Internationale troepen naar
de Saar.
Kieuw clearingsverdrag
Opzegging hypotheken door
Duitsche onderdanen.
KIJKEn is KQ0PEn uj CLOECK
De Vroonlanden"
Buitenland.
DE SOVJET STRAFT.
Zes en zestig doodvonnissen voltrokken.
Vijf arbeiders verpletterd.
DE VERBINDING SCHAGEN—
DEN OEVER.
„Het Schouwspel" failliet
De vermiste vlieger Ulm.
bij
Koe- en Langendijk.
met Duitschland
Tweede Kamer.
Donderdag 6 December 1934.
Postrekening
No. 23330
SCIiCEl
78ste Jaargang. No. 9612
COURANT.
Int. Telef.
No. 20
Dit blad verschijnt dagelijks, oehalve Vrijdags. Bij inzending tot
's morgens 8 uur, worden Advertentiën nog zooveel mogelijk in het
eerstuitkomend nummer geplaatst
Uitgave der N.V. vJi. P. Trapman Co., Schagen.
8 PAGINA'S.
Prijs per 3 maanden f 1.80. Losse nummers 6 cent ADVERTEN-
TlëN van 1 tot 5 regels f0.85, Iedere regel meer 15 cent 0>ewijsno.
Inbegrepen. Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Frankrijk, Engeland en Italië voor een
Internationale Saarpolitie.
NOG EENS DE RIJKSDAGBRAND.
Allen doen hun best de aanstaande volksstemming
in het Saargebicd vreedzaam te doen verloopen,
maar dat de Fransche regeering geheel zou afzien
van het zenden van troepen en dit geheel zou over
laten aan een eventueel te vormen internationaal po-
litieleger is toch wel een bewijs, dat Laval ook prijs
stelt op een rustig verloop.
Hij verklaarde in de openbare vergadering van
den Volkerenbond van gisterenavond dat Frankrijk
weliswaar bereid blijft tot uitvoering van de in 1926
door den Volkenbondsraad dit land toevertrouwde
taak om met Fnnsche troepen de openbare orde in
het Saargchied te beschermen, doch dat de Fransche
regeering ,in het bewustzijn dat het Saarvraagstuk
vooral een internationale kwestie is. veel liever zou
zien dat de Volkenbondsraad zélf de verantwoorde
lijkheid voor de handhaving der openbare orde zou
op zich nemen en hij verzocht de in den Volkenbonds
raad vertegenwoordigde staten zich bereid te verkla
ren voor korten tijd troepen naar de Saar te zenden,
terwijl Frankrijk, ten einde aan Duitschland en de
wereld blijk te geven van haar vredelievende bedoe
lingen, zichzelf van de internationale troepenmacht
zou onthouden.
Het is waarschijnlijk dat Engeland en Italië bij
Frankrijk op deze regeling hebben aangedrongen,
daar hun vertegenwoordigers onmiddellijk verklaar
den dat hun landen voor korten tijd troepen zouden
zenden.
Ook de Russische en Tsjechische vertegenwoordi
gers verklaarden zich zeer ingenomen met de Fran
sche verklaring en beloofden het voorste) van Laval
bij hun respectievelijke regeeringen te steunen.
Hoewel do verklaring van Laval groote verbazing,
pok onder de Duitsche journalisten verwekte, is
toch moeilijk aan. te nemen, .dat de Hitier regeering
door de initiatiefnemers onkundig is gelaten.
Het is veel waarschijnlijkfir~dat.de zaak al geheel
in kannen en kruiken was voor ze in Genève ter ta
fel werd gebracht.
Hoe het echter ook zij. een oppositie van Berlijn
is bijna niet denkbaar, daar Hitier dit loyale aan
bod van Parijs zeker niet zal weigeren.
Het zal wel algemeen bekend zijn, dat straks de
inwoners van het zooveel besproken en rijke
Saargebied zullen hebben te kiezen tusschen terug
keer van de Saar naar Duitschland, overgang naar
Frankrijk of handhaving van den status quo, hetgeen
zou beteekenen, dat het Saargebied zelfstandig zou
worden en worden gesteld onder sbuverciniteit van
den Volkerenbond.
De bewoners zouden in het laatste geval de Saar-
landsche nationaliteit krijgen met de mogelijkheid
echter Voor het Duitsche deel om hun oorspronke
lijke nationaliteit te behouden.
