Firdoesi, de Paradijsachtige Duizend jaar qeleden werd m Aboel Kazim van Perzië geboren Zaterdag 27 October 1934. SCHAGER COURANT. Tweede Blad. No. 9583 Een schat die te laat kwam Avonturen eener dame in het hooge Noorden. DOUWE EGBERTS TIMMERFABRIEK NABIJ PURMEREND AFGEBRAND. Door een locomotief aangereden. Mijnontploffing in België. Doodstraf voor gebruik van bedwelmende middelen. De dichter die zijn land en volk van den ondergang redde. (Van onzen rcizenden correspondent.) Teheran. In October. HET zijn in de geschiedenis soms dichters en geen krijgshelden geweest, die een land. een volk hebben gered van ondergang. Waar het zwaard onmachtig was, bleek vaak het woord het sterkste wapen. Vele tyrannen hebben daarom het woord gevreesd en bestreden, waaruit dan voort kwam de onderdrukking van een taal. De Duitschers in Polen, (Slecswijk-Holstein en de Elzas Lotharin gen), de Russen in Polen, de Oostzee-provinciën, Fin- laiid hebben dit geprobeerd; de Oostenrijkers in htin Slavische gebieden. In het volk bleef evenwel de eigen taal levendig en het waren in de eerste plaats dichters, schrijvers, die de aanvoerders waren bij dco lijdelijken wederstand tegen de vervreemding van eigen volks- en tong-aard. Onberekenbaar zijn daar door de diensten, die b.v. de Poolsche dichter Miskie- wics bewezen heeft aan zijn landgenooten. Ook voor het Estische volk, dat achthonderd jaar onder vreem de heerschappij stond, waren het de dichters, de schrijvers, ook wel de toondichters, die steeds tek sten in eigen taal kozen, die het besef van eigen aard en taal bij de massa wisten te bewaren en het mogelijk maakten, dat na vele eeuwen het Estische rijk weder uit zijn asch verrees. Bij de Serven, de Kroaten, de Tsjechen was het niet anders. Bij laatst genoemden waren het vooral ook de toondichters, die het volk hielpen het hoofd te bieden aan alle po gingen der vreemde overhecrschers het te vervreem den van eigen aard en taal. Smetana en Dvorak zijn de mannen, die met muziek en ook wel met de door hen gekozen teksten streden tegen vreemde overwel diging. In dien strijd had b.v. Smetana*s opera „Ma 'Vlast* (Mijn Vaderland) de beteekenis van vele be wapende regimenten. Trouwens, wc behoeven zoo ver niet van huis te gaan en zouden ons ertoe'kunnen bepalen slechts de namen te noemen van enkele Vlaamsche strijders met woord en toon: Consience, Peter Benoit, en tallooze andere. Ook Perzië heeft zulk een dichter, die door zijn werk de taal en het volk redde van ondergang en die do tegenwoordige wedergeboorte van Perzië heeft mogelijk gemaakt. Zelfs de politieke geschiedenis van Perzië kan men niet schrijven zonder den naam van dezen grooten dichter te noemen. Thans wordt de geboorte van dezen nationalen, maar ook in de wereldletterkunde bekenden dichter plechtig her dacht In het merkwaardige land Perzië rekent men evenwel met andere getallen dan wij in Europa. Bij ons viert men eens een honderdjarige herdenking, als het zeer veel is eens de drie- of vijfhonderdjarige heredenking van 'n dichter. In Perzië moeten dc ge dachten veel verder teruggaan. Daar Immers rekent men in de geschiedenis niet met eeuwen, zooals bij ons, doch met tientallen eeuwen. Duizend jaar is het geleden dat de groote dichter 'Aboel Kazim, bijgenaamd Firdoesi, de Paradijsach tige, werd geboren en het feest, dat thans wordt ge vierd, is niet alleen een feest van geleerden, maar een feest, waaraan ook het volk met het hart deel neemt, want