De politieke toestand
van ons
KIJKEn is K09PEn Uj CLOECK
Felle brand aan
de Zaan.
Cacaofabriek in vlammen opgegaan.
Prov. Staten van Noordholland.
Drukke Zondag op Schiphol.
BELGRADO'S AANKLACHT.
Hongarije eischt spoedige behandeling.
TEGEN DEFENSIE.
Ernstig mijnongeluk in Japan.
Drie V.-D.'ers voor de radio.
Gerard Cloeck -f-
Groote brand te Luik.
Drie auto smet elkaar in botsing.
Amerikaansche protesten bij Duitschland.
Maandag 26 November 1934.
Postrekening
No. 23330
SCHA6ER
78ste Jaargang. No. 96 04
COURANT.
Int. Telef
No. 20
Dit blad verschijnt dagelijks. Debalve Vrijdags. Bij inzending tot
's morgens 8 uur, worden Advertentiën nog zooveel mogelijk in het
eerstuitkomend nummer geplaatst
Uitgave der N.V. v.h. P. Trapman Co., Schagen.
8 PAGINA'S.
Prijs per 3 maanden f 1.80. Losse nummers 6 cent. ADVERTEN-
TlëN van 1 tot 5 regels f0.85, iedere regel meer 15 cent Cbewijsno.
inbegrepen Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Een geweldige vuurzee trekt duizenden menschen.
Het gebouw geheel verwoest
Koog a.d. Zaan, 24 Nov. Zaterdagavond
tegen negen uur is brand uitgebroken in het
uitgebroken in het uitgebreide gebouwencom
plex van de cacaofabriek „Hollandia", toebe-
hoorende aan de firma Kamphuys en Aly en
staande aan de spoorlijn nabij het station
Koog a.d. Zaan. Tegen de geweldige vuurzee,
die door groote voorraden olie en cacao-pro-
ducten werd gevoed, stond do brandweer te
Koog a.d. Zaan, welke werd geassisteerd
door die van Zaandam en Zaandijk, machte
loos. De geweldige fabrieksgebouwen met het
aangrenzende kantoorpand stonden aan alle
zijden in lichter laaie.
Tc ongeveer tien uur stortte het bovenste
gedeelte van 't uit drie verdiepingen bestaan
de gebouw reeds ineen. De oorzaak van den
brand zou gezocht moeten worden in het
overkoken van een ketel olie. Er werd in de
fabriek nog door een aantal arbeiders werk
verricht, welke ploeg te tien uur door de
nachtafdeeling zou worden afgelost
Nader meldde men ons Zaterdagavond uit Koog
a. d. Zaan:
Te half twaalf woedde de geweldige brand, die
vanavond tegen negenen is uitgebroken, in de ca
caofabriek „Hollandia" nog met hevige felheid
voort. Koog aan de Zaan was met drie brandspuiten
op het terrein aanwezig, terwijl ook uit de gemeen
ten Zaandijk en Zaandam ieder met drie spuiten
present waren. Onder leiding van den commandant
van de brandweer te Koog aan de Zaan werd het
vuur van alle kanten ingesloten. Geweldige water
massa's werden op de vuurzee geworpen. Dikke
rookwolken bolderden omhoog en de vuurtongen
die weldra aan alle kanten naar buiten sloegen wa
ren tot ver in den omtrek zichtbaar, zoodat honder
den Zaankanters in den milden winteravond een
tocht naar Koog a. d. Zaan maakten. Het verkeer en
de afzetting waren zeer gemakkelijk te regelen, daar
de toegang tot de fabrieksterreinen wordt afgesne
den door de spoorlijn Amsterdam-Uitgeest, en de
belangstellenden slechts tot hiertoe mochten komen.
Betreffende het ontstaan van den brand vernemen
wij nog dat een van de elf arbeiders die in de fa
briek werkten, plotseling bemerkte dat in de bran
derij alles in lichter laaie stond. Met groote tegen
woordigheid van geest wisten de arbeiders de stoom-
leidingen en de electrische leidingen buiten werking
te stellen. Toen zij hiermede gereed waren, was het
de hoogste tijd om zich in veiligheid te stellen. De
brandweer was spoedig ter plaatse. Het vuur stond
in het vele brandbare materiaal zooals cacaodop-
pen en cacaoboter, gretig voedsel. Bovendien bevon
den zich in den stookkelder nog 20.000 liter olie. wel
ke voorraad ook weldra door het vuur was aangetast
Aan behoud der fabriek was dan ook geen oogenblik
te denken. Op bet oogenblik is nog moeilijk te zeg
gen, hoe groot de schade is, welke door verzekering
wordt gedekt.
Vacature-Kostelijk aangevuld.
