In Perzië nog stralende
Zonneschij
Teheran
Bij de tal tan
Doumerque.
Indrukken
Steun aan den
Tuinbouw.
Zaterdag 10 November 1934. SCHAGER
COURANT. Tweede blad. No. 9593
uit
I
iI
hp;
jj
Verhoogd met 3 millioen.
Door de tram overreden.
Watervliegtuig voor 70 personan.
Fabricage van valsche crisismerken.
Pe avonturen van een koffer. - Hoe !k Rus
sen verblufte. - Iets over caviaar. -
Mijn Tsjechische makker en de
geleerde Oriëntalisten.
(Van onzen reizenden correspondent.)
TEHERAN. In October.
IN West-Europa, in het verre vaderland, Is nu
langzamerhand de herfst wel begonnen: re
gen, mist, kilte, storm, maar hier, in Perzië
foopen we nog eiken dag onder een blauwen, bijna
steeds wolkeloozen hemel. In zeven maanden hebben
we het in het geheel geen drie uur zien regenen. El
ken morgen weder gaat do zon stralend op en tegen
het middaguur reeds is. ze zoo warm, dat de men-
schen nog de schaduw zoeken. Nu, einde October,
is de temperatuur hier als bij ons op heerlijke lente
dagen. Om de toppen der bergen evenwel hangen
meestal al nevels als witte gewaden en reeds is daar
de eerste versche sneeuw gevallen. De avonden wor
den al koel en nu en dan kan men na het onder
gaan van de zon een erg kouwelijke met een overjas
zien loopen. Voor ons is het een geluk, dat onze
koffer met kleederen, dien we dezen keer niet op het
achterwiel van onzen motor hadden mede willen ne
men, maar aan een transportonderneming te Bagdad
hadden toevertrouwd, eindelijk te Teheran is aange
komen, zoodat we over warmer Ondergoed beschik
ken, wat thans zoetjesaan wenschelijk wordt
Heel gemakkelijk bleek het niet den koffer naar
Teheran te laten komen. Te Bagdad had men ons
verteld, dat het mogelijk was hem tot Teheran door
te zenden, waar dan de douane-formaliteiten zouden
kunnen worden vervuld, doch dit klopte niet met de
werkelijkheid. Het onderzoek moest aan de grens ge
schieden, wat buiten onze aanwezigheid niet uit te
voeren was, daar wij de sleutels hadden. Zoo zaten
we maanden zoo goed als zonder kleederen. Ik liep al
dien tijd rond in een khaki-kleurig, half militair lin
nen reispak, waarin ik er langzamerhand uitzag als
een der laatste overgeblevenen van een hopeloos ver
slagen leger. Een oogenblik scheen het, alsof we
onzen grooten stalen koffer nooit meer zouden terug
zien, doch de Nederlandsche zaakgelastigde, de heer
van Buttingha Wichers, bracht voor ons alles prach
tig in orde. Hij sprak met ministers en andere over
heidspersonen en ten slotte kregen we voor onzen kof
fer een voorrecht, dat gewoonlijk alleen gegeven
wordt aan goederen, die voor diplomaten zijn be
stemd: de koffer mocht zonder onderzoek doorgela
ten worden tot Teheran en zoo waren we weder uit
de moeilijkheden.
Intusschen hebben we ons in Teheran al zoo min
of meer ingeleefd; we hebben onze vaste adressen,
waar we onze sigaretten koopen, we hebben een,
twee restaurants, waar we gewoonlijk gaan eten,
onze café's, waar we geurige zwarte koffie slurpen
(aan de op Europeesche wijze bereide koffie zal ik
zoo spoedig niet meer gewennen) en op straat zijn er
al vele Perzen en Europeanen, die ons kennen en
groeten. We zijn in de Perzische hoofdstad reeds zoo'n
beetje „thuis". Na zeer vele jaren begin ik me hier
zelfs langzamerhand weder wat Russisch te herinne
ren. Een kleine twintig jaar geleden heb ik nog eens
korten tijd Russisch gestudeerd, maar toen ik aan
het Russisch front kwam, spraken alle officieren me;
mij Fransch en nu plotseling komt me het beetje
Russisch dat ik niet vergeten ben, weder te pas,
want duizenden Russen, meest vluchtelingen, wonen
hier en in sommige restaurants en café's hoort men
meer Russisch dan Perzisch spreken. In een dier
Russische restaurants verwekte ik, zonder het te wil
len, de grootste verbazing. Ik kwam er alleen binnen
en nam de spijskaart, die in het Russisch was ge-
|'"V\
l;£*ï
Een straatbarbier aan het werk ln een der buiten
wijken van Teheran. De man draagt de „pechle-
vi", het huidige nationale hoolddeksel der Perzen.
