Onze grootste
„vijanden".
Onrendabele Sponrlijnen.
Donderdag 6 December 1934.
SCHAGER COURANT.
Tweede blad. No. 9612
Het onderzoek tegen de wapenfabrikanten.
AANSLUITING BIJ CRISIS-ORGANISATIES.
Onze nieuwe tijd.
KERKDIEF AANGEHOUDEN.
GROOTE BRAND IN FILMSTAD.
Amsterdam wil aantal winkels beperken.
In 1908 wisten ze reeds dat de groote oorlog
zon uitbreken.
Reuter meldt uit Washington: Dinsdag is de
enquête-commissie uit den senaat, die een onderzoek
instelt naar de particuliere wapenfabricage en wa
penhandel, weder begonnen met haar werk.
Eerst werd gehoord de professor in de rechtsge
leerdheid Manley O. Hudson van de Harvard-uni-
versiteit, die technisch adviseur is geweest van de
Anierikaansche delegatie op de conferentie voor co
dificatie van het internationaal recht te Den Haag
in 1030. Hij gaf als zijn meening te kennen, dat een
doeltreffende controle op de vervaardiging van mu
nitie alleen zou kunnen geschieden door internati
onale samenwerking.
Daarna werd een verklaring voorgelezen, welke
de advocaat van de „Colt Patent Firearms Company",
Bcncdictus Holden, in het jaar 1926 ter kennis heeft
gebracht van de regcering te Washington, naar aan
leiding van een belastingquaestie.
In die verklaring wordt erop gezinspeeld dat de
wapenfabrikanten reeds in het jaar 1908 een oorlog
in Europa zagen aankomen. O.a. wordt gezegd: „Wij
wisten dat een reusachtig conflict dreigde en gaven
daarom de noodigc gelden uit om een verkoopsorga
nisatie in geheel Europa in te richten."
Verder werd in de verklaring gezegd, dat de Ame-
rikaansche regeering eenige van haar eigen contrac
ten voor levering van munitie uit dien tijd, aan En
geland heeft overgedragen in de periode van 1914 tot
1916. De levering van oorlogstuig door Amerika aan
Engeland geschiedde over Canada.
Dij het verhoor door de enquête-commissie verklaar
den eenige ambtenaren van het Amerikaansche de
partement van oorlog, dat op de overdracht van de
ze contracten door de Amerikaansche regeering aan
de Engelsche in het geheel niets aan te merken was.
In het verder verloop van de zitting bleek uit de
verhooren dat de Belgische wapenfabrikanten in
1928 een schrijven hadden gericht aan de „Winches
ter Arms Company" in Amerika en aan andere wa
penfabrieken in Engeland, Frankrijk, Italië, Tsjecho-
slowakije, Duitschland, Oostenrijk en Hongarije, om
adviezen in te dienen betreffende een manier om
te maken dat het voorstel tot een Volkenbondsconven
tie betreffende den wapenhandel gewijzigd zou kun
nen worden zóó, dat de belangen van de wapenfabri
kanten beter behartigd zouden worden. Een docu
ment waaruit dit blijkt, werd bij de enquête-commis
sie gedeponeerd.
Verder werd uit de verhooren bekend, dat de in
ternationale wapenfabrikanten in Februari 1925 in
Parijs een groote conferentie hebben gehouden, eeni
ge maanden voor de bijeenkomst van de Volkenbonds
conferentie van Genève.
De gewezen president Herbert Hoover zou, zooals
verder werd medegedeeld, een conferentie van Ame
rikaansche wapenfabrikanten bijeen hebben geroepen
om' middelen en manieren te zoeken ter bescherming
van de belangen van de wapenfabrikanten op de
aanstaande Geneefsche bijeenkomst van den Volken
bond.
De rol van Hoover.