Firdoesi is voor alle Perzen nog levend Men kent groote gedeelten uit zijn voornaamste werk „Sjahname", het „Koningsboek". Geletterden lezen het, ongeletterden hebben er groote deelen uit booren voordragen en er met vrooraen eerbied naar geluisterd. Trouwens, eerbied voor al wat eigen ge schiedenis aangaat, vindt men op alle gebied in Per zië. Ook de eenvoudige menschen uit het volk ken nen de namen van hun groote mannen, die tientallen In het onde Teheran; het gedenk- teeken op het graf van een Schrift geleerde. Volksfeest nabij oen Perzisch berg dorp ter viering van de duizend- Jarige dichterherdenking. Op den achtergrond een muziektent met muzikanten. I eeuwen geleden leefden, vertellen elkander de lotge vallen hunner vorsten en helden, die leden en streden en hun wonderschoone paleizen bouwden in een tijd. toen Europa nog niet anders was dan een barre wil dernis zonder een spoor van beschaving. Deze kennis van hun geschiedenis, deze bewonde ring voor hun groote mannen heeft in de Perzen de mogelijkheid gelaten voor de wedergeboorte, waarvan we thans getuigen zijn. En ook in den sjah leven deze kennis en deze bewondering en van hem is uit gegaan het plan de herdenking van den grooten dich ter luiterrijk te vieren. Een hoogst merkwaardige figuur is Firdoesi, een ras-echte dichter, niet alleen in zijn werk, maar ook in zijn optreden tegen de menschen en zelfs tegen den vorst, die over zijn wel en wee en over zijn leven of dood te beschikken had. Ilij leefde in een tijd, dat Perzië stond onder een vreemden vorst, sjah Machrnoed den Grooten. Reeds eeuwen tevoren was Perzië onder vreemde heerschap pij gekomen. De Arabieren waren er binnengedron gen en hadden er hun eigen, toen nieuwen gods dienst, den Islam, gebracht. De Perzische taal kwam geheel onder den invloed van het Arabisch en scheen geheel onder te zullen gaan. Sjah Machrnoed, zelf toch feitelijk een vreemdeling, kwam op het denkbeeld den dichter Firdoesi de op dracht te geven in verzen de geschiedenis van Per zië en van de Perzische koningen te schrijven. Dit groote dichtwerk van zestigduizend verzen, werd door Firdoesi geschreven in rein, zuiver Perzisch en men zou kunnen zeggen, dat hij de Perzische taal van den ondergang redde, wat vermoedelijk wel niet de bedoeling is geweest van den toenmalt- gen sjah. Het grootsche werk van den dichter vond ingang, niet slechte bij den vorst, maar bij het ge- heele volk. De dichter was zich, hoewel niet geheel klaar, bewust, dat zijn boek een grooten invloed zou hebben en hij schreef met niet geringen trots: „Van hen, die door de lange eeuwen gestorven sche nen, herleefden de namen door mijn woord. Daar door, o koning, heb ik een dienst bewezen, die alles zal zijn, wat er in de wereld van u ter herinnering zal overblijven. Door den regen en het vuur der zon vallen de sterkste gebouwen in puin. Van verzen heb ik echter opgebouwd een hoog kasteel, dat door wind noch regen wordt aangetast". Do dichter deed meer dan den naam van een ko ning behoeden voor vergetelheid. Hij redde een volk van den ondergang door de taal te redden. Roerend en tegelijk grappig is de geschiedenis van Firdoesi, den paradijsachtige. Hij leefdee, zooals bijna alle dichters door alle tijden hebben gedaan, in ar moede en kommer, totdat de koning hem de opdracht gaf het groote werk, te Sjahname, het Koningsboek, te schrijven. De dichter zou in het paleis wonen en daar onbekommerd kunnen werken. Zorgen zou