Koning van Zuid Slavic vermoord Ook minister Barthou doodgeschoten KIJKEn is KO0PEn bij CLOECK Bloedbad le Marseille Woensdag 10 October 1934. Postrekening No. 23330 SCIAEER 78ste Jaargang. No. 9571 [DtRtlllT. Int. Telef. No. 20 Dit blad verschijnt dagelijks, Debalve Vrijdags. Bij inzending tot 's morgens 8 uur, worden Advertent'iën nog zooveel mogelijk in het eerstuitkomend nummer geplaatst. Uitgave der N.V. v.h. P. Trapman Co., Schagen. 8 PAGINA'S. Prijs per 3 maanden f 1.80. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN- TlëN van 1 tot 5 regels f0.85, iedere regel meer 15 cent vbewijsno. inbegrepen. Groote letters worden naar plaatsruimte berekend. KONING ALEXANDER. De dader onmiddellijk na het volvoeren van zijn aischnwelijke daad door het publiek doodgeslagen. Een diepe ontroering en een golf van ver ontwaardiging is over gansch Europa gegaan, toen gisteravond bekend werd, dat op ko ning Alexander van Joego-Slavië bij diens aankomst te Marseille een revolveraanslag was gepleegd, waarbij de koning door drie ko gels werd getroffen en kort daarop is overle den. Barthou, de Fransche minister van buiten- landsche zaken, die ter begroeting aanwezig was, is eveneens getroffen en eenige uren la ter aan de bekomen verwondingen bezwe ken. Bovendien werden 'skonings hofmaar schalk en generaal George zwaar gewond. De moordenaar was een Kroaat, dus een Joego-Slaviër. Hij werd door het publiek dood geslagen. Van de dichte menschenmenigte, die het schouwspel van de aankomst van koning Alexander stond gade te slaan, zijn verschei dene personen gewond geraakt, o.a. een film operateur, de heer Forestier. Onder de duizenden aanwezigen op het plein ontstond eerst groote beroering, daar na trad een diepe stilte in, die grooten in druk maakte. De vlaggen zijn halfstok geheschen. Nader wordt gemeld, dat koning Alexander door twee kogels is getroffen, een in den buik en een in de hartstreek, die beide doodelijk waren. Generaal Georges is ernstig gewond en naar een ziekenhuis overgebracht. Hij is korten tijd later overleden. Twee politie-agenten zijn ge wond, alsmede drie andere personen, waar onder twee vrouwen. De pleger van den aanslag heet Petrus Ka- leman, geboren te Zagreb, 20 Dec. 1899, van beroep koopman. Hij was in het bezit van een pas, afgegeven 30 Mei 1934 te Zagreb. Op 28 September was hij Frankrijk via Vallorbe binnengekomen. Minister Piétri en de andere aanwezige ambtenaren waren hevig geschokt. De ministerraad is om zes uur in speciale zitting bijeengekomen. Sarraut, minister van binneniandsche za ken, heeft zijn ontslag ingediend. Aan de regeering van Joegoslavië is de deel neming van de Fransche regeering betuigd. In Frankrijk zal een dag van nationalen rouw worden gehouden. Een officieel bericht meldt, dat er bij den aanslag negen burgers en een politie-agent ge wond zijn. De toedracht van den aanslag. De aanslag heeft zich als volgt toegedragen: Toen de wagen van den Koning zeer langzaam de bocht naar het beursplein om reed, stortto zich plots uit de honderden toeschouwers een mane welke met een pistool van zwaar kaliber op de treeplank sprong. Wat thans volgt, was hel werk van een oogenblik: snel achtereen schoot de aanvaller op een afstand van een meter zijn pistool leeg. De kogels troffen allen doel. Alexander zonk met bloed overstroomd in elkaar. Bloed spatte hem uit mond en neus. Minis ter Barthou sprong op en trachtte zich met zijn ar men te dekken. Over zijn handen stroomde bloed. Generaal Georges kromde zich ineen. Ook hij was getroffen Alleen de kolonel, welke in den wagen meereed, werd niet getroffen. Hij trok zijn sabel en sloeg naar den moordenaar, die van de treeplank viel. Deze trok een ander pistool en trachtte zich een kogel in den mond te schieten, doch eenige mannen uit do ontzette menigte sloegen hem tegen den grond, waarop hij door de woedende menigte onder den voet werd geloopen en vertrapt werd. Hij werd echter weer opgepakt en zoo lang geslagen tot zijn gezicht volkomen