Washington. In de gister gehouden zitting der
enquêtecommissie inzake den wapenhandel werd een
rapport voorgelezen van majoor Aiken Simons, een
der leidende ambtenaren van de firma Dupont de Ne
mours, die daarin verslag uitbrengt van een ver
gadering van vertegenwoordigers der bewapenings
industrie, alsmede van het departement van buiten-
landsche zaken en van Amerikaansche gedelegeer
den naar de (in een vorig bericht vermelde - Red.)
internationale conferentie te Genève inzake den wa
penhandel, welke vergadering was op touw gezet en
werd gepresideerd door den toenmaligen president
Hoover.
Volgens het rapport verklaarde Hoover, dat de af
gevaardigden van de Ver. Staten voorbehoud zouden
maken (ten aanzien van een ingediend ontwerp-ver-
drag inzake het controleeren van wapenverscherpin
gen door middel van een stelsel van licenties), het
welk daaraan het nadeel voor de Amerikaansche
belangen zou ontnemen.
Het rapport voegde er bij: Voor de belangen van
de Dupont Company en van haar cliënten zal te
Genève goed worden gezorgd.
In de commissie werd voorts nog verklaard, dat
Hoover de vergadering had bijeengeroepen op insti
gatie van het departement van buitenlandsche za-
kon ter bespreking van de „economische factoren"
der aanstaande conferentie te Genève, daar men had
vernomen, dat de industrie sommige maatregelen, die
ter conferentie zouden worden besproken, al te dras
tisch en schier onuitvoerbaar achtte.
Later werd op voorstel van Hoover de meening
der wapenfabrikanten medegedeeld, aan de Ame
rikaansche gedelegeerden, vóór zij naar Genève ver
trokken.
Do vertegenwoordigers van Dupont en andere wa
penfabrikanten verklaarden in de commissie, dat het
eonig doel der vergadering was geweest een onge-
wenschte beperking van den verkoop van sportwa-
pens te voorkomen.
Vrijstelling voor landbouwers, die gewe
tensbezwaren hebben.
Zooals bekend, bestaat bij sommige landbouwers
bezwaar zich vrijwillig aan te sluiten bij crisisorgani
saties op gronden aan hun godsdienstige overtuiging
ontleend.
De minister van Economische Zaken is bereid aan
dat bezwaar tegemoet te komen door gebruik te ma
ken van de bevoegdheid hem gegeven in art. 5, lid 1
van 't crisis-organisatiebesluit 1933, nl. om in be
paalde door hem te beoordeelen gevallen en onder
door hem te stellen voorwaarden vrijstelling te ver-
leenen van de verplichting tot onderteekening van
een schriftelijke aanvrage tot toelating als georga
niseerde. Een landbouwer, die voor deze vrijstelling
in aanmerking wenscht te komen, kan daartoe een
verzoekschrift "bij den minister indienen met een per
soonlijke uiteenzetting van den aard van zijn be
zwaren en de gronden, waarop die bezwaren steunen.
Indien het gewetensbezwaar achtenswaardig en on
overkomelijk is. verleent de minister voorwaardelijke
vrijstelling, welke vrijstelling intusschen niet ontheft
van het nakomen van alle verplichtingen voort
vloeiende uit, bij of krachtens de landbouw-crisiswet
1933 bepaalde voorschriften. Deze vrijstelling wordt
ingetrokken indien de vrijgestelde deze voorschriften
niet naleeft.
Het gevolg der intrekking ia, dat de steun wegvalt
en het bedrijf met verder kan worden uitgeoefend.
De spoorwegen kannen op het tegenwoor-
dige peil niet worden gehandhaafd.
In de memorie van antwoord op het voorloopig
verslag der Tweede Kamer inzake de begrooting van
Waterstaat, deelt minister Kalff de meening, dat het
spoorwegbedrijf op het tegenwoordig peil niet kan
worden gehandhaafd. De wetelijke en andere maat
regelen tot opheffing van onrendabele lijnen of tot
geheele of gedeeltelijke sluiting van talrijke tus-
schenstations leggen daarvan getuigenis af.
Het ligt in het voornemen, hiermede met kracht
voort te gaan; zoo zal gelijk in het begin van dit
antwoord reeds is medegedeeld, een wetsontwerp
tot naasting van eenige locaal- en tramwegen eer
lang de Kamer bereiken.