Zooals was te verwachten is gezorgd voor be
scherming van hen, die bij de aanstaande stemming
aan het kortste eind trekken. De pro-Franschen zul
len als Duitschland wint en de pro-Duitschers als
Frankrijk wint, geen last of hinder ondervinden,
terwijl nog tal van maatregelen zijn getroffen, die ons
doen vertrouwen, dat deze twistappel in vrede en
vriendschap zal worden geconsumeerd.
Nog even willen wij terugkomen op de, in het
witboek van Branting, gepubliceerde brief van den
leider der Berlijnsche S.A., Karl Ernst, aan zijn vriend
Ilcines te Breslau en op de bekentenis van genoem
den Ernst ten aanzien van den Rijksdagbrand.
Vooral de brief, doet wel duidelijk uitkomen met
welk soort menschcn men hier te doen heeft en
ware het niet, dat het witboek gedekt werd door de
handteekening van een zoo hoogstaand man als
Branting, dan zou men de gcheele zaak met schou
derophalen kunnen voorbijgaan. Wij hebben echter
nog geen reden om ons inzicht van gisteren te wij
zigen. Men dient met deze schrifturen uiterst vopr-
zichtig te zijn en goed te bedenken, dat het hier zeer
ongure individuen betreft, die uiterst onbetrouwbaar
.zijn.
Ook meenen wij, dat Senator Branting de mensch-
hcid met deze „waarheid" geen weldaad heeft bewe
zen. Men snakt allcrwege naar vrede en is dank
baar voor elk tecken van verbetering in de inter
nationale verhoudingen, en, hoe interessant verder
ook, wij zijn van meening, dat het oplossen van de
groote problemen die tusschen de volkeren hangen
de zijn, van meer en grooter belang is, dan de
vraag wie de Rijksdag heeft aangestoken.
Ook is van veel grooter belang de vraag hoe het
deviezenarme Duitschland door den winter zal heen
komen. Een zeer groot deel van het Duitsche volk
lijdt gebrek en wij vreezen, dat als straks do winter
met haar ijzige asem over Europa zal blazen, de
nood bij onze Oosterburen zeer hoog zal stijgen.
Zaterdag a.s zullen de eerste collecten in Berlijn
worden gehouden voor de „Winterhulp" en om hun
vriendschappelijke verhouding, die wel eens wordt
betwijfeld, te bewijzen en tevens om het goede voor
beeld te geven, zullen de Rijksministers Goering en
Goebbels zo!f in de straten van Berlijn collecteeren.
Wij voor ons vreezen echter dat, Winterhulp ten
spijt, voor het derde Rijk moeilijke tijden aanbreken.
In Amerika vervolgt de Rooseveld-regeering weer
haar offensief tegen de wapenfabrikanten en er ko
men weer sterke staaltjes los van corruptie en re-
geeringssteun aan de particuliere wapenindustrie.
Ook ex-president Hoover schijnt zich tijdens zijn re
geering niet onthouden te hebben van steun aan de
Amerikaansche wapenindustrie.
Meer en meer komt men tot de overtuiging, dat het
hoog tijd wordt, dat aan do intriges en den invloed
van de heeren wapenindustrieelen een einde wordt
gemaakt.
Wij vrcezen echter, dat dit niet zoo gemakkelijk
zal gaan, omdat het belang van landen als Engeland
Frankrijk en Amerika bij een goede wapenindustrie
zeer groot is en ook hier het eigen belang der naties
nog wel langen tijd een groote rol zal spelen.
Amerika staat nu eenmaal in het teeken van radi
cale maatregelen en schijnt op weg naar een totaal
andere organisatie van het economisch leven. Toch
blijkt uit tal van berichten, dat men ook daar reeds
beu wordt van de sterke regeeringsinmenging, zoodat
de ontwikkeling zich wel niet zoo sterk in uiterst
linksche richting zal ontwikkelen als velen hopen en
verwachten.
In Rusland zal op 13 dezer het proces aanvangen
tegen 73 personen, die worden beschuldigd van hoog
verraad en terroristische daden tegen de regeering.
Daar op deze vergrijpen de doodstraf staat, vree
zen wij, dat de dood van Kirov bloedig zal worden
gewroken.