onherkenbaar was. Een aantal politiemannen baanden zich een weg door de woe dende menigte, doch zij konden nog slechts het lijk van den moordenaar bergen. Door rechercheurs werden nog tien personen in hechtenis genomen, die verdacht werden met den moordenaar in verbinding te hebben bestaan. Een vrouw op het trottoir werd door 'n verdwaalde kogel getroffen en gedood. Tien andere personen werden nog gewond. Ondertusschen was de auto met de drie zwaar ge wonden verder gereden tot voor het gebouw van de prefectuur. De toegeschoten geneesheer kon bij ko ning Alexander slechts den dood constateeren. Bar thou werd vluchtig onderzocht; zijn wond scheen niet zoo ernstig, ofschoon hij hevig bloedde. Evenals Georges werd hij in het ziekenhuis gebracht en on middellijk geopereerd. In het ziekenhuis, waar men minister Barthou had binnengebracht, kreeg men aanvankelijk den indruk, dat de verwonding niet doodelijk was. Men besloot den linker onderarm te amputecren. Tijdens de operatic had een verbloeding plaats. Daardoor werd bloedtransfusie noodzakelijk, waartoe onmid dellijk werd overgegaan. De toestand van den mi nister verergerde nu snel en tenslotte kon het hart het niet meer houden en blies Barthou den laatsten adem uit Een ooggetuige vertelt. De vertegenwoordiger van de „United Press' te Marseille, die ooggetuige was van dezen vrecselijken aanslag, meldt over deze gebeurtenis het volgende: „Ik stond midden in de menschenmenigte. welke zich in de nabijheid van de haven had opgesteld. Toen de stoet auto's in de straat verscheen, klon ken achter mij luide uitroepen: „Weg met Alexan der!" Zij werden echter terstond door de menigte met hoerageroep op den Joegoslavischen koning be antwoord. Er ontstond een gedrang, terwijl de tegenstanders slaags raakten, waarvan de dader gebruik maakte, om door een opening in het politie-cordon heen te dringen en aldus op den rijweg te komen. Ik zag hoe hij zijn arm ophief, gereed om te schie ten en zonder nauwkeurig te mikken, eenige schoten op de auto van den koning loste, die hem slechts bij toeval troffen. Hij rende daarop met de rijdende auto mede, sprong op de treeplank, hield zich aan de deur van den wagen vast en loste de verdere schoten recht streeks in het inwendige van den wagen. Er ontstond een vreeselijke verwarring. De men- schen stormden op de auto af, terwijl de politie niet in staat bleek te zijn hen terug te houden. Naar men zegt, zouden in totaal een twintigtal schoten gelost zijn bij den aanslag op koning Alexan der. De eerste schoten misten allen hun doel, doch steeds weer weerklonk, terwijl een onbeschrijfelijk tumult losbrak, het korte, scherpe knallen. Men zag den koning, getroffen, ineenzinken. Er ontstond onder de menschen een ware razernij. Brullend en schreeuwend stortten de omstanders zich op den dader, die letterlijk gelyncht werd. Oog getuigen vertellen, dat de man, onherkenbaar ver minkt, door de omstanders vrijwel verscheurd is. Slechts met groote moeite slaagde men er in, ruim baan te maken en het stoffelijk overschot van den moordenaar te bergen. In de stad heerscht ontzaglijke opwinding. Politieke gevolgen van den moord. Opwinding in Joego-Slavië. Het signaal voor een Kroatlschen opstand? - Nu reeds anti-Kroatische demon straties in tal van steden. Het afschuwelijke bloedbad te Marseille heeft in Europa een verpletterenden indruk achtergelaten. Het is ook verbijsterend en al naarmate het sombere jaar verder voort schrijdt, worden de tragische gebeurtenissen van steeds geweldiger beteekenis. Na het droeve ongeval, dat in den aanvang van het jaar koning Albert wegrukte; na den lafharligen moord op Oostenrijks grooten bondskanselier Dollfuss; na het sterven van Duitschlands rijkspresident von Hindenburg, nu de afschuwelijke moordaanslag te Mar seille. Hier sterven groote mannen, bekende per soonlijkheden op het wereldtooneel, actieve medewerkers in de beslissingen, welke het lot van zoovclen zullen bepalen. Zullen straks als ook deze moordaanslag weer