeering is bekend en wat ik gezegd heb getuigt
daarvan."
Op een verdere vraag of hij rechtstreeksche vertoo-
gen tot de Duitsche regeering had gericht om aan
zijn afkeuring uiting te geven, antwoordde Simon:
Met het oog op het gevoel van ernstige verantwoor
delijkheid, dat ieder moet koesteren die vragen over
dit onderwerp stelt of beantwoordt, geef ik er de
voorkeur aan dat deze vraag schriftelijk gesteld
wordt.
Lord Cecil uitte in een rede ln het Lagerhuis de
hoop dat de Volkenbond zou streven naar een op
lossing van de Oostenrijksche kwestie. Van 'n ver-
eeniging van Duitschland met Oostenrijk kon geen
sprake zijn. De onafhankelijkheid van Oostenrijk
kon ook niet worden opgebouwd op toepassing van
geweld door Italië.
De correspondent van hot „Hsbl." te Praag meldt:
De stemming in Italië, aldus de „Stampa", valt
aldus te formuleeren, dat men Duitschland den rug
toedraait. Oostenrijk is het graf van de Duitsch-Ita-
liaansche vriendschap geworden. De schuld valt niet
toe te schrijven aan Italië, maar aan de leidende
staatslieden in Berlijn, die in Oostenrijk een object
zagen, dat zij al te gemakkelijk dachten te ver
overen. Doch Italië zal geen oog van Oostenrijk af
wenden, maar er voor zorgen dat geen onderaardsche
manoeuvres datgene tot stand kunnen brengen wat
de dolk van sluipmoordenaars niet vermocht.
De „Popoio d'Italia" schrijft: „Duitschland kan,
wanneer het daartoe meent gerechtigd te zijn, aan
spraken doen gelden in Westelijke, Oostelijke en
Noordelijke richting.
Het kan koloniën voor zich opcischen, maar in
geen geval kan het pretenties hebben met betrek
king tot Oostenrijk. Oe bedreiging van Oostenrijk is
een ongehoorde onpolitieke daad, daar zij de uni-
verseele anti-Gennaansche solidariteit wakker roept,
terwijl de nationaal-socialistische illusie om zich in
paradepas op dien weg te begeven, daar de haat
van de heele wereld zal ontmoeten. Het oordeel van
de geschiedenis is reeds gevallen."
Hierboven een opname tijdens den rouwdienst.
V.l.n.r.: de moeder en vader van Dollfuss, zeer
eenvoudige boerenmenschen uit Neder-Oosten-
rijk. Vervolgens minister Stökinger en
mevrouw Dollfuss.
schot door kardinaal Innitzer plaats. De stoet bewoog
zich daarna naar het korkhof in Hietzing, een der
voorsteden van Weenen, waar de familie Dollfuss
een familiegraf heeft, waarin reeds een dochtertje
van Dollfuss is bijgezet.
Des avonds, tusschen 8 en 9 uur, brandden in de
vensters van nagenoeg alle huizen doodenkaarsen,
met zwart floers omhuld.
Weenen: Dr. Rintelen is gisteren voor het
eerst in het ziekenhuis door de politie verhoord. De
toestand van den voormaligen gezant is in den nacht
zooveel beter geworden, dat dit verhoor mogelijk was.
Men hoopt door de verklaringen van Rintelen, die ste
nografisch opgenomen worden, meer licht in de af
faire van den opstand te kunnen brengen. Dr. Rinte
len wordt nog steeds zeer streng bewaakt.
Mislukte poging tot ontvoering van Rintelen,
Weenen: Maandag deden hier geruchten de ron
de over een poging tot ontvoering van dr. Rintelen
uit het ziekenhuis. Inderdaad heeft zich het volgen
de afgespeeld: Voor het j,Algemeene ziekenhuis",
waarin Rintelen is opgenomen, hield een ziekenauto
stil, bezet met. mannen in de uniform van politie-agen-
ten. Zij deelden mede, dat hun was opgedragen, dr.
Rintelen over te brengen naar het ziekenhuis voor
gedetineerden. De zaak kwam den dienstdoenden
arts verdacht voor; bovendien was de gezondheidstoe
stand van Rintelen zóó, dat vervoer niet raadzaam
scheen. De mannen werden daarom weggezonden. La
ter bleek, dat bij het gerecht geen opdracht tot ver
voer was gegeven. Er is dus geen twijfel mogelijk,
dat het een poging tot ontvoering was.
Naar de „United Press" nader verneemt, is de po
litie er in geslaagd vier nationaal-socialisten te ar-
restecren, die deelgenomen hadden aan deze ontvoe
ringspoging.
Dc wacht voor de kamer, waar dr. Rintelen wordt
verpleegd, is versterkt.
Waarom hij de misdaad pleegde.
De moordenaar van dr. Dollfuss, Otto Planetta,
heeft, gelijk men weet, een volledige bekentenis af
gelegd.
De bekentenis, welke Planetta gister heeft afge
legd, luidt als volgt:
„Ik ben met een deel van mijn kameraden do
bondskanselarij binnengedrongen. Opeens stond ik
tegenover den bondskanselier. Ik trok mijn pistool
en zonder verder nog een woord te zeggen, vuurde
ik twee schoten op den kanselier af, die daarop ter
stond in elkander zakte.