De voorzitter van bet Centraal Stembureau voor
de verkiezing van de leden der Provinciale Staten,
maakt bekend, dat bij zijn besluit van Vrijdag tot lid
van de Provinciale Staten van Noordholland is >e-
noemd verklaard de heer W. de Boer te Den Helder,
ter voorziening in de vacature, in dat college ont
staan door bot overlijden van den heer P. Kostelijk
Pzn. te Heerhugowaard.
Niet minder dan 322 pleziervliegers.
A. r.iam. Ondanks het feit, dat de Uiver gis
ter op liet appèl ontbrak het toestel staat op
Waalhaven te Rotterdam heeft Schiphol zich de
zen Zondag in een druk bezoek mogen verheugen.
Van de gelegenheid tot het maken van een goedkoo-
pe rondvlucht een z.g. Uivervlucht is door
niet minder dan 322 personen gebruik gemaakt, het
geen voor «lezen tijd van het jaar een record is.
De Amsterdanische luchthaven heeft overigens nog
niet geheel haar gewone aanzien teruggekregen. Of
schoon druk wordt gewerkt aan het verwijderen van
de tribunes, die hij de Uiver-huldiging hun onmis-
bnre diensten hebben bewezen, zullen er nog wel
enkele dagen mee gemoeid zijn, nlvorens de norma
le toestand weer zal zijn ingetreden.
12000 beozekers op Waalhaven
Niet minder dan 12.000 personen hebben Zondag
oen bezoek aan het vliegveld Waalhaven te Rotter
dam gebracht, waar de Uiver in een der hangars
«er hezichtiging was opgesteld. In verband met de
ze enorme belangstelling blijft het toestel ook Maan
dag en Dinsdag nog op de Rotterdamscho vlieghaven
Honderd twintig hezoekers hebben pleizlcrvluchten
gemaakt. Toen de Uiver Zaterdagmiddag op Waal
haven daalde, waren er zeven duizend toeschouwers
op het terrein aanwezig.
Stijgende verontwaardiging te Boedapest
Italië steunt Hongarije's standpunt.
Zaterdag heeft de Hongaarsche regeering een
schrijven tot den secretaris-generaal van den Vol
kerenbond gericht met dringend verzoek de Joego
slavische nota reeds op 3 December a.s. op de agen
da der Buitengewone Raadszitting te plaatsen, opdat
Hongarije zich zoo spoedig mogelijk tegen de be
schuldigingen die in de Joego-Slavische nota tegen
Hongarije worden ingebracht, zal kunnen verdedi
gen.
Gewezen wordt op de gespannen verhoudingen die
zijn ontstaan door de hardnekkige lastercampagne
waaraan Hongarije sinds den dag van den moord
te Marseille blootstaat en waardoor niet alleen de
normale betrekkingen tusschen bepaalde staten ge
vaar loopen, doch ook de wereldvrede wordt be
dreigd.
De Hongaarsche regeering stelt prijs erop te ver
klaren, dat het een zaak van levensbelang voor
zijn land is, de eer van Hongarije te verdedigen te
gen handelingen, die geen ander doel hebben, dan de
goede faam van het geheele Hongaarsche volk in
discrediet te brengen.
Het spreekt vanzelf dat men in Italië met groote
aandacht de ontwikkeling volgt, welke de overhan
diging van de Joego-Slavische nota, tengevolge kan
hebben en het is wel zeker, dat Italië het standpunt
van Hongarije krachtig zal steunen. In het algemeen
acht men in Italië den thans geschapen toestand
zéér hachelijk, hoewel men niet direct aanneemt,
dat ze tot ernstige verwikkelingen zal leiden.
Het is te verklaren dat in het aangeklaagde land,
Hongarije, de gemoederen warm loopen. Op feilen
toon richten de bladen zich tegen den door Joego
Slavië te Genève gedanen stap, terwijl ook Frank
rijk, dat zoo na verbonden is met de landen dei-
kleine entente, niet aan scherpe aanvallen ont
snapt.
Het is opvallend, dat de Hongaarsche minister
president Goemboes en de minister van Landbouw
Kolley, Zaterdag naar Weenen zijn afgereisd en on
middellijk een onderhoud hebben gehad met bonds
kanselier Schuschnigg.
Dit wijst wel op een bevestiging van de reeds eer
der geuite bewering, dat de Joegoslavische nota ook
een aanklacht tegen Oostenrijk zou inhouden.
De Vrijz.-Democratische Kamerfractie zal tegen
de Delensiebegrooting stemmen.
Mr. Joekes deelde in de Zaterdag gehou
den jaarvergadering van den Vrijz.-Democra-
tischen Bond te Rotterdam, onder gejuich me
de, dat de Vrijzinnig-Democratische Kamer
fractie tegen de Defensie-begrooting zal stem
men.
Heer dan veertig dooden.
