Dolende door verschillende Werelddeelen iifiijj Vreemdelingen, en toch' overal thuis I Zaterdag 3 November 1934. SCHAGER COURANT. Tweede Blad. No. 9588 CHICAGO-ORGIEN. Financieele baten van 160 millioen dollar. Behoud locaal-spoorweg Hoorn— Medemblik. AUTOBUSDIENSTEN. Een eenzame zeiler. Geschenk voor de Uiver-bemanning. Stormachtige overtocht. Van de buitenwereld afgesloten. Oude kennissen. - Een vreemdelingenlegioen in burgerkleeding. - Geluk en tegenslag van avonturiers. - Het nut van Oos- tersche kleederdracht in Neder land. (Van onzen reizenden correspondent.) TEHERAN. In October. ZWERVERS als mijn makker en ik, die niet slechts door verschillende landen, maar door verschillende werelddeelen dolen, zijn vreemdelingen overal en op den duur toch overal thuis. Telkens treffen we op plaatsen, die duizenden kilometers uit elkander liggen, kennissen of men- schen, met wie we gemeenschappelijke kennissen hebben, om van de weinige landgenooten, die men ontmoet, nog te zwijgen. Buiten de gewone, welge ordende maatschappij, waarin de overgroote meer derheid van mijn lezers leeft, bestaat er nog een vlot tende bevolking, die overal en nergens thuis is, meest grondarbeiders, machinisten, metaalarbeiders, inge nieurs, die zonder met eenige groote onderneming in vaste verbinding te staan, nu eens hier, dan weder elders werk vinden en soms zelfs zooveel geld over houden, dat zij later met een spaarduitje naar huis terugkceren om een rustiger leven te beginnen. Deze laatste vormen evenwel een zeer kleine minderheid. Voor de meeste is het lot niet zoo gunstig. Een soort „vreemdelingenlegioen van het burger lijk leven" vormen deze zwervers, die, heel vaak ont bering lijdend, zonder dit te beseffen aan de bescha ving groote diensten bewijzen. Wegen, mijnen, ha vens, spoorlijnen in afgelegen en dikwijls ongezonde Btreken zouden zonder deze „burger-vrecTOdelingen- legionnairen" nimmer tot stand zijn gekomen. Hon derden heb ik er gekend nu vier jaar geleden, toen ik in een klein hutje woonde in Anatolië, Aziatisch Turkije, waar zij in een woest land werkten bij den aanleg van een spoorweg, en vele heb ik er helpen begraven, die er gestorven waren aan ziekte, of ver ongelukten, of stierven onder de hand van moorde naars. In een snel getimmerde, ruw-houten kist wer den ze gelegd in 'n graf, waarop we groote, zware Bteenen wentelden, om te voorkomen, dat ze door de jakhalzen zouden worden opgegraven: onbeken de soldaten in den dienst van den vooruitgang. Nu, in Teheran hebben we enkele oude kennissen tut Turkije, uit Griekenland, uit Marokko ontmoet, menschen, die naar Perzië waren gelokt door het vooruitzicht hier werk te vinden bij den aanleg van spoorwegen, bij den bouw van havens, bij de exploi tatie van nieuwe mijnen en die inderdaad ook werk hadden gevonden. Drie ingenieurs, die vroeger aan gesteld waren bij een spoorwegaanleg in Turkije, zijn thans hier en ook timmerlieden, mecaniciens, metselaars, dia we elders reeds ontmoetten, hebben we hier wedergezien. Er zijn ook anderen, die we voor het eerst zagen, maar die ons konden vertellen van oude kennissen. Een bouwkundige, die pas uit Zuid-Amerika is gekomen, kon me bijzonderheden verstrekken over het lot van een Pool, dien ik vier Jaar geleden te Konstantinopel leerde kennen. Deze Pool was als onderofficier van het Fransche vreem delingenlegioen gedeserteerd, waarom wist hij zelf niet. Als onder-officier had hij een goed leven ge had, doch het was hem vermoedelijk een beetje te eentonig geworden en het avontuur had hem getrok ken. In Aziatisch Turkije had hij gewerkt op het kantoor van een Europeesche onderneming en daar geld gespaard, want hij wilde naar Zuid-Amerika. Waarom? Omdat hij er nog nooit was geweest en Zuid-Amerika hem een avontuurlijk land scheen. Te Konstantinopel heb ik hem nog naar de boot gebracht. Hij had zooveel geld bij zich, dat hij in Zuid-Amerika aan zou komen met niet meer dan .vijf pond sterling in zijn zak, doch hierover maakte Het Perzische restaurant: Binnenshuis. Rechts: Het Perzische restaurant vanuit den