Twee van mijn partijgenooten legden hem na
eenigen tijd op een divan. Vervolgens gingen wij
weg."
Planetta schilderde vervolgens nog nauwkeurig de
verschillende bijzonderheden van den moord. Hij
verklaarde uit haat gehandeld te hebben, omdat hij
indertijd uit het leger was verwijderd.
Alle „Putschisten" waren daags te voren nauw
keurig geinstrucerd en bewapend. Hun uniform had
den ze nog uit hun vroegere functies als zoodanig
bewaard en gedeeltelijk door een kleermaker laten
vervaardigen.
De„ Staatsanwalt" vertelt in het kort het. verloop
van den Putsch en stelt o.a. vast dat geen van bei
de schoten, die op Dollfuss gelost waren, doodelijk
waren, maar dat men dezen kalm liet doodbloeden.
Ook alle overige deelnemers aan den Putsch ver
klaren eenstemmig, partijgangers te zijn. Vast kwam
te staan, dat zij onder commando stonden van do
landsleiding der nationaal-socialistische partij van
Oostenrijk in München.
Met dit commando waren op de eerste plaats be
last von Habicht en de vroeger bondsraad Reuny.
Ook de derde leider van de opstandelingen, die in do
uniform van een kapitein is opgetreden, is opge
spoord. Het is een zekere Karl V&llner.
De militaire rechtbank is nog gistermiddag om vijf
uur bijeengekomen en beraadslaagde over het gcval-
Planetta.
Onder de meest bekende persoonlijkheden, die in
verband met den Putsch zijn gearresteerd, bovinden
zich nog de vroegere bondsraad, profesor Hugelmann,
de gepensionneerde generaal Wagner, een goede
vriend van dr. Rintelen, met wien hij geruimen tijd
samenwerkte, verder generaal Bardoff.
Een bevestiging van het bericht over deze arres
taties is tot nog toe niet ontvangen.
In welingelichte kringen verwacht men, dat een
doodvonnis slechts zal worden uitgesproken tegen
degenen, die als de onmiddellijke moordenaars van
dr. Dollfuss of als de leiders moeten worden be
schouwd. De indruk bestaat dat de regeering voor
nemens is zooveel mogelijk verzachtende omstandig
heden in aanmerking te nemen.
De familie van den moordenaar.
Een Weensche journaliste bezocht de echtgenoote
en de zuster van Planetta in een kleine woning aan
de peripherie der stad; deze woning behoort aan de
schoonmoeder van Planettta; hij zelf verkeerde met
zijn vrouw reeds geruimen tijd in grooten nood, daar
hij reeds lang werkloos was, Van de journaliste ver
nam de vrouw pas, dat haar man van den moord op
den bondskanselier verdacht werd; men had dit. tot
nog toe voor haar verzwegen. Het kwam daarbij tot
hartverscheurende tooneelen. Volgens de mededee-
lingen van de familie was Planetta wachtmeester in
het leger; in 1932 werd hij wegens nat-activiteit ge
degradeerd en uit het leger verwijderd. Men ontnam
hem ook zijn vier oorlogsdecoraties, waarop hij bui
tengewoon trotsch was en beroofde hem van allo
financieele middelen. Daardoor geraakte hij met zijn
vrouw in groote ellende.
Toen de journaliste de woning betrad, zaten daar
behalve de echtgenoote en de zuster van Planetta,
nog drie vrouwen, die allen weenden. De resp. echt-
genooten van deze drie vrouwen hadden allen aan
den overval op de bondskanselarij deelgenomen cn
bevinden zich dus nu in arrest. De echtgenoot van
Planctta's zuster chauffeur van beroep had een
van de vrachtauto's bestuurd waarmede de rebellen
naar de bondskanselarij zijn gereden.
Men had hier een groep verbitterde nazi's bijeen,
minder uit politieke overtuiging dan wel uit ma-
terieelen nood. De vrouw van Planeta vertelde de be
zoekster hoe verbitterd haar man na zijn degradatie
was; hij kon dit de tegenwoordige regecring niet ver
geven. Hij had niets tegen Doilfuss persoonlijk en
sprak thuis ook weinig over zijn politieke ideeën; wel
had hij herhaaldelijk verklaard dat hij eens iets groots
zou verrichten. De zuster van Planetta verklaarde
dat zij een poging zou doen om door mevrouw Doll
fuss ontvangen te worden, niet om haar tusschen-
komst te vragen voor haar man en haar broeder,
maar om haar te condoleeren en om te zeggen, dat do
zuster van den man, die dr. Dollfuss gedood had, haar
smart van harte deelde. De vrouw van Planetta zei
nog: „Als mijn man moet sterven, dan hoop ik slechts
dat hij niet zal worden opgehangen, maar als een
soldaat wordt doodgeschoten; want een soldaat is hij
steeds gebleven. Als ik kon zou ik hem voor dc te
rechtstelling een revolver willen toestoppen."
Interessant is nog dat een broer van Planetta lui
tenant in het bondsleger is in het garnizoen Sant
Poelten in Neder Oostenrijk. Het is een ijverig Heim-
wehrman en hij heeft nog in het voorjaar een com
pagnie geconmmandeerd aan <Je Duitsche grens.
