De Pander jager verbrand
Op het vliegveld te
Allahabad
Noodlottig ongeluk
tijdens de start
KIJKEÏI isKOjjPEÏUyCLOECK
Constructie van den Panderjager.
De machine is verzekerd.
De ramp van den Panderjager.
Fologr. Atelier ARPAD M0L00VAH Nieuwe Niedorp
BEZUINIGING OP DEFENSIE.
NOORD-STER
SCHOOLKIND ONTVOERD.
Koeien op den weg.
Zaterdag 27 October 1934,
Postrekening
No. 23330
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Vrijdags. Bij inzending tot
's morgens 8 uur, worden Advertentiën nog zooveel mogelijk in het
eerstuitkomend nummer geplaatst
78ste Jaargang. No. 9583
COURANT.
Int. Telef.
No. 20
Uitgave der N.V. v.h. P. Trapman Co., Schagen.
16 PAGINA'S.
Prijs per 3 maanden f 1.80. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN
TIëN van 1 tot 5 regels f0.85, iedere regel meer 15 cent (bcwljsno,
inbegrepen. Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Met een auto in botsing gekomen en in brand
gevlogen. - Het toestel volkomen ver
nield.
De inzittenden slechts
licht gewond.
Toen de „PanderJager" gisteren te Allaha-
fiad wilde starten om den tocht naar Au-
stalië voort te zetten en bezig was naar het
einde van het vliegveld te taxiën, kwam het
toestel In botsing met een auto. De machine
▼loog ln brand en werd volkomen vernield.
De bemanning werd slechts licht gewond.
Aneta V.D. heeft een telegram van Geysen-
dorffer zelf gehad, waarin deze een iets an>
dere lezing geeft. Geysendorffer seint nL dat
er bij het starten een tractor in zijn vlieglijn
kwam. De Panderjager kwam vliegend daar
tegen aan en vloog in brand.
Nader seint Renter: dat de Panderjager
door het vuur inderdaad volkomen vernield
is. De piloten Asjes en Ceysendorffer, als
mede Pronk, aldus meldt dit nadere tele
gram, zijn licht gewond.
De Pander, die na het ongeluk van de vo
rige week gerepareerd was, zou om 19.30 Am-
sterdamschen tijd vertrekken.
Op het oogenblik, dat het toestel zich van
den grond verhief, kwam het landingsgestel
in botsing met een auto, waarop een zoek
licht was aangebracht.
De Panderjager kwam met dit zoeklicht in
aanraking en vatte onmiddellijk vlam.
De inzittenden sprongen uit het toestel en
ontkwamen aldus op wonderlijke wijze aan
een vreeselijken dood.
De Indische chauffeur van de auto werd
ernstig gewond. Het benzine-reservoir van de
Pander geraakte in brand en binnen enkele
minuten was er van het vliegtuig vrijwel
niets anders over dan een hoopje asch.
Na de ongelukkige landing te Allahabad, na de
energieke pogingen om de averij zoo spoedig mogelijk
te herstellen, teneinde de reis naar Melbourne te
kunnen voortzetten, dit tragische einde.
Zooals men weet, vloog de Panderjager eerst met
ingetrokken landingsgestel. Bij de landing te Allaha
bad bemerkte Geysendorffer, dat er iets met dat lan
dingsgestel niet in orde was. Een van de wielen kwam
slechts gedeeltelijk naar beneden, het andere in het
geheel niet. Geysendoffer trachtte toen op één wiel
landen, doch dit was door de groote snelheid onmo
gelijk. Tengevolge hiervan werden o.a, twee propel
lers ontzet.
Het bleek al spoedig, dat de schade niet zoo ernstig
was als men aanvankelijk had gedacht, en de beman
ning was den moed dan ook niet kwijt. Dezer dagen
meldde Geysendorffer, dat het toestel aan het eind
van de week startklaar zou zijn en men dan dc reis
zou voortzetten met met-ingetrokken landingsgestel,
teneinde een herhaling van het gebeurde bij de lan
ding te Allahabad te voorkomen.