Het graf van den grooten Perzischen dichter
Firdoesi te Toez.
drukt Heel veel is er van mijn Russische taalkennis
niet overgebleven, maar het Russische alphabet heb
ik niet vergeten. Ik las dus, zonder er verder over
na te denken, de Russische spijskaart en bestelde me
daarna een echt Russisch gerecht, biefstuk k la Stro-
gonof. De Russische bediende, die had gezien dat ik
Russisch las, sprak me in die taal verder aan en
rustig zeide ik hem, dat ik niet veel begreep, daar
ik slechts uitermate slecht die taal spreek. Ik moest
het echter eenigo malen herhalen alvorens het tot
den man doordrong. Toen keek hij me argwanend
aan, schudde het hoofd en vertelde het daarna an
dere Russen, die zich in de zaal bevonden en al
len wierpen verbaasde blikken op mij. Allen hadden
natuurlijk duizenden ontmoet, die Russisch konden
spreken, maar het niet lezen konden, doch iemand,
die het wel kon lezen, maar niet spreken, dat hadden
ze nog nooit medegemaakt.
Er zijn hier nog enkele andere dingen, die aan
het oude Rusland herinneren en wel in de eerste
plaats de „samovar", do theemachine, die hier in
Perzië ook algemeen is. Dan is hier in vele winkels
en in alle resaurants een bijzondere Russische lek
kernij verkrijgbaar, kaviaar, dio in Europa alleen
bestemd is voor menschen met heel goed gevulde
beurs, maar hier zeer weinig kost; voor vijftien a
twintig cents krijgt men al een aardige portie. De
kaviaar wordt aangevoerd van de Kaspische Zee,
dus over een afstand van slechts enkele honderden
kilometers. Eigenaardig is het, dat wij steeds van
Russische „kaviaar" spreken, terwijl dit woord in
het geheel geen Russisch is. Do Russen noemen deze
lekkernij „ikra", kuit, en dit woord „ikra" heeft do-
zelfde dubbele beteekenis als ht Nederlandsche
woord „kuit" en geldt zoowel voor vischkuit als
voor de kuit van een been.
Heel vaak eten we in een restaurant, dat door
Turken wordt gohouden en daar hebben we het
gekste beleefd wat we ooit op muzikaal gebied me
de moesten maken.
In dat restaurant is een graroophone met luid
sprekers. Gramophoneplaten zijn door hooge in
voerrechten hier zeer duur en de bezitters van het
restaurant hebben daarom van Europeanen meestal
oude platen opgekocht, zeer verschillende verzame
lingen, dansmuziek opera's, liederen uit alle mo
gelijk© landen, maar ook klassieke muziek. De
Turksche jongen, die de gramophone bedient, kan
echter niet lezen en zoo speelt hij de platen in de
allerzonderlingste volgorue af. Den eersten keer, dat
we dat hoorden, hebben mijn makker en ik elkan
der verwonderd aangekeken en gelachen. Eerst
klonk er een rumba, daarna een Weener wals, dan
plotseling het tweede deel uit de derde symphonie
UITBETALING IN VERGEVORDERD STADIUM
VAN VOORBEREIDING.
Uit een ingesteld onderzoek is den Minister
van Economische Zaken gebleken, dat de eco
nomische moeilijkheden, waarin de tuinbouw
op het oogenblik verkeert, van dien aard zijn,
dat het nog voor 1934 besohikbaar bedrag
van tiV2 millioen niet voldoende zal zijn om
in den ergsten nood te voorzien.