trein gezien. hij zich niet al te ongerust. Natuurlijk heb ik niets meer van hem gehoord tot nu de bouwkundige me zijn verdere geschiedenis vertelde. De Pool is in Zuid-Amerika getrouwd met een veel oudere vrouw, die een groot hotel bezit, waarvan de Pool met zijn talenkennis het beheer voert Van een Hongaar, dien we vroeger in Turkije had den ontmoet, hoorden we weder nieuws over een anderen ouden kennis, een Tsjech, die zich met één slag rijk had gemaakt. Bij den aanleg van den spoor weg naar Diarbekir (die'niet is voltooid), was een tunnel ingestort en had meer dan driehonderd ar beiders, Turken en Koerden, begraven. Dit ongeluk geschiedde kort voordat dit deel van den spoorweg aan de Turksche regeering moest worden afgeleverd. Er waren geen arbeiders voldoende, om dit werk snel weder te maken. Toen bood de Tsjech aan dit in eigen beheer te doen tegen een flinke som en vooral met zeer groote premie voor de snelle afle vering. De Tsjech nam voor dit werk aan nabestaan den van de verongelukte Turken en Koerden en bij na dag en nacht werd er gewerkt, vrijwillig, daar de arbeiders de lijken van hun familieleden wilden vinden om hun een eerlijke begrafenis te geven. De Tsjech, zelf een eenvoudig grondwerker, verdiende er ver over de honderdduizend gulden aan en woont nu in zijn vaderland in een prachtige villa. Dan hoorden we ook andere, droeviger verhalen. Toen ik in Anatolië Vertoefde, was er een 'jonge Hongaar, die er reeds enkele jaren gewerkt en een aardige som geld gespaard had. Hij had toen in eigen rekening den bouw van een station aangeno men en daarbij, door gebrek aan controle en organi satievermogen, alles verloren. Wij hebben toen een sommetje geld bij elkaar gebracht, opdat hij elders zijn geluk kon gaan beproeven. Tenslotte is hij zon der een cent te Konstantinopel aangekomen en daar ten onder gegaan, van ellende gestorven. Een andere geschiedenis hoorden we, van een Bul gaar, bij wien wc zoo dikwijls hebben gegeten. Deze Bulgaar had in de streek, waar toen ongeveer drie duizend Europeesche arbeiders, Duitschers, Italianen, Bulgaren, Oostenrijkere, Tsjechen, Serviërs, Roeme nen, Spanjaarden, werken, een soort restaurant be gonnen in een houten loods met zelf vervaardigde houten tafels en banken, en had daarmede zeer veel geld verdiend. Twee dagen voordat hij naar zijn va derland zou terugkeeren, was hij vermoord door een moordenaar, die evenwel het geld niet had gevon den, daar de Bulgaar dit in zijn hooge laarzen had verborgen. De moordenaar, een Turksche opzichter, werd ontdekt, doordat de vermoorde, die heftigen wederstand had geboden, in zijn vingers nog haren van den moordenaar had. Het is in een door Turken gehouden, half Euro- peesch restaurant, Jalé, dat we dergelijke verhalen hooren, of wel in een Perzisch restaurant, dat er bijna uitziet als een palcis met een fantstischen tuin met vijver en waar men ook Europeesche schotels kan krijgen tegen voor ons ongelooflijk lage prijzen. Eiken dag ontmoet men in deze beide gelegenheden zooveel merkwaardige menschen en hoort men zoo veel zonderlinge verhalen, dat een romanschrijver er binnen enkele uren stof voor zijn geheele leven op zou kunnen doen. Door mijn makker maakte ik er kennis met een jongen tandarts, van de hoge school te Praag. Deze jonge man is met eenig geld naar Perzië gekomen, daar de concurrentie in Eu ropa te sterk is. Hier kwam hij in aanraking met een rijken Armeniër, die de geldschieter zal zijn en een moderne inrichting voor den tandarts laat maken en van al het noodige voorzien en de Tsjech en de Armeniër zullen als compagnons werken en de winst samen deelcn. Een der onbegrijpelijkste figuren is een Italiaan, van beroep duiker, en een beroemd man, die vele ridderorden bezit. In vijf werelddeelen heeft hij ge werkt; in zijn vaderland heeft hij eenmaal onder groot gevaar een gezonken onderzeeboot gered, waar voor hem een zeer hoogc onderscheiding ten deel viel. Met heel veel bagage reist deze man, want hij heeft zijn duikerpakken bij zich, een geheele uit rusting. Maar wat heeft een duiker