Als het tweede telegram van Reuter omtrent de
toedracht van het ongeluk juist is, ligt de conclusie
voor dc hand, dat het landingsgestel dc Panderjager
wederom noodlottig is geworden.
Wel mocht Geysendorffer spreken van grooten te
genslag bij het eerste ongeluk de vorige week Zon
dag, doch hij kon toen nog niet vermoeden, dat het
einde van dc ellende hiermee gekomen was.
Het lot is deze Nederlandschc machine niet ter wil
le geweest, ondanks een constructie, die van een zoo
ervaren piloot als Geysendorffer de hoogste lof oogst
te; ook nog nadat de eerste vlucht naar Indië, in
December van het vorige jaar, verschillende tegen
slagen had opgeleverd, is de Postjager door het on
geluk achtervolgd. Steeds werd de machine getroffen
door defecten, die niet de eigenlijke beginselen van
den bouw van het vliegtuig zelf betroffen. Eenmaal
liep er een motor vast, een andermaal weigerde de
radio-installatie. Weer een anderen keer haperde de
olieleiding en liet intrekbare landingsgestel. Nog bij
de laatste landing in Allahabad was dat het geval.
Een der schroeven werd daarbij buiten gevecht ge
steld, maar te grooter moet de vaardigheid geweest
zijn, waarmede dc bekwame piloten, Geysendorffer
en Asjes hun machine desondanks op den grond
wisten te zetten.
Een zucht van teleurstelling is door Nederland ge
gaan bij liet vernemen van dit ongeval, dat een der
Reohtts:
De Panderjager
bn
zijn aankomst op bet
vliegveld Schiphol te
Amsterdam van zijn
terugreis uit Indië, in
het begin van dit jaar.
twee Nederlandsche deelnemers aan den grooten in-
tercontinentalen wedstrijd al in den aanvang uitscha
kelde. Een teleurstelling, die te grooter was, omdat
men na de onfortuinlijke Indiëvlucht van het vorige
jaar, de ondernemende bouwers, reeders en piloten
van den Postjager gaarne een volledig succes had
toegewenscht.
Maar aan dezen pechvogel was blijkbaar een an
der lot beschoren.
Een schoone illusie is hiermee vervlogen. Het is
wel zeer hard, dat het zoo moest gaan. Voor de fir
ma Pander, die in dit vliegtuig, naar het ontwerp
van haar constructeur Slot, een toestel had geleverd,
dat groote verwachtingen wettigde, al viel er, zoo
als gaandeweg wel is gebleken, nog het een en ander
aan te verbeteren.
Voor Asjes, die de actie voor den Panderjager, met
zijn geestdrift had opgestuwd en voor Geijsendorf-
fer, dien dit op het eerste gezicht onnoozele ongeluk
een toestel moest doen verliezen, dat hij bij de lan
ding te Allahabad onder zeer moeilijke omstandig
heden met bewonderenswaardige bekwaamheid heel
op den grond had gezet, hoewel het landingsgestel
hem in den steek had gelaten. Het is een droevig slot
van een met veel illusie en hoop begonnen onder
neming.
Thans is er geen Postjager meer. Ligt op het
groote vliegveld van Allahabad een hoop asch en
wat brokstukken metaal. Wat eens onze trotsche
Panderjager was.
Voor Geysendorffer, Asjes en Pronk is het een
enorme teleurstelling, getemperd door de dankbaar
heid, dat zij zelf er het leven niet bij inschoten.
Eéndekker met laagligqend draagvlak.
De „Panderjager" was een snelheidstransport een
dekker, voorzien van drie Wright Whirlwindmotoren
van 420 P.K. ieder met 9 cylinders. Het gewicht van
ieder der drie motoren bedroeg 270 K.G.
Het aantal omwentelingen bedroeg 2150 per mi
nuut, het benzine-verbruik 80 liter per uur per motor.
De capaciteit der benzinetanks bedroeg 2100 liter.
Voor de Londen—Melbourne-racc waren hieraan
extra tanks toegevoegd in de ruimte, welke oorspron
kelijk bestemd was voor het meevoeren van mail.