zijn reactie op het wereldgebeuren zal hebben, nieuwe slachtoffers vallen; schuldigen en onschuldi- gen meegesleurd worden in de lawine, welke door deze schoten ongetwijfeld zal ontketend worden? Het is inderdaad verbijsterend. De koning van Zuid-Slavië, die naar Frankrijk kwam, om den vrede in Middel Europa te verzekeren, is bij aankomst te Marseille vermoord. Naast hem is Barthou, de man die sedert een half jaar de spil scheen van de Euro- peeschc politiek, doodelijk gewond. Een politiek be zetene heeft zijn automatisch pistool van zwaar ka liber leeggeschoten in den auto, waarin de Koning, Peter tot koning uitgeroepen. Reuter seint uit Belgrado, 9 Oct. De ministerraad is bijeen geweest en heeft daarna den elf-jarigen kroonprins uitgeroe pen tot Koning, onder den naam Peter IL De regenten van den jongen koning zullen later worden benoemd. Terwijl het bericht van den moord op zijn vader de ronde deed over de wereld, zette de elfjarige kroonprins Peter op de Engelsche kostschool, waar hij sinds September vertoeft, zijn gewone leven met zijn makkers voort, en toen hij slapen ging, was hij nog onbewust van de afschuwelijke ramp, die hem getroffen had. Bij wijze van voorzorgsmaatregelen was een af- deeling politie uitgezonden om den omtrek van de kostschool af te zetten. De prins zal vermoedelijk naar Zuid-Slavië terug- keeren om bij de begrafenis van zijn vader tegen woordig te zijn. Door den jeugdigen leeftijd van den troonopvolger staan Joego-Slavië ongetwijfeld zware zorgen te wachten. De kwestie, wie het regentschap zal waar nemen, zal heel wat binnenlandschen strijd ontke tenen, waarbij zoowel het minderhedenprobleem in eigen land als de internationale politiek een rol zul len spelen. En het valt te vreezen, dnt buitenland- sche invloeden daarbij nog verwarrend en onheil stichtend zullen inwerken. Hierboven de jonge Peter, die de vorige maand naar de Engelsche kostschool gebracht is. Barthou en eenige anderen gezeten waren. Vier van hen, die in den wagen waren, heeft dit het leven ge kost. Het was gruwelijk als bloedbad. Maar erger was de daad nog om haar politiek effect. Het is of stutten weggeschoten zijn onder de rust van Europa. Toen Mussolini weinige dagen geleden verzoening aanbood een aankondigde, dacht hij daarbij in het bijzonder aan samenwerking met koning Alexander en Barthou. Het hoeft geen nader betoog, dat de aanslag on middellijk reeds de onderhandelingen tusschen Pa rijs en Rome, die zooveel geruststelling voor Europa hadden kunnen brengen, heeft ontwricht. Want voor een accoond was eerst overeenstemming tusschen Parijs en Belgrado noodig. zal er dus vertraging in de Europcesche onderhandelingen ontstaan, of zal juist de schok van dezen moord de dingen in ver sneld tempo voortdrijven? Politieke moorden hebben nu eenmaal de eigen aardigheid, paradoxaal te zijn in hun uitwerking. Frankrijk en Zuid-Slavië zijn in gemeenschappelijk leed vereenigd. Heel zeker is dat alles echter niet. Men zou er veel geruster op kunnen zijn, als men kon gissen, hoe do ontzaglijke leemte, die de dood van den ko ning in bewind en politiek van zijn land teweeg moet brengen, zal worden aangevuld. Van de wijze, waar op de dingen te Belgrado zullen worden opgevangen, hangt heel veel af. Maar daarvan is juist nog zoo weinig te zeggen. Groote beroering in Zuid-Slavië. Volgens een bericht van United Press uit ZagrcB, verspreidde het bericht van den moord op koning Alexander zich als een loopend vuurtje door het land. Voor de bladen, die het bericht bulletineerden, liep het volk te hoop. In tal van steden kwam het tot anti-Kroatische demonstraties. In politieke kringen neemt men aan, dat kroonprins Peter weldra zal wor den gekroond en dat in zijn naam de militaire dicta tuur de macht in handen zal nemen. Met bezorgdheid vraagt men zich af, of de rust in het land gehandhaafd zal kunnen worden. Koning Alexander was de hand, zoo zegt men, die Serviërs en Kroaten verbond en nu deze band is verdwenen acht men het niet