hij dus niet meer kennen, zoo scheen hem. De verzor ging in het vorstelijk paleis bleek evenwel allerminst vorstelijk en in dc koninklijke woonstede leed hij armoede en soms zelfs honger. Dertig jaar schreef de dichter aan zijn levenswerk. De koning had hem beloofd na de beëindiging van het boek voor elk vers een tuman te betalen. Er wa ren toen twee soorten tumans, de gouden en zil veren, die sterk in waarde verschilden en de dich ter rekende er natuurlijk op, dat hij in gouden tu mans zou worden betaald. Echter, nadat het werk van zestigduizend verzen gereed was, liet de koning den dichter betalen in zilveren tumans. Met waarlijk dichterleijkcn trots en onbezorgdheid gaf Firdoesi uiting aan zijn ontevredenheid over wat hij als kren terigheid van den koning beschouwde. Aan den ko ninklijken boodschapper, die hem do zestigduizend zilveren tumans bracht, gaf hij er twintigduizend als fooi. Rustig ging hij daarna een bad nemen als om zelfs do herinnering aan den koning weg te wasschen en aan den badknecht schonk hij even eens twintigduizend tumans. Do laatste twintigdui zend gaf hij aan een straatverkooper voor een koelen drank. Toen was de dichter na dertig jaar arbeid weder even arm als hij geweest was. De koning, die al spoedig hoorde van Firdoesi's handelwijze, gaf in hevige verbolgenheid bevel den dichter te vatten en hem door de olifanten van den paleisstal te laten vertrappen. De dichter, dien den koning kende en iets dergelijks verwacht had, bleek evenwel onvindbaar. Hij had de wijk genomen, maar aan een vertrouwde een gezegeld stuk gela ten, dat den koning na drie weken moest worden overhandigd. Dit verzegelde stuk was de heftige en later beroemd geworden satyre van den dichter op den koning. Dc krenterigheid van den koning schreef de dichter daarin toe aan de lage afkomst van den vorst Jarenlang zwierf en woonde Firdoesi in het bui tenland, o.a. te Bagdad, waar de Kalif hem gastvrij ontving. Eindelijk dreef het heimwee den dichter te rug naar Perzië en hij vestigde zich te Toes, zijn ge boorteplaats, niet ver van de heilige stad Medzjed, waar hij in kommervolle omstandigheden leefde. Sjah Machrnoed de Groote, die in zijn hart toch niet zoo zeer bloeddorstig en haatdragend was, hoor de dit en zond toen aan den dichter dc zestig duizend gouden tuman, die deze verlangd had, benevens nog vele kostbare geschenken. Toen de met schatten be laden karavaan te Toes aankwam, werd de dichter juist begraven. Zijn zuster besteedde de groote som geld aan bevloeiingswerken, waarvan Firdoesi steeds had gedroomd. Te Toes, in een eenvoudig, maar indrukwekkend graf rust de groote dichter en daarheen zijn dezer dagen vele bewonderaars zoowel uit Perzië als uit Egypte, Turkije, Irak en ook uit vele Europeesche landen ter pelgrimsvaart getrokken en ook de Sjah vertoefde aan het graf van hem, die door zijn werk den arbeid van den huidigen Sjah, de wedergeboorte van Perzië, mogelijk maakte. J. K. BR EDERODE. Van de Kamenex-eilanden teruggekeerd. Leningrad. De in Sovjet-Rusland vanwege haar exploratie-werk bekende Madame I)emme is hier zoo juist weer teruggekeerd, na twee jaar te hebben doorgebracht op de Kamenex-eilanden (Siberië), al waar zij gcographische en andere wetenschappelijke waarnemingen heeft gedaan. Zij zou reeds verleden jaar ipet de drie mannen, die haar vergezelden, naar Rusland zijn tcrugge keerd, doch de ijsbreker die hen zou afhalen, werd hierin door het ijs verhinderd. Het viertal heeft zich er toen in moeten schikken dat het nog een jaar in Poolgebied moest verblijven. Zij hadden wel voldoende voedsel voor dit extra jaar, maar niet genoeg brandstof. Door benzol te gebrui ken, hebben zij de koude eenigszins kunnen bestrij den. 