met al zijn dui kerpakken te zoeken in een stad, die honderden ki lometers van de naaste zeekust midden in het go- bergte twaalfhonderd meter hoog ligt? Naar derge lijke dingen moet men bij deze menschen echter niet vragen. F.r is altijd slechts één antwoord: het heim wee naar den horizon. Een dezer dagen zat ik in ht Perzische restau rant, niet in den fantastischen tuin, maar, daar het al tegen den avond liep en frisch was, in een der ouderwetsche zaaltjes. Ik praatte met mijn Tsjc- chischen reismakker Nederlandsch, zooals met hem mijn gewoonte is. Plotseling kwam er een man, die het Perzische hoofddeksel, de pcchlevi droeg, op ons af en sprak ons in goed Nederlandsch, echter met een buitenlandschen tongval, aan. De man bleek geen echte Pers, maar een Armeniër. Hij had jarenlang in Nederland gewoon, te 's Gravenhage, op de Laan van Nieuw-Oost-Indië, en scheen vele menschen uit de Haagsche gegoede kringen te kennen. Met veel waardeering en heimwee sprak hij over Nederland en hij betreurde het diep naar Perzië te zijn ge komen. Ik was zeer verbaasd over dezen Armeniër, die Nederland zoo goed kende en ik informeerde cen9 naar hem. De man had in den Haag gewerkt als Oriëntaalsche waarzegger en had daar zeer veel geld verdiend. Met een fantastischen Oosterschen turban op het hoofd en in wijde gewaden had hij daar do klanten, meest uit de betere, maar dan toch niet heel intelligente standen ontvangen, hun de toe komst vorspeld en allerlei geheimen onthuld. Met do daar verdiende aanzienlijke som was hij naar Per zië gekomen om daar een zaak to beginnen, doch dit was niet al te best gelukt. Nu verlangt de man terug naar Nederland als naar een verloren paradijs, waar voor hem als waarzegger veel geld te verdienen is, maar heel vleiend vind ik dit voor de Nederlan ders niet J. K. BREDF.RODE. Bij slultlgn der wereldtentoonstelling. Ver nielingen, vechtpartijen en dron- kemanstooneelen. Donderdagavond te middernacht precies zijn de terreinen van de Wereldtentoonstelling te Chicago gesloten, wat geschiedde door den voorzitter van den Raad van Beheer der tentoonstelling, Rufus Dawes, die door het omdraaien van een enkelen schakelaar alle lichten in alle tentoonstellingsgebouwen en op het geheele terrein doofde en tegelijkertijd, terwijl de poorten gesloten werden, tevens 500.000 over alle terreinen verdeelde stukken vuurwerk ontstak. Volgens mededeeling van den Raad van Beheer zou de tentoonstelling voor Chicago tot nog toe aan extra inkomsten 160 millioen dollar hebben betee- kend, en vermoedelijk zal zij in het voorjaar weder om heropend worden, terwijl overwogen wordt jaar lijks daartoe over te gaan en haar aldus definitief een permanent karakter te geven. Ongeregeldheden bij de sluiting. Meer dan 300.000 bezoekers namen aan de uit spattingen deel. Bij de sluiting is hét tot ernstige ongeregeldheden gekomen, meldt een nader bericht van United Press. Na de sluiting van de poorten, doorbrak een reus achtige menigte het politie-cordon, dat rond het ten toonstellingsterrein was getrokken, vernielde de poorten en stroomde de tentoonstellingshallen bin nen. Meer dan driehonderdduizend tentoonstellingsbe zoekers namen aan deze uitspattingen deel. Zij trok ken joelend en schreeuwend door de wegen van het reusachtige tentoonstellingspark. De verzamelwoede der Amerikanen uitte zich in de meest verschrikkelijke verwoestingen. De bezoe kers bestormden de verschillende tentoonstellings hallen. sloegen het lichte materiaal stuk en namen de brokken als aandenken aan de groote wereldten toonstelling van het jaar 1934 mee naar huis. Velen slaagden er evenwel niet in hun „reliquien" in vei ligheid te brengen, daar andere aandenkenjagers hun de stukken weder uit de handen rukten. Na middernacht werd het nog erger. Duizenden bezoekers, die zich in de ververschingslokalen op hielden. plunderden de voorraden alcohol. Honder den dronken mannen, vrouwen en kinderen trokken de terreinen over en sloegen alles kort en klein wat in hun hereik kwam. Ze wierpen de stukken in de beken en watervallen, welke