„Op vrije grond
in Nederland"
Geen fraude of corruptie
Donderdag 4 October 1934.
SCHAGER COURANT.
Tweede blad. No. 9567
Officieele plechtigheid in 't Joodsche
kamp te Nieuwesluis
bij de Nederlandsche
Varkenscentrale.
Wel fouten op economisch en
organisatorisch gebied.
SDAP. en NW. vragen onderzoek naar
den Nederlandschen wapenhandel.
De steun aan den Tiünbouw.
DOOR ACHTEROPKOMENDE AUTO AANGEREDEN
Wielrijdster zwaar gewond.
Gisterenmiddag had onder de gemeente Schijndel
bij Sluis III een ernstige aanrijding plaats. Mej. K.,
wonende te Wijbosch, reed per rijwiel langs de Zuid-
Willemsvaart, toen een achteropkomende auto waar
schijnlijk door niet genoeg naar links uit te wijken
haar greep en tegen den grond slingerde. Dokter Ver
heek uit Vecbel, die de eerste hulp verleende, consta
teerde een ernstige schedelbreuk en inwendige
kneuzingen. Hij liet het slachtoffer naar het R.K.
Ziekenhuis te Vechel vervoeren.
De auto is in beslag genomen.
Fier wappert de Nederlandsche driekleur aan de
vlaggestok. Neerland's westenwind strijkt over het
nieuwe land; stoere jongens nemen de boerenkar,
smeden het ijzer en hoeden het vee.
Leven en beweging als allen dag heerscht er aan
de Nieuwe Sluis. Maar auto na auto stopt en men-
schen stappen uit om getuige te zijn van een der
belangrijkste gebeurtenisens uit het bestaan van de
Joodsche stichting.
Woensdagmiddag 3 uur zou op officieele wijze
stil worden gestaan bij het inheien van de eerste
paal voor het gemeenschapshuis van het kamp,
waaromheen in een halve cirkel de houten barak
ken hun voltooiing reeds nabij zijn.
In een speciale tent, die vroolijk met bloemen is
versierd .vereenigen zich dan even over drie uur een
honderdtal genoodigden en persvertegenwoordigers
en zelfs moet het zeil aan een zijde worden opgehe
ven om tal van belangstellenden de plechtigheid te
laten meemaken.
Mr. Dr. G. v. d. Bcrgh, de voorzitter van den
raad van bestuur van de stichting „Joodsche Arbeid"
spreekt een welkomstrede uit, waarin hij uiting
geeft aan zijn gevoelens van smart die op dezen
dag zich bij hem opdringen bij de gedachte aan de
oorzaak van de stichting van dit kamp. Maar daar
naast, zoo betoogt spreker, wordt het hart vervuld
.van vreugde over alles wat er gedaan en bereikt is.
De medewerking van de Nederlandsche Regeering,
van het Nederlandsche volk in al zijn geledingen
en van de individueele Joden, die dit werk hebben
gesteund, dit alles maakt aanspraak op den innigen
dank van het bestuur. Van de directie van de Wie-
ringermeer werd een onschatbare medewerking ont
vangen.
Ir. Roebroek heeft namens de Wieringermeerdirec-
tie bedankt.
Sir James MacDonald. de Volkenbondsgedelegeer
de voor de Duitsche vluchtelingen, heeft een rede ge
houden, waarin hij evenals Mra v. d. Bergh de Ne
derlandsche traditie van de gewetensvrijheid aan
haalde en het Nederlandsche volk dank zegde.
Ook Dr. Bernard Cahn uit Parijs hield een rede
in het Engclsch, waarin de internationale waardee
ring voor ons volk bij de hulp aan de verstooten Jo
den uitkwam.
Prof. Cohen uit Amsterdam en Rabbijn Sarlouis,
eveneens uit Amsterdam, hebben de rij der sprekers
besloten, waarna men zich op uitnoodiging van den
voorzitter naar de heistelling begaf, waar de eerste
paal voor het gemeenschapshuis werd ingeslagen.
Tot slot heeft men na een rondgang langs en door
alle weikplaatsen, bij een kopje thee afsféftéid geno
men.
Naast de tallooze vooraanstaande Joodsche per
soonlijkheden uit Amsterdam en Den Helder, ver-
melden we de aanwezigheid van Prof. Frangois van
het Departement van Buitcnlandsche Zaken, Dr. Ver-
wey, directeur van het bureau voor arbeidsbemidde
ling, de leden van de Wieringermeerdirectie, burge
meester Loggers van Barsingerhorn, in wiens ge
meente de stichting ligt, dokter Hoogkamer, pastoor
Braak, Ds. Finkensieper en candiaat Van Vliet, allen
uit den Wieringermeerpolder.