onmogelijk, dat de spanning, wel ke nog altijd tusschen beide volksgroepen bestaat, tot een uitbarsting zal komen. De tijdng van 's konings dood heeft overal groote opwinding veroorzaakt. Een opstand in Kroatië wordt niet uitgesloten geacht en zeker zal het pro bleem van het regentschap tot heftige discussies aanleiding geven. Alexander 1. Alexander I, koning van Joego-Slavië, werd den 17den December 1888 uit het huis Karageorgewitsj geboren. Na den beruchten staatsgreep van Juni 1903 werd zijn vader tot koning van Servië gekozen Deii 28sten Maart 1909 werd Alexander, nadat zijn broe der George als zoodanig was teruggetreden, tot kroon prins uitgeroepen. Bij het uitbreken van den eersten Balkanoorlog in October 1912 werd hij bevelhebber van het eerste Ser vische leger, dat de groote overwinning in den slag bij lvumanovs behaalde. In Juni 1914 aanvaardde hij het regentschap, dat hij tot 10 Augustus 1921, tot den dood van koning Peter, voerde. Den 29sten Juni 1921 legde hij den eed op de Vivivdan-grondwet af. Den 0 Januari 1929 stelde koning Alexander deze grondwet buiten kracht. In een manifest tot zijn volk verklaarde hij, dat de partijpolitiek het land aan den rand van den afgrond had gebracht en dal hij daarom de koninklijke dictatuur invoerde, terwijl hij de skoeptsjina, hét Joego-Slavische parlement, ont bond. Deze dictatorische toestand duurde tot 2 Sep tember 1931, toen het constitutioneele regiem hersteld werd. Koning Alexander is den 8sten Juni 1922 met prin ses Maria van Roemenië in het huwelijk getreden. De kroonprins, Peter, is nu elf jaar, de twee andere kin deren Tomislaw en Andrej zijn zes en vijf jaar, Nog geen maand geleden heeft koning Alexander vergezeld van koningin Maria een bezoek gebracht aan koning Boris en koningin Joanna te Sofia, de eerste maal dat de koning van Zuid-Slavië in de Bulgaarsche hoofdstad kwam. Velen hebben toen nng- siig toegezien, men vreesde voor een aanslag. Tc So fia bleef 's Konings leven gespaard, het moordend lood zou hem op Franschen bodem treffen Minister Barthou. Louis Barthou werd op den 25sten Augustus 1862 te Oloron in de Pyreneeën geboren. Op zijn 32stcn jaar bekleedde hij reeds zijn eerste ministerpost. Daarna is hij in verscheidene kabinet ten nog talrijke malen benoemd. Na 1931 scheen zijn rol uitgespeeld. Hij bleef de oud-voorzitter van de commissie van herstel en de man van den driejarigen dienstplicht, een geacht po liticus, maar de plaats was voor de jongeren. Totdat het Stawisky-schandaal de jongeren weer verdreef en de oude heer Doumergue als algemeen geacht man buiten de politiek een kabinet moest vormen, waarin hij eenige andere vertrouwde, oude figuren naast zich plaatste. Barthou werd zijn minister van buitenland- sche zaken. In deze kwaliteit, vrijwel nieuw voor hem, ontvouwde hij een geestkracht en levendigheid alsof hij op zijn 72e jaar een nieuwe jeugd was inge gaan. Men weet met welke moeilijkheden Barthou te kampen had; allo kleine, oude bondgenooten, waar over Frankrijk sinds den oorlog voogd placht te spe len, schenen eensklaps rebelsch geworden te zijn. De Belgische premier de Broqueville hield een ontwape ningsrede, die Parijs kippenvel bezorgde; wat nood, Barthou bracht (in Maart) de zaak in het reine. Een maand later zat hij te Warschau vanwege 't Poolsch- Duitsche verdrag en daarna, ja daarna was de Klei ne Entente aan de beurt, eerst Roemenie, toen Zuid- Slavië, om het plan voor een Oostelijk Locarno te verklaren. Te Belgrado deed hij ook zijn best den Zuid-SIavischcn bondgenoot voor de erkenning van de Sowjet-unie te winnen. Bij deze gelegenheid noo- digde hij koning Alexander uit tot een bezoek aan Frankrijk in het najaar het bezoek, dat beiden dadelijk bij den aanvang te Marseille noodlottig zou worden. Koning Alexander heeft toen ook in een gesprek met een specialer» correspondent van de Petit Parisien ge zegd, dat het hem een genoegen had gedaan Barthou

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1934 | | pagina 1