Moskou: Voor het Opperste Gerechtshof, waar
van een der Kamers ook te Leningrad zitting heeft
gehouden, hebben zich Woensdag 66 personen tc ver
antwoorden gehad wegens hoogverraad en terroris
tische overvallen.
Het gerechtshof te Leningrad veroordeelde
alle 37 beschuldigden, die zich daar te verant
woorden hadden, ter dood.
Ook de 29 personen, dio te Moskou terecht
hebben gestaan, werden ter dood veroordeeld.
Alle 66 doodvonnissen werden direct na het
vonnis voltrokken.
In de motiveering wordt slechts verklaard, dat de
veroordeelden ten deele afkomstig zijn uit Letland,
Finland en Polen. Tot de te Moskou veroordeelden,
behoorde een vrouw, die een belangrijke rol bij de
samenzwering zou hebben gespeeld.
Bij ongeluk in een Italiaanschen tunnel.
Op het baanva» k FlorenceChiusi zijn Woensdag
12 arbeiders, die bezig waren een kabel te leggen in
een tunnel, verrast door twee treinen, die elkaar in
de tunnel passeerden. Zeven arbeiders konden zich
redden, vijf zijn verpletterd.
ERNSTIG ONGELUK BIJ DE WAALBRUGWERKEN.
Arbeider van een groote hoogte in een
bouwput gestort.
Gistermiddag heeft op de Waalbrugwerken te Nij
megen een noodlottig ongeluk plaats gehad. Een der
arbeiders uit Grocsbcek, die werkzaam was °P 0611
der bijna voltooide landpijlers aan den Nijmeegschen
oever, is vermoedelijk duizelig geworden en van zeer
groote hoogte in den bouwput gevallen. Dc man be
kwam een hersenschudding, terwijl zijn linkerbeen
totaal verbrijzeld werd.
Per politiebrancard is hij naar het St. Canisiuszie-
kenhuis te Nijmegen overgebracht. Zijn toestand was
hoogst zorgwekkend.
Beslissingen over antobnsdiensten
In aansluiting op het bericht in ons nummer van
gister over den autobusdienst SchagenDen Oever,
met ingang van 1 Januari a.s. is nog het volgende
te vermelden:
Ged. Staten van N. Holland hebben afwijzend be
schikt op het verzoek van de N.V. Habo te Alkmaar
om vergunning tot het in werking brengen van een
autobusdienst van Schagen over Ewijcksluis naar
den Oever.
Ged. Staten overwegen, dat naar de meening van
hun college aan meer dan één autobusdienst tus
schen Schagen en Den Oever over Van Ewijcksluis
geen behoefte bestaat; dat hun college uit een oog
punt van billijkheid aan den door M. Geel gevraag-
den dienst de voorkeur meent te moeten geven boven
de door aanvraagster voorgestelde verbinding.
Op dien grond hebben Ged. Staten besloten aan M.
Geel te Hippolytushoef, met ingang van 1 Januari
1935 vergunning te verleenen tot het in werking
brengen van een autobusdienst Schagen over Van
Ewijcksluis naar Den Oever. Overwegende, dat thans
als vaststaande kan worden aangenomen, dat de
tramverbinding met ingang van 1 Januari 1935 zal
worden stopgezet, waardoor de gronden, welke de
Kroon tot afwijzing van de aanvraag hebben geleid,
zijn komen te vervallen; voorts dat hun college van
oordeel is, dat een rechtstreeksche autobusdienst
Schagen—Van EwijcksluisDen Oever ter vervan
ging van de tramverbinding SchagenVan Ewijck
sluis met aansluitende bussen van Ewijcksluis—Den
Oever in een vervoersbehoefte zal voorzien.
Gisteren werd door de rechtbank tc Utrecht het
faillissement van het internationaal theaterburcau
N.V. Holland (Kunstkring Het Schouwspel) uitgespro
ken.
Nog geen enkel spoor gevonden, doch de
hoop op redding nog niet opgegeven.
Honoloeloe, 5 Dec. (V.D.): Vier en twintig
marinevliegtuigen, drie legervliegtuigen, talrijke ma
rinevaartuigen, particuliere schepen en Japansche
visschcrsbooten zetten het zoeken naar den vermis
ten vlieger Ulm voort. Tot dusverre heeft men nog
geen enkel spoor gevonden.