Tc vijf uur begaven allen ziph huiswaarts-
Aan de Nieuwesluis gaat het leven door. Enthou
siasme bij de 125 jongelui en de leiders, dat toegeno
men kan zijn op dezen middag waar moedgevende
belangstelling van talloozen op ondubbelzinnige wij
ze is getoond. Uit Nederland, het klassieke land van
de gewetensvrijheid.
Enkele gegevens betreffende het Werk
dorp.
Het Werkdorp Nieuwe Sluis, gelegen in het Noord
westen van den Wieringermeerpolder, biedt op het
oogenblik reeds werkgelegenheid voor 125 jongelie
den, terwijl de Stichting dit aantal in 1935 tot 250
a 300 hoopt te kunnen opvoeren. Het aantal verzoe
ken om opneming is veel grooter dan het aantal be
schikbare plaatsen. Dit bewijst, hoezeer aan een instel
ling als deze behoefte bestaat.
Reeds thans zijn in het werkdorp zeven verschil
lende bedrijven in werking.
De afdeeling landbouw omvat in het najaar van
1934: 87 H.A. bouwland met veeteelt en hoenderfok
kerij. Het landbouwbedrijf kan in het voorjaar van
1935 nog aanmerkelijk uitgebreid worden.
In het tuinbouwbedrijf worden aardappelen en
groenten geteeld; gedeeltelijk onder glas. Het is het
eerste tuinbouwbedrijf in het drooggelegde gedeelte
van de Zuiderzee. Onder leiding van twee ervaren
Hollandschc bedrijfsleiders worden op het oogenblik
reeds 40 jongelieden in land- en tuinbouw opgeleid.
Landbouw tuinbouw en veeteelt zullen het werk
dorp van de noodige levensmiddelen voorzien.
Het bouwbedrijf bestaande uit een groep timmer
lieden en een groep betonwerkers en metselaars
bouwt het dorp zelf geleidelijk op.
De meubelmakerij, welke 15 arbeiders telt, ver
vaardigt onder leiding van een meubelmaker, al het
benoodigde voor de inrichting. Alle meubels, die hier
gemaakt worden, zijn voor de inrichting van het
werkdorp bestemd.
In de werkplaats voor de metaalbewerking worden
onder leiding van een Hollandschen werkbaas alle
smids-, loodgieters- en soortgelijke werkzaamheden,
die bij den opbouw noodig zijn, uitgevoerd.
De meisjes worden zoo opgeleid, dat zij als kolo
nisten in het landbouwbedrijf, b.v. in de kolonies in
Palestina, goede helpsters kunnen worden. Zij koo-
ken en maken het huis schoon, leeren met de ver
schillende levensmiddelen en materialen omgaan,
kleeren wasschen, naaien en verstellen, werken In
den tuin en in het zuivelbedrijf en verzorgen de kip
pen. De meisjes hebben reeds hun eigen woning, een
huis, dat op het vroegere eiland Wieringen door de
bouwafdecling werd afgebroken en thans In het
werkdorp weer is opgebouwd.
Het dagelijksch bestuur van den algemecnon raad
uit S.D.A.P. en N.V.V. heeft aan de regeering en aan
de Tweede Kamer oen adres gezonden, waarin ver
zocht wordt te willen bevorderen, dat ook hier te
lande een gestreng en onpartijdig onderzoek worde
ingesteld naar den handel in en de fabricage van
wapens, munitie en andere oorlogsbenoodigdheden en
dat van de uitkomsten van dat onderzoek een volle
dig verslag zal worden openbaar gemaakt, op grond
waarvan kan worden beoordeeld, welke maatregelen
met betrekking tot den particulieren handel in en de
particuliere vervaardiging van oorlogsmateriaal aan
beveling verdienen.
FIETSENDE JONGEN AANGEREDEN.
Gistermiddag is op den Nieuwen Vlissingsche weg
bij Souburg een fietsende jongen aangereden door 'n
vrachtauto, welke voor 'n andere auto uitweek. Do
jongen geraakte bekneld tusschen een boom en de
vrachtauto, en werd in ernstigen toestand naar het
ziekenhuis vervoerd. Het rijwiel werd geheel ver
nield, de vrachtauto is ernstig beschadigd.
Het voorloopig rapport der Commissie van onder
zoek betreffende crisismaatregelen over het ingestel
de onderzoek naar de gestie der Nederlandsche Var
kenscentrale is heden gepubliceerd.
Aan dit rapport, dat slechts voorloopig is, ontlee-
nen wij het volgende.
Het was noodig op het geheele gebied der werk
zaamheden van de Varkenscentrale een onderzoek in
te stellen, verschillende personen en organisaties, die
op de leiding critiek hadden uitgeoefend zijn ge
hoord, terwijl tevens aan de perscritiek aandacht
werd geschonken.
Rechtstreeksche fraude of corruptie bij de leiders,
met name ook bij den heer Zwanenberg werd niet
geconstateerd en noch den tocnmaligen minister van
Economische Zaken noch den regeeringscom-
saris kan in dat opzicht iets ten laste worden gelegd.