TOKIO: Volgens een officieus bericht
heeft in de provincie Naga saki in de mijn
Hatsjisma een ontzettend ongeluk plaats
gevonden, waarbij, naar reeds is komen vast
te staan, meer dan veertig personen om het
leven zijn gekomen. Bjj het graven van een
nieuwen mijngang maakten de mijnwerkers
een gat, waardoor zeewater binnenstroomde.
De arme lieden zijn verdronken. Op het laat
ste oogenblik zag men nog kans 15 personen
die in een lilt zouden afdalen, te laten terug-
keeren.
Marchant en Oud gaven rekening en ver
antwoording. - Voor alles dient de par
lementaire democratie beschermd.
Zaterdag en Zondag is te Rotterdam de Alge-
meene vergadering gehouden van de Vrijzinnig De
mocratische partij en het spreekt vanzelf dat de mi
nisters Marchant en Oud deze gelegenheid zouden
aangrijpen om voor hun partij den politiekcn toestand
van ons land te behandelen en daarnaast hun hou
ding in verschillende kwesties te verdedigen.
Hun redevoeringen zijn Zaterdagavond door de
radio uitgezonden.
Allereerst kwam aan het woord minister Mar
chant, die met voldoening constateerde dat het cri
siskabinet Colijn absoluut homogeen is en een gelijk
gericht inzicht heeft in de actueelc vraagstukken.
Was onze partij, meent spr., in do oppositie ge
gaan, dan hadden de getroffen bezuinigingsmaatre
gelen heusch niet achterwege gebleven. Integendeel!
Eerst na afloop van de vier jaren kan gevraagd
worden of het kabinet in het belang van het volk
heeft geregeerd. Toen wij in dit kabinet traden, wis
ten wij, dat we geen toejuichingen zouden oogsten.
Maar de overweging was: wat zullen wij zijn, als
wij er buiten blijven.
Zie naar de partijen, die in de oppositie bleven.
Negatie is de eenigc eenheid in de S.D.A.P. Eer me
delijden dan afgunst past hier tegenover.
Omzichtigheid en trouw zijn noodig. Steeds heb
ben we ons te realiseeren, wat het zou geweest zijn,
indien we de leiding aan anderen hadden overgela
ten.
Tijdens de rede van Minister Marchant werd er
achter in de zaal nu en dan geïnterrumpeerd door
opposanten of fascisten. Een enkele maal, als er
werd gelachen, reageerde Minister Marchant doorop
met een: „Daarom kan alleen de domheid lachen".
Na afloop van Marchant's rede stond de vergade
ring op en juichte hem langdurig toe.
Minister Oud, die vervolgens op het spreekgestoel
te verscheen, begon zijn rede met te herinneren aan
de laatste algemecne vergaderingen, waarop spr.
steeds op een verslechtering van den economischeu
toestand had moeten wijzen. Ook nu is de toestand
woer zooveel erger en het laat zich aanzien, dat hij
het volgend jaar nog moeilijker zal zijn.
Hot tijdperk van de individualistische economU
is voorhij en wij gaan thans naar een bedrijfsorde
ning. Maar daarbij waarschuwt de historie om niet
in uitersten te vervallen: het groepsegoïsme der be-
roepsstanden werd als reactie gevolgd door de indi
vidualistische economie. De nieuwe organisatie van
het bedrijfsleven mag niet stranden op die klip.
De bedrijfsordening door do organisaties, uit de
vrije maatschappij optrekomen, is ons V. D., zoo zeide
spr., uiterst sympathiek.
In dezen tijd, waarin zoo veel is afgebroken, en nog
zoo veel zal moeten worden afgebroken, biedt deze
ontwikkeling een perspectief voor de toekomst.
Onder daverend applaus besloot Minister Oud
zijn rede met het gedicht van den Vlaamschen pries
terdichter Guldo Gezelle:
„Het leven is de vrede niet.
Geen wapenstilstand vragen.
Het leven is de Kruisbanier
Tot in Gods handen dragen."
Als derde spreker trad tenslotte het Kamerlid Mr.
A. M. Joekes op, die deed uitkomen, hoe de zware
taak van het ÏA.ndsbestuur. dat de Ijindshuishou-
ding in overeenstemming moet brengen met de ver
minderde welvaart en tevens heeft zorg te dragen
voor de groote groep van meer dan 300.000 werk-
De eerste Nederlandsche kunst.,sjaan ia Zatei uag te AmAui..ain teel groote wed
strijden, Een overzicht van den 1500-meter wedtrijd tusschen d. Scheer en van d. Heiden.
loozen met hun gezinnen ,tot een overmaat van kri
tiek met de voor velen daaruit voortvloeiende pijn
lijke gevolgen aanleiding geeft.
Spr. wijdde ook een beschouwing aan de geestelij
ke vrijheid, waarbij hij den toestand te dien aanzien
in Duitschland als een voorbeeld aanhaalde, hoe het
niet moet zijn.