Een Amerikaansche vlieger die in een soortgelijk
toestel als dat van Ulm heeft gevlogen, heeft intus-
schen verklaard dat hij eenmaal 36 uren op zee rond
gedobberd had en 't nog makkelijk 12 verdere uren
had kunnen uithouden. Er was dan ook nog geen
reden om de hoop op redding op te geven, want ook
Ulm's machine kan het op de vrij kalme zee wel
48 a 50 uur uithouden.
ONGEWENSCHTE VREEMDELING.
Politiek agitator moet ons land verlaten.
Naar het „Limb. Dagblad" verneemt, is den leider
der Reichs Deutsche Gemeinschaft in Limburg, G.
J. Nacken te Heerlen, aangezegd, dat hij binnen een
bepaalden termijn ons land moet hebben verlaten,
wegens het voeren van buitenlandsche politiek in
Limburg.
HUN NAAM TE DANKEN AAN
HET OUDE „VERONA", EEN AAN-
ZIENLIJKE KOOPSTAD, GELEGEN
IN HET LAND DER WEST-FRIE-
Er bereikte mij van Alkmaar uit een vraag, hoe
eenige landerijen bij Koe-en Langendijk aan den
vreemden naam van Vroonlanden zijn geko
men. schrijft de heer Gerh. Krekelberg. folklorist,
te Vlodrop, aan de „Tel.". Het wil me voorkomen,
dat ik voor de beantwoording dezer vraag terug
moet naar heel oude tijden. Er heeft n.1. in de na
bijheid van Alkmaar eertijds een oude, aanzienlijke
koopstad gelegen, in het land der West-Friezen, wel
ke den naam droeg van Verona. Volgens de aard
rijkskundige Witkamp zou ze in het oorlogsjaar
1297 geheel verwoest zijn. en werd later, ongeveer
op dezelfde plaats, het dorp St. Pancras gebouwd.
Daar dit dorp in een oorkonde van Ao. 1083 den
naam droeg van ..Fronloo", aldus prf. Witkamp, moet
toch Verona veel ouder zijn geweest, d.w.z. lang
vóór de 11e eeuw bestaan hebben. Dez.e historische
modedeeling komt dan ook danig in strijd met het
jaartal 1297. Hier moet derhalve verondersteld wor
den, dat niet het dorp St Pancras na 1297 gebouwd
is, maar dat de oude naam Fronloo overging in den
naam St. Prancras en dat de stad Alkmaar na de
verwoesting van Verona Is gebouwd. In Schotanus'
oude geschriften vind ik. dat Willem van Mcchelen,
bisschop van Utrecht, de West-Flielanders tegen
de graven van Holland ophitste. Dezen trokken
toen met een groote macht tegen de opstandelingen
op. versloegen de West-Friezen en verbrandden de
geheele stad Verona tot den grond. Over dc betee-
kenis dier oude plaats zijn de middeleeuwsche
historici het niet eens. Schotanus spreekt van een
groot dorp of vlek. Ook Vossius in de Jaarboeken
van Holland. In ,.Dc Nedcrlandsche Republiek" van
Petit wordt gewaagd van een schoone, volkrijke
stad. wat later kon bewezen worden, bij den bouw
der nieuwe plaatsen, door de gevonden fundamenten
welke buitengewoon dik en breed waren.
In de oude werken van W. van Goudthoven lees
ik, dat op korten afstand van Alkmaar, tusschen
Koedijk. Langendijk en Sb Pancras. een voorname,
maar oude stad heeft gestaan, met name Verona,
waar de West-Friezen gewoon waren in oorlogstijden
hun krijgsvergaderingen te houden.
Maar er is nog meer over Verona geschreven.
Gulielmus Heusdanus. een schoolmakker van Eras
mus. schreef in zijn tijd voel Latijnsche verzen,
waarin hij liet uitkomen, dat Verona een aanzien
lijke stad. ia zelfs een beroemde stad was. Deze
vermaardheid bestond, volgens Adrianus Junius,
hoofdzakelijk daarin, dat zij toentertijd de eenige
f-elangrijke marktplaats was van 't geheele West-
Friesland.