Wel echter zijn groote fouten begaan bij de econo
mische en organisatorische werkzaamheden en meent
men, dat de Centrale met haar bemoeiingen inzake
den steun aan de varkenshouderij te ver is gegaan,
waardoor particuliere belangen te sterk zijn aange
tast.
Naar de beschuldigingen ten aanzien van het
beruchte baconcontract zijn nog minitueuze
onderzoekingen loopend. speciaal naar de vraag of
de prijzen voor de beschutte bedrijven lager waren.
Reeds thans echter merkt de Commissie op, dat
het bedrijf gerechtvaardigd is, dat de baconfabrikan-
ten in feite niet zichzelf contracteerden, omdat èn
directeur èn de bestuursmeerderheid bij de bacon-
industrie waren betrokken.
Daarentegen valt op te merken, dat het ontwerp
baconcontract ook door de andere, niet geïnteres
seerde, bestuursleden is goedgekeurd, terwijl tevens
juridisch advies van den Landsadvocaat is gevraagd.
Ook de controle is steeds zéér voldoende geweest.
Wel staat vast dat verschillende groepen van be
langhebbenden niet in het bestuur waren vertegen
woordigd.
Op de finantieel en administratieve gestie der Ne
derlandsche Varkenscentralc is door den Crisisac
countantsdienst steeds zéér scherpe controle uitge
oefend, doch meer en tijdiger controle ware wensche-
lijker geweest, terwijl een voortvarend onderzoek
naar de juistheid der ingekomen klachten, naar het
oordeel der commissie, noodig was geweest om het
vertrouwen der burgerij te versterken.
De Minister geelt opdracht tot nader on-
i derzoek.
Onverwijld na het verschijnen van bovenstaand
rapport heeft de Minister van Economische Zaken op
dracht gegeven, voor zoover aan de door de Commis
sie gemaakte opmerkingen nog niet reeds uit an
deren hoofde gevolg mocht zijn gegeven, deze te on
derzoeken en verbetering aan te brengen.
De vraag, in hoeverre de bemoeiingen van de Ncd.
Varkensccntrale zich verder zullen gaan uitstrekken
dan door den aard der haar ter behartiging opge
dragen algcmcenc belangen strikt wordt vereischt, is
bij den Minister nog in onderzoek, vooral ook in
verband met een tot den Minister door de drie cen
trale landbouw-organisatios gericht verzoek, aan de
N.V.C. opdracht te geven zich in de toekomst ook
bezig te nouden met den binnenlandschcn handel in
varkens. De Minister wacht de laatste adviezen en
zal daarna zijn beslissing nemen.
In hoeverre aan den wensch van de Commissie
tot meer publiciteit van de contracten en finantieele
resultaten gevolg kan worden gegeven, wordt nog
door den Minister onderzocht.
Door de nieuwe gecentraliseerde controle, waarover
de Minister thans beschikt, vertrouwt hij meer dan
het vroeger mogelijk was, fraudegevallen tot een mi
nimum terug te brengen. In ieder geval zijn reeds
maatregelen getroffen, waardoor elke klacht, welke
inkomt, nauwkeurig wordt onderzocht.
Ten aanzien van het baconcontract moge tenslotte
nog worden opgemerkt, dat gelijk bekend reeds
ecnigen tijd oen nieuwe regeling in werking is ge
treden, waarbij aan de bezwaren, welke naar voren
zijn gebracht, tegemoet wordt gekomen.
De Hooge Commissaris
der vluchtelingen, Ja
mes Mac Donald spreekt
de genoodigden toe.
Hioronder:
Het inheien van de eer
ste paal voor het groote
gemeenschapsgebouw
door den Hoogen Com
missaris.
TUINBOUW.
Uitkeering van 12 millloen?
Naar het „Vad." verneemt, bestaat bij de betrokken
regeeringsinstanties het voornemen om thans op
korten termijn over te gaan tot gedeeltelijke uitbe
taling van den steun aan den tuinbouw. Het be
schikbare bedrag van circa 3y2 millioen gulden zou
kunnen worden verhoogd met f 1.000.000, hetwelk be
schikbaar komt uit het fruitmonopolie, terwijl voorts
het voornemen zou bestaan uit* het Landbouwcrisis-
fonds een uitkeering extra te doen. Naar verluidt zou
uit dit fonds een bedrag van pl.m. 8 millioen gulden
voor den zwaar getroffen tuinbouw kunnen worden
uitgekeerd. Van dit laatste kon het blad echter geen
bevestiging verkrijgen. Wel staat liet vast. dat dit
jaar de glascultuur —waar in 1934 de zwaarste sla
gen vielen extra steun zal ontvangen in verhou
ding tot de cultures, waar dit jaar weliswaar geen
winst werd gemaakt, doch waar de verliezen naar
rato minder groot waren.