Dat de spoorwegdirectie vooral thans poogt bin
nen het kader van de wettelijke bepalingen omtrent
dienst- en rusttijden van de beschikbare arbeids
kracht zoo nuttig mogelijk gebruik te maken, ligt
voor de hand en verdient goen afkeuring. Moot men
zich daarbij af en toe eens behelpen, dan zal dit als
een onvermijdelijk gevolg van deom standigheden
en de geboden bezuiniging moeten worden aan
vaard.
Voor verkorting van de wettelijke diensttijdnor
men van de bestuurders der electrische en Diesel-
electrische treinen kunnen geen termen worden ge
vonden.
Het ligt in de bedoeling den dienst op den spoor
weg DinxperloVarsscveld met ingang van 1 Janu-
aria a.s. en dien op den spoorweg NeedeHellen-
doorn met ingang van 15 Januari te staken. Ver
moedelijk zal de lijn DeventerOmmen tegen 15
Mei a.s. opgeheven kunnen worden. Omtrent de
spoorwegen EdeNijkerk, LeeuwardenStiens naar
Anjum, Harlingen en Franeker en HoornMedem-
blik zal nader moeten worden beslist.
De Dleseltreinen.
Wat de inkrimping van den Diescl-electrischcn
dienst door motor-defecten betreft., wordt opgemerkt,
dat het onderzoek naar de oorzaken nog niet is ge
ëindigd. De motorfabrikantcn zijn, voor zoover thans
kan worden overzien, voor het grootste deel her-
stelkosten en voor de kosten der aan te brengen ver
beteringen aan de Dieselmotoren aansprakelijk.
De vraag of het ge wenscht is een bedrijfsraad
voor het mijnwezen in te stellen, maakt een punt
van overweging uit bij de contactcommissie voor het
mijnbedrijf. Het resultaat van deze overweging
dient te worden afgewacht. Dat de contact-commis
sie bij de jongste loononderhandelingen onbevredi
gend heeft gewerkt, kan niet worden beaamd.
De Nederlandsche pers maakt bezwaar
tegen invoering van den Midden-Euro-
peeschen tijd.
De secretaris van de Ned. Dagbladpers heeft na
mens dagbladen met ochtend-editie een telegram ge
zonden aan de Eerste Kamer, waarin hij namens de
ze bladen zijn ernstig bezwaar uitspreekt tegen in
voering van den Midden-Europeeschen tijd, daar bij
invoering daarvan de tijd tusschen aankomst van de
beurstelegrammen uit New-York en het vertrek der
posttreinen te kort wordt, zodat deze telegrammen
niet tijdig in de éditie voor de provincie opgenomen
kunnen worden. Lezers in de provincie zullen dan
niet meer voor de beurs op de hoogte zijn van de
New-Yorksche beurs van den vorigen dag. Adr. ver
zoekt daarom dringend de wet in zake invoering
van den Midden-Europeeschcn tijd te verwerpen.
NEDERLANDSCHE VRACHTAUTO IN BELGI8
VERONGELUKT.
Cchauffeur gewond.
In het gehucht „Severdonck" bij Turnhout is naar
de „Neptune" meldt een vrachtauto uit Haarlem,
beladen met groenten en komende van Turnhout in
de richting Gheel in botsing gekomen met een boe
renkar.
De chauffeur van de vrachtauto verklaarde geen
voldoende zicht te hebben gehad door de rook van
een voorbijrijdende stoomtram. De beide voertuigen
werden zwaar beschadigd.
De chauffeur van de vrachtauto werd gewond en
is naar het ziekenhuis te Turnhout vervoerd.
De politie stelt een onderzoek in.
STAARTEN AT EN VOETEN LOS.
Verordening van de Chineesche regeering.
Shanghai, 5 Dec. De Chineesche minister van
binnenlandsche zaken heeft aan verschillende pro
vinciale regeeringen strenge orders gegeven, om er
voor te zorgen, dat er nu definitief een einde komt
aan de mode van staarten voor de mannen en ge
bonden voeten voor de vrouwen.