Zij mag. volgens den historicus Van der Houve
in zijn Kronieken, met volkomen zekerheid voor
een der oudste plaatsen van het toenmalige gewest
gehouden worden. Want hij had nagcvorscht, dat
Verona al vóór het jaar 285 een Vrijdom was. en
toch zeker een handelsstad. Want Sigonius noemde
haar Verona Civitatem.
Toen later de naam allengs verminkt werd tot
Vroone, in den volksmond, had zulks tot gevolg, dat
de omvangrijke akkers, gelegen tusschen de boven
genoemde drie dorpen, niet den naam van Verona-
land, maar van Vroonlanden kregen, welke bena
ming zij nog ten huldigen dagen dragen.
Bij de Noord-Hollandschc gemeente St. Maarten
ligt een dorp met den naam Valkkoog. Daar bewaart
men, althans nog in de 18e eeuw, een herinnering
aan het bestaan der stad Verona, in den vorm van
een oud klokje in de kerk. Er stond op gegrift, dat
het te Verona was gegoten Anno Christi 1280, Vol
gens Boxhornius is in 1598 het zegel der oude stad
gevonden, waarop de voorstelling stond: een arend
met uitgespreide vleugels. Dit mooio zegel zou nog
in het museum van 's-Gravenhage bewaard worden.
Volgens de beschrijving zou de Arend den blik op
waarts slaan, terwijl aan de rechterzijde een zwaard
zichthaar was met het rondschrift: „Sigillum Civi-
tatis de Vronlegeist". Naar dit opschrift heeft later
tusschen Langendijk en Koedijk een akkerperceel
nog lang den naam gedragen van „Vroongcest", en
misschien bestaat de naam er nog.
In de Friesche kronieken van Winsemius ls te
vinden, dat Friso de Jonge, zoon van Grunus, die
de stad Groningen zou hebben gebouwd, de stad
Verona reeds 100 a 120 jaren vóór Christus zou ge
sticht hebben, en haar als de hoofdstad aanmerkte
van het gewest West-Friesland.
Het staat zoo goed als vast. dat de rampzalige oor
logstijden haar van een groot deel van haar luister
hebben heroofd. de vestingmuren omvergeworpen,
zoodat zij naderhand veel meer leek op een dorp dan
op een stad, vooral door de herhaalde hrnnden. Ook
de oude Hoilandsche rijmer Melis Stoke laat zulks
omeren in een vers, als volgt:
Gink men doe an stoken brant
En verbarnde al het lant
Dat Dorp te Vrone al te male
Wat helpt hier of lange vale.
Oude vorderingen worden thans eerder
betaald.
Gisteren heeft de Nederlandsche regecring met
Duitschland een nieuw clearingverdrag gesloten,
waarvan de inhoud zeer spoedig zal worden gepu
bliceerd.
Als resultaat der gehouden besprekingen mag een
bespoediging van de afbetaling der oude vorderingen
worden verwacht. Hot daarvoor op de Nederlandscho
clearingrekening te reserveeren bedrag is namelijk
van 10 pet. tot 18 pet. verhoogd.
Door de bepalingen van dit nieuwe verdrag is dus
de wachttijd voor de betaling der oude vorderingen
bijna tot de helft teruggebracht. Dit is ongetwijfeld
een groote verbetering, hoewel toch nog moet worden
gerekend op een tamelijk langen duur vooraloer al-
geheele afrekening zal hebben plaats gehad.
Teneinde het risico te verminderen, dat het lange
uitstaan der vorderingen op Duitschland met zich
brengt, is een speciale regeling, onafhankelijk van
het clearingbedrag, getroffen.
Deze regeling opent de mogelijkheid van een her
leiding van marken in guldens ten aanzien van die
vorderingen, welke zijn ontstaan uit de levering van
goederen en diensten van Nederlandschen of Ncd.-
Indischen oorsprong.
Deze herleiding is echter afhankelijk van een ze
ker minimum-voorschot, dat de daarvoor bij Dc Ne
derlandsche Bank ingestelde commissie aan de be
langhebbende schuldeischers kan verleenen.
Helaas is het niet mogen gelukken betere condi
ties te krijgen voor onze transitohandel.
Hier fungeerde als rem het Duitsch-Engclsche ver
drag, waardoor wij geen betere condities konden be
dingen dan aan Engeland was toegestaan.