Na aangedrongen te hebben op maatregelen tegen
de manipulaties van de internationale wapenindus
trie, waardoor de defensie-uitgaven worden opge
jaagd, eindigde spr. zijn rede met enkele korte op
merkingen in verband met het werkloosheidsvraag
stuk.
Hedcmorgen ontvingen wij het ontstellend be
richt, dat te Alkmaar plotseling is overleden de
heer Gerard Cloeck.
De overledene was een zeer bekende persoonlijk
heid, dio in het openbare leven in Alkmaar een
belangrijke plaats heeft ingenomen.
Jarenlang was hij secretaris van het Burgerlijk
Armbestuur, regent van het Stadsziekenhuis, terwijl
hij ook voorzitter is geweest van de Middcnstands-
vereeniging en van de bekende Tooneelvereeniging
„Bilderdijk."
Nog onlangs trad hij zeer op den voorgrond in do
bekende kwestie van den IJshond N.H. Noordorkw.
Millioenen franken schade.
LUIK: Een zware brand is Zondag uitge
broken in de afdeeling stoffen en weefsels
van de socialistische coöperatie. Toen voor
bijgangers het vuur bemerkten bad dit reeds
een groote uitbreiding genomen.
De geheele brandweer van Luikk wam met
volledig materiaal ter plaatse. Gezien het
dreigend gevaar voor uitbreiding heeft de po
litic de belendende woningen doen ontrui
men. De schade bedraagt verscheidene mil
lioenen franken.
Van alle drie wagens en nog een boeren
kar zoo goed als niets meer overgebleven.
Os, 25 November. Zaterdagavond kwam op
den Rijksweg GraveDon Bosch een personenauto,
bestuurd door den heer Ma essen uit Tilburg, in bot
sing met een boerenkar, welke geladen was met chili:
salpeter. I)e auto kantelde hierbij en bleef geheel ver
nield op den weg liggen.
Een passeerend automobilist, de heer Fleu
ren, die het ongeluk zag gebeuren, bracht
zijn wagen tot stilstand om hulp te bieden
aan den heer Maessen. Inmiddels kwam van
de tegenovergestelde richting een personen
auto van den oliehandel Bijp uit Grave aan
rijden, die den stilstaanden auto van den
heer Fleuren niet zag. Met hevige vaart
botsten de auto's tegen elkaar.
Van de drie personenauto's, evenals van do
boerenkar, was niet veel meer overgebleven.
De bij dit gecompliceerde auto-ongeval be
trokken personen bekwamen slechts enkele
ontvellingen.
Eenige uren na dit ongeval had op denzeifden weg
een auto-ongeluk plaats. Een auto, bestuurd door den
café-houder J. van Dinter uit Schaik, reed ter hoogte
van Heesch tegen een boom. Do heer van Dinter
werd gewond, de auto werd totaal vernield.
Tegen discriminatie van Amerikaansche
houders van Duitsche papieren. „On
aanvaardbare en gevaarlijke" politiek.
Washington De regeering der V. S. heeft
Zaterdag formeel een beroep op Duitschland gedaan,
een einde to maken aan zijn „onaanvaardbare en
gevaarlijke" politiek van discriminatie van Ameri
kaansche houders van Duitsche effecten in de toe
kenning van intcrestbetalingen.
De Amerikaansche ambassadeur William Dod<t
heeft bij het Duitsche departement van buitenland-
sche zaken een scherpe nota ingediend op telegrafi
sche instructies van staatssecretaris Huil. Dit is hot
vierde protest sedert Juni j.1. toen de politiek van
het betalen van slechts een gedeelte der vallende
renten ingeeet werd. Huil heeft toen het voorstel van
de Duitsche regeering betreffende betaling van eon
gedeelte in contanten en een gedeelte in scrips af
gewezen evenals het voorstel Jot het brengen van
den Duitsch-Amerikaanschen handel op ruilbasis.
Eervol ontslag aan Ir. Mesu.
Bij beschikking van den minister van Waterstaat
is thans inct ingang van 1 Januari 1035 aan den
rijkslandbouwconsulent, ir. F. P. Mesu, eervol ont
slag verleend als lid van de voorloop!ge directie van
don dienst voor het in cultuur brengen van in dc
Wieringermecrpolder drooggevallen gronden, met
dankbetuiging voor de als zoodanig bewezen belang
rijke diensten. Zooals men weet is ir. Mesu benoemd
tot inspecteur van de werkverschaffing in dc noor
delijke provincies.
NOORDSCHARWOUDE. 20 November 1031.
Aanvoer: 0000 Kg. uien f 1.80—2, dreilingen f 1.30,
grove f 2.30; 1800 Kg. roode kool. doorschot f 1—1.10,
10400 Kg. D. witte kool f 0.70-1.30.