De Minister heeft daarom aanleiding ge
vonden den betrokken Regeeringscommissaris
te machtigen den steun voorloopig met 13
millioen te verhoogen. Daarmede ontvangen
de tuinders nog slechts ongeveer de helft van
den richtprijs.
De maatregelen om tot uitbetaling van
den steun te komen, zijn in een vergevor
derd stadium van voorbereiding.
MERKWAARDIGE VANGST VAN ITALIAANSCHE
VISSCHERS.
Rome: - Uit Grado, een kustplaats nabij Triest,
wordt gemeld, dat een aantal visschers. dezer dagen
bij het ophalen hunner netten, verscheidene bronzen
voorwerpen hebben gevonden. Deze zijn, naar thans
is gebleken, afkomstig uit den Romeinschen tiid. Het
betreft hier o.a. een fraai, ongeveer 30 c.M. hoog,
A polio- beeld je, een decoratief bewerkte lamp heide
voorwerpen in voortreffelijken staat en ecnige frag
menten van bronzen vazen.
van Beethoven, dat niet geheel voltooid, maar ge
volgd werd door een Turksch lied, daarna kwam
een deun uit de een of andere film met als vervolg
de aanhef van Beethovens vijfde symphonie, gevolgd
door de Marscillaise. Het was verbluffend, maar
het werd mijn makker tc veel en hij heeft er een hal
ven dag aan gegeven om den Turk een betere volg
orde bij te brengen cn do verschillende platen te
nummeren.
Ook een soort beschavingsarbeid.
Nadat onze groote stalen koffer eindelijk in ons
bezit was, beschikt ik weder over kleederen om
enkele min of meer plechtstatige bezoeken af te
leggen en kon ik, zonder op te vallen, een aantal
zittingen van het hier gehouden congres bijwonen.
Mijn makker ging daarheen niet, want hij, die nu
al een tien- twaalfjarige ervaring in den Oriënt
heeft, koestert, heel weinig eerbied voor allen, dio
zich Oriëntalist noemen. De Oriëntalisten zijn, vol
gens hem, menschen, die in de theorie alles, in wer
kelijkheid niots van den Oriënt weten. Zij kennen
een of meer Oosterschc talen, doch slechts als
„doode" talen, aldus mijn makker en tusschen do
bewoners van deze landen zijn ze volkomen vreem
delingen. Waarom hebben ze allen hun voordrach
ten in het Fransch of het Engelsch gehouden?
Waarom heeft er geen hunner daarbij in het Per
zisch, het Arabisch of het Turksch gesproken? Om
dat ze het niet kunnen. Lezen of schrijven kunnen
ze een of meer dier talen wel cn misschien zijn
enkele zeer sterk in de vergelijkende studie der
Oostersche talen, maar spreken en verstaan kunnen
ze vrijwel niets.
En van hun verblijf in Perzië leeren ze ook al niet
veel, want ze zijn steeds onder elkander of onder
geleide van Perzen, die jaren in Europa hebben ver
toefd. Het werkelijke leven zien ze niet eens. Het is
mogelijk, dat ze alles weten van het Perzië van twaalf
of twintig ecuwen geleden, maar van het huidige
Perzië hegrijpen en kennen ze niet het minste.
Op deze wijze kan mijn Tsjechische reisgenoot oor-
deelen. als hij het heeft over de Oriëntalisten.
Gedurende de dagen van het congres hadden we
een eigenaardige ontmoeting. Mijn makker en ik wan
delden door den „bazar", de hier keurig onderhou
den, kleurige, overdekte straatjes met de open win
keltjes en. werkplaatsjes, waarmen zoowel gouden
versierselen als pantoffels, vruchten als kostbare
kleeden en duizenden andere dingen koopen kan.