Het verdra» is voor den duur van ruim twee jaar
gesloten. Hot ligt in de bedoeling thans onderhan
delingen nopens een nieuw handelsverdrag mot
Duitschland te beginnen, daar het bestaande op 31
December a.s. afloopt. Daartoe zal vrijwel dezelfde
Duitsche delegatie, die het clearing-verdrag heeft
behandeld, binnen eenige dagen naar Den Ilaag tc-
rugkeeren, waar dezo onderhandelingen althans
voorloopig zullen worden gehouden. Ook van Ne
derlandsche zijde heeft de regecring dezelfde on
derhandelaars met deze nieuwe taak belast
Zooals bekend mag worden verondersteld hebben
vele Duitsche beleggers hpyotheken gevestigd op Ne
derlandsche eigendommen.
Vooral in het land van Maas en Waal is dat het
geval.
De Duitsche regeering meent nu. dat deze gelden
den Duitschen landbouw ten goede moeten komen en
heeft een besluit uitgevaardigd waarbij aan alle
Duitschers wordt bevolen om hypotheken op onroe
rende goederen in Nederland op te zeggen en deze
vrijkomende gelden in Duitsche onroerende goede
ren te beleggen.
Zooals vanzelf spreekt, brengt deze maatregel een
gevaar mede voor massa-executies, doch wij verne
men, dat onze regeering reeds maatregelen heeft ge
troffen om dezen zeer ongewenschten toestand te
voorkomen.
Zitting van Dinsdagavond, i December en van
Woensdag 5 December.
Dinsdag heeft de Kamer tot des nachts kwart voor
drie uur vergaderd om zich heen te worstelen door
de begrooting van Justitie.
Scherp stelde de heer Goseling (r.k.) zich tegen
over het standpunt van de heeren Van Rappard en
Van der Heide inzake de sexueele psychopathcn, ter
wijl natuurlijk het Larensche uitleveringsgeval stof
opleverde voor eenige redevoeringen over ons Asvl-
recht
Ook de rechtsverhouding van agenten en reizigers
en de relletjes te Amsterdam werden nog besproken,
waarna te bijna half twee de heer Duys (s.d.) gele
genheid kreeg de B.U.M.A. in bescherming te nemen
en aan te dringen op een accountansondcrzoek. Hij
vroeg daadwerkelijk optreden tegen de colportcc-
rendc groepen die elkaar dagelijks hinderen en
kwam er tegen op dat iedere weck in De Fakkel en
De Tribune wordt aangespoord om de N.S.B.'crs af
te ranselen.
Toen eindelijk de heer Westerman (Nationaal Hor
stel) het woord nam en ons vergastte op de door
hem aanbeden lijfstraffen, dwangarbeid, deportatie
en represaillemiddelen, was het reeds twee uur ge
worden en het vergaderlokaal tamelijk leeg.
Toen nog de heer Van Houten (chr.-dem.) de pacht
wet en de heer Schalker (c. p. h.) do kwestie der
Tribune-persen gingen behandelen, kwamen de bo
den maar alvast binnen, omdat anders de zaal een
te leeg en te hol aanzien zou hebben, want er wa
ren bijna geen afgevaardigden meer over om naar
de wijze woorden van deze heeren te luisteren.
Daarna werd de vergadering gesloten.
Gisteren werd de zitting hervat met de voortge
zette behandeling van Sociale Zaken, waarvoor zich
talrijke sprekers hadden opgegeven, die de een
voor. de ander na. tal van geneesmiddelen aanboden
om de crisis te verjagen.
De heer Sneevliet wil 40 uur per week laten wer
ken. Anderen, vooral R.K., wilden de mechanisatie
beperken, vooral in de Sigarenindustrie en zoo wer
den tal van voorstellen gedaan, die Minister Slote
nmaker de Bruine in een slechts enkele minuten du
rende. maar uitmuntende rede behandelde en waar
in hij aantoonde, dat veel der voorgestelde maat
regelen slechts zouden lijden tot nog grooterc werk-
'oosheid en nog meerdere ellende.
Nog werden besproken de bedrijfsraden, de ver
plichte kinderbijslag, de verbindendverklaring van
collectieve arbeidsovereenkomsten, terwijl ook de
verhoudingen in de binnenvaart onder de loupe
werden genomen.
Wij zien thans met belangstelling de rede van den
Minister tegemoet.