In de cockpit waren twee verstelbare zitplaatsen
naast elkander, «laarachter bevond zich het compar
timent voor radio-telegrafist.
De breedte over de vleugels meet 16.6 meter, de
lengte van den voorkant van den middelsten motor
tot den achterkant van het roer 12.5 meter.
De hoogte van de machine was 2.9 meter, het vleu
geloppervlak bedroeg 25 M2. Het totaal gewicht met
volle tanken en volledige bemanning van drie per
sonen was ongeveer 5500 Kg.
De maximum-snelheid bedroeg 360 K.M. per uur,
de kruissnelheid over de 300 K.M. per uur, de lan
dingssnelheid 95 K.M. per uur.
De voornaamste prestatie die geleverd werd in
normale vlucht met kruissnelheid was Amsterdam
—Batavia in 46 uur 52 min. (vlieguren) en Batavia
—Amsterdam in 51 uur 47 min. (vlieguren).
Van de firma Pander te 's Gravenhagc verneemt
de „Msb." nog dat de „Panderjager" nog steeds in
eigendom aan baar toebehoorde. Voor den tocht van
Londen naar Melbourne was de machine ter beschik
king gesteld van een syndicaat, dat voor den wed
strijd inschreef niet Geijsendorffer en Asjes als pi
loten en Pronk als mecanicien.
Het toestel, dat hij het ongeval te Allahabad werd
vernield, was verzekerd.
Het einde van een pechvogel.
Men schrijft ons uit Amsterdam
Het einde van den trotschen „Panderjager" heeft ln
luchtvaartkringen alhier diepen indruk gemaakt.
Algeineen is men het er over eens, dat met dit vlieg
tuig, waarover de verwachtingen oorspronkelijk zoo
hoog gespannen zijn geweest, een echte pechvogel
is ten gronde gegaan. Versch ligt nog in het geheu
gen, hoe de laatste maanden van het vorige jaar
men zich in officieele kringen sterk interesseerde
voor een recordvlucht, welke buiten de K.L.M. om
georganiseerd door het comité „Snelpost Nederl.
Indië", waarin vertegenwoordigers van twee groote
scheepvaartondernemingen, die vracht- en passa
giersdiensten op Indië onderhouden, geïnteresseerd
zijn, zoo spoedig mogelijk zou worden ondernomen
met een qua uitvoering geheel op het begrip „snel
heid" ingesteld vliegtuig, gebouwd door de Pander-
fabrieken te Rotterdam, naar het ontwerp van den
constructeur, den heer Slot.
Het was met deze machine, die met drie Wright-
Whiswindmotoren was uitgerust, en die, onder meer
wat betreft de wijze waarop de vleugels in de romp
waren gebouw, niemand minder dan Charles Lind-
bergh tijdens zijn bezoek aan de Amsterdamsche
luchthaven tot enthousiasme vermocht te brengen,
dat een der instructeurs van de Nat. Luchtvaart-
school te Rotterdam, luit. Asjes, een door hem reeds
sinds enkele jaren gekoesterde wensch om een re
cordvlucht naar Indië te volbrengen, hoopte te ver
wezenlijken. Luit. Asjes zou op deze vlucht men
wilde den afstand Nederland—Ned. Indië in drie en
een halven dag volbrengen geassisteerd worden
door den bekenden K.L.M.-piloot Geysscndorffer en
den marconist van Straten.
Het was mede in November van het vorige jaar,
dat de K.L.M. bekend maakte in December uitvoe
ring te willen geven aan zijn reeds lang gekoesterd
plan om een snelle vlucht naar Indië te maken, spe
ciaal ten behoeve van de Kerst- en Nieuwjaarspost
en voor deze extravlucht gebruik te maken van een
nieuw Fokker-verkeersvliegtuig van het type F 20.
Met dit toestel, dat „Zilvermeeuw" gedoopt werd,
hebben twee der beste piloten van de K.L.M., dc hec-
heeren Smirnoff en Soer. die deze vlucht zouden
ondernemen, verschillende proefvluchten gemaakt,
waarbij was gebleken, dat een kruissnelheid van
250 K.M. die van den Post- later Panderjager lag
50 K.M. hooger, gemakkelijk werd gehaald.
Men weet hoe het met beide vluchten geloopen Is.