Chineczen met staarten moeten deze binnen drie
dagen afgeknipt hebben en vrouwen boven 30 jaar
krijgen drie maanden tijds, om hun voeten los te
maken, terwijl ouders verantwoordelijk worden ge
steld voor het binden der voeten van dochters bene
den een bepaalden leeftijd.
GOEDKOOPE MAALTIJDEN IN IEDER DUITSCH
RESTAURANT.
De bond van Duitsche restauranthouders heeft op
aandringen van de regeering een besluit genomen,
waarbij elke inrichting zich verplicht om iedcren
dag een populaire maaltijd tegen zeer goedkoop ta
rief aan te bieden.
De Rijkscommissaris voor prijscontrole, die dit
denkbeeld ontworpen heeft, hoopt hiermede aan den
wensch van de arme bevolking, die wegens werk
zaamheden gedwongen is in restaurants te eten, te
gemoet te komen.
HET WITBOEK VAN BRANTÏNO.
De oorrespondent van Reuter te Stockholm heeft
met den Zweedschen senator Branting een onder
houd gehad over het eerlang verschijnende Witboek,
waaruit wij gister de voornaamste stukken hebben
vermeld. Branting toonde den journalist een foto
grafische reproductie van de schriftelijke bekentenis
van den S. A. leider Ernst, dat hij den brand in den
Rijksdag heeft gesticht.
„Ik ben van oordeel aldus Branting dat de
echtheid van dit stuk boven allen twijfel ver
heven is. Ik zou het gaarne ter beoordeeling overleg
gen van een onpartijdige instantie."
De offerblokken gelicht.
Dinsdagmiddag heeft de pastoor van Lith bij de
rijksveldwacht aldaar aangifte gedaan dat in de r.k.
kerk ter plaatse was ingebroken. De offerblokken
waren geforceerd en geledigd. Onmiddellijk stelde de
politie een onderzoek in. Daarbij kwam vast te staan
dat één persoon in de kerk aan het werk geweest
moet zijn. Het onderzoek was nog in vollen gang,
toen een tweede aangifte werd gedaan van een kerk
diefstal te Lithoyen. Ook daar waren de offerblok
ken geledigd. De politie kreeg enkele aanwijzingen
Een inwoner va* Lithoyen die bij de kerk woont had
des middags een hem onbekend persoon de kerk
zien binnengaan, die gekleed was in een witte over
all. Na eenigen tijd was hij per rijwiel vertrokken.
De rijksveldwacht stelde zich onmiddellijk in ver
binding met de marechaussee te Oss. De wegen van
Lithoyen uit werden bewaakt.
Men slaagde er spoedig in de hand te leggen op
een wielrijder, die aan de gegeven beschrijving be
antwoordde. Het bleek tc zijn de 22-jarige «childers-
knecht D. uit 's-Hertogenbosch. De man werd naar
de marechausseekazerne tc Oss gebracht. Bij onder
zoek bleek spoedig, dat hij in het bezit was van
een groot bedrag aan kleingeld en een verdacht aan
tal sleutels.
Hij werd aan een streng verhoor onderworpen en
bekende tenslotte zich aan de beide diefstallen te
hebben schuldig gemaakt.
De man zal ter beschikking van den officier van
justitie te 's-Hertogenbosch gesteld worden.
De marechaussee is de meening toegedaan, dat
men tïians de man in handen heeft die verscheidene
kerkdiefstallen, den laatsten tijd in oostelijk Noord
Brabant zou hebben gepleegd. Waarschijnlijk is D.
schuldig aan de kerkdiefstallen te Den Dungen, St.
Michielsgestel en van den kerkdiefstal te Gemonde.
Het onderzoek is nog in vollen gang.
De ateliers van Warner Bros en First
National Pictnres verwoest.