'Iwee maanden geleden, toen zij zich reeds gereed maakten voor een verder verblijf van een jaar in het hooge Noorden, werden zij door een Russisch vliegtuig opgepikt. daar is het meerendeel der rookers het roerend over eens: er is voor Uw pijp geen geuriger en beter tabak te vinden dan Douwe Egberts Echte Friesche Heeren-Baail ECHTE FRIESCHE HEEREN-BAAI 10 - 15 - 20 ct. per half ons. (Ook in onsen en halve ponden.) 11 ■um&t*. vu* ge»uri/ De enorme vlammen door een stormach- tigen wind aangewakkerd. De brandweer stond machteloos, In den nacht van Donderdag op Vrijdag te om streeks twee uur is brand uitgebroken in de timmer fabriek van dc firma Schaap Brandjes, welke aan den rand der gemeente Landsmeer is gelegen bij Den lip, dus in de richting van Purmerend. In deze fa briek worden in hoofdzaak deuren vervaardigd. De brand vond in den opgeslagen houtvoorraad gretig voedsel en de vlammen werden door een stormach- tigen wind krachtig aangewakkerd. I)e vrijwilllgo brandweer van Landsmeer, welke onder bevel staat van den heer Horstman, stond vrijwel machteloos. Dc mannen ondervonden bij hun werk moeilijkheden ten gevolge van den hevigen regen. De huizen, di* in de naaste omgeving van dc fabriek zijn gelegen, werden door de bewoners ontruimd. De vuurzee, was meer dan een uur lang tot in Amsterdam waar te nemen. Uit ver in den omtrek stroomden belang stellenden toe, die door rijks- en gemeentepolitie op een afstand werden gehouden. Gevreesd wordt dat het fabrieksgebouw tot den grond toe zal afbranden. Hoofdopzichter van Weg en Werken ernstig gewond. Op het Oostelijk emplacement van liet Centraal Station te Amsterdam, is een hoofdopzichter van weg en werken door een locomotief aangereden. Het slachtoffer liep eenige hoofdwonden op en is door den Geneeskundigen Dienst naar het Binnengasthuis vervoerd. Tegenover een rechercheur, die een onder zoek instelde, heeft de opzichter verklaard, dat het ongeval aan eigen onvoorzichtigheid is te wijten. Hij liep tusschen de rails en heeft «leze gevaarlijke plaats bij het naderen van den locomotief niet tijdig genoog verlaten. Twee dooden, vier gewonden. Brussel: Donderdag heeft zich In de mijn Trien-Kaisin te Montilly-sur-Sambre op een diepto van 535 M. een ernstig ongeluk voorgedaan. Bij het afschieten van patronen ontstond een ontploffing, tengevolge waarvan een arbeider, gehuwd en vader van 7 kinderen zoo ernstig gewond werd, dat hij spoedig na in het ziekenhuis te zijn opgenomen, overleed. Een tweede arbeider werd door den lucht druk opgenomen en een eind weegs weggeslingerd. De man sloeg op de vlucht doch koos helaas een ver keerden uitweg. Hij is door koolmonoxyde gestikt. Ten slotte werden nog vier arbeiders ernstig gewond naar het ziekenhuis overgebracht. Reeds een vrouw en i anderen gevonnist. Shanghai. De rechtbank heeft de Chineesche vrouw Hjangoe-Foe wegens het gebruik van bedwel mende middelen ter dood veroordeeld. Het vonnis is reeds voltrokken. Verder zijn er nog vier personen die ervan beschul digd werden, ongeneeslijk verslaafd te. zijn aan het gebruik van verdoovendc middelen, ter dood vcroor» deelth

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1934 | | pagina 5