De plotselinge storing, die in den nacht van het
vertrek optrad in een der motoren van de Zilver
meeuw-, is de indirecte aanleiding geweest van de
historische vlucht van de Pelikaan, welke haar be
manning, Smirnoff, Soer, Grosfeld en Van Beuko-
ring roem en eer heeft gebracht. De Postjager, die
ruim een week vroeger, in den prillcn morgen van 9
December Schiphol verliet, met de bedoeling, reeds
17 Dec. de terugreis van Indië te aanvaarden, moest
reeds kort na het vertek door het warmloopen van
een der motoren een noodlanding in Italië maken.
De motor bleek verloren te zijn en eerst na verloop
van geruimen tijd kon de vlucht naar Indië worden
voortgezet.
De hoop, dat het vliegtuig in de race Londen-Mel-
bourne revanche zou nemen, is niet in vervulling
gegaan. Het noodlot, dat hem in Allahabad al achter
haalde, heeft dezen snellen vogel in zijn greep go-
vangen gehouden en hem tenslotte den genadeslag
toegebracht
De meest drukke tijd voor foto's en vergrootingen
is begonnen. Van alle zijden toeloopende opdrachten
moeton op tijd klaar zijn. Hiervoor is Uwe geachte
medewerking ook noodig: „GELIEVE UW BESTEL*
LINGEN VOOR ST. NICOLAAS ZOO VROEGTIJDIG
MOGELIJK TE DOEN".
Zie onze advertentie verder.
VOORBEREIDENDE MAATREGELEN. VERLEN
GING VAN DIENSTTIJD OVERWOGEN.
Men herinnert zich hoe in de Millioencnnota i9
aangekondigd, dat op Defensie vijf millioen zou wor
den bezuinigd door invoering van het capitulanten-
stelsel, door afschaffing van de burger-corveeërs en
van het vooroefenings-instituut.
In verband met de afschaffing van de burger-cor
veeërs zullen natuurlijk militairen dc werkzaamhe
den moeten verrichten welke tot dusverre de burgers
deden. Om niet aan geoefendheid te verliezen, wordt
nu, naar de Msb. verneemt, overwogen den diensttijd
met veertien dagen te verlengen en van 5Vfc maand
op 6 maanden te brengen. Tevens wordt gedacht
aan een kleine uitbreiding der lichting.
Verder moet in verhand met de invoering van het
capitulantenstelsel dc oefeningstijd van de dienst
plichtige onderofficieren met eenige maanden vei*
lengd worden.
Het wetsontw-erp inzake het capitulantenstelsel is
dezer dagen naar den Raad van State gezonden. Of
schoon niet geheel in overeenstemming met de voor
stellen van het rapport-Idenburg komt het daarmede
toch in groote lijnen overeen.
JA DA'S
Uit Hartford in Connecticnt wordt gemeld,
dat daar het 9-jarige meisje Patrcia Henry
door twee mannen is ontvoerd. Ze hebben
het kind nit den corridor van een school
meegelokt en zijn per anto verdwenen.
Doodeltjk auto-ongeluk.
Op den nieuwen betonweg Beilen—Meppel. op on
geveer vier kilometer van Beilen is gisteren een
auto, bestuurd door den 28-jarigen heer N. J. Men-
ko, tegen een boom gebotst en daarna in een sloot
gekanteld, doordat de bestuurder wilde uitwijken
voor 'n aantal koeien, die zich op den weg bevonden
De heer Menko, die een zoon was van den In-ken
den textielfabrikant te KnschcdeLonneker, liep een
schedelbreuk op en overleed spoedig na het ongeluk.
Dr. Mcyering uit Beilen, die weldra ter plaatse was,
kon geen hulp incer verleenen. De heer Menko was
op weg van Groningen naar Enschedé. Het lijk is
1 naar Beilen overgebracht.