In de filmstad Hollywood is een reusachtige brand
uitgebroken, welke bijzonder grooten omvang aan
genomen heeft. Vooral de geweldige ateliers van de
Warner Brothers en do First National Pictures
hadden ernstig van het vuur te lijden. Uit de ge
bouwen van de Warner Brothers-maatschappij sloe
gen huizenhooge vlammen, welke mijlen ver te zien
waren. Het vuur schijnt zich vooral sterk te hebben
uitgebreid, doordat groote celluloid-voorraden en
licht brandbare en hoogst ontplofbare stoffen in
brand zijn gevlogen.
Tijdens de blusschingspogingen van de brand
weer, welke tot tegen middernacht voortduurden, is
een brandweerman om 't leven gekomen. Zeven
anderen liepen ernstige brandwonden op. of had
den van rookvergiftiging te lijden.
Nadat het den vereenigden brandweren van Hol
lywood, Los Angeles en Pasadena gelukt was het
vuur meester te worden en den brand tot zijn haard
te beperken, begon men de opruimingswerkzaam
heden bij het schijnsel van groote schijnwerpers.
Zoo nu en dan vernam men nog het knallen van
kleinere explosies. Felle steekvlammen brachten
ook toen het leven van de brandweerlieden herhaal
delijk in gevaar. Het gevaar, dat het vuur op de
naburige filmateliers zou overslaan, was echter ge
weken. Do voorloopige materiecle schade, welke
door de vlammen en door het bluschwater is ver
oorzaakt, wordt op een half millioen dollars geschat.
De bedrijfsschade zou op een millioen worden ge
schat.
Het archief der filmbibliotheek is geheel vernield.
Ook de montagehal is in asch gelegd. De ateliers
bieden een verschrikkelijken aanblik. Overal liggen
verbogen stalen balken, welke het opruimlngswerk
ernstig belemmeren.
Naar Reuter nog meldt, zouden bij den brand ln
totaal 15 personen min of meer ernstig gewond zijn.
Groote branden in filmstudio's zijn overigens ge
lukkig een zeldzaamheid, dank zij de uitgebreide
voorzorgen der plaatselijke brandweren, terwijl do
groote maatschappijen meestal een eigen brand
weerdienst hebben. Door do enorme hoeveelheden
celluloid en de nog enormcre houtvoorraden, waar
uit vrijwel alle decor wordt opgebouwd, zijn zij na
tuurlijk zeer brandgevaarlijk. De bekendste brand
uit de Amerikaansche filmhistorie was wel die der
Paramount in 1915, die destijds nog in New York
gevestigd was. Later verbrandde eveneens in New
York een kleinere filmstudio, waarbij een tiental
danseresjes om het leven kwam.
De jonge koning Peter II van Joego-SlaviB (links) met zijn broertjes kroonprins Tomlslav
en prins Andreas aan het spelevaren ln de rijvers der koninklijke residentie Deddinje nabij
Belgrado.
Een voorstel van B. en W.
Heden zal te Amsterdam in de commissie van bij
stand voor de levensmiddelenvoorziefiing een con
ceptvoorstel van B. en W. behandeld worden, ten doel
hebbend het aantal winkels daar ter stede te beper
ken. Daartoe zal een vergunningsstelsel worden in
gevoerd. Aan de bestaande winkels zal zulk eene
vergunning worden uitgereikt, maar de stichting van
nieuwe winkels zal alleen mogelijk zijn, als aan be
paalde voorwaarden wordt voldaan. O.a. zal eerst
moeten blijken, of in eene buurt behoefte bestaat
aan een winkel in het betreffende artikel. Ook zullen
eischen van vakbekwaamheid aan de winkeliers
worden gesteld.
Dit voorstel van B. en W. is tevens prae-advies op
het voorst el-Weiss nopens de zgn. vliegende winkels.
Ook daarvoor zal in het systeem van B. en W. eene
vergunning noodig zijn, want ook hier betreft het
de stichting van een vcrkoopgelegenheid.
Zooals men zich zal herinneren, heeft cok het cri
siscomité dezer dagen in zijn verslag de aandacht
gevestigd op het teveel aan winkels te Amsterdam.
De restauratie van het bekenda raadhuis ta Vee re ls
thans geheel voltooid.