overal waren aangelegd Het tooneri bood een troosteloozen aanblik, nadir de menigte in de zaal en tusschen de coulissen haf' huisgehouden. Overal lagen stukken van costume» Slechts met de grootste moeite gelukte het de po litie de orde eenigsmate te herstellen. Twintig mille moeten worden opgebracht Het Comité tot behoud van den locaal-spoor weg HoornMedemblik, heeft van den Mir nister v. Waterstaat de mededeeling ontvan gen, dat de exploitatie der lijn over 1935 voor alsnog zij het dan op bescheiden wijze zal worden voortgezet, zoo door belangheb benden een bijdrage van 20 mille zal wor den verleend. Door het Ambacht de Vier Noorder Koggen is reeds f4000.toegezegd. Verder hoopt men op een bijdrage van de betrokken ge meenten en veilingsbesturen, doch zoo de Provincie haar afwijzend standpunt blijft handhaven, zal het zeer te bezien zijn, of het gevraagde bedrag in deze door de crisis zoo zwaar getroffen streek bijeen kan worden ge bracht. Egmond aan ZeeBergen en Egmond aan ZeeAlkmaar. Ged. Staten van Noord-Holland hebben toe stemming verleend aan den N.A.C.O. te Am sterdam om den dienst Egmond aan Zee Bergen, die tot nu toe alleen des zomers ge durende 't badseizoen gereden wordt, het ge heele jaar door te onderhouden. Goedgekeurd is ook een gewijzigde dienst regeling voor de route Egmond aan Zee Alkmaar. Deze dienst zal niet meer worden gereden over het Woud, maar rechtstreeks van Egmond aan Zee over Egmond aan den Hoef naar Alkmaar. De rit wordt daardoor bekort van 30 tot 20 minuten en zal verder ieder uur worden gereden, totaal 17 keer per dag. Waar zwerft de Noor, Adoll Hansen? Reuter meldt uit Santiago de Chili: Men verkeert in ongerustheid over het lot van een Noor, Adolf Hansen, die op 21 Juni geheel alleen in een zeilboot uit Chili is vertrokken, om langs de kust naar Valparafèo te varen, maar van wien sedert j dien niets meer is vernomen. 1 De eenige hoop is, dat Hansen direct naar Austra- De N.V. Handelsvennootschap v.h. Gcbr. Van der Tak te Amsterdam, heeft als fabrikant van dc be kende „Rodo"-Ornamenten, voor tin bemanning van de „Uiver" een speciaal „Rodo"-Verlichtings-Ornamcnt ontworpen, hetwelk hen bij aankomst in het vader land ten geschenke zal worden aangeboden, als waardeering voor hunne roemvolle prestatie. lië is gegaan, in welk geval hij nog op den Stillen Oceaan moet rondzwerven. Admiraal Galderon van dc marinebasis to Talra- huano, heeft aan alle schepen draadloos verzocht, naar den eenzarren zeiler, die do tocht ondernam slechts vergezeld van een hond en een kat, uit te zien. In Augustus 1932 is Hansen uit Oslo vertrokken. Driemaal heeft hij den Atlnntischen Oceaan overge stoken en heeft Chicago, Rio de Janeiro en Buenos- Aires aangedaan. De „Letitia" te midden van 30 M. hooge golven. Montreal: Het stoomschip „Letitia" is giste- i ren te Montreal aangekomen. Het 'schip heeft op den Atlantischen Oceaan te kampen gehad met stormen, zooals het nog nooit heeft meegemaakt. Na het ver trek uit Liverpool had het drie dagen te worstelen met stormwinden van een kracht van 130 km. per uur, golven van 30 m. hoogte, waardoor de brug en de kajuitstrappen waren beschadigd en reddingboo ten werden verbrijzeld en do inun in het kraaiennest zat in het water. De passagiers brachten warme hulde aan de koel bloedigheid van kapitein en bemanning. Het gevangenis-eiland bij San-Francisco. Wordt er getracht in verbinding te komen met de gevangenen op Aleatraz-eiland, hei nieuwe Ameri- kaansche duivelseiland voor de kust hij San Francis- co, waar Al Capone zijn vonnis ondergaat? Reeds tweemaal in veertien dagen hebben de bewakers van het eiland moeten vuren op race-booten, die het eiland tot op minder dan 300 meter waren genaderd. F.enmaal werd geschoten op twee mannen in een kleine snelvarende boot en de tweede maal op een. bootje, waarin zich één man bevond De schoten joe gen de booten op de vlucht. De gevangenis is ge heel van dc buitenwereld afgesloten en dc gevange nen rijn opgesloten als in een graf.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1934 | | pagina 5