Wij zagen bij het zaakje van een Armeniër, die oud
heden verkocht, drie deelnemers aan het congres,
Europeesche professoren, bezig over enkele voorwer
pen te onderhandelen. Een der drie sprak een weinig
Perzisch. De koopman vroeg ongelooflijke prijzen,
die echter de drie hooggeleerde heeren niet zoo erg
schenen te vinden. Mijn makker maakte zich even
wel kwaad cn begon den Armeniër in sappig Per
zisch uit te schelden en vroeg hem of hij zich niet
schaamde, vreemdelingen zoo te bedriegen. Binnen
een oogenblik vielen de prijzen ongeveer tachtig pro
cent, wat natuurlijk de drie Europeanen zeer tevre
den stemde. Zij vroegen mijn makker in het Fransch
om raad en de Tsjech onderhandelde met den Ar
meniër verder in het Turksch, waardoor de drie heel
goedkoop konden koopen. Een der heeren vroeg daar
na toch wel eenigszins schuchter welke taal mijn
makker dan toch met den koopman had gesproken.
Toen de heeren, die toch al weten konden, dat mijn
reisgenoot ook Perzisch spreekt, de vraag stelden:
„Maar waarom spreekt u met een Pers hier Turksch?"
luidde het antwoord: „Deze man was geen Pers, maar
een Armeniër."
Hevig verbaasd waren de drie Oriëntalisten en ze
vroegen hoe mijn makker wist, dat de man geen
Pers, maar een Armeniër was. Droog antwoordde
mijn reisgenoot: „Maar dat kan toch iedereen, die
iets van den Oriënt weet, dadelijk aan zijn gezicht
zien."
Bij dat antwoord aan de drie Oriëntalisten ben ik
snel weggeloopen om de tranen te verbergen, die de
lach in mijn oogen dreef.
J. K. BREDERODE.
Vrouw te Leeuwarden doodelijk gewond.
Donderdagavond zou te Leeuwarden een tram ge
rangeerd worden van het spoorwegemplacement
naar dat van het tramstation. Daarvoor wordt de
openbare weg voor het spoorstation gebruikt. Toen
de locomotief het spoorweg-emplacement met een
snelheid van 10 K.M. per uur verliet, terwijl de
stoomfluit en stoombcl in werking waren, en een
tegenvoetpad zou passeeren, werden twee vrouwen,
die op weg waren naar het spoorstation, aangere
den. De weduwe Tus uit Stiens kwam te vallen en
geraakte onder den vuurbak .van de tramlocomotief.
Het duurde eenigen tijd voor men de machine had
opgevijzeld om de vrouw te bevrijden. Toen dit ein
delijk was gelukt, constateerde een dokter, dat de
vrouw zeer ernstig was gewond. In het stadszieken
huis, waarheen zij onmiddellijk werd vervoerd, is zij
overleden. De andere vrouw klaagde over pijn in dep
arm.
Het grootste ter wereld.
Het Parijsehe blad, de Excelsior meldt, dat voor het
eind van dit jaar de bouw van het grootste water
vliegtuig te Toulouse voltooid zal zijn. Het toestel
zal 70 menschen kunnen vervoeren en er zullen aan
boord 12 luxe hutten zijn van dezelfde afmetingen
als op mailbooten en met twee bedden.
Het vliegtuig wordt 52 M. lang, 50 M. breed en
9 M. hcog; het zal worden voortbewogen door zes mo
toren van 850 P.K. en op 2000 M. hoogte met een snel
heid van 250 K.M. per uur kunnen vliegen.
Het vliegtuig zal dienst doen op het Noord-Atlan
tische traject en een lading van 32 ton over een af
stand van 3000 K.M. kunnen vervoeren. Het kan 27.000
L. benzine laden.
't Is 6 Februari 1934. Parijs!
Een woedende menigte van naar schatting
40.000 betoogers tracht verscheidene malen tever
geefs het Kamergebouw te bestormen cn het Depar
tement van Marino in brand tc steken.
De aanvallen, die zich concentreeren vlak
voor de Kamer op do Place dc la Concorde, worden
afgeslagen door een 28000 man sterke politiemacht.
Barricades wor
den opgericht,
autobussen en
tramwagens om
vergeworpen en
brand gestoken.
Er zijn vele doo-
den en honderden
gewonden.
Het kabinet De-
ladier dient, ora
verder bloedver
gieten te vermij.
den, haar ontslag
in
Frankrijk be
leeft een crisis
van een omvang
als Parijs sinds
do dagen van ge
neraal Boulougei
niet meer gekend heeft.
Communisten, royalisten en de fascistisch ge
tinte elementen beheerschen de straat.
Een algeraeene staking dreigt.
't Is geen gewone parlementaire crisis, die
Frankrijk'8 gezag op haar grondvesten doet beven,
't Is meer een regiem-crisis. Het publiek is beu
van het politiek gekonkel en gedraai, van de tal-
looze schandalen en intriges en vertrouwt de leiden
de radicale figuren, als Deladier en Chautemps, niet
langer.
liet wenscht een einde aan de dictatuur van
het ambtenarendom.
De boulevards van Parijs kleuren zich met
het bloed der opstandigen.
In dezen hoogsten nood wordt een beroep ge
daan op het patriotismc van den 71-jarigen ex-presi
dent Gaston Doumergue, die na sterke aarzeling het
roer van staat in handen neemt en zich tot zijn
volk wendt met de belofte dc rechtvaardigheid te
zullen betrachten.
Als olie op de golven werkt do benoeming van
deze algemeen geachte cn geziene figuur en binnen
enkele dagen is de rust en kalmte weergekeerd en
gaat het leven in de lichtstad weer zijn gewonen
gang, als was er niets gebeurd.
't Is thans 9 maanden later!
't Spel van politiek gekonkel heeft geen ein
de genomen. Lustig gaat het geintrigeer door! Als
voorheen rust zwaar de looden last van de mach
tige ambtenerij op het snakkend Frankrijk.
En de grijze minister-president, eindelijk het
onvaderlandslievend gedoe moede, richt zich door
middel van de radio tot het Fransche volk en be
ticht in felle bewoordingen de meerderheid van
Parlement en Senaat van politiek egoisme en ach
terstelling van het landsbelang bij het particuliere.
Hij vraagt macht, hij eischt het gezag dat hem ont
breekt.
Ontzet luisteren de parlementariërs.
*t Is als zijn zij beduusd van zooveel durf, van
zooveel brutaliteit.
Doch dat duurt niet lang.
Hoog golft op de verontwaardiging van die
groepen die schuldig waren aan het failliet van Fe
bruari jl., onder wier regiem schandalen mogelijk
waren, als van Stavinsky en anderen.
Groepen, die tolereerden dat Frankrijks maat
schappelijk leven bchecrscht werd door omkooperi]
en protectie.
Blum zwaait de vaan des opstands cn de ra
dicalen verbreken den godsvrede.
Gaston Doumergue valt.
Een groot zoon van het zonnige Frankrijk
heeft zich moeten buigen voor de donkero krachten
die helaas in dit schoone land groote macht hebben.
Een nieuw element van onrust bedreigt het
naar adem snakkend Europa!
Een belooning van f 500.— voor het ontdekken
van de betrokken fabrikanten.
Door den directeur van den Centralen Cri
sis-Controledienst wordt een premie uitge
loofd van vijfhonderd gulden voor dengene,
die voor 1 Maart 1935 dc noodige aanwij
zingen heeft gegeven tot het ontdekken van
de fabrikanten van groote hoeveelheden val
sche metalen merken als bedoeld in art. 5
onder A. van dc Crisis-varkensbeschikking
1933 II, zoodat deze fabrikanten ter beschik
king van de justitie kunnen worden gesteld.
VONDSTEN VAN VOORWERELDLIJKE
MENSCHEN.
Beenderen van enorme afmetingen.
Te Madarsok in Tsjerho Slowakije hebben arrhae-
ologen interessante opgravingen gedaan. Men heeft
beenderen gevonden, die waarschijnlijk van voor
historische menschen en dieren afkomstig zijn. Zij
zijn van een enorme afmeting en bestaan nieeren*
deels uit stukken van armen, becnen en tanden.
Men vond de menschelijke gebeenten in een soort
graf van kalksteen. Do dierlijke overblijfselen zijn
1 van een mastodont afkomstig.
DOUMERGUE
